Bodemkwaliteitskaart gemeente Twenterand definitief In opdracht van Gemeente Twenterand Projectnummer B06B0380 Documentnaam F:\data\Project\Bodem09\B09B0311\5 inhoudelijk\b09b0311.r03.doc 4 februari 2010 Postadres Postbus 5076 6802 EB ARNHEM Nederland T +31(0)26 7513300 F +31(0)26 7513818 Bezoekadres Westervoortsedijk 50 6827 AT ARNHEM Nederland www.mwhglobal.nl KVK Haaglanden 27 18 43 23 ING Bank Delft 65 93 74 331 IBAN NL 63 ING B 0659 374331/BIC INGBNL2A MWH is ISO 9001:2008 en VCA** gecertificeerd
2
Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 1.1 Doel 5 1.2 Beleidskader 5 1.3 Afbakening en geldigheid 5 1.4 Leeswijzer 6 2 Werkwijze opstellen bodemkwaliteitskaart 7 2.1 Definitiefase 7 2.2 Vaststellen onderscheidende kenmerken 8 2.3 Gegevensverzameling en -bewerking 10 2.4 Indelen beheergebied in deelgebieden 11 2.5 Controleren indeling van beheergebied 11 2.6 Verzamelen aanvullende informatie 12 2.7 Vaststellen bodemkwaliteitszones 12 2.8 Opstellen ontgravings- en toepassingskaart 14 2.9 Grondstromenmatrix en bewijsmiddelen 15 3 Indicatieve berekening NEN-stoffenpakket 17 Bronverwijzing 19 Bijlage 1a: Bijlage 1b: Bijlage 2: Bijlage 3a: Bijlage 3b: Bijlage 4a: Bijlage 4b: Bijlage 5a: Bijlage 5b: Bijlage 5c: Bodemkaart Bebouwingsgeschiedenis Functiekaart Ontgravingskaart bovengrond Ontgravingskaart ondergrond Toepassingskaart bovengrond Toepassingskaart ondergrond Statistische kentallen bovengrond Statistische kentallen ondergrond Toelichting statistische kentallen 3
4
1 Inleiding De gemeente Twenterand wil bij grondverzet gebruik maken van een bodemkwaliteitskaart. In dit rapport zijn de totstandkoming van de bodemkwaliteitskaart en de resulterende kaarten gegeven. De resultaten van deze bodemkwaliteitskaart worden verwerkt in een regionaal op te stellen nota bodembeheer. 1.1 Doel De bodemkwaliteitskaart is een instrument bij het toepassen van grond en baggerspecie in het kader van het Besluit en de Regeling bodemkwaliteit (bron 1 en 2). In de bodemkwaliteitskaart worden de eisen vastgelegd die gelden voor het toepassen van grond en bagger op de bodem. Daarnaast kan de kaart dienen als bewijsmiddel voor de kwaliteit van vrijkomende grond en bagger. In de bodemkwaliteitskaart wordt de diffuse bodemkwaliteit binnen de gemeente Twenterand vastgelegd en wordt het beleid ten aanzien van het toepassen van grond en bagger toegelicht. 1.2 Beleidskader De bodemkwaliteitskaart is opgesteld in het kader van het Besluit bodemkwaliteit. Deze is op 1 juli 2008 inwerking getreden. In het Besluit bodemkwaliteit is de regelgeving met betrekking tot het toepassen van grond en bagger vastgelegd. In het kader van het Besluit bodemkwaliteit moet een keuze gemaakt worden tussen generiek en gebiedsspecifiek beleid. Onderhavige bodemkwaliteitskaart is opgesteld aan de hand van het gebiedsspecifieke kader. Regionaal zijn er namelijk afspraken gemaakt, waarbij van het generieke kader wordt afgeweken. De kaart is opgesteld conform de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten (bron 3). 1.3 Afbakening en geldigheid De bodemkwaliteitskaart heeft betrekking op het gehele grondgebied van de gemeente Twenterand. De gemeente is bevoegd gezag voor het toepassen van grond en baggerspecie op of in de bodem. Waterbodems en uiterwaarden zijn uitgesloten van de bodemkwaliteitskaart. De bodemkwaliteitskaart wordt vastgesteld door het bevoegd gezag (de gemeenteraad) en treedt direct hierna inwerking. De bodemkwaliteitskaart heeft een geldigheidsduur van vijf jaar. Na vijf jaar moet de kaart opnieuw beleidsmatig worden vastgesteld. Hierbij moeten de stappen voor het opstellen van de bodemkwaliteitskaart opnieuw worden doorlopen om vast te stellen of de bodemkwaliteitskaart nog representatief is voor de actuele situatie. Actualisatie van de kaart kan eerder noodzakelijk zijn indien meer dan 25% nieuwe bodemonderzoeksgegevens beschikbaar komen. 5
