DE VERNIEUWDE TOEKOMST

Transcriptie

1 1 XIOS HOGESCHOOL LIMBURG DEPARTEMENT INDUSTRIELE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE DE VERNIEUWDE TOEKOMST Joris CLAES Afstudeerwerk ingediend tot het behalen van het diploma van industrieel ingenieur in bouwkunde master in de industriële wetenschappen: bouwkunde Promotoren: ir. W. Vos (Democo) ir. arch. K. Asnong (XIOS Hogeschool Limburg) Academiejaar

2 2

3 3 XIOS HOGESCHOOL LIMBURG DEPARTEMENT INDUSTRIELE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE DE VERNIEUWDE TOEKOMST Joris CLAES Afstudeerwerk ingediend tot het behalen van het diploma van industrieel ingenieur in bouwkunde master in de industriële wetenschappen: bouwkunde Promotoren: ir. W. Vos (Democo) ir. arch. K. Asnong (XIOS Hogeschool Limburg) Academiejaar

4 4 Dankwoord Zonder de hulp van anderen zou dit eindwerk nooit geworden zijn wat het nu is. Langs deze weg wil ik dan ook iedereen bedanken die mij geholpen heeft met de realisatie van dit eindwerk. Zo wil ik eerst en vooral mijn ouders en zus bedanken voor hun onvoorwaardelijke steun en hun geduld dat ze met mij hebben. Graag zou ik enkele mensen in het bijzonder vernoemen. Eerst en vooral mijn bijzondere dank aan mijn interne promotor ir. arch. K. Asnong. Vervolgens mijn speciale dank aan mijn externe promotor ir. W. Vos van het bedrijf Democo en alle andere medewerkers van Democo. Alsook alle bedrijven die ik dankzij hun contacteerde. Bij deze gelegenheid dank ik ook de talrijke bedrijven en hun medewerkers die mij geholpen hebben. Ook hier zijn er enkele die ik graag in het bijzonder vernoem. Dit zijn Dhr. H. Max van het bedrijf Isola en de ing. D. Balcer van het bedrijf Libost voor hun deskundige hulp bij het akoestische probleem. Mevrouw Christine Droogmans van Bouwmaterialen Droogmans NV voor haar veelzijdige hulp. Dhr. Walter Oeyen van MW Schrijnwerkerij. Tot slot, maar daarom zeker niet minder belangrijk, wil ik mijn goede vrienden bedanken voor hun steun en hun hulp bij de voltooiing van dit eindwerk. Bedankt mannen. Allen bedankt!! Zonder jullie was dit niet mogelijk geweest.

5 5 Abstract Een koppel uit Hasselt heeft hun oog laten vallen op een oud huisje in de Monerikstraat in Kuringen. Zij hebben dit oude huis gekocht en gaan dit nu om toveren tot hun droomhuis. Dat dit echter niet als vanzelf gaat, daar zijn ze hun van bewust. Bij de beslissingen die ze hiervoor moeten nemen gaan ze niet over één nacht ijs. Ze roepen de hulp van derde in om zodoende de verbouwingen/renovatie tot een goed einde te brengen. Zo hebben ze besloten één deel van het huis af te breken en een soortgelijke constructie opnieuw op te bouwen. Een tweede deel van het huis gaan ze renoveren. Zoals Meneer en Mevrouw reeds weten moeten sinds 1 januari 2006 alle nieuw te bouwen en te renoveren (verbouwen) woningen conform zijn aan de nieuwe Energie Prestatie en Binnenklimaat norm, of kort weg EPB. Mijn taak bestaat er in Meneer en Mevrouw een degelijk voorstel te doen en hun zodoende te helpen in het renoveren van het tweede deel. Dit zal betrekking hebben met de EPB maar ook met andere randvoorwaarden die zij stellen. Kort opgesomd zijn dit: het financiële plaatje, functionaliteit (akoestiek), stabiliteit, bouwfysica,.... In het project gaan we stap voor stap te werk. Ieder probleem wordt afzonderlijk aangepakt zodat we dit kunnen samen voegen tot één geheel dat een leidraad wordt in de renovatie. Dit op een manier dat de eigenaars, fervente doe-het-zelvers, niet voor voldongen feiten komen te staan en kunnen anticiperen op problemen. Zodoende dat dit huis, een thuis wordt voor een gelukkig gezin.

