sociologie masteropleiding 2013 2013 uantwerpen.be
Inhoud Welkom 3 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? 4 Sociologie binnen de Universiteit Antwerpen 5 Over Sociologie 6 Doelgroep en toelatingsvoorwaarden 6 Loopbaanperspectieven 6 Studieprogramma 7 Masterproef 9 Opleidingsonderdelen 10 Nuttige info over je studietraject 12 Studiebegeleiding 13 Studeren in het buitenland 14 Infomomenten 15 Nuttige websites 15 Meer info? 16 1
2
Welkom Je hebt de weg naar de Universiteit Antwerpen gevonden. Misschien is dit je eerste kennismaking met onze universiteit. Misschien heb je hier je bacheloropleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent en wil je informatie over onze master opleidingen. Hopelijk helpt dit boekje je een stap vooruit in je keuzeproces. Aan de Universiteit Antwerpen studeren zo n 15 000 studenten in de meest uiteenlopende vakgebieden. In heel Antwerpen zijn er dat nog veel meer. Daarom werken we nauw samen met de Antwerpse hogescholen binnen de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen. Onze universiteit stelt alles in het werk om je studietijd zo aangenaam mogelijk te maken en de kwaliteit van de opleidingen op topniveau te houden. Daarom worden onze opleidingen geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. We nodigen je alvast uit op onze open campusdagen op zaterdagen 23 maart en 27 april en op de infomarkt op woensdag 4 september. Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen 3
Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Prof en student staan dicht bij elkaar De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent bijvoorbeeld dat je zo veel mogelijk les volgt in kleine groepen. Dat maakt een vlotte interactie met je proffen mogelijk: je kan rechtstreeks bij hen terecht met vragen en problemen. De communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. De Universiteit Antwerpen is bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning. Je staat er dus nooit alleen voor. We spelen zo veel mogelijk in op jouw individuele noden. Bovendien nodigen we jou uit om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn onze studenten vertegenwoordigd. Academische opleidingen op topniveau De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, die oog hebben voor theorie én voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek dat ook internationale faam geniet. De ivoren academische toren werd al lang geleden gesloopt. Academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Tijdens je opleiding aan de Universiteit Antwerpen staat niet het memoriseren van feitenkennis centraal, maar bouw je kennis en vaardigheden op die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De bachelor-masterstructuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Daardoor kunnen we voortdurend inspelen op maatschappelijke uitdagingen. Door nieuwe opleidingen in te voeren en door keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen te verruimen. Een moderne leeromgeving We omringen jou met de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computer lokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. Momenteel heeft de universiteit vier campussen. Eentje in hartje Antwerpen, drie in de zuidelijke stadsrand. Met de komst van een aantal nieuwe opleidingen, die vanaf volgend academiejaar integreren in de Universiteit Antwerpen, komen er nog locaties bij. Om het toenemend aantal studenten op te vangen en jou een aangename leeromgeving te bieden, investeren we op grote schaal in nieuwe gebouwen. Enkele staan er al. Voor andere liggen de plannen op tafel. 4
Meer dan een opleiding We willen jou niet alleen een opleiding, maar ook een brede vorming aanbieden: jou helpen opgroeien tot een professional met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit bij personeel en studenten, en in haar studieprogramma s. Antwerpen Studeren is niet alleen met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad die meer is dan de universiteit en de hogescholen: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur,... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten zich thuisvoelen. Sociologie binnen de Universiteit Antwerpen De Universiteit Antwerpen telt zeven faculteiten: Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen, Geneeskunde, Letteren en Wijsbegeerte, Politieke en Sociale Wetenschappen, Rechten, Toegepaste Economische Wetenschappen en Wetenschappen. De opleiding master in de Sociologie is een opleiding binnen de faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen. Andere masteropleidingen binnen deze faculteit zijn: Communicatiewetenschappen; Filmstudies en visuele cultuur; Milieuwetenschap; Politieke communicatie; Sociaal werk; Sociaal-economische wetenschappen; Vergelijkende en Europese politiek. 5
