Veelgestelde vragen wijzigingen Arbowet /05/2017 Versie 3.1

Transcriptie

1 Veelgestelde vragen wijzigingen Arbowet /05/2017 Versie 3.1

2 1 Algemeen 1.1 Waarom is er een Arbowet? In de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) staan regels voor werkgevers en werknemers om de gezondheid, veiligheid en welzijn van werknemers te bevorderen. De Arbowet is een kaderwet. Dat betekent dat er geen concrete regels staan, maar algemene bepalingen over het arbobeleid in bedrijven. De Arbowet stelt dat werkgever en werknemers samen moeten zorgen voor het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. De werkgever is uiteindelijk verantwoordelijk, maar ook de werknemer heeft de verplichting de eigen veiligheid en gezondheid in acht te nemen. Door bijvoorbeeld arbeidsmiddelen en beschermingsmiddelen op de juiste wijze te gebruiken. 1.2 Waarom wordt de Arbowet aangepast? Om betere zorg voor werknemers te realiseren. De nadruk ligt niet alleen op verzuim, maar juist ook op preventie. Het voorkomen van verzuim dus. 1.3 Wanneer gaat de nieuwe Arbowet in? De vernieuwde Arbeidsomstandighedenwet is op 24 januari 2017 aangenomen door de Eerste Kamer en gaat per 1 juli 2017 in. Daarna hebben de werkgever en de arbodienstverlener een jaar de tijd om de contracten en dienstverlening aan te passen conform deze nieuwe wet. 1.4 Wat verandert er voor mij als ArboNed-klant? In de visie van ArboNed en in onze samenwerking staat preventie al centraal. We handelen dus al in lijn van de wetswijzigingen. Toch zijn er wellicht aanpassingen nodig in uw bedrijfsvoering en onze samenwerking. Mocht dit het geval zijn, dan informeren wij u uiteraard zo snel mogelijk. 1.5 Wat moet ik minimaal doen als werkgever om te voldoen aan de wetswijzigingen? Het is in ieder geval goed om u alvast voor te bereiden op de wijzigingen in de Arbowet, bijvoorbeeld door het kiezen van een preventiemedewerker. Met de praktische training Preventiemedewerker leidt ArboNed uw werknemer binnen één dag op tot preventiemedewerker. 1.6 Gelden alle wijzigingen voor alle bedrijven ongeacht het aantal werknemers? Ja, de Arbowet geldt voor alle werkgevers, ongeacht het aantal werknemers. Daar waar instemming wordt gevraagd van personeelsvertegenwoordiging of Ondernemingsraad gelden de regels uit onder meer de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). Daar waar deze niet is (met name bedrijven minder dan 10) voert werkgever overleg met de belanghebbende werknemers. 1.7 Is de deskundige persoon alleen de bedrijfsarts? Onder kerndeskundigen, conform de Arbowet, wordt verstaan: bedrijfsarts, arbeidshygiënist, hogere veiligheidskundige en arbeids-en organisatiedeskundige. 1.8 Hoe verhoudt deze wet zich met de maatwerkregeling? De Arbowet geldt zowel voor zogenaamde Vangnet als voor Maatwerkregeling. In de Arbowet is de verplichting opgenomen om zieke werknemers te begeleiden De wijze waarop kan op 2 manieren, de vangnetregeling en de maatwerkregeling. 1.9 Wat wordt bij een Preventief medisch onderzoek (PMO) bedoeld met periodiek? De werkgever stelt de werknemers periodiek in de gelegenheid een onderzoek te ondergaan, dat erop is gericht de risico's die de arbeid voor de gezondheid van de werknemers met zich brengt zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. Afhankelijk van soort bedrijf wat de frequentie is. Voor een PMO is geen standaardtermijn voor herhaling te geven. Het hangt af van de inhoud per kerndoel en het type bedrijf en werkenden. De ondernemingsraad (OR) of 2/22

3 personeelsvertegenwoordiging (PVT) heeft instemmingsrecht over de periodiciteit. Bij ontbreken van OR of PVT hebben de werknemers adviesrecht. De werkgever is verplicht dit aan te bieden. De werknemer is niet verplicht hieraan deel te nemen, tenzij in (branche)cao of wetgeving anders is bepaald. Voor meer info specifiek voor uw onderneming kunt u contact opnemen met uw bedrijfsarts Blijft de werkgever ook volledig verantwoordelijk wanneer de uitval niet gerelateerd is aan de werksituatie? Hoe kan de werkgever zijn werknemer op een positieve manier stimuleren? De werkgever is verantwoordelijk voor begeleiding tijdens het verzuim van de werknemer. De oorzaak van het verzuim is in deze niet relevant. De bedrijfsarts adviseert de werkgever en werknemer waar mogelijk over de adequate interventies en preventieve mogelijkheden Mag een bedrijfsarts een diagnose stellen direct doorverwijzen naar een specialist? Een bedrijfsarts mag en kan een diagnose stellen alsook de werknemer doorverwijzen naar een specialist, zonder hiervoor de huisarts te raadplegen. Meestal adviseert de bedrijfsarts de medewerker wel om zelf de huisarts te informeren. Of neemt de bedrijfsarts zelf contact op met de huisarts Als een werknemer naar de bedrijfsarts gaat, kost dat de werkgever toch geld, in tegenstelling tot de huisarts? Zowel de bedrijfsarts als de huisarts hanteren een tarief voor hun dienstverlening. De huisarts declareert dit echter bij de (verplichte) zorgverzekering. Indien de zorgverzekering de kosten niet dekt, moet de patiënt de kosten zelf betalen. De bedrijfsarts wordt door de werkgever betaald. De werkgever kan ervoor kiezen zich hiervoor te verzekeren. De bedrijfsarts is een expert op het gebied van gezondheidsklachten en werk. De huisarts zal zich niet bezighouden met re-integratie naar het werk, maar alleen met het herstel van de patiënt Staat de Arbowet vrij van elke CAO of zijn er uitzonderingen? De Arbowet is verplicht voor alle werkgevers waarbij de voorschriften uitgaan van een doel, namelijk gezond en veilig werken. Hierbij heeft de wetgever ervoor gekozen om bepaalde zaken dwingend voor te schrijven. Bepaalde zaken zijn nader geregeld in AMvB en Arboconvenanten. In (branche)cao kunnen nadere regels worden gegeven hoe het doel te bereiken. Voor bepaalde onderdelen kan de cao hierop aanvullende aanpassingen doen, maar geen zaken van dwingend recht Indien er sprake is van een verrichtingenabonnement moet er dan een ander abonnement afgesloten worden? Een verrichtingenabonnement zegt iets over het afrekenmodel van de dienstverlening en niets over de inhoud. Deze Arbowet heeft niet als doel een abonnement te wijzigen. Heeft u vragen over uw abonnement neem dan contact op met uw vaste aanspreekpunt. Moet een arbodienst gecertificeerd zijn? In Nederland zijn werkgevers verplicht om een gecertificeerde arbodienst te contracteren. (artikel 14a lid 1 en 2 van de Arbowet.) Hier mag van worden afgeweken via de zogenaamde Maatwerkregeling (artikel 14 Arbowet). Daar in staat dat afwijken mag als dit is opgenomen in de bedrijfs- of bedrijfstak CAO, óf er met de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) van het bedrijf hierover schriftelijk overeenstemming is bereikt. Is er voor het bedrijf geen CAO gemaakt of beschikt het bedrijf niet over een OR of PVT, dan valt men onder de Vangnetregeling. De SBCA beheert en onderhoudt met alle voor de arbodienstverlening relevante partijen (werkgevers- en werknemersorganisaties, de brancheorganisatie van arbodiensten én de certificerende instellingen) het certificatieschema. Dit zijn de voorwaarden waar een gecertificeerde arbodienst aan moet voldoen voordat zij een certificaat krijgt. Het certificatieschema is zelfs opgenomen als bijlage bij de Arboregeling (bijlage IIb). Voor meer info: sbca.nl Hoe verhoudt werkplekonderzoek zich tot het onderzoek en beoordeling hiervan door de arbeidsdeskundige? Een arbeidsdeskundige kijkt of het eigen werk geschikt is of dat er passend werk is bij de eigen werkgever of bij een ander werkgever. Indien met werkplekonderzoek de technische aspecten, zoals bureauhoogte, bedoeld wordt, dan wordt dit door een ergonoom uitgevoerd. Een veiligheidsdeskundige kijkt specifiek naar de veiligheidsaspecten binnen de organisatie. 3/22

