GEMEENSCHAPPELIJKE PREVENTIEDIENST Opslag stookolietanks Verplichtingen stookolietanks Vlarem II Vanaf 0 moeten de meeste gebruikers van een stookolietank een attest kunnen voorleggen dat het bewijs levert dat: - de tank voldoet aan de vereist deugdelijkheid en - de tank met een waarschuwing- of beveiligingsysteem tegen overvulling is uitgerust. Wetgeving Deze verplichting is gebaseerd op Vlarem II de Vlaamse milieuwetgeving. Deze wetgeving is nogal complex, trouwens de verplichtingen verschillen, ook wat de limietdata van uitvoering betreft, in functie van: - de ligging - hetzij binnen een waterwingebied of beschermingszone -hetzij buiten een waterwingebied of beschermingszone - de grootte van de tank - minder dan 5000 l - 5000 l of meer - 10 000 l of meer - de aard van de tank - metaal - GTK (gewapend thermohardende kunststof) - de plaats van opstelling van de tank - bovengronds (binnen/buiten) - ondergronds 1
Grootte van tank Plaats van tank - 5000 l Buitenwand toegankelijk Buitenwand niet toegankelijk Aard van tank Metaal GTK + 5000 l Ondergronds Metaal Ligging Binnen waterwingebied WBO systeem 1 ste controle Verdere controle Permanente lekdetectie 5 jaarlijks 4 jaarlijks 1/08/1998 1/08/1998 Jaarlijks 10 jaar algemeen onderzoek 1/08/1999 Polyester jaarlijks + 5000 l Ondergronds Metaal Buiten waterwingebied 2 jaarlijks 15 jaar algemeen onderzoek Polyester 2 jaarlijks + 5000 l Bovengronds Binnen Buiten 1/08/1999 1/08/2001 1/08/1998 + 10.000 l Ondergronds Metaal Binnen waterwingebied 1/08/1999 1/08/1998 jaarlijks 10 jaar algemeen onderzoek 1/08/1999 Polyester jaarlijks + 10.000 l Ondergronds Metaal Buiten waterwingebied 1/08/2001 2 jaarlijks 15 jaar algemeen onderzoek 1/08/2001 Polyester 2 jaarlijks Beperkt onderzoek + 10.000 l Bovengronds Binnen Buiten 1/08/1999 1/08/2001 1/08/1998 Let op: vanaf 10.000 liter en meer noemt VLAREM II uw tank een hinderlijke inrichting en moet dit gemeld worden aan het college van burgemeester en schepenen van uw gemeente. In dat geval mag u de lektest ook niet meer laten uitvoeren door een erkend controle technicus maar wel door een milieudeskundige. 2-10-2007 2
Tests: U kan dus een erkend controle technicus contacteren, die dan op uw kosten een aantal tests op uw stookolietank zal uitvoeren: - een onderdruktest (alle af- en toevoerleidingen worden afgekoppeld en de tank wordt vacuüm getrokken en inwendig getest - een watertest (water is zwaarder dan stookolie en zakt dus op de bodem van uw tank; te weinig water kan op een lek onderaan uw tank wijzen, maar teveel water kan betekenen dat er water binnensijpelt) - een ph test (d.i. de zuurgraad in uw tank). Attest: Als uw tank goedgekeurd wordt krijgt u een attest en op de tank een groen label. Met een oranje dop mag de tank nog gedurende 6 maanden worden gebruikt. Deze moet wel in deze periode worden hersteld en herkeurd. Als uw tank afgekeurd wordt krijgt ze een rood label en moet u dit binnen de 14 dagen melden aan de afdeling water van ANIMAL.. De tank mg in geen geval nog gevuld worden in sommige gevallen moet ze zelfs meteen leeggepompt worden. De situatie moet zo vlug mogelijk in orde gebracht worden. 2-10-2007 3
GEMEENSCHAPPELIJKE PREVENTIEDIENST Opslag stookolietanks Enkele technische definities Wat is een milieuvergunning? De milieuvergunning doelt op de bescherming van het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking tegen het zowel rechtstreeks als onrechtstreeks gevaar, de overlast en het ongemak die een installatie of activiteit kan veroorzaken. Welke reservoirs worden als bovengronds aanzien? Een reservoir in open lucht of in een binnenruimte (kelder, garage, ) wordt aanzien als een bovengronds reservoir. Deze stookoliereservoirs moeten rondom toegankelijk zijn. Een bijzondere toepassing is een reservoir dat in een groeve (soort kelder) is geplaatst. Hierbij is rondom een vrije ruimte van minstens 50 cm voorzien om latere