Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen DRUKWERK Bij adreswijziging of onjuiste adressering terugzenden aan: Secretariaat NVBS-afdeling Den Haag Hongarenburg 170 E, 2591 XG Den Haag PROGRAMMA 1 e HALFJAAR 2013 AFDELING DEN HAAG
De NVBS Treinen en trams zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. Ze horen bij de dagelijkse mobiliteit. Bovendien, ze hébben iets voor velen. Voor de een is het de fascinatie voor de techniek van de hogesnelheidstreinen, voor de ander de romantiek van de gemoedelijke stoomtram. Voor een derde zijn het de computertoepassingen in de moderne beveiliging en voor de vierde de stormachtige ontwikkelingen in het stedelijke tramverkeer of de drukte van het voorstadvervoer in binnenen buitenland. Kortom, er zijn nauwelijks aspecten van het railvervoer te bedenken of er zijn mensen in geïnteresseerd. Alleen al in Nederland zijn dat er vele duizenden. Nadere inlichtingen over het lidmaatschap ( 57,00 per jaar, t/m 24 jaar 29,00 per jaar) e.d. zijn te verkrijgen bij het bestuur van onze afdeling. NVBS-afdeling Den Haag In de maanden september t/m mei zijn er op de 2 e, 4 e en eventueel 5 e maandag bijeenkomsten in de zaal van de Christus Triumfatorkerk, Juliana van Stolberglaan 154 te Den Haag. Met ingang van 1 januari 2013 is de zaal geopend vanaf 19.00 uur, het programma begint PRECIES om 19.45 uur en eindigt omstreeks 22.30 uur. Te laat komen of te vroeg weggaan wordt door velen als zeer storend ervaren. Om deze reden blijft na de aanvang van het programma de zaaldeur voor laatkomers gesloten. U wordt dus dringend verzocht tijdig aanwezig te zijn. Roken in het kerkgebouw is niet toegestaan en mobiele telefoons dienen tijdens de presentatie uitgeschakeld te zijn. Ter dekking van de zaalhuur en overige kosten is de entree 3,50. Bereikbaarheid Vanaf station Den Haag Centraal of LvNOI: HTMbuzz: buslijn 23, halte Juliana van Stolberglaan HTMbuzz: buslijn 24, halte Laan van Nieuw Oost Indië Veolia: buslijn 43, halte Laan van Nieuw Oost Indië HTM: tramlijnen 2 en 6, halte Oostinje RandstadRail: station LvNOI De Christus Triumfatorkerk ligt tegenover de OV-haltes van de lijnen 2, 6 en 23. Bestuur Voorzitter: Ger Haaswinders, tel. 070-3852374 Secretaris: Rob Brood, Hongarenburg 170 E, 2591 XG Den Haag, tel. 070-3350452 Penningmeester: Erik Herbschleb Bestuursleden: Erik Bodaan Kees Bal Rekening: ING 605219 t.n.v. NVBS-afd. Den Haag te Rijswijk E-mailadres: denhaag@nvbs.com Nieuws van de afdeling Den Haag Regelmatige bezoekers van de verenigingsavonden krijgen het halfjaarlijkse programma van de afdeling gratis toegezonden. Overige belangstellenden kunnen het programma ontvangen na vooruitbetaling van 1,25 op onze girorekening (zie onder Bestuur). Foto omslag: Den Haag, Bezuidenhoutseweg met PCC 1127 op lijn 6 bij de halte Rijnstraat, 26 juli 1972 Foto: Nico Spilt DE WAPSTAD DE HOUTLOODS SPOORWEGMODELBOUW PLASTIC BOUWDOZEN HOUTEN SCHEEPSMODELLEN ELECTRO CARS Minister Talmalaan 83 Rijswijk tel. 070-394 79 74 Loosduinsekade 240 Den Haag tel. 070-345 69 39 Wij hebben voor u: Vele merken spoor- en tramwegmaterieel voor spoor I t/m Z; modelscenery; boeken en tijdschriften. U kijkt toch ook regelmatig op www.nvbs.com?
