» What is in a name?» Klassieke natuurlijke waterzuivering versus green building» klassieke systemen» Extensieve systemen» Microscopy» Verwijderingsmechanismen» IBA versus KWZI» Ontwerpcriteria» Wat gaat er in / waar gaat het eruit» IE??» Eutrofiëring» Aandachtspunten» CE Benor - Vlaminor
natuurlijke en individuele afvalwaterbehandeling Bron : Rietland 16/05/2014 2013, VITO NV 2
Green Building Bron : Rietland 16/05/2014 2013, VITO NV 3
Innovatief materiaalgebruik 16/05/2014 2013, VITO NV 4
(Klassieke) natuurlijke individuele afvalwaterbehandeling 16/05/2014 2013, VITO NV 5
Green Building/innovatief materiaalgebruik Individuele waterzuivering Bron : Purotek Bron : BelleAqua 16/05/2014 2013, VITO NV 6
Klassieke natuurlijke kleinschalige afvalwaterbehandeling» Soorten zuivering» Septische putten (1 ste generatie)» Extensief : rietvelden ; oxidatiebedden» Intensief : voorbezinker, belucht bekken, nabezinker» Green building» Efficiënt gebruik van energie, water en andere bronnen» Bescherming van gezondheid bewoners en verbeteren werknemers productiviteit» Beperken van afval, vervuiling en milieudegradatie» Innovatie materiaalgebruik» Beperkte innovaties ( kokos of xylit als dragermateriaal)» (new stuff is coming!!) 16/05/2014 2013, VITO NV 7
Soorten zuivering Extensief Intensief Bron : VITO Bron : BelleAqua 16/05/2014 2013, VITO NV 8
Extensieve waterzuivering Bron : Purotek Bron : Rietland 16/05/2014 2013, VITO NV 9
Extensieve waterzuivering Bron : BelleAqua Bron : Rietland 16/05/2014 2013, VITO NV 10
Extensieve zuivering : Percolatierietveld Bron : Rietland 16/05/2014 2013, VITO NV 11
Extensieve zuivering : Percolatierietveld» Voorbehandeling» Voorbezinker» Pompput (beperkt aantal cyli per dag!)» Rietveld» Uitspreidingskader + geurslot (grindbed)» Filterzand» Filterzand + ijzer(-vijlsel)» Filterszand + kalksteen» Filterdoek» Drainagelaag + drainageleiding» Folie 16/05/2014 2013, VITO NV 12
Extensieve zuivering : kokosbiobed Bron : Purotek 16/05/2014 2013, VITO NV 13
Opbouw Kokopur 1-5 IE Bron : Purotek 16/05/2014 2013, VITO NV 14
Intensieve waterzuiveringen 16/05/2014 2013, VITO NV 15
Intensieve systemen : 3 tankensysteem Nabezinker 16/05/2014 2013, VITO NV 16
Intensieve systemen : 3 tankensysteem Nabezinker Biologie Buffer (Voorbezinker) Bron : BelleAqua 16/05/2014 2013, VITO NV 17
Intensieve systemen : 3 tankensysteem Voorbezinker Nabezinker Biologie Bron : Ecobeton 16/05/2014 2013, VITO NV 18
Intensieve systemen : 2 tankensysteem : SBRreactor (Sequencing Batch Reactor) 1 : fill 2 : react 3 : settle 4: decant 5: Idle Voorbezinker Nabezinker + Bioreactor Bron : Plastiek Van Wauwe, Graf 16/05/2014 2013, VITO NV 19
Intensieve systemen : 3 tankensysteem Natuurlijke waterzuivering 400 Rotifeer : gezonde biologie geschiedenis indicatie toxische producten Nemathode : zuurstofgebrek, dens slib, veel org materiaal 16/05/2014 2013, VITO NV 20
Andere IBA/KWZI-systemen» Extensief : varianten voor percolatie-rietvelden : vloeirietveld, horizontaal wortelzoneveld, oppervlaktestroming, gecombineerde rietvelden,» Intensief : membraanreactor» Biorotor» Stikstofverwijdering : gebeurt reeds door de betere IBA s en KWZI s» Fosforverwijdering :» Extensief : reeds (standaard) aanwezig in betere rietvelden door neerslag (met Al, Fe, Ca, Mg)» Intensief : toedienen van vlokmiddelen dmv doseerpomp» [Opname in biomassa (extensief en intensief)]f» Nazuivering 16/05/2014 2013, VITO NV 21