6 6 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Doelstelling Beschrijving Algemeen Vloer Muren Dak Ramen-vensters-deuren Lateien Plannen Akoestiek Probleemstelling Inleiding Geluid Geluidsoverdracht Eisen gesteld door de norm: NBN S Criteria voor de geluidsverzwakkingsindex van een wand Criteria voor de geluidsverzwakkingsindex van de buitenwand Criteria voor de genormaliseerde bruto akoestische isolatie tussen twee vertrekken Criteria voor de transmissie van contactgeluid Toepassing op de woning Luchtgeluidsisolatie Oplossing De Zwevende vloer De voorzetwanden Contact geluidsisolatie Buitenlawaai Uitvoering Uitvoering van de zwevende vloer Een propere vloer die in orde is Randisolatie plaatsen De akoestische matten aanbrengen OSB plaat aanbrengen Afwerking Uitvoering van de voorzetwand Horizontale profiel plaatsen Plaatsing van het verticale profiel Minerale wol Plaatsing van de Gyproc platen Afwerking Extra Betonnen vloer Nieuwe houten vloer... 53

7 Nieuwe betonnen vloer Plaatsing EPB Algemeen Eisen Ventilatie Thermische isolatie Toepassing Ventilatie ToevoerRoosters Praktijkruimte Bureau De slaapkamers De wachtkamer Toilet Toepassing thermische isolatie U-waarde berekenen Het Glas Berekening muur Berekening dak Berekening Vloer Vochthuishouding Condensatie Onderbrekingen in de isolatie laag voorkomen Koude bruggen voorkomen Ventilatie Dampscherm regenwater Werkwijze Opstijgend vocht Prijs injecteren Prijs Onderkappen Onderkappen Ramen Ventilatie Het glas Het raam Plaatsing Lateien Inleiding Latei boven de Inkomdeur van de Wachtzaal/Latei boven de vroegere deur in de bureau/latei boven de deur gelijkvloers nieuwbouw Latei boven de venster van bureau Latei boven de venster in de praktijkruimte De lateien boven de deur tussen bureau en praktijk en tussen wachtkamer en praktijk Lateien boven de vensters in slaapkamer 1 en slaapkamer

8 8 8.7 Latei boven venster in slaapkamer Latei boven de venster in slaapkamer Latei boven de doorgang naar de nieuwbouw op de verdieping Overzicht Plaatsing van de lateien Het dak Huidig dak Dakopbouw Berekening dak Gordingen De kepers Onderdak Tengellatten en panlatten Dakbedekking Constructie Gording Kepers Onderdak/tengellatten/panlatten De nok Isolatie Dakgoot Dampscherm en afwerking Houtenvloer Stabiliteit Huidige toestand Berekening van de houtenvloer boven de praktijkruimte Spanningscontrole plankjes UGT Controle op doorbuiging plankjes GGT Spanningscontrole draagbalken UGT Controle op doorbuiging van de draagbalk GGT Oplossing Spanningscontrole oplossing UGT Controle op doorbuiging van de oplossing GGT Controle op afschuiving UGT Berekening van de houtenvloer boven de bureau Oplossing 1: Nieuwe houtenvloer Berekening Resultaat Plaatsing Oplossing 2: Nieuwe vloer met het PassePartout systeem van Echo Algemeen Plaatsing Oplossing 3: Nieuwe vloer van potten en balken Algemeen Plaatsing Duplex Berekening

9 resultaat Vloerplaat Vloerplaat bureau Resultaat Uitvoering Vloerplaat praktijk Resultaat Uitvoering Kosten analyse Akoestiek zwevende vloer Akoestiek Voorzetwand EPB Ventilatie EPB Isolatie dak EPB Isolatie vloer Vochthuishouding regendoorslag Vochthuishouding Opstijgend vocht Ramen Lateien Het dak Nieuwe vloer boven bureau Duplex Vloerplaat Scheidingswanden Totale prijs Besluit Bijlage 1: Bepaling van de windbelasting volgens NBN ENV Bijlage 2: Bepaling van de sneeuwbelasting Bijlage 3: Verslag vloerplaat bureau Bijlage 4: verslag vloerplaat praktijk Figurenlijst Tabellenlijst Bronnen

