O N D E R H O U D S C H E C K S P R A K T I S C H E A D V I E Z E N K L E I N H E R S T E L INSPECTIERAPPORT 2018 Objectnummer 0645 Klokkenstoel Troelstraweg 27 te Teroele MONUMENTENWACHT FRYSLÂN EMMAKADE 59 NZ POSTBUS 137 8900 AC LEEU- WARDEN T 058 215 73 65 INFO@MONUMENTENWACHTFRYS- LAN.NL LID VAN DE VERENIGING VAN PROVINCIALE MONUMENTENWACHTEN NEDERLAND UITVOERDER VAN HET WERK VAN MONUMENTENWACHT IN FRYSLÂN MEI STIPE FAN DE PROVINSJE FRYSLÂN
INSPECTIERAPPORT Objectgegevens Objectnummer: 0645 Debiteurennummer: 4044 Object: Klokkenstoel Gelegen te: Troelstraweg 27 te Teroele Gemeente: De Fryske Marren Monumentnummer: R 13256 Inspectieplan Risicoklasse: 4 Frequentie inspectie (maanden): 24 Eigenaar/abonnee: Stichting tot Behoud van Rijksmonumenten Contactpersoon: p/a De heer J. de Vries Telefoon: (0513) 43 63 40 Wolsmastate 5 te Ouwsterhaule Locatie Parkeren op de oprit voor de klokkenstoel. Materialen op locatie - Bijzonderheden - Bereikbaarheid en toegankelijkheid Het exterieur is goed bereikbaar voor inspecties en ook goed bereikbaar voor reparaties. Inspectiegegevens Inspectie uitgevoerd door: P.D. van Vliet Datum inspectie: 3 juli 2018 Inleiding Dit Inspectierapport is tot stand gekomen volgens de uniforme en onafhankelijke Inspectiemethode van de gezamenlijke provinciale Monumentenwachten. De inspectie heeft betrekking op de staat van onderhoud en de gebreken aan die delen van het object, die zichtbaar en op redelijke wijze veilig bereikbaar zijn. Er wordt niet gecontroleerd op niet-zichtbare delen c.q. verborgen gebreken en er wordt geen asbestinventarisatie uitgevoerd. Het inspectierapport is bedoeld als leidraad voor het plegen van stelselmatig en periodiek onderhoud ter voorkoming van verval. Op onze website www.monumentenwachtfryslan.nl kunt u aanvullende informatie vinden, waaronder een onderhoudswijzer met infobladen en duurzaamheidtips. Voor uitvoering van werkzaamheden adviseren wij u om te informeren bij de gemeente of hiervoor een vergunnings- of meldingsplicht geldt Uitgevoerde werkzaamheden door de Monumentenwacht Twee stukgeraakte dakpannen op het baarhuisje zijn vervangen. Eén is met een rvs panhaak vastgezet. De sterk vervuilde bakgoten van het baarhuisje zijn schoongemaakt. Verwerkte materialen Twee dakpannen; een oude holle - en een opnieuw verbeterde holle; uit onze voorraad. Een rvs panhaak. Klein materiaal Copyright 2018 Stichting Monumentenwacht Inspectienummer 0645.18 Pagina 2 van 9
INSPECTIERAPPORT De constructieve toestand (casco) van de klokkenstoel is redelijk. De onderhoudstoestand is matig. Ter oriëntatie; het toegangshekwerk van het kerkhof ligt bij benadering (t.b.v. leesbaarheid rapport) aan de westzijde. De entree van het baarhuisje is dus ook aan de westzijde. Belangrijkste aanbevolen werkzaamheden in volgorde van prioriteit: onderdelen rubriek technische staat termijn Klokkenstoel Herstel; poeren, schilderwerk, houtrot, luiwerk. 1.1/1.7/1.8 matig/slecht 1-3 jaar 2.1.1/ Baarhuisje Aanleggen voorraadje dakpannen. 2.2.2 n.v.t. n.v.t. Herstel metselwerk, voegwerk, deur. 1.2.1/1.5 n.v.t. 3-6 jaar Copyright 2018 Stichting Monumentenwacht Inspectienummer 0645.18 Pagina 3 van 9