IBA versus KWZI» Vlarem II» "individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater" of IBA : een lekvrije installatie die huishoudelijk afvalwater behandelt tot de vooropgestelde normen.» Toegevoegd bij art. 2, 2, B.Vl.Reg. 9 mei 2008, B.S. 23 juni 2008.» Besluit van de Vlaamse Regering [met betrekking tot de subsidiëring van de aanleg van openbare rioleringen, andere dan prioritaire rioleringen, de bouw van kleinschalige rioolwaterzuiveringsinstallaties met inbegrip van de aanleg van individuele waterzuiveringsinstallaties door de gemeenten, gemeentebedrijven, intercommunales, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden of de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening Hoofdstuk 1 definities, art.1» 4 "kleinschalige rioolwaterzuiveringsinstallatie": rioolwaterzuiveringsinstallatie met een maximale capaciteit van 2.000 inwonersequivalenten» 12 individuele waterzuiveringsinstallatie : een kleinschalige waterzuiveringsinstallatie met een capaciteit van maximaal 20 IE. Dat is een waterdichte installatie die huishoudelijk afvalwater behandelt tot de kwaliteit, vastgelegd in het besluit van de Vlaamse Regering van 1 juni 1995 houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne, het laatst gewijzigd bij het besluit van de Vlaamse Regering van 7 december 2007. Dat kan een geprefabriceerde afvalwaterzuiveringsinstallatie zijn, een afvalwaterzuiveringsinstallatie die bestaat uit prefabelementen of eender welke afvalwaterzuiveringsinstallatie die aan die eis voldoet. Een individuele waterzuiveringsinstallatie wordt beheerd door een gemeente, gemeentebedrijf, intercommunale of intergemeentelijk samenwerkingsverband;» HOOFDSTUK III OPSTELLING SUBSIDIËRINGSPROGRAMMA Art;5.kleinschalige zuivering zuivering van huishoudelijk afvalwater van minimum 20 en maximum 2 000 inwonerequivalenten» EN12566-reeks :» 1 50 IE 16/05/2014 2013, VITO NV 22
Ontwerpcriteria De grootheden (over-)dimensionering en betrouwbaarheid/effluentkwaliteit zijn recht evenredig. (Over)dimentionering : Biologisch bekken : IE/m 3 voor belucht bekken en ondergedompelde filter m 2 /IE voor ondergedompelde filter Voorbezinker : liter/ie Nabezinker : liter/ie Prijs is dikwijls recht-evenredig met effluentkwaliteit/betrouwbaarheid 16/05/2014 2013, VITO NV 23
Ontwerpcriteria : septische tank http://www.integraalwaterbeleid.be/nl/publicaties/code-goede-praktijk-rioleringssystemen Vlarem II Definities oppervlaktewater "individuele voorbehandelingsinstallatie" : septische putten of gelijkaardige inrichtingen voor de behandeling van huishoudelijk afvalwater ter verwijdering van vetstoffen, bezinkbare en drijvende stoffen; Vervangen bij art. 2, 1, B.Vl.Reg. 9 mei 2008, B.S. 23 juni 2008. 16/05/2014 2013, VITO NV 24
Ontwerpcriteria : Septische tank» Bron : Code goede Praktijk» http://www.integraalwaterbeleid.be/nl/publicaties/code-goede-praktijk-rioleringssystemen» De dimentionering kan opgesplitst worden in twee delen met name een voorbezinkingsvolume V1 en een slibstockagevolume V2:» - Voorbezinkingsvolume (V1): dit wordt bepaald op basis van een hydraulische verblijftijd van minimaal 1,5 u bij een maximaal debiet;» - Slibstockagevolume (V2): de capaciteit van deze tank moet 30 à 60 dagen bedragen.» Met» V2 = volume slibstockage» T = slibverblijftijd in dagen» S = specifieke slibproductie in g ds/ie.d (40g ds/ie.d voor rietvelden en 60g ds/ie.d voor slib-op-drager systemen)» DS = gemiddeld droge stof gehalte van het slib in %ds (4% ds)» IE = aantal inwonerequivalenten 16/05/2014 2013, VITO NV 25