4 Indien hiermee wordt bedoeld dat de bedrijfsarts de werkplek bezoekt, is dit een bezoek om nader beeld te vormen in een specifiek verzuimgeval of ter preventie. Hij kan hierna een advies geven voor nader onderzoek door een deskundige Hoe kan ik mijn werknemers het beste informeren over de nieuwe rechten voor werknemers in de nieuwe Arbowet? Op dezelfde wijze dat u uw werknemers nu ook informeert over belangrijke wijzigingen. U kunt het verzuimprotocol uitbreiden met nadere informatie over bijvoorbeeld toegang de bedrijfsarts, klachtenprocedure en overige relevante wijzigingen. Mede afhankelijk van de grootte van de organisatie kunt u bijvoorbeeld een brief of versturen, poster ophangen etc Is het advies van een bedrijfsarts bindend voor werkgever en werknemer? Het advies van de bedrijfsarts is nooit bindend. Als een werkgever het niet eens is met het advies van de bedrijfsarts, adviseren wij eerst te overleggen met de bedrijfsarts. Zo nodig een kunt u een deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV. Het niet opvolgen van adviezen kan wel consequenties hebben, bijvoorbeeld het zou kunnen leiden tot een sanctie van het UWV of uw werknemer spreekt u hierop aan Zijn er verplichtingen ten aanzien van vrijwilligers? Voor wat betreft de Arbowet niet. Art 1 lid 2 van de Arbowet luidt: In deze wet en de daarop berustende bepalingen wordt mede verstaan onder: Werkgever; degene die zonder werkgever of werknemer in de zin van het eerste lid te zijn, een ander onder zijn gezag arbeid doet verrichten; degene die zonder werkgever of werknemer in de zin van het eerste lid te zijn, een ander niet onder zijn gezag arbeid in een woning doet verrichten, in bij algemene maatregel van bestuur aan te wijzen gevallen; werknemer: de ander, bedoeld onder a, met uitzondering van degene die als vrijwilliger arbeid verricht In hoeverre heeft deze wetswijziging betrekking op ZZP ers en uitzendkrachten? Afhankelijk van de inrichting van de werkzaamheden kan de zzp-er alsook uitzendkracht gezien worden als werknemer. Indien dat het geval is geldt de Arbowet in zijn geheel. Voor uitzendkrachten geldt de ook de regels vanuit het uitzendbureau, waaronder Risicoinventarisatie en evaluatie (RI&E) van het uitzendbureau. 4/22

5 2 Medewerkersbetrokkenheid 2.1 Wat houdt een grotere medewerkersbetrokkenheid in voor werkgevers? De werknemersvertegenwoordiging krijgt instemmingsrecht bij zowel de keuze van de persoon van de preventiemedewerker als over de positionering van de preventiemedewerker in de organisatie. Een werkgever moet dit zelf regelen in zijn organisatie. 2.2 Wat is het verschil tussen een werknemersvertegenwoordiging en een ondernemingsraad (OR)? Een bedrijf in Nederland met 50 of meer werknemers (dus geen fte s) is verplicht om een eigen ondernemingsraad te hebben. Een bedrijf van minder dan 50 werknemers kan vanuit de cao toch verplicht zijn een ondernemingsraad in te stellen. Ook kan een kleiner bedrijf vrijwillig een ondernemingsraad instellen. Wanneer een bedrijf met meer dan 10 en minder dan 50 werknemers geen ondernemingsraad heeft, dan moet er, indien de werknemers dit willen, een personeelsvertegenwoordiging ingesteld worden, die ook een aantal bevoegdheden heeft. 2.3 Vanaf hoeveel werknemers moet medewerkersbetrokkenheid georganiseerd worden? De nieuwe Arbowet heeft als doel om alle werknemers beter te betrekken bij de Arbodienstverlening. De wetgever geeft daartoe instemmingsrecht aan de ondernemingsraad dan wel personeelsvertegenwoordiging. In een bedrijf met meer dan 50 medewerkers moet een ondernemingsraad zijn ingesteld. Elk bedrijf moet tenminste één werknemer hebben die de verplichte preventietaken vervult. Bij bedrijven tot 25 werknemers mag ook de directeur als preventiemedewerker optreden. Een personeelsvertegenwoording kan dan wel ingesteld worden bij bedrijven van 10 tot 50 werknemers. De Wet op de Ondernemingsraad geeft hier nadere voorschriften voor. Bij het ontbreken van een ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging, vindt overleg plaats met de belanghebbende werknemers. 2.4 Wat betekent een grotere betrokkenheid van de medezeggenschap concreet? Door de ondernemingsraad of werknemersvertegenwoordiging instemmingsrecht te geven, worden zij gedwongen om na te denken en hun verantwoordelijkheid te nemen ten aanzien van arbeidsomstandighedenbeleid en de inrichting hiervan. 2.5 Vanaf hoeveel werknemers is een medezeggenschapsraad noodzakelijk? De wet WOR (Wet op Ondernemingsraden) stelt vanaf 50 medewerkers samenstellen van een ondernemingsraad verplicht. De wet WMS (Wet Medezeggenschap op School) stelt dat er altijd een medezeggenschapsraad is ongeacht het aantal leerkrachten of personeelsleden in het onderwijs. 5/22