1.4 Leeswijzer In hoofdstuk 2 is beschreven hoe de bodemkwaliteitskaart tot stand is gekomen. Hierbij zijn de stappen uit de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten gevolgd. Per stap is aangegeven welke werkzaamheden voor de gemeente Twenterand zijn uitgevoerd. In hoofdstuk 3 is een indicatieve berekening van de kwaliteit op het (nieuwe) standaard stoffenpakket opgenomen. 6
2 Werkwijze opstellen bodemkwaliteitskaart Ten behoeve van het opstellen van de bodemkwaliteitskaart voor de gemeente zijn onderstaande stappen doorlopen. Deze stappen volgen uit de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten. 1. Opstellen programma van eisen (definitiefase); 2. Vaststellen onderscheidende kenmerken; 3. Gegevensverzameling en -bewerking; 4. Indelen beheergebied in deelgebieden; 5. Controleren indeling van het beheergebied; 6. Verzamelen aanvullende informatie; 7. Vaststellen bodemkwaliteitszones; 8. Opstellen toepassings- en ontgravingskaart. 2.1 Definitiefase De eerste stap bij het opstellen van de bodemkwaliteitskaart is de beleidsmatige en technisch inhoudelijke onderbouwing die resulteert in het programma van eisen. Dit vormt het kader waarbinnen de bodemkwaliteitskaart wordt gerealiseerd. Hieronder is dit beschreven. De bodemkwaliteitskaart is van toepassing op de landbodem. De bodemkwaliteitskaart geldt voor het gehele grondgebied van de gemeente Twenterand. In de kaart is de diffuse gebiedseigen bodemkwaliteit vastgelegd. Lokale verontreinigingen en verdachte locaties zijn uitgesloten van de bodemkwaliteitskaart. De definitie van lokale puntrbonnen en verdachte locaties is hieronder weergegeven. De bodemkwaliteitskaart is opgesteld voor het oude standaard stoffenpakket, bestaand uit acht zware metalen (arseen, cadmium, chroom, koper, kwik, lood, nikkel, zink), som-pak en minerale olie. De bodemkwaliteitskaart is opgesteld voor het de bovengrond met een dieptetraject van 0 tot 0,5 m-mv en de ondergrond met dieptetrajecten van 0,5 tot 2,0 m-mv. De gemeente Twenterand heeft aangegeven dat voor de bodemkwaliteit van de wegbermen en zaksloten kan de huidige bodemkwaliteitskaart worden gehanteerd (bron 4). De actualisatie van deze onderdelen wordt in een later stadium opgepakt. (Potentieel) verdachte locaties Ter plaatse van (potentieel) verdachte locaties wijkt de bodemkwaliteit mogelijk af van de gebiedseigen diffuse bodemkwaliteit. Deze locaties zijn daarom uitgesloten van de bodemkwaliteitskaart. Onder (potentieel) verdachte locaties vallen onder andere: stortlocaties; saneringslocaties; gesaneerde locaties; voormalige boomgaarden en fruitteeltgebieden (zie verderop); bodem onder wegen. 7
Door middel van historisch onderzoek moet nagegaan worden of een locatie (waar grondverzet gaat plaatsvinden) verdacht is voor bodemverontreiniging. Dit kan met behulp van het bodeminformatiesysteem van de gemeente Twenterand. Uitgangspunten grondverzet De bodemkwaliteitskaart maakt in bepaalde gevallen grondverzet zonder aanvullende keuring mogelijk. Voor het gebruik van de bodemkwaliteitskaart als milieuhygiënische verklaring bij het toepassen van grond en bagger gelden binnen het generieke kader de volgende voorwaarden: De locatie van herkomst moet onderdeel uitmaken van de bodemkwaliteitskaart. Dat wil zeggen dat op basis van historisch onderzoek moet blijken dat de locatie van ontgraven deel uitmaakt van de diffuse bodemkwaliteit zoals beschreven in de bodemkwaliteitskaart. De ontgravingsdiepte moet in overeenstemming zijn met de laagdikte die door de bodemkwaliteitskaart wordt beschreven. Indien de toe te passen grond tevens is voorzien van een geldige andere milieuhygiënische verklaring (partijkeuring, erkende kwaliteitsverklaring), dan geldt die andere milieuhygiënische verklaring, omdat die een directere uitspraak doet over de kwaliteit van de betreffende partij grond of bagger. 