Gezondheidsmonitor 2016-2017 gemeente Neder-Betuwe Jolanda Terpstra & Meta Moerman, ism team Gezonde Kennis GGD Gelderland-Zuid Gemeenteraad, 21 september 2017
Opzet gezondheidsmonitor gezondheidsenquête gelijktijdig in heel NL: alle GGD en in samenwerking met CBS en RIVM via internet (59%) of papier (39%) 19 jaar en ouder najaar 2016 uitgevoerd Data bewerkt door RIVM/CBS t/m april 2017
Onderwerpen gezondheid en welzijn leefstijl ziekten en aandoeningen sociale omgeving fysieke omgeving verschillen naar opleidingsniveau conclusies
Respondenten aangeschreven aantal deelnemers respons Gelderland-Zuid 43.251 18.743 43% Neder-Betuwe 2599 1116 43% Kesteren 522 231 44% Opheusden 518 192 37% Ochten 521 237 45% Echteld&IJzendoorn 516 211 41% Dodewaard 522 245 47%
Gevolgen weging: Exactere cijfers Gewogen factoren verkleinen invloed (van bv geslacht of leeftijd) SES & opleiding nog wél van invloed (ondanks weging naar inkomen) Gezondheid nog wél van invloed Dus Deze cijfers zijn nauwkeuriger zitten dichter bij de werkelijkheid... Maar de werkelijkheid blijft minder goed dan wat u zo gaat zien Vergelijkbaarheid met 2012 (meeste variabelen)
Opleidingsniveau
Opleidingsniveau deelgebieden
Opleidingsniveau Neder-Betuwe Sterke toename opleidingsniveau in afgelopen generaties opleidingsniveau naar leeftijdsgroep 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar laag (t/m mavo) midden hoog (hbo/wo) Consequentie: pas op met uitsplitsing naar opleidingsniveau!
Gezondheid ervaren gezondheid: (zeer) goed
Gezondheid ervaren gezondheid (zeer) goed 81% gaat wel 17% (zeer) slecht 2%
Gezondheid ervaren gezondheid: (zeer) goed 19-34 jr 35-49 jr 50-64 jr 65-74 jr 75+ 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 %
Geluk % 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Mate van geluk 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Geluk Geluk verschilt niet zo sterk tussen de leeftijdsgroepen 50 Mate van geluk 40 % 30 20 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 totaal 19-35 jr 75+
Eenzaamheid
Eenzaamheid 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 10 20 30 40 50 60 % (zeer) ernstig eenzaam matig eenzaam
Eenzaamheid (zeer) ernstig eenzaam 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 2 4 6 8 10 12 %
Overgewicht
Overgewicht man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 10 20 30 40 % 50 60 70 80 ernstig matig
Verschillen naar opleidingsniveau (op basis van regionale cijfers)
Bewegen
Bewegen voldoet aan de beweegnorm (NNGB) man vrouw 19-34 jr 35-49 jr 50-64 jr 65-74 jr 75+ 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 %
Bewegen Wat heb je nodig om meer te bewegen? (meer antwoorden mogelijk) niks, ik beweeg al genoeg 52% niks, want niet leuk/niet belangrijk 10% meer tijd 28% iemand om samen mee te gaan 14% geld (voor lidmaatschap, kleding etc) 11% aangepast sporten 3% overig 13%
Verschillen naar opleidingsniveau (op basis van regionale cijfers)
Roken
Roken man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 10 20 30 40 50 60 70 80 % roker ex-roker
Roken man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 5 10 15 20 25 30 35 %
Verschillen naar opleidingsniveau (op basis van regionale cijfers)
Alcohol
Alcohol overmatig alcoholgebruik, nieuwe norm (mannen > 14 gl. pw, vrouwen >7 gl.pw) man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 5 10 15 20 %
Alcohol overmatig alcoholgebruik oude norm (mannen > 21 gl. pw, vrouwen >14 gl.pw) Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 % 2012 2016
Verschillen naar opleidingsniveau (op basis van regionale cijfers)
