Reims. De Basilique Saint-Remi gezien vanaf de kloostergangen van Musée Saint-Remi

Transcriptie

1 Reims Reims ligt aan de oevers van de rivier de Vesle. De stad bezit maar liefst vier gebouwen die vermeld staan op de UNESCO wereld-erfgoedlijst, namelijk de Cathédrale Notre-Dame, de Basilique Saint-Remi, het Palais du Tau en het Musée Saint-Remi. In de twee laatst vermelde gebouwen zijn interessante musea gevestigd. In het Palais du Tau, het voormalige aartsbisschoppelijke paleis, zijn beelden en andere kunstwerken uit de kathedraal ondergebracht. In de voormalige Abbaye Saint-Remi zijn meerdere collecties te vinden, onder meer Romeinse vondsten en religieuze kunstvoorwerpen uit de middeleeuwen. De wereldberoemde kathedraal is natuurlijk het bekendste gebouw van Reims. De Basilique Saint-Remi gezien vanaf de kloostergangen van Musée Saint-Remi In de stad bevinden zich nog andere religieuze gebouwen, waaronder de gotische Église St- Jacques en de Chapelle Foujita. De kapel is door Foujita ( ) ontworpen en gedecoreerd. Deze Japanse schilder en illustrator streefde naar een synthese tussen oosterse en westerse kunst. Zachte kleuren, een golvende lijnvoering en gracieuze houding domineren het interieur. Musée-Hôtel Le Vergeur te Reims In het centrum liggen eeuwenoude bezienswaardige gebouwen naast twintigste-eeuwse bouwwerken die gekenmerkt worden door gebrek aan creativiteit en fantasie. Hierdoor is het totaalbeeld niet pittoresk. Toch heeft de stad naast de indrukwekkende hoogtepunten ook een groot aantal oude gebouwen die een wandeling door het centrum aantrekkelijk maken. Het Ancien Hôtel des comtes de Champagne dateert uit de dertiende eeuw. Tot de mooiste huizen van de stad behoort Musée-Hôtel Le Vergeur. Het renaissancistische hôtel de la Salle is tussen 1545 en 1556 gebouwd. Het huis ernaast is eveneens fraai; het is voorzien van een koetspoort, geflankeerd door de gebeeldhouwde gestalten van Adam en Eva. Let ook op het gebeeldhouwde fries. De gebouwen die de contouren van het Place Royale vormen zijn zorgvuldig op elkaar afgestemd. Het plein is een mooi

2 voorbeeld van Louis-XVI-architectuur. Het is in 1760 aangelegd naar een ontwerp van Legendre. Place Royale te Reims De oude universiteitsstad is gelegen in het hart van de wijngaarden. Het is daardoor het centrum van de champagne wijn en de zetel van ruim twintig voorname champagnehuizen. Liefhebbers van deze mousserende wijn kunnen in meerdere champagnehuizen deelnemen aan een rondleiding of proeverij ( Informatie hierover is te krijgen bij het toeristische informatiebureau). De bekendste huizen bevinden zich rond het Champ de Mars en op de hellingen van de Butte St. Nicaise. Uit deze helling dolven de Romeinen kalksteen voor hun gebouwen, aquaducten en wegen. De steengroeven bleken later door hun constante temperatuur ideale plaatsen om wijn te laten rijpen. Het Champagnehuis Pommery heeft zijn stelsel van gangen versierd met negentiende-eeuwse beelden en een wijnvat van art nouveau kunstenaar Emile Gallé. Het vat is geschikt voor liter. De firma Taittinger beschikt eveneens over mooie wijnkelders. Een gedeelte van hun flessen rijpen in de crypten van de dertiende-eeuwse Abbaye St- Nicaise. De abdij is verwoest tijdens de Franse Revolutie.Reims is dan ook zonder meer een boeiende stad voor een lang weekendje weg. De facade van de wereldberoemde Cathédrale Notre-Dame te Reims Geschiedenis Reims Reims, oorspronkelijk Durocortorum genaamd, was de hoofdstad van de Gallische

