Theater het Speelhuis Arc Award 2018 categorie architectuur

Theater het Speelhuis Arc Award 2018 categorie architectuur van Dongen-Koschuch architects and planners

publiek HET SPEELHUIS Locatie Helmond, Nederland Beschrijving Renovatie, restauratie en uitbreiding theater het Speelhuis Programma Theater Bruto Vloeroppervlakte 1.824 m 2 Opgeleverd: Juli 2018 Inleiding Toen het oude Speelhuistheater in Helmond door een brand werd getroffen nam het zijn toevlucht in de grotendeels leegstaande Onze-Lieve-Kerk. Daarvoor diende het wel uitgebreid te worden en een nieuwe oriëntatie te krijgen. De voormalige hoofdingang was gericht op de westelijk gelegen woonwijk waar de kerk toe behoorde, de nieuwe oriëntatie van het theater is richting het oostelijk gelegen centrum van Helmond. Toelichting Het nieuwe transparante en ingetogen paviljoen omarmt de vroegere parochie Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hemelopneming. Het exterieur van de kerk is getransformeerd naar het interieur en fungeert als decor voor het nieuwe theater. Door het transparante, horizontale karakter van de nieuwbouw met geringe hoogte blijven de historische gebouwen duidelijk afleesbaar. Het gebouw kenmerkt zich daarbij door een open plattegrond met daarin kleine volumes voor de functies die privacy vragen. Eenvoud in plattegrond en materialisatie dragen bij aan een rustige omgeving waarbij alle aandacht uitgaat naar de bestaande historische bebouwing. Programmatisch is er een duidelijke scheiding tussen front- en backstage, waarbij aandacht is voor wederzijdse beleving. Aan de Kasteeltraverse zijn de foyer en publieke functies ondergebracht waarbij de pastorie prominent aanwezig is. De aan de artiesten gerelateerde functies zijn aan de noordzijde van de kerk geprogrammeerd, in de luwte van het openbare gebied. Verbindend element is de Pleinzaal. Deze multifunctionele ruimte kan worden ingezet voor lezingen of kleine optredens. De gevel aan het cultuurplein kan geheel worden geopend zodat de publieke ruimte en het gebouw één geheel worden en er breed kan worden geprogrammeerd. Door de zorgvuldige inbedding in de binnenstedelijke omgeving wordt de verbinding tussen de omliggende bebouwing en het centrum versterkt en wordt de openbare route langs het gebouw versterkt. De hoofdingang bevindt zich aan het cultuurplein, duidelijk herkenbaar vanuit het centrum van de stad. Het plein wordt hiermee een informele en levendige ontmoetingsplaats. 4 van Dongen Koschuch Architects and Planners 5

CENTRUM CENTRUM 6 van Dongen Koschuch Architects and Planners 7

8 van Dongen Koschuch Architects and Planners 9

Met een grote te openen glazen schuifwand kan de multifunctionele pleinzaal verbonden worden met het cultuurplein, waardoor binnen en buiten met elkaar worden verbonden en er een brede programmering mogelijk wordt. 12 van Dongen Koschuch Architects and Planners 13

De aansluiting van het dak op de kerk is grotendeels in glas uitgevoerd waarbij geen constructieonderdelen of kozijnprofielen op de bestaande kerkgevel aansluiten. Het glasdak is in de bestaande kerkmuur opgelegd op een verborgen stalen hoeklijn en de glasdelen zijn onderling verbonden door slechts een kitvoeg. Hierdoor kan het daglicht onbelemmerd het gebouw toetreden - met egaal strijklicht langs de bakstenen wand - en versterkt het daarmee de aanwezigheid van het oude exterieur in het nieuwe interieur. Om het contrast tussen de massieve, bestaande bebouwing en het transparante, open paviljoen te benadrukken is het dak zo dun mogelijk geconstrueerd en heeft het een tot een minimale maat aflopend overstek. Het dak lijkt hierbij een gewichtsloos element, zwevend rondom de kerk. Bij de ruimten waar een grote overspanning programmatisch een vereiste was is onder het plafond een vakwerk toegevoegd, waardoor de constructiehoogte van het dak is geminimaliseerd. Tegelijkertijd dient dit vakwerk als voorziening voor de theatertechniek, waarbij de afmetingen van de buisprofielen aangepast zijn op de standaard klemmen van de theaterverlichting. 22 van Dongen Koschuch Architects and Planners 23

van Dongen Koschuch Architects and planners Keizersgracht 126 1015 CW Amsterdam The Netherlands Telefoon: +31(0)203080498 E-mail: office@vd-k.eu Internet: www.vd-k.eu Locatie Onze lieve vrouwe kerk, Helmond, Nederland Opdrachtgever Gemeente Helmond, Helmond Functie Theater Beschrijving Renovatie, restauratie en uitbreiding theater het Speelhuis Projectarchitect(en) Frits van Dongen, Patrick Koschuch, Mike Heemrood Medewerkers R. Duarte, C. de Heer, H.Fekry, E. Bono Aannemer Van Bree-Aarts, Leende Adviseurs constructie: Adviesbureau Tielemans, Eindhoven installaties: Huygen Installatie Adviseurs, Maastricht bouwfysica & akoestiek: Peutz BV, Mook interieurarchitect: Heyligers design + projects, Utrecht Data BVO: 1.824 m 2 NVO:1.694 m 2 Bruto Inhoud: 8.755 m 3 Netto Inhoud: 7.115 m 3 VO: Oktober 2015 DO: Maart 2016 Aanvang Bouw: December 2016 Oplevering: Juli 2018 Bouwsom (inc installaties): 4.525.000 Bouwsom (exc installaties): 3.425.000 Fotograaf: Bart van Hoek

van Dongen-Koschuch architects and planners