Terugblik op 2012 Jaarverslag van het



Vergelijkbare documenten
Samenvatting evaluatie strafrechtelijke aanpak eergerelateerd geweld

NFI Academy. Sleutel tot de expertise van het Nederlands Forensisch Instituut

Convenant Ketenaanpak Eergerelateerd Geweld Twente

28638 Mensenhandel. Brief van de minister van Veiligheid en Justitie. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Noodbed voor het LEC bij eergerelateerd geweld

Verhaal van verandering

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Plan van Aandacht Aandachtsfunctionaris SWV RiBA Ridderkerk, 20 december 2018

Werkplan Landelijk Expertise Centrum Eer gerelateerd Geweld

Samenwerking met de politie. Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013.

Ouderschap in Ontwikkeling

Percepties van jongeren over politieoptreden: ethnic profiling in België?

Hoe voorkomen we eergerelateerd geweld?

CATEGORALE OPVANG VOOR SLACHTOFFERS MENSENHANDEL

Samenwerkingsconvenant. Aan de Goede Kant van Eer. Convenant tussen migrantenorganisaties, (hulp)organisaties, politie en gemeente Deventer

Gemeente Delft. In de bijlage is een overzicht opgenomen van definities.

Handleiding bij Beter beginnen

MOGELIJKE EERZAKEN IN 2010, 2011 EN Dr. J.H.L.J. Janssen Drs. R. Sanberg

Huiselijk en seksueel geweld

DE MELDCODE IN UW PRAKTIJK

Datum 13 oktober 2015 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over het bericht 'Aantal vechtscheidingen groeit explosief'

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

d.d. 7 augustus Aan Klantdirecteuren IND Directeur Procesvertegenwoordiging Van Hoofddirecteur IND

Programma. Dilemma s. Hoe gewelddadig is het? Moet het geweld direct stoppen? Duur van de situatie. Hoe lang speelt dit al? Ernst van de gevolgen.

Tweede Kamer der Staten-Generaal

FEDERATIE VAN EDUCATIEVE EN CULTURELE CENTRA FECC. Jaarverslag Stichting Fecc

EVALUATIE ADVIES- EN STEUNPUNT HUISELIJK GEWELD FRYSLÂN 2008

Dierenmishandeling in gezinnen

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen

Mogelijke eerzaken in 2010, 2011 en Dr. J.H.L.J. Janssen Drs. R. Sanberg

Verslag Landelijke Bijeenkomst Expertgroepen 21 november 2013

Werkinstructie 2015/6 (AUA)

ALGEMENE INFORMATIE. Specialistisch hulpaanbod voor meiden

FEDERATIE VAN EDUCATIEVE EN CULTURELE CENTRA FECC. Jaarverslag 2015 FECC. Dit verslag geeft een beknopt beeld van de activiteiten van het jaar 2015.

Jouw avontuur met de Bijbel

Werken in sph. Maria van Deutekom Britt Fontaine Godelieve van Hees Marja Magnée Alfons Ravelli

Stichting Vluchtelingen Ambassadeurs

STEVIG FUNDAMENT VOOR JEUGDZORG

EVEN VOORSTELLEN. Met Cardea kun je verder!

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 29 januari 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

IND-werkinstructie nr. 2006/17

Verschuivende machtsrelaties in allochtone gezinnen Trees Pels

Sociale psychologie en praktijkproblemen

Inventarisatie regionaal aanbod FMEK Samenvatting

Datum 10 januari 2014 Onderwerp Antwoorden kamervragen over het rapport van Amnesty International over etnisch profileren

JAARVERSLAG Veiligheidshuis Twente 2015

NFI Academy. Sleutel tot de expertise van het Nederlands Forensisch Instituut

Dodelijke eerzaken in Nederland

overigens niet ongewoon; uit recent onderzoek van Nyenrode blijkt dat 69 % van de bedrijven in Nederland een familiebedrijf is.

Ontwikkelagenda ketenpartners - Wvggz april december 2019

Post-hbo opleiding seksuologie

De heer mr. G. Bouman Korpschef Nationale politie Postbus EL DEN HAAG. Geachte heer Bouman,

Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio!

Nieuwsbrief. Landelijk Implementatieteam Wet Tijdelijk Huisverbod. Inhoud

Huiselijk geweld, eergerelateerd geweld, mensenhandel, achterlating en uw verblijfsvergunning

Ook u kunt vertrouwenspersoon zijn! Wilt u weten wat u te doen staat bij huwelijksdwang of achterlating? Informatiebrochure voor professionals

Q&A De veranderde werkwijze Veilig Thuis

bij ons thuis ging het eerst heel anders...

