RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK DE RANK School : De Rank Plaats : Schoonhoven BRIN-nummer : 11LX Onderzoeksnummer : 73357 Datum schoolbezoek : 20 april 2006 Datum vaststelling : 12 oktober 2006
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING...5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL...7 3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN...9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT...13 Rapport jaarlijks onderzoek De Rank - 20 april 2006 3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 20 april 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs De Rank in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs; De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht; De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids en het schoolplan hiervoor documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten en school-ontwikkeling betrekking hebben. Dit betreft de volgende documenten: overzicht van allochtone leerlingen; nieuwsbrief van februari 2006; evaluatie CITO-eindtoets groep 8, juni 2005. De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein. Rapport jaarlijks onderzoek De Rank - 20 april 2006 5
In het gesprek met de directie is tevens de invulling van een deel van het eerstvolgende periodiek kwaliteitsonderzoek voorbereid. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport jaarlijks onderzoek De Rank - 20 april 2006 6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL De Rank is een protestants-christelijke basisschool en behoort tot één van de acht scholen die vallen onder het bestuur van de Vereniging PCPO Krimpenerwaard. Het leerlingenaantal bedraagt dit schooljaar 257. De verwachting voor de komende jaren is dat dit aantal zich zal stabiliseren. De leerlingen zijn verdeeld over twee locaties, een Westlocatie en een Oostlocatie. De stichting PCPO Krimpenerwaard kent één algemeen diecteur, elke individuele school heeft een eigen directeur. Het managementteam van De Rank wodt gevormd door de directeur, de bouwcoördinatoren en de intern begeleider. De school is ingedeeld in bouwen, elke bouw wordt geleid door een coördinator. Ter bevordering van de doorstroom van de leerlingen is de onderbouw (groep 1 tot en met 4) ingedeeld in 8 fasen. De school heeft vaste criteria ontwikkeld voor de overgang naar een volgende fase. Tevens zorgt deze opzet ervoor dat zorgleerlingen een meer adequate hulp gegeven kan worden. De school heeft hiermee voor de onderbouw in principe het leerstofjaarklassensysteem verlaten. De Rank presenteert zichzelf als een TOMPOES-school (Team Ontwikkeling op Maat gepaard gaande met een Positieve Opvoedkundige Educatie te Schoonhoven). De inspectie is tijdens het onderzoek getuige geweest van een presentatie door de school van de uitgangspunten van TOMPOES voor collega's van andere scholen uit het land. Tezamen met de uitgangspunten van Human Dynamics, waar de school zeer ver mee gevorderd is, gaat de school ervan uit dat veranderingen en verbeteracties soepel en snel kunnen worden doorgevoerd. De belangrijkste veranderpunten bij de start van het project TOMPOES waren: het creëren van een doorgaande lijn voor zelfstandig werken, overbruggen van het gat tussen groep 2 en 3 (het fasen-onderwijs draagt daartoe zeker bij), tegemoetkomen aan de verschillen door middel van rekenen op maat, meer handen in de klas en ICT zwaar in te zetten als hulpmiddel om andere doelen te bereiken. De school constateert dat de overgang van voorbereidend naar aanvankelijk leren nu soepel verloopt en dat er minder zorgleerlingen buiten de groep behandeld worden met een remediërend programma. Dit gebeurt nu in de groepen op baisis van een door de leerkrachten geschreven handelingsplan. De evaluatie van de plannen geschiedt in overleg met de IB-er. Binnen het team wordt meer over het vak gesproken en meer met elkaar gedeeld. Het zelfstandig werken heeft een grote vlucht genomen en met de inzet van een onderwijs-assistent zijn meer handen in de klas beschikbaar. De inzet van Human Dynamics heeft ertoe bijgedragen dat het team als team functioneert, met elkaar spreekt, elkaar op zaken kan aanspreken en dat de communicatie met de ouders beter verloopt. Bij dat laatste aspect tekent de school aan dat zij hierin zeker nog kan groeien en dat verbeteractiviteiten hierover zijn gepland. Rapport jaarlijks onderzoek De Rank - 20 april 2006 7
De inspectie complimenteert de school met de bereikte resultaten en heeft mede gezien het grote enthousiasme waarmee de school wordt gepresenteerd, vertrouwen in de verdere ontwikkelingen die de school de komende periode voorstaat. Rapport jaarlijks onderzoek De Rank - 20 april 2006 8
