ETS-Bijbelcursus Leviticus Inhoud van de les Opening Inleiding en achtergrond Leviticus Boodschap en inhoud Leviticus Pauze Feesten in de Thora Afsluiting Doelstellingen van deze les De cursisten kunnen de naam Leviticus verklaren en kennen de historische achtergrond van het boek. De cursisten kunnen uitleggen in welke opzichten Leviticus een lastig boek is, maar ook waarom Leviticus toch de moeite van het bestuderen waard is. De cursisten kennen heiligheid als het hoofdthema van Leviticus. De cursisten kunnen uitleggen welke rol de termen rein en onrein in Leviticus spelen. De cursisten kunnen de betekenis van Grote Verzoendag uitleggen. De cursisten kennen het Wekenfeest en het Loofhuttenfeest. 1
Van het begin tot aan de monarchie VOORTIJD PATRIARCHEN UITTOCHT HET LAND RICHTEREN Schepping Abraham Egypte Intocht 7 cycli van: Zondeval Izaäk Naar Sinaï Verovering Zonde Zondvloed Jacob Bij Sinaï Verdeling Slavernij Babel Jozef Kades Smeken Volkeren Woestijn Verlossing Overjordaanse Rust Genesis 1-11 Genesis 12-50 Exodus t/m Jozua Richteren t/m I Job? Deuteronomium Samuël 7 Egypte als belangrijkste grootmacht ± 2000 ± 1400 ± 1360 ± 1350 ± 1050 Historische achtergrond Leviticus Leviticus sluit nauw aan op Exodus: Exodus beschrijft de bouw van de tabernakel, Leviticus de dienst in de tabernakel. Leviticus kreeg zijn naam omdat Levitische priesters een belangrijke rol spelen in het bijbelboek. Tijdens het hele boek is het volk Israël nog bij de berg Sinaï. Leviticus beslaat een korte tijdsperiode van hooguit ongeveer 2 maanden. Verschillen tussen Israëlitische en heidense offerdienst 1. Andere volken gebruikten de offerdieren als hulpmiddel voor waarzeggerij. Bij het dienen van God was dit echter beslist niet toegestaan. 2. De offers waren bij Israël nauw verbonden met het verbond met God. Dit was niet zo bij andere volken. 3. In de offerdienst van Israël stond de heiligheid van God centraal, bij andere volken niet. 2
Leviticus als lastig boek Weinig verhaal en actie Lange beschrijvingen en opsommingen De offerdiensten zijn voor ons verleden tijd, praktisch doen we dus weinig met Leviticus. De beschrijvingen geven uitgebreid aan hoe er gehandeld moet worden, maar niet waarom. Het is daarom vaak zoeken naar de reden voor de regelgeving. Leviticus: de moeite van het bestuderen waard Het systeem van offeren in het OT kan ons helpen om het offer van Christus beter te begrijpen. De heiligheid van God komt in Leviticus sterk naar voren. Dit kan ons helpen bij het ontwikkelen van een evenwichtig godsbeeld. Wij kunnen leren van de praktische voorschriften van Leviticus. Waar die niet naar onze tijd overgezet kunnen worden, kunnen wij leren van de achterliggende principes. De boodschap van Leviticus Heilig zult gij zijn, want Ik, de HERE, uw God, ben heilig. (19:2) De voorschriften voor de offerdienst laten zien dat God niet zomaar benaderd kan worden. De heiligheid van God is gevaarlijk voor de mens die er ongehoorzaam of onachtzaam mee omgaat. De voorschriften voor het dagelijkse leven laten zien dat heiligheid ook belangrijk is in het leven van alledag. 3
Indeling van Leviticus Deel Verzen Inhoud 1 1:1-7:38 Offerwetten 2 8:1-10:20 Het begin van de priesterdienst 3 11:1-16:34 Reinheidswetten 4 17:1-27:34 Heiligheidswetten Offerwetten (1:1-7:38) Vijf offers: brandoffer graanoffer/spijsoffer vredeoffer/dankoffer reinigingsoffer/zondoffer hersteloffer/schuldoffer Het begin van de priesterdienst (8:1-10:20) De wijding van Aäron en zijn zonen De dood van Nadab en Abihu: ongehoorzaamheid of onachtzaamheid? 4
