Vervangt NEN 5461:1983. Nederlandse norm NEN Kwaliteitseisen voor hout (KVH 2000) - Gezaagd hout en rondhout - Algemeen gedeelte

Vergelijkbare documenten
Kwaliteitseisen voor hout (KVH 1980) Houtsoort azobé. Quality requirements for timber - Species ekki

Samen met NEN-ISO 68-1:1999 vervangt deze norm NEN 81:1982. Nederlandse norm NEN-ISO 724

Voorbeeld. norm NEN-ISO Preview

Voorbeeld NËN : ISÖ3903. Preview. Nederlandse. Scheepsbouw en maritieme constructies. Gewone rechthoekige scheepsramen (ISO 3903:1993)

Een gedeeltelijk losgelaten groeiring, zichtbaar op het dosse vlak. Voor definities van overige in de norm voorkomende begrippen, zie NEN 5461.

2.1 Houtsoort europees eiken: Hout afkomstig van de winter- of zomereik (Quercus petraea (MATTUSCHKA) LIEBLEIN respectievelijk Quercus robur L).

In een niet tot de normtekst behorende bijlage wordt aanvullende informatie gegeven inzake fysische eigenschappen, duurzaamheid en handelsmaten.

Voorbeeld. Preview. Maattoleranties voor de bouw. Begripsomschrijvingen en algemene regels

Voor definities van overige in de norm voorkomende begrippen, zie NEN 5461.

Vervangt NPR 3637:1994. Nederlandse praktijkrichtlijn NPR 3637

rondhoutpaal: Ronde houten paal van europees naaldhout, al dan niet geschild, ontschorst of gefreesd.

Tabel 1 - Maximaal toelaatbare maatafwijkingen van de nominale maat voor gezaagd western red cedar. gemiddeld mm _ -

Bedrijfsvoering van elektrische installaties. Operation of electrical installations. Aanvullende Nederlandse bepalingen voor hoogspanningsinstallaties

Voorbeeld. Preview NEN-EN Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Nederlandse norm. NEN-EN-ISO 6165 (nl) Grondverzetmachines Basistypen Woordenlijst (ISO 6165:1997)

Voorbeeld. Preview NEDERLANDSE NORM UDC

NEN VERKLARINGEN. bevat. het model van de overeenstemmingsverklaring. in het kader van de Laagspanningsrichtlijn

Vervangt NEN-EN :2000 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Voorbeeld. Preview. Straatnaamborden. Street name signs C M 1"7"71 NEDERLANDS CIN I//Z NORMALISATIE-

Vervangt NEN 913:1963; NEN 913:1998 Ontw. Nederlandse norm. NEN 913 (nl) Melk en vloeibare melkproducten - Bepaling van de titreerbare zuurtegraad

Vervangt NEN 5466:1983 en NEN 5467:1983. Nederlandse norm NEN 5466

Nederlandse voornorm NAD-NVN-ENV (nl)

Voorbeeld. Preview Normcommissie "Hout" Ontwerp norm NEN 5461

Voorbeeld. Preview. Uitwendige bekleding met PE van ondergronds te leggen stalen buizen en hulpstukken. NEN e druk, september 1986

Voorbeeld NEN-EN 577. Preview. N Nederlands. Aluminium en aluminiumlegeringen. Vloeibaar metaal. Specificaties

Vervangt NEN-EN :1997; NEN-EN :1999 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Voorbeeld. Preview. NEN-IEC /A2 (en; fr) Wijzigingsblad. Nederlandse

Nederlandse NEN-EN 10204

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. Ontwerp

Voorbeeld. Preview. Correctieblad NEN-ISO 6411/C1. Technische tekeningen Vereenvoudigde tekenwijze van centergaten (ISO 6411:1982) Nederlandse norm

Voorbeeld. Preview NEN-EN War m gewalste I-profielen met tapsvormige flenzen. Toleranties op vorm en afmetingen. Nederlands

Nederlandse norm. NEN-EN (en) Lichtmasten - Deel 3-2: Ontwerp en verificatie - Verificatie door beproeving

Nederlandse norm. NEN 3576 (nl) Beglazing van kozijnen, ramen en deuren Functionele eisen

Dit document bevat de vertaling in het Nederlands van de Europese norm EN ISO 13920, augustus 1996.

