Wandelen Wandelroute Deelerwoud, Veluwe 9 km Waar Deelerwoud Vertrekpunt Parkeerplaats Deelen [https://maps.google.com/?q=52.062,5.89861] Het Deelerwoud is een oase van rust gelegen tussen twee heel bekende buren: de Nationale Parken Hoge Veluwe en Veluwezoom. De wandeling voert je door bos, heidevelden en een prachtig coulisselandschap. Vanaf het parkeerterrein Deelerwoud langs de N804 (Delenseweg) loop je naar het grote informatiepaneel voor het beginpunt van de wandelroute over de Veluwe. Vanaf hier volg je de groene-paaltjesroute. Je kunt de route ook lopen met je smartphone. Download daarvoor de gratis Natuurroutes app van Natuurmonumenten. [https://www.natuurmonumenten.nl/routes/route-app] Bronstperiode Let op: in de periode van de hertenbronst, tussen 15 september en 15 oktober, zijn de routes in het Deelerwoud voor een deel niet toegankelijk tussen 16.00 's middags en 10.00 uur 's ochtends. Dit wordt in het gebied aangegeven met borden. Op sommige plekken zijn bij de afgesloten gedeeltes bankjes geplaatst waar je tot zonsondergang kunt genieten van de hertenbronst. Stuwwallen Langs de wandelroute zie je stuwwallen die zo n 160.000 jaar geleden tijdens een ijstijd zijn gevormd. Toen schoof een enorme ijstong als een bulldozer zand en gesteente voor zich uit. Het smeltwater dat later van de stuwwal afstroomde, schuurde hierin dalen uit. Eeuwenoude handelsroute De Hartenhulberg is met 90 meter het hoogste punt van het Deelerwoud. Wanneer je de berg nadert loop je over een oude hessenweg. Over deze route trokken ooit voerlui met hun hessenwagens - grote, door wel 6 of 7 paarden voortgetrokken karren - van en naar Duitsland. Het buurtschap Deelen was toen een druk knooppunt van wegen. Langs de wegen werden bomen geplant om voor beschutting en verkoeling te zorgen.
Gered De onbekendheid bij het grote publiek is het gebied in het verleden bijna fataal geworden. In 1966 wilde de toenmalige eigenaar 1000 hectare van het Deelerwoud verkopen. De vraagprijs van 8 miljoen gulden was niet op te brengen. Vlak daarna gingen ook nog eens 200 hectare van de Deelerheide in verschillende kavels in de verkoop. Het hele gebied werd bedreigd door versnippering en bouwactiviteiten. Geschrokken kwamen rijk en provincie over de brug met subsidies. Door de actie Behoud het Deelerwoud wist Natuurmonumenten de rest van het benodigde aankoopbedrag voor het 1200 hectare grote ongerepte natuurgebied bijeen te krijgen: een aankoop op een schaal die tegenwoordig ondenkbaar is. Vanaf 1988 is het gebied verbonden met de Veluwezoom via een wildwissel (ecoduct) over de A50. Praktische informatie Bereikbaarheid START Startpunt Parkeerplaats Deelen: Toon op kaart [https://maps.google.com/?q=52.062,5.89861] Aanrijdroute auto Als je vanuit het noorden komt neem je vanaf de A50 de afslag Schaarsbergen. Als je vanuit het westen of zuiden komt neem je vanaf de A12 of A50 afslag Arnhem Noord en daarna links de Apeldoornseweg op. Volg afslag Deelen/Schaarsbergen N311 (Koningsweg). Daarna rechtsaf afslag Deelen/Hoenderloo, je komt op de N804 (Hoenderlose weg). Ter hoogte van vliegveld Deelen t.o. museum Vliegveld Deelen de ingang van het Deelerwoud. De parkeerplaats is langs de N804 met borden aangegeven. Aanrijdroute openbaar vervoer Je kunt met de bus vanaf NS-station Arnhem of Apeldoorn het Deelerwoud bereiken. Stap uit bij halte Groenendaal.
De route + 4 3 5 6 2 Leaflet 7 1 Startpunt 1 Schotse hooglanders Een eeuw geleden liepen enorme schaapskuddes rond over de uitgestrekte heidevelden van het Deelerwoud. Nu houden Schotse Hooglandrunderen de heide open. Dit sterke koeienras kan zowel in de zomer als in de winter buiten blijven. Kijk op de Grote Heide ook goed naar de bomen, hier is precies te zien tot hoe hoog de runderen kunnen komen met hun bek!
2 Reeën en ander groot wild Wie goed oplet heeft een grote kans om reeën te zien. Reeën zoeken vaak de beschutting van bos, maar ze vinden hier dekking in de dalen tussen de stuwwallen. Met wat geluk zie je ook edelherten, damherten of wilde zwijnen. Deze dieren kunnen via het wildwissel Terlet naar het Nationaal Park Veluwezoom trekken. Veel mannelijke edelherten trekken tijdens de bronsttijd naar de Veluwezoom. Hindes, damherten en reeën zijn honkvaster, zij blijven doorgaans het hele jaar op het Deelerwoud. Bovendien zijn hier sinds 2000 geen edelherten en damherten meer afgeschoten. Daardoor is de stand flink toegenomen en is er in de bronsttijd ook hier weer veel bronst. 3 Hollandse gieren en andere vogels In het Deelerwoud broeden karakteristieke vogels als roodborst-tapuit en veldleeuwerik, maar je kunt er ook roofvogels tegenkomen als de boomvalk, buizerd of wespendief. De raaf is inmiddels weer terug als broedvogel. Deze grote zwarte kraai-achtigen herken je het gemakkelijkst aan het lage kró-kró-geluid. Raven zijn echte aaseters: ze worden ook wel de gieren van de Hollandse savannes genoemd.wanneer de heide in de nazomer in bloei staat, ruikt het hier gewoon naar honing. 4 Nachtvlinder als terreinbeheerder In het dennenbos zie je tussen de oude bomen veel jonge bomen staan. Verantwoordelijk voor deze bosverjonging is een nachtvlinder. In 1988 ontwikkelden rupsen van de grasuil zich explosief in het Deelerwoud. Toen ze zich in de grond gingen verpoppen, werden ze een aantrekkelijke voedselbron voor wilde zwijnen. Op zoek naar de poppen woelden ze hele bospercelen om en maakten zo de bosbodem rijp voor het ontkiemen van zaden.
5 Smeltwaterdalletjes Het wandelpad kruist hier een klein smeltwaterdal dat je vooral rechts van het pad goed kun zien. Dit soort dalen zijn op de Veluwe in allerlei formaten te vinden. Ze ontstonden na de voorlaatste ijstijd, op die plaatsen waar het smeltwater van de gevormde stuwwal af begon te stromen. Tegenwoordig stroomt er geen water meer doorheen, het regenwater zakt direct weg in de bodem. 6 Coulissekap Dit bos werd oorspronkelijk aangeplant in smalle stroken van afwisselend grove den en douglas. Zo n schaduwrijk bos is een onneembare barrière voor warmteminnende diersoorten als vlinders, sprinkhanen en reptielen. Om de levenskansen van deze - vaak bedreigde - diersoorten te vergroten besloot Natuurmonumenten om de douglassen te verwijderen. De zo ontstane open stroken verbinden de heidevelden van het Deelerwoud met die van de Hoge Veluwe. Er is weer uitwisseling mogelijk tussen de verschillende populaties. 7 Eindpunt Je bent bijna bij het eindpunt van de route. We hopen dat je fijn gewandeld hebt. Kijk voor meer mooie routes elders op deze site of download gratis onze route app.