ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies B U R E A U O N D E R Z O E K Oosteind, Provincialeweg 124 en 126 (Gemeente Oosterhout) Een bureauonderzoek. ArGeoBoor rapport 1321 auteur: L.. Nijdam (senior prospector) 2 e lezer: E. Brouwer (senior KNAarcheoloog) paraaf voor vrijgave status: definitief datum: 24 november 2014 Veldminuut met plangebied (paars)(bron: Bureau Militaire Verkenningen 1830-1850) Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV ISSN: 2351-9975 www.argeoboor.nl E info@argeoboor.nl T 06-28559693
INHOUDSOPGAVE Samenvatting... 3 1 Inleiding... 4 1.1 Kader... 4 1.2 Doel en Vraagstelling... 5 1.3 Administratieve data... 5 3 Gegevens plangebied... 6 3.1 Beschrijving plangebied... 6 3.2 Voorziene ontwikkeling... 6 4 Bureauonderzoek... 7 4.1 Methode... 7 4.2 Aardkundige gegevens... 7 4.3 Historische bronnen... 10 4.4 Bekende archeologische waarden, vondst- en onderzoeksmeldingen... 12 5 Archeologische verwachting... 14 6 onclusies... 15 7 Aanbeveling... 16 Literatuur... 17 Bronnen Geraadpleegde Kaarten... 17 Bijlage 1 Toekomstige terreininrichting en funderingsplan nieuw te bouwen hal/kantoorruimte Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 2
Samenvatting In opdracht van D.W.G. van Loon Holding BV heeft ArGeoBoor een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd op de locatie Provincialeweg 124 en 126 te Oosteind (gemeente Oosterhout). Op de locatie is de nieuwbouw van een hal/kantoor (circa 1.500 m 2 ) voorzien. Daarnaast zullen de bestaande hal en het bestaande kantoor worden gesloopt. Ter plaatse van het te slopen kantoor vindt de uitbreiding van twee woningen (150 m 2 ) plaats. De aanleiding van het onderzoek is de aanvraag van een omgevingsvergunning. Uit de archeologische beleidskaart van de Gemeente Oosterhout blijkt dat het plangebied ligt in een gebied met een middelhoge archeologische verwachting en dat archeologisch onderzoek noodzakelijk is bij ingrepen groter dan 100 m 2 en dieper dan 50 cm -mv. Op basis van het bureauonderzoek krijgt het plangebied een lage archeologische verwachting met uitzondering van resten uit de ontginningsperiode in de late middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd. De kans op resten wordt met name hoog geacht in de zone langs de voormalige ontginningsas in het gebied waar ook juist de kans op bodemverstoringen als gevolg van de bouw- en sloop activiteiten de afgelopen 200 jaar het grootst is. Uit het archeologisch bureauonderzoek blijkt dat de nieuwbouw van de hal en kantoorruimte plaatsvindt in een gebied met een lage archeologische verwachting. Er vinden geen ingrepen dieper dan 40 cm mv plaats. De voorziene sloopwerkzaamheden brengen geen nieuwe bodemverstoring met zich mee. De uitbreidingen van de woningen vinden plaats in een zone waar in verband met bouw- en sloopwerkzaamheden van de afgelopen 200 jaar een geroerde bodemopbouw verwacht wordt en waar geen nieuwe bodemverstoringen zullen plaatsvinden. Aanbevolen wordt om op basis van de bekende voorziene bodemingrepen geen archeologisch vervolgonderzoek uit te voeren in het plangebied Provincialeweg 124 en 126 te Oosteind. ArGeoBoor adviseert om het terrein vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Het is echter niet volledig uit te sluiten dat binnen het onderzochte gebied toch nog archeologische resten voorkomen. Het verdient daarom aanbeveling om de uitvoerder van het grondwerk te wijzen op de plicht archeologische vondsten te melden bij de bevoegde overheid, zoals aangegeven in artikel 53 van de Monumentenwet. Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 3
