ONDERWIJS Nieuwe Baarnsche School (Baarn) en Melanchthon Berkroden (Berkel en Rodenrijs) Nieuwe Baarnsche School en Melanchthon Berkroden ONDERWIJS Koninklijk, zakelijk en efficiënt Het zijn twee scholen met een sterk onderscheidend concept: de Nieuwe Baarnsche School met een koninklijke uitstraling en het zakelijke Melanchthon Berkroden. Toch hebben ze een belangrijke overeenkomst: een efficiënte indeling die een scala aan activiteiten mogelijk maakt. Spring architecten tekende voor het architectonisch ontwerp en de uitvoering. 22
TEKST Karl Bijsterveld FOTOGRAFIE Arthur van Iterson Opdrachtgever HEVO Architectonisch ontwerp en uitvoering Spring architecten, Rotterdam; Alfons Hams, Jurjen Vermeer Interieurontwerp E.S.T.I.D.A Vloeren Nora, Mosa (aula) Wanden BN international Plafonds Ecophon W-installatie Megens E-Installatie ETB Binnen en Buiten Installatieadvies Klicktet Advies Bouwfysisch advies ZRi Hoofdaannemer Bouwbedrijf van Deelen Constructeur De Jong Gortemaker Algra Oppervlakte 4.680 m 2 ONDERWIJS Nieuwe Baarnsche School en Melanchthon Berkroden FOTO LINKS Doorkijkje naar de aula. De speelplaats voor de school. FOTO MIDDEN LINKS De NBS heeft een klassieke driedeling: een hoofdgebouw met twee vleugels. FOTO RECHTS De hoge aula met kroonluchter. Er zijn veel verschillende plekken voor het onderwijs. Een statige kroonluchter in een hoge aula, vorstelijk bordeauxrood behang, chique vloerpatronen en rode lopers voor elk leslokaal: de Nieuwe Baarnsche School aan de Vondellaan in Baarn wekt in veel opzichten de suggestie van een paleisje. Dat is ook precies de bedoeling, vertelt Alfons Hams, architect bij Spring architecten. We zochten namelijk een concept dat aansloot bij vorstelijk Baarn, vervolgt hij. Vorstelijk omdat Baarn sinds jaar en dag een band heeft met het Koninklijk Huis. Zo kreeg koning Willem-Alexander onderwijs op een voorganger van deze school en woont prinses Beatrix opnieuw in Lage Vuursche, gemeente Baarn. Collega Jurjen Vermeer: Het thema vorstelijk sluit ook aan op de omgeving van de school met tal van klassieke, beschermde monumenten. Denk aan het NS-station en Eethuys-Café De Generaal. Verbouwd De Nieuwe Baarnsche School is een basisschool, annex peuterspeelzaal en buitenschoolse opvang. De school werd opgeleverd in 2014 en op 21 mei dit jaar geopend door koning Willem- Alexander. Het complex bestaat uit een grondig gerevitaliseerd deel van de voormalige Waldheim-mavo, voorzien van zadeldak en twee aangrenzende nieuwbouwvolumes. Deze klassieke OKTOBER - NOVEMBER 2015 #5 JAARGANG 26 23
Nieuwe Baarnsche School en Melanchthon Berkroden ONDERWIJS Rustige werkplek buiten het lokaal. FOTO MIDDEN Elke groepsruimte heeft zijn eigen rode loper. Het bordeauxrode behang geeft een vorstelijke sfeer. BOVEN Plattegrond begane grond. ONDER Plattegrond eerste verdieping. driedeling verwijst eveneens naar het koninklijke concept, vertelt Hams. Net als een paleis bestaat de school uit een hoofdgebouw in het midden en vleugels aan weerszijden. Maar er zijn meer exterieuronderdelen die voor een koninklijke uitstraling zorgen. Vermeer: De gevel is uitgevoerd in een fraai afwisselend patroon van lichtkleurige baksteen. Boven de entree bevindt zich een fors in beton uitgevoerd logo, met de sierlijke letters NBS, de afkorting van de school. Dit logo zie je trouwens ook binnen terug, bijvoorbeeld op meubilair en deuren. Indeling De indeling van de Nieuwe Baarnsche School is bijzonder efficiënt en maakt een scala aan activiteiten mogelijk. In het hoofdgebouw zijn de gezamenlijke functies samengebracht, zoals de aula, het speellokaal, de bibliotheek en de ict-ruimte. Het onderwijs vindt plaats in de vleugels. Spring architecten koos hier voor een slimme opzet in clusters. Elk cluster is voorzien van een onderwijsplein met een aantal leslokalen. Het resultaat is nauwelijks gangen, zodat je een zo groot mogelijke diversiteit aan verblijfsplekken krijgt. Hams: Dit stimuleert de vijfhonderd leerlingen om op een flexibele manier buiten het vaste lokaal alle ruimten te gebruiken. Of het nu gaat om individueel of in groepsverband leren, werken, ontmoeten of lekker creatief bezig zijn. Het sluit ook aan op het pedagogisch beleid van de school waarin uitsluitend klassikaal leren verleden tijd is. 24
