Staaroperatie met lokale verdoving

Staaroperatie met lokale verdoving

Uw behandelend arts heeft voorgesteld om een staaroperatie bij u te laten verrichten. Deze folder geeft u nog eens de informatie die de oogarts en de assistente in CWZ met u hebben besproken. We raden u aan om deze folder goed te bewaren. Er staat informatie in waar u op de dag van de operatie wat aan heeft en geeft ook informatie en adviezen over de periode na de operatie. Wat is staar? Voor in het oog, vlak achter de pupil, zit normaal gesproken de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze lens minder helder. Daardoor lijken de dingen die we zien waziger en grauwer van kleur. Dit troebel worden van de ooglens wordt staar of cataract genoemd. Iedereen die ouder wordt krijgt daarmee te maken. Maar niet iedereen heeft er echt last van. Er zijn verschillende vormen van staar: Ouderdomsstaar. Jeugdstaar. Staar die ontstaan is door een ziekte of een beschadiging van het oog. Deze folder gaat over ouderdomsstaar en de behandeling ervan. Ouderdomsstaar Ouderdomsstaar is een normaal verouderingsproces. Net als het krijgen van rimpels. Sommige mensen merken al rond hun veertigste dat hun ooglens troebel wordt. Meestal komen de eerste verschijnselen van ouderdomsstaar pas later voor. 2

Of u het merkt hangt af op welke plek in de ooglens de troebeling zich ontwikkelt en hoe groot die troebeling is. Zit de troebele plek in het midden van de lens? Of daar vlakbij? Dan krijgt u al gauw klachten. U gaat bijvoorbeeld wazig zien, dubbelzien, u ziet kleuren doffer of u krijgt last van schitteringen. Als u binnen korte tijd opeens veel sterkere brillenglazen nodig heeft, kan dat ook wijzen op ouderdomsstaar. Sterkere brillenglazen kunnen het zicht op den duur niet meer verbeteren. Meestal neemt de staar in de loop van de tijd toe. Het gezichtsvermogen wordt daarmee steeds slechter. Een bezoek aan de oogarts is dan noodzakelijk. Onderzoek Om erachter te komen of er inderdaad sprake is van ouderdomsstaar, bekijkt de oogarts uw ogen met de spleetlamp. Deze lamp geeft een smalle bundel licht, waarmee de oogarts het voorste deel van het oog kan bekijken. Daar bevindt zich de ooglens. De oogarts kan met het licht zien of er troebelingen zijn in de ooglens. En zo ja, hoe ver de staar al ontwikkeld is. Daarnaast onderzoekt de oogarts hoeveel u nog kunt zien en of uw ogen verder gezond zijn. Wanneer behandelen? Wie nog goed genoeg ziet om zonder problemen het dagelijkse werk en hobby s te kunnen doen hoeft zich (nog) niet te laten behandelen. Een operatie is dan niet direct noodzakelijk. De kans is groot dat u een staaroperatie in de toekomst nodig heeft. Staar wordt namelijk nooit minder; het gezichtsvermogen gaat langzaam maar zeker achteruit. Zodra de staar te hinderlijk wordt, kan uw gezichtsvermogen weer worden hersteld met een staaroperatie. 3

Wanneer dit moet gebeuren kunt u in principe zelf bepalen, maar wel in overleg met uw oogarts. Hou wel rekening met de wachtlijst voor operaties. De operatie Ouderdomsstaar is goed te behandelen. Als er geen andere oogziekten/aandoeningen zijn kan een staaroperatie het gezichtsvermogen vrijwel volledig herstellen. De operatie gebeurt bijna altijd in dagbehandeling. De keuze van de verdoving bespreekt de oogarts met u en die keuze is van meerdere factoren afhankelijk. U heeft met uw oogarts afgesproken dat de operatie onder plaatselijke verdoving, door middel van een injectie naast het oog zal plaatsvinden. Bij de operatie haalt de oogarts de troebele lens uit het oog en vervangt deze door een kunstlensje. De oogarts heeft met u de keuze van de kunstlens besproken. Sommige mensen kiezen voor kunstlenzen waarbij de cilinder wordt gecorrigeerd (torisch) of waarbij er een leesgedeelte in de kunstlens komt (multifocaal). Bij deze torische of multifocale lens is er sprake van een eigen bijdrage door extra kosten. De oogarts opereert altijd maar één oog per operatie. Dit om de kans op dubbelzijdige en gezichtsbedreigende infectie te voorkomen. Staaroperaties worden heel vaak uitgevoerd. Voor iemand met een redelijke gezondheidstoestand hebben deze operaties weinig risico s. Ook op zeer hoge leeftijd is de operatie nog goed te ondergaan. Opereren is de enige manier om echt iets te doen aan ouderdomsstaar. Er bestaan geen medicijnen tegen staar. 4

