EHBO 1
Inleiding Het is altijd ingrijpend om met een situatie geconfronteerd te worden waarin eerste hulp verleend moet worden. Je wilt graag helpen, maar hoe? Bij een ongeval of ziekte van kinderen voelen medewerkers van de Fonkeling zich verantwoordelijk om voor de juiste eerste hulp te zorgen. Er zijn op beide stromingen van De Fonkeling diverse teamleden Bedrijfs Hulp Verlener (BHV). Deze mensen worden jaarlijks geschoold. Brandpreventie en EHBO zijn vaste onderdelen van het scholingsprogramma. Iedere locatie beschikt over twee EHBO koffers, met daarin de materialen om hulp te bieden bij de eerste ongelukken. De koffers staan bij de administratie en in de teamkamer. Tevens zijn er coldpacks aanwezig op school. Deze liggen in de koelkast en zijn voor bruikleen. Iedere groep beschikt tevens over een EHBO tasje, welke verplicht is om tijdens uitstapjes buiten school mee te nemen. Er gaat altijd een grote EHBO doos mee naar schoolreis of kamp en het liefst een BHV-er. Daarnaast hangt er in ieder toiletruimte van kinderen (echter niet toegankelijk voor de kinderen) een set wegwerphandschoenen en wegwerpwashandjes, waarmee kleine ongelukken kunnen worden schoongemaakt. Wanneer je gebruik hier van hebt gemaakt kun je dit doorgeven aan de concierge zodat het aangevuld kan worden. Omdat het gehele team zorg draagt voor onze kinderen, is dit document ontstaan. Naast het team kunnen ook ouders/verzorgers/ begeleiders dit document als naslagwerk gebruiken bij de dagelijkse schoolsituatie en uitstapjes buiten de deur. Daarnaast beschikt de school over naslagwerk, welke ter inzage is bij de directie. 2
Inhoud Pagina 4 Pagina 5 Bloedneus Botbreuk Braken Epilepsie Hoofdpijn Insectenbeet/steek Wespensteek Steek van hoornaar Keelpijn Pagina 6 Kneuzing Schaafwonden Tandletsel Pagina 7 Pagina 8 Pagina 9 Verslikking Voorwerp in de huid Voorwerp in de neus Voorwerp in de oor Coldpack Contact Medicijnen AED 3
Bloedneus Bloedverlies uit de neus kan ontstaan door een klap op de neus, peuteren, niezen, snuiten of een sterke temperatuurwisseling. Wat te doen bij een bloedneus? Laat een keer goed de neus snuiten. Knijp met duim en wijsvinger de neus ongeveer tien minuten dicht. Knijp daarbij onder het neusbeen tegen het neustussenschot. Laat het slachtoffer in een voorovergebogen houding zitten. Herhaal het dichtknijpen nog eens tien minuten als de bloedneus niet stopt. Laat slachtoffer niet snuiten bij een bloedneus na een ongeval, val of harde klap op het hoofd. Er kan sprake zijn van een hersenletsel of schedelletsel. Schakel een huisarts in 1. Indien na 10 minuten de bloeding nog niet is gestopt. 2. Als het slachtoffer bloedverdunnende medicijnen gebruikt. 3. Bij regelmatige bloedneuzen. Botbreuk Als de huid door de breuk is beschadigd, is er sprake van een open botbreuk. Wanneer er geen sprake is van een abnormale stand of beweeglijkheid is een botbreuk niet altijd goed te onderscheiden van een kneuzing of verstuiking. Wat te doen bij een botbreuk? Zorg dat het getroffen gedeelte zo onbeweeglijk mogelijk wordt gehouden in de positie waarin het wordt aangetroffen. Dek een eventuele wond steriel of zo schoon mogelijk af. Vervoer naar het ziekenhuis is noodzakelijk. Gebroken arm Ga met het slachtoffer naar het ziekenhuis. Laat het slachtoffer zelf de arm vasthouden. Gebroken been Beweeg het been niet. Leg een opgerolde deken of jassen langs het gebroken been. Bel 1-1-2. Bel 1-1-2 bij Beenbreuken. Open botbreuken. Wanneer het slachtoffer zich niet goed voelt, bleek ziet en transpireert. Stoornis in