In relatie tot het Kwaliteitskader voorkomen seksueel misbruik in de Jeugzorg

Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Boormaten voor kerngaten van schroefdraad

Nederlandse norm NEN-EN Afsluiters - Termen en definities - Deel 3: Definitie van basisbegrippen

Vervangt CR :1996; NEN-EN :2003 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Vervangt NEN-EN 50182:1994 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Voorbeeld. Jeugdzorg. Preview. Addendum bij het HKZ-certificatieschema >

(en; fr) Matten van isolerend materiaal voor elektrotechnische doeleinden (IEC 61111:1992,MOD,IEC 61111:1992/C1:2000,MOD)

Nederlandse norm. NEN 6578 (nl) Water - Potentiometrische bepaling van het totale gehalte aan totaal fluoride

Twistfactor in het Texstelsel en herleidingstabellen NEDERLANDS NORMALISATIE - INSTITUUT

Vlakglas. 2.1 lichtdoorlatendheid (r): Het quotiënt van de doorgelaten en de opvallende straling.

Voorbeeld NEN-EN Preview. buizen en profielen. Deel 3: Ronde staven, toleranties op afmetingen en vorm. Nederlandse.

UDC : Scheepsbouw. Toelaatbare afwijkingen bij het afschrijven, het bewerken van materialen en het samenstellen van secties

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. 2e Ontwerp

Dit wijzigingsblad heeft tot doel de aansluiting van NEN 6065 op het Bouwbesluit te optimaliseren.

Dit document bevat de vertaling in het Nederlands van de internationale norm ISO :1996.

Nederlands Normalisatie-instituut Polakweg 5, Postbus 5810, 2280 HV Rijswijk (ZH), telefoon (070) *, telex 32123, postrekening 25301

Justitiële Jeugdinrichtingen

Dit document bevat de vertaling van de Europese norm EN :1993, 1e druk, september 1993.

Voorbeeld. norm NEN-ISO Preview. Olie van Eucalyptus citriodora Hook (ISO 3044:1997) Nederlandse. Nederlands Normalisatie-instituut

Geluidwering in woongebouwen. NPR e druk augustus 1981 UDC :

Voorbeeld. Preview NEN Gekalibreerde kortschalmige stalen kettingen voor gebruik in werktuigen met nestenschijven Eisen en beproevingsmethoden

Voorbeeld. norm NEN-ISO Preview

Voorbeeld. norm NEN 2559/A2 Onderhoud van draagbare blustoestellen. Preview. Wijzigingsblad

Voorbeeld NEN-EN 872. Preview. Waterkwaliteit. Bepaling van het gehalte aan gesuspendeerde stoffen. Methode door filtratie over glasvezelfilters

Voorbeeld. Preview. Technische tekeningen NEN-IS Vereenvoudigde tekenwijze van centergaten NEDERLANDSE NORM

Cliënt - / Patiëntveiligheid

Voorbeeld. Preview NEN Kalkzandstenen en kalkzandsteenblokken. Calcium-silicate bries and bloes

Voorbeeld. Preview NEN2017. Hijskranen. Algemene bepalingen. Cranes General directives

Veiligheidsmodule. HKZ-certificatieschema Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg > Versie 2011

Dit document bevat de vertaling in het Nederlands van de Europese norm EN 10055, november 1995.

Dit document bevat de vertaling van de Europese norm EN , december 1994.

Nederlandse norm. NEN 5087/A1 (nl) Inbraakveiligheid van woningen - Bereikbaarheid van dak- en gevelelementen: deuren, ramen en kozijnen

Nederlandse praktijkrichtlijn NPR (nl) Evenementen - Hijs- en heftechniek - Veiligheidsfactoren voor hijs- en hefmiddelen

Low voltage electrical installations - Part 6: Verification. Central Secretariat: rue de Stassart 35, B Brussels

Voorbeeld. Onderdeel Sociaal Cultureel Werk/Welzijn ouderen. Preview. Certificatieschema Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening > Versie 2009

Nederlandse norm NEN Bodem Voorbehandeling van waterbodemmonsters. Soil Pretreatment of sediment samples. Vervangt NEN 5719:1995 Ontw.