6 3 Overleg bedrijfsarts, arbodeskundigen en werknemersvertegenwoordiging 3.1 Waarom moet een bedrijfsarts of arbodeskundige kunnen overleggen met mijn werknemersvertegenwoordiging? De bedrijfsarts en andere arbodeskundigen en de werknemersvertegenwoordiging hebben de mogelijkheid om overleg te voeren met elkaar. De bedrijfsarts en de arbodeskundigen hebben zo meer mogelijkheden om betrokken te zijn bij het bedrijfsbeleid voor gezond en veilig werken. Zij kunnen dan een beter beeld krijgen van mogelijke oorzaken, maar ook preventie van verzuim. 3.2 Wie moet het initiatief nemen, de bedrijfsarts/arbodeskundige of de werknemersvertegenwoordiging? Dat kan uitgaan van zowel de werknemersvertegenwoordiging als van de bedrijfsarts of arbodeskundige. 3.3 Als werkgever vind ik het overleg tussen bedrijfsarts arbodeskundige en de werknemersvertegenwoordiging overbodig. Kan ik het weigeren? Het is een recht dat is vastgelegd in een wet. Wanneer een werkgever dit weigert, dan zal dat de verstandhouding tussen de werknemersvertegenwoordiging of ondernemingsraad en de werkgever meestal niet ten goede komen. De bedrijfsarts kan mogelijk geen of onvoldoende advies geven. De eventuele (nadelige) consequenties zijn dan voor rekening van werkgever. 3.4 Wat kan een onderwerp zijn waarover een ondernemingsraad in overleg gaat met een bedrijfsarts? Dit is aan de ondernemingsraad. De ervaring leert dat dit vaak vragen zijn met betrekking tot privacy, de Risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) of verzuimrapportages. 3.5 Verandert er iets t.a.v. in welk detail de bedrijfsarts mag treden voor preventieve zorg in het overleg met de arbo-deskundige? Dus welke analyses of informatie kan overlegd worden zodat de werkgever betere maatregelen kan ondernemen. Hier verandert niets. Aangezien de bedrijfsarts gebonden blijft aan medisch geheim en diverse privacywetgeving. Informatie herleidbaar tot individuele personen mag niet verstrekt worden, tenzij de werknemer daartoe toestemming heeft verleend. 3.6 Hoe moet een kleine werkgever met twee à drie werknemers dit allemaal gaan toepassen? De werkgever kan in overleg met zijn werknemers aangeven wat arbeidsomstandighedenbeleid inhoudt en daar waar nodig passende maatregelen nemen: voorlichting, vertrekken beschermingsmiddelen, instructies. 3.7 Wat moet een werkgever doen aan medezeggenschap wanneer hij minder dan 10 werknemers heeft? Hij moet dan overleggen met de belanghebbende werknemers. 3.8 Gaat het uurtarief van ArboNed in als ik een vraag stel? Dit is afhankelijk van uw contractvorm en met wie u contact wenst. Over het algemeen is uw vaste contactpersoon, de re-integratie- en preventie adviseur of de procesregisseur, hier kunt u terecht voor al uw vragen. Het telefoonnummer vindt u terug in de portal Vandaag van ArboNed. Heeft u de portal nog niet geactiveerd, dan belt u (de Klantenservice). 6/22

7 4 Rol van de preventiemedewerker 4.1 Algemeen Wat is een preventiemedewerker (betekenis)? Preventiemedewerker is de officiële wettelijke benaming in Nederland voor een door een werkgever aangestelde werknemer die de werkgever in een bedrijf bijstaat op het gebied van preventie en bescherming Wat zijn de veranderingen voor een preventiemedewerker vanaf juli 2017? De bedrijfsarts moet nauw samenwerken met de preventiemedewerker. Naast de bedrijfsarts heeft de preventiemedewerker een belangrijke rol. De benoeming van de persoon van de preventiemedewerker zal voortaan met instemming van de medezeggenschap plaatsvinden. Hiermee ontstaat een gezamenlijke verantwoordelijkheid: de preventiemedewerker krijgt draagvlak van werknemers en de medezeggenschap is medeverantwoordelijk voor het goed functioneren van de preventiemedewerker. Naast instemmingrecht bij de keuze van de preventiemedewerker krijgt de werknemersvertegenwoordiging ook instemmingsrecht over de positionering van de preventiemedewerker in de organisatie. De preventiemedewerker krijgt als taak te adviseren aan en samen te werken met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners. 4.2 Invulling rol preventiemedewerker naar bedrijfsgrootte Vanaf hoeveel werknemers is een bedrijf verplicht om een preventiemedewerker te hebben? Het hebben van een preventiemedewerker is verplicht als een bedrijf 25 werknemers is dienst heeft. Tot maximaal 25 werknemers mag eventueel de directeur zelf de preventiemedewerker zijn Mag een preventiemedewerker werk verrichten voor meerdere BV s in het bedrijf of moet elke BV een eigen preventiemedewerker hebben? Ja, de werkgever mag door één of meer deskundige werknemers of andere deskundige personen dit laten doen. Wel met instemmingsrecht van ondernemingsraad / personeelsvertegenwoordiging. Art 13 van de Arbowet zegt het volgende: 1 De werkgever laat zich ten aanzien van de naleving van zijn verplichtingen op grond van deze wet bijstaan door een of meer deskundige werknemers. 2 Voor zover de mogelijkheden onvoldoende zijn om de bijstand binnen het bedrijf of de inrichting te organiseren, wordt de bijstand verleend door een combinatie van deskundige werknemers en andere deskundige personen. 3 Indien er geen mogelijkheden zijn om de bijstand binnen het bedrijf of de inrichting te organiseren, wordt de bijstand verleend door andere deskundige personen. 4 De werknemers en de andere deskundige personen beschikken over een zodanige deskundigheid, ervaring en uitrusting, zijn zodanig in aantal, gedurende zoveel tijd beschikbaar en zodanig georganiseerd, dat zij de bijstand naar behoren kunnen verlenen. 5 De werkgever stelt de werknemers in de gelegenheid de bijstand zelfstandig en onafhankelijk te verlenen. De werknemers worden uit hoofde van een juiste taakuitoefening niet benadeeld in hun positie in het bedrijf of de inrichting Werkt een preventiemedewerker altijd binnen een organisatie of wordt deze werknemer aangesteld van buitenaf? Bij voorkeur iemand binnen het bedrijf. Indien er geen mogelijkheden zijn om de bijstand binnen het bedrijf of de inrichting te organiseren, wordt de bijstand verleend door andere deskundige personen. 4.3 Taken preventiemedewerker 7/22