het bewustzijn. Braken Braken wordt meestal veroorzaakt door een virus, soms door een bacterie. Het kan ook door de spanning komen. Laat het kind vaak kleine beetjes drinken om uitdroging te voorkomen. In iedere toiletruimte van de kinderen staat een afgesloten witte emmer met rode deksel. Hierin zitten absorberende korrels om over het braaksel heen te strooien (tegen geur en verspreiding van de vloeistof), om het vervolgens op te ruimen. Epilepsie Bij epilepsie is het slachtoffer plotseling bewusteloos. Zijn ogen draaien weg. Hij kan verkrampen en vervolgens schokkende, ongecontroleerde bewegingen met armen en benen maken. Wat te doen bij epilepsie? 4
Zorg ervoor dat het slachtoffer zich niet kan verwonden. Geef hem zoveel mogelijk bewegingsruimte. Verwijder scherpe, harde en hete voorwerpen. Probeer de bewegingen niet tegen te houden. Maak knellende kleding los. Bescherm zijn hoofd met een dun opgevouwen handdoek, jas of kussen of zo nodig met uw handen. Stop niets tussen zijn tanden (ook geen vingers). Houdt de tijd in de gaten Bel 1-1-2. Leg het slachtoffer na de aanval op de zij met een kussentje in de rug of leg hem/haar in de stabiele zijligging en let op de ademhaling (deze houding is i.v.m. speeksel in de luchtpijp) Hoofdpijn Stekende of dreunende pijn in het hoofd. Laat het kind veel water drinken en laat het slachtoffer enige tijd ontspannen door te liggen, het liefst op een donkere plek. Insectenbeet/steek Na een insectenbeet of insectensteek kunnen er grote rode, jeukende vlekken op de huid zijn. Oogleden kunnen opzwellen. Heel soms is er ademnood of een stoornis in het bewustzijn. Wat te doen bij een insectenbeet/steek? Verwijder na een bijensteek de achtergebleven angel met een pincet. Zorg ervoor dat het eventueel nog aanwezige gifblaasje niet wordt leeg geknepen. Ook nadat de bij is weggevlogen, blijft de angel doorgaan met het pompen van gif. Verwijder het voorzichtig, anders druk je het gif uit de angel in de huid. Zuig krachtig aan de plaats van de steek, en spuw het vocht uit. Schuur met wat gras of ander natuurlijk materiaal over de steek. De bij laat namelijk ook een geurstof op de huid achter, die andere bijen waarschuwt. Er bestaat daarom een kans dat je nogmaals gestoken wordt. Leg een nat kompres (washandje, theedoek, gaasje) of een koud kompres op de plaats van de insectenbeet. Dit vermindert de pijn. Ga naar de huisarts als de steekplaats erg dik wordt. Ga onmiddellijk naar huisarts/ziekenhuis of bel 1-1-2 wanneer door een wesp in de mond of keel is gestoken. Bel 1-1-2 bij ademnood en/of stoornis in het bewustzijn. Sommige mensen zijn overgevoelig voor insectenbeten. Wanneer iemand heftige overgevoeligheidsreacties vertoont of mogelijk gaat vertonen, is onmiddellijk hulp door professionele hulpverleners noodzakelijk. Wespensteek Koel de plaats van de steek met een nat kompres of een coldpack. Neem contact op met de huisarts als de steekplaats erg dik wordt. Als je in mond of keel bent gestoken: bel of laat 1-1-2 bellen en zuig op een ijsblokje om zwelling tegen te gaan. Allergische reactie? Bel 1-1-2 bij heftige benauwdheid, shockverschijnselen en/of bij zwelling in nek-hals gebied. Steek van een hoornaar De Europese hoornaar of paardenwesp is de grootste wespachtige van Nederland. Je herkent de hoornaar aan zijn grootte (tot 3,5 cm lang), zijn roodbruine kop en borststuk en het duidelijk hoorbare vlieggeluid. Een steek van de hoornaar is pijnlijker dan een normale wespensteek, maar geen reden tot zorg. Behandel de steek op dezelfde manier als een wespensteek. 5
