Factsheet Energieverbruiksmanagers
|
|
- Theophiel van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Factsheet Energieverbruiksmanagers Energiebesparing door meer inzicht in eigen energieverbruik 2012 Milieu Centraal Bij gebruik van informatie uit dit factsheet Milieu Centraal als bron vermelden. Zie ook 1
2 2 Factsheet Energieverbruiksmanagers
3 Wat zijn energieverbruiksmanagers? Energieverbruiksmanagers zijn producten of diensten die huishoudens meer inzicht geven in eigen energieverbruik. Dat kan met speciale displays in de woonkamer, maar ook met programma s voor smartphones, tablets en de PC. Ze vergroten de betrokkenheid bij energieverbruik en geven richting aan energie besparen. De term energieverbruiksmanagers is nog niet ingeburgerd. Het gaat om een nieuw soort producten en diensten. Er wordt ook wel gesproken over energiedisplays, maar die term legt te veel nadruk op de speciale displays in de woonkamer. Sommige energieverbruiksmanagers bieden naast inzicht in energieverbruik ook de mogelijkheid om apparaten en verwarming op afstand te bedienen. Veel huishoudens hebben geen idee van hun energieverbruik Een groot deel van de huishoudens heeft geen inzicht in eigen energieverbruik: 44 %geeft aan niet te weten of men eind dit jaar moet bijbetalen voor de energierekening, of geld terugkrijgt; 31 % zegt het wel te weten, en 26% antwoordt neutraal. Dat blijkt uit onderzoek van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal, in oktober 2012 uitgevoerd onder 1038 huishoudens door onderzoeksbureau GfK. Het gebrek aan inzicht heeft te maken met een gebrek aan informatie. Een keer per jaar een nota biedt onvoldoende informatie De meeste huishoudens zijn voor inzicht in hun energieverbruik afhankelijk van hun jaarlijkse energienota. Dat is onvoldoende frequent voor inzicht in eigen verbruik. Bovendien is voor een consument de belangrijkste boodschap of hij of zij moet bijbetalen. Met andere woorden: was het maandelijkse voorschot voldoende of onvoldoende? Deze terugkoppeling kan consumenten op het verkeerde been zetten. Geld terug krijgen wil nog niet zeggen dat je weinig hebt verbruikt, het kan ook betekenen dat je voorschot hoog is. Energieverbruiksmanagers bieden huishoudens de mogelijkheid om veel vaker informatie te krijgen over hun energieverbruik, sommige producten geven zelfs het actuele verbruik aan. Ze brengen het verbruik in het hier en nu. Hoe nieuw zijn energieverbruiksmanagers? Regelmatige feedback op energieverbruik wordt al lange tijd gezien als een effectieve manier om consumenten te helpen met energie besparen. De eerste initiatieven in Nederland dateren uit de jaren tachtig. Destijds was het grote probleem hoe je huishoudens op een praktische en kosteneffectieve manier voorziet van gegevens over hun energieverbruik. Mensen moesten met pen en papier wekelijks hun meterstanden opnemen, en hun weekverbruik vergelijken met een standaard weekverbruik (afhankelijk van de buitentemperatuur in die week) dat in lokale bladen werd gepubliceerd. Het was een nogal omslachtige werkwijze, die voor veel huishoudens te veel moeite was. De komst van persoonlijke pagina s op een website (begin deze eeuw) waar huishoudens hun meetgegevens konden invoeren, betekende een verbetering van de dienstverlening. De correctie naar buitentemperatuur ( graaddagen ) gebeurt automatisch, en de mogelijkheden voor presentatie zijn veel groter. Toch blijft het wekelijks handmatig registreren en invoeren van meterstanden een drempel. Slimme meters creëren praktische mogelijkheden In de afgelopen twee jaar zijn er ongeveer 15 energieverbruiksmanagers op de markt gekomen. In de komende maanden wordt de introductie van nog zo n vijf energieverbruiksmanagers verwacht. Het aanbod van diensten en producten voor meer inzicht in energieverbruik groeit door het besluit om gas- en elektriciteitsmeters te vervangen door slimme meters. Dat is een digitale meter voor het 3