2.2 Vaststellen onderscheidende kenmerken In deze paragraaf worden de onderscheidende kenmerken voor de bodemkwaliteit vastgesteld. Deze onderscheidende kenmerken zijn mogelijk van invloed op de diffuse bodemkwaliteit. De volgende kenmerken worden in de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten onderscheiden: bodemopbouw; gebruikshistorie; ontwikkeling wijken of gebieden; geomorfologie; huidig bodemgebruik (functie). De gemeente Twenterand is door het Impuls Lokaal Bodembeheer (ILB) van SenterNovem ondersteund tijdens de startfase van het opstellen van de bodemkwaliteitskaart. Dit heeft geresulteerd in een initiële zone-indeling dat als uitgangspunt heeft gediend voor deze stap. In tabel 1 zijn (per kern) de hierbij gespecificeerde deelgebieden opgenomen. Deze deelgebieden zijn tevens in bijlage 1 in kaart gebracht. De nummers corresponderen tevens met deze kaart. 8
Tabel 1: Deelgebieden bebouwingsgeschiedenis KERNNAAM ZONE De Pollen 01 Woningbouw, <1900 05 Woningbouw, toekomstig 08 Bedrijven, bestaand Den Ham 10 Woningbouw, <1900 11 Woningbouw, bestaand 07 Bedrijven, bestaand Geerdijk 02 Woningbouw, <1900 22 Bedrijven, toekomstig 26 Wit 27 Woningbouw, <1900 25 Woningbouw, bestaand 21 Woningbouw, toekomstig Vriezenveen 38 Wit 09 Woningbouw, bestaand 28 Woningbouw, bestaand 37 Woningbouw, bestaand 29 Bedrijven, bestaand 14 Bedrijven, toekomstig 33 Bedrijven, bestaand 31 Woningbouw, bestaand Vroomshoop 32 Bedrijven, bestaand 34 Woningbouw, toekomstig 15 Woningbouw, <1900 16 Woningbouw, toekomstig 18 Bedrijven, bestaand Westerhaar-Vriezenveensewijk 17 Bedrijven, bestaand 19 Woningbouw, bestaand Landelijk gebied 00 buitengebied Functiekaart Uitgangspunt van het Besluit bodemkwaliteit is dat de kwaliteit van de bodem aansluit bij de functie. Een functiekaart is daarom een verplicht onderdeel van de bodemkwaliteitskaart. De functiekaart is opgesteld volgens de Richtlijn voor het opstellen kaarten bodemfunctieklassen (bijlage J van de Regeling bodemkwaliteit). In het Besluit bodemkwaliteit zijn zeven functies gedefinieerd. Voor toepassing in het generieke kader zijn deze functies samengevoegd tot bodemfunctieklassen (zie tabel 2). 9
Tabel 2: Bodemfuncties en bodemfunctieklassen Bodemfunctie Wonen met tuin Plaatsen waar kinderen spelen Groen met natuurwaarden Ander groen, bebouwing, infrastructuur en industrie Moestuinen en volkstuinen Natuur Landbouw Bodemfunctieklasse Wonen Industrie Niet ingedeeld (Kwaliteit toe te passen grond moet voldoen aan de Achtergrondwaarden) Op de functiekaart wordt de ligging van gebieden met bodemfunctieklasse Wonen en Industrie aangegeven. Gebieden die niet in deze klassen kunnen worden ingedeeld vallen in de klasse Overig. De functiekaart van de gemeente Twenterand is gebaseerd op de initiële zone-indeling (van het ILB traject van de gemeente). De functiekaart is opgenomen in bijlage 2. 2.3 Gegevensverzameling en -bewerking In deze stap is de informatie die nodig is voor de bepaling van de gebiedseigen bodemkwaliteit verzameld en bewerkt. Voor de bodemkwaliteitskaart is gebruik gemaakt van de bodemonderzoekgegevens die aanwezig zijn in het bodeminformatiesysteem van de gemeente. De gebruikte dataset bevat 1335 bodemrapporten. Voor de bodemkwaliteitskaart zijn alle beschikbare onderzoeksgegevens gebruikt, tenzij er een aanleiding is om de betreffende gegevens als niet representatief voor de diffuse gebiedseigen bodemkwaliteit te beschouwen. Om te bepalen welke rapporten representatief zijn is stap voor stap een screening uitgevoerd aan de hand van een aantal criteria. In tabel 