Keelpijn Branderige of droge pijn in de keel Veel koud water laten drinken Kneuzing Pijn, meestal zwelling en soms een bloeduitstorting (zichtbaar als een blauwe verkleuring). Zwelling en een bloeduitstorting zijn soms pas na wat langere tijd zichtbaar. Een kneuzing is een beschadiging van de huid en bot. Wat te doen bij een kneuzing? Koel de pijnlijke plek minstens tien minuten en maximaal twintig minuten met een coldpack, een zak met smeltend ijs of met water uit de kraan. Stop na tien minuten wanneer het koelen onaangenaam is. Leg altijd een droge doek tussen coldpack / ijs en de pijnlijke plek, zo voorkomt u schade aan de huid door bevriezing. Geef rust aan het getroffen lichaamsdeel. Laat het slachtoffer niet alleen. De combinatie van pijn en kou kan er voor zorgen, dat het slachtoffer een flauwte krijgt. Schakel na een kneuzing een (huis-)arts in Bij een forse zwelling. Als u aan een breuk denkt. Als de pijn blijft, ondanks rust. Schaafwonden Bij schaafwonden is er sprake van pijn. De bovenste laag van de huid is beschadigd en meestal vuil. Wat te doen bij schaafwonden? Geef bij actieve bloedingen druk rechtstreeks op de wond, liefst met verband of schone (thee)doek. Spoel de schaafwond met schoon water. Wrijf zo nodig schoon met een zacht en nat washandje (niet schoonwrijven met watten). Grind mag bij schaafwonden ook met een pincet verwijderd worden. Laat de wond aan de lucht drogen. Dek zo nodig een schaafwond die onder kleding zit af met verband. Ga naar de huisarts of huisartsenpost bij grote schaafwonden. Pleisters en gaasjes kunnen aan de wond plakken. Gebruik metalline gaas of zalfkompressen (vette gazen), deze plakken niet aan de wond. Tandletsel Gebitsletsel kan ontstaan door bijvoorbeeld een bal in het gezicht, vechten of vallen. Wat te doen bij tandletsel? Laat bij een uitgeslagen tand het slachtoffer zitten. Zoek de uitgeslagen tanden of kiezen. Pak de uitgeslagen tand vast aan de kroon (niet aan de wortel) en spoel deze vluchtig schoon met bij voorkeur melk of eventueel water. Let er op, dat u de tand niet door de gootsteen spoelt (gebruik de stop). Plaats de tand terug, wanneer duidelijk is waar en hoe deze geplaatst moet worden (niet bij melktanden). Bewaar anders de uitgeslagen tand in melk, in de mond van het slachtoffer of in een bekertje met wat speeksel. De tand mag in geen geval uitdrogen. Duw met een gaasje een bloedend (snij)wondje in de lip (ontstaan door de tand) dicht. Ga met tandletsel altijd direct naar een tandarts! 6
Verslikking Zolang het kind stevig hoest, huilt en adem kan halen tussen het hoesten: stimuleer zo mogelijk het kind te blijven hoesten en houd het kind in de gaten. Als het kind niet (meer) hoest en (bijna) geen adem kan halen. Bel 112. - Laat het kind vooroverbuigen, - geef met de hiel van de hand stoten tussen de schouderbladen, ondersteun daarbij de borstkas met de andere hand. Wanneer dit stoten niet helpt: Ga achter het kind staan, sla uw armen rond de borstkas. Plaats uw vuist met de duim in de hand tussen navel en onderkant borstbeen. Omvat deze vuist met de andere hand en trek beide handen met een ruk schuin omhoog naar u toe. Herhaal dit een aantal keren. Kinderen moeten na deze handeling door een arts op inwendig letsel worden onderzocht. Voorwerp in de huid Wat te doen bij een voorwerp in de huid? Verwijder een splinter in de lengterichting met een pincet. Pak de splinter zo dicht mogelijk bij de huid. Verzorg de wond. Spoel met water schoon of gebruik een ontsmettende vloeistof. Dek de wond zo nodig