TOELICHTING BIJ ENERGIESIMULATIES: DYNAMISCHE SIMULATIES Vlaams Kennisplatform Woningrenovatie WP3: Kwaliteitsbewaking energiemonitoring 1
INLEIDING Er werd door het Vlaams Kennisplatform Woningrenovatie een protocol opgesteld voor de uitvoering van energiesimulaties, waaronder dynamische simulaties. Hierbij werd gefocust op de twee meest relevante toepassingsgebieden: de inschatting van de netto energiebehoefte van verwarming en de controle van het thermisch zomercomfort. Voor beide toepassingen werden afspraken vastgelegd rond geometrische conventies, bezettingsprofielen, setpunt verwarming, openen van vensters, Er wordt gevraagd om minstens een variant te simuleren waarin deze standaardwaarden worden toegepast. Zo kunnen de resultaten van simulaties, uitgevoerd door verschillende proeftuinen, onderling vergeleken worden. Daarnaast staat het de uitvoerders vrij om simulaties uit te voeren waarin varianten op het protocol worden afgetoetst. Zo kunnen meer realistische, projectspecifieke aannames gemaakt worden, of de impact van bepaalde aannames bestudeerd worden. Voorliggend document peilt naar de gemaakte keuze tijdens de simulatie, en waar werd afgeweken van het opgestelde simulatieprotocol. Zo kunnen de resultaten door het kennisplatform op een correcte manier geïnterpreteerd worden. Het document kan digitaal ingevuld worden (antwoorden op meerkeuzevragen in vet aanduiden), of op papier ingevuld en ingescand worden. De ingevulde documenten worden per mail bezorgd aan het kennisplatform via wolf.bracke@ugent.be en evi.lambie@kuleuven.be. 2
A. ALGEMEEN proeftuinproject: e-mail adres uitvoerder simulatie:... telefoonnummer uitvoerder simulatie:... naam doorgestuurde bestand:.. adres en omschrijving woning / omschrijving cluster of typewoning: vb: Appartement met 3 slaapkamers, grenzend aan de zijkant van het appartementsgebouw...... Energiesimulatie van: o Woning voor renovatie* o Woning na renovatie** (definitief ontwerp) o Woning na renovatie** (ontwerpvariant***) * Indien woning voor renovatie, welke geometrie werd er gebruikt? o De exacte geometrie van de situatie voor renovatie o De geometrie van de woning na renovatie, welke zeer beperkte verschillen vertoont t.o.v. de geometrie van de woning voor renovatie o De geometrie van de woning na renovatie, welke significante verschillen vertoont t.o.v. de geometrie van de woning voor renovatie ** Indien woning na renovatie, kruis de verschillende elementen aan die van toepassing zijn: o Energetische renovatie: isoleren gebouwschil o Energetische renovatie: vernieuwing installaties o Herindeling van de woning o Afbraak & heropbouw van delen van de woning o Nieuwbouw aan de woning o Andere: *** Indien ontwerpvariant, beschrijf welke gebouwonderdelen gevarieerd werden t.o.v. het definitief ontwerp. vb: Er werd afgetoetst welke meerwaarde de plaatsing van drievoudig glas heeft t.o.v. de hoogrendementsbeglazing volgens het definitieve ontwerp. 3
.. *** Indien ontwerpvariant, verklaar kort waarom de ontwerpvariant niet werd weerhouden. vb: De plaatsing van drievoudig glas leidt tot oververhittingsproblemen, waardoor dit niet opweegt t.o.v. de extra energiebesparing, ondanks de hoge meerprijs. Optionele toelichting bij simulatie: Vb: conclusies uit simulatie, problemen, afwijkingen, 4