1 Inleiding 1.1 Kader In opdracht van D.W.G. van Loon Holding BV heeft ArGeoBoor een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd op de locatie Provincialeweg 124 en 126 te Oosteind (gemeente Oosterhout). Op de locatie is de nieuwbouw van een hal/kantoor (circa 1.500 m 2 ) voorzien. Daarnaast zullen de bestaande hal en het bestaande kantoor worden gesloopt. Ter plaatse van het te slopen kantoor vindt de uitbreiding van twee woningen (150 m 2 ) plaats. De aanleiding van het onderzoek is de aanvraag van een omgevingsvergunning. Het perceel heeft een oppervlakte van circa 4.700 m 2. Bij de nieuwbouw bestaat de kans dat de bodem wordt geroerd op plaatsen waar dit nog niet eerder gebeurd is. Eventuele archeologische waarden kunnen hierbij verstoord worden. Uit de archeologische beleidskaart van de Gemeente Oosterhout blijkt dat het plangebied ligt in een gebied met een middelhoge archeologische verwachting en dat archeologisch onderzoek noodzakelijk is bij ingrepen groter dan 100 m 2 en dieper dan 50 cm -mv. 1 Het bureauonderzoek is uitgevoerd in november 2014. Afbeelding 1. Ligging van het plangebied(paars) op een topografische kaart. 2 1 Koopmanschap e.a. 2011 2 Kadaster 2012 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 4
1.2 Doel en Vraagstelling De doelstelling van het bureauonderzoek is het formuleren van een archeologische verwachting voor het plangebied op basis van bekende aardkundige, historische en archeologische gegevens. Het doel is om een uitspraak te kunnen doen of bij de voorziene ingrepen archeologische waarden bedreigd worden. De volgende vragen staan bij het onderzoek centraal: Wat zijn de aardkundige kenmerken van het (historische) landschap waarin het plangebied ligt? Zijn er archeologische waarden te verwachten in het plangebied? Zo ja. Wat is de aard en diepteligging van eventueel aanwezige archeologische resten? In hoeverre worden eventueel aanwezige archeologische waarden bedreigd door de voorgenomen graafwerkzaamheden? Is een archeologisch vervolgonderzoek noodzakelijk? Zo ja welk type? Het onderzoek is uitgevoerd conform de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA), versie 3.3 (entraal ollege van Deskundigen Archeologie, 2013). 3 1.3 Administratieve data Adres: Provincialeweg 124 en 126 te Oosteind Toponiem: Provincialeweg 124 en 126 te Oosteind Kadastrale nrs. Gemeente Oosterhout, sectie V, nrs. 1201, 1325, 1326 en 1229 Provincie: Noord-Brabant Gemeente: Oosterhout Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV bevoegd gezag: ontactpersoon bij de gemeente: Gemeente Oosterhout Mevr.. Rodenburg Deskundige van de bevoegde overheid: oördinaten: 121.979/ 406.643 122.033/ 406.610 122.043/ 406.505 122.003/ 406.502 Oppervlakte: 4.700 m 2 Kaartblad: 44G Onderzoekmeldingsnummer: 63925 Onderzoeknr. 51804 Regio West-Brabant mevr. Drs. L. Weterings-Korthorst Postbus 503 4870 AM Etten-Leur T: 076-5027229 E: leonie.weterings@west-brabant.eu 3 entraal ollege van Deskundigen Archeologie, 2013 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 5
3 Gegevens plangebied 3.1 Beschrijving plangebied Het plangebied ligt aan de zuidzijde van de Provinciale weg en loopt gemeten vanaf de weg circa 140 meter het land in (zie afbeeldingen 1 en 2). De nieuwbouwlocatie van de hal annex kantoorruimte is momenteel in gebruik als grasland omringd door bomen. De uitbreiding van de woningen vindt plaats op de locatie van het te slopen kantoor nabij de bestaande woningen 124 en 126. Uit gegevens van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN-2) blijkt dat het maaiveld van het plangebied ligt op een hoogte van circa 2,6 m + NAP. 4 3.2 Voorziene ontwikkeling Ten zuiden van de bestaande hal is de nieuwbouw van een hal met daarbinnen een kantoorruimte voorzien. De totale oppervlakte wordt circa 1.500 m 2. Dit bouwwerk wordt gefundeerd door middel van poeren en stroken, die tot 40 cm onder het maaiveld worden uitgegraven. De onderkant van de fundering komt uiteindelijk op 80 cm onder peil (=vloer bouwwerk) te liggen. De vloer van het