37 Gemeentebestuur Darthuizen 1816-1857 T.S. Lisman-Schaap 1974
Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Aanwijzingen voor de gebruiker...3 Inventaris...4 1. Stukken van algemene aard... 4 2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen...4 2.1. Bestuursinrichting...4 2.2. Grenzen...4 2.3. Verkiezingen...4 2.4. Functionarissen en personeel... 5 2.5. Eigendommen... 5 2.6. Financiën...5 2.7. Hulpmiddelen voor het functioneren van de administratie... 7 2.8. Relaties met hogere autoriteiten...8 2.9. Belastingen... 8 2.9.1. Rijksbelastingen...8 2.9.2. Gemeentelijke belastingen...8 2.10. Openbare orde en veiligheid... 9 2.10.1. Burgerlijke stand... 9 2.10.2. Bevolking...9 2.10.3. Vreemdelingen...9 2.10.4. Brandweer...9 2.10.5. Handhaving van de orde... 10 2.11. Openbare gezondheid... 10 2.11.1. Algemeen...10 2.11.2. Besmettelijke ziekten...10 2.11.3. Begraven... 10 2.11.4. Veeartsenijkundig toezicht... 11 2.12. Waterstaat... 11 2.13. Verkeer en vervoer...11 2.14. Handel en nijverheid... 12 2.15. Landbouw... 12 2.16. Armenzorg... 13 2.17. Onderwijs en kerkelijke zaken...14 2.18. Militaire zaken...14 2.19. Justitie...14 Pag. 2 van 15
Inleiding Inleiding Darthuizen behoorde aanvankelijk tot de bezittingen van het domkapittel. Reeds in 1253 was er sprake van een schout van Darthuizen.([Oorkondenboek van het Sticht Utrecht tot 1301, d III 1249-1267, ed. F. Ketner. Den Haag 1949, p. 87.]) Deze oefende namens de domproost het bestuur uit. In 1714 verkochten de staten van Utrecht de heerlijke rechten, waarbij de ambachtsheer voortaan schout en schepenen aan mocht stellen. Na de dood van de eerste ambachtsheer, Johan van Beuningen, werd de heerlijkheid meermalen verkocht.([voor de minuten van de verkoopakten: Catalogus van de Archieven der Collegiën die voor 1811 binnen de tegenwoordige provincie Utrecht rechterlijke functiën uitgeoefend hebben, R. Fruin Th. Az. Utrecht 1893, inv. nr. 1243.]) Cornelis Jan van Nellesteyn was de laatste heer van Darthuizen, toen in 1796 alle heerlijkheden werden opgeheven. Gedurende korte tijd (1798-1802 ) werd Darthuizen bij Leersum gevoegd. Belangrijke sporen hiervan zijn echter niet in het archief te vinden. In 1802 werd Darthuizen weer een eigen gerecht tot het in 1811 opnieuw met Leersum werd verenigd. Ook deze vereniging was van korte duur. In 1816 werd Darthuizen een zelfstandige gemeente en bleef dit tot de definitieve aansluiting bij Leersum in 1857.([Voor verdere gegevens over Darthuizen raadplege men: E.J. Demoed, In een lieflijk landschap. Zaltbommel 1974.]) In het archief viel geen systematische ordening te bespeuren. Derhalve is er gekozen voor een zaaksgewijze ordening van de stukken, verdeeld over twee perioden. De tijdelijke samenvoeging met Leersum van 1811 tot 1816 scheidt deze perioden. Het archief van het gerecht Darthuizen loopt tot 1811 en in 1816 begint het archief van de gemeente. 1. Aanwijzingen voor de gebruiker Bij het aanvragen van stukken moeten worden opgegeven: - de naam en het beheersnummer van het archief tussen ronde haken - de of het inventarisnummer(s) van de stukken. Bijvoorbeeld: - Gemeentebestuur Darthuizen, 1811-1933 (37) - 9,14 en 15. Pag. 3 van 15
Inventaris Inventaris 1. Stukken van algemene aard 35 Notulen van de vergaderingen van de gemeenteraad; met ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1818-1857. 1 band 36 Notulen van de vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders; met ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1850-1857. 1 band 37 Agenda van ingekomen en uitgaande stukken, 1840-1844. 38 Stukken betreffende gemeenteverslagen, 1849-1852. 39 Stukken houdende verzoeken om inlichtingen ten behoeve van de jaarlijkse verslagen van gedeputeerde en provinciale staten, 1837-1851. 2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 2.1. Bestuursinrichting 40 Missive van de gouverneur houdende verzoek om advies inzake de reglementen en voorschriften welke ingevolge koninklijk besluit van 1 maart 1831 nr. 14 zouden moeten worden ingetrokken, gewijzigd of herzien, 1831. 2.2. Grenzen 41 Stukken betreffende de vaststelling van de grenzen der gemeente, 1818-1846. 42 Stukken betreffende plannen om de gemeente Amerongen, Leersum, Darthuizen en Maarn te verenigen, 1846-1855. 2.3. Verkiezingen 43 Stukken betreffende de verkiezingen in het algemeen, 1850-1857. 44 Stukken betreffende de verkiezing van leden van de gemeenteraad, 1817-1857. Pag. 4 van 15