Over Sociologie De masteropleiding Sociologie legt de klemtoon op de wetenschappelijke analyse van het sociaal beleid. Je verdiept je in de hedendaagse ontwikkeling van de sociologie discipline en in de algemene beleidstheoretische inzichten. Je verwerft een grondige kennis van en inzicht in de structuren, de processen, de problemen en het beleid omtrent één van de volgende maatschappelijke domeinen: milieu en wonen, gezondheid en welzijn, cultuur en onderwijs, gezin en levensloop, arbeid, uitsluiting en ongelijkheid. Je leert deze sociologisch te analyseren. Je bouwt diepgaande kennis op van sociologische theorie en methodologie en je leert deze kennis op een specifiek maatschappelijk domein toe te passen. Doelgroep en toelatingsvoorwaarden Rechtstreekse instroom: Bachelor in de communicatiewetenschappen Bachelor in de politieke wetenschappen Bachelor in de sociaal-economische wetenschappen Bachelor in de sociologie Instroom via een schakelprogramma Professionele bachelor in het sociaal werk (60 sp.) Professionele bachelor in de toegepaste psychologie (72 sp.) Professionele bachelor in de gezinswetenschappen (78 sp.) Professionele bachelor in de verpleegkunde (enkel afstudeerrichting sociale verpleegkunde), maatschappelijke veiligheid (90 sp.) Loopbaanperspectieven Dankzij het brede en gedegen academische karakter van de opleiding kan je diverse richtingen uit. Sociologen vind je zowat overal in beleidsvoorbereidende en managementfuncties: in het bedrijfsleven, bij de overheid, in het wetenschappelijk onderzoek, in de pers en media, in de non-profitsector (culturele instellingen, sociale organisaties, milieu- en consumentenverenigingen, welzijnssector) en in het onderwijs. 6
Studieprogramma Master in de sociologie Theorie, methoden en beleid sp Kennissociologie 6 Maatschappij, beleid en evaluatie 6 Theoretische perspectieven 6 Toegepaste multivariate analyse 6 Specialisatiecluster (1 grondige studie te kiezen) Grondige studie van de sociologie van en het beleid rond arbeid 15 Grondige studie van de sociologie van en het beleid van bevolking, gezin en levensloop 15 Grondige studie van de sociologie van en het beleid van uitsluiting en ongelijkheid 15 Grondige studie van de sociologie van en het beleid van ruimte en milieu; stad en wonen 15 Grondige studie van de sociologie van en het beleid van zorg en welzijn 15 Keuze-opleidingsonderdeel (minimum 6 studiepunten kiezen) state of the art of aansluitend bij de masterproef Grondige studie van de sociologie van en het beleid rond arbeid (state-of-the-art) 6 Grondige studie van de sociologie van en het beleid van bevolking, gezin en levensloop (state-of-the-art) 6 Grondige studie van de Cultuursociologie: capita selecta 6 Grondige studie van de sociologie van en het beleid van ruimte en milieu; stad en wonen (state-of-the-art) 6 Grondige studie van de sociologie van en het beleid van uitsluiting en ongelijkheid 6 Grondige studie van de sociologie van en het beleid van zorg en welzijn (state-of-the-art) 6 Masterproef 15 7
Schakelprogramma Alle vooropleidingen sp Meten en analyseren 6 Sociology of Organizations 6 Sociologische auteurs 6 Sociology of inequalities 3 Statistiek II 6 Theorieconstructie 6 Professionele bachelor Sociaal Werk Kwalitatieve onderzoeksmethoden 6 Kwantitatieve onderzoeksmethoden (deel 2) 3 Inleiding tot wetenschappelijk werk 3 Samenleving, feiten en problemen 6 Statistiek I (deel 2) 3 Keuzevak sociologie 6 Totaal 60 Professionele bachelor Toegepaste Psychologie Inleiding tot het recht 3 Pulbiek recht 3 Kwalitatieve onderzoeksmethoden (deel 2) 3 Inleiding tot wetenschappelijk werk 3 Samenleving, feiten en problemen 6 Seminarie 6 Socialezekerheidsrecht 6 Keuzevak Sociologie 12 Totaal 72 Professionele bachelor Gezinswetenschappen Kwantitatieve onderzoeksmethoden 6 Inleiding tot wetenschappelijk werk 3 Statistiek I 6 Kwalitatieve onderzoeksmethoden 6 Seminarie 6 Keuzevak communicatiewetenschappen of politieke wetenschappen 6 Keuzevak sociologie 12 Totaal 78 8