8 4.3.1 Wat zijn de (wettelijke) taken en verantwoordelijkheden van een preventiemedewerker? De drie wettelijke taken van een preventiemedewerker zijn: Het (mede) opstellen en uitvoeren van de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Het adviseren en nauw samenwerken met de ondernemingsraad / personeelsvertegenwoordiging over de te nemen maatregelen voor een goed arbeidsomstandighedenbeleid. Deze maatregelen (mede) uitvoeren. Het adviseren aan en samenwerken met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners Wat moet er in een functieprofiel van een preventiemedewerker staan? Per organisatie stelt het verantwoordelijk management het profiel vast. Denk aan taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden, deskundigheid, kennis en inzicht. Daarna wordt dit getoetst door een gecertificeerde deskundige Welke preventietaken passen bij mijn organisatie en hoeveel tijd kost dat? Dat is afhankelijk van onder andere de bedrijfsgrootte en het type bedrijf. Dit kan per bedrijf enorm verschillen. Voor een indicatie van de basistaken en benodigde uren voor uw bedrijf verwijzen wij u naar de quickscan van InPreventie Wanneer ben je een (goede) preventiemedewerker? Een preventiemedewerker is de aanjager bij het opzetten en verbeteren van het arbobeleid. In de praktijk tekent zich een driedeling af in de werkzaamheden op het gebied van preventie en bescherming: de preventiemedewerker als contactpersoon, als arbo-coördinator en als beleidsadviseur. De rol die de preventiemedewerker in een bedrijf inneemt, heeft een duidelijke relatie met de aard van de risico s in het bedrijf, met de grootte van het bedrijf, met de mate van (de)centralisatie en met de visie van het management op de zorg voor arbeidsomstandigheden. In kleine bedrijven beperkt de rol van de preventiemedewerker zich meestal tot die van contactpersoon. In grote, centraal aangestuurde organisaties treedt de preventiemedewerker vaak op als beleidsadviseur op managementniveau. Voor een succesvolle invulling van de functie zijn naast de organisatiekenmerken en de visie van het management op arbeidsomstandigheden ook binnen de gestelde grenzen van de functie de ambities, competenties, rolopvatting en de visie van de preventiemedewerker zelf cruciaal. Maar hoe die rol ook is ingevuld en op welk niveau de preventiemedewerker ook acteert, essentieel is dat hij zijn werk zelfstandig en onafhankelijk moet kunnen uitvoeren Wat is de rol van een preventiemedewerker met betrekking tot de Risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E)? De preventiemedewerker gaat na of de huidige RI&E compleet en actueel is. Zo nodig werkt hij ook mee aan de RI&E. De preventiemedewerker stelt het plan van aanpak op, houdt dit actueel en rapporteert over de voortgang aan de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging en werkgever. De uitvoering van de verbetermaatregelen en het adviseren van werknemers hoort hier ook bij Welke soorten preventiemedewerkers zijn er? Er zijn verschillende manieren om de rol van preventiemedewerker in te vullen, namelijk: Als contactpersoon: intermediair tussen de eigen organisatie en externe deskundigen en heeft voldoende kennis van wat er in het bedrijf, vooral op de werk vloer, leeft. Als arbo-coördinator: actieve rol bij uitvoering van het arbobeleid. Als beleidsadviseur: ontwikkelen van arbobeleid, het sturen en coördineren van het beleid. Het kan ook een combinatie van bovenstaande taken zijn Wat is het verschil tussen een preventiemedewerker en een arbo-coördinator? Zie vorige ook de vraag. Er is wel een verschil: de arbo-coördinator wordt in de Arbowet nergens genoemd. De preventiemedewerker is een wettelijk geregelde functie Wanneer heeft een preventiemedewerker met de ondernemingsraad (OR) te maken? En met een bedrijfsarts? De bedrijfsarts moet nauw samenwerken met de preventiemedewerker. Naast de bedrijfsarts heeft de preventiemedewerker een belangrijke rol. De benoeming van de persoon van de preventiemedewerker zal voortaan met instemming van de medezeggenschap plaatsvinden. 8/22

9 Hiermee ontstaat een gezamenlijke verantwoordelijkheid: de preventiemedewerker krijgt draagvlak van werknemers en de medezeggenschap is medeverantwoordelijk voor het goed functioneren van de preventiemedewerker Moet de preventiemedewerker ook verslagleggen? Ja, Het verlenen van bijstand omvat in ieder geval: a het verlenen van medewerking aan het verrichten en opstellen van een risicoinventarisatie en -evaluatie als bedoeld in artikel 5 van de Arbowet; b het adviseren aan onderscheidenlijk nauw samenwerken met de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging, of, bij het ontbreken daarvan, de belanghebbende werknemers, inzake de genomen en de te nemen maatregelen, gericht op een zo goed mogelijk arbeidsomstandighedenbeleid; c de uitvoering van de maatregelen, bedoeld in onderdeel b, dan wel de medewerking daaraan. d Een afschrift van een advies als bedoeld in het zevende lid, onderdeel b, wordt aan de werkgever gezonden Hoe houdt een werkgever de arbeidsomstandigheden en risico`s in de gaten als werknemers bij de klant thuis werken? Voor diverse branches, onder andere thuiszorg, zijn hiervoor onder andere Arboconvenanten. Door werknemers goed te informeren met betrekking tot arbeidsomstandigheden gerelateerde instructies en protocollen. Denk hierbij aan tilinstructies, werkhouding en eventueel aanbieden van noodzakelijke beschermings- of hulpmiddelen. Voor informatie specifiek voor uw bedrijf kunt u het beste contact opnemen met uw arbodienst Hoort een preventiemedewerker ook toe te zien op een ongezonde levensstijl werknemers? De Arbowet omschrijft met name de arbeidsomstandigheden. In kader van preventie kan aan de werknemers wel preventieve programma s worden aangeboden voor een gezonde leefstijl. Afhankelijk van de functie kan het zijn dat er specifieke beroepskeuring is. 4.4 Benoeming preventiemedewerker Hoe wordt een preventiemedewerker benoemd? In de nieuwe Arbowet dient de preventiewerker met instemming van de werknemersvertegenwoordiging, zowel de persoon als diens rol, te worden vastgesteld. Zodat hij nog beter kan worden ingezet om de werkgever te ondersteunen bij de zorg een doeltreffend arbeidsomstandigheden- en preventiebeleid in een organisatie. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden moeten schriftelijk worden vastgelegd Moet een bestaande preventiemedewerker alsnog worden benoemd door de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging? Volgens het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geldt het betreffende instemmingsrecht op de concrete persoon en de positionering van de preventiemedewerker niet ten aanzien van de op de datum van inwerkingtreding van de wetswijziging zittende preventiemedewerker Hoe moet een kleine ondernemer een preventiemedewerker aanstellen als er geen ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging is? De werkgever dient in overleg met de belanghebbende werknemers af te stemmen. Onder de 25 werknemers mag de werkgever zelf de preventiemedewerker zijn Wat als er geen medezeggenschapsorgaan is, omdat er geen belangstelling is vanuit de werknemers, hoe wordt er dan een preventiemedewerker benoemd? Dit gebeurt dan in overleg met de belanghebbende werknemers Geldt het benoemen van een preventiemedewerker ook voor een personeelsvertegenwoordiging of alleen voor de ondernemingsraad? Ja. De nieuwe Arbowet zegt: De werkgever laat zich ten aanzien van de naleving van zijn verplichtingen op grond van deze wet bijstaan door een of meer deskundige werknemers. Indien in het bedrijf of de inrichting van de werkgever een ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging is ingesteld, wordt de keuze voor de deskundige werknemer, bedoeld in de eerste zin, en diens positionering, bepaald met instemming van die ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. Artikel 27, derde tot en met zesde lid, van de Wet op de ondernemingsraden is van overeenkomstige toepassing. 9/22