3 stam der Remi. Onder het moderne Reims bevinden zich de funderingen van deze stad. De Gallische stad sloot in 55 voor Christus een aliënatie met Julius Caesar en werd kort daarop Romeins. Het Romeinse verleden is tastbaar aanwezig dankzij de Porte Mars en de Cryptoportique. De porte de Mars is 13.5 meter hoog. Romeinse vondsten zijn te bezichtigen in het Musée Saint- Remi De triomfboog is rond het jaar 200 gebouwd en versierd met basreliëfs. Het is de grootste triomfboog in de Romeinse wereld. De gewelfde galerijen van de Cryptoportique (place du forum) waren mogelijk een onderdeel van een oude tempel. Resten van oude schilderingen geven aan dat de galerieën waarschijnlijk een belangrijkere functie diende. De Cryptoportique bevindt zich iets onder het huidige aardoppervlak en bestaat uit drie grote galerieën die samen een u-vorm beschrijven. Het is rond 200 na Christus gebouwd op de plaats van het Romeinse Forum. De Porte Mars te Reims In de vierde eeuw kreeg Reims een bischopszetel. Remigius (ca 438-ca. 533, bisschop van Reims) kerstende Clovis I (koning der Franken) in Reims. Een legende verhaalt hoe een duif (symbool van de Heilige Geest) het chrisma (een flesje met heilige olie) naar Clovis bracht voor de zalving. Remigius zijn attributen zijn daarom een flesje olie en een duif. Soms draagt de duif het Chrisma in haar snavel. De legendarische fles werd later gebruikt voor de kroning van Franse koningen.

4 De Basilique Saint-Remi, waar de Heilige Remigius begraven is In Reims was er een Karolingische werkplaats voor boekverlichting. In deze miniatuurschool werd het Ebo-evangelarium ( ca ) en het Utrechtse Psalter ( ca ) verlicht. In de twaalfde eeuw bracht textiel grote welvaart. Vanaf de vijftiende eeuw werd de wijnproductie het belangrijkste. Detail van de Cathédrale Notre-Dame waar vele Franse koningen zijn gekroond Tussen 1180 (Filips II) en 1825 (Karel X) hebben alle Franse koningen zich laten kronen in de Cathédrale Notre-Dame. Veel historische gebouwen zijn tijdens de Eerste Wereldoorlog vernield door Duits artillerie vuur. De stad bevond zich toen vlak achter de Franse frontlijn. Op 7 mei 1945 werd de Duitse overgave getekend in het Musée de la Reddition, het Franse hoofdkwartier van generaal Eisenhower. De zaal waarin de ondertekening plaatsvond ziet er nog hetzelfde uit. In de ateliers voor gebrandschilderde ramen hebben belangrijke kunstenaars als Villon, Braque en Chagall gewerkt.

5 Kathedraal Notre-Dame Reims De façade van de kathedraal van Reims Sinds 401 heeft er een kerk gestaan op de plaats van de Cathédrale Notre-Dame. Nadat een brand in 1210 zijn voorganger verwoestte, is aan de bouw van de huidige constructie begonnen. Jean d Orbais was de eerste bouwmeester. Degene die hem opvolgden bleven het oorspronkelijke ontwerp redelijk trouw. Daardoor is er sprake van eenheid van stijl, ondanks het feit dat de bouw door onderbrekingen tot de 15 de eeuw duurde. Het ontwerp is beïnvloed door de kathedraal van Chartre. De kathedraal is bijzonder rijkelijk versierd en groot van formaat. Ook de hoogte van het schip, maar liefst 38 meter, imponeert. Dergelijke inspanningen en kosten werden gerealiseerd omdat de kathedraal een bijzondere nevenfunctie had; de Franse koningen werden er gekroond. Dit is te danken aan de doop van de eerste Christelijk koning der Franken op deze plaats. Mogelijk zijn de verhoudingen het gevolg van afstemming op de koninklijke ceremonies. Het grondplan wijkt in verhouding af van wat normaal is. De lengte van het schip is lang terwijl het koor wel breed is maar opvallend kort. De beroemde glimlachende engel, kathedraal van Reims Het valt op dat zowel het beeldhouwwerk als de architectonische elementen de verticale lijnvoering krachtig benadrukken. De luchtbogen zijn erg dun en hoog. Er is creatief

