HSE guidelines Smei 2015 ELEKTRISCHE GEVAREN HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS
Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan elektrische installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een risico dat onderdelen onder spanning staan. Lees daarom de werkvergunning nauwkeurig en controleer of de beheersmaatregelen zoals omschreven, daadwerkelijk aanwezig zijn. Tref dan de voorzorgsmaatregelen die horen bij de werken dat jij gaat uitvoeren. Eenzelfde heldere taal spreken op gebied van Veiligheid, Gezondheid en Milieu en harmoniseren van regelgeving door primair te focussen op overeenkomsten tussen Maatschappijen en Contractors. Dat is het doel dat de bij HSElife UNIO aangesloten partijen nastreven. Naast de reeds geharmoniseerde informatie blijft er Locatie- of Maatschappij specifieke informatie van kracht. Vraag ernaar! 2
ELEKTRISCHE GEVAREN Elektrotechnische incidenten kunnen catastrofale gevolgen hebben. Om zulke incidenten te voorkomen, moet je de taken en verantwoordelijkheden van iedereen die bij werkzaamheden aan elektrische installaties betrokken is, kennen. Daarnaast moet je je bewust zijn van de risico s en elektrisch gevaarlijke situaties kunnen herkennen. Let op: je mag alleen aan de elektrische installatie werken als je schriftelijk bent aangewezen. Met uitzondering van het uitvoeren van metingen wordt er niet onder spanning gewerkt. 3
ELEKTRICITEIT je ziet het niet je ruikt het niet je hoort het niet als je het voelt, kan het te laat zijn MOGELIJKE RISICO S/GEVOLGEN elektrocutie ernstige brandwonden vallen of struikelen t.g.v. een schrikreactie brand explosie schade aan materialen en gereedschappen ELEKTRISCHE VEILIGHEID Werken aan onder spanning staande elektrische installaties is niet toegestaan. Wanneer aan elektrisch aangedreven equipment wordt gewerkt, dient dit elektrisch te worden vergrendeld en eventueel te worden veiliggesteld 4
BETROKKEN PERSONEN Onderstaande personen hebben een schriftelijke elektrotechnische aanwijzing. Installatie Verantwoordelijke - IV - is verantwoordelijk voor de elektrische installatie - moet, voor aanvang, toestemming geven voor alle elektrotechnische werkzaamheden Werk Verantwoordelijke - WV - is verantwoordelijk voor de veilige uitvoering van elektrotechnische werkzaamheden - geeft opdracht tot of heeft de leiding bij de uitvoering - stelt alle betrokkenen op de hoogte van mogelijke bijzondere gevaren Vakbekwaam Persoon - VP - elektrotechnisch deskundige - kan/mag zelfstandig werkzaamheden uitvoeren Voldoende Onderricht Persoon - VOP - voldoende onderricht om gevaren als gevolg van elektriciteit te voorkomen - mag eenvoudige werkzaamheden met minimale risico s uitvoeren - moet een instructie krijgen over de werkzaamheden 5
EIGEN VERANTWOORDELIJKHEID Iedereen dient, voordat hij/zij aan het werk gaat, elektrische veiligstellingen en/of vergrendelingen te controleren. Twijfel? Onduidelijkheden? Vraag uitleg! WERKVERGUNNING Voor alle elektrotechnische werkzaamheden is een werkvergunning vereist. GOEDKEURING Werkvergunning dient vooraf te worden ingevuld en goedgekeurd. De veiligstelling mag alleen worden uitgevoerd door een aangewezen persoon. Indien nodig zal hij/zij ook schriftelijk of mondeling een instructie geven. 6
VOOR JE AAN HET WERK GAAT lees, controleer en bespreek de werkvergunning neem deel aan de toolbox meeting inspecteer je werkplek oriënteer je op vluchtroutes en verzamelplaats(en) controleer samen met de persoon die voor jou heeft veiliggesteld, of de installatiedelen waaraan je gaat werken, op juiste wijze zijn veiliggesteld. controleer altijd zelf bij elektrische werkzaamheden door meting of het equipment waaraan je gaat werken, spanningsloos is voer een LMRA (Laatste Minuut Risico Analyse) uit Twijfel over de veiligheid van de werkplek!? Laat je overtuigen! 7
TIJDENS HET WERK controleer regelmatig of de werkplek nog steeds veilig is meld eventuele wijzigingen van de situatie bij de locatiebeheerder/supervisor leg het werk stil bij onduidelijkheden of afwijkingen t.o.v. de werkvergunning improviseer nooit! meld defecte of losse aardverbindingen, tekortkomingen, schade aan de installatie etc. direct gebruik altijd de juiste materialen, gereedschappen en meetinstrumenten (n.b.: explosiegevaarlijke zones) evalueer steeds de situatie (n.b.: veranderende omstandigheden) weeg gevaren/risico s af onderneem de juiste actie tref, indien nodig, aanvullende voorzorgsmaatregelen 8
AANVULLENDE VOORZORGSMAATREGELEN draag geen ringen, kettingen of horloges (geleidend materiaal) gebruik de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (elektrisch geïsoleerde en/of vlamboogbestendigehandschoenen, gezichtsmasker, vlamboogbestendige kleding e.d.) rubber matten geïsoleerde afschermingen geïsoleerd gereedschap gebruik dubbelpolige spanningsaanwijzers inzet van een tweede persoon (als redder) 9
