De bediening van Paulus en Gods wil

1 De bediening van Paulus en Gods wil Romeinen 15: 22 33 Robbert Veen 2018 Vanaf vers 14 tot het einde van dit hoofdstuk vinden we persoonlijke mededelingen van de apostel aan het adres van de gemeente in Rome. Zoals hij eerder in de brief zijn gezag als leraar heeft bevestigd, en dan in het gedeelte met de praktische toepassing vanaf hoofdstuk 12 ook opdrachten aan de gemeente heeft gegeven, zo wil hij nu zijn motieven en gevoelens bekend maken aan de gemeente. In feite sluit dit gedeelte aan bij de inleidende woorden van het eerste hoofdstuk. Het belangrijkste van dit gedeelte is dat Paulus uitlegt waarom hij nog niet eerder in Rome is geweest, en wat zijn plannen zijn voor de toekomst. Hoewel het gedeelte specifieke informatie bevat over Paulus, kunnen we er toch een groot aantal belangrijke beginselen van de bediening van het evangelie uit afleiden. Het vorige gedeelte eindigde met de strategie van Paulus in de verkondiging van het evangelie. Hij wilde alleen verkondigen waar de naam van Christus niet al eerder genoemd was. Aan het begin van ons gedeelte past hij dit nu toe op zijn relatie met de gemeente van Rome. Hoewel Paulus spreekt over zijn eigen intenties is het duidelijk dat deze steeds in verband gebracht worden met zijn inschatting van de wil van God. Heel nadrukkelijk wordt dat niet gezegd, maar we vinden het in vers 32, in de korte uitdrukking "met Gods wil." De bediening van Paulus is aan de ene kant zijn eigen verantwoordelijkheid, de opdracht van de Heere zat twee aspecten. In de eerste plaats was hij uitgekozen om dienaar en getuige te zijn van Jezus Christus. En dat in de eerste plaats voor de "heidenen, waarheen Ik u zend." (Hand. 26: 16,17) Deze zending zou inhouden dat Paulus aan alle volkeren in het gebied van de Middellandse Zee het evangelie moest brengen. Het tweede aspect, waarvan Handelingen 26 een voorbeeld geeft, is het bijzondere getuigenis dat Paulus in de uitvoering van zijn voornaamste zending ook nog "een uitverkoren

2 werktuig om mijn naam te brengen voor heidenen en koningen en de kinderen Israëls" moest zijn (Hand. 9: 15). Kort samengevat heeft Paulus een zending voor de heidenen, en komt hij in de uitvoering daarvan voor koningen te staan. In Handelingen 9 wordt ook duidelijk aan Paulus gezegd dat hij daar bij lijden zou ondergaan. In het volgende gedeelte vinden we nu negen beginselen van de uitvoering van de zending, met de bijzondere omstandigheden van Paulus als illustratie daarvan. Het eerste beginsel: de wil van een mens werkt in de context van Gods voorzienigheid 22 Daarom was ik ook vaak verhinderd om naar u toe te komen. Paulus maakt duidelijk dat het uitstel om naar Rome te komen gebaseerd was op een menselijke overwegingen ("daarom") en op Gods voorzienigheid ("verhinderd"). Omdat Paulus het evangelie alleen wilde verkondigen waar de naam van Christus niet al genoemd was, was de komst naar Rome geen prioriteit. Dat is de menselijke afweging geweest. Toch heeft hij diverse malen geprobeerd een bezoek aan de gemeente van Rome te brengen. Dat lag niet aan Paulus die kan zeggen dat hij "sedert tal van jaren verlangend ben tot u te komen" (15:23). Hij werd verhinderd, dat wil zeggen God in Zijn voorzienigheid maakte het onmogelijk door de omstandigheden daarvoor anders te schikken. De trouw van Paulus aan zijn primaire zending brengt hem ertoe de veranderende omstandigheden te aanvaarden als een gevolg van de wil van God. In plaats van het diepe verlangen ondanks alles toch uit te voeren, legt hij zich neer bij de wijze waarop de Heere hebben geleid heeft. Het Griekse woord voor "verhinderen" werd oorspronkelijk gebruikt om het graven van loopgraven aan te duiden, die gebruikt werden om een vijandig leger tegen te houden. De strekking van de Griekse uitdrukking is dat er voortdurend hinderpalen werden opgeworpen (de onvoltooid verleden tijd), en dat de oorsprong daarvan God Zelf was (passieve vorm). We hebben dus te maken met voorzie-