Voorbereidingen Voor de operatie zijn meestal enige voorbereidingen noodzakelijk. Dit wordt ook wel preoperatief onderzoek of preoperatieve voorbereiding genoemd. De afspraken hiervoor worden achter elkaar op dezelfde dag gepland. Lensmeting Bij iedere patiënt wordt gedurende de operatie een kunstlens in het oog gebracht. De sterkte van deze kunstlens is voor iedereen verschillend en daarom worden vóór de operatie beide ogen opgemeten (biometrie). Dit kan meestal direct tijdens het polibezoek bij één van onze optometristen of technisch oogheelkundig assistenten (TOA s). Dit onderzoek is weinig belastend en duurt niet langer dan tien minuten. Contactlenzen Er wordt voor u een afspraak gemaakt als u lenzen draagt. Zachte lenzen moet u gedurende twee weken voor het onderzoek uit laten. Harde lenzen moet u gedurende vier weken voor het onderzoek niet dragen. Afdeling opname en patiëntenplanning Van de afdeling opnameplanning krijgt u de datum of data van de operatie(s). Dit kan persoonlijk doorgegeven worden of u krijgt een brief die wordt thuis gestuurd. Algemene gezondheid Het is belangrijk dat u de vragenlijst Gezondheidsvragenlijst ingrepen Oogkliniek en de Geneesmiddelenlijst invult. Dit doet u voor het preoperatieve gesprek met de assistente van de oogkliniek. 5

Voorbereidingen thuis Op de dag vóór de operatie begint u thuis te druppelen volgens het schema dat u meekrijgt. U krijgt verschillende oogdruppels (of het recept) mee van de assistente. U mag het te opereren oog zelf druppelen, maar u mag het ook iemand anders laten doen. U kunt hiervoor ook de thuiszorg inschakelen. 1 dag voor de operatie, tussen 10.00 en 14.00 uur, wordt telefonisch gemeld wat de tijd is waarop u wordt verwacht voor de operatie. Op de dag van de operatie mag u gewoon eten en drinken. (U hoeft niet nuchter te blijven). Neem de medicijnen die u gebruikt in op de gebruikelijke tijd. U mag geen make-up gebruiken en uw nagels mogen niet gelakt zijn. Sieraden moet u ook thuis laten. U mag eten en drinken zoals u gewend bent. Trek een gemakkelijk zittende blouse of trui en broek of rok aan. Gebruik wegwerpzakdoekjes als u het oog wil deppen. De opname Op de dag dat u geopereerd wordt moet u op het afgesproken tijdstip aanwezig zijn, op de afgesproken afdeling. U wordt daar met uw begeleider ontvangen. Daarna gaat u naar de voorbereidingsruimte van de operatiekamer. U mag uw eigen kleding aanhouden. U krijgt een beschermende operatiejas over uw kleren, een beschermende muts over uw haren en hoesjes voor over uw schoenen. Als u een hoorapparaat draagt, moet u die aan de zijde van het te opereren oog verwijderen voor de operatie. Direct na de operatie mag deze weer worden ingezet. 6