VEILIGSTELLEN WERKPLEK IN 5 STAPPEN 1. scheiden (volledig spanningsloos maken) 2. beveiligen tegen opnieuw inschakelen: vergrendelen (lock out); label aanbrengen (tag out); isolation sheet maken 3. controleer op afwezigheid bedrijfsspanning of toon spanningsloosheid aan 4. aarden en kortsluiten indien noodzakelijk 5. zorgen voor afscherming van niet geïsoleerde spanningvoerende installatieonderdelen die aanraakbaar zijn tijdens de werkzaamheden Pas daarna mag begonnen worden met de werkzaamheden. Twijfel? Overtuig jezelf van spanningloosheid: meten is weten! 10
EXPLOSIEGEVAARLIJKE ZONES Een explosieve atmosfeer is een ontbrandbaar mengsel van zuurstof en een brandbare stof (bijvoorbeeld gassen, dampen of stof). Na ontsteking breidt de verbranding zich tot het gehele mengsel uit. Hiervoor is een ontstekingsbron nodig, zoals mechanische of elektrische vonken, hete oppervlakken en statische elektriciteit. Op alle installaties zijn tekeningen aanwezig waarop de verschillende zones staan aangeduid: Zone 0. een explosief gasmengsel is voortdurend of gedurende een langere periode aanwezig Zone 1. de kans op aanwezigheid van een explosief gasmengsel onder normaal bedrijf is groot Zone 2. de kans op aanwezigheid van een explosief gasmengsel is gering en slechts gedurende korte tijd Alleen voor de explosiegevaarlijke zone geschikt handgereedschap en meetinstrumenten mogen worden gebruikt in deze zones. 11
EERSTE HULP BIJ ELEKTROCUTIE schakel de spanning af zorg dat je niet zelf onder spanning komt te staan wanneer je bij het slachtoffer komt of hem aanraakt stel het slachtoffer veilig waarschuw direct de medic/ehbo-er ELEKTRISCH AANGEDREVEN EQUIPMENT werkvergunning verplicht (ook voor niet-elektrische werkzaamheden) aangeven op werkvergunning of het equipment wel of niet elektrisch veilig gesteld dient te worden N.B. De elektrische veiligstelling mag alleen worden uitgevoerd door een aangewezen persoon. 12
Veiligstellen motoren/pompen: op het schakelbord/mcc (Motor Control Center) én in het veld (middels de werkschakelaar) 13
ELEKTRISCH HANDGEREEDSCHAP (230V) Controleer, voordat je ermee gaat werken: keuringssticker, is de vervaldatum niet verstreken? conditie van de stekker, snoer en huis (onbeschadigd?) (geen kroonsteentjes, tape of vervangen stekkers?) Bij twijfel neem contact op met een aangewezen elektrotechnische deskundige. Gebruik dubbel geïsoleerd handgereedschap, deze is te herkennen aan het volgende symbool: VERPLAATSBAAR ELEKTRISCH EQUIPMENT bv. generator, betonmolen of kolomboormachine verplicht voorzien van klasse 1 stekker (randaarde en geel/groene beschermingsleiding in voedingskabel) Klasse 1 stekker is te herkennen aan het volgende symbool: 14
15
VAST OPGESTELD ELEKTRISCH EQUIPMENT Veel vaste installatieonderdelen zijn vanwege veiligheidseisen aangesloten op de plantaarde. Voorbeelden hiervan zijn; elektromotoren kabelbanen en ladders Ook tijdelijk (elektrisch) equipment moet worden geaard. Voorbeelden hiervan zijn; steigers metalen bouwketen metalen bouwstroomvoorzieningen AARDINGEN Indien vaste aardaansluitingen tijdelijk moeten worden losgemaakt om tijdelijke equipment te kunnen aarden, mag dit alleen door een aangewezen elektrotechnisch onderricht persoon worden uitgevoerd. Na de werkzaamheden moet de oorspronkelijke situatie worden hersteld door een aangewezen elektrotechnisch onderricht persoon. 16
AGGREGATEN Het gebruik van aggregaten dient zoveel mogelijk te worden beperkt. Gebruik indien mogelijk tijdelijk of permanent aangebrachte spanningsvoorziening. Indien het gebruik van een aggregaat niet te voorkomen is, dan dient deze voor in bedrijfname gekeurd te worden door een aangewezen elektrotechnische persoon, minimaal WV. Deze persoon dient te bepalen of het aggregaat moet worden geaard en of deze geschikt is voor veilig gebruik. 17
18
VRAGEN? MEER INFORMATIE? Je kunt altijd terecht bij de locatie beheerder/supervisor. Deelnemende partijen aan HSElife UNIO zijn: SHELL/NAM TAQA Energy Centrica Energy Upstream Oranje-Nassau Energie CASOS Petrogas E&P Engie Vermilion Energy Dana Petroleum TOTAL 19
LMRA Laatste Minuut Risico Analyse STEL JEZELF DE VOLGENDE VRAGEN: Weet ik wat ik moet doen? Is de werkplek veilig (gesteld)? Zijn alle veiligheidsvoorschriften aan mij uitgelegd? Ken ik de gevaren van mijn werk (opdracht)? Heb ik de juiste veiligheidsmiddelen (PBM)? Heb ik het juiste gereedschap? Is al mijn gereedschap gekeurd? Heb ik er alles aan gedaan risico s zo klein mogelijk te maken? Als het toch fout gaat, weet ik dan wat ik moet doen? Alles JA: start (of hervat) de werkzaamheden. Bij NEE of twijfel: ga naar de leidinggevende en bespreek de situatie. HSE LIFE