3 zijn deze criteria en het aantal vervallen rapporten gegeven. Tabel 3: Vervallen rapporten Screeningscriterium Aantal Onderzoek voor 01-01- 1999 of geen datum ingevoerd 455 Nadere onderzoeken, sanerinsplannen en saneringsevaluaties 142 Verdachte locaties of locaties met een lokale verontreiniging of calamiteit 1 Totaal vervallen 598 Voor het ouderdomscriterium (stap 1 uit de tabel) is afgeweken van de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten. De richtlijn schrijft voor dat in principe alleen bodemonderzoeksrapporten van maximaal vijf jaar oud worden gebruikt voor het opstellen van de kaart. Echter, omdat verwacht wordt dat de gegevens van de laatste tien jaar representatief zijn voor de diffuse bodemkwaliteit, zijn de rapporten vanaf 1999 meegenomen. 10
Van de representatieve rapporten is vervolgens op analyseniveau gekeken naar de bruikbaarheid van de individuele analyses. Bij de berekeningen worden analyses niet meegenomen indien: Het rapport op vervallen staat; Geen bemonsteringsdiepte ingevoerd; Geen relevante stoffen zijn geanalyseerd; Bemonsteringstraject dieper dan 2,0 m-mv. In bijlage 5a en 5b is per zone en per parameter aangegeven hoeveel analyses zijn meegenomen in de berekeningen. Er is gerekend met de data uit het bodeminformatiesysteem (Squit) van de gemeente Twenterand zoals beschikbaar op 01-01-2009. 2.4 Indelen beheergebied in deelgebieden Van de onderscheidende kenmerken (paragraaf 2,2) is de bebouwingsgeschiedenis het meest bepalend voor de diffuse bodemkwaliteit. Zo komen in oude wijken vaak verhoogde concentraties verontreinigende stoffen voor. Het gaat dan met name om de zware metalen (vooral lood en zink) en PAK. Deze verontreinigingen zijn meestal diffuus van aard. De verhoogde concentraties PAK zijn bijvoorbeeld te relateren aan het gebruik van steenkool als brandstof voor de verwarming van de woningen. Rond 1970 is het grootste deel van de met steenkoolproducten verwarmde woningen in Nederland overgegaan op gas. De koolresten werden meestal uitgestrooid in de tuin, maar soms ook verzameld en als wegverharding gebruikt. Naast de bebouwingsperiode is het onderscheid in woonwijken en bedrijventerreinen naar verwachting een belangrijke factor die van invloed is op de bodemkwaliteit. 2.5 Controleren indeling van beheergebied Volgens de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten is het noodzakelijk dat: voor elke bodemkwaliteitszone van de vastgestelde parameters tenminste 20 waarnemingen beschikbaar zijn; de waarnemingen ruimtelijk voldoende verspreid over de bodemkwaliteitszone liggen, namelijk dat er: voor aaneengesloten bodemkwaliteitszone bij een systematische indeling in 20 vakken, in tenminste 10 vakken één of meer waarnemingen zijn gedaan; voor elk niet-aaneengesloten deel van een bodemkwaliteitszone tenminste 3 waarnemingen beschikbaar zijn. voor de bodemkwaliteitszone waarvoor voldoende informatie beschikbaar is, wordt vastgesteld of de ruimtelijke spreiding optimaal is. Hierbij geldt voor zoveel mogelijk van de vastgestelde parameters dat er geen ruimtelijke structuur aanwezig is in de gehalten of de variabiliteit. Een gebiedsindeling op basis van de bebouwingsgeschiedenis leidt tot een groot aantal deelgebieden, waarvan de bodemkwaliteit deels overeenkomt, maar ook deels verschilt. Een dusdanig groot aantal deelgebieden is wel de beste waarborg voor het standstillbeginsel, maar is niet praktisch vanuit het oogpunt van communicatie naar burgers en de handhaafbaarheid. 11