10 10 1 Doelstelling Het voorbeeldhuis dat we gaan renoveren bevindt zich in erbarmelijke staat en is eigenlijk niet geschikt om in te wonen, laat staan om kinderen in groot te brengen. Dit wisten de eigenaars voor de aankoop ervan, zodoende hebben ze ervoor gekozen van, op hun eigen tempo, dit huis te renoveren. Uit liefhebberij en natuurlijk om het geheel zo economisch mogelijk te houden, gaan ze omzeggens alles zelf doen. Daar gaat de komende jaren hun vrije tijd dan ook naar toe. Het oude huis bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaan ze volledig afbreken om achteraf opnieuw op te bouwen. Dit deel zal echter groter worden en hier zal ook gelijktijdig de garage en een mooi overdekt terras bij gebouwd worden. Het tweede deel zal niet afgebroken worden, maar zal gerenoveerd worden. Dit neemt niet weg dat het een andere indeling zal krijgen, wat extra eisen met zich mee zal brengen. Het doel van dit project bestaat er in om een leidraad te vormen voor het tweede te renoveren deel. We willen er voor zorgen dat de bouwheer weet wat hem te wachten staat, dat hij weet wat hij moet doen en ook kan anticiperen op problemen zodat hij niet voor voldongen feiten komt te staan. Allereerst moet er voor gezorgd worden dat het huis, zowel nieuwbouw als te renoveren deel, voldoet aan de nieuwe Energie Prestatie en Binnenklimaat norm of kortweg EPB die vanaf 1 januari 2006 van toepassing is. Dit wil zeggen dat we aandacht moeten besteden aan isolatie, energiepijl en binnenklimaat. Het te renoveren deel wordt in de toekomst als volgt in gedeeld: het gelijkvloers wordt naast een bureau ook een praktijkruimte met bijhorende wachtzaal en toilet. Op de tweede verdieping zullen er dan 4 kinderslaapkamers komen. Om hier genoeg ruimte te creëren voor de kinderen wordt er een duplex gemaakt op de kinderkamers, waar het bed op komt. Dit heeft niet alleen tot voordeel dat er extra ruimte geschept wordt op de kinderslaapkamers, maar ook dat er op een bepaald niveau toch een avontuurlijke tint aan de slaapkamer wordt gegeven waar kleine kinderen altijd dol op zijn. Op latere leeftijd wordt dit dan een gezellig hoekje om tot rust te komen. Het feit dat de kinderkamers boven de praktijk liggen heeft echter tot gevolg dat we bij het renoveren extra aandacht moeten besteden aan de akoestiek. Beide eigenaars zijn

11 11 psychologen en het zou ondenkbaar zijn dat patiënten gestoord worden door het spelen van de kinderen er net boven in hun kamer. Dit probleem situeert zich vooral in de vloer van de slaapkamers. Dit is een houten vloer en de eigenaars willen graag langs de onderkant, dus van in de praktijkruimte en het bureau, het uitzicht hiervan behouden. Een volgend probleem op weg naar het eindresultaat is het dak. Het huidige dak is in die maten verouderd en in zulke slechte toestand dat er geopteerd moet worden voor een nieuw dak. Vervolgens komen de vensters aan bod. Er moeten overal nieuwe vensters komen. Hier zal dan ook weer rekening gehouden worden met de EPB. Samenhangend met de vensters en de deuren zullen we ook de lateien moeten vervangen. Deze bestaan op dit moment uit hout dat zich niet meer in de beste staat bevindt en hol klinkt als we er op kloppen. Als we dit allemaal kort samen vatten zijn de doelen: - Conform met EPB - Bouwfysica - Aandacht aan akoestiek - Uitzicht plafond van bureau en praktijkruimte - Het nieuwe dak - Nieuwe vensters - Lateien - Stabiliteit van de houtenvloer - Nieuwe vloerplaat - Kosten

