INHOUD Voorwoord 10 ACHTERGRONDEN 13 Ligging 13 Landschap 13 De geologische wording van Nieuw-Zeeland 13 Vulkanen 15 Geothermische activiteit 17 Inheemse bossen 17 Alpen 18 Meren 18 Fjorden 19 Kustvormen 20 Agrarisch land 21 Grotten 22 Nationale Parken 22 Noordereiland 22 Zuidereiland 25 Flora en fauna 28 Bomen 28 Kauri-bomen 30 Varens 32 Planten 32 Vogels 33 Zeevogels 36 Zeezoogdieren 38 Zoetwatervissen 38 Reptielen 39 Insecten 39 Klimaat 40 Gemiddelde jaarlijkse hoeveelheid neerslag in millimeters 41 Klimaattabel 41 Geschiedenis 42 De vis van Maui 42 Aotearoa 42 Toeval 42 De grote oversteek 44 Moa-jagers 44 Maori 45 Abel Tasman 46 James Cook 48 Eerste Europeanen 49 Verdrag van Waitangi 49 New Zealand Company 50 Landbouw 51 Goudvondsten op het Zuidereiland 52 Dominion in het Britse Gemenebest 52 Nieuw-Zeeland en de wereldoorlogen 52 Na de Tweede Wereldoorlog 53 No Nuke-zone 53 Waitangi-Tribunaal 53 Vrouwelijke premiers 54 Bevolking 54 Cultuur 54 Een hangi 56 Taal 57 Maori-woordenlijst 57 Economie 59 Staatsvorm 60 Religie 60 Literatuur 61 Film 62 Nieuw-Zeeland als Midden Aarde 63 Kunst 65 Van der Velden 65 Hundertwasser 66 Eten en drinken 66 Kiwi way of life 68 Sport en outdoor-activiteiten 69 Noordereiland 78 Zuidereiland 78 Stewart eiland 78
6 NIEUW-ZEELAND LANDNAAM PRAKTISCHE INFORMATIE 81 Voor de reis 81 Nuttige adressen 81 Benodigde reisdocumenten 81 Douane 81 Geld 82 Vaccinaties 82 Beste reistijd 82 Vervoer naar Nieuw- Zeeland 82 Reisorganisaties 83 Achterblijvers 84 Tijdens de reis 84 Nuttige adressen 84 Alarmnummer 86 Geld 86 Gezondheid 86 Vervoer in Nieuw-Zeeland 87 Overnachtingsmogelijkheden 95 Van A tot Z 98 Afstanden 98 Tabel 1: Afstanden tussen de belangrijkste steden op het Zuidereiland 98 Tabel 2: Afstanden tussen de belangrijkste steden op het Noordereiland 98 Ambassades 99 Amusement 99 Autoverhuur 100 Autopech 100 Banken 100 Bed and breakfast 100 Bejaardenkorting 100 Benzine 101 Boerderijvakanties 101 Bring Your Own (BYO) 101 BTW 101 Criminaliteit 101 Douanebepalingen 101 Drinkwater 101 Feestdagen en evenementen 102 Fooien 102 Fotografie 102 Gehandicapten 103 Insecten 103 Internationaal rijbewijs 103 Internationale reis- en kredietbrief 103 Internet 103 Internetcafés 104 Jetlag 104 Jeugdherbergen 104 Kaarten 104 Kleding 104 Kranten 104 Landbouwrestricties 105 Levensmiddelen 105 Luchthavens 105 Luchthavenbelasting 105 Musea 106 Openingstijden 106 Postkantoren 107 Reisverzekering 107 Souvenirs 107 Telefoneren 108 Tijdsverschil 109 Tuinen 109 Vluchtduur 110 Voltage 110 Weerbericht 110 Wereldomroep 110 Wijnproeven 110 Working Holiday 111 Zonnestraling 112 BEZIENSWAARDIGHEDEN 113 NOORDEREILAND 113 Auckland 113 Geschiedenis 115 Bezienswaardigheden in het centrum 115 Parnell 121 Bezienswaardigheden buiten het centrum 122 Uitzichtspunten 124 Noord-Auckland 125 Eilanden in de Hauraki Golf 125 Northland 133 Van Auckland naar Whangarei 133 Whangarei 135 Bay of Islands 136
INHOUD 7 Paihia en Waitangi 137 Russell 141 De strijd tussen God en de duivel 144 Kerikeri 146 Van de Bay of Islands naar Kaitaia 146 Van Kaitaia naar Cape Reinga 147 Van Kaitaia naar Auckland 149 Hamilton, Waitomo, Rotorua 152 Van Auckland naar Hamilton 152 Hamilton 153 Raglan 157 Van Hamilton naar Waitomo 158 Van Hamilton naar Rotorua 160 Matamata 160 Rotorua 161 Omgeving Rotorua 164 Thermische bezienswaardigheden 165 Badzout 169 Taupo, Tongariro National Park 173 Taupo 173 Wairakeipark 175 Het geschenk 176 Turangi 179 Tongariro National Park 180 Whakapapa Village 181 Tongariro Crossing 