3 nigheid: het ordenen van complexe natuurlijke gebeurtenissen zo'n wijze dat daardoor Zijn wil gedaan wordt. Ook Paulus heeft niet altijd alles begrepen van de wijze waarop God in zijn leven heeft ingegrepen. De klassieke tekst over voorzienigheid blijft natuurlijk Genesis 50: 20 de broers van Jozef hebben hem kwaad willen doen, maar God heeft dat voor het goede gebruikt om zijn uiteindelijke doel te bereiken, namelijk een groot volk van de dood te redden. Daarom zei Jeremia: "ik weet, o Heere, dat het niet aan de mens staat zijn weg te kiezen, noch aan een man om te gaan en zijn schreden te richten" (Jeremia 10: 23). Het tweede beginsel: ondanks de voorrang van Gods voorzienigheid worden wij geacht nauwkeurig onze zending te plannen 23 Nu ik echter in deze streken geen arbeidsveld meer heb, en ik sinds vele jaren een groot verlangen heb naar u toe te komen, 24 zal ik, wanneer ik naar Spanje reis, naar u toe komen. Ik hoop u namelijk op doorreis te zien en door u op weg daarheen verder geholpen te worden, als ik eerst wat van de ontmoeting met u genoten zal hebben. In Lucas 14 heeft de Heer Jezus daar ook al over gesproken. Wanneer je een toren wilt bouwen, zul je eerst moeten gaan zitten om te berekenen wat het zal kosten, omdat je anders niet weet of je het kunt voltooien. (Vergelijk Lucas 14: 28,31.) Het plan dat Paulus had, om het evangelie te brengen in Spanje en onderweg Rome te bezoeken, is daarvan een voorbeeld. Het valt op dat Paulus niet zegt dat God hem geroepen heeft om in Rome of in Spanje zijn werk te doen. Dat was een besluit van Paulus op grond van zijn algemene opdracht. Zeker is het, dat Paulus zelf gehoopt heeft dat hij die beide dingen zou kunnen doen. Het zou blijken dat Paulus nooit in Spanje zou aankomen. Voor zover wij weten uit de geschiedenis, duurde het tot het midden van de derde eeuw voordat het evangelie ook Spanje bereikte.

4 Het derde beginsel: we moeten leren prioriteiten te stellen vanuit Gods perspectief 25 Maar nu reis ik naar Jeruzalem om de heiligen te dienen, 26 want de gemeenten van Macedonië en Achaje hebben het goedgevonden enige handreiking te doen aan de armen onder de heiligen in Jeruzalem. 27 Zij hebben het namelijk goedgevonden, en zij zijn het ook aan hen verplicht. Immers, als de heidenen aan hun geestelijke weldaden deel gekregen hebben, zijn zij ook verplicht hen met stoffelijke te dienen. In het jaar 58 waarin Paulus vermoedelijk deze brief heeft geschreven, is er echter geen sprake van dat hij zijn voornemens kan uitvoeren. Paulus is nu op reis naar Jeruzalem om de gelovigen daar bij te staan in hun nood. Ter wille van de eenheid van de gemeente van Christus, de samenhorigheid tussen joodse en heidense gelovigen, was dit belangrijker dan de reis naar Spanje via Rome. Paulus heeft eerder een geldbedrag vanuit Antiochië naar de gemeente van Jeruzalem gebracht. Maar de hongersnood in Israël is op dit moment groot en raakt ook de gemeente van Jeruzalem. Vanwege de vervolgingen zullen velen christenen daar hun baan zijn kwijtgeraakt of in de gevangenis zijn beland. Vele joodse pelgrims zijn in Jeruzalem tot bekering gekomen en hebben nu de zorg nodig van hun gastfamilies in die stad. Paulus herinnerde zich het warme welkom van de gave van Antiochië in Jeruzalem, en heeft ongetwijfeld gedacht dat een nieuwe "handreiking" voor de armen onder de heiligen te Jeruzalem een belangrijke bijdrage zou kunnen zijn aan de eenheid en solidariteit van de gemeente. In Macedonië en Achaje heeft Paulus nu een groot geldbedrag verzameld. 1 Kor. 16:1 spreekt over deze "inzameling voor de heiligen", en geeft voorschriften over de manier waarop deze collecte moet verlopen. Elke zondag moet een ieder thuis een bedrag apart leggen, en wanneer de boodschappers van Paulus dan in die gemeente aankomen kan in één keer het hele bedrag worden meegenomen. (Korinthe ligt in de landstreek Achaje.)