Het is dus gewenst om tot een kleiner aantal deelgebieden te komen. Dit is bereikt door deelgebieden samen te voegen op basis van overeenkomstige bebouwingsperiode en bodemkwaliteit. Daarbij is rekening gehouden met het verschil in functie en de geografische ligging van de gebieden ten opzichte van elkaar. 2.6 Verzamelen aanvullende informatie Zoals in paragraaf 2.5 is vermeld, moet in elk niet-aaneengesloten deelgebied per vastgestelde parameters minimaal drie waarnemingen beschikbaar zijn. Voor de volgende gebieden waren onvoldoende waarnemingen beschikbaar of was de ruimtelijke spreiding onvoldoende (de nummers corresponderen met de bebouwingsgeschiedenis, bijlage 1): 01, De Pollen, woningbouw < 1900; 05, Den Ham, woningbouw toekomstig; 10, Den Ham, woningbouw < 1900; 14, Vroomshoop, Bedrijven toekomstig; 17, Westerhaar, bedrijven bestaand; 18, Westerhaar, bedrijven bestaand; 22, Vriezenveen, bedrijven toekomstig; 34, Vroomshoop, woningbouw toekomstig. Voor de witte vlekken zijn aanvullende waarnemingen verzameld om deze deelgebieden toch mee te kunnen zoneren in de bodemkwaliteitskaart. Een uitzondering hierop zijn de gebieden <naam achterhalen> en <naam achterhalen>. Beide betreffen bedrijfsterreinen, bestaande uit één bedrijf. De deelgebieden worden als witte vlek opgenomen in de bodemkwaliteitskaart. De aanvullende waarnemingen zijn door kruse Milieu verzameld (bron 5). 2.7 Vaststellen bodemkwaliteitszones Voor de beschrijving van de bodemkwaliteit is per deelgebied en per dieptetraject een aantal statistische kentallen berekend (gemiddelde, mediaan, 80-percentielwaarde, 95-percentielwaarde etc.). De resultaten zijn opgenomen in bijlage 5a voor de bovengrond en 5b voor de ondergrond. Met uitzondering van de maximaal gemeten waarden zijn alle statistische kentallen in de bijlage omgerekend naar waarden voor een standaardbodem (lutum = 25% en organische stof = 10%). Bijlage 5c is een uitgebreide toelichting op het berekenen van de statistische kentallen. Rekenkundig gemiddelde Conform het generieke kader wordt het rekenkundig gemiddelde van de parameters gehanteerd voor het bepalen van de gebiedseigen bodemkwaliteit binnen een bodemkwaliteitszone. Regionaal is echter besloten af te wijken van het generieke kader en de 80-percentielwaarde voor het beschrijven van de gebiedseigen bodemkwaliteit toe te passen. 12
Deze is dan ook gehanteerd voor deze bodemkwaliteitskaart. Voor de onderbouwing van deze afwijking wordt verwezen naar de (nog op te stellen) bodembeheernota. 80-percentielwaarde De beschrijving van de diffuse bodemkwaliteit is gebaseerd op de 80-percentielwaarde. De 80- percentielwaarde is de waarde waarboven 20% en waaronder 80% van de gemeten concentraties gelegen is. Deze waarden beschrijven de gebiedseigen bodemkwaliteit. De 80-percentielwaarden van de verschillende parameters zijn getoetst aan de normwaarden uit de Regeling bodemkwaliteit. Aan de hand hiervan zijn de zones ingedeeld in de kwaliteitsklassen Achtergrondwaarde, Wonen of Industrie. Bij de indeling in kwaliteitsklassen zijn onderstaande bijzondere toetsingsregels in acht genomen. Indeling in klasse Achtergrondwaarde (AW 2000) Voor de indeling van de kwaliteit van zowel de ontvangende bodem als de te ontgraven grond in klasse AW 2000 geldt: voor alle stoffen ligt de 80-percentielwaarde onder de Achtergrondwaarde; voor maximaal twee stoffen (bij meting van tenminste zeven stoffen) mag de 80- percentielwaarde hoger zijn dan de Achtergrondwaarde; deze overschrijding mag maximaal tweemaal de Achtergrondwaarde zijn; alle 80-percentielwaarden zijn lager dan Maximale Waarden voor de klasse Wonen. Deze toetsingsregel geldt zowel bij het vaststellen van de kwaliteitsklasse van de ontvangende bodem als van de te ontgraven/toe te passen bodem. Indeling in klasse Wonen Voor de indeling van de kwaliteit van de ontvangende bodem in klasse Wonen geldt: voor alle stoffen ligt de 80-percentielwaarde onder de Maximale Waarde voor klasse Wonen; voor maximaal twee stoffen (bij meting van tenminste zeven stoffen) mag de 80- percentielwaarde