4 gas- en elektriciteitsverbruik. De slimme meter is op afstand te lezen. Een slimme meter op zichzelf biedt geen uitgebreide dienstverlening voor inzicht in energieverbruik. Maar als huishoudens een energieverbruiksmanager aan de slimme meter koppelen, krijgen ze moeiteloos dagelijks of zelfs op ieder moment (real time) informatie over het eigen gebruik. Van 2012 tot 2013 krijgen huishoudens bij wie de energiemeters vervangen moeten worden al een slimme meter van de netbeheerder. Net als woningen die in deze periode nieuw of gerenoveerd opgeleverd worden. Vanaf 2014 begint grootscheepse vervanging en komen alle andere huishoudens aan de beurt. Volgens Europese regels moet 80 procent van alle huishoudens en bedrijven in 2020 een slimme meter in huis hebben. Omdat op dit moment nog maar weinig huishoudens beschikken over een slimme meter, werken veel energieverbruiksmanagers met optische lezers op gewone energiemeters. Dit wordt gezien als een overgangssituatie. Slimme meters en het meten van energieverbruik Een slimme meter registreert het totaal verbruik van gas en elektriciteit, én de door zonnepanelen opgewekte elektriciteit. Er zijn drie kanalen voor het aanbieden van meetgegevens: 1. De meetgegevens van een slimme meter kunnen via de zogenaamde P1-poort naar een energieverbruiksmanager verstuurd worden, die de gegevens verwerkt tot begrijpelijke informatie. Het meten gebeurt met een tijdsinterval van een paar seconden, en de gegevens worden direct ( real time ) naar de applicatie doorgestuurd. Sommige energieverbruiksmanagers hebben aanvullend ook afzonderlijke elektriciteitsmeters om per apparaat het verbruik te meten. Dit geeft extra inzicht ten opzichte van het totaal elektriciteitsverbruik. 2. De meetgegevens van een slimme meter kunnen ook door de netbeheerder worden uitgelezen (huishoudens die dat niet willen kunnen deze functie laten uitzetten). Wettelijk is bepaald dat de netbeheerder dit zes keer per jaar mag doen en de verbruiksgegevens mag doorgeven aan de energieleveranciers. Die sturen vervolgens elke twee maanden aan huishoudens een overzicht van het energiegebruik en de geschatte kosten. 3. Een erkende Onafhankelijke Diensten Aanbieder (ODA) kan na uitdrukkelijke toestemming van een huishouden (opt-in) meetgegevens over het energieverbruik van een huishouden krijgen, verwerken tot begrijpelijke informatie en via een persoonlijke webpagina toegankelijk maken. Een huishouden krijgt eens per dag verbruiksgegevens over de dag er voor, en dus niet real time zoals bij energieverbruiksmanagers die werken met de P1- poort. 4
5 De verschillende kanalen in schema: Welke producten en diensten zijn er nu op de markt? Milieu Centraal houdt op haar website een overzicht bij van producten en diensten. Zie: Op dit moment (december 2012) zijn door Milieu Centraal de volgende producten en diensten beschreven: Nuon E-manager Qurrent Qbox Mini Essent E-inzicht Toon Volcraft Smart Metering-System Wattcher Wattson Energy Monitor CurrentCost EnviR YouLess Plugwise Benext-iHome Internet Gateway EnergiemanagerOnline Slimmemeteruitlezen.nl Websites van energieleveranciers (zelfregistratie) 5
6 \De besparing door het gebruik van energieverbruiksmanagers Het gebruik van apps, displays en websites voor meer inzicht in energieverbruik kan leiden tot een besparing van 5 tot 10% op de energierekening. Voor een gemiddeld huishouden komt dit neer op een besparing tussen de 100 en 200 euro per jaar. Milieu Centraal baseert deze indicatie van de besparing op een inventarisatie van pilots met energieverbruiksmanagers en van wetenschappelijke experimenten met feedback op energieverbruik (zie onder de geraadpleegd bronnen). De besparing in een specifieke situatie hangt af van: Kenmerken die te maken hebben met de aard van energieverbruiksmanagers. De ene tool is de andere niet. Er zijn verschillen in functionaliteit en presentatie, die van invloed zijn op het besparingseffect. Kenmerken die te maken hebben met de gebruiker. De ene gebruiker is meer gemotiveerd dan de andere. En de ene gebruiker heeft meer mogelijkheden tot verandering (denk aan investeringen in energiebesparende maatregelen) dan