gebouw komt dus enigszins verhoogd ten op zichte van het huidige maaiveld te liggen. Ten behoeve van de aan te leggen vloer van het gebouw wordt ter plaatse van de gehele nieuwbouwlocatie 20 cm van de toplaag verwijderd en wordt een laag van 30 cm puingranulaat opgebracht, waarop isolatie en betonvloer wordt aangelegd. De bestaande hal (473 m 2 ) en het bestaande kantoor (313 m 2 ), gebouwd tussen 1970 en 1988, zullen worden gesloopt. De funderingen worden verwijderd en opgevuld met schoon zand. Hierbij vindt vrijwel geen nieuwe bodemverstoring plaats. Vervolgens worden ter plaatse van het te slopen kantoor twee woningen uitgebreid. Ten behoeve hiervan zullen funderings-sleuven worden gegraven. Een inrichtingstekening van het plangebied en fundering-ontwerp van de hal en kantoorruimte zijn opgenomen in bijlage 1. 4 AHN-2 2007-2012 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 6
Afbeelding 2. Voorziene ingrepen in het plangebied. 4 Bureauonderzoek 4.1 Methode Bij het bureauonderzoek zijn bekende gegevens bestudeerd om te komen tot een archeologische verwachting. De geraadpleegde bronnen zijn opgenomen in de literatuurlijst. 4.2 Aardkundige gegevens Op een hoogtekaart op basis van gegevens uit het Actueel Hoogtebestand Nederland is te zien dat het plangebied is gelegen op de overgang van hoger gelegen gronden in het zuiden en een lager gelegen gebied in het noorden. 5 Oosteind ligt op een lage oost-west georiënteerde rug. Typische gradiënt zones naar watervoerende elementen als beekdalen of vennetjes ontbreken binnen het plangebied (zie afbeelding 3). 5 AHN-2 2007-2012 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 7
Afbeelding 3: Plangebied (paars) op een hoogtekaart. 6 Op de geomorfologische kaart wordt de lage rug waarop het plangebied ligt gekarteerd als een terras-afzettingswelving (code 3L12). Ten noorden en zuiden van deze terras-afzettingswelving bevindt zich een terras-afzettingsvlakte bedekt met dekzand. 7 De terrasafzettingen behoren tot de Formatie van Sterkstel. Het dekzand behoort tot het Laagpakket van Wierden (Formatie van Boxtel). 8 In de loop van het Holoceen is de pleistocene ondergrond lokaal bedekt geraakt met veen. Onderzoek van dhr. Leenders wijst uit dat het plangebied waarschijnlijk niet onder het veen gelegen heeft, maar dat vooral ten noorden, maar ook ten oosten van het plangebied (beekdal van de Donge) veen lag (zie afbeelding 5). 9 Een archeologisch verkennend onderzoek ten zuidoosten van het plangebied heeft plaatselijk de aanwezigheid van veenresten onder de bouwvoor aangetoond. 10 Het kan derhalve niet uitgesloten worden dat binnen het plangebied veen gelegen heeft. Op de bodemkaart in afbeelding 4 is het gebied gekarteerd als een laarpodzolgrond in leemarm en zwak lemig fijn zand (code chn21g-vi). 11 Laarpodzolgronden zijn hydropodzolgronden (relatief hoge grondwaterstand) met een matig dikke A-horizont, die zijn oorsprong kan hebben in een slechte afbraak van plantenresten als gevolg van een hoge grondwaterstand (eerdlaag). Indien deze gronden voorkomen in relatief hooggelegen zones wordt de dikke A-horizont ook wel als een aanwijzing voor het opbrengen van plaggen en/of mest gezien. 12 De langgerekte stroken verkaveling, de nabijgelegen veengebieden, de aangetroffen veenresten bij booronderzoeken in de nabijheid en de tegenwoordig lage ligging op het AHN zijn aanwijzingen dat het plangebied ligt in een van oorsprong laag gelegen en nat 6 AHN-2 2007-2012 7 Alterra 2003 8 De Mulder 2003 9 Leenders 1989 actualisering 2013 10 Vossen 2008 11 Alterra 1965-1995 12 Boerma 1992 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 8