hoger zijn dan de Maximale Waarde voor klasse Wonen; alle 80-percentielwaarden zijn lager dan Maximale Waarden voor de klasse Industrie. Deze toetsingsregel geldt alleen bij het vaststellen van de kwaliteitsklasse van de ontvangende bodem. Voor de indeling van de te ontgraven/toe te passen bodem in een kwaliteitsklasse geldt dat de gemiddelden van alle stoffen moeten voldoen aan de Maximale Waarden klasse Wonen. De hierboven beschreven toetsingsregel is hierbij dus niet van toepassing. In de richtlijn bodemkwaliteitskaarten staat voor de indeling in deze zone een aanvullende rekenregel omschreven. Deze rekenregel houdt in dat voor twee stoffen de 80-percentielwaarde de Maximale Waarde voor klasse Wonen mag overschrijden, echter niet meer dan de som van Maximale Waarde voor klasse Wonen plus de Achtergrondwaarde. De gemeente Twenterand heeft ervoor gekozen deze rekenregel niet toe te passen. Indeling in klasse Industrie Voor de indeling in klasse Industrie gelden geen speciale toetsingsregels. Alle 80-percentielwaarden moeten lager zijn dan de Maximale Waarden voor de klasse Industrie. 13
95-percentielwaarde De 95-percentielwaarde (P95) is de waarde waarboven 5% en waaronder 95% van de waarnemingen liggen. De 95-percentielwaarde is getoetst aan de interventiewaarden voor de verschillende parameters. Indien de 95-percentielwaarde boven de interventiewaarde ligt, bestaat de kans dat binnen de zone grond voorkomt waarvan de kwaliteit het saneringscriterium overschrijdt. Bij de gemeente Twenterand wordt de interventiewaarde niet overschreden. In onderstaande tabel 4 staan per zone het rekenkundig gemiddelde, de 80-percentielwaarde en de 95-percentielwaarde, getoetst aan de normwaarden weergegeven. Tabel 4: Toetsing statistische kentallen gemeente Twenterand 2.8 Opstellen ontgravings- en toepassingskaart Ontgravingskaart Op de ontgravingskaart is de kwaliteit van de toe te passen/te ontgraven bodem weergegeven. Dit geeft aan met welke waarde (klasse) getoetst moet worden aan de eisen in de zone van toepassing. Ter plaatse van de kernen is de kwaliteit van de te ontgraven grond in te delen in kwaliteitsklasse Achtergrondwaarde of Wonen. Voor het buitengebied geldt dat de kwaliteit van vrijkomende grond voldoet aan de Achtergrondwaarden. Bij het opstellen van de ontgravingskaart is onderscheid gemaakt tussen de bovengrond (0-0,5 m- mv) en de ondergrond (0,5-2,0 m-mv). De ontgravingskaarten zijn opgenomen in bijlage 3a (bovengrond) en 3b (ondergrond). In de gemeente Twenterand worden de kwaliteitsklassen voor de bovengrond onderscheiden: Achtergrondwaarde; Wonen; Onbekende kwaliteit. De kwaliteit van de gehele ondergrond van de gemeente Twenterand is geclassificeerd als kleiner dan de achtergrondwaarde. 14
Toepassingskaart Op de toepassingskaart is vastgelegd aan welke eisen een partij toe te passen grond of bagger in een zone moet voldoen. De toepassingseis volgt uit de combinatie van de bodemfunctieklasse en de bodemkwaliteitsklasse van de ontvangende bodem, waarbij de strengste eis geldt. In tabel 4 zijn de verschillende situaties die binnen de gemeente voorkomen en de hieruit volgende toepassingseisen gegeven. In de bijlagen 4a en 4b is zijn de toepassingseisen in kaart gebracht voor respectievelijk de boven- en ondergrond. Tabel 5 : toepassingseis per zone Dieptetraject Bodemfunctieklasse (ontvangende bodem) Bodemkwaliteitsklasse (ontvangende bodem) Toepassingseis (toe te passen partij) Natuur / landbouw Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Bovengrond Ondergrond Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Wonen Wonen Wonen Industrie Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Natuur / landbouw Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Wonen Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Industrie Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Uit de tabel, visueel weergegeven in bijlage 4a en 4b, blijkt dat ter plaatse van de diverse kernen binnen de gemeente Twenterand alleen grond mag worden toegepast met kwaliteit Achtergrondwaarde of Wonen. In het buitengebied van de gemeente mag alleen grond die voldoet aan de Achtergrondwaarde worden toegepast. Partijen grond met kwaliteit Industrie mogen op basis van de toepassingskaart nergens binnen de gemeente als bodem worden toegepast. 