de andere. Hiernaast bestaat het vermoeden dat de effectiviteit op korte termijn (de eerste maanden) en de langere termijn kan verschillen. Kenmerken van energieverbruiksmanagers die van belang zijn Op basis van ervaringen en onderzoeken lijken onderstaande kenmerken van belang voor het effect van energieverbruiksmanagers. Elektra én gas Als een tool naast het elektriciteitsverbruik ook gegevens biedt over het gasverbruik, levert dat meer handelingsperspectieven voor besparing op. Ongeveer twee derde van het energieverbruik in huis is gas, een derde is elektra. Energieverbruik én kosten in euro Consumenten kunnen zich meer voorstellen bij euro s dan bij kilowattuur (de maat voor elektriciteitsverbruik)en kubieke meter gas. Tools die de gebruiker in staat stellen zelf te kiezen tussen een weergave in euro s en een weergave in kilowattuur en kubieke meter gas, zijn het meest effectief. Totaal verbruik én afzonderlijk verbruik Als een tool naast het totale verbruik van gas en elektriciteit ook informatie geeft over het gasverbruik van verwarming en warm water afzonderlijk en van het elektriciteitsverbruik van afzonderlijke apparaten, is er meer inzicht in wat bijdraagt aan een hoog energieverbruik. Dat biedt meer handvatten voor besparing. Vergelijkingen Door het verbruik van een huishouden te vergelijken met anderen in de zelfde situatie, of met een vergelijkbare periode, of met gestelde doelen krijgt de informatie meer betekenis. Uit verschillende sociaal psychologische onderzoeken blijkt dat vergelijking met anderen (sociale vergelijking) een sterke motivatie kan opleveren. Sociale vergelijking lijkt zeker voor de startfase een essentieel kenmerk, waarmee een gebruiker in geval van meer verbruik dan anderen geprikkeld wordt om aan de slag te gaan. In geval van inzicht in afzonderlijk verbruik vergroot het presenteren van referentiegegevens het inzicht. Bijvoorbeeld gegevens over het energieverbruik van jouw koelkast afzetten tegen die van een vergelijkbare, meest zuinige koelkast. 6
7 Handelingsperspectief bieden Tips en adviezen (op maat) zijn belangrijk voor het bieden van een handelingsperspectief voor besparen. Voldoende opvallend Opvallende tools krijgen meer aandacht van de gebruiker. Displays in de woonkamer hebben daarbij een voordeel boven een persoonlijke webpagina. Leuk In algemene zin geldt: applicaties die leuk zijn om te doen, een soort spelelement of uitdaging of competitie bevatten, en de nieuwsgierigheid prikkelen, trekken meer de aandacht. De rol van Milieu Centraal Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal helpt consumenten met duurzame keuzes in het dagelijks leven. Energie besparen in huis is daarbij een belangrijk thema. Milieu Centraal ziet energieverbruiksmanagers als een innovatieve manier om consumenten te helpen met energie besparen. Milieu Centraal wil consumenten wijzen op het bestaan van energieverbruiksmanagers, en ze helpen bij de keuze van een van de producten of diensten door deze op een systematische manier te beschrijven en te vergelijken. Bronnenlijst Abrahamse W., Energiebesparing door gedragsverandering, onderzoek naar de effectiviteit van een advies-op-maat benadering, academisch proefschrift, Rijksuniversiteit Groningen. Abrahamse W., Energy conservation through behavioral change: examining the effectiveness of a tailor-made approach. Proefschrift Universiteit Groningen Boer, J. de en Ester, P. (1985). Gedragsbeïnvloeding door voorlichting en feedback. Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie, 40, "PowerPlayer pilot ", finaal rapport van Agentschap NL, Nuon, Home Automation Europe, UC Partners en de Technische Universiteit Eindhoven, maart "Turning concern into action: Energy efficiency and the European consumer", LogicaCMG, Slimme meter leidt tot lagere energierekening, persbericht OVVio ( 28 maart Darby, S, The Effectiveness of feedback on energy consumption", Environmental Change Institute, Darby, S, Literature review for the Energy Demand Research Project, Environmental Change Institute, Fennema H., "Slimme meters", het Financieel Dagblad, 16 november 2010Fischer, C., Influencing Electricity Consumption via Consumer Feedback. A review of evperience", ECEEE 2007 Summer Study, Gardner G.T., P.C. Stern, The Short List: The Most Effective Actions U.S. Households Can Take to Curb Climate Change Gerwen R. van, D. van Hameren, H. de Heer, Laat zien wat je in huis hebt? De noodzaak van een display in een woning als aanvulling op de slimme meter. KEMA Nederland B.V. Arnhem, Janssen, E.; R.Jonkers; R.Gelissen (2007) Effectiviteit van feedback bij huishoudelijk energieverbruik. 7