12 12 2 Beschrijving Hier gaan we eventjes een beschrijving doen van hoe het huis er op dit moment uitziet, wat de stand van zaken is. We verduidelijken dit m.b.v. foto s. 2.1 Algemeen Het huis is gebouwd in Het is op een fundering gebouwd die om en bij de 60 cm onder de grond zit en die 30 cm breed is. Het huis bestaat uit twee delen. Het eerste deel is om en bij de 8,50 m breed en heeft een lengte van +/- 8,70 m. De nok van dit gedeelte bevindt zich op een hoogte van 7,27 m. Het is gewoon en rechthoekige bouw met een zadeldak. Meer kan er over dit eerste deel niet gezegd worden, dit is bij aanvang van het project reeds afgebroken. In een eerst volgende fase van de werken zullen de eigenaars op de plaats van het eerste deel een nieuwbouw gaan neerzetten en zullen daar dan reeds in gaan wonen. Gelijktijdig bij dit eerste deel wordt dan ook de garage en het overdekte terras gebouwd. Wanneer ze hun intrek dan genomen hebben in de nieuwbouw, dan zullen ze stap voor stap het tweede deel renoveren. Dit is het deel waar dit project over handelt. Dit deel is om en bij de 8,50 meter breed en is 5,50 m lang. Dit is ook een rechthoekige bouw met een zadeldak waarvan de nok op een hoogte van 8,93 m ligt. Daar de plannen duidelijk maken wat de toestand was bij aankoop en tevens wat ze gaat worden als eindresultaat, gaan we ons hier beperken tot het weergeven van de huidige situatie. Vandaag is de situatie als volgt: het eerste deel is afgebroken (foto 1) en de bakstenen hiervan werden gerecupereerd en gekuist. Dezen worden gebruikt bij de heropbouw van het eerste deel. Het tweede deel is aan de buitenzijde nog niet veranderd (foto 2), de binnenkant is opgeruimd.

13 13 Fig. 1: Foto waar het oude gedeelte stond () Fig. 2: Het tweede te renoveren deel () 2.2 Vloer De vloer van de kinderslaapkamers is op dit moment een houten vloer opgebouwd uit balken waar bovenop houten plankjes liggen. De balken hebben een doorsnede van 6,3 cm x 17,9 cm. De plankjes hebben een doorsnede van 10 cm x 1,9 cm. Aan de onderkant waren oorspronkelijk platen getimmerd, maar die zijn reeds verwijderd. De nagels zitten er nog wel. Foto 3 illustreert dit. De eigenaars zouden dit uitzicht (we spreken hier dus van het plafond van bureau en praktijkruimte) graag behouden, weliswaar mooi gerenoveerd. De vloer op het gelijkvloers is verwijderd en is nu gewoon een aarden vloer.

14 14 Fig. 3: Het plafond in bureau en Praktijkruimte () 2.3 Muren Alle muren zijn volle muren van 29 cm dik. De buitenmuren zien er langs buiten naar hun leeftijd uit. Aan de binnenkant zijn ze niet afgewerkt. Die afwerking hebben de eigenaars reeds verwijderd (foto 4). Fig. 4: Binnenkant van de Zijgevels ()

15 Dak Het dak is in slechte staat. Er is onderdak noch isolatie aanwezig, de pannen sluiten ook niet meer mooi aan want je kan langs binnen door het dak kijken en de panlatten zijn in slechte conditie (foto 5). Het dak hangt ook door, in die mate dat op de zolder de nok ondersteund moet worden door een berk (foto 6). Ook de aansluitingen met de gevels zijn verre van in orde. Men kan hier amper over aansluitingen spreken, overal bevinden zich gaten (foto 7). Ook de daggoot of kornis is in slecht staat. Fig. 5: Binnenkant dak () Fig. 6: Berk ondersteunt nok ()

16 16 Fig. 7: Aansluiting dak en conditie van dakgoot () 2.5 Ramen-vensters-deuren De ramen bestaan uit twee verschillende soorten. In het huis bevinden zich houten ramen, maar ook ijzeren ramen. Beiden in zeer slechte staat (foto 8). Er mag geen twijfel over bestaan dat deze vervangen moeten worden. De beglazing bestaat uit enkel glas wat bouwfysisch gezien onverantwoord is, er zijn ook meerdere vensters stuk. Ook de deuren zijn in slechte staat en zijn versleten. Fig. 8: Raam in linkergevel ()

