AANVULLING NEN 2658 (niet-normatief) KOPPELING tussen NEN 2658 en SBR 258 Het koppeldocument is een gebruikswijzer, waarin is aangegeven op welke wijze NEN 2658 "Programma's van eisen voorgebouwen en bijbehorende projectprocedure. Algemene regels" en SBR 258 "Programma van eisen. Instrument voor kwaliteitsbeheersing" in samenhang met elkaar kunnen worden gebruikt. INLEIDING STRUCTUUR GEBRUIKSWIJZER Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. In mei 1993 heeft het Nederlands Normalisatie-instituut (NNI) NEN 2658 "Programma's van eisen voor gebouwen en bijbehorende projectprocedure. Algemene regels" gepubliceerd, samen met de bijbehorende NPR's 3401 t.m. 3405 voor gebouwtypen. In september 1992 heeft de Stichting Bouwresearch (SBR) SBR-publikatie 258 "Programma van eisen. Instrument voor kwaliteitsbeheersing" uitgegeven. Deze publikaties hebben een grote invloed bij het schrijven van programma's van eisen (PVE's). Bij samensteliers van PVE's die de publikaties gebruiken, blijkt de vraag te bestaan welke publikatie in welke situatie kan worden gebruikt. In deze gebruikswijzer is de relatie tussen de twee publikaties uiteengezet en is aangegeven hoe deze publikaties in samenhang met elkaar kunnen worden gebruikt. De gebruikswijzer heeft een informatief karakter en is te beschouwen als een niet-normatieve aanvulling op NEN 2658. AANVULLEND KARAKTER De informatie die is gegeven in NEN 2658 en in SBR 258 is niet tegenstrijdig. SBR 258 geeft een model voor de programma-ontwikkeling en de inhoud van het PVE. NEN 2658 en de bijbehorende NPR's geven nalooplijsten, waarmee het PVE concreet kan worden ingevuld. De publikaties zijn complementair en kunnen derhalve in aanvulling op elkaar worden gebruikt. Voor dat doel is in dit koppeldocument aangegeven hoe de publikaties zijn opgebouwd en welke informatie in samenhang kan worden gebruikt. In onderstaand overzicht zijn de structuren van beide publikaties naast elkaar gezet. De structuur van deze gebruikswijzer is hierop geënt. NEN 2658 SBR 258 uitgangspunten Inleiding 1: Onderwerp en toepassingsgebied structuur PVE 2: Programma van eisen projectprocedure/proces 3: Projectprocedures nalooplijsten/checklist NPR 3401-3405: Nalooplijsten Introductie Deel A: Begripsbepaling en uitgangspunten Deel A4: Uitgangspunten voor de indeling van het PVE Deel B: Handleiding voor het samenstellen van PVE's Bijlage 1: Checklist 1
UITGANGSPUNTEN STRUCTUUR PVE Begripsbepaling NEN 2658 geeft algemene regels voor het opstellen van PVE's voor gebouwen en het vastleggen van de bijbehorende projectprocedures. Het PVE wordt omschreven als een geordende verzameling van gegevens, die de huisvestingsbehoefte weergeven en op basis waarvan: één of meer gebouwen worden geëvalueerd al naar gelang het ontwerp voor verbouwing of nieuwbouw wordt gemaakt en getoetst; het project wordt uitgevoerd tot het moment dat het bestek wordt gevolgd. In SBR 258 wordt het PVE niet gezien als een (traditioneel) vragenlijstje vooraf, maar als een communicatiemiddel of middel voor overleg tussen de partners in het bouwproces. Het is een document waarin de resultaten van overleg over gevraagde en geboden prestaties in de loop van het proces worden vastgelegd. Volgens het model in SBR 258 ontwikkelt het PVE zich in de loop van het bouwvoorbereidingsproces - gefaseerd van grof naar fijn - in wisselwerking met het ontwerp. Toepassingsgebied NEN 2658 bevat algemene regels met betrekking tot PVE's voor gebouwen. De afgeleide NPR's zijn gericht op specifieke gebouwtypen, met uitzondering van NPR 3401, die