10 4.4.6 Moet benoeming schriftelijk/officieel gebeuren? Zowel de benoeming als positionering moet met instemming gebeuren. Indien de inspectie hierom vraagt, zal werkgever moeten aantonen wie de preventiemedewerker is, zijn positionering en ook zijn taken Is ook instemmingsrecht nodig bij werkgevers met 15 werknemers? Wanneer er een ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging is wel, anders gebeurt overleg met belanghebbende werknemers. 4.5 Opleiding preventiemedewerker Moet je een opleiding hebben gevolgd om preventiewerker te zijn? Nee, dit is niet verplicht. Het is van belang dat de preventiemedewerker die wordt aangesteld, over voldoende deskundigheid (weten welke risico s er zijn en hoe deze beheerst kunnen worden) en ervaring beschikt om de preventietaken goed uit te kunnen voeren. Met name kennis over de specifieke risico s in het eigen bedrijf is belangrijk. De werkgever kan de preventiemedewerker ondersteunen door aanbieden van opleiding Is er een opleiding voor preventiemedewerker? Ja, daar zijn trainingen voor. ArboNed biedt de basistraining Preventiemedewerker en de vervolgtraining Preventiemedewerker. De vervolgtraining is er specifiek voor mensen die werken in een kantooromgeving en voor mensen die werken in een productie-omgeving. 4.6 Diversen Waarom moet de arbodienst weten wie mijn preventiemedewerker is? En zijn gegevens hebben? De bedrijfsarts adviseert ook over preventie. Bij vragen over de Risico-inventarisatie en - evaluatie (RI&E) en/of preventie-en verzuimbeleid moet hij met de preventiemedewerker contact kunnen opnemen. In de RI&E staat overigens vermeld hoe werknemers toegang hebben tot de preventiemedewerker Krijgt een preventiemedewerker extra salaris (naast zijn huidige functie)? Dit kan een bedrijf zelf bepalen Welke consequenties heeft het voor een organisatie wanneer zij geen preventiemedewerker hebben? De Inspectie SZW kan maatregelen nemen als zij constateert dat de wet niet wordt nageleefd. Bij minder ernstige gevallen krijgt de werkgever een waarschuwing, een eis tot naleving of een boete opgelegd Mag de casemanager de rol van contactpersoon met Arbodeskundigen / Bedrijfsarts blijven vervullen of neemt preventiemedewerker dit over? In de Arbowet heeft de preventiemedewerker het recht om contact op te nemen met de arbodienst of bedrijfsarts. Dit zegt niets over de contacten van anderen binnen het bedrijf met de arbodienst. De casemanager treedt vaak op inzake individuele verzuimgevallen en preventiemedewerker zal meer het algemene arbeidsomstandighedenbeleid bespreken. 10/22

11 5 Basiscontract 5.1 Wat is een basiscontract arbodienstverlening? Het basiscontract is een verplichte overeenkomst tussen werkgever en arbodienstverleners. Hierin is de manier van ondersteuning vastgelegd, het bevat de minimale voorwaarden voor arbodienstverlening. In de contracten kunnen uiteraard meer afspraken gemaakt worden, conform de wensen van de werkgever. In het basiscontract moet staan hoe de arbodienstverleners de voor de werkgever verplichte taken uitvoeren. Bij de bedrijfsarts moet het contract specifiek ingaan op de uitvoering van de volgende punten: De bedrijfsarts kan iedere werkplek bezoeken. De bedrijfsarts heeft een klachtenprocedure. De bedrijfsarts moet nauw samenwerken met de preventiemedewerker en de OR, personeelsvertegenwoordiging of belanghebbende werknemers. De bedrijfsarts honoreert in beginsel het verzoek om een second opinion. De bedrijfsarts adviseert over preventieve maatregelen. De bedrijfsarts meldt beroepsziekten aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. 5.2 Ik ben al klant bij ArboNed. Hoe kom ik aan dit basiscontract? Uw huidige contract zal op veel punten al overeenkomen met de nieuwe Arbowet. ArboNed zal daar waar nodig u voorzien van een addendum (of een nieuw contract) waardoor u voldoet aan het basiscontract. De nieuwe wet kent een overgangsjaar van 1 jaar. Dit betekent dat dit voor 1 juli 2018 geregeld dient te zijn. ArboNed zorgt ervoor dat u tijdig wordt voorzien van een basiscontract. 5.3 Brengt dit veranderingen in (de kosten van) de dienstverlening met zich mee? Met name de mogelijke kosten van de second opinion zullen een wijziging zijn, omdat dit nieuw is. De overige kosten inzake preventie en overleg zullen vergelijkbaar zijn met wat u nu van ons afneemt op dit vlak. 5.4 Veel kleinere werkgevers hebben een contract waarin de bedrijfsarts alleen in beeld komt bij langdurig verzuim. Moeten zij nu weer een contract afsluiten zoals dat in het verleden het geval was? De nieuwe Arbowet schrijft een basiscontract voor met verplichte basiselementen. Dit geldt voor alle werkgevers. 5.5 Moet de samenwerking tussen de bedrijfsarts, ondernemingsraad en preventiemedewerker vastgelegd worden in het basiscontract? In het contract moet staan hoe het overleg tussen bedrijfsarts, preventiemedewerker en Ondernemingsraad kan plaatsvinden. 5.6 Is een arbeidsdeskundigheidsonderzoek mogelijk op basis van het basiscontract? Voor de uitvoering van de volgende taken moeten deskundigen worden ingeschakeld: de ziekteverzuimbegeleiding; e arbeidsgezondheidskundig onderzoek; f aanstellingskeuringen; g h toetsen van en adviseren over de Risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E); bieden van toegang tot de bedrijfsarts voor de werknemer voor individuele, persoonsgerichte gezondheidsvragen in relatie tot werk. Voor de taken a, b, c en e moet een bedrijfsarts worden ingeschakeld. Het toetsen van de RI&E moet door een van de vier kerndeskundigen worden uitgevoerd. In het contract moet worden beschreven op welke wijze de kerntaken worden uitgevoerd. 11/22

