OR & Arbobeleid Arbowet op de schop mr. J.L. (Janka) Sintemaartensdijk 6 maart 2018 Wetswijziging Wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met de versterking van de betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij: de arbodienstverlening; de preventie in het bedrijf of de inrichting van de werkgever; en de randvoorwaarden voor het handelen van de bedrijfsarts; en enige andere wijzigingen. 1
Achtergrond wetswijziging Betere preventie en duurzame inzetbaarheid Werkstress is beroepsziekte nummer één in Nederland. CBS, TNO en Arboned hebben berekend dat 14% van de werknemers jaarlijks burn-outklachten meldt. Zo n 5 % van de beroepsbevolking komt als gevolg daarvan langdurig thuis te zitten, wat gemiddeld tot 242 dagen verzuim kan leiden. De jaarlijkse verzuimkosten gerelateerd aan een burn-out worden begroot op 1,8 miljard euro. Speerpunten wetswijziging Betere arbodienstverlening door meer betrokkenheid van medewerkers; Meer preventie op het werk; Het sluiten van een basiscontract voor professionele arbodienstverlening; Betere zorg voor werknemers door goede samenwerking tussen de reguliere gezondheidszorg en bedrijfsgezondheidszorg. Aangenomen wetswijzigingen Versterking positie preventiemedewerker Samenwerking met arbodienstverleners Verduidelijken adviserende rol bedrijfsarts bij verzuimbegeleiding Mogelijkheid medewerkers consulteren bedrijfsarts Basiscontract voor arbodienstverlening Ruimte voor professionele beroepsuitoefening door bedrijfsarts en andere arbodienstverleners Toezicht (Inspectie SZW) 2
Wat zegt Asscher over de wetswijziging? https://www.youtube.com/watch?v=m_-b3hhp-o0 Versterking positie preventiemedewerker Ter instemming voorleggen aan de OR: - takenpakket (oud) - persoon - positie in de organisatie Meer betrokkenheid bij keuze persoon, meer draagvlak in organisatie Noodzakelijke vertrouwensband werknemers Centrale rol: bespreekbaar maken veiligheids- en gezondheidsrisico s Taken preventiemedewerker (art. 13 Arbowet) De preventiemedewerker: verleent bijstand aan de werkgever inzake de naleving van de Arbowetgeving; adviseert aan en werkt samen met (OR) of (PVT); werkt mee aan het verrichten en opstellen van de RI&E; werkt mee aan het uitvoeren van verbetermaatregelen op basis van het plan van aanpak dat volgt uit de RI&E adviseert aan en werkt samen met arbodienst/bedrijfsarts (m.i.v. 2017). Preventiemedewerker is zelfstandig en onafhankelijk! 3
Versterking samenwerking met arbodienstverleners Te nemen maatregelen arbobeleid Preventiemedewerker: adviseren en samenwerken met arbodienstverlener Arbodienstverlener: adviseren en samenwerken met preventiemedewerker en OR Verduidelijken rol bedrijfsarts Wet Verbetering Poortwachter - werkgever verantwoordelijk verzuimbegeleiding - bedrijfsarts adviseert Rol bedrijfsarts onafhankelijk: - adviserend - gezondheid werknemer Open/preventief spreekuur bedrijfsarts Mogelijkheid medewerkers om bedrijfsarts te consulteren over gezondheidsvragen in relatie tot werk en zonder dat sprake is van arbeidsongeschiktheid of verzuim Adequate toegang tot de bedrijfsarts: - faciliteit kenbaar - zonder toestemming werkgever - geen onnodige drempels 4