Ontwerpcriteria : voorbezinker» Waarom voorbezinker zo groot?» Minder slibruimingen (lagere gebruikskost)» Minder verstoppingen van leidingen/airlifts = minder pannes» Betere buffering = robuustere waterzuivering» Speciale aandacht voor speciale toepassingen» Seizoenseffecten (campings, agro, )» Zwaardere belasting tijdens weekend (horeca, ) bufferwerking!» Speciaal afvalwater (keukens, industrie, ) -» NUTTIG volume (U wordt bij de neus genomen!!)» Vetafscheider» Keukens, horeca, 16/05/2014 2013, VITO NV 26
Ontwerpcriteria : Septische tank CGP deel 1 en 8.2.2» Inhoud (1.6.4)» Zwart : minstens 2000 liter NUTTIG» Zwart en Grijs : minstens 3000 liter NUTTIG» Septische tank (1.6.4)» 1-10 IE (300 l/ie : zwart) 600 L/IE : zwart + grijs» 11- IE (225 l/ie : zwart) 450 l/ie : zwart + grijs» Emscher / Saniclair : bezinkput met twee verdiepingen (8.2.2.1.2)» Minimaal 25 l/ie bovenste vak» Minimaal 100 l/ie onderste vak» Nederland : 6000 liter (3-kamer); Frankrijk 3000 liter; Wallonië 3000 liter 16/05/2014 2013, VITO NV 27
Ontwerpcriteria : biologische bekken http://www.integraalwaterbeleid.be/nl/publicaties/code-goede-praktijk-rioleringssystemen» Slib op drager m: m 2 /IE en dragermateriaal m 3» SAF : Code goede praktijk : 4-8 g/bzv/(m 2 *dag)» DIBT» Praktijk : kleine systemen : 4 g BZV/m 2 bovengrens!!!!» Intermitterende beluchting kan wél (én is nuttig)» Aktief slib» DIBT :» SBR-reactor : IE/m 3» (Minstens) 0.2 kg BZV/(m 3 *dag)» DIBT :» Extensief : m 2 /IE» Code goede praktijk : Rietvelden : (2 ) 3m 2 /IE 16/05/2014 2013, VITO NV 28
Wat aansluiten?» Afhankelijk van de zoneringsplannen» http://geoloket.vmm.be/zonering/zoneringsplan.php» Centraal én geoptimalseerd gebied (1.6.1)» Septische put indien rioolbeheerder dit voorschrijft (enkel zwart) (1.6.1)» Collectief te optimaliseren (1.6.2)» Septische put is voldoende : zwart en grijs (3000 liter of meer)» Na aansluiting op riolering : afkoppelen?» IBA : ja» Septische tank : vraag aan Rioolbeheerder» Buitengebied : op termijn steeds IBA (1.6.3)» Afleveren bouwvergunning» Bestaande woningen : overgangstermijn via gebiedsdekkende uitvoeringsplannen 16/05/2014 2013, VITO NV 29
Waar lozen? Code van goede praktijken voor het ontwerp, de aanleg en het onderhoud van rioleringssystemen 8.2.1» Voorkeur :» Riolering» Meestal» oppervlaktewater / afvoer hemelwater» Indien dit niet kan : infiltratie via indirecte lozing» (besterfput)» Minstens 50 m van oppervlaktewater/afvoer hemelwater» Minstens 100 m van grondwaterwinning/drinkwaterwinning» Speciale eisen indien grondwaterwinning! 16/05/2014 2013, VITO NV 30
Inwonerequivalent (I.E.)» Vlarem II, definities : de biologische afbreekbare organische belasting met een biologisch zuurstofverbruik gedurende vijf dagen bij 20 C (BZV 5 20 ) van 60 g zuurstof.» Wikipedia : Een eenheid van vervuiling. Het is de gemiddelde hoeveelheid vervuiling in het afvalwater, die een persoon in huis veroorzaakt en is gebaseerd op de gemiddelde vervuiling door zuurstofbindende stoffen die een persoon per etmaal produceert te weten een biochemisch zuurstofverbruik van 54 gram per etmaal. 16/05/2014 2013, VITO NV 31