12 5.7 Welke van de punten uit het basiscontract zijn wettelijk verplicht voor de werknemer? In basiscontract is een aantal verplichte onderdelen waaronder toegang tot de bedrijfsarts bedoeld (open spreekuur) en aanstellingskeuringen als aanbieden van arbeidsgezondheidskundig onderzoek. Ook zullen in het basiscontract de klachtenprocedure en second opinion opgenomen worden. Voor volledig overzicht heeft de OVAL een document inclusief checklist opgesteld. 5.8 Wat betekent de komst van het basiscontract voor de keuzemogelijkheid tussen vangnet en maatwerkregeling? Hier verandert eigenlijk niets. De keuze blijft als voorheen, met instemming van ondernemingsraad/personeelsvertegenwoordiging. In de nieuwe Arbowet wordt aangegeven wat de verplichte onderdelen van het contract tussen werkgever en arbodienst/bedrijfsarts dient te zijn. 5.9 Voldoet een flex-contract met ArboNed ook aan het basiscontract? Al onze contracten zullen worden aangepast aan de nieuwe Arbowet Is ArboNed de enige partij waarmee ik een basiscontract mag sluiten? Nee, dit kan met alle arbodiensten. 12/22

13 6 Rol bedrijfsarts 6.1 Wat is straks het verschil in de rol van de bedrijfsarts? In de vernieuwde Arbeidsomstandighedenwet wordt benadrukt dat de bedrijfsarts een onafhankelijke, adviserende rol heeft. In feite was dit al zo. De bedrijfsarts heeft een adviseursrol, zowel voor werkgever als werknemer en is onpartijdig. De wetgever heeft ervoor gekozen om dit expliciet te benadrukken en daarmee ook aan te geven dat de verantwoordelijkheid voor het arbeidsomstandighedenbeleid bij de onderneming ligt. De werkgever is verantwoordelijk voor de verzuimbegeleiding van individuele werknemers. 6.2 Als de werkgever de bedrijfsarts wil spreken over hoe zaken gaan, wie betaalt dat dan? Deze mogelijkheid was er al. De kosten worden betaald door de werkgever conform de overeenkomst die hij heeft met de arbodienst of de bedrijfsarts. 6.3 Kan een bedrijfsarts ook doorverwijzen naar een specialist in bijvoorbeeld het ziekenhuis? Ja, dat kan de bedrijfsarts. 6.4 Is het niet de bedrijfsarts die door de werkgever wordt ingeschakeld? Dit hoeft niet. De werkgever heeft een contract met een arbodienst/bedrijfsarts voor uitvoering van onder meer Arbowet. Werkgever en werknemer kunnen bedrijfsarts om advies vragen. De Wet Verbetering Poortwachter schrijft ook voor dat de bedrijfsarts wordt ingeschakeld bij langdurig verzuim. Een werknemer kan een (preventief) open spreekuur vragen. 6.5 Moet een werknemer het advies van de huisarts of van de bedrijfsarts opvolgen? Een huisarts en een bedrijfsarts hebben verschillende expertises. Daar waar de huisarts adviseert ten aanzien van diagnose en behandelplan, geeft de bedrijfsarts advies over relatie over gezondheid en werk. De bedrijfsarts kijkt naar de mogelijkheden die iemand (nog) kan met ziekte/gebrek. 6.6 Moet de deskundig persoon perse een bedrijfsarts zijn? Voor de uitvoer van bepaalde taken uit de Arbowet moet dit wel. Voor de ziekteverzuimbegeleiding, de uitvoering van het arbeidsdeskundigonderzoek en aanstellingskeuringen moet de bedrijfsarts worden ingeschakeld. De werkgever moet daarnaast doeltreffende toegang tot de bedrijfsarts bieden (open spreekuur). In de Arbowet zijn vier gecertificeerde kerndeskundigen benoemd, namelijk: de bedrijfsarts, de arbeidshygiënist, de hoger veiligheidskundige en de arbeids- en organisatiedeskundige. Het toetsen van de Risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) moet door één van de vier kerndeskundigen worden uitgevoerd. 13/22

14 7 Vrije toegang werkvloer bedrijfsarts 7.1 Waarom moet de bedrijfsarts vrije toegang tot de werkvloer hebben? De bedrijfsarts krijgt vrije toegang tot de werkvloer. Dat is belangrijk, want tot nu toe blijft de bedrijfsarts vaak op afstand, namelijk in zijn spreekkamer. Vandaar uit kan hij niet zien, horen en ervaren wat er op de werkvloer gebeurt en leeft. De vrije toegang tot de werkvloer maakt dat hij veel beter organisatie breed en preventief kan adviseren. De bedrijfsarts stemt vooraf zijn bezoek met u af. 7.2 Wie betaalt de kosten van de vrije toegang tot de werkvloer door de bedrijfsarts? Als de bedrijfsarts het nodig vindt om de werkvloer te bezoeken, moet het mogelijk zijn. Dit zal tegen het gebruikelijke uurtarief worden doorberekend. 7.3 Wat heb ik eraan als een bedrijfsarts langskomt? Het kost extra geld. De bedrijfsarts zal langs willen komen als het verzuim of open spreekuur daar aanleiding voor geeft. Denk hierbij aan preventie of beroepsziekten. Het doel is dan om (verder) verzuim te voorkomen. 7.4 De bedrijfsarts krijgt het recht op werkplekbezoek. Wie initieert dat bezoek? Zowel de bedrijfsarts als werkgever kan dit initiëren, maar ook de preventiemedewerker. De werknemer kan dit ook initiëren, maar dan via de preventiemedewerker of de bedrijfsarts. 7.5 Hoe is de verwachting dat de bedrijfsarts gebruik gaat maken van de mogelijkheid om werkplekken te mogen bezoeken? Is het niet beter bedrijfsartsen te verplichten werkplekken te bezoeken zodat praktijk en verzuimbegeleiding beter op elkaar aansluiten? Als er uit een spreekuurbezoek door een werknemer, uit een Risico-inventarisatie enevaluatie (RI&E), of een verzoek door de preventiemedewerker of de werkgever de noodzaak ontstaat tot een bedrijfsbezoek, zal dit door de bedrijfsarts worden afgestemd met de werkgever. Als het verplicht gesteld zou worden, zou het een controlerend karakter krijgen. Het bezoek, zoals nu in de wet wordt opgenomen, is bedoeld als een preventieve maatregel. Bij werkgevers met meer dan 100 werknemers, wordt door de bedrijfsarts van ArboNed een bedrijfsbezoek gebracht. 14/22