Embargo tot 18 okt. 2012, uur

Motivatie en mogelijkheden van moeilijke mensen

Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) De heer drs. S.T. Sibma, directeur Postbus AD LEEUWARDEN. Geachte heer Sibma,

Mannenmishandeling: het taboe voorbij? EER ALS MOTIEF. Yvonne de Vries René van Blitterswijk

FECC Inhoudelijk Jaarverslag 2016

Samen een plan maken... Samen beslissen...over de toekomst!

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk?

De heer dr. K.H.D.M. Dijkhoff Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Postbus EH DEN HAAG. Geachte heer Dijkhoff,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 10 juni 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De aanpak en de resultaten in 2007

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Aanpak huiselijk geweld centrumgemeentegebied Amersfoort

De hooggevoelige ondernemer

Universiteit. Brochure. Opleidingsinstituut Dageraad

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor de besturen en scholen die vallen onder het SWV primair onderwijs

ons Onder Bewogen zondagmiddag Inhoud: Elk facet telt WoonZorgcentra Haaglanden 2 Succesvolle familiebijeenkomst 3 Op de koffie bij Astie Romijn

Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Logopedie en Kindermishandeling. Toelichting op de Meldcode en het Stappenplan

Datum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter,

Antwoorden Rekenen Groep 5-1e helft schooljaar

Specialisatie Opleiding Faillissementsfraude. Integrale aanpak Faillissementsfraud e. Kennisplatform Faillissementsfraude

Centrum Seksueel Geweld Amsterdam-Amstelland. Jaarcijfers 2016

28642 Sociale veiligheid openbaar vervoer Politie. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Den Haag, 27 januari 2014

LANDELIJK BESCHIKBAAR. Geen risico bij ernstig eergerelateerd geweld

VRAAG & ANTWOORD. Wat is het bestuurlijk ketenberaad (BKB)? BKB, LKB, directie strafrechtketen September 2016 WELKE DEELNEMERS ZITTEN IN HET BKB?

Datum 12 september 2016 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over het bericht dat Jij ziet er helemaal niet uit als een politieman!

[MELDCODE HG/KM MINTERS] december 2016

Rekenen Groep 4-1e helft schooljaar.

Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Stichting Werkplaats Kindergemeenschap. Voortgezet Onderwijs

Meldcode huiselijk geweld en (kinder-)mishandeling Groenhorst. Aantal bijlagen: 2 Vastgesteld:

Post-hbo cognitief gedragstherapeutisch werker. Kinderen en jeugdigen

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!

Datum 23 mei 2016 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over het bericht dat de Haagse politie een rapport over discriminatie zou hebben gemanipuleerd

Werken met. ESAR werkt! Werken met ESAR werkt! betere en snellere hulp

Nieuwsflits Opleidingsinstituut DJI

Het verhaal van Europa

Wij timmeren aan de weg

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling cent per minuut

gezocht: Reclasseringsvrijwilligers maken zich sterk voor Nederlanders in buitenlandse detentie vrijwilligers

Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl cent per minuut

Transcriptie:

Terugblik op 2012 Jaarverslag van het Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld

inhoud Terugblik op 2012 2 De taken van het LEC EGG in 2012 4 1 Operationele advisering en ondersteuning 5 2 Wetenschappelijk onderzoek 9 3 Ondersteuning beleid (rijks)overheid 12 4 Onderwijs en voorlichting 14 5 Netwerken 17 terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld 1