Nederlandse norm. NEN 5754 (nl) Bodem - Berekening van het gehalte aan organische stof volgens de gloeiverliesmethode

Voorschriften Beton VB19 4. Deel D Ongewapend beton Aanvullende bepalingen. concrete 1974 Part D - Non-reinforced concrete. Additional requirements

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. 2e Ontwerp

Nederlandse norm. NEN-EN-ISO 4287 (en)

Voorbeeld. Preview NEN-ISO Technisch tekenen. Projectiemethoden. Deel 3: Axonometrische afbeeldingen. Nederlands. Normalisatie-instituut

Transcriptie:

Vervangt NEN 5461:198 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Nederlandse norm NEN 5461 Kwaliteitseisen voor hout (KVH 2000) - Gezaagd hout en rondhout - Algemeen gedeelte Requirements for timber (KVH 2000) - Sawn timber and roundwood - General part ICS 79.040 2e druk, maart 1999

Normcommissie 5 001 "Hout" Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdende met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven. 1999 Nederlands Normalisatie-instituut Kalfjeslaan 2, Postbus 5059, 2600 GB Delft, Telefoon (015) 2 690 90, Fax (015) 2 690 190 N Nederlands Normalisatie-instituut

Biz. 1 Inhoud Voorwoord 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied 2 Normatieve verwijzingen.1.2..4.5.6.7 4 5 Termen en definities Houtmaten Vochtgehalte Krimpen en zwellen Volumieke massa Onvolkomenheden Algemene bewerkingen Bewerkingen aan rondhoutpalen Houtverliezen bij bewerkingen Duurzaamheid 6 Grondslagen voor partijkeuring 1 ' 6.1 Algemeen 1' 6.2 Steekproeven 1' 6. Keuringscriteria 12 7 Methoden van onderzoek 12 7.1 Bepaling van de afmetingen 12 7.2 Bepaling van het vochtgehalte 12 7. Bepaling van onvolkomenheden 14 Bijlage A (normatief) Benadering van het vochtgehalte met behulp van een elektrische vochtmeter 19 biz. 4 4 10 V

Biz. 2 Voorwoord De eerste druk van deze norm is verschenen in februari 198. In het kader van de Nederlandse regelgeving is in het Bouwbesluit en in de bijbehorende Ministeriële Regelingen direct of indirect naar een aantal normen verwezen. De Regelingen Bouwbesluit vermelden de druk, datum van uitgave en eventueel de van toepassing zijnde wijzigingsbladen van uitsluitend de eerstelijns normen. De Regelingen Bouwbesluit worden in principe eenmaal per jaar aangepast en treden in beginsel in werking op 1 april van een kalenderjaar. Het Bouwbesluit verwijst op deze manier indirect naar een aantal onderdelen uit NEN 5461. Deze onderdelen zijn daarmee publiekrechtelijk van toepassing verklaard in het kader van de regelgeving. Met nadruk wordt er hier echter op gewezen dat de KVHserie, waar ook NEN 5461 deel van uitmaakt, het hout als handelsproduct beschrijft. Voor de verschillende, mogelijke toepassingen van het hout kunnen andere en/of aanvullende eisen gelden. Reeds bij het opstellen van de eerste druk is rekening gehouden met de resultaten voor hout van internationaal normalisatiewerk (in ISO-verband). Bij de herziening van deze norm is nu ook zo veel mogelijk rekening gehouden met de in ontwikkeling zijnde Europese normen voor hout. De inhoud van de betreffende Europese normen is echter nog niet definitief vastgesteld en de normen zijn mede daarom nog niet geschikt voor toepassing in het kader van het Bouwbesluit. Herziening van NEN 5461:198 was echter noodzakelijk om de aansluiting met het Bouwbesluit te optimaliseren. Dit heeft geleid tot de volgende wijzigingen ten opzichte van de 1e druk: a) de termen en definities zijn eenduidiger gesteld; b) de beschrijvingen voor de te gebruiken apparatuur en meetmethoden zijn aangepast, zodat er minder aanleiding zal zijn voor verschillende interpretaties; c) de titel is gewijzigd; deze luidde voorheen "Kwaliteitseisen voor hout (KVH 1980) - Gezaagd hout en paalhout-algemeen gedeelte". Deze norm verwijst niet normatief naar (delen van) andere normen. Het toevoegen van een bijlage, zoals na de uitvoering van de "één-op-één operatie Bouwbesluit" is afgesproken en waarin meer in detail de relatie wordt gelegd tussen gebruik van (delen van) de norm en de daarbij benodigde andere normen, is daarom bij deze norm niet van toepassing. Wel is, in verband met de redactionele vormgeving van normen die in relatie tot de bouwregelgeving kunnen worden gebruikt, een nieuw hoofdstuk "Normatieve verwijzingen" toegevoegd. Deze norm is opgesteld door de normcommissie 5 001 "Hout". Overzicht van normen waarnaar ter informatie is verwezen: NEN-EN 50-2:1994 Duurzaamheid van hout en op hout gebaseerde Produkten - Natuurlijke duurzaamheid van massief hout - Deel 2: Richtlijn voor de natuurlijke duurzaamheid en behandelbaarheid van geselecteerde, voor Europa belangrijke houtsoorten NEN-EN 12169:1998 Criteria voor de aanvaarding 2e Ontw. van een partij gezaagd hout ISO 2859-1:1989 Sampling procedures for inspection by attributes - Part 1: Sampling plans indexed by acceptable quality level (AQL) for lot-by-lot inspection