5 In de tweede brief aan de gemeente van Korinthe spreekt Paulus over de gemeenten van Macedonië, die "uit eigen beweging van ons de gunst (vroegen), deel te mogen nemen aan het dienstbetoon voor de heiligen, en zij gaven zich zoals wij niet hadden durven verwachten eerst aan de Heere en door de wil van God ook aan ons" (2 Kor. 8:4, 5). Zoals gezegd, ter wille van de eenheid van de gemeente waarin steeds weer een schisma dreigde tussen joodse en niet joodse gelovigen, heeft deze inzameling voor Paulus prioriteit gehad. Het vierde beginsel: wie God gehoorzaamt ervaart de volheid van de zegen van Christus 28 Als ik deze zaak dan volbracht zal hebben en hun deze vrucht officieel afgedragen zal hebben, zal ik via u naar Spanje reizen. 29 En ik weet dat ik, als ik naar u toe kom, met de volle zegen van het Evangelie van Christus zal komen. Hoewel de reis naar Jeruzalem een onderbreking betekent van de plannen van Paulus om naar Rome en Spanje te gaan, weet Paulus toch zeker dat de tocht naar Jeruzalem gezegend zal zijn. Die volle zegen waar hij over spreekt sluit niet uit dat er moeilijkheden en lijden onderweg zullen zijn. Maar niets kon hem de volheid van die geestelijke zegen afnemen. De dienst aan Christus heeft voor Paulus een enorme prijs betekent: gevangenschap, steniging, lijfstraf, schipbreuk en de voortdurende bedreiging zowel van joden als van Romeinen. Tegengesteld aan het evangelie van gezondheid en voorspoed dat tegenwoordig zo vaak gepredikt wordt, weet Paulus maar al te goed welk lijden verbonden is aan een onbaatzuchtige dienst aan de Heere. Paulus heeft echter geleerd "met de omstandigheden, waarin ik verkeer, genoegen te nemen" (Fil. 4:11). Hij kende zowel overvloed als gebrek en kan dan zeggen: "Ik vermag alle dingen in Hem, die mij kracht geeft."

6 In dit gedeelte zien we trouwens heel fraai, dat Paulus aan zijn eigen ervaringen een beginsel kan afleiden dat ook voor anderen geldt, wanneer hij namelijk zegt: "Mijn God zal in al uw behoeften naar zijn rijkdom heerlijk voorzien, in Christus Jezus" (Fil. 4:19). Het vijfde beginsel: de dienst in het evangelie is een dienst aan de Heere alleen 30 En ik roep u ertoe op, broeders, door onze Heere Jezus Christus en door de liefde van de Geest, In vers 30 geeft Paulus een oproep om te "worstelen in het gebed." De inleiding daarvan kent de uitdrukking "ik vermaan u bij onze Heere Jezus Christus en bij de liefde van de Geest." Het doel van de verkondiging van het evangelie is de verheerlijking van de Heere Jezus Christus. Alles wat Paulus deed, deed hij voor het evangelie, dat wil zeggen voor Christus. 1 Kor. 10:23 formuleert het beginsel op indringende wijze: "of je nu eet of drinkt, of wat je ook maar doet, doet alles ter ere van God." Opvallend is de uitdrukking "liefde van de Geest." Dit zou kunnen betekenen dat de Heilige Geest een bijzondere liefde voor Paulus heeft. Maar het lijkt waarschijnlijker dat het gaat om de liefde van Paulus voor de Geest. Paulus leefde met een grote oplettendheid voor wat de Geest hem wilde laten doen, hij kende de "tekenen van een apostel" die hij in de kracht van de Geest mocht doen tot de verbreiding van het evangelie. Het zesde beginsel: wie God wil gehoorzamen zal een intens leven van gebed moeten hebben 30b om samen met mij te strijden in de gebeden tot God voor mij, Paulus spreekt in vers 30 over een worsteling in het gebed. Het gebed dat hij vraagt aan de gemeente van Rome heeft een specifieke inhoud. Paulus vraagt te worden be-