15 8 Open spreekuur bedrijfsarts 8.1 Wat is het nut van een open spreekuur? Iedere werknemer heeft het recht een bedrijfsarts te bezoeken. Dus ook als men nog niet verzuimt of klachten heeft. Op die manier kunnen daadwerkelijke klachten en verzuim worden voorkomen. Dit betekent dus dat iedere werknemer zonder toestemming van de werkgever gebruik kan maken van het open spreekuur, zonder dat de werkgever hierover geïnformeerd wordt, tenzij werknemer dat wil. 8.2 Was dit eerder nog niet mogelijk? Vroeger bestond er ook een open spreekuur bij de bedrijfsarts. Daarna is dit door wetswijziging veranderd in een open spreekuur met een deskundige. Met deze laatste wetswijziging is het weer veranderd naar de bedrijfsarts. 8.3 Wie betaalt het open spreekuur? Open spreekuren op verzoek van een werknemer blijven gratis voor ArboNed-klanten met in ieder geval een Basis, Flex of Extra abonnement. Of waar dit contractueel zo is overeengekomen. Voor overige abonnementen geldt dat er een factuur volgt. 8.4 Hoe kunnen werknemers gebruikmaken van het open spreekuur van de bedrijfsarts zonder dat de werkgever hiervan kennis heeft? De contactgegevens van ArboNed (dan wel de arbodienst waarmee u een contract heeft) dienen bekend te zijn bij uw medewerkers. Dit kunt u bijvoorbeeld opnemen in uw verzuimprotocol. 8.5 Hoe weet ik wie er naar het open spreekuur gaan? Het open spreekuur is anoniem. Er komt geen terugkoppeling naar de werkgever. 8.6 In de nieuwe Arbowet komt er een recht op een open spreekuur. De Autoriteit Persoonsgegevens geeft aan dat er geen gegevens bij de arbodienst bekend mogen zijn van de werknemer voordat er een formele ziekmelding is gedaan (en controle BSN heeft plaatsgevonden). Wat zijn hieromtrent de verwachtingen om dit praktisch uitvoerbaar te maken? Formeel mag BSN bij de arbodienst/bedrijfsarts genoteerd worden op het moment dat er sprake is van een zorgvraag. De werknemer hoeft niet formeel ziekgemeld te zijn. De werknemer heeft een concrete zorgvraag, dat kan ook preventief zijn. Dit volgt uit de wet BSN in de zorg. Uitwisseling van BSN bij verzuim en re-integratie kent zijn grondslag in de Arbowet. We hebben tot de tijd gekregen om onze administratie/systemen hierop aan te passen en zo tot een werkbare oplossing te komen. 8.7 Is er een maximum voor de medewerker om het open spreekuur te bezoeken? Nee, dat is er niet. 8.8 Wij voeren eigen regie en voeren zelf de administratie en agendabeheer uit van de bedrijfsarts. Behalve het medische aspect, doen wij in principe alles. Dus bij P&O is bekend dat een werknemer naar het open spreekuur gaat. Is dit een probleem? Eigen regie is de rol van de leidinggevende bij het proces. Dit kan zowel bij vangnet of maatwerkregeling. Het open spreekuur is anoniem. De werknemer moet dus zonder dat hij werkgever informeert bij de bedrijfsarts terecht kunnen. 8.9 De bedrijfsarts houdt spreekuur op de locatie van werkgever, dan ziet de werkgever toch wie er bij de bedrijfsarts komt? Ja, dat kan. Spreekuur op locatie is ook met OR of personeelsvereniging besproken waarbij dit aspect altijd aan de orde is. Vaak probeert men een spreekkamer ergens in de luwte van het bedrijf te regelen. 15/22

16 8.10 Wat is de toegevoegde waarde van het open spreekuur ten opzichte van de eigen huisarts? De bedrijfsarts is specialist op het gebied van gezondheidsklachten en werk Je kunt toch nog steeds in goed overleg tussen werkgever en werknemer de werknemer preventief naar het open spreekuur laten gaan? In goed overleg kan alles. Hierbij worden wel de regels van het open spreekuur gehanteerd. Er volgt dus geen terugkoppeling naar de werkgever Moet een werknemer vrij krijgen voor het bezoeken van een open spreekuur? De consultatie van de bedrijfsarts door de werknemer moet in afstemming met de werkgever- in elk geval zodanig zijn ingericht dat er een adequate toegang is tot de bedrijfsarts/arbodienst. Dit houdt in dat deze faciliteit kenbaar is voor iedere werknemer, er zonder toestemming van de werkgever gebruik van kan worden gemaakt, er geen onnodige drempels zijn wat betreft plaats en tijdstip van het consult en dat werkgever niet geïnformeerd wordt over het consult Mogen de kosten van het open spreekuur doorbelast worden aan de desbetreffende werknemer? Het open spreekuur is anoniem en werkgever wordt niet geïnformeerd Wat zijn de verschillen tussen het nieuwe open spreekuur en het huidige arbeidsomstandighedenspreekuur? Bij het arbeidsomstandighedenspreekuur konden het ook andere specialisten zijn. Nu betreft het specifiek het spreekuur bij de bedrijfsarts. De werkgever mag naast het open spreekuur bij de bedrijfsarts nog steeds toegang tot andere Arbo-deskundigen aanbieden. Open spreekuur bij de bedrijfsarts is echter wettelijk vastgelegd. 16/22

17 9 Second opinion bedrijfsarts Let op: De overheid zal nog een AMvB (Algemene Maatregel van Bestuur) nemen ten aanzien van second opinion. Deze is nog niet bekend. 9.1 Waarom komt er een second opinion? Vanuit het werkveld waren er diverse voorstanders om dit in te voeren. Hierbij is ook gekeken naar de reguliere zorg waar een second opinion ook mogelijk is. 9.2 Wat houdt een second opinion in? Een werknemer heeft recht op een second opinion van een andere bedrijfsarts. Het verzoek voor een second opinion kan alleen van de werknemer komen. Bedrijfsartsen moeten dit verzoek in principe altijd honoreren. Alleen als er zwaarwegende argumenten zijn om dit niet te doen, mag dit worden geweigerd. De exacte randvoorwaarden van de second opinion volgen in een nader Koninklijk Besluit van de Minister. Dit is tot op heden nog niet bekend. 9.3 Wat betekent dit in praktijk? Over de precieze invulling en uitvoering van het recht op de second opinion is nog geen duidelijkheid. Dit wordt nader uitgewerkt in het Arbeidsomstandighedenbesluit. De NVAB - Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde - en de OVAL - branche voor duurzame inzetbaarheid - hebben recent hun advies over dit onderwerp aan de regering verstrekt. Zodra het Arbeidsomstandighedenbesluit vastgesteld is en publiekelijk bekend is, implementeren wij de second opinion in onze dienstverlening. 9.4 Wie betaalt de kosten van een second opinion? De kosten van een second opinion zijn voor de werkgever. 9.5 Geldt de loondoorbetalingsverplichting tijdens het wachten op een second opinion? De loondoorbetaling bij ziekte blijft bestaan zolang de werknemer ziek is en er sprake is van een dienstverband. De bedrijfsarts adviseert (al dan niet met een second opinion) inzake werkhervatting. 9.6 Ziet een werkgever op de factuur welke werknemer een second opinion heeft aangevraagd? Een second opinion is niet anoniem. De factuur zal een specificatie omvatten, conform de privacyrichtlijnen. 9.7 Kan de werknemer een vergoeding gevraagd worden als de uitkomst van een second opinion hetzelfde is als het eerste advies? Mogelijk geeft het AMvB (Algemene Maatregel van Bestuur) hier uitsluitsel over. Er zijn voor zover bekend geen aanwijzingen dat hier nadere regels voor komen. 9.8 Wat is het verschil tussen een second opinion en een deskundigenoordeel? Een deskundigenoordeel kan door werkgever en werknemer bij UWV worden aangevraagd. De aanvrager betaalt de kosten hiervan. Dit blijft zo als het was. De second opinion is geen vervanger van het deskundigenoordeel. Het verzoek voor een second opinion kan alleen van de werknemer komen. 9.9 Is de verwachting dat werknemers eerder een second opinion aanvragen in plaats van een deskundigenoordeel als een second opinion voor werknemers kosteloos is? De praktijk zal dit uitwijzen, maar wij verwachten dat heldere afspraken voor het gebruik van het second opinion zal bijdragen over juist gebruik Hoe kom je aan een arts voor een second opinion? 17/22