gebied was. Hieruit volgt dat de laarpodzolgronden ter plaatse hun oorsprong vinden in een slechte afbraak van organisch materiaal waardoor een dikke A-horizont (eerdlaag) kon ontstaan. Booronderzoek op 400 meter ten zuidoosten van het plangebied heeft met name A- profielen opgeleverd (zie afbeelding 7), onderzoeksmelding 28216. 13 Afbeelding 4: Plangebied (paars) op een bodemkaart. 14 Afbeelding 5. Een uitsnede van een kaart uit de turfdatabank. 15 13 Vossen 2008 14 Alterra 1965-1995 15 Leenders 1989/2013 geraadpleegd op GisGeoloket Antwerpen 2014 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 9
4.3 Historische bronnen De Provinciale weg ligt op de overgang van het laaggelegen noorden en de hogere zandgronden in het zuiden. Het Oosteind is ontstaan als lint-dorp langs een oude ontginningsas van waaruit het gebied in de middeleeuwen in gebruik is genomen. 16 De langgerekte kavels zijn mogelijk reeds ontstaan ten tijden van de veenontginningen. Indien dit het geval is dan is de oorspronkelijke veenverkaveling blijven bestaan bij de in gebruik name van de grond ten behoeven van de landbouw. Van een gebied genaamd De Hoeven, dat ligt ten noordwesten van het plangebied, is bekend dat het is uitgegeven als ontginningsblok. De oudste vermelding van dit blok dateert mogelijk uit 1327 in de vorm van een persoonsnaam. 17 De vele greppels die op oude kaarten te zien zijn wijzen op een grote inspanning om het gebied droog en geschikt te maken voor landbouwgrond. De naam Oosteind komt in geschreven bronnen voor vanaf 1590. 18 Op basis van het voorkomen van de plaatsnaam Oosteind en het uitgeven van het nabij gelegen blok de Hoeven in 1327 zal de ontginning van het gebied in deze periode hebben plaatsgevonden. Op kaarten vanaf het begin van de 19e eeuw is te zien dat het plangebied ligt direct ten zuiden van de huidige Provinciale weg, die toen Uilendonksche straat genoemd werd (zie afbeelding 6). 19 Alle bebouwing lag en ligt nog steeds aan deze weg, die van Oosterhout naar s Gravenmoer loopt en daarbij de beek de Donge oversteekt. Het plangebied is rond 1811-1832 in gebruik als bouwland en ook als weiland. Op afbeelding 6 is te zien dat de bebouwing in het plangebied zich tot 1969 aan de weg bevond en pas op de kaart uit 1988 ook verder het land in is gebouwd (huidige hal). 16 Koopmanschap e.a. 2011 17 Leenders 1989actualisering 2013 18 Van Berkel en Samplonius 2006 19 Kadaster 1811-1832 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 10
Afbeelding 6. Plangebied (paarse rechthoek) op oude kaarten. 20 20 Bureau Militaire Verkenningen 1853 veldminuut, 1897; Kadaster 1947, 1969 en 1988 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 11
4.4 Bekende archeologische waarden, vondst- en onderzoeksmeldingen Gegevens afkomstig van het Archeologisch Informatie Systeem (ARHIS) van de Rijksdienst ultureel Erfgoed (RE) die voorkomen binnen een straal van circa 1100 meter zijn bekeken. 21 De gegevens uit Archis zijn weergeven in afbeelding 7. Archeologische Monumentenkaart (AMK) Het plangebied maakt niet deel uit van een AMK-terrein. Binnen een straal van 1300 meter komen geen AMK-terrein voor. Waarnemingen: Op ruim 1300 meter ten zuidwesten van het plangebied ligt waarneming 438283. Dit betreft de resultaten van een proefsleufonderzoek (onderzoeksmelding 57159). Hierbij zijn een paalgat, greppels, grondverbeteringskuilen en wat aardewerk uit de nieuwe tijd aangetroffen. De resultaten gaven geen aanleiding voor een vervolgonderzoek. Het terrein is vrij gegeven. Onderzoeksmeldingen Meldingsnr. 29612: Een grootschalig bureauonderzoek heeft geleid tot een aanpassing van Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW) voor locaties waar ontgrondingen konden worden aangetoond. Geen nadere informatie voor het plangebied. Meldingsnr. 57203: Ruim 500 meter ten noordoosten van het plangebied is een bureauonderzoek ten behoeve van een kabel- of leidingtracé uitgevoerd. Hiervan wordt niet verwacht dat het aanvullende informatie voor het onderhavig plangebied bevat. Meldingsnr. 