2.4. Functionarissen en personeel 45 Stukken betreffende de verkiezingen van leden van de provinciale staten, 1820-1851. 46 Stukken betreffende de verkiezing van leden van de 1e en 2e kamer der staten generaal, 1849-1851. 2.4. Functionarissen en personeel 47 Stukken houdende vaststelling van presentie- gelden voor leden van de gemeenteraad en de bezoldiging van burgemeester, wethouders, secretaris en ontvangen, 1851-1853. 48 Stukken betreffende de benoeming van assessoren en wethouders, 1825-1856. 49 Missive van gedeputeerde staten inzake te dragen onderscheidingstekenen door de burgemeester, 1863. 50 Staten van het politiewezen, 1850-1851. 51 Stukken betreffende benoeming, borgtocht, ver-lof en ontslag van functionarissen en personeel, 1817-1856. N.B. De stukken hebben betrekking op de volgende personen: Mali, P.H. burgemeester en secretaris Os, K.J. van secretaris en ontvanger Ridder, D. de schout, secretaris en ontvanger Sandbrink, E.A. burgemeester Straatman, J.C. ontvanger Vos, H. burgemeester 2.5. Eigendommen 52 Staat van hetgeen naar burgerlijk recht eigendom is van de gemeente, 1852. 53 Missive van de gouverneur inzake een advies door de burgemeester uitgebracht aan de agent Hendrik van Nellesteyn om twee bunders, drie roeden en dertig ellen heidegrond in erfpacht te bekomen, 1829. 2.6. Financiën Pag. 5 van 15
2.6. Financiën 54-55 Begrotingen,1818-1857. 2 pakken 54 1818-1840 1 pak 55 1841-1857 1 pak 56 Rekeningen, 1818-1857. N.B. Van 1846-1853 dubbelen. 1 pak 57-96 Bijlagen bij de rekeningen,1818-1857. 40 omslagen 57 1818 58 1819 59 1820 60 1821 61 1822 62 1823 63 1824 64 1825 65 1826 66 1827 67 1828 69 1829 69 1830 70 1831 71 1832 72 1833 73 1834 74 1835 75 1836 76 1837 77 1838 78 1839 79 1840 80 1841 Pag. 6 van 15
2.7. Hulpmiddelen voor het functioneren van de administratie 81 1842 82 1843 83 1844 84 1845 85 1846 86 1847 87 1848 88 1849 89 1850 90 1851 91 1852 92 1853 93 1854 94 1855 95 1856 96 1857 97 Stukken betreffende het financieel beheer en de controle daarop, 1832-1852. 98 Stukken betreffende de deelneming aan staatsleningen, 1844. 99 Stukken houdende voorstellen tot besteding van gelden uit het fonds "onvoorziene uitgaven", 1829-1855. 100 Stukken houdende voorstellen tot besteding van gelden uit het fonds "2% op de gewone inkomsten van de gemeente ", 1838-1843. 2.7. Hulpmiddelen voor het functioneren van de administratie 101 Stukken houdende richtlijnen van algemene aard voor de administratie, 1838-1846. 3 stukken 102 Stukken houdende aanbevelingen tot aanschaffing van boekwerken en kaarten, 1838-1850. Pag. 7 van 15
2.8. Relaties met hogere autoriteiten 2.8. Relaties met hogere autoriteiten 103 Stukken betreffende de viering en herdenking van gebeurtenissen, die hebben plaats gevonden in het koninklijk huis, 1837-1851. 104 Stukken houdende kennisgevingen van bezoeken van leden van het koninklijk huis, 1839-1842. 105 Missive van de gouverneur inzake het plan tot oprichting van een standbeeld ter ere van prins Willem 1 in den Haag, 1842. 106 Stukken houdende kennisgeving van de benoeming van de gouverneur c.q. commissaris, 1840 en 1850. 2 stukken 107 Stuk houdende kennisgeving van een voorgenomen bezoek van de gouverneur, 1843. 2.9. Belastingen 2.9.1. Rijksbelastingen 108 Stukken betreffende benoeming en ontslag van het personeel der rijksbelastingen, 1837-1856. 109 Stukken betreffende de grondbelasting, 1837-1852. 110 Stukken betreffende het bijwerken van het kadaster, 1830-1852. 111 Stukken betreffende de personele belastingen, 1837-1853. 112 Stukken betreffende de heffing van zegel- en registratierechten, 1846-1850. 113 Stukken betreffende het patentrecht, 1837-1850. 2.9.2. Gemeentelijke belastingen 114 Verordeningen op de invordering van plaatselijke belastingen, 1851-1857. Pag. 8 van 15