6 omgegaan met details. Waarschijnlijk is er in het interieur voor het eerst afgeweken van het idee dat de hoogte van een kapiteel afhankelijk is van de breedte van de drager. Voorheen hadden brede pijlers hogere kapitelen dan de dunnere colonetten die zich ervoor bevonden. In de jongste delen van Reims hebben de kapitelen dezelfde hoogte. Meerdere motieven en opvattingen uit de kathedraal van Reims zijn frequent nagevolgd in andere gotische kerken. Het aan Maria gewijde hoofdportaal Zowel de sculptuur als de architectuur worden beschouwd als een hoogtepunt in de Franse hoge gotiek. Het exterieur is voorzien van meer dan 2300 beelden. De befaamde koningsgalerij bevat 56 beelden van Franse koningen die 4.5 meter hoog zijn. In het midden is de doop van Clovis uitgebeeld. Opmerkelijk is het grote aantal engelen. De Glimlachende engel is de bekendste. Het beeld bevindt zich boven het noordelijke portaal. Zijn vleugels zijn uitgevouwen terwijl de houding bijzonder gracieus is. De binnenkant van de façade is voorzien van gebrandschilderd glas en beeldhouwwerken De beelden aan het hoofdportaal zijn gewijd aan Maria. Op de trumeau ( het middelste deel ) is de gekroonde Maria met het kind Jezus afgebeeld. Rechts in de wangen is de verkondiging en de visitatie (de ontmoeting van de zwangere Maria en de zwangere Elisabeth) weergegeven, links het offer in de tempel. De gevelspits is voorzien van de kroning van Maria. Het origineel bevindt zich in het Palais du Tau. De meeste beelden van het westportaal worden gedateerd tussen 1252 en Opmerkelijk is dat ook de binnenkant van de façade rijkelijk met beeldhouwwerk is versierd. De kathedraal kwam tot stand onder leiding van Gaucher de Reims. Het beeldhouwwerk van de noordkant van het transept is eveneens interessant. Deze sculpturen zijn ouder dan de beelden aan de façade. De ruimte is gevuld met licht dankzij de grote hoeveelheid glas in de bovenmuren. Veel van het oorspronkelijke gebrandschilderde glas is vernietigd tijdens de

7 revolutie en de Eerste Wereldoorlog. Het grote roosvenster uit de dertiende eeuw bleef gelukkig behouden. Het verhaal van de heilige maagd is er op uitgebeeld. Ze is omgeven door apostelen en musicerende engelen. De kathedraal heeft ook enkele schitterende twintigste-eeuwse ramen. Ze zijn ontworpen door Marc Chagall en bevinden zich in de centrale straalkapel. In het interieur staat een astronomisch uurwerk uit de vijftiende eeuw. Om het gehele uur komen twee groepen te voorschijn die de Aanbidding der Wijzen en de Vlucht naar Egypte uitbeelden Basiliek St.-Remi Reims Deze graflegging uit 1530 is één van de interessantste beeldhouwwerken in de basiliek De Basilique St.-Remi is zowel de oudste kerk van Reims als de grootste Romaanse kerk in Noord-Frankrijk. De eerste kerk die zich op deze plaats bevond is in 852 gewijd. Deze Karolingische kerk werd gebouwd ter ere van de heilige Remigius (= Saint Remi) onder aartsbisschop Hincmar. De kerk was verbonden met het Franse koningsschap doordat het zich bevindt boven het graf van de Heilige Remigius en omdat de Heilige olie er werd bewaard. Het verhaal ging dat deze olie door engelen was gebracht voor de zalving van de Franse koningen.