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. De Rank Kwaliteitszorg 1 2 3 4 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Toelichting: De Rank beschikt over een gedegen en goed uitgewerkt systeem voor de zorg voor de kwaliteit van het onderwijs. Tevens heeft de school een helder en consequent opgesteld plan van aanpak, jaarverslagen, evaluaties en analyses van opbrengstgegevens en diverse evaluatiedocumenten. De zorg voor de kwaliteit is cyclisch opgezet en er wordt periodiek gebruik gemaakt van ouder, leraar- en leerling-enquêtes. De resultaten van deze ondervragingen worden zichtbaar betrokken bij de verdere formuleringen van de verbeteractiviteiten. De school rapporteert in haar jaarverslag en in de bijlage van de schoolgids periodiek over de door haar bereikte resultaten, over de opbrengsten van de school en over de komende ontwikkelings- en verbeteractiviteiten. Het TOM project, dat drie jaar geleden is gestart heeft een grote en zeer positieve invloed op de schoolontwikkeling gehad. Het uitgangspunt van de school daarbij was om onderwijsvernieuwing te realiseren waarbij het echt omgaan met verschillen tussen leerlingen en leerkrachten voorop stond. Doel daarbij was het creëren van een veilig pedagogisch klimaat waarin kinderen tot hun volledige ontplooiing kunnen komen. De school heeft haar ambities hoog gesteld maar zij heeft de inspectie aan kunnen tonen dat deze ook gehaald zijn! Het onderwijs op maat is, zeker in de eerste acht fasen van de school, gerealiseerd. Daarmee is ook bereikt dat de leerlingen meer zelfstandig in het leerproces staan. Rapport jaarlijks onderzoek De Rank - 20 april 2006 9
In de notitie TOM, een hele omslag, worden gewenste verbeteringen helder in kaart gebracht en vertaald naar concrete jaarplannen (jaarschijf) In de BOM (Bestuur Onderwijs Management) nota heeft het bestuur van de vereniging haar ideeën en gedachten over governance uitermate helder uiteen gezet. De vereniging is daarmee voorloper in het (basis)onderwijsland. Zaken als bestuur op afstand, horizontale verantwoording naar ouders, bestuur en publiek lijken gemeengoed te gaan worden. Als deze opzet meer is uitgewerkt kan deze bijdragen aan een meer proportioneel ingericht toezichtsarrangement van de inspectie. In overleg tussen school en inspectie kunnen toekomstige kwaliteitsonderzoeken ingericht gaan worden waarbij de inspectie gebruik kan maken van zelfevaluaties en jaarverslagen van de school en het bestuur. De uitgangspunten van TOM staan mede garant voor een consequent uitgevoerd veiligheidsbeleid binnen de school. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 1 2 3 4 5 Toelichting: Om te bepalen of scholen voldoende opbrengsten behalen, probeert de inspectie de vraag te beantwoorden of leerlingen zich naar hun vermogen ontwikkelen. IJkpunten daarbij zijn de resultaten aan het eind van de basisschool, de scores op de toetsen uit het leerlingvolgsysteem en de doorstroming van leerlingen binnen de school. Bij de resultaten vergelijkt de inspectie de school met andere scholen met een overeenkomstig samengestelde leerlingenpopulatie. Op de Rank liggen de gemiddelde scores op de eindtoets de laatste drie jaren rond en iets boven het landelijk gemiddelde. De school maakt gebruik van een methodische aanpak voor de ontwikkeling van de sociale vaardigheden van de leerlingen. Zij stelt met een eigen 'thermometer' het niveau van de sociale vaardigheden van tenminste de leerlingen van de groepen zeven en acht vast. Zij maakt daarnaast gebruik van de LICOR en SEO vragenlijsten die in elke groep één maal per jaar worden afgenomen en er worden per groep sociogrammen gemaakt. Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 1 2 3 4 5 Toelichting: Rapport jaarlijks onderzoek De Rank - 20 april 2006 10
Bij de toetsen die in de loop van de schoolperiode worden afgenomen concentreert de inspectie zich op landelijk genormeerde toetsen voor technisch lezen (in de groepen 3 en 4), rekenen en wiskunde (in de groepen 4 en 6) en begrijpend lezen (in groep 6). De scores voor technisch lezen in de groepen 3 en 4 liggen voornamelijk boven de ondergrens die de inspectie hanteert maar de negatieve score bij de afname van de DMT kaart 2 in groep 3 valt op. Zeer positief valt de score bij rekenen en wiskunde in groep 4 op, het percentage d- en e-scores is nul! Ook de score bij begrijpend lezen in groep zes ligt ver boven de ondergrens die de inspectie hanteert. Het percentage zittenblijvers is nagenoeg te verwaarlozen (reëel 1 leerling in de afgelopen twee schooljaren). Er zijn geen kleuters die gebruik maken van een verlengde kleuterperiode. Hiermee zijn de resultaten van het fasen-onderwijs zeer duidelijk zichtbaar en bewijst de school dat de invoering daarvan een grote meerwaarde voor de leerlingen heeft. De inspectie constateert dan ook dat de doorstroom op de Rank veel beter verloopt dan op vergelijkbare scholen en complimenteert de school met dit resultaat. Rapport jaarlijks onderzoek De Rank - 20 april 2006 11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek heeft de inspectie de volgende afspraak gemaakt met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet: de school stuurt de inspectie op korte termijn een herberekening van het geprogrammeerde aantal uren onderwijs. (deze herberekening heeft de school inmiddels uitgevoerd en is door de inspectie akkoord bevonden). Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek worden geen veranderingen aangebracht in de inhoud van het eerstvolgende PKO. Afspraken over de voorbereiding van het eerstvolgende PKO De school zou het op prijs stellen als de inspectie bij haar eerstvolgend kwaliteitsonderzoek specifiek aandacht zou besteden aan de opbrengsten van het TOM project met in het bijzonder het reflecterend vermogen van de leraren, naar zichzelf, naar elkaar en naar leerlingen. Dit gerelateerd aan de ontwikkeling van de POP's, het reflecteren op het eigen handelen en het omgaan met strategieën. Rapport jaarlijks onderzoek De Rank - 20 april 2006 13