183 Taranaki, Wanganui, Wellington 185 New Plymouth 185 Omgeving New Plymouth 189 De liefde der vulkanen 192 Egmont National Park 194 Van New Plymouth naar Wanganui 196 Wanganui 197 De Whanganui River Road 200 Van Wanganui naar Wellington 203 Van Palmerston North naar Wellington 204 Wellington 205 Het centrum 207 Bezienswaardigheden buiten het centrum 212 Schiereiland Coromandel, Bay of Plenty, Oostkaap 215 Van Auckland naar Thames 215 Thames 217 De westkust van Coromandel 218 De oostkust van Coromandel 220 Bay of Plenty 223 Tauranga 223 Mount Maunganui 223 White Island 225 Van Mount Maunganui naar Whakatane 226 Whakatane 226 Opotiki 228 Van Opotiki naar Gisborne, via Highway 2 229 Van Opotiki via de Oostkaap naar Gisborne 229 Gisborne, Te Urewera National Park, Napier 233 Gisborne 233 Van Gisborne naar Napier 236 De wijnen van Poverty Bay 237 Het Urewera National Park 237 Napier 239 Attracties boulevard 239 Art deco 241 Overige attracties 242 Cape Kidnappers 243 Hastings 245 Van Hastings naar Wellington 248 Tips voor het bekijken van zeehonden 248 ZUIDEREILAND 249 Noordelijk deel 249 Van Wellington met de veerboot naar Picton 249 Marlborough Sounds Maritime Park 249 Picton 252 Pelorus Jack 254 Van Picton naar Nelson 254 Nelson 257
8 NIEUW-ZEELAND Oogsttijden 262 Abel Tasman National Park 262 Van Nelson naar Motueka 264 Van Motueka naar Takaka 266 Van Takaka naar Totaranui 267 Van Takaka naar Collingwood 268 Kahurangi National Park 270 Nelson Lakes National Park 271 Van Nelson naar de westkust 272 De westkust 273 Westport 275 De Buller-kolenvelden 275 Van Westport naar het noorden 277 Van Westport naar Greymouth 278 Greymouth 280 Van Greymouth naar de gletsjers 283 Het versteende watermonster 286 Westland National Park 286 Franz Josef 288 Fox Glacier 290 Van Fox Glacier naar Wanaka 293 De Haast-pas 294 Wanaka 295 Mount Aspiring National Park 297 Queenstown en Fiordland National Park 299 Via Highway 6 naar Queenstown 299 Via the Crown Range Road naar Queenstown 301 De hartslag van het Wakatipumeer 301 Queenstown 302 Van Queenstown naar Fiordland National Park 309 Manapouri en Doubtful Sound 311 Te Anau 311 De Milford Track 314 De Milford Track dag bij dag 315 Indrukken van een wandelaar 315 Van Te Anau naar de Milford Sound 316 Southland, Otago 319 Van Fiordland naar Invercargill 319 Invercargill 319 Bluff 320 VIa Highway 1 naar Dunedin 321 The Catlins 322 Dunedin 323 Schiereiland Otago 329 Goudkoorts in Otago 332 Van Dunedin naar Queenstown 333 Van Dunedin naar Oamaru 334 Oamaru 336 Mount Cook, McKenzie Country 340 Van Oamaru, via de Waitakivallei naar Mount Cook 340 Mount Cook National Park 341 Wandel- en klimmogelijkheden 342 Van Mount Cook Village naar de oostkust 345 James MacKenzie 347 Timaru 347 Van Timaru naar Christchurch 348 Canterbury 351 Christchurch 351 Bezienswaardigheden in het centrum 351 Bezienswaardigheden buiten het centrum 357 Het schiereiland Banks 361 Lyttelton 361 Akaroa 362 Van Christchurch naar Greymouth, via Arthur s Pass 363 Arthur s Pass National Park 364 Van Christchurch naar Westport, via de Lewis-pas 366 Van Christchurch naar Picton 367 Kaikoura 367 Blenheim 372 Het eiland Stewart 374 Geschiedenis 375 Natuur 375