8 basilique Saint-Remi te Reims De Romaanse nieuwbouw kwam vanaf 1005 tot stand onder abt Airard. Met enkele wijzigingen werd de kerk na 1034 voltooid onder abt Thierry. Het karakter van de Romaanse kerk is veranderd door latere toevoegingen. Het hoofdschip, de zijschepen en de middenschepen zijn Romaans. Het hoofdschip was oorspronkelijk overdekt met een vlak plafond in plaats van het gotische kruisribgewelf. Zuilen werden in het hoofdschip voor de pijlers van de opstand gezet om de bundelpijlers te dragen waarop de ribben van het gewelf steunen. De spitse blinde arcade van de galerij zijn eveneens gotische toevoegingen. Hoogstwaarschijnlijk zijn ook de timpanen op de slanke zuilen in de arcaden later toegevoegd. In dat geval waren de openingen van de galerijen groter en viel er dus meer licht binnen. De muren en het plafond waren oorspronkelijk beschilderd met kleurige taferelen die de gelovigen onderrichten. Facade van de basilique Saint- Remi te Reims De verbouwing in gotische stijl begon in de tweede helft van de jaren zestig van de twaalfde eeuw. De werkzaamheden vingen aan met een nieuwe westgevel tussen de zijtorens. De onderste verdiepingen geven een beeld van hoe de gevel er toen uitzag. De delen daarboven zijn van latere datum. De vroeggotische kooromgang uit de twaalfde eeuw sluit aan met elementen uit het aan de gotische smaak aangepaste Romaanse middenschip. Enkele kleinere verbouwingen vonden plaats in de zestiende en de zeventiende eeuw. De kerk is grotendeels herbouwd na de verwoestingen van de Eerste Wereldoorlog.

9 Ancien Collège des Jésuites Reims Exterieur Ancien Collège des Jésuites te Reims Dit college is in 1606 gesticht. De gebouwen zijn hoofdzakelijk tussen 1617 en 1678 opgetrokken. Nadat de jezuïeten in 1762 uit Frankrijk werden verdreven, ging het gebouw dienen als ziekenhuis (tot 1967).Bezienswaardig zijn het ingelegde plafond in de eetzaal en de keuken. De eetzaal is voorzien van lambrisering uit de zeventiende eeuw. De keuken was de enige plaats waar een openhaard toegestaan was in de tijd van de jezuïeten. Zij hadden immers een zeer sobere levenstijl en strikte voorschriften. Ancien Collège des Jésuites te Reims Een renaissancistische dubbele wenteltrap leidt naar de bibliotheek. Deze barokke bibliotheek vormt het onbetwiste hoogtepunt van dit voormalige college. Het is voorzien van een schitterend cassetteplafond. Het wordt ondersteund door voluten, engeltjes en bloemenslingers. Let ook op de leeshokjes. Musée des Beaux Arts Reims

10 Musée des Beaux Arts te Reims Het musée des Beaux-Arts is gevestigd in het achttiendeeeuwse Abbaye St.-Denis. De bijbehorende kerk is vernietigd tijdens de Franse Revolutie. De collectie bestaat uit beeldende kunst vanaf de renaissance. Een groot deel van de geëxposeerde kunstwerken is afkomstig van minder bekende kunstenaars. De collectie bezit wel een aantal kunstwerken die een bezoek de moeite waard maken. Het hoogtepunt uit de verzameling zestiende-eeuwse kunst vormen de portretten van de Cranach de Oude en de Cranach de Jonge. Het betreft tekeningen van Duitse vorsten die zijn ingekleurd met olieverf en waterverf. In het totaal zijn er dertien portretten, maar ze worden beurtelings tentoongesteld, ongeveer vijf ter gelijktijdig. De dood van Marat van Louis David en een pikante Odalisk van Boucher behoren tot de bekendste schilderijen uit het museum. Het museum beschikt eveneens over 26 landschappen van Corot. Ook zijn er enkele schilderijen aanwezig van bekende kunstenaars uit de Tweede helft van de negentiende eeuw en de eerste helft van de twintigste eeuw waaronder; Courbet, Pisarro,Monet, Gauguin, Matisse,Dufy