Biz. 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm legt de termen en definities vast voor gezaagd hout en rondhout, die op het gebied van afmetingen, vochtgehalte, krimpen en zwellen, onvolkomenheden en bewerkingen worden gehanteerd. De norm beschrijft tevens de methoden die voor het bepalen van de afmetingen, het vochtgehalte en de onvolkomenheden moeten worden toegepast. Voorts geeft de norm de grondslagen voor de keuring van hout. De norm is van toepassing op gezaagd hout en rondhout voor de bouw, de weg- en waterbouw, de timmer-, de meubel- en de verpakkingsindustrie. De norm is niet van toepassing op hout dat wordt aangeboden in de vorm van zaagstammen. 2 Normatieve verwijzingen Deze norm bevat geen normatieve verwijzing naar bepalingen uit andere normen. De onderhavige norm bevat wel informatieve verwijzingen. In het voorwoord is een opsomming van deze publicaties gegeven. Termen en definities.1 Houtmaten.1.1 bestekmaat: Een houtafmeting die afwijkt van de handelsmaat..1.2 blijvende (schone) maat: Maat die de definitieve houtafmeting aangeeft die na alle afgesproken bewerkingen (drogen, herzagen, vlakken, schaven, schuren) is overgebleven..1. handelsmaat: De gebruikelijke lengte-, dikte- en breedtemaat voor gezaagd hout. Een handelsmaat afkomstig uit herkomstgebieden met angelsaksische maatvoering, die is afgerond ten gevolge van de conversie naar metrieke eenheden, wordt factuurmaat genoemd. De handel in met name gezaagd tropisch hout en Noordamerikaans hout, hanteert doorgaans maten die door de International Organization for Standardization (ISO) zijn afgesproken; deze afmetingen zijn mondiaal genormaliseerde factuurmaten..1.4 nominale maat: De houtafmeting waarmee de werkelijke maat [.1.5], binnen een gespecificeerde tolerantie, moet overeenkomen. Het begrip "nominaal" is niet gebonden aan één maataanduiding en kan ook betrekking hebben op een tussen partijen afgesproken maat. Voor alle maataanduidingen geldt echter een zekere tolerantie die op de desbetreffende streefmaat wordt betrokken. Afhankelijk van de bewerking die het hout ondergaat, kunnen deze toleranties van elkaar verschillen..1.5 werkelijke maat: De afmeting zoals deze aan een stuk hout wordt gemeten..2 Vochtgehalte.2.1 beginvochtgehalte: Gemiddeld vochtgehalte van een stuk hout aan het begin van een droogproces. EN 1. De term "beginvochtgehalte" is een begrip uit het droogproces. 2. Het vochtgehalte is afhankelijk van de houtsoort, de voorbehandeling van het hout en de tijdsduur tussen het verzagen van de stam en het begin van het droogproces..2.2 eindvochtgehalte: Gemiddeld vochtgehalte van een stuk hout aan het einde van een droogproces. De term "eindvochtgehalte" is een begrip uit het droogproces..2. evenwichtsvochtgehalte: Vochtgehalte, waarbij het hout geen vocht uit de omgeving opneemt en ook geen vocht hieraan afgeeft..2.4 gemiddeld vochtgehalte van een partij hout: Het quotiënt van de sommen van de gemiddelde vochtgehalten, gemeten aan één stuk hout [.2.5], en het aantal stukken hout in een partij..2.5 gemiddeld vochtgehalte van één stuk hout: Vochtgehalte dat als een gemiddelde wordt bepaald over de dwarsdoorsnede van een stuk hout..2.6 kernvochtgehalte: Gemiddelde vochtgehalte, bepaald in het centrumgebied van het hout dat wordt begrensd door de randzone van het stuk hout. Als randzone van een stuk hout wordt gewoonlijk de buitenschil beschouwd, ter dikte van 1 Л van de totale houtdikte resp. houtbreedte..2.7 nat hout: Hout met een vochtgehalte dat groter dan of gelijk is aan het vezelverzadigingspunt [.2.9]..2.8 randvochtgehalte: Gemiddelde vochtgehalte, bepaald binnen de randzone van een stuk hout. Als randzone van een stuk hout wordt gewoonlijk de buitenschil beschouwd, ter dikte van 1 Л van de totale houtdikte resp. houtbreedte..2.9 vezelverzadigingspunt: Toestand van een stuk hout waarbij de celwanden met water zijn verzadigd, maar waarbij in de celholten geen water aanwezig is..2.10 vochtgehalte: Massa van het in het hout aanwezige water, uitgedrukt in een percentage van de massa van het absoluut droge hout..2.11 vochtverdeling: Verloop van het vochtgehalte over de (volle) doorsnede van een stuk hout..2.12 vochtgradiënt: Verschil tussen het randvochtgehalte [.2.8] en het kernvochtgehalte [.2.6]. De vochtgradiënt wordt uitgedrukt als een absolute waarde.. Krimpen en zwellen..1 krimp: Vermindering van de afmetingen van een stuk hout ten gevolge van een afname van het vochtgehalte. Hout is in dit opzicht anisotroop. De krimp is het grootst in tangentiële richting en meestal zeer gering in longitudinale richting...2 zwelling: Vergroting van de afmetingen van een stuk hout ten gevolge van een toename van het vochtgehalte.