56885: Op circa 550 meter ten noordoosten van het plangebied is een booronderzoek uitgevoerd. Er is geen aanleiding geweest voor vervolgonderzoek. De aangetroffen gooreerdgrond in het westelijke deel van het plangebied was geroerd tot in de - horizont. Uit een aangetroffen leemlaag in het oostelijke deel van het perceel is geconcludeerd dat dit een oorspronkelijk laaggelegen gebied met een lage archeologische verwachting is geweest. 22 Meldingsnr. 28216: Ruim 400 meter ten zuidoosten van het plangebied is een grootschalig verkennend booronderzoek (10 ha) uitgevoerd aan de Griendsteeg. De bodemopbouw bestond grotendeels uit een A- profiel met plaatselijk een B-horizont. Hieronder kwam in een groot aantal boringen binnen 1,0 m mv grof zand en grind voor. In de zuidoostzijde van dit gebied is in een aantal boringen veen aangetroffen en wordt gedacht aan een met veen opgevulde depressie. 23 Op ruim 1.000 meter ten zuiden van het plangebied zijn twee verkennende booronderzoeken uitgevoerd. Voor beide locaties werd aanbevolen om een proefsleufonderzoek uit te voeren (Meldingen 28217 en 28219). Bij deze booronderzoeken zijn twee fragmenten aardewerk uit de 13 e /14 e eeuw aangetroffen in de bouwvoor. In beide gebieden zijn geen oude akkerlagen aangeboord. 24 Er zijn nog geen proefsleufonderzoeken uitgevoerd. Deze gebieden liggen op de grens van het gebied waar hoge zwarte enkeerdgronden voorkomen en waar op oude kaarten een meer ander verkavelingstype voorkomt. Dit duidt op van oorsprong hogere gronden (zie ook AHN op afbeelding 3). 21 Archis 2014 22 Van Rooij en Jacobs 2013 23 Vossen 2008 24 Vossen 2008 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 12
Op circa 950 meter ten zuidwesten van het plangebied is een proefsleufonderzoek uitgevoerd. Dit heeft enkele sporen uit de nieuwe tijd opgeleverd (zie waarneming 438283, hierboven). Afbeelding 7. Plangebied op een kaart op basis van Archis met AMK-terreinen, waarnemingen, vondstmeldingen, onderzoeksmeldingen en als achtergrond de bodemkaart. 25 Archeologische beleidskaart De archeologische beleidskaart van de Gemeente Oosterhout geeft voor het plangebied een middelhoge archeologische verwachting. 26 De Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW) en de ultuurhistorische kaart van de Provincie Noord-Brabant geven voor het plangebied een lage archeologische verwachting. 27 25 Archis 2014 26 Koopmanschap & Visser-Poldervaart 2011, archeologische verwachtingskaart en beleidskaart 27 Archis en Provincie Noord-Brabant 2014 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 13
5 Archeologische verwachting Op de Formatie van Sterksel kunnen in theorie resten uit het uit het vroeg- en midden paleolithicum teruggevonden worden. De kans op dergelijke vondsten is zeer klein. Is dekzand aanwezig dan bestaat de kans op resten van jagers en verzamelaars uit de periode laatpaleolithicum t/m neolithicum. Resten van jagers en verzamelaars worden meestal aangetroffen op dekzandkopjes of andere hoogten direct grenzend aan lager gelegen gebieden, bijvoorbeeld langs beekdalen of vennetjes. De hoogtekaart, op basis van het AHN, laat nabij het plangebied geen overgangszone zien. De archeologische verwachting voor de aanwezigheid van resten van jagers en verzamelaars wordt op basis van het bureauonderzoek laag geacht. Uit historische bronnen blijkt dat het plangebied in de late middeleeuwen in gebruik is genomen, waarschijnlijk reeds voor 1400. De smalle stroken verkaveling duidt op een van oorsprong nat gebied met mogelijk veen en waarschijnlijk plaatselijke veengroei. Het lijkt onwaarschijnlijk dat het gebied al voor de ontginningsperiode in gebruik is geweest door vroege landbouwers uit de periode neolithicum-vroege middeleeuwen. Deze pleegden liever landbouw op leemrijke, hooggelegen