17 Lateien De lateien zijn overal van hout. Dit hout ziet er op z n zachtst gezegd (foto 9) slecht uit, en klinkt ook hol als we er op kloppen. Dit wil zeggen dat het niet meer in goede staat is en waarschijnlijk zelfs ongedierte huisvest. Fig. 9: Latei boven achterdeur ()

18 18 3 Plannen We geven in de hier volgende bladzijden in het kort de plannen weer. De bouwheer heeft reeds uitgebreid de plannen en de detail tekeningen. Maar toch geven we hier globale plannen. Deze plannen zijn niet belast mij maten en details. Ze hebben enkel als doel een beeld te vormen van het huis. Zo laten we een plattegrond zien van het gelijkvloers, alsook een plattegrond van de eerste verdieping. Het oude te renoveren deel bevat enkele maten met opnieuw als enig doel een idee van de omvang te geven. We tonen ook twee doorsneden.

19 19 Fig. 10: Plattegrond van het gelijkvloers ()

20 20 Fig. 11: Plattegrond van de eerste verdieping ()

21 21 Fig. 12: Doorsnede AB ()

22 22 Fig. 13: Doorsnede CD ()

23 23 4 Akoestiek 4.1 Probleemstelling Op het gelijkvloers komt er een naast een bureau ook een psychologenpraktijk. Een dergelijke praktijk betekent wel dat er in rustige omstandigheden moet kunnen gewerkt worden. Het is dus belangrijk dat er een analyse gemaakt wordt van alle factoren die een storende invloed kunnen hebben op de rust in de praktijk. Op het eerste verdiep, net boven de praktijk en bureau, komen vier kinderkamers. Dit zal waarschijnlijk de grootste factor worden. Voorts staan we even stil bij de buiten omgeving, hiermee bedoelen we het buurt lawaai en verkeerslawaai. 4.2 Inleiding Vooraleer er een suggestie geformuleerd wordt met als doel het akoestische probleem op te lossen, is het belangrijk dat we meer inzicht krijgen in het geluid en de geluidsoverdracht. De hele problematiek rond akoestiek is immers een ingewikkelde materie Geluid Om tot een beter begrip te komen kunnen we alvast beginnen met enkele termen beter uit te leggen. Zo is geluid een golf met een amplitude en een frequentie die zich voorplant. De geluidsgolf plant zich voort in de lucht en zorgt hierbij voor drukverschillen. Deze drukverschillen worden door onze trommelvliezen waargenomen en ervaren als geluid. Willen we nu een akoestisch probleem aanpakken, dan is het belangrijk dat we een juiste analyse maken van het geluid. Geluid kan op dat moment namelijk worden opgesplitst in twee verschillende soorten.

24 24 Allereerst hebben we het luchtgeluid. Dit is geluid dat tot stand komt door een of andere handeling en zich dan voortplant in de lucht. Bij wijze van voorbeeld in dit project: De kinderen die tijdens een spelletje op hun kamer naar elkaar aan het roepen zijn. Ten tweede is er het contactgeluid. Dit is geluid dat tot stand komt door dat er contact gemaakt wordt tussen twee massieve voorwerpen en dit een geluid tot gevolg heeft. Iedereen kent wel het bekende voorbeeld van de naaldhak die bij het stappen over de vloer een geluid produceert. Bij wijze van voorbeeld in dit project: De kinderen die bij een spelletje op hun kamer rondlopen en hierbij gaan de voetstappen geluid produceren Geluidsoverdracht Zoals eerder vermeld is geluid een golf die zich voorplant in lucht. Deze geluidsgolf kan zich echter ook in een andere middenstof voortplanten. Dankzij deze eigenschap kunnen we spreken van geluidsoverdracht. Dit betekent dus dat het mogelijk is van in de praktijk op het gelijkvloers geluid te horen dat ontstaat in de kamers op de eerste verdieping. Of anders gezegd: tussen twee kamers met een fysieke scheiding is het mogelijk dat er geluid door deze scheiding dringt. De geluidsoverdracht zal steeds een geluidsdemping ondervinden. De grootte van de demping is afhankelijk van de manier waarop de overdracht tot stand komt en van de akoestische eigenschappen van de materialen waarmee de kamers en de scheiding er tussen gebouwd zijn. We praten nu al eventjes over geluidsoverdracht, maar als we deze in detail bekijken, moeten we vast stellen dat ook de overdracht van geluid verder opgesplitst kan worden. Voor het beter begrijpen van de geluidsoverdracht, is het belangrijk dat we in algemeen aanvaarde termen verdergaan. Zo word er steeds getracht om problemen te herleiden naar herkenbare basis gevallen. Dit gebeurt ook zo in de norm en zal alleen al daardoor gemakkelijker werken. Zo kunnen we best spreken van geluidsoverdracht tussen twee aan elkaar grenzende kamers (hier de kinderkamers die grenzen aan de praktijk en het bureau). De grens tussen deze kamers is de scheidende wand (hier dus de houten vloer). Er zijn nu twee grote groepen van geluidsoverdracht.