Reinheidswetten (11:1-16:34) Onreinheid: geen zonden, maar andere zaken die het contact met God verhinderen. Voorbeelden: ziektes, bloedverlies, geslachtsgemeenschap en contact met dode dieren. Oplossing is geen straf, maar een reinigingsritueel. Bij God hoort datgene wat heel en volkomen is, wat geordend is en wat met het leven verbonden is. Dat is allemaal absoluut tegengesteld aan dood, bederf, dubbelheid en chaos. God is de God van het leven. (Mevrouw Lalleman-de Winkel) Waarom rein en onrein? Verschillende verklaringen: 1. Willekeurig gebod als test van gehoorzaamheid 2. Onreinheid door verbinding met afgodendienst 3. Ter bevordering van de hygiëne 4. Symbolische bedoeling 5. Rein zijn die dieren en situaties die het dichtst bij de oorspronkelijke bedoeling liggen. Reinheid moet verbonden worden met de begrippen heelheid, heiligheid en integriteit. Voedselwetten in het Nieuwe Testament Mattheüs 15:10-20 / Marcus 7:14-23 Romeinen 14:14 en 20 I Timotheüs 4:1-5 Waarom leert Jezus dat een mens niet onrein wordt als hij of zij de voedselwetten overtreedt? 5
Grote Verzoendag Grote Verzoendag heeft te maken met twee kanten van God: 1. God is niet zomaar te benaderen vanwege zijn heiligheid en verhevenheid. 2. God wil graag bij ons zijn vanwege zijn grote liefde voor ons. In de tabernakel woont God wel bij zijn volk, maar mensen kunnen niet zomaar naar Hem toe gaan. Handelingen op Grote Verzoendag De hogepriester moet eerst voor eigen zonden verzoening doen en dan voor het volk. Het reukwerk moet zorgen dat de hogepriester God zelf niet te zien krijgt. De hele tabernakel moet met bloed besprenkeld worden. Twee bokken: de ene wordt geofferd, de andere draagt de zonden en wordt uit het kamp verwijderd. Van de gewone Israëlieten vraagt God verootmoediging. Betekenis van Grote Verzoendag voor christenen Jezus is onze hogepriester, en zijn eigen bloed is het gebrachte offer. Toch blijven de lessen van Grote Verzoendag voor ons van belang: 1. God is niet zomaar te benaderen (alleen via Jezus). 2. We moeten de zonden serieus nemen en er niet te licht over denken. 3. We hebben verzoening voor onze zonden nodig. 6
Heiligheidswetten (17:1-27:34) Er is veel diversiteit in deze wetten. Basisvraag: hoe leef je heilig als mens die bij de heilige God hoort? Leviticus 26: zegen bij gehoorzaamheid, vloek bij ongehoorzaamheid, mogelijkheid tot berouw Feesten in de Thora: Leviticus 23 De sabbat: een wekelijkse heilige rustdag Feesten in de Thora: Leviticus 23 Voorjaar: Pesach en het feest van de ongezuurde broden Feest van de eerstelingen: de eerste schoof van de gerstoogst wordt aan God geofferd Wekenfeest: een jaarlijks oogstfeest in het voorjaar, 7 weken na het feest van de eerstelingen 7
Feesten in de Thora: Leviticus 23 Najaar: Het blazen van ramshoorns, eerste dag van de zevende maand Grote Verzoendag, tiende dag van de zevende maand Loofhuttenfeest, vanaf de vijftiende dag van de zevende maand een week lang; afsluiting van de oogst, de Israëlieten leven een week lang in loofhutten. Er zijn drie feesten waarbij de mannelijke Israëlieten naar het heiligdom moeten komen: het feest van de ongezuurde broden, het Wekenfeest en het Loofhuttenfeest (Exodus 23:14-17). Christenen en de grote feesten in de Thora Pesach > lijden en sterven van Christus Feest van de ongezuurde broden > levensheiliging Wekenfeest (Pinksterfeest): > uitstorting van de Heilige Geest en begin van de grote oogst aan gelovigen onder de niet-joden Loofhuttenfeest > verwachting van de wederkomst Huiswerk Numeri lezen RddB: Numeri Hulpmiddel bij het lezen: ETS-online 8
Contactgegevens E-MAIL info@ets-cursus.nl TELEFOON 078-6190037 WEBSITE www.evangelisch-college.nl 9