2.10. Openbare orde en veiligheid 115 Kohieren van de personele en hoofdelijke omslag met bijbehorende stukken, 1826-1857. 116 Stukken betreffende de heffing van verbruiksbelastingen, 1838-1847. 2.10. Openbare orde en veiligheid 2.10.1. Burgerlijke stand 117 Stukken houdende voorschriften inzake het houden der registers en overige stukken betreffende de burgerlijke stand, 1819-1857. 118 Akten van huwelijksaantekening, 1818-1844. 181 Tienjarentafels op de akten van geboorten, huwelijken en overlijdens, 1813-1857. 1 deel 182 Register van geboorten, huwelijken en overlijdens, 1829-1857. N.B. De akten van geboorten, huwelijken en overlijdens van Darthuizen over de periode 1811-1828 staan vermeld bij de akten van geboorten, huwelijken en overlijdens van Leersum. Het betreft de inv.nrs.nummers 883 en 884, met speciale vermelding Darthuizen, Deze inv.nrs. nummers maken deel uit van het archief Gemeentebestuur Leersum, 1811-1933, (beheersnummer T00036). 1 deel 2.10.2. Bevolking 119 Stukken houdende richtlijnen met betrekking tot de inrichting van het bevolkingsregister, 1850. 3 stukken 120 Staat van emigranten, 1850-1852. 3 stukken 121 Bevolkingsstatistieken, 1837-1850. 2.10.3. Vreemdelingen 122 Stukken houdende richtlijnen met betrekking tot het toezicht op vreemdelingen en doorreizende personen, 1837-1851. 2 stukken 2.10.4. Brandweer 123 Verslagen van de toestand der brandblusmiddelen, 1842-1852. Pag. 9 van 15
2.10.5. Handhaving van de orde 124 Stuk houdende een aanbeveling door de gouverneur van het gebruik van brandemmers uit zeildoek vervaardigd, waarop aan J.P. Bles octrooi is verleend, 1839. 2.10.5. Handhaving van de orde 125 Stukken houdende periodieke opgaven inzake de handhaving van de openbare orde en rust, 1843-1852. 126 Stukken betreffende de benoeming van buitengewoon veldwachters, 1851-1857. 127 Stukken betreffende de legering van een detachement cavalerie om als hulpmarechaussee dienst te doen ter verzekering van de openbare rust en veiligheid, 1848-1852. 128 Stukken betreffende de Koninklijke Nederlandse loterij c.q. staatsloterij, 1838-1851. 129 Stukken betreffende bedelarij, 1838-1851. 2.11. Openbare gezondheid 2.11.1. Algemeen 130 Stukken betreffende de openbare gezondheid in het algemeen, 1849 en 1856. 2 stukken 2.11.2. Besmettelijke ziekten 131 Staten van gevaccineerde personen met bijbehorende stukken, 1839-1852. 132 Stukken houdende richtlijnen inzake het nemen van maatregelen tegen hondsdolheid, 1837 en 1844. 2 stukken 2.11.3. Begraven 133 Stukken betreffende het begraven in het algemeen, 1830 en 1832. 2 stukken Pag. 10 van 15
2.11.4. Veeartsenijkundig toezicht 134 Stukken betreffende de burgerlijke begraafplaats en de rechten van het begraven, 1829-1847. 135 Stukken betreffende de schadeloosstelling door het gemeentebestuur van Darthuizen aan het kerkbestuur van Leersum wegens het gemis aan begrafenisrechten in verband met de aanleg van de nieuwe burgerlijke begraafplaats, 1829-1835. 2.11.4. Veeartsenijkundig toezicht 136 Stukken betreffende veeziekten, 1839-1852. 137 Stuk houdende kennisgeving aan gedeputeerde staten van de gemeenteraad om geen veearts aan te stellen, 1856. 2.12. Waterstaat 138 Stukken betreffende het verlenen van medewerking door het gemeentebestuur aan het provinciaal bestuur bij het toezicht op de waterschappen en polders, 1819-1851. 139 Rekeningen van de omslag van de binnenlandse kosten, 1818-1857. 140 Stukken betreffende het onderhoud van de Snel en de Minstroom, 1838-1842. 141 Stukken betreffende de zorg en het toezicht op de waterkeringen, 1828-1856. 142 Stukken betreffende het dijkleger van de Lekdijk Bovendams, 1845-1850. 143 Monsterrollen van dijkplichtigen, opgemaakt door burgemeester en wethouders ten behoeve van het hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams, 1844-1852. 2.13. Verkeer en vervoer 144 Legger der wegen, 1850-1854. Pag. 11 van 15