gronden. De archeologische verwachting ter plaatse is met name gericht op de late middeleeuwen en nieuwe tijd. Eventuele bewoningsresten worden verwachting op korte afstand van de Provinciale weg, direct langs de oorspronkelijke ontginningsas. Archeologische resten kunnen bestaan uit ontginningsgreppels, waterputten, allerlei ingegraven sporen afkomstig van hout- en later steenbouw. Resten worden verwacht direct onder de bouwvoor met een verwachte dikte van 40 tot 50 cm. Een dikte zoals die ook bij het booronderzoek ten zuidoosten van het plangebied is aangetroffen (onderzoeksmelding 28216). 28 Bekende verstoringen Uit oude kaarten blijkt dat de afgelopen 200 jaar diverse bouw- en sloop activiteiten op het perceel hebben plaatsgevonden. Aan de noordzijde van het perceel, waar de bebouwing staat en gestaan heeft worden bodemverstoringen verwacht. 28 Vossen 2008 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 14
6 onclusies Wat zijn de aardkundige kenmerken van het (historische) landschap waarin het plangebied ligt? Het plangebied ligt op lage zandrug waar laarpodzolgronden verwacht worden. Booronderzoek heeft aangetoond dat in het gebied ook vaak A- profielen voorkomen. Uit de langgerekte kavels blijkt dat het plangebied van oorsprong een hoge grondwaterstand kende. Het bebouwingslint van Oosteind heeft als ontginningsas gediend. Door het graven van greppels is de grondwaterstand verlaagd en is het gebied in de late middeleeuwen, waarschijnlijk na 1300, in gebruik genomen voor de landbouw. Uitgesproken landschappelijke gradiënten komen niet voor. Zijn er archeologische waarden te verwachten in het plangebied? Ja, waar de percelen grenzen aan de huidige Provincialeweg dient rekening te worden gehouden met archeologische resten vanaf circa 1300. Op grotere afstand van deze ontginningsas worden geen archeologische resten meer verwacht. Waarschijnlijk was het plangebied gedurende lange tijd te nat en de grond te schraal voor activiteiten van vroege landbouwers. Het ontbreken van gradiënten maakt de kans op het aantreffen van resten van jagers en verzamelaars klein. Zo ja. Wat is de aard en diepteligging van eventueel aanwezige archeologische resten? Er worden resten van steen- en houtbouw verwacht uit de late middeleeuwen en nieuwe tijd. Resten kunnen bestaan uit paalsporen, ontginningsgreppels, waterputten, uitbraaksleuven etc. Archeologische sporen worden verwacht direct onder de huidige bouwvoor, die naar verwachting een dikte heeft van 40-50 cm. In hoeverre worden eventueel aanwezige archeologische waarden bedreigd door de voorgenomen graafwerkzaamheden? Bij de nieuwbouw van de hal annex kantoorruimte blijven graafwerkzaamheden beperkt tot 40 cm mv. Bij de sloopwerkzaamheden van de bestaande hal en het bestaande kantoor vinden geen nieuwe bodemverstoringen plaats. Bij de uitbreiding van de bestaande woningen vinden graafwerkzaamheden plaats in een gebied waar ook de afgelopen 200 jaar reeds bouw- en sloopwerkzaamheden hebben plaatsgevonden. Verwacht wordt dat de bodem hier reeds verstoord is. De voorziene werkzaamheden vormen geen bedreiging voor eventueel aanwezige archeologische resten. Is een archeologisch vervolgonderzoek nodig, zo ja, welk type onderzoek? Op basis van de nu bekende gegevens wordt een archeologisch vervolgonderzoek niet noodzakelijk geacht. Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 15