INHOUD 9 Halfmoon Bay 376 Het eiland Ulva 377 Over de auteur 379 Register 380 OPGENOMEN KAARTEN Nieuw-Zeeland, ligging 12 Nieuw-Zeeland, overzicht 14 Nieuw-Zeeland, fysisch 16 Natuurgebieden 23 Binnenlandse vluchten 87 Spoorwegnet 88 Diensten langeafstandsbussen 90 Rijtijden 99 Tijdzones 109 Noordereiland, beschreven routes 114 Auckland 116-117 Northland 134 Paihia en Waitangi 138 Russell 142 De Waikato-regio 152 Hamilton 154 Rotorua 162 Taupo en het Wairakeipark 174 Het Taupomeer 175 Tongariro National Park 182 New Plymouth 186 Parken in Taranaki 190 Mount Egmont (Around the Mountain trek) 195 Omgeving van Wanganui 198 Wanganui River Road 201 Kapti-kust en Wellington 206 Wellington 208 Het schiereilnd Coromandel 216 Oostkaap 230 Napier 240 De Zuidoostkust 246 Zuidereiland, beschreven routes 250 Noordelijk deel Zuidereiland 251 Picton 255 Nelson 258 De Westkust 274 Westport 276 Greymouth 281 Omgeving van Queenstown 300 Queenstown 303 Fiordland en Southland 310 Dunedin 324-325 Het schiereiland Otago 330 Het binnenland van Otago 333 Oamaru 337 Canterbury 350 Christchurch 352-353 Het eiland Stewart 374
22 ACHTERGRONDEN Grotten Nieuw-Zeeland is niet alleen bovengronds spectaculair, maar op een aantal plaatsen ook ondergronds. In gebieden met kalksteen zijn door erosie, als gevolg van ondergrondse waterstromen, indrukwekkende grottenstelsels gevormd. Op het Noordereiland brengen de meeste toeristen een bezoek aan de spectaculaire Waitomo-grotten. Bezoekers varen in aan elkaar gekoppelde bootjes door een imposant grottenstelsel met stalagmieten en stalactieten. Miljoenen glimwormen bedekken de zoldering. Avonturiers kunnen in deze grotten blackwater-raften. Zittend in een rubberen band, met een mijnwerkershelm op en een wetsuit aan, neemt de sterke stroming hen mee voor een onvergetelijk grotavontuur. Op het Zuidereiland zijn de glimwormgrotten van Te Anau de moeite waard. In het uiterste noorden van dit eiland liggen de Ngarua-grotten, waar u tijdens een rondleiding moa-beenderen kunt zien. De Dragons Cave s in het Paparoa National Park zijn een eldorado voor sportievelingen en bieden mogelijkheden voor abseilen, blackwater-raften en klimmen. NATIONALE PARKEN De rijke, veelzijdige natuur van Nieuw-Zeeland wordt beheerd door het Department of Conservation (DOC). Deze organisatie bezit alle National Parks, Maritime Parks en Forest Parks. Natuurliefhebbers en wandelaars moeten zeker de website van het DOC bekijken: www.doc.govt.nz Tongariro was het eerste National Park, nadat dit vulkanische gebied in 1887 aan de Nieuw-Zeelanders was geschonken door Te Heuheu Tukino IV, leider van de Maori-stam Ngati Tuwharetoa. Tongariro was indertijd het vierde National Park in de wereld. Een aantal parken is uitgeroepen tot zogenaamde taonga (schatten der aarde) omdat ze van historische en spirituele waarde zijn voor de Maori. Inmiddels zijn vijf National Parks tot World Heritage Site uitgeroepen. Dat zijn de parken Westland, Fiordland, Mount Cook, Mount Aspiring en Tongariro. Alle parken zijn het gehele jaar vrij toegankelijk. Hieronder staan alle 38 parken van Nieuw-Zeeland vermeld. Op bijgaand kaartje is hun ligging aangegeven. Noordereiland 1. Het Bay of Islands Maritime and Historic Park bestaat uit kleine eilanden, bosrijke baaien, mangrovebossen, kreken en gouden zandstranden. Dit subtropische gebied is ideaal om te kamperen, wandelen, zeilen, zwemmen, duiken en zeevissen. In de Bay of Islands begon de Europese kolonisatie van Nieuw-Zeeland. In Waitangi staat het Treaty House, waar de overdracht van het land door de Maori aan de Engelsen werd ondertekend. 2. Het Northland Forest Park is een 80.000 hectare groot subtropisch regenwoud, dat gedomineerd wordt door gigantische kauri-bomen. Hier staat Tane Mahuta, de grootste kauri-boom van het land. Er zijn korte en lange wandelroutes uitgezet.