25 25 Allereerste is er de directe geluidsoverdracht (Dd). Dit wil zeggen dat het geluid dat ontstaat zich rechtstreeks gaat voorplanten door de scheidende wand (de houten vloer). De lucht die aan het trillen is (geluid) in de kinderkamer brengt de houten vloer aan het trillen die op zijn beurt de lucht in de praktijkruimte aan het trillen brengt, of anders gezegd geluid afstraalt in de praktijkruimte. Vervolgens is er de flankerende geluidsoverdracht. Het geluid wordt via de knopen doorgegeven d.m.v. dezelfde trillingen als bij de directe geluidsoverdracht, maar via een andere weg. De knopen zijn de aansluiting tussen de verticale wand en de houten vloer. Er zijn drie soorten van flankerende geluidsoverdracht: Ff, Fd en Df. Deze worden in de onderstaande figuur duidelijk geschetst en op die manier wordt hun werking duidelijk, net zoals de directe geluidsoverdracht Dd. Fig. 14: Voorstelling van de verschillende wegen van geluidsoverdracht (WTCB) Willen we nu de totale akoestische isolatie tussen de bovenverdieping en de onderverdieping kennen, dan moeten we eerst de akoestische weerstand kennen van alle mogelijke geluidsoverdrachtswegen kennen. Deze worden op hun manier samengevoegd en zo wordt een totale akoestische isolatie bekomen.

26 Eisen gesteld door de norm: NBN S Het doel is een dusdanige akoestische isolatie of anders gezegd een akoestische weerstand te verkrijgen zodat de gebeurtenissen in de praktijkruimte niet verstoord worden. Akoestische problemen worden opgelost door de situatie waarin het probleem zich voordoet te vergelijken met een type voorbeeld dat je terugvindt in de norm. In dit type voorbeeld vind je de eisen terug waaraan je moet voldoen. Deze eisen kunnen we ondermeer vinden in de Belgische norm NBN S met als titel: Criteria van de akoestische isolatie. De werking van de norm gaat als volgt: Eerst worden de criteria bepaald die dienen voor het klasseren in categorieën. Dit betekent dus dat we gaan bepalen tot welke categorie we behoren met onze situatie. Vervolgens ga je kijken met welke eis de gevonden categorie overeenstemt. Er wordt dan een onderscheid gemaakt tussen eisen die zorgen voor een akoestisch comfort dat de meeste mensen tevreden stelt en tussen de minimale eisen die personen waarborgen tegen oncomfortabele toestanden. We gaan nu stap voor stap de verscheidene eisen overlopen Criteria voor de geluidsverzwakkingsindex van een wand Deze criteria gelden voor een volledige wand. En zijn bij ons dus van toepassing op de volledig afgewerkte buitenmuur. Daarnaast geldt dit criteria ook voor de volledig afgewerkte vloer. Voor een goed begrip, dit heeft betrekking tot luchtgeluid. Voor een vergelijkingstype te vinden, zullen we de praktijkruimte, waar het rustig moet zijn, dikwijls vergelijken met een slaapkamer, omdat het in een slaapkamer ook rustig moet zijn. Voor de houten vloer betekent dit:

27 27 Situatie 1 Situatie 2 Categorie Type 1 Woning A: Slaapkamer Woning B: Ieder vertrek a II b Type 2 Woning A: Speelkamer Woning B: Ieder vertrek a II b Type 3 Woning A: Slaapkamer Woning A: Speelkamer a III b Type 4 Hospitaal: Courante slaapkamer Hospitaal: Kamer voor absolute rust a II b Tabel 1: Geluidsverzwakkingsindex van een wand Deze categorieën selecteren we uit diverse type voorbeelden. Strikt gezien moeten we enkel rekening houden met Type 3 (en dus categorie a III b ) omdat we hier te maken hebben met twee vertrekken in eenzelfde huis, net zoals in onze renovatie. Maar omdat we met een toch wel ongewone situatie te maken hebben, nl: kinderkamers boven een psychologen praktijk, kijken we toch even verder en beschouwen we ons te renoveren huis als een appartement met in woning A de slaapkamers/speelkamers en woning B de praktijkruimte, zoals in type 1 & 2. De eisen worden dan strenger en dit drukt zich uit in de categorie a II b. Gaan we nog een stapje verder en bekijken we het vanuit medische oogpunt zoals we in type 4 doen. Dan belanden we opnieuw in categorie a II b wanneer de scheidingswand zich tussen een slaapkamer en een kamer voor absolute rust bevindt. Voorts leert de norm ons dat de wanden van een medisch kabinet tot de categorie a II b moeten behoren. Dit zijn voldoende argumenten om te besluiten dat de houtenvloer tot categorie a II b moet behoren. Uit de tabel wordt duidelijk dat dit afhankelijk is van de bestemming van de vertrekken. Wat betekent dit nu eigenlijk? Om dat te weten te komen moet je in de desbetreffende tabel kijken en zodoende weet je wat de akoestische vereisten zijn. De indices a staan voor de eisen die er gesteld worden om tot een akoestisch comfort te komen dat de meeste mensen tevreden stelt. De indices b komen over een met de eisen die er voor zorgen dat een oncomfortabele toestand vermeden wordt. Wij houden rekening met de indices a om zo tot

28 28 een zo goed mogelijk resultaat te komen. Hieronder zie je de tabel die duidelijk maakt wat de eisen zijn die aan de houten vloer gesteld worden. We zien hierin dat R de akoestische weerstand uitdrukt per frequentieband. Dit maakt duidelijk dat afhankelijk van de frequentie van het geluid, er een andere akoestische weerstand noodzakelijk is. Dit maakt het akoestische probleem nog complexer dan het al is. Er bestaat ook een gewogen waarde voor de akoestische isolatie. Dan wordt de isolatie weergegeven als een ééngetalsaanduiding, maar daarover later meer. De rode curve in de tabel maakt duidelijk in welke situatie we ons bevinden. Fig. 15: Nominale frequenties van de doorlaatbanden m.b.t. scheidingswand (NBN S01 400)

29 Criteria voor de geluidsverzwakkingsindex van de buitenwand Een belangrijke bron van geluidshinder kan het buitenlawaai zijn. Ook hier wordt alles opgesplitst in categorieën. Het mag duidelijk zijn dat die afhankelijk is van de bestemming van het vertrek en het buitenlawaai. Vermits het huis in een voorstedelijke residentiële wijk gelegen is, maar op minder dan 500 m van een weg met groot verkeer (er bevindt zich een spoorlijn op 230 m van het huis), belanden we in categorie 2 voor buitenlawaai. We kunnen dit vergelijken met een equivalent geluidsniveau tussen 55 db (A) en 65 db (A). Dit houdt in dat we een akoestische isolatie moeten voorzien voor de buitenmuur, waar een slaapkamer aan grenst, die overeenstemt met categorie b V c. In verband met de indices kunnen we hier de zelfde opmerking maken als eerder gemaakt is. Daarom kijken we naar indices b. In onderstaande tabel zie je op de rode curve wat dit inhoud.