14 januari 2013 Jaaroverzicht 2012 Beamer presentatie: Thijs de la Vieter en Geert Wessels In deze eerste presentatie van het nieuwe jaar kijken we vanavond terug op de belangrijkste gebeurtenissen bij spoor- en tramwegen in 2012 zoals uw presentatoren die hebben ervaren. Voor spoorvernieuwing, aan- en afvoer van materieel, wijzigingen en/of verstoringen in de dienstuitvoering enz. bezoeken wij de vier bestaande trambedrijven in ons land. Bij het grote spoor zien wij o.a. Olympisch bestickerd materieel en de voortgang van de verbouwing van Den Haag CS. Verder worden de diverse activiteiten w.o. stoom bij de verschillende railmuseumbedrijven niet vergeten. En bij dit alles kijken wij ook nog bij onze naaste buren over onze landgrens. 28 januari 2013 Spoorwegen in de USA Beamer presentatie: Cock Koelewijn De Verenigde Staten is een echt spoorwegland. Dat klinkt misschien vreemd, want bij spoorwegen denken veel mensen in eerste instantie aan reizigerstreinen. De railway scene in de Verenigde Staten wordt echter geheel bepaald door het goederenvervoer. Niet minder dan 40 procent van het goederenverkeer in de VS verloopt via de rails, bijna drie keer zoveel als in Europa. In de VS reizen containers in twee lagen. Double stack containertrein van BNSF in St. Paul, Minnesota Foto: Cock Koelewijn De diverse aspecten van het Amerikaanse railverkeer komen dus volop aan bod met daarbij ook enkele tips voor wie zelf op reis wil naar de VS. 11 februari 2013 Tussen Poolse grens en Chinese zee Dia presentatie: Cor de Vos Dit programma begint aan de Oekraïns-Poolse grens. Door de Oekraïne gaat de treinreis met grootprofiel materieel naar de Russische hoofdstad Moskou. Van hier gaan we verder met de RZD (de Russische spoorwegen) via de Oeral en Siberië naar de grassteppen van Mongolië. Na kennismaking met dit land reizen wij naar de Chinese hoofdstad Peking (Beijing). In het tweede deel krijgt u een indruk van enkele Chinese spoorlijnen in het begin van de 21e eeuw. Ook wordt aandacht besteed aan dit vroeger zo mystieke land. 25 februari 2013 De grote stoomtreinreis Dia presentatie: Bert van der Kruk Een nostalgische avond voor de echte stoomliefhebber waarin we teruggaan naar de tijd, dat in veel landen de stoomlocomotief nog onmisbaar was. Begin jaren 70 was West-Duitsland het dichtstbijzijnde bedevaartsoord waar nog zo n 15 series te bewonderen waren. Ook in bijvoorbeeld Oostenrijk was het zwarte stoomros nog op enkele zijlijnen aan te treffen. Maar toen in de westerse landen de vuren onder de ketels bijna definitief waren gedoofd, werden de hobbyreizen al spoedig verlegd naar de Oostbloklanden en verre bestemmingen buiten Europa. Gelukkig zijn in veel landen die al eerder ontstoomd waren nog heel wat stoomlocs rijvaardig bewaard gebleven, waarmee prachtige excursieritten gereden kunnen worden. Vanavond zult u deze boeiende en levendige tractiesoort nog een keer in actie kunnen zien van boven de poolcirkel tot over de evenaar. Van de OPGELET! Vanaf 1 januari 2013 aanvang programma s om 19.45 uur! machtige 2-C-1 sneltreinmachines en imposante Garrett locomotieven tot grote en (heel) kleine tenderlocs, ook op tandrad trajecten. Tientallen series en loctypen, op breed-, normaal- en smalspoor, in West- en Oost-Europa, Rusland, USA, Turkije, Zuid-Afrika, Zimbabwe, India, Pakistan, Indonesië en China zullen in dit programma massaal het rookverbod negeren. 