Professionele bachelors Sociale Verpleegkunde, Orthopedagogie, Maatschappelijke Veiligheid Kwalitatieve onderzoeksmethoden 6 Kwantitatieve onderzoeksmethoden 6 Inleiding tot wetenschappelijk werk 3 Samenleving, feiten en problemen 6 Seminarie 6 Socialezekerheidsrecht 6 Statistiek I 6 Keuzevak communicatiewetenschappen en politieke wetenschappen 6 Keuzevak Sociologie 12 Totaal 90 Masterproef De masterproef is een bijzonder belangrijk opleidingsonderdeel binnen de master sociologie. Met de masterproef toon je aan dat je in staat bent om een probleemstelling die relevant is binnen de academische of professionele context vanuit een wetenschappelijke ingesteldheid te benaderen. Vormelijk gezien, wordt van alle studenten van de Master Sociologie een Masterproef verwacht die gelijkt op een wetenschappelijk artikel, met een standaardstructuur en een lengte van 10 000 à 12 000 woorden. 9
Opleidingsonderdelen In deze brochure maak je kennis met de inhoud van de opleidingsonderdelen die behoren tot de algemene stam. Op www.ua.ac.be/ood vind je meer informatie over de andere opleidingsonderdelen, begin- en eindtermen, werkvormen, evaluatie, noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal. Kennissociologie Dit opleidingsonderdeel wil studenten inzicht laten verwerven in de onderlinge verwevenheid van wetenschappelijke kennis en de moderne maatschappij. We blijven stilstaan bij de rol van wetenschap en technologie in maatschappelijke domeinen zoals gezondheid, milieu, recht en politiek en behandelen een aantal belangrijke ontwikkelingen binnen de sociologie van wetenschap en techniek (bv. sociaal constructivisme, Actor Network Theory, public understanding of science). Daarnaast bediscussiëren we ook enkele actuele problemen zoals de commercialisering van wetenschap, mondialisering en informatieongelijkheid, de maatschappelijke regulering van risico s en de omgang met wetenschappelijke onzekerheid. Maatschappij, beleid en evaluatie Onze samenleving wordt gekenmerkt door constante en snelle veranderingen op verschillende levensdomeinen (economie, demografie, politiek, welzijn, waarden & normen, ). Dit impliceert dat de overheid voor de sociale bestaans- en ontwikkelingsvoorwaarden van haar burgers steeds andere antwoorden dient te vinden. Sociaal beleid wordt gekenmerkt door een rationeel handelen in een beheersbare wereld. Maar dit beleid is sterk onderhevig aan beperkingen, spanningsvelden, conflicterende logica s en risico s. Economische condities, sociaal-culturele en demografische voorwaarden en menselijk falen hebben een invloed op de uitkomsten van dit beleid. Daarenboven zijn er beperkingen en/of onbedoelde verwachtingen van beleid als gevolg van maatschappelijke veranderingen, institutionele factoren, politieke machts verhoudingen en -voorkeuren en dominante mensbeelden. De cursus wordt opgedeeld in twee luiken: In het theoretische gedeelte wordt ingezoomd op de determinanten, modellen en instrumenten, en evaluatie van beleid. In een tweede gedeelte worden concrete cases behandeld; we streven ernaar om telkens een gastspreker met een bijzondere ervaring uit te nodigen. 10
De sociologiestudenten krijgen twee examenopdrachten. In een eerste paper wordt van de student verwacht dat hij/zij een beleidskwestie kan analyseren vanuit de theoretische concepten die in het eerste deel werden behandeld. Een tweede opdracht bestaat erin een concrete case te analyseren voortgaande op de theoretische èn toegepaste colleges. Theoretische perspectieven Dit opleidingsonderdeel beoogt een verdieping van het paradigmatisch denken over maatschappelijke processen, in het bijzonder moderniseringsprocessen. Het semantische veld van theoretische concepten over modernisering (individualisering, rationaliteit/ rationalisering, differentiatie, flexibilisering/liquid modernity, subjectivering, ) wordt in kaart gebracht. Studenten leren deze begrippen re- en deconstrueren binnen een ruimere theoretische (paradigmatische) samenhang, ze leren er de verklarende kracht (en beperkingen) van inschatten, en ze leren deze begrippen te hanteren als heuristisch middel om hypotheses te genereren, in diverse sociologische domeinen. Toegepaste multivariate analyse In een eerste deel wordt de basis van structurele vergelijkingsmodellen aangereikt. Voortbouwend