terugblik op 2012 Geachte lezer, Hierbij bied ik U het tweede jaarverslag van het Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld (LEC EGG) aan. We kijken terug op een druk 2012: ongeveer 500 keer werd een operationeel beroep op het LEC EGG gedaan en helaas vielen ook afgelopen jaar in negen zaken doden te betreuren. Aandacht voor gewelddadige eerzaken blijft dus onverkort noodzakelijk en daarbij speelt het LEC EGG een belangrijke rol. In het verleden jaar verschenen rapport Evaluatie strafrechtelijk aanpak eer gerelateerd geweld, dat op verzoek van de Tweede Kamer is vervaardigd, wordt erkend dat het centrum een grote bijdrage heeft geleverd aan de Nederlandse aanpak van eerzaken met een gewelddadige component. In de begeleidende brief is door de minister zelfs gesteld dat het centrum op een aantal terreinen een leidende rol heeft gehad. Uiteraard is de aanpak van eerzaken niet alleen een politiële taak. Ook partners zoals de vrouwenopvang, de immigratie- en naturalisatiedienst, het openbaar ministerie, de rechterlijke macht en tal van niet-gouvernementele organisaties leveren noodzakelijk werk. Dat staat buiten kijf. Als ik mijn blik weer richt op de politie en de nabije toekomst, dan kan ik met gerust hart stellen dat er sinds 1 januari 2013 sprake is van een nationale politie, waardoor meer nog dan in het verleden gestuurd kan worden op een eenduidige aanpak van eer gerelateerd geweld. De vorming van de nationale politie komt niet zonder slag of stoot tot stand. Het jaar 2013 zal gekenmerkt worden als een 2 terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld

overgangsjaar van 25 korpsen naar tien eenheden. In 2012 zijn al veel stappen ondernomen om ook de aanpak van eer gerelateerd geweld te borgen in de nieuwe politieorganisatie. Voor alle betrokkenen bij de aanpak, zowel bij de politie als bij de partners, geldt in meer of mindere mate dat naast de reguliere taken ook substantiële aandacht gericht zal moeten worden op ondersteunende activiteiten om deze organisatorische verandering in goede banen te leiden. Ook zal er geïnvesteerd moeten worden in een goede voorlichting over de voortgang. De komst van de nationale politie betekent verder dat het ministerie van veiligheid en justitie niet meer deelneemt aan de directe aansturing van het LEC EGG. Gedurende het afgelopen jaar is nog plezierig en intensief met dit departement samengewerkt. Daar spreek ik hier een hartelijk woord van dank voor uit. De eindverantwoordelijkheid voor de gehele aanpak door de politie is thans in handen van de directie van de nationale politie. Eerder gaf ik aan hoe onmisbaar al onze partners zijn. Hetzelfde geldt voor de contactpersonen in de eenheden. Voor allen wil ik een welgemeend woord van waardering uitspreken en de hoop in het komende jaar in gezondheid met elkaar veel te kunnen betekenen voor de slachtoffers van (dreigend) eer gerelateerd geweld. Willem Timmer Commissaris van Politie Hoofd LEC EGG terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld 3

De taken van het LEC EGG in 2012 Het takenpakket van het LEC EGG richt zich op de behandeling van complexe eer gerelateerde geweldszaken. Om dit op een adequate manier te kunnen doen, heeft het LEC EGG in het werkplan 2013-2014 vijf taakvelden benoemd: 1 Operationele advisering en ondersteuning 2 Wetenschappelijk onderzoek 3 Ondersteuning beleid (rijks)overheid 4 Onderwijs en voorlichting 5 Netwerken Hierna wordt beschreven welke concrete activiteiten door het LEC EGG op deze velden in 2012 zijn verzorgd. De eerste korpschef van de Nationale Politie, Gerard Bouman, temidden van het team van het LEC EGG 4 terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld

1 Operationele advisering en ondersteuning Vragen om advies en ondersteuning In 2012 ontving het LEC EGG 492 verzoeken om ondersteuning bij een concrete zaak. Dergelijke hulpvragen komen zeven dagen in de week en 24 uur per dag binnen. Het kan daarbij gaan om beledigingen, bedreigingen, vermissingen, ontvoeringen, mishandelingen, zelfdodingen, moorden, doodslagen, verkrachtingen of pogingen daartoe. In veel zaken blijft het gelukkig bij dreigen, toch vielen in 2012 negen doden te betreuren. De meeste vragen aan het LEC EGG werden door de regiokorpsen voorgelegd. Bij zware zaken, waarin bijvoorbeeld een TGO de afkorting staat voor Team Grootschalig Optreden, dit zijn complexe en uitgebreide opsporingsonderzoeken werd opgestart, is door materiedeskundigen steeds een uitgebreide presentatie verzorgd waarin aandacht wordt besteed aan algemene achtergronden van eerzaken en bijzondere elementen in de te behandelen zaak. Decentrale aanpak Aart de Zeeuw, contactpersoon in Gelderland-Zuid, heeft in 2012 in een werkgroep gezeten die nagedacht heeft over gevolgen van de komst van de nationale politie voor de aanpak van eerzaken: in de plannen voor de Nationale Politie is te lezen dat de expertise met betrekking tot eer gerelateerd geweld door het voortbestaan van het LEC EGG geborgd is. Er is echter geen landelijke aanpak zonder een decentrale aanpak. Met de komst van de nationale politie zien de contactpersonen EGG kansen om de samenwerking tussen de eenheden te bevorderen en de noodzakelijke eenheid in de aanpak op een standaard wijze te organiseren. Zij hebben het op zich genomen om vanuit hun politievakmanschap een advies te schrijven terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld 5