een algemene nalooplijst bevat en NPR 3405, waarin een nalooplijst is opgenomen voor gebouwdelen en voorzieningen op het terrein. De structuur van de nalooplijsten is dezelfde, waardoor de aansluiting met SBR 258 voor alle NPR's op eenzelfde wijze kan plaatsvinden. SBR 258 is meer algemeen toepasbaar voor zowel utiliteitsbouw als woningbouw. De checklist is een hulpmiddel om een projectgebonden PVE op te stellen, waaruit aspecten die voor het desbetreffende project van belang zijn, kunnen worden geselecteerd. NEN 2658 is bedoeld om te worden toegepast vanaf de initiatieffase tot en met de oplevering van de gerealiseerde huisvesting. Uitgangspunt van het PVE-model in SBR 258 is dat het PVE gefaseerd wordt ontwikkeld van de initiatieffase tot en met de definitief-ontwerpfase. NEN 2658 geeft aan dat het PVE de volgende drie onderdelen moet bevatten, waarin de programma-informatie moet worden opgenomen: randvoorwaarden (2.1); karakteristiek van te huisvesten doelgroep(en) (2.2); eisen aan het object (2.3). Het PVE-model uit SBR 258 is opgebouwd uit vijf blokken: gebruikseisen (blok 1); functies en prestaties (blok 2); beeldverwachtingen (blok 3); interne voorwaarden (blok 4); externe eisen en voorwaarden (blok 5). In figuur 1 zijn deze twee structuren naast elkaar gezet. Het gebruik van termen en de indeling van beide PVE's zijn duidelijk verschillend. Uit de figuur is echter af te lezen dat de onderwerpen uit beide structuren elkaar voor een groot deel overlappen. Om de informatie uit beide documenten te kunnen gebruiken is het aan te bevelen al naar gelang de toepassing, één van beide structuren te kiezen. Voorwaarden In het onderdeel 2.1 "randvoorwaarden" van NEN 2658 zijn de onderwerpen beschreven die in SBR 258 worden benoemd als "externe eisen en voorwaarden" (blok 5). 2.1.1 "Van toepassing zijnde wet- en regelgeving" komt overeen met de onderwerpen "wet- en regelgeving" en "voorwaarden t.a.v. de lokatie", 2.1.2 "technische aspecten", komt overeen met "technische voorwaarden" en 2.1.3 "financiële aspecten" komt overeen met "financieringsmogelijkheden en voorwaarden". Karakteristiek huisvestingsbehoefte Artikel 2.2 van NEN 2658 "Karakteristiek van te huisvesten doelgroep(en)" is in verschillende blokken van SBR 258 terug te vinden. Deze zijn blok 1 "Analyse van de te huisvesten organisatie", blok 3 "Beeldverwachtingen" en blok 4, waar onder andere de "financiële voorwaarden" aan de orde komen.
Figuur 1: Overzicht PVE-structuur van SBR 258 en van NEN 2658 NEN 2658 SBR 258 2.1 Randvoorwaarden 2.2 Karakteristiek van te huisvesten doelgroepen blok 2: functies en prestaties blok 5: externe eisen en voorwaarden blok 4: I interne voorwaarden blok 3: beeldverwachtingen 2.3 Eisen aan het object 2.1 Randvoorwaarden blok 5 externe eisen en voorwaarden 2.1.1 van toepassing zijnde wetgeving en regelgeving 2.1.2 technische aspecten 2.1.3 financiële aspecten 5.4 wet- en regelgeving 5.1 voorwaarden lokatie 5.2 technische voorwaarden 5.3 financieringsmogelijkheden en voorwaarden 2.2 Karakteristiek van de te huisvesten doelgroep(en) blok 1 blok 3 blok 4 analyse van te huisvesten organisatie beeldverwachtingen interne voorwaarden financiële voorwaarden 2.3 Eisen aan het object 2.3.1 lokatie aspecten van de omgeving aspecten van het terrein 2.3.2 gebouw of gebouwen als geheel 2.3.3 Ruimtedelen 2.3.4 Gebouwdelen 2.3.5 Voorzieningen op het terrein blok 2 functies en prestaties op lokatieniveau op gebouwniveau op ruimteniveau op bouwdeelniveau op bouwdeelniveau 3