controle toe te laten. Welke reservoirs worden als ondergronds gezien? Een stookoliereservoir dat in volle grond of in een niet toegankelijke groeve is geplaatst, wordt aanzien als een ondergronds reservoir. Wat is een erkend technicus? Een door de overheid erkend person, die de nodige opleidingen heeft doorlopen en over een erkenningsnummer (SV nummer) beschikt. Meestal is dit uw installateur centrale verwarming of stookolieverdeler. Hij is belast met de dichtheidscontrole conform de wetgeving van de reservoirs en de leidingen. Wat is een overvulbeveiligingssysteem? Men kan kiezen tussen twee overvulbeveiligingssystemen. Het fluitje wordt rechtstreeks op het reservoir geplaatst onder de ontluchtingsleiding. De lucht die tijdens het vullen ontsnapt via het fluitje zal een duidelijk hoorbaar signaal teweeg brengen. Wanneer het fluitsignaal wegvalt, weet de stookolieleverancier dat het reservoir bijna vol is. De elektronische sonde stopt het vullen automatisch wanneer het reservoir bijna vol is. Wat is een permanent lekdetectiesysteem? Dit is een beveiligingsysteem dat het kleinste lek in het reservoir onmiddellijk signaleert. Dit systeem controleert het niveau van een vloeistof aangebracht in de dubbele wand van het reservoir. Wanneer het niveau stijgt,treedt een visueel en geluidsalarm in werking. Ook andere lekdetectiesystemen zijn beschikbaar, hoofdzakelijk voor enkelwandige 4
reservoirs. Wat is een dichtheidstest met ultrasone golven? Een vacuümpomp voert een lichte onderdruk uit in de tank waardoor eventuele lekken een ultrasoon geluid teweegbrengen. Een sensor boven in de tak en een sensor in de vloeistof kunnen zo de kleinste gaatjes opsporen en de dichtheid van de stookolietank controleren. Wat is een corrosiviteitstest? Deze technologie maakt et mogelijk om de risico s en de levensduur van ondergrondse metalen structuren te evalueren. Dankzij deze technologie worden de drie fundamentele elementen die bij het corrosieproces betrokken zijn afzonderlijk onderzocht. Hiervoor worden sommige metingen onmiddellijk ter plaatse gedaan, terwijl andere een analyse in het laboratorium vereisen. De combinatie van alle gegevens van het corrosieproces laat toe het risico op zwakheden in de structuur (zoals de vorming van lekken) te evalueren. Wat is een kenplaatje, Dit is een onveranderlijk plaatje dat goed zichtbaar en duidelijk leesbaar in de buurt van de vulleidingen wordt bevestigd. Hierop staan het nummer en bouwjaar van het reservoir, de aard van het opgeslagen product, de inhoud in liters uitgedrukt, alsook de datum en geldigheid van de dichtheidstest. Wat is een inkuiping? Dit is een constructie waarin een bovengrondse stookolie reservoir zich bevindt. De inkuiping moet de inhoud van het reservoir (vanaf 5000 liter) kunnen opvangen en uit niet-ontvlambaar materiaal vervaardigt zijn en bovendien brandstof dicht zijn. Producten die hiervoor gebruikt worden zijn: epoxy, folie,. Bij nieuwe reservoirs is een afstand van 50 cm tussen de tank en de inkuiping vereist. Voor bestaand reservoirs gelden deze afstandregels niet. Wat is een? - Inzage in het vorig rapport; - visuele controle van zichtbare delen; - controle naar de doeltreffendheid van de overvulbeveiliging; - controle van eventueel lekdetectie en/of kathodische bescherming; - controle op aanwezigheid van water en/of slib. Wat is een algemeen onderzoek? (niet van toepassing voor polyesterreservoirs) Idem plus: - grondige controle indien aanwezigheid van water en/of slib; - indien mogelijk, potentiaalmeting (enkel voor ondergrondse metalen reservoirs) - corrosiviteitsonderzoek naar de agressiviteit van de grond, die het metaal kan aantasten (enkel voor metalen reservoirs vanaf 10.000 liter) 2-10-2007 5