B. PROTOCOL DYNAMISCHE SIMULATIE 1. Toepassingsgebied Tot welk doel diende de uitgevoerde simulatie? o Inschatting netto energiebehoefte voor ruimteverwarming o Controle thermisch zomercomfort o Ander: 2. Software Welke software werd gebruikt voor de uitgevoerde simulatie? o Trnsys o Modelica 3. Simulatieparameters 3.1. Klimaat Welke klimaatfile werd gebruikt voor de uitgevoerde simulatie? o meteonorm_2000-2009_average o meteonorm_2000-2009_10y_extreme 3.2. Tijdsgegevens Welke tijdsstap werd gebruikt voor de uitgevoerde simulatie? o 15 minuten Werden de simulaties uitgevoerd over 1 jaar en 1 maand, zodat er resultaten voor 1 jaar in ingeslingerde toestand zijn? o Ja o Nee, de simulaties werden uitgevoerd over 1 jaar o Nee, namelijk Werd er rekening gehouden met de zomertijd? o Ja, want de simulaties zijn uitgevoerd met de aangeleverde weerfiles. o Ja, ik heb eigen weerfiles gebruikt en hier rekening mee gehouden. o Nee 5
3.3. Site en beschaduwing Welke grondreflectie of albedo werd toegepast? o 0,2 3.4. Geometrische conventies Welke afmetingen werden gebruik voor het modelleren van de buitenmuren? o Aslijn o Buitenafmetingen o Binnenafmetingen Welke afmetingen werden gebruik voor het modelleren van de binnenmuren? o Aslijn o Buitenafmetingen o Binnenafmetingen Hoe werd de netto oppervlakte van de zones bepaald? o 0,9 x oppervlakte uit simulaties Hoe werd de netto volume van de zones bepaald? o 0,8 x volume uit simulaties Werden er ook geometrische details groter dan 0,2 m genegeerd? o Nee o Ja, namelijk:... 3.5. Materialen en constructie Werden de materiaaleigenschappen (warmtegeleidingscoëfficiënt λ, dichtheid ρ, soortelijke warmte c) correct gemodelleerd? o Ja, exact o Ja, bij benadering o Nee, ruwe inschatting Werden de componenteigenschappen (dikte van de lagen, oppervlakte-eigenschappen) correct gemodelleerd? o Ja, exact o Ja, bij benadering o Nee, ruwe inschatting Werden de glaseigenschappen (opbouw en dikte van de lagen, hoekafhankelijke transmissie- en reflectiefactoren) correct gemodelleerd? 6
o Ja, exact o Ja, bij benadering o Nee, ruwe inschatting 3.6. Warmteovergangsweerstanden Hoe werden de warmteovergangsweerstanden R se en R si gemodelleerd? o Standaardwaarden transmissiereferentiedocument o Berekend door simulatiepakket 3.7. Bepaling van (gewogen) temperatuuroverschrijdingen a) Randvoorwaarden voor de berekening van de PMV-waarde Welke luchtsnelheid werd gemodelleerd? o Niet van toepassing (geen controle thermisch zomercomfort) o 0,1 m/s Welke clothing factor (F cl), metabolisme (M) en arbeid (W) werden gemodelleerd? o Niet van toepassing (geen controle thermisch zomercomfort) o Zoals bepaald in het simulatieprotocol: o Ander: dagzone nachtzone F cl M W b) Registratie van de temperatuuroverschrijdingen Hoe werden de PMV-overschrijdingen berekend: o Niet van toepassing (geen controle thermisch zomercomfort) o Uurlijkse basis 3.8. Gebruikersprofiel a) Zonering Werd er voor iedere ruimte een aparte zone voorzien? o Ja F cl M W dagzone 0,5 1,2 0 nachtzone 1,5 0,8 0 o Nee, namelijk:. 7
b) Bezetting en aanwezigheidsprofiel Hoeveel personen werden in de woning gemodelleerd? o Zoals vastgelegd voor inschatting netto energiebehoefte voor verwarming: netto vloeroppervlakte / 35, afgerond naar beneden. o Zoals vastgelegd voor controle thermisch zomercomfort: 2 x aantal personen zoals bekomen voor inschatting netto energiebehoefte voor verwarming. o Ander:. In welke ruimtes werden de personen gemodelleerd? o Overdag in de leefruimte, s nachts in de slaapkamers (2 personen in master bedroom, overige personen gedeeld door aantal overige slaapkamers) o Ander: Welk aanwezigheidsprofiel werd gemodelleerd? o Zoals bepaald in het simulatieprotocol: Leefruimte Slaapkamers 00u - 01u 0% 100% 01u - 02u 0% 100% 02u - 03u 0% 100% 03u - 04u 0% 100% 04u - 05u 0% 100% 05u - 06u 0% 100% 06u - 07u 0% 100% 07u - 08u 100% 0% 08u - 09u 100% 0% 09u - 10u 50% 0% 10u - 11u 50% 0% 11u - 12u 100% 0% 12u - 13u 100% 0% 13u - 14u 25% 0% 14u - 15u 25% 0% 15u - 16u 25% 0% 16u - 17u 50% 0% 17u - 18u 50% 0% 18u - 19u 100% 0% 19u - 20u 100% 0% 20u - 21u 100% 0% 21u - 22u 100% 0% 22u - 23u 0% 100% 23u - 24u 0% 100% 8