Biz. 4 Hout is in dit opzicht anisotroop. De zwelling is het grootst in tangentiële richting en meestal zeer gering in longitudinale richting... krimpcoëfficiënt: Krimp per %-vermindering van het vochtgehalte, uitgedrukt in %, berekend op de afmeting van het natte hout. Tabel : Klassering volgens grootte van boordergangen Zeer klein (= pinholes) < 1,5 mm 1,5 mm tot 4 mm 4 mm tot 7 mm >7 mm.4 Volumieke massa.4.1 volumieke massa: Massa per volume-eenheid. In verband met de invloed van het vochtgehalte op de volumieke massa, moet deze worden opgegeven in combinatie met de vermelding van het vochtgehalte..5 Onvolkomenheden.5.1 boordergangen: Gangen en gaten in het hout, die zijn veroorzaakt doordat larven of kevers van houtaantastende insecten zich door het hout een weg hebben gebaand..5.1.1 Boordergangen worden onderscheiden naar een eventuele mogelijke uitbreiding. In tabel 1 zijn de criteria aangegeven om te bepalen of er wel of geen kans op uitbreiding is. Tabel 1: Kans op uitbreiding boordergangen Geen kans op uitbreiding Wel een kans op uitbreiding - de boordergangen zijn leeg; - er zijn geen levende larven of insecten aanwezig; - de rand van boordergangen is afwijkend gekleurd. - de boordergangen zijn (deels) met boormeel gevuld; - er worden levende larven of insecten aangetroffen..5.1.2 De mate van toelaatbaarheid van het aantal boordergangen wordt aangeduid volgens tabel 2. Tabel 2: Klassering volgens aantal boordergangen.5.2 bladder: Gedeeltelijk losgelaten van de groeiring op het dosse vlak..5. brittle heart (= voos hart): Abnormale brosheid van de vezels..5.4 collaps: Duidelijk zichtbare vervorming als gevolg van het onjuist drogen van hout met een hoog vochtgehalte; bij collaps is een stuk hout, op de brede vlakken gezien, naar het midden toe dunner geworden dan aan de randen. Dit verschijnsel kan gepaard gaan met inwendige scheuren..5.5 draadverloop: Het niet evenwijdig lopen van de vezelrichting (draad) aan de lengte-as van het hout..5.5.1 Behalve dit beschreven draadverloop, kunnen de volgende groeivormen optreden: draaigroei: spiraalsgewijs verloop van de in de lengterichting liggende weefsels van een stam; kruisdradigheid: draadverloop in het tangentiële vlak dat in de radiale richting al of niet geleidelijk van richting wisselt. Kruisdradigheid wordt niet als onvolkomenheid beschouwd..5.5.2 De mate van het draadverloop wordt aangeduid volgens tabel 4. Tabel 4: Mate van draadverloop Zeer gering Gering Matig Sterk draadverloop is < 1:15 draadverloop is 1:15 tot 1:10 draadverloop is 1:10 tot 1:7 draadverloop is > 1:7 Omschrijving niet toelaatbaar toelaatbaar beperkt toelaatbaar Kwaliteitsklasse 1 2 Toegestaan aantal boordergangen geen boordergangen één of twee boordergangen per m houtlengte drie of meer boordergangen per m houtlengte, mits de samenhang en sterkte niet aantoonbaar verminderen.5.6 droogspanningen: Krachten (spanningen) die zich in het hout manifesteren, als gevolg van het onjuist drogen van het hout..5.7 drukbreuk: Breuk die dwars op de vezelrichting door het hout loopt. Een onjuiste, maar vaak gebruikte term is "valbreuk"..5.8 groeiringbreedte: Breedte van de per groeiperiode gevormde hoeveelheid hout (groeiring). De afmeting van de groeiringbreedte wordt aangeduid volgens tabel 5..5.1. Boordergangen kunnen in doorsnede rond of ovaal zijn. Bij een ovale doorsnede is de kleinste afmeting maatgevend. De grootte van de doorsnede wordt aangeduid volgens tabel. Tabel 5: Klassering volgens groeiringbreedte Zeer klein Zeer groot < < < < > 4 mm 6 mm 8 mm 10 mm 10 mm