op padanalyse en factoranalyse wordt het meetmodel (confirmatorische factoranalyse) behandeld en vervolgens het standaard structureel model (structurele vergelijkingsmodellen). Het tweede deel vormt een inleiding in multilevelanalyse. Vertrekkende van multiple regressie uit Statistiek II, wordt het regressiemodel stap voor stap uitgebreid zodat de studenten in staat zijn om null random intercept, random intercept en fully random multilevelmodellen te schatten. Een derde en laatste deel introduceert de basisbeginselen van longitudinale analyse. Na kort stil te staan bij de rol van tijd en tijdsmeting in sociaal-wetenschappelijk onderzoek, wordt een korte inleiding gegeven in de drie basistradities van longitudinale analyse. Bij elk van deze drie tradities wordt aansluiting gezocht bij een eerder behandelde techniek (in Statistiek II of in het vak zelf). Enkel voor event-history-modellen zal bijkomende theorie voorzien worden omdat de aansluiting op Statistiek II hier slechts gedeeltelijk kan gebeuren. De studenten werken op bestaande datasets en gebruiken SAS in hun programmeerwerk. Een inleiding tot het gebruik van SAS wordt bij de aanvang van de cursus voorzien. 11
Nuttige info over je studietraject Masteropleidingen binnen de bachelor-masterstructuur Om te kunnen inschrijven voor een masteropleiding, moet je in het bezit zijn van een professioneel of een academisch bachelordiploma. Afhankelijk van het diploma dat je reeds op zak hebt, kan je: rechtstreeks instromen in een masteropleiding eerst een schakelprogramma volgen (na een professionele bacheloropleiding) eerst een voorbereidingsprogramma volgen (na een academische bacheloropleiding) academische bachelor à rechtstreekse instroom à à voorbereidingsprogramma à academische master professionele bachelor à schakelprogramma à Dankzij de bachelor-masterstructuur heb je als student vaak keuzemogelijkheden bij het invullen van je studieprogramma. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders je over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Leerkrediet Het is belangrijk dat je voldoende studievoortgang boekt in je studietraject: als je studiepunten opneemt is het de bedoeling dat je ze opnieuw verwerft door te slagen voor je examens. Om je studievoortgang te bewaken, is het leerkrediet in het leven geroepen. Alle info over het leerkrediet vind je op www.ua.ac.be/studiepunten. Als je geen studievoortgang boekt en op een negatief leerkrediet strandt, is het te laat. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangsbewaking en -begeleiding opgezet: de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van je studieprogramma hebt behaald. Studiebegeleiding Studieadvies en studentenbegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding is er om je te helpen vanaf het moment dat je je voor het eerst inschrijft tot aan het moment waarop je je diploma in handen krijgt. 12
Informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs Stel ons al je vragen over opleidingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, het onderwijs- en examenreglement, het leerkrediet Begeleiding bij het maken van je studiekeuze en bij twijfel over je studierichting Weten wat je wilt, is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de opleidingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering. Oefeningen uit het werkboek Kijk op kiezen: stappenplan voor studie- en beroepskeuze kunnen jou hierbij helpen. Erkenning van eerder verworven competenties (EVC) Contacteer de EVC-coördinator voor informatie, een adviesgesprek en het opstarten van de procedure. Meer info vind je op www.ua.ac.be/evc. Begeleiding omtrent studievaardigheden, studieplanning en uitstelgedrag Een studentenbegeleider kan je begeleiden in het aanscherpen van je studievaardigheden. Hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof? Hoe maak je een schema? Hoe maak je goede nota s? We helpen je ook realistische planningen te maken en doen oefeningen om uitstelgedrag tegen te gaan. Psychologische begeleiding en psychotherapie Ook wanneer je kampt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, ) kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken. Begeleiding van studenten met een functiebeperking Heb je een functiebeperking zoals een fysieke handicap, chronische ziekte, leerprobleem, concentratieprobleem, stoornis binnen