over de borging van de aanpak van eer gerelateerd geweld dat zoveel mogelijk aansluit bij de benamingen, inrichtings- en realisatieplannen van de nationale politie. Het advies is aangeboden aan de nationale korpsleiding en aan de kwartiermakers in de eenheden. Alle betrokken collega s gaan er vanuit dat er ook de komende jaren binnen de nationale politie een professionele aanpak van EGG zal zijn. Daarnaast werd het LEC EGG ook met vragen benaderd door de Immigratie- en Naturalisatiedienst en instellingen voor vrouwenopvang. Ook uit het buitenland kwamen vragen bij het centrum terecht. Samenwerking met de Federatie Opvang Johan Gortworst, plaats vervangend directeur van de Federatie Opvang, over de samenwerking met het LEC EGG: Afspraak is afspraak, dat typeert de samenwerking met het LEC EGG. Een werkwijze die ook niet anders kan, want als de Federatie Opvang en het LEC EGG een beroep op elkaar doen gaat het vaak om acute zaken. Een meisje is in gevaar en heeft per direct een veilige plek nodig dan moet je elkaar kunnen vinden en op elkaar kunnen bouwen. Weten wat je aan elkaar hebt, hoort daar ook bij. De vrouwenopvang werkt op het snijvlak van hulpverlening en de wereld van politie en justitie. Een wereld van duidelijke lijnen, formele posities en bevoegdheden. Je moet elkaars wereld kennen en er begrip voor hebben. Het valt op hoe goed het LEC EGG vanuit hun formele opdracht en positie de brug slaat naar de wereld van de hulpverlening en in concrete zaken naar werkbare oplossingen zoekt. Met respect voor ieders professionaliteit en verantwoordelijkheid. We weten ook waarvoor we het doen. We willen eer gerelateerd geweld zoveel mogelijk voorkomen en eraan bijdragen dat meisjes en jongens, vrouwen en mannen vrij en eervol in ons land kunnen leven. Daar ligt het cement voor een hechte samenwerking die we graag de komende jaren voortzetten. 6 terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld

Nieuwe externe deskundigen Een belangrijk onderdeel van de methode LEC EGG zoals ook is vastgelegd in de Aanwijzing huiselijk geweld en eer gerelateerd geweld (2010A010), is de inzet van een externe deskundige via tussenkomst van het LEC EGG. In 2012 is die capaciteit aanzienlijk uitgebreid: er zijn drie hoogleraren verbonden aan de universiteiten van Leiden en Utrecht en gespecialiseerd in taal en cultuur van verschillende regio s Noord-Afrika en het Midden-Oosten bereid gevonden om zich als externe deskundige aan het LEC EGG te liëren. Ook is een deskundige op het terrein van trauma en psychologie van het Centrum Stichting 45 benaderd voor samenwerking. Deze instelling behandelt mensen met complexe psychotraumaklachten die het gevolg zijn van vervolging, oorlog en geweld (bijvoorbeeld geweld tijdens het werk, zoals bij politiemensen, hulpverleners, personeel van openbaar vervoersbedrijven, en geweld bij rellen, gijzelingen en aanslagen). De laatste jaren dienen zich namelijk steeds meer zaken bij het LEC EGG aan, waarbij personen betrokken zijn die (recent) vanuit oorlogsgebieden, bijvoorbeeld uit Afghanistan, naar Nederland zijn gemigreerd. Bij de duiding van de bij het LEC EGG onder de aandacht gebrachte geweldszaken is het verstandig om ook met deze omstandigheden rekening te houden. terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld 7