2.9 Grondstromenmatrix en bewijsmiddelen Op basis van de toepassingskaart is een grondstromenmatrix opgesteld. Op basis van deze grondstromenmatrix kan bepaald worden of grondverzet tussen zones mogelijk is en of aanvullende bewijsmiddelen vereist zijn. In de nog op te stellen regionale bodembeheernota worden de regels voor grondverzet verder uitgewerkt. De grondstromenmatrix voor de gemeente Twenterand is weergegeven in tabel 5. In deze tabel wordt de kwaliteitsklasse van de te ontgraven partij (de rijen) vergeleken met de kwaliteitsklasse van de ontvangende bodem (de kolommen). In de matrix staat aangegeven of vrij grondverzet wel of niet mogelijk is (met een + of een -). 15
Tabel 5: Grondstromenmatrix op basis van de bodemkwaliteitskaart Toepassingseis ontvangende bodem Kwaliteitsklasse te ontgraven partij Bovengrond, AW2000 Bovengrond, Wonen Ondergrond, AW2000 Bovengrond, AW2000 + + + Bovengrond, Wonen - + - Ondergrond, AW2000 + + + + de kwaliteitsklasse van de te ontgraven partij voldoet aan de toepassingseis van de ontvangende bodem - de kwaliteitsklasse van de te ontgraven partij voldoet niet aan de toepassingseis van de ontvangende bodem 16
3 Indicatieve berekening NEN-stoffenpakket De gemeente Twenterand wil tevens een berekening van het (nieuwe) standaard stoffenpakket voor haar grondgebied. Van het standaard stoffenpakket zijn in het bodeminformatiesysteem onvoldoende analyses beschikbaar. De resultaten van deze berekeningen zijn dan ook indicatief. Het verschil tussen het oude NEN-pakket en het nieuwe NEN-pakket zijn de toevoeging van barium, kobalt, molybdeen en PCB s (som). Daarnaast zijn arseen en chroom uit het pakket verdwenen. De indicatieve berekeningen zijn alleen uitgevoerd voor de toegevoegde parameters. Voor de indicatieve berekeningen is geen onderscheid gemaakt in de verschillende in zones. De berekeningen zijn uitgevoerd voor het hele grondgebied van de gemeente Twenterand. Er is wel onderscheid gemaakt in boven- en ondergrond. In onderstaande tabel 5 zijn de resultaten van de getoetste indicatieve berekeningen voor de aanvullende stoffen van het standaard stoffenpakket weergegeven. Tabel 6: Indicatieve toetsing statistische kentallen standaard stoffenpakket (gemeente Twenterand) 17
18
Bronverwijzing 1. Besluit bodemkwaliteit, 3 december 2007, Staatsblad nr. 469 2. Regeling bodemkwaliteit, 20 december 2007, Staatscourant nr. 247, pag. 67 3. Richtlijn bodemkwaliteitskaarten, 3 september 2007, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu, Ministerie van Verkeer en Waterstaat 4. Bijlage 5, Bodemkwaliteitskaart en grondstromenplan, Witteveen en Bos, 14 september 2005 (is bijlage 5 van Bodembeleidsplan gemeente Twenterand 2005-2010, 20 juni 2006, gemeente Twenterand. 5. Uitvoerend onderzoek witte vlekken gemeente Twenterand, Kruse milieu (geen rapportage), december 2009. 19
Bijlagen Bijlage 1a: Bijlage 1b: Bijlage 2: Bijlage 3a: Bijlage 3b: Bijlage 4a: Bijlage 4b: Bijlage 5a: Bijlage 5b: Bijlage 5c: Bodemkaart Bebouwingsgeschiedenis Functiekaart Ontgravingskaart bovengrond Ontgravingskaart ondergrond Toepassingskaart bovengrond Toepassingskaart ondergrond Statistische kentallen bovengrond Statistische kentallen ondergrond Toelichting statistische kentallen