8 Kester J.C.P., Smart Metering Guide, Energy Savings and the Customer. Midden, C. en Weenig, W. (1982). Energiebesparing door gedragsbeïnvloeding. Den Haag: VUGA uitgeverij. NUON, Directe feedback energieverbruik helpt bij energiebesparing. Nuon i.s.m. SenterNovem en UCPartners, Home Automation Europe en de TU Eindhoven.Amsterdam, 28 mei 2009; Piessens A., Domotica, de technologie van de moderne elektrische huisinstallatie Vlaams Elektro Innovatiecentrum (VEI). Scharp M., Reducing the Energy Consumption of Residents by Behavioural Changes, EU-project Beware, Working Paper ED21f Energy Service Inventory Europe, 19 september Sluis M. van der, A. Hesselink, R. Jonkers, Energieadvies op maat via gebruik van slimme meters - Determinanten- en effectonderzoek. ResCon, research & consultancy, Amsterdam. Völlink T., R. Meertens, De effectiviteit van elektronische feedback op het energie- en waterverbruik. Universiteit Maastricht i.o.v. AgentschapNL, Maastricht; Voorstudie ten behoeve van optimalisering van feedback bij de slimme meter. ResCon, Haarlem; Wilhite H., A. Hœivik, J.G.G. Olsen, A. Hoivik, Advances in the use of consumption feedback information in energy billing: the experiences of a Norwegian energy utility Wood, G. & Newborough, M. (2006) Energy-use information transfer for intelligent homes: Enabling energy conservation with central and local displays. Energy and Buildings, 39, Zafirovski M., Human Rational Behavior and Economic Rationality, University of North Texas, 8
Links van netbeheerders om de slimme meter aan te vragen (kies wie uw netwerkbeheerder is):
Uw slimme meter Iedereen krijgt gratis de komende jaren in plaats van een gewone energiemeter een zogenaamde slimme meter. Dat is een digitale energiemeter voor het gasverbruik en het elektriciteitsverbruik,
Nadere informatiehandleiding slimme meter
handleiding slimme meter 2 Handleiding slimme meter Voor u ligt de handleiding slimme meter. Er zijn verschillende typen slimme meters voor zowel elektriciteit als gas. Met behulp van de afbeeldingen en
Nadere informatieENERGIE VERBRUIKS MANAGERS
Duurzamer in 1 dag ENERGIE VERBRUIKS MANAGERS SPEEL HET SPEL Energie besparen begint met inzicht in je eigen energieverbruik. Met een energieverbruiksmanager in huis kun je van energiebesparing een wedstrijd
Nadere informatieBROCHURE. Energieprestatie vergoeding
BROCHURE Energieprestatie vergoeding Met deze brochure willen we u inzicht geven in de manier waarop u energie verbruikt en betaalt. En we geven uitleg over een voor u nieuw contract dat wij de energieprestatievergoeding
Nadere informatieCO2 neutraal wonen. Hoe verbruikt u energie en wat betaalt u?
CO2 neutraal wonen Hoe verbruikt u energie en wat betaalt u? Inhoudsopgave Inleiding Pag. 3 Huidige woonlasten Pag. 3 Energielasten Pag. 4 Energieverbruik Pag. 5 Verbruik nu en straks Pag. 6 Bijzondere
Nadere informatieDe volgende vragen zijn voorgelegd aan 3.335 leden van Vereniging Eigen Huis.
SLIMME METERS De volgende vragen zijn voorgelegd aan 3.335 leden van Vereniging Eigen Huis. Netbeheer Nederland en het Ministerie van Economische Zaken zijn aan het onderzoeken wat slimme meters wel en
Nadere informatieGeslaagde pilot en nu opschaling? Toegankelijke zelfsturing op je energierekening
Geslaagde pilot en nu opschaling? Toegankelijke zelfsturing op je energierekening De waarde van directe feedback op energiegedrag Inhoud presentatie 1. Positieve testresultaten als basis voor vervolg 2.