2.14. Handel en nijverheid 145 Stukken betreffende de schouw der wegen, 1824-1843. 146 Stukken betreffende een verzoek van Wouter Hendrik van Nellesteyn tot verlegging van een gedeelte van de weg leidende van de Straatweg tot aan de zgn. Zandweg bij het huis "De Hoogstraat", 1828-1829. 147 Missive van gedeputeerde staten inzake een verzoek van J.S.M. de Beaufort om toestemming tot het beplanten van een deel van de zgn. Zandweg, 1842. 148 Stukken betreffende de verpachting van de tollen, 1843-1845. 2 stukken 149 Stukken betreffende de zorg voor bruggen, 1829-1845. 2 stukken 149 Stukken betreffende de zorg voor bruggen, 1829-1856. 150 Circulaire van gedeputeerde staten houdende verzoek om opgave van de in de gemeente bestaande beurt-, marktschuiten of stoomvaartdiensten, 1850. 2.14. Handel en nijverheid 151 Stukken betreffende de handel en nijverheid in het algemeen, 1839-1850. 152 Stukken betreffende de vaststelling van de prijs van het brood, 1838 en 1843. 3 stukken 153 Stukken betreffende de ijk en herijk van maten en gewichten, 1842-1848. 154 Circulaires van de gouverneur betreffende de inwisseling van oude muntspeciën, 1849-1850. 3 stukken 2.15. Landbouw 155 Stukken houdende statistische gegevens betreffende de landbouw, 1842-1851. Pag. 12 van 15
2.16. Armenzorg 156 Stukken houdende opgave van de heidevelden en andere woeste gronden gelegen onder de gemeente, 1856. 157 Stukken houdende richtlijnen inzake de bestrijding van rupsen, 1844-1845. 158 Staat van de veestapel, 1851. 2 stukken 159 Stukken betreffende de keuring van paarden, 1840-1853. 160 Missive van de gouverneur houdende verzoek om inzending van de staat van de jaarlijkse opneming van varkens, 1829. 161 Stukken betreffende de jacht, 1837-1855. 2.16. Armenzorg 162 Stukken betreffende de inzamelingen ten behoeve van slachtoffers van rampen, 1842-1850. 163 Statistieken en andere opgaven van instellingen van weldadigheid in de gemeente, 1838-1850. 164 Staat van krankzinnigen, 1839. 3 stukken 165 Stuk houdende verzoek van het instituut tot onderwijs van blinden om opgave van het aantal blinden en slechtzienden in de gemeente, 1850. 166 Stukken betreffende armlastigen, 1818-1857. 167 Circulaire van de gouverneur inzake de verpleegkosten van behoeftige vreemdelingen, 1851. 168 Stukken betreffende de zorg voor gewonde militairen en de nabestaanden van omgekomen militairen, 1827-1851. Pag. 13 van 15
2.17. Onderwijs en kerkelijke zaken 169 Circulaire van de gouverneur inzake de afgifte van attestaties de vita, 1832. 2.17. Onderwijs en kerkelijke zaken 170 Stukken betreffende de regeling door de gemeente besturen van Leersum en Darthuizen inzake het gebruik van de school te Leersum door de kinderen van inwoners uit Darthuizen, 1851-1853. 171 Stuk houdende verzoek van de commissaris van de koningin om opgave van de kosten van het onderwijs gedurende de laatste vijf jaar, 1852. 172 Stukken betreffende kerkelijke aangelegenheden, 1837-1851. 2.18. Militaire zaken 183 Inschrijvingsregister voor de Rustende Schutterij, 1819-1854. 1 band 184 Lotingsregisters der Schutterij, 1819-1857. 1 band 185 Inschrijvingsregister van de Nationale Militie, 1821-1857. 1 band 173 Stukken betreffende de nationale militie, 1830-1851. 1 pak 174 Stukken betreffende de schutterij, 1829-1853. 1 pak 175 Stukken betreffende de aankoop van paarden voor de cavalerie en de artillerie, 1837-1852. 2.19. Justitie 176 Stukken betreffende de justitie in het algemeen, 1844-1851. 177 Stukken betreffende de opsporing, voorgeleiding en aanhouding van verdachten en betreffende de opsporing van voorwerpen, 1837-1856. 178 Stukken betreffende de bijdrage door de gemeente in de kosten van het huis van bewaring te Rhenen, 1855-1857. 2 stukken Pag. 14 van 15
2.19. Justitie 179 Stukken betreffende de benoeming van functionarissen bij het kantongerecht te Rhenen, 1838, 1844 en 1852. 3 stukken 180 Missive van de kantonrechter inzake de zittingstijden van het kantongerecht in Rhenen, 1838. Pag. 15 van 15