11 maart 2013 Stoom onder de Rode Ster Film presentatie: Ton Pruissen Tijdens de vertoning van rokerige films over stoomtractie in de DDR, Polen en Tsjechoslowakije vertelt onze presentator over zijn avonturen in het Oostblok en leest daarbij voor uit zijn Stasidossier. Na afloop van een verhoor, dat meer dan een etmaal had geduurd, moest hij in een kazerne wachten. Daarna werd hij gebracht naar een ruimte, waar aan weerszijden van een lange tafel allerlei geüniformeerd tuig had plaatsgenomen. Aan het hoofd van de tafel zat de Stasi-man die hem had verhoord, en deze nam het woord: "aus unseren Untersuchungen ist hervorgegangen dass Sie Freunde der DDR sind". Later heeft hij in zijn Stasi-dossier gelezen dat de in beslag genomen en ontwikkelde films zijn bekeken en geanalyseerd: "das gesichtete Filmmaterial ist durchweg in einer guten Aufnahmequalität..." Dit alles kan slechts één ding betekenen: de Stasi behoorde tot zijn eerste fans! Komt u vanavond ook zijn films bekijken en analyseren? Deze filmvoorstelling wordt afgesloten met een verrassing! 25 maart 2013 Herinneringen aan de klassieke Düwag trams Dia presentatie: Gerrit van Arendonk Nog niet zo lang geleden reden in Düsseldorf de klassieke gelede Düwag trams voor het laatst. Programmawijzigingen? Kijk op www.nvbs.com Het leek onze presentator een goed idee om even wat langer stil te staan bij dit tramtype, dat in veel Duitse steden en ook in enkele steden in andere landen heeft gereden o.a. in Rotterdam. Om wat meer variatie te brengen, wordt ook aandacht besteed aan de tweerichting wagens en een enkele Grossraumwagen. In diverse steden in Duitsland en b.v. ook in Oostenrijk kennen we trams, die veel op de Düwag tram lijken, maar dit niet echt zijn. Ook hiervan zien we enkele plaatjes. En waar nodig, zullen we een zijsprongetje maken. Düwag materieel met Tw 2308 (bj 1957) Düsseldorf, 20 september 1990 Foto: Gerrit van Arendonk 08 april 2013 20 jaar winterreizen van de NVBS Dia presentatie: Jan van der Putten De NVBS organiseert al jaren in de wat betere jaargetijden één- en meerdaagse tram- en treinexcursies in binnen- en buitenland. In 1991 besloot men in de winter naar Zwitserland te gaan. Vanwege het succes kreeg dit een jaarlijks vervolg onder de naam winterreizen. Het jaar 2010 was het 20e jaar van de winterreizen en dit was de aanleiding voor een terugblik. De meeste reizen hadden als doel Zwitserland en Oostenrijk, maar Noorwegen, Tsjechië, Polen, Bulgarije en Oekraïne stonden ook op het programma. Vanavond zien wij een impressie van deze reizen. De nadruk ligt op de excursiedagen, waarbij werd gereisd met veelal bijzonder treinen trammaterieel op dikwijls schilderachtige trajecten.
Veel plaatjes laten de vervoermiddelen in winterse omstandigheden zien, maar lang niet ieder jaar bleken alle winterbestemmingen sneeuwzeker. Afbeeldingen van de meest interessante verblijfplaatsen en van het randgebeuren rondom de reis wisselen de railonderwerpen hier en daar af. 22 april 2013 The Presidents Conference Committee Car Dia presentatie: Huib. Binkhorst In 1929 besloot een commissie van directeuren van Amerikaanse trambedrijven tot het ontwikkelen van een moderne tram. Het heeft niet zo mogen zijn, dat deze ontwikkeling veel Amerikaanse bedrijven kon redden. Maar het was wel de redding voor de HTM. Onze presentator begon in de jaren 70 te fotograferen en de HTM was aanvankelijk zijn grootste passie. In dit Haagse tramprogramma staat dan ook de PCC centraal, uiteraard in een Haagse omgeving, waarvan we nu, 35 jaar later, vaak zullen zeggen: Ach ja, zo was het toen nog!. Een ouderwetse dia avond vol nostalgie. 29 april 2013 Stoom in Emsland en op de Veluwe Dia presentatie: Dirk Elkhuizen Het is alweer 35 jaar geleden, dat je na goed twee uur rijden nog stoomtreinen en alles wat er bij hoorde in het wild kon zien. Vanavond blikken wij nog een keer terug naar plaatsen als Emden - Papenburg Lathen Lingen - Salzbergen en uiteraard het depot Rheine. Dit alles met veel stoom van locs met en zonder treinwagons. Na Rheine waren vooral de SSN en de VSM de maatschappijen, die de stoom in Nederland onder de aandacht bleven brengen. De VSM deed dat o.a. met de onovertroffen stoomdagen Terug naar Toen, maar ook door gastoptredens in den lande en door het ontvangen van allerhande organisaties, die zich ook beijveren voor het behoud van stoom en stoomtreinen. Zeker mag niet onvermeld blijven, dat door de VSM ook op het gebied van diesel en rijtuigen veel bewaard en onderhouden wordt. En er is op het gebied van infrastructuur ook het nodige veranderd. Kortom, een terugblik meer dan waard! 