7 hoed voor de joodse tegenstanders in Judea, en hij vraagt of de collecte van Macedonië en Achaje gunstig zal worden ontvangen door de gemeente van Jeruzalem. De voordelen die Paulus vraagt heeft alleen te maken met de voortgang van het evangelie, niet met zijn bijzondere omstandigheden. Daarin ligt denk ik een les voor ons gebed leven. De intense worsteling in het gebed draait om de voortgang van het evangelie, dat wil zeggen om Gods wil en heerlijkheid, en om het koninkrijk. De intense worsteling van het gebed wordt hier niet verbonden met de persoonlijke moeite en omstandigheden waar Paulus als mens ook mee te maken heeft. Hier ligt nog een interessant vraagstuk. Gods woord maakt duidelijk dat Zijn wil soeverein en onveranderlijke is. Tegelijkertijd lezen we in Jacobus 5:16, "het gebed van een rechtvaardige vermag veel, doordat er kracht aan verleend wordt." Dat lijkt te zeggen dat ons gebed God kan vermurwen, zodat Hij een andere weg kiest dan voorheen. Hoe moeten we deze tegenspraak oplossen? Het gebed van een rechtvaardige, of het intense gebed om een goede zaak, of om een genezing, kan worden verhoord. (Het wordt altijd beantwoord.) Als God daarbij de zekerheid geeft van die verhoring, en de omstandigheden ook op wonderbare wijze zo schikt dat werkelijk gebeurt waarom wij hebben gebeden, lijken we te mogen denken aan de tekst van Jacobus. Toch geloof ik niet dat dat werkelijk betekent dat God van gedachten is veranderd. Zoals blijkt uit het gebed van de Here Jezus in Gethsemane, verandert het gebed niet Gods wil, maar onze wil, en onze houding tegenover wat God laat gebeuren. Daarmee willen we niets afdoen aan de kracht van het gebed. Maar het is in strijd met een heel belangrijk beginsel van Gods soevereiniteit, dat er het gebed niet zien als een middel om God om te praten of te bewerken. Dat lijkt juist de opvatting van de heidenen te zijn in Mattheus 6:6, waar we lezen: "En gebruikt bij uw bidden geen omhaal van woorden, zoals de heidenen; want zij menen door een veelheid van woorden verhoord te zullen worden."

8 Het zevende beginsel: de motivatie in de bediening is de zorg om de mensen 31 dat ik verlost mag worden van de ongehoorzamen in Judea en dat mijn dienstbetoon, namelijk dat aan Jeruzalem, de heiligen welgevallig is, Het tweede onderwerp van gebed was, dat de collecte voor Jeruzalem nu ook door de gelovigen daar zou worden aanvaard. En niet alleen maar aanvaard ten behoeve van de armen, maar ook aanvaard als een uiting van de solidariteit in de gemeente tussen joodse en niet-joodse gelovigen. Hij wilde dat er dankbaarheid zou zijn voor dit gebaar van broederlijke liefde. We weten dat dit gebed ook is verhoord. Zo lezen we in Handelingen: "En toen wij te Jeruzalem kwamen, heetten de broeders ons van harte welkom." De gemeente in Jeruzalem "loofden God", toen zij hoorde wat God onder de heidenen door de dienst van Paulus verricht had. Het achtste beginsel: wie werkt in Gods bediening mag van tijd tot tijd een vreugdevolle rust ervaren 32 zodat ik met blijdschap naar u toe kom door de wil van God en bij u tot rust zal mogen komen. Het derde element van het gebed, is een persoonlijk verzoek. Uiteindelijk hoopt Paulus naar Jeruzalem toch naar Rome te gaan, en daar verkwikking te mogen ontvangen, en blijdschap te ervaren. Hij is immers in Rome gekomen "met Gods wil", en heeft de noodzakelijke reis naar Jeruzalem voor laten gaan. In Rome zou Paulus weer even nieuwe krachten kunnen opdoen.

9 Het negende beginsel: wie God gehoorzaamt in de bediening, heeft voortdurend een zegen op zijn lippen 33 En de God van de vrede zij met u allen. Amen. De passage eindigt in vers 33 met de woorden: "De God nu van de vrede zij met u allen! Amen." Alle gelovigen in Rome worden hier bij in begrepen. God is de bron van alle waarachtige vrede, namelijk van de vrede "die alle verstand te boven gaat" (Fil. 4:7). Die uitdrukking vrede wordt in Efeze 2:14 nadrukkelijk gebruikt voor de nieuwe relatie tussen joden en heidenen, die in Christus nu samengebracht zijn in een enkele gemeenschap. Zo wordt tenslotte nog in deze zegenspreuk herinnert aan een bijbedoeling van deze brief. De vrede tussen de sterken en de zwakken, tussen joodse en niet joodse gelovigen, was een van de belangrijkste drijfveren achter de zending van Paulus. En misschien zou je op grond daarvan ook kunnen zeggen, dat zolang Messiaanse joden en heidense christenen niet kunnen zichtbaar maken dat ze in Christus één zijn, de gemeente van Christus niet bij machte is om aan haar roeping te voldoen, namelijk aan de wereld te getuigen van de heerlijkheid van haar Heer.