Biz. 5.5.9 harsgang; kalkstreep: Een met hars, respectievelijk kalk, gevuld kanaal dat in de axiale of radiale richting van het hout kan voorkomen..5.10 harszak; kal kaf zetting: Een langs een groeiring lopende scheur waarin een overvloedige harsafzetting, respectievelijk kalkafzetting, heeft plaatsgevonden..5.11 hart: Primair weefsel waaromheen de groeiringen zijn gevormd. De plaats van het hart in gezaagd hout wordt aangeduid volgens tabel 6. Tabel 6: Plaats van het hart a) Hartvrij hout (buiten het hart gezaagd) b) Nagenoeg hartvrij c) Door het hart gezaagd (hartgekloofd) d) Ingesloten hart (besloten hart) hout dat geheel vrij is van hart. hout waarbij het hart over niet meer dan 1 /з van de lengte aanwezig is en zich niet dieper dan 1 /4 van de houtdikte onder het oppervlak bevindt. hout waarbij het hart over niet meer dan 2 /з van de lengte aanwezig is en zich niet dieper dan 1 /4 van de houtdikte onder het oppervlak bevindt; of hout waarbij het hart over de gehele lengte zichtbaar aanwezig is. alle overige gevallen.5.12 ingegroeide schors en/of bast: e stukken schors of bast, die tijdens de diktegroei volledig zijn overgroeid door het nieuw gevormde hout..5.1 inhoudsstoffen: Alle stoffen, die naast de celwandcomponenten cellulose, hemicellulose en lignine, in het hout kunnen voorkomen. Bij de inhoudsstoffen worden organische en anorganische verbindingen onderscheiden. a) organische verbindingen: oplosbaar in organische oplosmiddelen: Bij het afwerken van hout kunnen deze stoffen problemen veroorzaken en leiden tot verkleuringen en vlekken. Tot deze groep behoren gommen en harsen; oplosbaar in water: Deze verbindingen kunnen vlekken (bijv. in contact met ijzer) en ook het zogenaamde "bloeden van hout" veroorzaken. b) anorganische verbindingen: die een afstompende invloed op gereedschap hebben (kalk, kiezel- en andere kristallen)..5.14 kwast: Gedeelte van een tak dat met de stam is vergroeid, of dat door de stam is overgroeid..5.14.1 De grootste afmeting van de kwast, die in het houtoppervlak zichtbaar is, is maatgevend. De grootte van de kwastdoorsnede wordt ingedeeld volgens tabel 7. Tabel 7: Afmeting van kwasten Pitkwast e kwast e kwast Grote kwast Zeer grote kwast < 5 mm 5 mm tot 20 mm 20 mm tot 5 mm 5 mm tot 60 mm > 60 mm.5.14.2 De conditie en de mate van vergroeiing van de kwast wordt aangeduid volgens tabel 8. Tabel 8: Conditie en mate van vergroeiing van de kwast Harde kwast Zachte kwast Vaste kwast Losse kwast een kwast die ten minste even hard is als het omringende hout en die geen aantasting van biologische aard vertoont. een kwast die ten gevolge van aantasting van biologische aard, zachter is dan het omringende hout. een kwast die geheel of gedeeltelijk is vergroeid met het omringende hout. een kwast die niet is vergroeid met het omringende hout..5.14. Het aanzicht van de kwast in het houtoppervlak wordt aangeduid volgens tabel 9. Tabel 9: Aanzicht van de kwast Ronde kwast Ovale kwast Schietkwast, splitkwast Pijpkwast een kwast waarvan de grootste maat minder dan twee maal de kleinste maat is (zie ook figuur 1a). een kwast waarvan de grootste maat ten minste twee maal zo groot is als de kleinste maat (zie ook figuur 1b). een niet-doorgaande kwast die in de lengterichting is opengezaagd (zie figuur 2a). een doorgaande kwast die in de lengterichting is opengezaagd (zie figuur 2b).