Nadere informatieDE SLIMME METER. Policy Brief. Kees Vringer en Ton Dassen. 17 november 2016
DE SLIMME METER Policy Brief Kees Vringer en Ton Dassen 17 november 2016 PBL 2 Experimenteren met feedback op energieverbruik kan huishoudens veel energie én geld besparen De Rijksoverheid maakt zich sterk
Nadere informatieEnergiekosten van een huishouden in Nederland
Energiekosten van een huishouden in Nederland Veel consumenten hebben problemen om te bepalen hoe hoog hun energiekosten werkelijk zijn en hoe deze te controleren. De nota van het energiebedrijf is niet
Nadere informatieDe slimme meter Meer inzicht, meer gemak
De slimme meter Meer inzicht, meer gemak www.enduris.nl De slimme meter Meer inzicht, meer gemak De slimme meter is een nieuwe generatie energiemeter voor elektriciteit en gas. Deze meter kan meterstanden
Nadere informatieEnergie besparen en zelf energie opwekken
Energie besparen en zelf energie opwekken Else Boutkan Moderator Energiek Pijnacker- Nootdorp Bewonersvereniging Oude Leede 16 oktober 2013 Waarom energiebesparen en zelf opwekken? Besparen Wooncomfort
Nadere informatiePUBLIEKSRAPPORT ONDERZOEK POWERPLAYER
Rotterdammers besparen ruim 6% op hun totale energierekening door slimme meter en actief bekijken van hun verbruik via een display Slimme Meter In 2020 moeten netbeheerders zoals Stedin bij minimaal 80%
Nadere informatieDe slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter
De slimme meter Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter in vogelvlucht Alle huishoudens in Nederland krijgen een nieuw soort energiemeter aangeboden: de zogenaamde slimme meter. Deze digitale
Nadere informatieEnergie: besparen en zelf (duurzaam) opwekken
Energie: besparen en zelf (duurzaam) opwekken Jeroen Roos Infinitus Energy Solutions Inhoud 1. Opening (20:00h) 2. Wethouder Van Staalduine: beleid gemeente Pijnacker Nootdorp 3. Energiegebruiken en energielabels
Nadere informatieDE SLIMME METER Slim, bewust en Duurzaam
DE SLIMME METER DE SLIMME METER Slim, bewust en Duurzaam Slim, Bewust en Duurzaam Wat is een slimme meter? Slimme meters vervangen de huidige gas- en elektriciteitsmeters. Deze digitale meter meet net
Nadere informatieBewust met energie omgaan. De slimme meter maakt het makkelijk
Bewust met energie omgaan De slimme meter maakt het makkelijk Waarom krijg ik een slimme meter? Makkelijk en klaar voor de toekomst. Enexis brengt gas en elektriciteit van uw energieleverancier veilig
Nadere informatieDe slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter
De slimme meter Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter in vogelvlucht Alle huishoudens in Nederland krijgen een nieuw soort energiemeter aangeboden: de zogenaamde slimme meter. Deze digitale
Nadere informatieUitwerking van de vragenlijst december 2016 HOEVEEL BESPAAR JIJ MET IUNGO?
Uitwerking van de vragenlijst december 2016 HOEVEEL BESPAAR JIJ MET IUNGO? Loes de Waart iungo.nl BV Nikolaus Ottostraat 5a 8013 NG ZWOLLE 038-3801050 30 december 2016 Uitwerking vragenlijst: Hoeveel bespaar
Nadere informatieSlimme energiemeters vanaf 1.1.2012 ingevoerd
Regelingen en voorzieningen CODE 5.1.4.22 Slimme energiemeters vanaf 1.1.2012 ingevoerd bronnen vraag en antwoord ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I), 23.2.2011, www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieDatum 17 januari 2014 Betreft Beantwoording vragen over het opstellen van nota's en meterstanden voor energie en water
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieIk kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3.
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. CO₂ uitstoot (ton per jaar ) Investeringen
Nadere informatieDe slimme meter. Informatiebijeenkomst / Energiecafé Zummerepower. Klok & Peel Museum Asten 26 juni 2014
De slimme meter Informatiebijeenkomst / Energiecafé Zummerepower Klok & Peel Museum Asten 26 juni 2014 Extern gebruik Mary van der Torre (senior adviseur Slimme meters) Hein van Roij (technisch projectmanager
Nadere informatieEnergietransitie. Energietransitie
Gedragsverandering Gedragsverandering ter ter bevordering bevordering van van de de Energietransitie Energietransitie dr. dr. Carina Carina J. J. Wiekens Wiekens Toegepaste Toegepaste Psychologie Psychologie
Nadere informatiehandleiding slimme meter
handleiding slimme meter 2 Slimme meter De hierna weergegeven kilowattuurmeters en gasmeters registreren de door u verbruikte en/of teruggeleverde energie. U levert mogelijk energie terug als er bij u
Nadere informatieEven voorstellen. Net al kennis gemaakt met mij en mijn collega Doris bij de ervaringenronde. Nu een introductie uitleg nul op de meter.