7 Aanbeveling Uit het archeologisch bureauonderzoek blijkt dat de nieuwbouw van de hal annex kantoorruimte plaatsvindt in een gebied met een lage archeologische verwachting. Bij de bouw vindt geen grondwerk plaats dieper dan 40 cm-mv. De voorziene sloopwerkzaamheden van de bestaande hal en het bestaande kantoor brengen geen nieuwe bodemverstoring met zich mee. De uitbreidingen van de woningen zijn gering van omvang en vinden plaats in een zone waar in verband met bouw- en sloopwerkzaamheden van de afgelopen 200 jaar een geroerde bodemopbouw verwacht wordt. Aanbevolen wordt om op basis van de bekende huidige bodemingrepen geen archeologisch vervolgonderzoek uit te voeren in het plangebied Provinciale weg 124 en 126 te Oosteind. ArGeoBoor adviseert om het terrein vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Het is echter niet volledig uit te sluiten dat binnen het onderzochte gebied toch nog archeologische resten voorkomen. Het verdient daarom aanbeveling om de uitvoerder van het grondwerk te wijzen op de plicht archeologische vondsten te melden bij de bevoegde overheid, zoals aangegeven in artikel 53 van de Monumentenwet. Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 16
Literatuur Bakker, H. de & J. Schelling, 1989. Systeem van bodemclassificatie voor Nederland. Staring entrum Wageningen. Boerma, J.A.K., 1992: Basisbegrippen van de bodemkunde. Rijksuniversiteit Utrecht, Vakgroep Fysische Geografie. Bosch, J.H.A.,2008: Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode versie 1.1. Op basis van de Standaard Boorbeschrijvingsmethode versie 5.2. Deltares-rapport 2008-U-R0881/A. ollege van Deskundigen 2013. Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA 3.3). Koopmanschap, H. en M. Visser-Poldervaart, 2011: Erfgoedkaart Oosterhout; Een verleden achter gevels en onder akkers. Archeologische Rapporten Oranjewoud 2010/2011. Projectnr. 219638. Leenders K.A.H.W., 1989 en 2013: Verdwenen Venen. Een onderzoek naar de ligging en exploitatie van thans verdwenen venen in het gebied tussen Antwerpen, Turnhout, Geertruidenberg en Willemstad 1250-1750. Actualisering 2013. Nederlands Normalisatie-instituut, 1989: Nederlandse Norm NEN 5104, lassificatie van onverharde grondmonsters, Nederlands Normalisatie-instituut Delft. Van Rooij, J. en E. Jacobs, 2013: Provincialeweg 181-187 te Oosteind (gemeente Oosterhout). Een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek. AD-rapport 3397. Vossen, I., 2008: Archeologische Rapporten Oranjewoud 2008/45. Bureauonderzoek en IVO verkennende fase op een aantal percelen te Oosteind (gem. Oosterhout). Bronnen Geraadpleegde Kaarten Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN-2): 2007-2012: geraadpleegd op http://ahn.geodan.nl/ahn/#. (via Het Waterschapshuis) Alterra 1960-1995: Bodemkaart van Nederland digitaal 1:50.000, geraadpleegd op ARHIS II Alterra 2003: Geomorfologische kaart van Nederland digitaal 1:50.000, geraadpleegd op ARHIS II Archis = Archeologisch Informatie Systeem (http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html (onder andere geraadpleegd voor de digitale bodemkaart van Alterra). Bureau Militaire Verkenningen 1830-1850: Topografische Militaire Kaart (nettekening) kaartnr. 44_4rd. Geraadpleegd op www.watwaswaar.nl Bureau Militaire Verkenningen 1897: Topografische Militaire Kaart (Bonneblad) nr. 605 s Gravenmoer. Geraadpleegd op www.watwaswaar.nl. Gisgeoloket Antwerpen 2014: Geraadpleegd op: http://gisgeoloket.provant.be/silverlightviewer_1_10_1/viewer.html?viewer=turfdatabank Kadaster 1947, 1969 en 1988: Topografische kaart 1: 25.000. blad 44G Dongen/Kaatsheuvel/Oosterhout/Raamsdonksveer/Rijen. Geraadpleegd op www.watwaswaar.nl Kadaster (minuutplan) 1811-1832: Oosterhout, Noord-Brabant, sectie N, blad 02. Geraadpleegd op www.watwaswaar.nl Kadaster 2012: Topografische ondergrond van Nederland schalen 1: 10.000 en 1: 25.000. http://www.kadaster.nl/top10nl (open data). Provincie Noord-Brabant 2014: ultuurhistorische Waardenkaart. Geraadpleegd op http://www.atlas.brabant.nl Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV. 17
Bijlage 1 Toekomstige terreininrichting en funderingsplan nieuw te bouwen hal/kantoorruimte ArGeoBoor rapport 1321. Bijlage 1 Opdrachtgever: D.W.G. van Loon Holding BV.