Basis van het politiewerk, ook in een eerzaak: onderzoek op plaats delict Trauma Elisa van Ee is klinisch psycholoog en als onderzoeker betrokken bij verschillende projecten bij Centrum Stichting 45: Eerconflicten kunnen een enorme wissel trekken op het familieleven. Maar er zijn ook andere dan culturele verklaringen te geven voor ontwrichting van het bestaan van een familie. Denk maar eens aan een leven op de vlucht. Al jaren doe ik onderzoek naar trauma dat daarmee te maken heeft. Alleen al de voortdurende stress en angst waar ouders aan bloot staan, heeft zijn weerslag op kinderen. Dan heb ik het nog niet over fysieke ontberingen en blootstelling aan geweld waar deze mensen mee te maken hebben gehad. Dat tekent niet alleen het individu, maar het hele gezin. 8 terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld

2 Wetenschappelijk onderzoek Publicaties Het LEC EGG verricht onderzoek naar achtergronden van casuïstiek en naar methoden en technieken voor de politiële aanpak van dergelijke zaken. In 2012 is met name tijd gestoken in grotere projecten zoals een update van het veelgebruikte handboek Je eer of je leven? Een verkenning van eerzaken voor politieambtenaren en andere professionals en een onderzoek naar de betrokkenheid van politieambtenaren bij eerconflicten in het privéleven. Het eindresultaat van die inspanningen zal na 2012 verschijnen. Verder zijn in 2012 enkele artikelen verschenen in onder meer Justitiële Verkenningen en Proces. Niet alleen in Nederland maar ook internationaal mogen publicaties van het LEC EGG zich in aandacht verheugen: zo is in 2012 de Engelse vertaling van het in 2011 verschenen handboek over sociale netwerken verschenen: Weaving Social Networks. Tips for Police Officers and Other Professionals about Building and Maintaining Networks in a Multi-ethnic Society. In hetzelfde jaar is de Franse vertaling praktisch voltooid, maar die zal in 2013 verschijnen. Samen met Stef Christiaensen, adviseur integraal veiligheidsbeleid in het Belgische Mechelen, heeft het LEC EGG een bijdrage geleverd aan het in België verschenen Handboek Familiaal geweld, waarin aandacht is besteed aan de vraag naar de relevantie voor België van in Nederland opgedane ervaringen met betrekking tot de samenwerking tussen wetenschap en de politiepraktijk bij de aanpak van gewelddadige eerzaken. terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld 9

De wetenschappelijke input in een vooruitstrevend expertisecentrum Dr. Stef Christiaensen, adviseur integraal veiligheidsbeleid in het Belgische Mechelen over zijn samenwerking met het LEC EGG: Ik heb het LEC EGG leren kennen als een organisatie waar een bevruchtende driehoeksverhouding heerst tussen wetenschap, beleid en praktijk. De wetenschappelijke benadering is er gelijktijdig verbredend en verdiepend. De hoofddisciplines antropologie, criminologie en sociologie laten toe om vanuit een, volgens mij, holistische kijk op mens, samenleving en cultuur te ontdekken en begrijpen welke processen in diverse etnisch-culturele gemeenschappen kunnen leiden tot eer gerelateerd geweld. De wetenschappers van het LEC EGG lopen hiermee in de spits, niet alleen in Nederland, maar ook internationaal. Dat het LEC EGG aanzienlijk inzet op wetenschappelijke kwaliteit is terecht: men kan het zich niet veroorloven om vrijblijvend en met gissen en missen om te gaan met een dermate gevoelig thema als eer gerelateerd geweld. Vandaar dat ook België dringend nood heeft aan een soortgelijk wetenschappelijk ondersteunend expertisecentrum. De degelijkheid van de organisatie en de wetenschappelijke inzichten van het LEC EGG zijn voor mij al sinds enkele jaren inspirerend. Ik had het genoegen om dit jaar samen met deskundigen van het centrum een artikel te schrijven. Ze zijn niet in het minst een signaal voor de Belgische politie en justitie. 10 terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld

Presentaties In Nederland is in 2012 door wetenschappers van het LEC EGG met name een aantal presentaties verzorgd, waarop de relatie tussen gender en eer centraal stond. Dit specifieke onderwerp is onder meer besproken tijdens een presentatie op een regionale analistendag voor de korpsen Haaglanden en Hollands Midden en tijdens een presentatie op het congres van de Nederlandse Vereniging voor Kriminologie. Aan de Universiteit van Leiden is medewerking verleend aan een round table van de Honours Class Crimigration, waarin aandacht is besteed aan verschijningsvormen van eer gerelateerd geweld in relatie tot migratie. Op uitnodiging van het Ondersteunings Team Allochtonen in Antwerpen, een instelling die hulpverleners ondersteunt bij de begeleiding van allochtone minderjarigen, is een presentatie verzorgd over de Nederlandse aanpak van eer gerelateerd geweld. Een dergelijke presentatie is ook verzorgd voor verschillende wetenschappers onder andere uit Engeland, Zweden en Australië die in 2012 het LEC EGG bezocht hebben. terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld 11