18 De exacte randvoorwaarden van de second opinion volgen in een nader Koninklijk Besluit van de Minister. Dit is tot op heden nog niet bekend. Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moeten we het besluit afwachten Mag de second opinion door een bedrijfsarts bij dezelfde arbodienst worden gedaan? Zoals de wet nu zegt niet. Er komt echter nog een besluit (AMvB) met nadere regels Moeten werkgevers hiervoor iets regelen? De exacte randvoorwaarden van de second opinion volgen in een nader Koninklijk Besluit van de Minister. Dit is tot op heden nog niet bekend. Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moeten we het besluit afwachten. Werkgevers moeten hiertoe wel afspraken gaan maken Kan een werknemer zelf een arts kiezen voor een second opinion? In principe is in het basiscontract vastgelegd wie de second opinion arts wordt. Dit in afstemming met de ondernemingsraad. Of de werknemer vrij is om een arts buiten het contract te kiezen, zal mogelijk in AMvB (Algemene Maatregel van Bestuur) worden vastgelegd Is een werkgever verplicht het oordeel van de second opinion arts over te nemen als deze afwijkt van de eerste bedrijfsarts? Nee. De bedrijfsarts zal conform de daarvoor geldende richtlijnen zijn advies uitbrengen. Indien werknemer zich hierin niet kan vinden dan kan hij een Deskundigenoordeel bij UWV aanvragen Wordt bij een second opinion de tweede arts op de hoogte gesteld van hetgeen de eerste arts heeft geoordeeld? De AMvB (Algemene Maatregel van Bestuur) zal hier mogelijk nadere regels geven Hoe wordt voorkomen dat werknemers gaan shoppen om hun zin te krijgen? In AMvB (Algemene Maatregel van Bestuur) zal mogelijk nadere regels worden gegeven Waarom kan alleen een werknemer en niet een werkgever een second opinion aanvragen? De wetgever heeft dit niet in haar regeling opgenomen. 18/22

19 10 Verplichte klachtenprocedure 10.1 Wat houdt een verplichte klachtenprocedure in? Iedere bedrijfsarts moet een klachtenprocedure hebben zodat een werkgever, een werknemer of andere belanghebbende een klacht kan indienen. Deze procedure moet voor iedereen kenbaar zijn en in de procedure wordt aangegeven hoe het ontvangen, onderzoeken en beoordelen van de klacht verloopt. De indiener van de klacht wordt geïnformeerd over de ontvangst van de klacht, de voortgang en de uitkomst. De beslissing over de klacht wordt door niet bij de klacht betrokken personen genomen Hoe heeft ArboNed zijn klachtenprocedure geregeld? ArboNed had al een duidelijke klachtenprocedure. Deze is ook in onze algemene voorwaarden benoemd. 19/22

20 11 Toezicht en handhaving 11.1 Wat houden toezicht en handhaving in? De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) krijgt meer mogelijkheden om werkgevers, arbodiensten en bedrijfsartsen sancties op te leggen bij het niet naleven van de regelgeving en het basiscontract. In sommige gevallen wordt de bedrijfsarts gelijkgesteld aan de werkgever Hoe gaat de Inspectie SZW de ruimere sanctioneringsmogelijkheden toepassen? Bijvoorbeeld het niet hebben van een basiscontract arbodienstverlening? Op basis van de nieuwe Arbowet moet de Inspectie soms verplicht een maatregel opleggen. Het niet hebben van een basiscontract is daar een voorbeeld van. Indien het basiscontract niet volledig is, zal de Inspectie mogelijk een eis van naleving vorderen. Voor het overige is dit ter beoordeling en beantwoording door de inspectie Is de adviserende rol van de Arbo-arts voldoende voor de werkgever om beroepsziekte aan te pakken? Het signaleren en melden van beroepsziekten was altijd al een taak van bedrijfsartsen. De nieuwe Arbowet voegt daaraan toe dat het niet melden van een beroepsziekte door de Inspectie wordt gezien als een overtreding van de Arbowet. Er kan aan de bedrijfsarts een boete worden opgelegd Hoe wordt er getoetst (en door wie) of een werkgever voldoet aan de nieuwe Arbo-wetgeving? Wat is de verwachting in de zin van handhaving? Focus op bepaalde sectoren? De inspecteur van Inspectie SZW controleert of een bedrijf of instelling een goed arbeidsomstandighedenbeleid voert. Er zijn geen specifieke sectoren benoemd waarop toezicht en handhaving zal plaatsvinden. Er worden geen sectoren uitgezonderd. Indien er door de inspecteur één of meer overtredingen zijn waargenomen, kan er een boete of een andere sanctie worden opgelegd. 20/22

21 12 Diversen 12.1 Waarom geeft de nieuwe Arbowet de OR meer mogelijkheden? De wetgever wil door de werknemers (via de ondernemingsraad en personeelsvertegenwoordiging) meer bij het proces te betrekken dat de betrokkenheid en het draagvlak voor arbeidsomstandigheden ook door de werknemers wordt vergroot Kan een werkgever nu geen arbeidsomstandighedenspreekuur meer aanvragen? Dit staat niet zo in de wet. Voor de werknemer moet de mogelijkheid er zijn. De werkgever kan een verzoek doen. De werknemer moet hier wel mee instemmen. De bedrijfsarts beoordeelt of dit binnen de wettelijke kaders is en er geen sprake is van ongeoorloofd gebruik Is er een voorbeeld voorhanden om een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) op te stellen? Op worden de meeste RI&E instrumenten getoond, ook de branche goedgekeurde RI&E s. Niet voor elke branche is er een goedgekeurd branchedocument. In dat geval kan de algemene RI&E worden gebruikt, de ABRIE MKB Zijn er meerdere risico-inventarisatie mogelijkheden binnen de kinderopvang? Ja, zie Is een audit op de RI&E verplicht? 12.6 Moet een toetsing RI&E opgenomen worden in het Arbo-contract of kan dit nog bij mijn externe gecertificeerde hoger veiligheidskundige laten? Er kan normaal gebruik worden gemaakt van de externe hoger veiligheidskundige mits deze een gecertificeerd kerndeskundige is. Zorg dat de bedrijfsarts ook kennis heeft van de inhoud van het toetsingsdocument De nadruk lijkt te liggen op het fysieke welzijn van werknemers. Is er aandacht voor het mentale welzijn? 21/22