Biz. 6 a) ronde kwast b) ovale kwast Figuur 1: Aanzicht van kwasten in het houtoppervlak bij een dwarsdoorsnede a) schiet- of splitkwast b) pijpkwast Figuur 2: Aanzicht van kwasten in het houtoppervlak bij een lengtedoorsnede.5.15 kwastaandeel: De som van de kwastmiddellijnen, gemeten over de vier zijden van het hout over een lengte van 150 mm, gedeeld door de omtrekvan het hout. Bij hartgekloofd hout behoeven de kwasten aan de hartzijde niet te worden meegerekend..5.16 maanring: Een op de dwarsdoorsnede van de stam waar te nemen ring- of sikkelvormig lopend houtweefsel dat zowel in kleur als in eigenschappen overeenkomt met het spinthout. Maanringen zijn zeer bekend bij eiken, maar ook bij andere loofhoutsoorten uit de gematigde klimaatgordel en zelfs bij enkele naaldhoutsoorten komen maanringen voor. Bij eikenduidtditop minderwaardig hout dat weinig duurzaam is en dat, ten gevolge van de afwezigheid van tannine, niet of slecht te kleuren is tijdens het loogproces..5.17 mechanische beschadiging: Door mechanische invloed doorgesneden, losgerukte, gebroken of losgeraakte houtvezels..5.18 reactiehout: Hout met een afwijkend anatomisch karakter dat specifiek in delen van scheefstaande of kromgegroeide stammen is gevormd, waarmee de boom getracht heeft om de originele groeirichting van misvormde delen te herstellen. EN 1. Bij loofhout wordt reactiehout aangeduid als trekhout, en bij naaldhout als drukhout 2. Ten opzichte van het normale weefsel vertoont reactiehout een grotere krimp in de lengterichting en, in de meer uitgesproken vormen, een iets geringere krimp in detangentiële richting. Dit leidt bij het drogen van dergelijk hout tot een grotere vervorming dan bij hout met normale weefsels..5.18.1 drukhout: Reactiehout dat kenmerkend bij naaldhoutbomen is gevormd aan de onderzijde (drukzijde) van takken en scheefstaande of kromgegroeide stammen.