NATIONALE PARKEN 23 1. Bay of Islands Maritime Park 2. Northland Forest Park 3. Hauraki Gulf Maritime Park 4. Coromandel Forest Park 5. Kaimai Mamaku Forest Park 6. Pirongia Forest Park 7. Raukumara Forest Park 8. Pureora Forest Park 9. Whirinaki Forest Park 10. Urewera National Park 11. Egmont National Park 12. Whanganui National Park 13. Tongariro National Park 14. Kaweka Forest Park 15. Kaimanawa Forest Park 16. Ruahine Forest Park 17. Rimutaka Forest Park 18. Haurangi Forest Park 19. Tararua Forest Park 20. Abel Tasman National Park 21. Marlborough Sounds Maritime Park 22. Kahurangi National Park 23. Mount Richmond Forest Park 24. Nelson Lakes National Park 25. Victoria Forest Park 26. Lewis Pass National Reserve CAPE REINGA 2 1 N Noordereiland Great Barrier Island 3 Coromandel schiereiland AUCKLAND 4 Mayor Island White I. Bay 5 of Plenty 6 Lake Rotorua 7 8 Lake 10 Taupo 9 15 11 12 13 14 Hawke Bay 16 Ta s m a n - z e e 34 32 27 33 Zuidelijke Alpen Lake Tekapo Cape Farewell 31 Marlborough 19 Sounds 20 22 21 WELLINGTON 17 23 18 25 26 29 30 24 28 Cook Strait CHRISTCHURCH Zuidereiland Banks schiereiland Doubtfull Sound Lake Wakatipu S T I L L E O C E A A N West Cape 36 35 Foveaux Strait 38 37 Stewart Island Otago schiereiland DUNEDIN 27. Paparoa National Park 28. Hanmer Forest Park 29. Lake Sumner Forest Park 30. Arthur s Pass National Park 31. Craigieburn Forest Park 32. Westland National Park 33. Mount Cook National Park 34. Mount Aspiring National Park 35. Otago Goldfields Park 36. Fiordland National Park 37. Catlins Forest Park 38. Stewart Island NATUURGEBIEDEN
81 PRAKTISCHE INFORMATIE VOOR DE REIS Nuttige adressen Ambassades Nieuw-Zeelandse ambassade in Nederland Eisenhowerlaan 77 n 2517 KK Den Haag 9070-3469324, j 070-3632983 In hetzelfde gebouw bevindt zich de New Zealand Immigration Service. 9 070-3658037, j 070-3640116 www.nzembassy.com/netherlands Nieuw-Zeelandse ambassade in België Square de Meeus 1 7 e verdieping 1000 Brussel 902-5121040, j 02-5134856 www.nzembassy.com/belgium Verkeersbureau Website: www.newzealand.com Benodigde reisdocumenten Als reiziger naar Nieuw-Zeeland moet u over een paspoort beschikken dat na de datum van de terugreis nog drie maanden geldig is. Tevens dient u in het bezit te zijn van een retourticket. Bij aankomst op het vliegveld van Auckland of Christchurch moet u een arrival card met persoonlijke gegevens invullen. Na inlevering krijgt u een bezoekersvergunning (visitors permit). Het is dan toegestaan om maximaal drie maanden in Nieuw- Zeeland te blijven. Mocht u na drie maanden alsnog besluiten langer te blijven, dan bent u verplicht dit bij de autoriteiten te melden. Voor een verblijf langer dan drie maanden is een visum vereist. U kunt deze aanvragen bij de New Zealand Immigration Service in Den Haag. Als u in Nieuw-Zeeland geld wilt verdienen met bijvoorbeeld fruit plukken, dan is een werkvergunning noodzakelijk. Behalve een geldig paspoort en een retourticket moet u ook over voldoende financiën beschikken, namelijk NZ$1000 per maand per persoon of een creditcard. Als u echter uw hotels al vooruit heeft betaald, dan hoeft u minimaal maar over NZ$400 per maand te beschikken. Douane Geld mag onbeperkt worden in- en uitgevoerd. De douane doet niet moeilijk over persoonlijke eigendommen. Bezoekers boven de 17 jaar mogen de volgende goederen belastingvrij invoeren: 200 sigaretten of 250 gram tabak of 50 sigaren of een combinatie daarvan tot een maximum van 250 gram. Wat betreft alcoholische dranken mag u 4,5 liter wijn en 1 fles sterke drank of likeur meenemen. Over geschenken met een totale waarde tot NZ$700 betaalt u geen invoerrechten. Bij gebruik van medicijnen is het raadzaam een medisch paspoort mee te nemen. Zo n paspoort is bij uw huisarts of apotheek verkrijgbaar. Laat medicijnen altijd in hun oorspronkelijke verpakking zitten. Het invoeren van drugs is verboden. Er wordt door de douane streng op gelet. Voor aankomst in Nieuw-Zeeland moet u een formulier invullen waarop u