- enkelwandige ingegraven metalen reservoirs: dichtheidstest. Wat is een beschermingszone? Een gebied waar speciale voorschriften gelden om het grondwater te beschermen. (grondwaterwinning). Wat is een kathodische bescherming? Beschermingsysteem dat eventuele corrosie van het reservoir tegengaat. Wat is een conformiteitattest? Dit is een verslag van de resultaten van de uitgevoerde controles dat verklaart of het reservoir al dan niet overeenstemt met de reglementering. 2-10-2007 6
Opslag van stookolie in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest Aan welke voorwaarden moet het reservoir voldoen? In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest geldt geen enkele reglementering voor de installatie of controle van een stookoliereservoir. Toch kan een milieuvergunning vereist worden die specifieke exploitatievoorwaarden inhoudt. Indien een tank buiten gebruik wordt gesteld, moet deze geledigd, gereinigd, ontgast en verwijderd worden. Is een milieuvergunning verplicht? Voor bovengrondse reservoirs met een inhoud van minder dan 3.000 liter is geen milieuvergunning vereist. Voor bovengrondse reservoirs met een inhoud tussen 3.000 en 10.000 liter en ondergrondse reservoirs van minder dn 10.000 liter is een milieuvergunning klasse 3 nodig. Deze vergunning verplicht de exploitant het reservoir aan te geven bij het college van burgemeester en schepenen van de betreffende gemeente. Het reservoir mag geëxploiteerd worden zodra de ontvangstbevestiging van de aangifte bij het reservoir op een van op de openbare weg zichtbare plaats hangt. Voor elk reservoir met een inhoud van meer dan 10.000 liter is een milieuvergunning klasse 2 of 1 nodig. Deze vergunning legt niet alleen de aangifte van het reservoir op, maar bevat ook specifieke exploitatievoorwaarden zoals bepaald in de ordonnantie van 5 juni 1977. Welke preventiemaatregelen moeten genomen worden? Ondanks de afwezigheid van reglementering in het Brussels Gewest worden volgende preventiemaatregelen inzake milieuvervuiling aangeraden: Nieuw reservoir - Beantwoorden aan de bouwnormen: - Installatie onder toezicht van een erkende instelling: Bovengronds reservoir: dubbelwandig of enkelwandig in een stookoliedichte inkuiping die de helft van de inhoud van het reservoir kan bevatten. De visuele controle van alle wanden moet mogelijk zijn: Ondergronds reservoir: voorzien van een dubbele wand en een lekdetectiesysteem; - Uitgerust met een overvulbeveiligingsysteem - Regelmatig onderhoud en controle Bestaand reservoir - Uitgerust met een overvulbeveiligingsysteem; - Plaatsing, indien mogelijk, van een stookoliedichte inkuiping voor enkelwandige bovengrondse reservoirs; - Plaatsing van een lekdetectiesysteem op dubbelwandige tanks; - Regelmatig onderhoud en controle Welke controles moeten uitgevoerd worden? Ondanks het feit dat er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest geen erkende firma s of technici bestaan voor het onderhoud en de controle van stookoliereservoirs, wordt aangeraden beroep te doen op personeel dat hiervoor bevoegd is (in Vlaanderen en Wallonië moeten de erkende reservoir technici een specifieke opleiding volgen voor de controle van stookoliereservoirs). 2-10-2007 7
Volgende punten dienen in acht genomen te worden: Bovengronds reservoir - Visuele controle van de opslaginstallatie (tank, slangen, accessoires) en zoeken naar leksporen; - Visuele controle van de corrosie in de tank (indien metaal); - Visuele controle van de buitenwanden van de tank; - Controle op aanwezigheid van water en slib; - Controle van het overvulbeveiligingssysteem (indien aanwezig). Ondergronds reservoir - Visuele controle van de buitenkant (mangat, vulpunt, luchtgat, leidingen en accessoires); - Controle van het overvulbeveiligingssysteem (indien aanwezig); - Controle van het lekdetectiesysteem (dubbelwandig); - Controle op aanwezigheid van water en slib; - Dichtheidstest van de tank en de leidingen of een analyse van de corrosiviteit; - Controle van de kathodische bescherming (indien aanwezig); - Studie van de waarneembare vervuilingen. 2-10-2007 8