Biz. 7 EN 1. Drukhout is op het kopse vlak van de stam te herkennen aan een donkere kleur van het weefsel in een vaak sikkelachtige vorm en op het radiale of halfkwartierse vlak als donkere, vaak brede strepen. 2. Als drukzijde van een stam worden o.a. beschouwd: - de naar de grond gekeerde zijde van een scheefstaande stam; - de lijzijde van een windbelaste stam; - de zijde van een stam die, door bijvoorbeeld een sterk overhangende boomkroon, de meeste druk opvangt..5.18.2 trekhout: Reactiehout dat kenmerkend bij loofhoutbomen is gevormd aan de bovenzijde (trekzijde) van takken en scheefstaande of kromgegroeide stammen. EN 1. In het vers gezaagde vlak is trekhout te herkennen aan een wollig of harig oppervlak, of aan een "baard" langs de zaagsnede. Het kopse vlak kan, na het drogen aan de lucht, lichter van kleur zijn geworden. Na het schaven van het hout is trekhout vaak niet meer met het blote oog terug te vinden. 2. Als trekzijde van een stam worden o.a. beschouwd: - de van de grond afgekeerde zijde van een scheefstaande stam; - de loefzijde van een windbelaste stam; - de zijde van een stam die, door bijvoorbeeld een sterk overhangende boomkroon, de minste druk opvangt..5.18. Een beoordeling van reactiehout dat met het blote oog zichtbaar is, vindt plaats op basis van de mate van aanwezigheid en wordt als volgt aangeduid: - gering aanwezig; - matig aanwezig; - sterk aanwezig..5.19 scheur: Een in de lengterichting (vezelrichting) van het hout verlopende breuk in de onderlinge samenhang van de houtweefsels. De figuren en 4 geven een overzicht van mogelijke scheuren in rondhout en in gezaagd hout. Bijna alle vormen van scheuren zijn een gevolg van de aanwezigheid van spanningen in vers geveld rondhout, en/of van het drogen van hout en de daarbij optredende krimp. a) hartscheur: Een van het hart uit verlopende scheur. Hartscheuren worden, ongeacht hun lengte, naar breedte ingedeeld volgens tabel 10. b) ringscheur: Een scheur die langs een groeiring verloopt. Ringscheuren worden naar grootte ingedeeld volgens tabel 11. Tabel 10: Breedte van hartscheuren Zeer klein < 2 mm breed 2 mm tot 4 mm breed 4 mm tot 6 mm breed > 6 mm breed Tabel 11: te van ringscheuren de projectie op een zijde is kleiner dan 1 /4 van de breedte van die zijde, inclusief eventuele wan de projectie op een zijde is 1 /4 tot 1 /з van de breedte van die zijde, inclusief eventuele wan de projectie op een zijde is groter of gelijk aan 1 /з van de breedte van die zijde, inclusief eventuele wan c) kopscheur: Een korte scheur die in het kopse vlak van rondhout ontstaat ten gevolge van een plaatselijk snelle uitdroging. Kopscheuren worden naar breedte ingedeeld volgens tabel 12. Tabel 12: Breedte van kopscheuren Zeer klein < 2 mm breed 2 mm tot mm breed mm tot 4 mm breed > 4 mm breed d) vorstscheur: Een scheur die in de levende boom is ontstaan door spanningen in de buitenste houtlagen als gevolg van een vorstperiode. Vorstscheuren worden naar grootte onderscheiden zoals bij langsscheuren, volgens tabel 1. e) haarscheur: Een zeer kleine scheur in het oppervlak, met een lengte minder dan 20 mm. f) langsscheur; windscheur; droogscheur: Een scheur in het oppervlak, niet zijnde een haarscheur. Langsscheuren worden, ongeacht hun breedte, naar lengte ingedeeld volgens tabel 1. Tabel 1: Lengte van langsscheuren 20 mm tot 100 mm lang 100 mm tot 500 mm lang > 500 mm lang a) hartscheuren b) ringscheur c) kopscheuren d) vorstscheur Figuur : Vormen van in rondhout aanwezige scheuren

Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 262 AX Delft Ja, ik bestel ex. nl Kwaliteitseisen voor hout (KVH 2000) - Gezaagd hout en rondhout - Algemeen gedeelte 2.00 T (015) 2 690 90 F (015) 2 690 271 www.nen.nl/normshop Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop Gratis e-mailnieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V E-mail Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: 015 2 690 271 E-mail: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 1 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon 015 2 690 91, dagelijks van 8.0 tot 17.00 uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: www.nen.nl/leveringsvoorwaarden. LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview - 2018