Basiscontract arbodienstverlening Minimumeisen aan contract arbodienstverlener en werkgever: basiscontract Basiscontract: - wettelijke taken (deskundige begeleiding bij ziekteverzuim) - garanties voor professionele beroepsuitoefening - bevordert mogelijkheden handhaving Inspectie SZW Ruimte voor professionele beroepsuitoefening Huidige knelpunten: - o.a. (te) weinig tijd, budget, ruimte voor werkplekbezoek, afstemming met preventiemedewerker, overleg met OR Garanties voor goede beroepsuitoefening: - bedrijfsarts mag werkplek bezoeken; - second opinion werknemer mogelijk; - klachtenprocedure bedrijfsarts; - recht om met OR overleg te voeren. Inhoud basiscontract (nieuw) regeling voor toegang tot de bedrijfsarts regeling voor overleg met OR en preventiemedewerker het recht op een second opinion bij een andere bedrijfsarts bezoek van de bedrijfsarts aan elke werkplek klachtenprocedure voor werknemers mbt bedrijfsarts of arbodienst het kunnen opsporen en melden van beroepsziekten door de bedrijfsarts het kunnen adviseren door de bedrijfsarts over preventie. 5
Sancties en toezicht De Inspectie SZW krijgt meer mogelijkheden voor handhaving en toezicht. Boetes aan werkgever en/of bedrijfsarts - 7 categorieën normbedragen, variërend van 340,00 tot en met 13.500,00. Rol OR bij Arbobeleid Rol OR vóór 1 juli 2017 WOR: Stimulerende taak naleving van voorschriften op het gebied van arbeidsomstandigheden (art. 28 WOR); Initiatiefrecht (art. 23 WOR); Instemmingsrecht bij de vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim of het re-integratiebeleid (art. 27 WOR); Jaarlijks informatierecht over het sociale beleid van de onderneming (art. 31b WOR); 6
Rol OR vóór 1 juli 2017 ARBOWET: Overleg werkgever over Arbobeleid (art. 12 Arbowet); Recht om de inspecteur van Inspectie SZW te begeleiden bij een bezoek en onder vier ogen te spreken (Art. 12, lid 4 Arbowet). Advisering en uitvoering van de RI&E, plan van aanpak (art. 13 Arbowet); Inschakelen van deskundige bijstand (art. 13 Arbowet). Rol OR vóór 1 juli 2017 Maatwerkregeling of vangnetregeling? Maatwerkregeling, zelfstandige kerndeskundigen (art. 14 Arbowet), met overeenstemming OR/PVT m.b.t. de gekozen contractspartners, de inhoud van de contracten, tenzij keuze voor maatwerkregeling in de cao is vastgelegd. Vangnetregeling, gecertificeerde arbodienst (art. 14a Arbowet); instemming OR/PVT met de keuze van arbodienst en inhoud van het contract Nieuwe rol OR Vergroting samenwerking tussen OR, werkgever, bedrijfsarts en preventiemedewerker; Totstandkoming/wijziging arbobeleid met als kernpunten preventie en duurzame inzetbaarheid met behulp van concretere rol/taken bedrijfsarts; Sluiten basiscontract arbodienstverlening (instemming OR!); Uitbreiding instemmingsrecht. 7
Uitbreiding instemmingsrecht Keuze voor de persoon van de preventiemedewerker; De positionering van de preventiemedewerker binnen de organisatie; Grote verantwoordelijkheid OR Instemming betekent niet alleen dat de preventiemedewerker draagvlak heeft in de onderneming, maar ook dat de ondernemingsraad medeverantwoordelijk is voor het goed functioneren van de persoon van de preventiemedewerker in de onderneming Actieve rol OR vereist Totstandkoming arbobeleid gedragen door medewerkers Professionalisering en kwaliteitsvergroting arbobeleid Toegankelijkheid bedrijfsarts Uitvoering van de RI&E, plan van aanpak Keuze preventiemedewerker Taken preventiemedewerker en plaats in het bedrijf Functioneren preventiemedewerker Regelmatig overleg met de preventiemedewerker (Jaarlijks) overleg met de bedrijfsarts 8
Tot slot Is er nog geen preventiemedewerker? Spreek de werkgever dan aan op zijn verplichtingen vanuit de Arbowet; Zorg dat er ruimte is voor opleiding van de preventiemedewerker; Zet arbo als vast punt op de agenda van het OR-overleg. Nodig de preventiemedewerker uit bij dit deel van het overleg. Houd vinger aan de pols over de uitvoering van de actiepunten die volgen uit het plan van aanpak. Vragen? WOR-app Download nu de unieke WOR-app met toelichting op artikelen uit de WOR en vele tips en tricks! Scan de QR-code of ga met uw smartphone naar www.declercq.com/worapp 9
Contactgegevens Janka Sintemaartensdijk j.sintemaartensdijk@declercq.com 071-5815314 10