Langdurige ziekten en beperkingen 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 10 20 30 40 50 60 % heeft langdurige ziekte/aandoening wordt hierdoor (ernstig) beperkt
Diabetes man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid 0 5 10 15 20 25 30 %
Verschillen naar opleidingsniveau (op basis van regionale cijfers)
angst & depressie
Angst & depressie man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 10 20 30 40 50 60 70 hoog risico % matig risico
man vrouw Angst & depressie hoog risico op angststoornis of depressie 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 2 4 6 8 10 12 14 %
Verschillen naar opleidingsniveau (op basis van regionale cijfers)
Vallen man vrouw Is in voorgaande 3 maanden gevallen (65 +) 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid 0 5 10 15 20 25 30 35 %
Onvoldoende regie op het leven man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid 0 5 10 15 20 25 30 %
man vrouw Sociale omgeving wel eens informatie opzoeken via internet 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 %
Zelfredzaamheid Kan niet zelfstandig: Warm eten klaarmaken 15 % Licht huishoudelijk werk doen 7 % Zwaar huishoudelijk werk doen 36 % Kleren wassen en strijken 28 % Bedden verschonen of opmaken 36 % Boodschappen doen 19 % Gebruik maken van vervoer (eigen of openbaar) 75 jaar en ouder 22 % Kan één of meer HDL activiteiten niet geheel zelfstandig doen: 48%
Mantelzorg geven
Mantelzorg geven (minimaal 3 mnd en/of 8 u pw) man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 5 10 % 15 20 25
Moeite met rondkomen
Moeite met rondkomen man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland 0 5 10 15 20 25 30 % grote moeite enige moeite
Vrijwilligerswerk
Vrijwilligerswerk man vrouw man vrouw 19-35 jaar 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 <gemeentenaam> 2016 <gemeentenaam> 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid Nederland Geld-Zuid NL 0 5 10 15 20 25 30 35 40 % 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 %
s avonds onveilig voelen
s Avonds onveilig voelen man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Neder-Betuwe 2016 Neder-Betuwe Gelderland-Zuid 0 5 10 15 20 % s avonds/'s nachts onveilig overdag onveilig
Conclusie NB 2016 Beter in vergelijking met GZ Ervaren gezondheid Ernstig eenzamen (overmatig) alcohol gebruik Angst en depressieklachten Aantal mantelzorgers Onveilig voelen Aantal vrijwilligers Moeite met rondkomen Minder goed in vergelijking met GZ Overgewicht en obesitas Diabetes Vallen Regie over eigen leven Huishoudelijke dagelijkse verrichtingen
Conclusie deelgebieden NB Echteld & IJzendoorn en Opheusden doen het gemiddeld minder goed. Kesteren en Ochten doen het gemiddeld wat beter. Dodewaard zit er tussenin. Opvallend is, dat ondanks het grote aandeel lager opgeleiden & lage inkomens in Neder-Betuwe, mensen een hele goede ervaren gezondheid hebben en minder langdurige ziekten en klachten. Veel leefstijlfactoren (voeding, bewegen, overgewicht, diabetes) zijn wel een stuk slechter.
Zijn er vragen? Opmerkingen? Aanvullingen? Aanvullende analyses wenselijk? Verdieping op bepaalde thema s? Wat ontbreekt nog, wat moet toegevoegd worden?
Contactgegevens Voor vragen: 024-329 7138 Gezondheidsmakelaar: Rozemarijn Schoot (RSchoot@ggdgelderlandzuid.nl) Epidemiologen: Jolanda Terpstra (Jterpstra@ggdgelderlandzuid.nl) of Meta Moerman (Mmoerman@ggdgelderlandzuid.nl) Teammanager Makelaars: Gerdine Fransen (GFransen@ggdgelderlandzuid.nl) Manager: Gerard Molleman Gmolleman@ggdgelderlandzuid.nl)