Bepaling IE (Inwoner Equivalenten)» BS 11/12/2008 6 NOVEMBER 2008. Besluit van de Waalse Regering» tot wijziging van Boek II van het Leefmilieuwetboek dat het Waterwetboek inhoudt Omschrijving eenheid IE Fabriek, werkplaats 1 werkman 1/2 Kantoor 1 bediende 1/3 School, zonder baden/douches zonder keuken* 1 leerling 1/10 School, met baden zonder keuken* 1 leerling 1/5 School, met baden met keuken* 1 leerling 1/3 School, met baden met keuken internaat* 1 leerling 1 Hotel, pension* 1 bed 1 Camping - doorreisplaats 1 plaats 1,5 Camping - verblijfplaats 1 plaats 2 Restaurant* (1/4 gem. aantal opgediende maaltijden/dag) 1 maaltijd 1/4 Theater, bioscoop, feestzaal, slijterijen van dranken 1 plaats 1/30 16/05/2014 2013, VITO NV 32
Bepaling IE (vervolg) Omschrijving eenheid IE Sportpark 1 plaats 1/20 Home, centrum voor specifieke verzorging, gevangenissen* 1 bed 1,5 * : Voor de met een sterretje (*) aangeduide gebouwen of complexen wordt het op grond van de tabel berekend aantal IE verhoogd met 1/2 IE per personeelslid dat in de instelling tewerkgesteld is. Voor de bepaling van de vereiste nuttige capaciteit wordt rekening gehouden met een eventuele vermeerdering van het aantal gebruikers van het aangesloten gebouw of complex. 16/05/2014 2013, VITO NV 33
Eutrofiëring» Algenbloei (zuurstofarmoede, sterfte)» N : Nitraten (NO 3 ) : algenbloei en nitriet (NO 2 ) : toxisch en verzurend» P : Fosfaten = voedingsstoffen voor algen dus algenbloei» 1 g fosfor» = 100 g biomassa» = 140 g zuurstofverbruik bij afbraak» = 17 500 liter zuurstofloos water» Fosforverwijdering door chemisch neerslaan (of bioaccumulatie) 16/05/2014 2013, VITO NV 34
Aandachtspunten» Slibruiming (voor/na-bezinker) Onderhoudscontract!!!!!!!!!!!!» Afkoppelen!!! Uitspoelen slib voorbezinker Uitspoelen bacteriën biologie/anaërobe zones percolatieveld Nabezinker te klein Afsterven biologie door ondervoeding» Evacuatie gezuiverd water!! Oppervlaktewater of kunstmatige afvoer Voorzie eventueel pompputje Speciale regels nabij grondwaterwinning Hoge grondwaterstand mogelijk??? Zie WWW voor grondwater» Vanaf 20 IE : staalnameputje» Verluchting 16/05/2014 2013, VITO NV 35
CE - Benor - Vlaminor» CE = verklaring op erewoord van de fabrikant» Testen op 1 model uit het gamma in labo, geen opschalingsregels» GEEN afkeurcriterium voor zuiveringsefficiëntie!!!!!!!!» Afkeurcriterium waterdichtheid = 0,1 liter/m 2 per 30 min» = ± 1 volle emmer per half uur (5 IE)» Benor = CE en externe (fabrieks-) kwaliteitscontrole» Wél opschalingsregels» Afkeurcriterium voor zuiveringsefficiëntie op basis van Vlarem» Waterdichte én stabiele bekuiping» Vlaminor = Kwaliteitscontrole tot bij eindgebruiker» Vlaminor = Benor én veldstaalnames bij eindgebruiker» Bewijs dat systeem voldoende robuust is om te werken in Vlaanderen (the real thing!) 16/05/2014 2013, VITO NV 36
Afsluitende nota s» Goed werkende IBA/KWZI» Geen overlast! Geen vliegen, geen geurhinder» Effluent : helder (eventueel gelig)» Compressor draait regelmatig (voortdurend of XX minuten/uur)» Belucht bekken : fijne luchtbelletjes» Regelmatig onderhoud regelmatig ledigen voorbezinker» Slecht werkende IBA/KWZI» Geuroverlast» Effluent : troebel en stinkt» Compressor draait niet/airlift verstopt/ongewone waterniveau s, voorbezinker verzadigd met slib.» Belucht bekken : geen of grove luchtbubbels» Voorbezinker te vol???? Ailift dichtgeslibt??? 16/05/2014 2013, VITO NV 37
Meer info op http://www.integraalwaterbeleid.be/nl/publicaties/codegoede-praktijk-rioleringssystemen Op zoek naar betrouwbare kleinschalige waterzuivering??? Vindt ze via http://www.certipro.be/product_kwzi3.htm 16/05/2014 2013, VITO NV 38
??? VRAGEN??? Dank voor je aandacht 16/05/2014 2013, VITO NV 39