Daarna neemt u plaats op een verrijdbare behandelstoel. U kunt met een rugsteun rechtop zitten. Vervolgens krijgt u oogdruppels, ter voorbereiding op de operatie. Door deze oogdruppels wordt het oog minder gevoelig en de pupil wijder. Operatie met lokale verdoving Als de voorbereiding klaar is, wordt u naar de operatiekamer gereden. Vlak voor de operatie geeft de oogarts u een verdovingsinjectie naast het oog en komt u geheel vlak te liggen. De pijn bij deze prik is van korte duur en goed te verdragen. Hierna zal het oog minder kunnen zien en nauwelijks of niet meer kunnen bewegen. Ook wordt het oog ongevoelig voor pijnprikkels. Uw oog wordt verder ontsmet en er komt een operatiedoek over uw hoofd te liggen. Onder de afdekdoek wordt zuurstof ingeblazen, zodat u zich niet benauwd hoeft te voelen. Als de verdoving niet goed genoeg werkt, moet u dit aangeven bij de oogarts. Tijdens de operatie kunt u aan de opererende oogarts eventueel dringende vragen stellen. Ook als u tijdens de operatie moet hoesten of kuchen kunt u de opererende oogarts daarvoor waarschuwen. Veel praten maakt het opereren moeilijker en kan daarom beter worden beperkt. Tijdens de operatie kunt u vloeistof over uw hoofd voelen stromen. Dit is de gebruikte spoelvloeistof. Direct na de operatie Na de operatie krijgt u zalf in het oog en een oogkapje op en gaat u terug naar de voorbereidingsruimte van de operatiekamer. U krijgt informatie over de nazorg. Hierna mag u de jas, muts en schoenhoesjes uittrekken. 7

Verlopen staaroperaties altijd goed? Het overgrote deel van de staaroperaties verloopt goed. Maar zoals bij iedere operatie is er kans op complicaties: Tijdens de operatie kan het voorkomen dat er door een scheur in het lenszakje een andere techniek moet worden toegepast. Soms ontstaan tijdens de operatie bloedingen. Na de operatie kunt u last hebben van dubbelzien, dit is meestal na 24 uur over. Ook kan na de operatie een infectie of ontsteking optreden. In het geval van een ontsteking kan het herstel van de gezichtsscherpte worden vertraagd door vocht in de gele vlek. De gele vlek heeft een belangrijke functie in het centrale zicht. Een infectie kan daarentegen leiden tot achteruitgang of verlies van het gezichtsvermogen. Het is dan ook belangrijk dat u contact opneemt, als u pijn ervaart en/of ineens heel slecht ziet. Het gevoel dat er een zandkorrel in het oog zit, is normaal. Uiteraard bent u bij ons in veilige handen, wij werken volgens strenge protocollen, nemen hygiëne maatregelen en doen er alles aan om complicaties te voorkomen. Wat gebeurt er na de operatie? U krijgt direct na de operatie een folder met nazorginstructies mee. Hierin staat een voorschrift voor de druppels die u na de operatie dient te gebruiken. De dag na de operatie haalt u volgens de instructies het kapje van het oog en maakt u het gebied schoon met een schoon washandje of schoon doekje dat u nat maakt met (vers) lauw kraanwater. 8

Afhankelijk van uw klachten is het mogelijk dat u de dag na de operatie op controle moet komen bij een oogarts. Dit komt niet zo vaak voor en is alleen nodig als u klachten heeft. In de folder nazorg staar staat bij welke klachten u moet bellen en welk nummer u dan kunt bellen. Niet altijd kunt u na de operatie meteen beter zien dan ervoor. Soms is voor het herstel wat meer tijd nodig. Na de operatie kunt u last hebben van het geopereerde oog. Neem bij hevige pijn of vermindering van het zien (minder zien dan direct na de operatie) contact op met het ziekenhuis. Na ongeveer één week zult u vrijwel vrij zijn van klachten als irritatie en pijn. Richtlijnen voor na de operatie Wat u moet doen? Na de operatie moet u dagelijks druppelen volgens het schema dat u na de operatie meekrijgt. In het algemeen zal dit druppelen in de eerste vier weken nodig zijn. De eerste drie dagen na de operatie moet u s nachts en op andere tijden als u slaapt het oogkapje op plakken om te voorkomen dat u in het geopereerde oog wrijft. Hiervoor dient u een rolletje hechtpleister (bijvoorbeeld leucosilk of eigen merk) aan te schaffen om het kapje vast te zetten. De hechtpleister is te koop bij apotheek en drogist. Wat mag u wél doen? U mag: Licht huishoudelijk en administratief werk doen. U mag wandelen, tv kijken, lezen en fietsen. U mag douchen, baden en uw haar wassen, vanaf 24 uur na de operatie. 9