Even voorstellen. Net al kennis gemaakt met mij en mijn collega Doris bij de ervaringenronde. Nu een introductie uitleg nul op de meter. Stap voor stap gaan we er doorheen. 1 We beginnen bij de woonlasten.
Nadere informatieSchool Info. Beter inzicht, hogere kwaliteit en meer omzet
School Info Beter inzicht, hogere kwaliteit en meer omzet SchoolsConnect is een totaalconcept voor onderwijsinstellingen. Gemakkelijk internet en telefonie is altijd fijn op een school. Ook de veiligheid
Nadere informatieHoe zit het met de slimme meter?
SLIMME METERS 14 VEELGESTELDE VRAGEN Hoe zit het met de slimme meter? Een digitale elektriciteitsmeter waarmee standen doorgeven niet meer nodig is. Dat klinkt slim en handig, maar consumenten zitten nog
Nadere informatietotaaloplossing 40% Bespaar op uw verbruik en kosten Plugwise is dat een biedt voor wie op kantoor of thuis inzicht wil in het energieverbruik.
Plugwise is het enige draadloze totaaloplossing Plugwise heeft een duidelijke filosofie: energiemanagementsysteem dat een biedt voor wie op kantoor of thuis inzicht wil in het energieverbruik. de groenste
Nadere informatieInzicht in je energie opwek en verbruik. Kan makkelijk. Inzicht & Opwek
Inzicht in je energie opwek en verbruik. Kan makkelijk. Inzicht & Opwek Wat kan ik met Inzicht & Opwek? Het meeste uit je zonnepanelen halen en tot 10% besparen Even checken of je zonnepanelen het goed
Nadere informatieThuis Slim Advies. Haal meer winst uit energie. Zon Wind Water. Gratis tips om energie te besparen
Thuis Slim Advies Haal meer winst uit energie Zon Wind Water Gratis tips om energie te besparen Gratis tips om energie te besparen. Haal meer winst uit energie Voorwaarden van verspreiding Je mag dit E-book
Nadere informatieDe slimme meter Klaar voor de toekomst
De slimme meter Klaar voor de toekomst met de slimme meter bent u klaar voor de toekomst Endinet maakt haar energienetten klaar voor de toekomst. Net als de auto-, de telefoonen bankindustrie worden ook
Nadere informatiezonnepanelen Ontdek met iungo de prestatie van zonnepanelen in combinatie met het eigen energieverbruik.
zonnepanelen Ontdek met iungo de prestatie van zonnepanelen in combinatie met het eigen energieverbruik. energiecontroller iungo Wat kost een wasbeurt? Of hoeveel energie verbruikt je vriezer? Energie
Nadere informatieOnderzoek Week van de Energierekening Gfk i.o. Milieu Centraal oktober 2012
Onderzoek Week van de Energierekening Gfk i.o. Milieu Centraal oktober 2012 Achtergrond bij onderzoek In het onderzoek is gebruik gemaakt van een aselecte steekproef van 1.038 huishoudens. Deze steekproef
Nadere informatieDEH Energie platform. gebruikershandleiding
DEH Energie platform gebruikershandleiding Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Wat is energie eigenlijk? 3 2. Hoe zie ik in één oogopslag hoeveel energie mijn huishouden verbruikt? 4 3. Hoeveel energie verbuikte
Nadere informatieDomotica & Energiemanagement Via domotica naar Smart Grids!
Domotica & Energiemanagement Via domotica naar Smart Grids! Smart Homes Nationaal Kenniscentrum Domotica & Slim Wonen Duizelseweg 4a 5521 AC Eersel www.smart-homes.nl info@smart-homes.nl Peter Brils tel.
Nadere informatieVoortaan heeft u zèlf de controle over uw energiekosten! Dezelfde energie goedkoper
Voortaan heeft u zèlf de controle over uw energiekosten! Dezelfde energie goedkoper Een innovatie van Oxxio: de revolutie in energiemeting! Als u kiest voor energie van Oxxio, kiest u voor de goedkoopste
Nadere informatieDe consument kiest zelf, grip op eigen energiedata!