TE SLOPEN BESTAANDE HAL (473 m²) NIEUWE HAL + KANTOOR 1496 m² 124 TE SLOPEN KANTOOR (313 m²) BESTAANDE HAL+ 0 25 m SITUATIE 1:500 GEMEENTE: OOSTERHOUT PLAATSELIJK BEKEND: OOSTEIND SETIE: V NUMMER: 1229 126 PROVINIALEWEG 2013-054 DENNIS HEKWERKEN SHAAL 1:500 29-10-2014 bouwkundig ADVIES- EN TEKENBUREAU dré van den bosch Paukenlaan 169, 5101 AV Dongen Telefoon: 06-49 39 20 12 E-mail: info@drevandenbosch.nl Website: www.drevandenbosch.nl
800- PEIL Ø8-150 mm. Ø8-150 mm. ANKER DRAADEINDEN VOETPLAAT KRIMPVRIJE MORTEL 300 ERFGRENS 800- PEIL Ø8-150 mm. Ø8-150 mm. 300 450 J 900 I H G F E D 5700 5700 5700 5700 5700 5700 5700 5700 B 5700 DOORSN. 2 A 450 4240 800- PEIL B 1000 x 1000 x 300 mm. WAPENINGSNET Ø8-150 mm. BOVEN EN ONDER BETONDEKKING 30 MM. Ø8-150 mm. Ø8-150 mm. 1400 x 1400 x 300 mm. WAPENINGSNET Ø8-150 BOVEN EN ONDER BETONDEKKING 30 MM. 800- PEIL Ø8-150 mm. 1000 Ø10-150 mm. 1400 1800 1000 300 1400 300 1A BIJLEGWAPENING ONDER: 3 Ø12 550 6835 6835 13670 550 6835 6835 ONDER- EN BOVENWAPENING Ø 8-150 BETONDEKKING 30 mm. HE 180A 900 HE 180A 450 450 850 550 1780 1400 550 850 WAND OP VLOER 850 550 850 550 850 550 B B B B B 350 B WAAR GEEN MAATVOERING BIJ STAAT GELDT: SYMETRISH OP STRAMIENLIJN 850 550 DOORSN. 3 850 550 650 350 1085 1400 650 350 650 650 350 650 350 B 650 350 650 350 D 500 365 500 535 335 165 B 1000 1000 DOORSN. 4 500 150 350 650 350 350 D 650 B B ONDER- EN BOVENWAPENING Ø 8-150 BETONDEKKING 30 mm. BIJLEGWAPENING ONDER: 2 Ø16 HE 180A 900 HE 180A HE 180A 900 ONDER- EN BOVENWAPENING Ø 8-150 BETONDEKKING 30 mm. HE 180A HE 180A 450 450 700 12235 700 2255 600 700 4 2A 2 900 1305 4303 600 BIJLEGWAPENING ONDER EN BOVEN: 2 Ø12 5610 1 14300 ONDER- EN BOVENWAPENING Ø 8-150 BETONDEKKING 30 mm. 3 13635 DOORSN. 5 2745 4090 6835 13670 6835 POERENPLAN RENVOOI POEREN 1800 B D 1000x1000x300 mm. 1400x1400x300 mm. 1800x1800x300 mm. D 1800 x 1800 x 300 mm. BOVEN: Ø8-150 mm. ONDER: Ø10-150 mm. BETONDEKKING 30 MM. DETAILS POEREN 1:20 opdrachtgever: project: onderdeel: schaal: datum: D.W.J. VAN LOON HOLDING B.V. PROVINIALEWEG 126, 4909 AM OOSTEIND BEDRIJFSHAL MET KANTOOR TE OOSTEIND projectnr.: 2013-054 FUNDERING / POERENPLAN BOUWVOORB. 1:100-1:20 03-10-2014 getekend: gewijzigd A: AvdB tek.nr.: afm.: A1 gewijzigd B: BV-05A bouwkundig ADVIES- EN TEKENBUREAU dré van den bosch Paukenlaan 169, 5101 AV Dongen Telefoon: 06-49 39 20 12 E-mail: info@drevandenbosch.nl Website: www.drevandenbosch.nl