o Ander (vul procentueel of als absoluut getal in)... 00u - 01u 01u - 02u 02u - 03u 03u - 04u 04u - 05u 05u - 06u 06u - 07u 07u - 08u 08u - 09u 09u - 10u 10u - 11u 11u - 12u 12u - 13u 13u - 14u 14u - 15u 15u - 16u 16u - 17u 17u - 18u 18u - 19u 19u - 20u 20u - 21u 21u - 22u 22u - 23u 23u - 24u c) Interne warmtewinsten personen Welke interne warmtewinst per persoon werd gemodelleerd? o 125 W overdag, 85 W s nachts d) Interne warmtewinsten verlichting en elektrische apparatuur Welke interne warmtewinst voor verlichting en elektrische apparatuur werd gemodelleerd? o Zoals bepaald in het simulatieprotocol voor netto energiebehoefte verwarming o Zoals bepaald in het simulatieprotocol voor controle thermisch zomercomfort Netto energiebehoefte verwarming Evaluatie zomercomfort Keuken Leefruimte Keuken Leefruimte [W] [W] [W] [W] 00u - 01u 25 25 50 50 01u - 02u 25 25 50 50 02u - 03u 25 25 50 50 03u - 04u 25 25 50 50 04u - 05u 25 25 50 50 05u - 06u 25 25 50 50 9
06u - 07u 25 25 50 50 07u - 08u 200 100 400 200 08u - 09u 50 100 100 200 09u - 10u 50 100 100 200 10u - 11u 50 100 100 200 11u - 12u 200 100 400 200 12u - 13u 200 100 400 200 13u - 14u 50 100 100 200 14u - 15u 50 100 100 200 15u - 16u 50 100 100 200 16u - 17u 50 100 100 200 17u - 18u 200 100 400 200 18u - 19u 200 300 400 600 19u - 20u 200 300 40 20 20u - 21u 50 300 10 20 21u - 22u 50 300 100 600 22u - 23u 25 25 50 50 23u - 24u 25 25 50 50 o Ander, namelijk:... [W] [W] [W] [W] [W] 00u - 01u 01u - 02u 02u - 03u 03u - 04u 04u - 05u 05u - 06u 06u - 07u 07u - 08u 08u - 09u 09u - 10u 10u - 11u 11u - 12u 12u - 13u 13u - 14u 14u - 15u 15u - 16u 16u - 17u 17u - 18u 18u - 19u 19u - 20u 20u - 21u 21u - 22u 22u - 23u 23u - 24u 10
3.9. Verwarming Welk vermogen werd gemodelleerd voor de verwarming? o Oneindig o Anders:.. Welk setpoint voor verwarming werd ingesteld? o Dagzone: 21 C tussen 7u en 22u en 18 C tussen 22u en 7u, nachtzone: 16 C 3.10. Koeling Werd er koeling gemodelleerd? o Nee o Ja, namelijk:.. 3.11. In- en exfiltratie Hoe werd in- en exfiltratie gemodelleerd? o Vooropgestelde n 50-waarde gedeeld door 25, voor iedere ruimte in de woning o Niet gemodelleerd o Anders:.. 3.12. Ventilatie Welke ventilatiedebieten werden gemodelleerd? o Nominale ventilatiedebieten volgens EPB-voorschriften o Nominale ventilatiedebieten vermenigvuldigd met reductiefactor vraagsturing. Reductiefactor:. o Geavanceerde vraagsturing, namelijk:... o Anders:.. Hoe werd warmteterugwinning gemodelleerd? o Niet van toepassing 11
o Berekening temperatuur toevoerlucht volgens protocol, namelijk T toevoer = T buiten + (T afvoer T buiten) x h WW, bypass van de warmtewisselaar indien T afvoer > 21 C, geen bypass bij vriestemperaturen. o Anders:.. 3.13. Natuurlijke ventilatie Hoe werd het openen van vensters gemodelleerd? o Niet o Volgens het protocol voor de controle van het thermisch zomercomfort (criteria afhankelijk van aanwezigheid, temperatuur, windsnelheid, regen) o Anders:.. Welk natuurlijk ventilatiedebiet werd gemodelleerd? o Geen o Ventilatievoud van 2 h -1 voor zones waarbij de vensters geopend zijn o Anders:.. 3.14. Schakelcriterium voor mobiele zonwering Welke zonwering werd waar gemodelleerd? o Geen o Handmatige zonwering:. o Automatische zonwering:.. o Vaste zonwering: Welk schakelcriterium werd toegepast voor handmatige zonwering? o Niet van toepassing o Volgens protocol voor de controle van het thermisch zomercomfort (criteria afhankelijk van aanwezigheid, binnentemperatuur en zonnestraling) o Anders:... Welk schakelcriterium werd toegepast voor automatische zonwering? o Niet van toepassing 12
o Volgens protocol voor de controle van het thermisch zomercomfort (criteria afhankelijk van binnentemperatuur en zonnestraling) o Anders:... 13