De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata! HelloData een service van MPARE MPARE faciliteert standaardisatie van energiedata. Maatschappelijk doel: versnellen energietransitie. HelloData: maatschappelijke
Nadere informatieBeginners Handleiding Slimme Meters & Slimme Energie Gebruikers
Beginners Handleiding Slimme Meters & Slimme Energie Gebruikers Waarom leren over Slimme Meters? Het antwoord is omdat: De energiekosten elk jaar stijgen Omdat je daarmee inzicht krijgt in het verbruik
Nadere informatie1.8.1 123456* Stand kwh-levering in tarief 1 tegen laag tarief. 1.8.2 123456* Stand kwh-levering in tarief 2 tegen hoog tarief
Code Meterstand Betekenis 1.8.1 123456* Stand kwh-levering in tarief 1 tegen laag tarief 1.8.2 123456* Stand kwh-levering in tarief 2 tegen hoog tarief 2.8.1 123456** Stand kwh-teruglevering in tarief
Nadere informatie1. Inleiding. D TRECO Vergelijkingsapplicatie. 15 juni 2018 Jeffrey van den Heuvel Loes Visser
D5.2.4. TRECO Vergelijkingsapplicatie 15 juni 2018 Jeffrey van den Heuvel Loes Visser 1. Inleiding De in TRECO ontworpen en geproduceerde sensormodules in de woningen van de proefpersonen zijn door middel
Nadere informatieStappenplan Energieverbruik
Stappenplan Energieverbruik Zorg dat u de volgende gegevens bij de hand hebt: - jaarafrekeningen gas en elektra - uw eigen e-mailadres - verzin alvast een wachtwoord! Stap 1: Ga naar http://manager.energiemanageronline.nl/sleutels/home
Nadere informatieZuinig met energie. waar je thuis bent...
Zuinig met energie waar je thuis bent... Goed voor het milieu en voor uw portemonnee HEEMwonen investeert fors in energiebesparende maatregelen. Dit doen we heel bewust. Zo verlagen we de energielasten
Nadere informatieVeelgestelde vragen. over de energievergoeding, het verbruik en de energieleverancier
Veelgestelde vragen over de energievergoeding, het verbruik en de energieleverancier Inhoudsopgave Energievergoeding Pag. 3 Energieleverancier Pag. 6 Energieverbruik Pag. 8 Vragen of opmerkingen Pag. 9
Nadere informatieJaarnota Essent. Mocht u meer vragen over de jaarnota hebben dan mag u ons uiteraard bellen op
Jaarnota Essent In dit document ziet u een voorbeeld van een jaarnota van Essent. Bij alle termen en onderdelen die om uitleg vragen staat een cijfer genoteerd. Achterin dit document ziet u de uitleg van
Nadere informatieHet Slimme energienet..zx ronde 25 januari 2015
Het Slimme energienet..zx ronde 25 januari 2015 De laatste tijd worden we overspoeld door marketing verhalen over de slimme meter en het slimme energienet. Men stelt dat met de komst van de slimme meter
Nadere informatieHOE COMMUNICEERT UW LANDIS + GYR SLIMME METER?
INF.HSL.GSA.011.05.15 HOE COMMUNICEERT UW LANDIS + GYR SLIMME METER? INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Bij welke meters kan de communicatie-informatie bekeken worden? 3 3. Welke informatie komt op het display?
Nadere informatieInternet of Things De definitieve stap naar slimme woningen
Internet of Things De definitieve stap naar slimme woningen Frank den Hartog Senior Scientist Consumer Networks, TNO Chair of the Technical Working Group, HGI Frank.denHartog@tno.nl www.frankdenhartog.net
Nadere informatieenergiemonitoring Wat kan inzicht betekenen voor je energieverbruik.
energiemonitoring Wat kan inzicht betekenen voor je energieverbruik. energiecontroller iungo Wat kost een wasbeurt? Of hoeveel energie verbruikt je vriezer? Energie is een belangrijke, maar vaak onzichtbare
Nadere informatieDUW Parkstad. Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis.
DUW Parkstad Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis. Sprekers: Rick Muijen - duurzaamheidsdeskundige Joyce Bongers - duurzaamheidsdeskundige Programma
Nadere informatieJaarnota Essent. Mocht u meer vragen over de jaarnota hebben dan mag u ons uiteraard bellen op 030 7009 727.