180 BEZIENSWAARDIGHEDEN TONGARIRO NATIONAL PARK De vulkanen Tongariro, Ruapehu en Ngauruhoe in het Tongariro National Park willen nog wel eens ontwaken uit hun slaap en brullend kilometershoge aswolken uitbraken.tijdens de laatste uitbarsting van de Ruapehu in 1995 waren de aswolken zelfs in Auckland waarneembaar. Het landschap is vertederend en angstaanjagend tegelijk. Geen wonder dat filmregisseur Peter Jackson de vulkaan Ngauruhoe als de ideale Doemberg zag voor zijn filmtrilogie The Lord of the Rings. De klimatologische omstandigheden zijn in dit park nogal wisselend. Het ene moment is het zonnig en windstil, het andere moment giert de wind om de vulkaantoppen en gutst de regen uit de hemel. De temperatuur kan in korte tijd met wel tien graden Celsius kelderen. Wandelaars moeten dan ook met sterk wisselende weersomstandigheden rekening houden. Als gevolg van de overheersende westenwinden valt de neerslag voornamelijk op de westhellingen. Ten oosten van de vulkanen liggen droge steppe-achtige gebieden, waar de grond voornamelijk uit zand en steen bestaat en nauwelijks iets wil groeien. Ten westen van de vulkanen liggen bossen en hebben de vulkaanhellingen een weelderige vegetatie. In de bossen leven inheemse vogels als de tui, de kiwi en de bellbird. In de moerassen komen orchideeën voor en groeit de zeldzame zonnedauw. Naarmate u hoger komt verandert het landschap in een toendravegetatie met grassen, alpinebloemen en orchideeën. In de hogere delen van het park groeien plantjes, die gehard zijn tegen wind, vorst, sneeuw en vulkaanas. Het vulkanische Tongariro National Park Foto: Gareth Eyres
TA U P O, T O N G A R I R O N AT I O N A L PA R K 181 WHAKAPAPA VILLAGE Vanaf Highway 47 leidt de Bruce Road naar Whakapapa Village en het gelijknamige skigebied. In Whakapapa Village staat het luxe Grand Chateau Hotel, een van de beroemdste hotels van het land. Drink een kop koffie in de lounge en geniet van de spiegels, kristallen kroonluchters, schilderijen en antieke voorwerpen. Vanuit het raam heeft u een mooi uitzicht op het golfterrein en de vulkanen. In dit skidorp zijn ook overnachtingsmogelijkheden voor mensen met een wat kleinere beurs. Whakapapa Village heeft verder alleen een kleine winkel, een koffieshop, een garage en een bezoekerscentrum van het nationaal park. Daar kunt u kennismaken met de geologische wording van dit park en de flora en fauna. Bij het bezoekerscentrum begint een aantal korte en lange wandelroutes. Enkele aanraders zijn: Een wandeling heen en terug naar de Taranaki-waterval (2,5 uur) vereist niet al te veel wandelervaring. Goede wandelschoenen zijn echter onontbeerlijk. De Taranaki-waterval valt 20 m naar beneden vanaf een 15.000 jaar oude lavalaag, ontstaan na een uitbarsting van de Ruapehu. Houd er rekening mee dat het in de lagergelegen delen drassig kan zijn. Een wandeling heen en terug naar de Silica-stroomversnellingen (2,5 uur) valt ook onder de categorie makkelijke wandelingen. U loopt gedeeltelijk over vlonders. Het kristalheldere water van de Waikare kabbelt over goudkleurige stenen, waardoor het een gouden rivier lijkt.