3 Ondersteuning beleid (rijks)overheid De ervaring heeft geleerd dat ondanks de methode LEC EGG vroegherkenning en aanpak van eerzaken complex blijft. Ook ervaren mensen blijven in de praktijk tegen knelpunten en vragen aanlopen. Gevolg is dat het centrum met veel moeilijke vragen wordt geconfronteerd. Sinds het interdepartementale programma eer gerelateerd geweld in 2010 is beëindigd, is een aantal taken aan het LEC EGG overgedragen, bijvoorbeeld de behandeling van vragen van de (rijks)overheid. Het kan dan gaan om vragen van de Tweede Kamer, waarbij het departement het LEC EGG om advies en bijstand vraagt. Uiteraard gaan die vragen over eer gerelateerd geweld, maar dikwijls komen ook vragen aan bod over thema s die in het publieke debat daarmee in verband worden gebracht. Een voorbeeld daarvan wetgeving rond verschillende vormen van huwelijkssluiting en dwang. Veel vragen zijn gesteld over achterlating. Hoewel het programma in 2010 is afgelopen is de liaison tussen de betrokken departementen en de politieorganisatie tot en met 2012 actief gebleven. Bij deze ondersteunende taak heeft het LEC EGG altijd een belangrijke rol gehad. Het centrum zal de taken van de liaison dan ook overnemen. Afscheid van liaison Daan Driessen, liaison tussen politie en departementen, blikt terug: In de periode 2000 2006 was ik bij de politie Haaglanden chef van bureau Zuid-West in Den Haag (Beresteinlaan, Loosduinen en Wateringseveld). In dat gebied heb ik verschillende zaken met dodelijke afloop meegemaakt, waarbij eer een rol speelde. Veel aandacht van de publieke media kreeg de moord op een docent van het Terracollege op 13 januari 2004. Vanaf die tijd dateert mijn 12 terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld

Daan Driessen spreekt op een terugkomdag intensieve samenwerking met Willem Timmer. Toen in 2006 het interdepartementale beleidsprogramma eer gerelateerd geweld van start ging, werd ik liaison. In die functie ben ik samen met Bram Teerds van het toenmalige ministerie van justitie begonnen met wat later de uitrol van de methode LEC EGG is gaan heten. Het eerste jaar ging het vooral over informeren en voorlichten van hoofden van parketten, korpsbeheerders en korpsdirecties. Daarna werkten we mee aan deskundigheidsbevordering door opleiding bij politie en Openbaar Ministerie. Ook hebben we een bijdrage geleverd aan de Aanwijzing huiselijk geweld en eer gerelateerd geweld, de wijzigingen in de vreemdelingencirculaire en de werkgroep voor de verbetering van de registratie. Na 2010 heb ik als liaison nog twee jaar doorgewerkt in verband met de overgang naar de Nationale Politie. Voor mij is dit een afscheid met weemoed van een boeiend onderwerp. terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld 13

4 Onderwijs en voorlichting Politieonderwijs Jaarlijks organiseert het LEC EGG speciale dagen voor politieambtenaren in het land die zich bezighouden met eerzaken, de contactpersonen. Ook in 2012 werden weer twee thematische bijeenkomsten belegd. Daarbij is onder andere aandacht besteed aan aanpassingen en aanvullingen op de checklist eer gerelateerd geweld. Methodisch werd eveneens aandacht besteed aan de ontwikkelingen in de aanpak van eer gerelateerd geweld bij de speciale opvang voor jonge meiden Zahir (bij Fier Fryslân), Eva (bij Kompaan en de Bocht) en het Meldpunt Eer Gerelateerd Geweld Amsterdam. Verder is het werkplan 2013-2014 van het LEC EGG, de vorming van de nationale politie en de uitkomsten van het in de inleiding al genoemde evaluatieonderzoek aan bod gekomen. Wat betreft de achtergronden van zaken is uitgebreid stil gestaan bij ontwikkelingen in het Marokkaanse familierecht. Bij de behandeling van dit specifieke thema is tevens een handzame gids met relevante samenvattingen uitgereikt. Ten behoeve van kennisoverdracht binnen de Nederlandse politie verzorgt het LEC EGG verder de redactie van de sites op Politie Kennis Net die eer gerelateerd geweld behandelen. Belang van terugkomdagen De thematische verdieping die het LEC EGG politiemensen in het land jaarlijks biedt, wordt ook wel de terugkomdagen genoemd. Ron Willemsen was in 2012 in de regio Gelderland-Midden met eerzaken belast: De presentatie over de modernisering van het Marokkaanse familierecht heb ik als een zeer waardevolle bijdrage ervaren. Als je een analyse maakt van een eerzaak en je probeert je een beeld te vormen van mogelijke risico s, dan is het belangrijk dat je goed snapt 14 terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld

wat er tegenwoordig allemaal wel en niet kan op dat gebied. In veel eerzaken gaat het immers om kwesties die bijvoorbeeld met het huwelijk, echtscheiding of voogdij over kinderen te maken hebben. Na zo n terugkomdag heb je meer zicht op de grote lijnen en weet je waar je verder aan relevante informatie kan komen. SSR Het LEC EGG leverde een bijdrage aan het opleidingsprogramma van het Studiecentrum voor de Rechtspleging (SSR), het opleidingsinstituut voor het openbaar ministerie en de rechterlijke macht. Er werd lesmateriaal ter beschikking gesteld en het onderwijs over de politiële aanpak van eerzaken werd verzorgd. Les geven bij het openbaar ministerie en de rechterlijke macht. Jeroen ten Voorde is werkzaam bij de Universiteit Leiden, tevens rechter-plaatsvervanger en als docent betrokken bij de cursus over eer gerelateerd geweld van de SSR: We werken daar samen met deskundigen van het openbaar ministerie, het LEC EGG, de universiteit van Leiden en die van Tilburg. Onze cursus heeft onder andere tot doel mensen die werkzaam zijn bij het openbaar ministerie (OM) en de zittende magistratuur (ZM) kennis te laten maken met de politieaanpak van eer gerelateerd geweld. Kennis daarvan bij zowel OM als ZM is van groot belang voor de door hen te nemen beslissingen in het kader van de vervolging en berechting van gevallen van eer gerelateerd geweld, en draagt in het algemeen ook bij aan een groter gevoel van urgentie om de problematiek van eer gerelateerd geweld binnen het strafrecht voorspoedig aan te pakken. Andere partners en geïnteresseerden Over ontwikkelingen in het Marokkaanse familierecht heeft het LEC EGG ook voorlichtingen georganiseerd bij koepelorganisaties en instellingen voor vrouwenopvang. Ook heeft het LEC EGG de zogenoemde gender-functionarissen zij houden zich onder andere bezig met IND-werkzaamheden die ook vraagstukken raken zoals genitale verminking, uithuwelijking en achterlating van de IND terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld 15

ontvangen en presentaties verzorgd over achtergronden, ontstaan en functie van het centrum. Daarnaast is stil gestaan bij de behandeling van eerzaken in de praktijk, waarbij extra aandacht is besteed aan de samenwerking tussen politie en belangrijke partners zoals de IND. Mede met het oog op de enorme informatiebehoefte van studenten aan Nederlandse hoge scholen en universiteiten onderhield het LEC EGG ook in 2012 de eigen website: www.leceergerelateerdgeweld.nl Op deze site kunnen studenten en andere geïnteresseerden relevante stukken over beleid en wetenschap inzake eer en geweld kosteloos downloaden. Via de helpdesk van het centrum, waar alle operationele zaken binnenkomen, kwamen verleden jaar ook nog eens om en nabij de 500 vragen van allerhande partners, bestuurders, politieke partijen, media, ambassades en consulaten hier te lande alsmede Nederlandse vertegenwoordigingen in het buitenland. 16 terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld

5 netwerken Doel van netwerken Goed politiewerk staat en valt met goede onderlinge contacten. De hiervoor beschreven terugkomdagen spelen een essentiële rol bij het in stand houden van het politiële netwerk. Er komen nieuwe collega s bij en er verlaten ons ook weer ervaren krachten. Het belang en plezier van netwerken Nikola Barut, contactpersoon in korps Zuid-Holland-Zuid, is in 2012 met pensioen gegaan, maar we zitten nog steeds in zijn netwerk: Na ruim 29 jaar bij de vreemdelingendienst werkzaam te zijn geweest, werd ik 12 jaar geleden aangesteld als regionaal vakadviseur etnische Nikola Barut bedankt een gastspreker op een terugkomdag terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld 17

minderheden. Naast het reguliere werk was ik in die functie voor collega s en ketenpartners vraagbaak op het gebied van diversiteit en veiligheid, waaronder eer gerelateerd geweld. Al aan het begin van mijn loopbaan bij de politie ben ik begonnen met het opbouwen en onderhouden van netwerken. Het zijn niet alleen functionele, maar vooral persoonlijke netwerken geworden, gebaseerd op respect en vertrouwen over en weer. Waar mogelijk heb ik daar dankbaar gebruik van gemaakt. Ook bewaar ik mooie herinneringen aan al die de kleurrijke landelijke contactpersonen en de medewerkers van het LEC EGG. Het viel mij zwaar om het besluit te nemen om te stoppen met werken, want de klus is nog lang niet klaar. Maar ik voel me verrijkt door alles wat ik in het netwerk rond eer heb mogen ervaren. Om eer gerelateerd geweld tijdig in beeld te kunnen krijgen en adequaat aan te kunnen pakken is contact met netwerken van verschillende groepen in de samenleving onmisbaar. Het LEC EGG houdt zelf een vinger aan de pols door regelmatig gesprekken te voeren met sleutelpersonen van verschillende instellingen en partnerorganisaties, maar daarnaast ook met politieke partijen en met contactpersonen uit Marokkaanse, Turkse, Koerdische, Egyptische, Somalische, Syrische, Surinaamse, Congolese, Ghanese, Iraanse en Irakese groepen. Mensen worden niet alleen bezocht op inhoudelijke bijeenkomsten rond eer gerelateerd geweld of daarmee in verband gebrachte thema s zoals achterlating of huwelijksdwang, maar ook op belangrijke feestdagen bijvoorbeeld tijdens iftars (eerste maaltijd na het verbreken van het vasten tijdens de ramadan) of op andere culturele en/of religieuze hoogtijdagen. Werken met mensen Fatma Ozgumus, directeur bij Vluchtelingen-Organisaties Nederland heeft een uitgesproken visie op netwerken: Voor alles moet je je realiseren dat je met én voor mensen werkt. Dat waardeer ik altijd zo in mijn contacten met het LEC EGG. Ik ken het centrum al jaren en werk goed samen op een basis van wederzijds respect voor elkaars afzonderlijke taken. Nooit heb ik daar het gevoel met een bureaucratie te maken te hebben. Zij zijn altijd bereikbaar en hun 18 terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld

Materiedeskundigen van het LEC EGG in een netwerkgesprek met andere professionals belang is net als dat van ons om kwetsbare mensen in de samenleving lucht te bieden en uit de problemen te helpen. Bij allerhande netwerkbijeenkomsten in het land kom ik dan ook geregeld mensen van het centrum tegen. Dat boezemt mij vertrouwen in. Ze weten wat er overal speelt, omdat ze onder de mensen komen. Internationaal Uit verschillende Europese landen zijn vragen om informatie aan het LEC EGG gesteld. De meest intensieve contacten werden in 2012 met België onderhouden: zowel in operationeel als in wetenschappelijk opzicht is daar samengewerkt. Daarnaast is operationeel ook meerdere malen samen gewerkt met de Turkse politie. Al enige jaren is het korps Haaglanden en nu de eenheid Den Haag de coördinatie wat betreft de bilaterale politiële samenwerking tussen Nederland en Marokko. In 2012 werd door het LEC EGG dan ook regelmatig aan netwerkonderhoud aldaar gewerkt door onder meer behandeling van zaken en het verstrekken van voorlichting over de Nederlandse politiële aanpak van eerzaken in de familiecontext. terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld 19

Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld Eenheid Den Haag, Nederlandse politie Postbus 264, 2501 CG Den Haag T 070 424 33 76 F 070 424 26 70 E lec@haaglanden.politie.nl www.leceergerelateerdgeweld.nl 2013 Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateeerd Geweld Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd bestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Grafisch ontwerp Meester Ontwerpers, Amsterdam Oplage 1500 Druk drukkerij Zwaan 20 terugblik 2012, jaarverslag van het landelijk expertise centrum eer gerelateerd geweld

Landelijk Expertise Centrum