RUBRIEK TOELICHTING HERSTELADVIES Klokkenstoel 1. GEVELS 1.1 Funderingen Poeren / klippen - metselwerk G - voegwerk R Met name langs het maaiveld open/ uitgesleten. (Maaiveld is gezakt). - specie afdekking M Gescheurd, enkele delen zijn stuk en weggevallen. Herstel voegwerk ( moderne machinaal gevormde baksteen ). Losse delen pleisterwerk verwijderen, schoonmaken en aanhelen met een geschikte (zachte) pleistermortel. Specie afwerking stuk. 1.7 Glas/schilderwerk 1.7.2 Schilderwerk - constructie M Op meerdere plaatsen bladderend schilderwerk, bij de verbindingen plaatselijk kaal hout. De verflaag hecht niet op hout en kitwerk. Erg vuil schilderwerk. - gepotdekselde delen kap M Schraal, gescheurd schilderwerk. 1.8 Diversen Bilinga constructie klokkenstoel - staanders R Enkele ondereinden zijn oppervlakkig aangetast door houtrot. Van een staander aan de zuidzijde is een ondereinde over een klein deel gescheurd. Enige ruimte tussen de schoren/staanders en het lood op de poeren/klippen. - liggers G - schoren G - kruis (onder de klok) R Bij de verbinding met de ligger is het ondereinde van een kruisbalk gerot. De doken in de verbinding ter plaatse van dit ondereinde zijn vergaan/ gerot. Uitvoeren schilderwerk. Het hout zo goed mogelijk ontvetten. Niet geschilderde klokkenstoelen zijn veelal minder onderhevig aan aantastingen door zwam en houtrot. Tijdig schilderen. Verwijderen aangetast houtwerk en grondig behandelen schilderwerk. De doken vervangen. G = Goed R = Redelijk M = Matig S = Slecht Inspectienummer 0645.18 Pagina 4 van 9
RUBRIEK TOELICHTING HERSTELADVIES Klokkenstoel Op slechts een plaats is houtrot geconstateerd. - doken G Behoudens de hierboven vermelde doken. Twee doken van het kruis onder de klok zijn gerot. Luiwerk - klok (1614) G - klepel R Licht roestig. De klepel roert licht. - bevestiging klok aan as M Sterk door roest aangetast. Demonteren, ontroesten en roestwerend behandelen. - luidas G - lagers en lagerstoelen S Sterk geroest. Bijna doorgeroest. Vervangen lagers. - luidtouw G - bevestiging touw aan stok M Sterk geroest. Ook de harpsluiting is geroest. - luidstok G - bevestiging luidstok aan as S De beugels zijn sterk geroest. Een beugel is doorgeroest. De stok is hierdoor wat losgeraakt. Vervangen bevestiging. Demonteren, ontroesten en roestwerend behandelen. Wellicht moet een beugel worden opgelast of vervangen. Doorgeroeste beugel; de stok raakt los. G = Goed R = Redelijk M = Matig S = Slecht Inspectienummer 0645.18 Pagina 5 van 9
RUBRIEK TOELICHTING HERSTELADVIES Klokkenstoel 2. DAKEN 2.1 Kapconstructies 2.1.1 Hout - kromspanten G Voor zover waarneembaar, de spantjes zijn aan de bovenzijde niet te controleren. - verankeringen van de kap R Geroest. - gepotdekselde delen G Enige/ minimale houtrot bij bevestigingsmiddelen. Een enkele plank is gescheurd. - koningsstijl G Voor zover waarneembaar. Tijdig onderhoudsschilderwerk uitvoeren. 2.3 Loodaansluitingen - indeklood hoekkepers G - loden muts G Ouder lood, wat verwrongen. 2.8 Diversen Bekroning - haan en kruis G Staat enigszins naar het oosten toe scheef. De afwerking van de haan is licht schraal/ dof. 4. DIVERSEN 4.2 Bereikbaarheid en toegankelijkheid 4.2.2 Exterieur (bereikbaarheid) Dakvlakken - algemeen G 4.4 Hekwerken/toegangshekken Hek - hekwerk G - schilderwerk G Dam - metselwerk G Een lichte verticale scheur onder de baluster aan de rechterzijde (vanaf de weg gezien). - voegwerk R Verspreid enig open voegwerk. - ankers G 4.6 Vogels en vleermuizen - uilenkast G In de kap is een uilenkast aanwezig en deze wordt bewoond. G = Goed R = Redelijk M = Matig S = Slecht Inspectienummer 0645.18 Pagina 6 van 9