af met een pleister. Haal een splinter of naald alleen uit de huid als er een grijpbare punt uitsteekt. Ga naar de huisarts Wanneer het voorwerp er niet (geheel) uitkomt. Bij een niet gemakkelijk te verwijderen splinter of ander voorwerp in de huid. Bij een vishaak in de huid. Bij een velletje tussen de rits. Voorwerp in de neus Wat te doen bij een voorwerp in de neus? Probeer het voorwerp in de neus er uit te snuiten of te niezen. Houd het niet-verstopte neusgat dicht bij het snuiten. Ga naar de huisarts Als het voorwerp in de neus blijft zitten. Voorwerp in het oor Wat te doen bij een insect in het oor? Druppel wat lauw water in het oor bij een in het oor gekropen insect. Ga naar de huisarts Als het insect er niet uit kruipt / spoelt Bij een voorwerp in het oor. 7
Coldpack Een coldpack mag nooit in de vriezer!! Koelen kun je bij elke verstuiking, kneuzing, of scheuring. Eigenlijk kun je bij elke blessure koelen. Alleen als er bloed zichtbaar is of sprake is van een botbreuk moet je koelen achterwege laten. Hoelang moet je koelen? Maximaal 15 tot 20 minuten. Als je langer gaat koelen gaat het lichaam proberen de kou te compenseren door extra bloed naar de plek te sturen. En dat is iets wat we juist proberen te voorkomen. Koelen kun je in principe de eerste 48 uur elk uur herhalen. Langer heeft geen zin. De eerste uren is de effectiviteit het grootst. Dus minimaal 4 à 5 keer herhalen is heel nuttig tegen de zwelling daarna vooral als pijnverlichting. De school is verantwoordelijk voor de aanwezigheid van coldpacks, de begeleider van de gebruiker voor het retourneren. Vanaf schooljaar 2018-2019 staat er op iedere etage een kleine koelkast die toegankelijk is voor de leerlingen en waarin alleen coldpacks mogen liggen. Contact Neem altijd bij een van de bovenstaande incidenten contact op met de ouders om hen zo spoedig mogelijk te informeren. Het liefst persoonlijk, anders telefonisch en bij hoge uitzonderingen per mail. Ook wanneer iets verholpen is op school (grote kneuzing/schaafwond/steek) zonder dat de ouders of deskundigen (zoals huisarts) zijn ingeschakeld. Een niet lesgebonden persoon is verplicht een kind te begeleiden naar tandarts/ huisarts/ ziekenhuis. In niet ernstige situaties mag je met de ouder overleggen of hij/zij in de gelegenheid is, bij nood nemen we als school de verantwoording en beslissing om over te gaan tot handelen. Begeleiding mag alleen bij gebrek van aanwezigheid van een auto op de fiets. Bij twijfel over de indicatie van het slachtoffer moeten er zelfs twee personen als begeleider mee, voor het geval het kind onwel wordt onderweg en er gehandeld dient te worden. Een 3 e persoon die niet lesgebonden is, is verplicht direct contact op te nemen met ouders om hen te informeren en door te spreken hoe en waarom men handelt en waar het kind naartoe gaat. Bij de conciërge moet binnen 24 uur bij ernstige incidenten een formulier incidentenregistratie door de leerkracht (en/of aanwezigen bij het incident) ingevuld worden. Medicijnen Gebruikt een leerling medicatie? Ouders moeten dit doorgeven en gebruik maken van het speciale formulier medicatie registratie, waardoor de school weet hoe te handelen. Moeten medicijnen voor langdurig gebruik gekoeld worden bewaard? In dat geval zorgt de school voor een koelmogelijkheid in de groep. Hierdoor kun je snel handelen in geval van nood. Is er sprake van medicatie voor langdurig gebruik die niet hoeft worden gekoeld? Deze wordt dan in de groep in een afgesloten medicijnenkastje gestopt, welke hangt in de groep. 8
AED 9