13 mei 2013 The Last Steam Locomotives of British Railways Powerpoint presentatie: Leo de Jong In 1948 werden de Engelse spoorwegen genationaliseerd tot British Railways. BR nam ongeveer 20.000 stoomlocs over en bouwde tot 1960 er nog ruim 2500 bij. In 1968 waren alle stoomlocs vervangen door een allegaartje van diesellocs en dieseltreinstellen. In deze presentatie gaan wij in op de stoomlocs, die in de laatste 10 jaar dienst deden bij BR, tegen de achtergrond van een sterk krimpend spoorwegnet. Standard 9F nr. 92063 met een ijzererts trein op de Stanhope & Tyne lijn, County Durham, 1958 Foto: verz. Leo de Jong 27 mei 2013 Van Hoek van Holland naar Berlijn Powerpoint presentatie: Sjoerd Bekhof Lang heeft deze lijn deel uitgemaakt van de verbinding tussen Londen, Berlijn en Moskou. Door de hereniging van Duitsland, concurrentie van de luchtvaart, de opening van de Kanaaltunnel en de invoering van snelle treinen in Europa heeft deze verbinding veren moeten laten. Na 1990, toen de hereniging van Duitsland grote verschuivingen in het reispatroon teweeg bracht, groeide de betekenis van de lijn weer, maar nu tussen de hoofdsteden Amsterdam en Berlijn. Tentoonstellingen tijdens de NVBS-avonden Om de aantrekkelijkheid van de NVBSavonden extra te verhogen kunnen leden in overleg met het bestuur kleine tentoonstellingen uit eigen collecties inrichten. Hiervoor zijn twee à drie tafels beschikbaar. Van het bestuur Het komende halfjaar kunt u weer genieten van aantrekkelijke trein- en tramprogramma s en het bestuur hoopt, dat dit voor u genoeg reden is om op onze afdelingsavonden aanwezig te zijn. In deze economisch zware tijden lijkt alles kommer en kwel te zijn, maar gelukkig niet voor onze afdeling. Vorig jaar steeg het aantal bezoekers per avond gemiddeld met ruim 8%, een resultaat, waar wij allen trots op mogen zijn! Dat betekent meer inkomsten, maar helaas dekt dit niet alle uitgaven. Eigenlijk dient de entreeprijs te worden verhoogd, maar het bestuur heeft besloten voor het komende seizoen toch de huidige entreeprijs te handhaven. Aan u wordt gevraagd om nog meer reclame voor onze hobby en onze afdeling te maken. Er zijn nog genoeg mensen, die interesse hebben in de ontwikkelingen van het openbaar vervoer, zowel in het heden als in het verleden. Die mensen moeten worden geholpen de weg naar onze afdeling te vinden. Met ingang van het nieuwe jaar zullen onze programma s om 19.45 uur beginnen en uiterlijk om 22.30 uur eindigen. Hiervoor zal het bestuur de presentatoren dringend verzoeken hun programma op deze tijden af te stemmen. Hiermee hopen wij de verschuiving in de dienstregelingen van de verschillende vervoerbedrijven op te vangen, waardoor onze bezoekers de bijeenkomsten niet voortijdig hoeven te verlaten om tijdig thuis te kunnen komen. Programmawijzigingen? Kijk op www.nvbs.com Op deze wijze komen vaak verrassende collecties aan bod, die een beeld geven van een bedrijf of onderwerp, dat anderen niet kennen. Als vanouds nodigt het bestuur u uit ook in het komende seizoen onze afdelingsavonden, met een gezellige en ontspannen sfeer, te bezoeken en bij voorbaat heten wij u van harte welkom. En, alstublieft, neem toch die belangstellende in het railgebeuren mee! U weet, het gezegde blijft: Hoe meer zielen, hoe meer vreugde. Bestuur afdeling Den Haag Onze afdelingsbijeenkomsten worden gehouden in de Christus Triumfatorkerk Juliana van Stolberglaan 154 2595 CL Den Haag Parkeergelegenheid achter het kerkgebouw, ingang via De Carpentierstraat