11 Musée St-Remi Reims Deze elegante staatsietrap dateert uit 1778 Dit museum is gevestigd in de voormalige Abbaye St.-Remi. De meeste gebouwen zijn in de zeventiende en de achttiende eeuw tot stand gekomen. Enkele middeleeuwse gedeelten zijn bewaard gebleven waaronder de gotische kapittelzaal met zijn zeventiende-eeuwse omhulsel. Het parlatorium dateert uit de dertiende eeuw. Zaal uit de zeventiende eeuw met Romeinse vondsten De collectie is gevarieerd; van prehistorische voorwerpen tot kunstvoorwerpen uit de late middeleeuwen. De museumstukken zijn afkomstig uit Reims en de omgeving. Tot de mooiste Gallo-Romeinse museumobject behoort de marmeren graftombe van Jovinus. Ook zijn er enkele mooie mozaïeken uit die periode te zien. Het museum heeft schitterende vertrekken in verschillende bouwstijlen, waaronder deze gotische zaal De collectie bestaat grotendeels uit middeleeuwse kunstobjecten. Er zijn onder meer vele religieuze beeldhouwwerken in hout en brons te zien. Vergeet niet te letten op de beeldhouwwerken die onderdeel uitmaken van de architectuur. De kapittelzaal heeft bijvoorbeeld zeer fraaie romaanse kapiteeltjes.

12 Detaille uit de wandtapijten van St-Remi Het hoogtepunt in de collectie vormen de zestiende-eeuwse tapijten met scènes uit het leven van Saint Remi. Ook is er een verzameling met wapens te zien uit de zestiende tot en met de negentiende eeuw. z Musée-Hôtel Le Vergeur Reims Musée-Hôtel Le Vergeur te Reims Het Hôtel Le Vergeur dateert uit de dertiende, vijftiende en zestiende eeuw. De geschiedenis van Reims is in dit museum in beeld gebracht. Meerdere kamers zijn ingericht met de meubels van de laatste bewoner, baron Hugues Krafft. Hij stierf in 1935 stierf in dit huis. Dit huis is interessant voor kunstliefhebbers dankzij een ruimte waarin prenten van Dürer hangen. Palais du Tau Reims

13 In het Palais du Tau zijn onder meer beelden en wandtapijten te zien Het paleis van de aartsbisschop bevindt zich naast de kathedraal. De naam van het paleis heeft het te danken aan de T-vormige plattegrond (tau is Grieks voor T). Al in 1138 stond er op deze plaats een aartsbisschoppelijk paleis. Het paleis huisvest tegenwoordig een museum. Er zijn kerkschatten ( onder meer reliekschrijnen en reliekhouders) beeldhouwwerken en tapijten uit de kathedraal in onder gebracht. Ook de kroningsinsignes zijn er tentoongesteld. La Salle Basse, Palais du Taut te Reims In 1690 is het gebouw ingrijpend veranderd door Mansart en Robert de Cotte. Beiden architecten waren in dienst van de Franse koningen. Enkele delen uit het oudere paleis bleven bewaard, zoals de gotische kapel die tussen 1215 en 1235 gebouwd is. Boven het portaal is de aanbidding der wijzen uitgebeeld. De 15 deeeuwse Salle du Tau, de banketzaal behoort tot de interessantste zalen. Het bezit een mooi kielbooggewelf. Aan de wand hangen de 15 de-eeuwse tapijten uit Arras. De geschiedenis van Clovis is op deze tapijten uitgebeeld. De toekomstige koning bracht hier de nacht door voor de kroning. Na de kroning vond er een groots banket plaats. De Salle du Tau,Palais du Taut te Reims

14