het autismespectrum of psychisch probleem? Ook dan kan je bij ons terecht voor begeleiding. Als je beschikt over een geldig attest kan je ook bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Dien je aanvraag tijdig in via www.ua.ac.be/functiebeperking. Begeleiding van studenten met een topsport- of kunstbeoefening Beoefen je sport of kunst op een hoog niveau, dan kan je eveneens bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. De Sportcommissie beoordeelt aanvragen van topsporters, de Commissie Cultuur die van kunstbeoefenaars. Meer info vind je op www.ua.ac.be/sportenkunst. Afstudeerbegeleiding Tot slot kan je bij ons terecht voor hulp in je zoektocht naar jobs die passen bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses en voor informatie over verdere studies. 13
Informatie en afspraken verlopen verder steeds via het Studenteninformatiepunt (STIP): info: T +32 3 265 48 72 of stip.ua.ac.be afspraken: enkel telefonisch: T +32 3 265 48 72 Neem ook een kijkje op www.ua.ac.be/studentenbegeleiding. Studietrajectbegeleiding Voor specifieke vragen over je individuele studieprogramma en vrijstellingen kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit. Contactgegevens vind je op www.ua.ac.be/contactpersonenslb. Taalbegeleiding: academisch Nederlands Bij het Monitoraat op maat kan je terecht voor gratis taalondersteuning academisch Nederlands. Tijdens individuele sessies helpen taaldocenten je met je taalvragen. Voor ondersteuning bij o.a. het schrijven van een academische paper of het lezen van wetenschappelijke teksten, organiseren ze contactmomenten in kleine groep. De ondersteuning sluit aan bij je eigen werkstukken en studiemateriaal. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/monitoraatopmaat. Studeren in het buitenland De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan Europese uitwisselingsprogramma s zoals Erasmus. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het Erasmusprogramma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal-Europa. Maar we kijken verder dan Europa: op bilaterale basis (buiten het kader van Erasmus) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma s uitgewerkt. In het kader van internationale ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Heb je interesse in een buitenlandse studie-ervaring? Meer info vind je op de website van de Dienst Internationale Samenwerking: www.ua.ac.be/dis. 14
Infomomenten Nog vragen? Kom ze ons persoonlijk stellen. Een overzicht van alle infodagen en masterbeurzen in 2013 vind je op www.ua.ac.be/infomomenten. Open campusdagen Op 23 maart en 27 april ben je welkom op onze open campusdagen. Dé gelegenheid om alle informatie uit de eerste hand te krijgen. Babbel met proffen, studenten en studentenbegeleiders. Bezoek bib, aula en labo. Kortom: snuif de sfeer aan de Universiteit Antwerpen op. www.ua.ac.be/opencampusdagen Infomarkt Twijfel je in september nog over je studiekeuze? Of wil je graag bevestiging van je keuze? Kom dan naar de infomarkt op 4 september: alle infostanden van alle opleidingen op één plaats. Laatste kans om vragen te stellen, cursussen te doorbladeren en brochures mee naar huis te nemen. www.ua.ac.be/infomarkt Nuttige websites Opleidingsaanbod Op www.ua.ac.be/studiekiezer vind je uitgebreide informatie over alle opleidingen die de Universiteit Antwerpen aanbiedt. Inschrijven Een (master)opleiding gekozen? Alle praktische informatie over inschrijven vind je op www.ua.ac.be/inschrijven. Blackboard Na je inschrijving krijg je toegang tot de digitale leeromgeving Blackboard. Je vindt er niet alleen aanvullingen op je cursussen, maar ook je webmail, de academische kalender, informatie over financiering van je studies, huisvesting, studentenjobs... Inloggen kan via https://blackboard.ua.ac.be. Campussen Op www.ua.ac.be/route vind je campusplannetjes en de wegbeschrijvingen naar onze campussen. 15
Meer info? Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen - Sociologie Stadscampus Sint-Jacobstraat 2 2000 Antwerpen Indien u meer informatie wenst, contacteer dan de Onderwijsadministratie PSW via de online helpdesk http://pswhelp.be Prof. dr. Gert Verschraegen, opleidingsvoorzitter gert.verschraegen@ua.ac.be Studenten Informatie Punt (STIP) Stadscampus Gebouw E (Agora), 1ste verdieping Grote Kauwenberg 2 2000 Antwerpen T +32 3 265 48 72 stip@ua.ac.be 16