RUBRIEK TOELICHTING HERSTELADVIES Baarhuisje 1. GEVELS 1.1 Funderingen - fundering R Voor zover waarneembaar aan het opgaande muurwerk. 1.2 Gevels 1.2.1 Baksteen - muurwerk Halfsteens metselwerk in halfsteens verband en een platvolle voeg, vermoedelijk origineel met dagstreep. Voor (west) - metselwerk en voegwerk R Horizontale scheurvorming ter hoogte van de bovendorpel van het kozijn. Langs het maaiveld minimaal open voegwerk. Bij de scheuren enigszins losgeraakt voegwerk. Zijgevels - metselwerk en voegwerk R Op de hoek met de achtergevel bij het maaiveld is het muurwerk van beide zijgevels gescheurd en enigszins losgeraakt. Achter - metselwerk en voegwerk R Scheurvorming onder deuropening en bij het maaiveld op de hoek met de linkerzijgevel. Ankers - verankeringen balklagen M Sterk geroest. Met name in het metselwerk. Omvangrijke vervolgschade is nog niet zichtbaar. Onderstaande geconstateerde gebreken op langere termijn te herstellen. Niet urgent. Op termijn/ bij gelegenheid demonteren, ontroesten en roestwerend behandelen. In te metselen delen omwikkelen met vethoudend band. 1.4 Vensters 1.4.3 IJzer - spijlen in gevelopeningen zijgevels R Vermoedelijk roestig in het metselwerk. 1.5 Deuren, poortjes, toegangen Voor - kozijn R Enkele rechte lassen/ ingezette stukken hout in bovendorpel en stijlen. - deur R Aan het ondereinde licht gerot. Aan het ondereinde tevens gescheurd houtwerk. - gehengen G Achter - kozijn G - deur G - gehengen G Herstel op langere termijn. G = Goed R = Redelijk M = Matig S = Slecht Inspectienummer 0645.18 Pagina 7 van 9
RUBRIEK TOELICHTING HERSTELADVIES Baarhuisje 1.7 Glas/schilderwerk 1.7.2 Schilderwerk Voor - deur en kozijn R licht gescheurd en vervuild schilderwerk. - windveren G Tevens licht vervuild. Achter - deur en kozijn G - windveren G 2. DAKEN 2.1 Kapconstructies 2.1.1 Hout Zadeldakje - grenen constructie R Aanname/ voor zover zichtbaar door de gevelopeningen. Het baarhuisje was niet toegankelijk vanwege het ontbreken van de sleutel. Wel actieve (niet omvangrijk) aantastingen door houtworm (vanaf buiten zichtbaar). Een oplegging van een gording in de achtergevel is gerot. Aangetaste gording bij gelegenheid aanlassen. Aantastingen door houtworm behandelen is niet aan de orde. 2.2 Dakbedekking 2.2.2 Pannen Zadeldakje - dakbeschot R Actieve aantastingen door houtworm. - panlatten R Geroeste vernageling. Aantastingen door houtworm. Enkele latten zijn vermolmd. - bruine opnieuw verbeterde holle dakpannen R Twee dakpannen zijn vervangen door dakpannen die niet passend zijn bij de dakpannen die op het baarhuisje liggen. (Omdat wij geen passende opnieuw verbeterde holle dakpannen voorradig hebben). Dakvlakken verdekken op langere termijn (10 jaar). De beide dakpannen vervangen door bijpassende dakpannen. Een kleine voorraad aanleggen (5 stuks). Zoals wij het aantroffen.. G = Goed R = Redelijk M = Matig S = Slecht Inspectienummer 0645.18 Pagina 8 van 9
RUBRIEK TOELICHTING HERSTELADVIES Baarhuisje - halfronde nokvorsten met kraag R Wat wij ervan gemaakt hebben. Bevestigingsmiddelen zijn geroest. 2.4 Goten en hemelwaterafvoeren 2.4.1 Goten Bakgoten - kunststof bakgoten R Overwegen de bakgoten te vervangen door zinken bakgoten op beugels. 2.4.2 Hemelwaterafvoeren - kunststof afvoeren R Overwegen zinken afvoeren te plaatsen. 2.8 Diversen Topgevels - windveren G 3. INTERIEUR 3.0 Interieur - algemeen Niet geïnspecteerd. Het baarhuisje zat op slot. 4. DIVERSEN 4.2 Bereikbaarheid en toegankelijkheid 4.2.1 Interieur (toegankelijkheid) - interieur G Geen beperkingen. 4.2.2 Exterieur (bereikbaarheid) Dakvlakken - algemeen G G = Goed R = Redelijk M = Matig S = Slecht Inspectienummer 0645.18 Pagina 9 van 9