Wat mag u niet doen? U mag: Niet wrijven of drukken op de ogen en de oogleden. Geen zwaar, bukkend werk doen. Een bekend voorbeeld wat patiënten steeds vragen: Mag ik mijn schoenen van de grond rapen? Dit mag natuurlijk. Tot de controle vijf weken na de operatie is het niet aan te raden om te zwemmen of inspannende sporten te doen. Het wordt afgeraden auto te rijden tot de na controle in het ziekenhuis. Het verdere verloop Als voor allebei de ogen een operatie gepland wordt, dan komt u vóór de tweede operatie terug op de polikliniek voor een controle. Als u aan één oog wordt geopereerd of als u de tweede operatie al gehad heeft, dan komt u na ongeveer vijf weken bij ons voor een controle. Tijdens deze controle meet de optometrist uw ogen op. In het algemeen zal er dan een briladvies worden voorgeschreven. U kunt deze controle ook nog eventuele vragen stellen. Veel gestelde vragen Zie ik na de operatie beter? Na de operatie kan het zijn dat u direct beter ziet. Het kan ook zijn dat u nog wat wazig ziet, vanwege de gebruikte druppels voor de operatie. Kan ik na de operatie meteen lezen? Meestal zullen er kunstlensjes worden geïmplanteerd waardoor u na de operatie goed tot redelijk in de verte kunt zien zonder bril. Om te lezen heeft u een leesbril of een leesgedeelte in uw bril nodig. U kunt tijdelijk een goedkope leesbril aanschaffen om te lezen. 10

Mag ik na de operatie weer autorijden? Rijd na de operatie niet zelf van het ziekenhuis naar huis. Het wordt afgeraden auto te rijden tot na de eindcontrole in het ziekenhuis. Mag ik helemaal niet bukken; voorover buigen? De eerste 24 uur niet. Daarna wel, maar geen zware dingen tillen of langdurig bukkend werk doen tot de eindcontrole in het ziekenhuis heeft plaatsgevonden. Mag ik sporten na de operatie? De dag na de operatie mag u kleine afstanden wandelen en fietsen. Na vijf weken (of in overleg met de oogarts) mogen andere sporten weer worden hervat. Vragen? In deze folder kunt u alles lezen over voorbereidingen, de operatie, de anesthesie, de opname en de nazorg. Als u na het lezen van de informatie nog vragen heeft, schrijf deze dan op. Voor vragen over de operatie en de nazorg kunt u bellen met de oogkliniek. Voor informatie over de operatiedatum kunt u bellen met de afdeling opname en patiëntenplanning. Als u na het lezen van deze folder nog uitgebreidere informatie wilt lezen, dan kunt u dat vinden op www.oogartsen.nl bij ooglens/staar. Er is een ook patiëntenvereniging voor staarpatiënten: www.staarpatiënten.nl. Bericht van verhindering Bent u voor een afspraak verhinderd, bel dan zo snel mogelijk naar de oogkliniek. Bent u op de afgesproken operatiedatum verhinderd, bel dan zo snel mogelijk de afdeling opname en patiëntenplanning. Er kan dan nog een andere patiënt in uw plaats komen. We maken met u dan een nieuwe afspraak. 11

Adres en telefoonnummer Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos 100 6532 SZ Nijmegen Bij vragen voor of na de operatie, kunt u contact opnemen met de assistentes van oogkliniek B01 Telefoon (024) 365 82 15 (tijdens kantooruren) Bij ernstige klachten die niet kunnen wachten, kunt u contact opnemen met de afdeling Spoedeisende hulp Telefoon (024) 365 83 22 Bij vragen over de operatiedatum of verhindering voor de operatie, kunt u contact opnemen met de afdeling opname en patiëntenplanning Telefoon (024) 365 71 34 Website: www.oogheelkunde.cwz.nl 12 G450-F / 08-15