Eisen 2.3 "Eisen aan het object" is hoofdzakelijk terug te vinden in blok 2 "functies en prestaties". Maar ook in de blokken 1 t.m. 4 komen aspecten van 2.3 voor. Dit heeft als reden dat in SBR 258 met de blokkenstructuur een strikt onderscheid is gemaakt in gebruikseisen, functies en prestaties, beeldverwachtingen en interne voorwaarden. In NEN 2658 zijn alle eisen, voorwaarden en verwachtingen aan het object ondergebracht bij het onderdeel 2.3. Er wordt een onderverdeling gemaakt naar de volgende beschouwingsniveaus: lokatie; gebouw of gebouwen als geheel; ruimtedelen; gebouwdelen; voorzieningen op het terrein. In SBR 258 is bij de functies en prestaties die het object moet leveren (blok 2), onderscheid gemaakt naar de volgende beschouwingsniveaus: lokatie; gebouw; ruimten; bouwdelen. Beeldverwachtingen In SBR 258 zijn de beeldverwachtingen expliciet genoemd. In de bijbehorende NPR's van NEN 2658 zijn beeldverwachtingen op gebouwniveau terug te vinden in 2.2 "Karaktistiek van te huisvesten doelgroep(en)" en in 2.3.2 "Eisen aan het object, op niveau van het gebouw". Beeldverwachtingen op ruimteniveau bevinden zich in 2.3.3, onder 2.3.3 is "aspecten van ruimten". PROCES PROJECTPROCEDURE In NEN 2658 is geen proces voor het ontwikkelen van het PVE aangegeven. Wel is uiteengezet dat de procesvoering moet worden vastgesteld en welke projectgegevens daarbij moeten worden vastgelegd. De projectprocedure moet de volgende onderdelen bevatten: identificatie van project (3.1 ); taakomschrijving, procesbeschrijving en tijdplanning (3.2): 3.2.1 taken en verantwoordelijkheden van de participanten; 3.2.2 procesbeschrijving; 3.2.3 tijdsplanning; 3.2.4 toetsings- en beslismomenten; 3.2.5 wijzigingen van het PVE. De onderdelen zijn in de NPR's voor de desbetreffende gebouwtypen nader uitgewerkt. Deel В van SBR 258 bevat de eigenlijke handleiding voor het samenstellen van een projectgericht PVE. Het is ingedeeld volgens de fasen van de programma-ontwikkeling. Per fase is een overzicht gegeven van de programma-informatie die moet worden ontwikkeld en de activiteiten die daarvoor noodzakelijk zijn: samenstellen team; ontwikkelen van informatie; toetsen; afsluiten fase. De programma-informatie moet zo van vorm en inhoud zijn, dat ontwerpbeslissingen in de volgende fase op een onderbouwde manier kunnen worden genomen en getoetst. Deze samenhang tussen programma- en planontwikkeling is één van de basisprincipes van het PVE-model uit SBR 258. CHECKLIST/NALOOPLIJSTEN De checklist uit SBR 258 en de nalooplijsten uit de bij NEN 2658 behorende NPR's hebben een vergelijkbare informatie-inhoud. Ze zijn een hulpmiddel bij het opstellen en invullen van het PVE. Op basis van de gegeven PVE-structuur geven deze lijsten aan welke informatie in het PVE kan worden opgenomen. De bij NEN 2658 behorende NPR's zijn concreter en vollediger opgesteld dan SBR 258; ruimten voor het desbetreffende gebouwtype zijn benoemd. 4
Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN 2658:1993/A1:1993 nl Aanvulling NEN 2658 (niet-normatief) - Koppeling tussen NEN 2658 en SBR 258 24.56 T (015) 2 690 390 F (015) 2 690 271 www.nen.nl/normshop Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop Gratis e-mailnieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V E-mail Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: 015 2 690 271 E-mail: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon 015 2 690 391, dagelijks van 8.30 tot 17.00 uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: www.nen.nl/leveringsvoorwaarden. LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview - 2018