30 30 Fig. 16: Nominale frequenties van de doorlaatbanden m.b.t. de buitenwand (NBN S01 400) Ook hier kunnen we dezelfde opmerking maken i.v.m. de frequentie van het geluid Criteria voor de genormaliseerde bruto akoestische isolatie tussen twee vertrekken In het voorgaande deel is bepaald wat de akoestische eigenschappen verondersteld worden te zijn voor de houtenvloer en de buitenmuur. In dit deel bepalen we de akoestische isolatie van een volledig vertrek. De werkwijze is dezelfde: we bepalen in welke categorie we thuis horen en zullen daarna kijken welke gevolgen dit heeft voor de bruto akoestische isolatie. De

31 31 categorie is ook hier weer afhankelijk van de bestemming van de vertrekken en van het buitenlawaai. Situatie 1 Situatie 2 Categorie Type 1 Woning A: Slaapkamer Woning A: Speelkamer a III b Type 2 Woning A: Slaapkamer Woning B: Ieder vertrek a II b Type 3 Woning A: Speelkamer Woning B: Ieder vertrek a II b Type 4 Hospitaal: Courante slaapkamer Hospitaal: Kamer voor absolute rust a II b Type 5 Woning A: Slaapkamer Buitenlawaai categorie 2 b V c Type 6 Hospitaal: kamer voor absolute rust Buitenlawaai categorie 2 b V c Tabel 2: Akoestische isolatie tussen twee vertrekken Tevens is gegeven dat de akoestische isolatie tussen een medisch kabinet en een ander vertrek tot categorie a II b moet behoren. Besluit: We nemen de strengste eis en komen zo dus bij categorie a II b, bij indices a. Hieronder ziet u op de rode curve de desbetreffende eisen. We kunnen de zelfde opmerkingen maken i.v.m. de verschillende frequenties. Merken we ook op dat de akoestische isolatie hier symbool Dn heeft. Dit omdat we te maken hebben met akoestische isolatie tussen twee vertrekken en niet met de akoestische isolatie van een wand.

32 32 Fig. 17: Nominale frequenties van de doorlaatbanden m.b.t. de akoestische isolatie tussen vertrekken (NBN S01 400) Criteria voor de transmissie van contactgeluid We schakelen nu over van luchtgeluid op contactgeluid. Het principe blijft het zelfde. We gaan kennen een categorie toe aan onze situatie en leiden de bijhorende eisen af uit de curve. Er moet wel gelet worden op de grote orde van de gevonden waarden voor de akoestische isolatie. Naarmate bij luchtgeluid de eis strenger wordt, worden de waardes steeds groter. Bij contactgeluidisolatie is dit net omgekeerd: hoe strenger de eis, hoe kleiner de waarde van de contactgeluidsisolatie.

33 33 Het indelen in categorieën is afhankelijk van de bestemming van de vertrekken, maar ook van de volgorde waarin zij zich boven elkaar bevinden. Lagergelegen vertrek Hogergelegen vertrek Categorie Type 1 Slaapkamer Slaapkamer a II b Type 2 Slaapkamer Speelkamer a I b Type 3 Hospitaal: Kamer voor absolute rust Hospitaal: Courante slaapkamer a II b Tabel 3: Contact geluid Vermits we streven naar een zo hoog mogelijke graad van comfort zouden we geneigd zijn van hier categorie a I b aan te nemen. De norm schrijft echter voor om vloeren met een akoestische isolatie tegen contactgeluid van categorie a I b te vermijden. Deze isolatie is te veeleisend wat zich vertaalt in te duur en te moeilijk te verwezenlijken. Deze categorie wordt vermeden door een andere verdeling te maken van de woning. Hiermee bedoelen we dus dat het best mogelijk is om een slaapkamer boven de praktijkruimte te maken. Ga je bijvoorbeeld een van de 4 voorziene kinderkamers uitsluitend als speelkamer gebruiken, dan wordt dit toch ten sterkste afgeraden. Dan kun je best de speelkamer ergens anders in de woning situeren. Besluit: We belanden in categorie a II b voor de akoestische isolatie voor contactgeluid. Hieronder zet de rode curve de desbetreffende categorie om in een eis. We merken op dat het symbool voor contactgeluidisolatie Ln.