FOTOGRAFIE Luuk Kramer LINKS Melanchthon Berkroden heeft een klassiek-zakelijk exterieur. Metalen bomen in de vertrekhal op de begane grond. Opdrachtgever Melanchthon Christelijke Scholengemeenschap, CVO Rotterdam Architectonisch ontwerp en uitvoering Spring architecten, Rotterdam; Alfons Hams, Jurjen Vermeer i.s.m. 01-10 Architecten, Rotterdam; Jeroen van Bekkum Interieurontwerp Spring architecten, Rotterdam; Alfons Hams, Jurjen Vermeer Meubelen Gispen Gietvloeren Herculan Wanden Plan Effect Wandprints Westag Nederland Plafonds Acosorb Installatieadvies De Blaay - Van den Bogaard Raadgevende Ingenieurs Bouwfysisch advies DPA Cauberg-Huygen Constructief advies Ingenieursbureau SmitWesterman Aannemer Bouwbedrijf Boot Betonwerk Concrex Bedrijfsbouw Oppervlakte 7.000 m 2 ONDERWIJS Nieuwe Baarnsche School en Melanchthon Berkroden Melanchthon Berkroden Amper een jaar na de oplevering van de Nieuwe Baarnsche School legde Spring architecten nu samen met 01-10 Architecten de laatste hand aan het ontwerp en de uitvoering van vmbo Melanchthon Berkroden in Berkel en Rodenrijs. Het is een breed georiënteerde vmbo met als motto Bewust de wereld in. Op een praktische manier maken leerlingen kennis met uiteenlopende vakgebieden, zoals techniek, verzorging en natuur. Leerlingen worden geprikkeld om te onderzoeken en te ondernemen. Vierkante opzet Net als de Nieuwe Baarnsche School heeft ook Melanchthon Berkroden een sterk onderscheidend concept, in dit geval OKTOBER - NOVEMBER 2015 #5 JAARGANG 26 25
ONDERWIJS Nieuwe Baarnsche School en Melanchthon Berkroden De aula. Uitzicht op de vertrekhal. gekenmerkt door zakelijkheid en professionaliteit. Hams verklaart: De opdrachtgever wilde geen schoolse vmbo met schreeuwerige kleuren. Het moest een hoogwaardig gebouw zijn, waar elk zichzelf respecterend bedrijf zich zou willen vestigen. Een gebouw dat leerlingen serieus neemt, dat laat zien dat ze in ontwikkeling zijn en volwassen worden. Het concept werd de drager voor het schoolgebouw. Dat zien we al aan de klassiek-zakelijke buitenkant met veel aandacht voor de kwaliteit van het metselwerk, dakranden en gevelopeningen. Vermeer: De compositie en het lijnenspel doen denken aan het werk van Dudok. De vertrekhal op de begane grond kreeg eveneens een zakelijk, professioneel karakter met als blikvangers twee reusachtige metalen bomen en een tegelvloer met fraai patroon. Hams: Vanuit deze ruimte, ook wel perron, vertrekken de leerlingen naar de lessen van die dag, om zich verder te ontplooien. Tegelijkertijd is de ontvangsthal een ruimte voor volwassen reflectie en een plek waar leerlingen elkaar ontmoeten. Ook elders in het gebouw zien we een zakelijke, professionele uitstraling. Door het gebouw heen zijn luxe systeemwanden toegepast, vertelt Vermeer. De vloeren zijn fraaie gietvloeren. Het zitmeubilair heeft een hoogwaardig afwerkniveau en is bewust niet hufterproof. Banken zijn gestoffeerd in de kleur van het cluster, bijvoorbeeld grijs en groen. Ook is er een variatie in hoge en lage zitvormen. 26
ONDERWIJS Nieuwe Baarnsche School en Melanchthon Berkroden Flexibel Melanchthon Berkroden heeft een vierkante opzet met een open plek in het midden. Evenals de Nieuwe Baarnsche School maakt een efficiënte indeling veel activiteiten mogelijk. In het hart van het gebouw op de begane grond vinden we behalve de genoemde vertrekhal ook praktijkruimten en de aula met een podium waar leerlingen zich kunnen presenteren. Op de eerste verdieping zijn vier onderwijsgebieden van 500 m 2 elk, geschakeld rondom de open plek in het midden. Voor elk leerjaar is een onderwijsgebied beschikbaar. Omdat deze gebieden kolomvrij zijn dankzij de keuze voor een betoncasco voor het hele gebouw, is er veel vrijheid om de ruimte flexibel in te richten, zegt Hams. Denk aan individueel en groepsverband werken, theorie en instructie, maar ook ontspanning en ontmoeting. De trappenhuizen komen meteen bij deze onderwijsgebieden uit, waardoor er net als in de Nieuwe Baarnsche School amper gangen zijn. Dit schept extra functionele ruimte. Dat Melanchthon Berkenrode ten slotte ook op de toekomst ruimtelijk is voorbereid, blijkt wel uit een tweede verdieping die casco is opgeleverd. Hams: Op termijn kan de school dan groeien van vijfhonderd naar zevenhonderd leerlingen. www.springarchitecten.nl Luxe systeemwanden vergroten het zakelijke karakter. Het zitmeubilair is uitgevoerd in zakelijke kleuren. RECHTSBOVEN Plattegrond begane grond. RECHTSONDER Plattegrond eerste verdieping. OKTOBER - NOVEMBER 2015 #5 JAARGANG 26 27