Jaarnota Essent In dit document ziet u een voorbeeld van een jaarnota van Essent. Bij alle termen en onderdelen die om uitleg vragen staat een cijfer genoteerd. Achterin dit document ziet u de uitleg van
Nadere informatieWerkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per
Nadere informatieInventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter
Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter Activiteit Toelichting Categorie Doelgroep In samenwerking met Initiatief geplaatst onder Financiering activiteit Zelf Energie
Nadere informatieHANDLEIDING. Elektriciteitsmeter ZMF120ABds2
HANDLEIDING Slimme meter Elektriciteitsmeter ZMF120ABds2 Inhoudsopgave 1. De elektriciteitsmeter 3 2. Storing 7 3. Contact opnemen 7 2 - Stedin Netbeheer B.V. 1. de elektriciteitsmeter Deze toelichting
Nadere informatieDe (beperkte) invloed van design op sustainable gedrag. Jan Schoormans Tu Delft, Faculteit IO
De (beperkte) invloed van design op sustainable gedrag Jan Schoormans Tu Delft, Faculteit IO Hoe design gedrag kan sturen / veranderen Hoe design gedrag kan sturen / veranderen Kan design gedrag van consumenten
Nadere informatieConstruction Info. Beter inzicht, hogere kwaliteit en meer omzet
Construction Info Beter inzicht, hogere kwaliteit en meer omzet ConstructionConnect is uniek voor uw branche. Eén totaalconcept voor alle IT & Communicatie diensten. ConstructionConnect biedt u diensten
Nadere informatieStand van zaken en uitdagingen grootschalige aanbieding slimme meter
Your logo USmartConsumer Stand van zaken en uitdagingen grootschalige aanbieding slimme meter Henk van Elburg Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.nl Henk.vanelburg@rvo.nl Dutch Day, 25 juni 2015 IEE
Nadere informatieZonnepanelen op school. Team 1: Meten Onderzoek naar de opbrengst van zonnepanelen. Jullie gaan meten wat zonnepanelen aan energie opbrengen
Zonnepanelen op school Team 1: Meten Onderzoek naar de opbrengst van zonnepanelen Jullie gaan meten wat zonnepanelen aan energie opbrengen 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken in een team.
Nadere informatieJaarnota Eneco. Mocht u meer vragen over de jaarnota hebben dan mag u ons uiteraard bellen op
Jaarnota Eneco In dit document ziet u een voorbeeld van een jaarnota van Eneco. Bij alle termen en onderdelen die om uitleg vragen staat een cijfer genoteerd. Achterin dit document ziet u de uitleg van
Nadere informatieINF.HSK.GSA.010.05.15 HOE COMMUNICEERT UW KAIFA SLIMME METER?
INF.HSK.GSA.010.05.15 HOE COMMUNICEERT UW KAIFA SLIMME METER? INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Bij welke meters kan de communicatie-informatie bekeken worden? 3 3. Welke informatie komt op het display?
Nadere informatieIN VIER STAPPEN NAAR EEN ENERGIEZUINIG BEDRIJFSPAND
IN VIER STAPPEN NAAR EEN ENERGIEZUINIG BEDRIJFSPAND Faris Nizamic, CEO Sustainable Buildings BV Whitepaper Sustainable Buildings 1 Ons huidige energieverbruik en de wijze van consumeren staan onder druk.
Nadere informatieHoe en met wie communiceert uw Kaifa slimme meter?
Hoe en met wie communiceert uw Kaifa slimme meter? Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Bij welke meters kan de communicatie-informatie bekeken worden? 4 3. Welke informatie komt op het display? 5 4. Waarom
Nadere informatieLaagdempelige introductie van smart grid toepassingen
Laagdempelige introductie van smart grid toepassingen Auteur: Marnix Vlot Datum: 7 Januari 2014 Versie: 1.0 Samenvatting Dit whitepaper beschrijft een originele kijk op de introductie van slimme toepassingen
Nadere informatieWij brengen energie. Waar mensen licht en warmte nodig hebben
Wij brengen energie Waar mensen licht en warmte nodig hebben Energie in goede banen De beschikbaarheid van energie bepaalt in grote mate hoe we leven: hoe we wonen, werken, produceren en ons verplaatsen.
Nadere informatieDE SLIMME METER VRAGEN EN ANTWOORDEN
DE SLIMME METER VRAGEN EN ANTWOORDEN Versie augustus 2012 In dit document vindt u vragen en antwoorden over de slimme meter gesorteerd op de volgende onderdelen: Algemeen Plaatsing van de meter Keuzevrijheid
Nadere informatieJaarnota E.ON. Mocht u meer vragen over de jaarnota hebben dan mag u ons uiteraard bellen op 030 7009 727.
Jaarnota E.ON In dit document ziet u een voorbeeld van een jaarnota van E.ON. Bij alle termen en onderdelen die om uitleg vragen staat een cijfer genoteerd. Achterin dit document ziet u de uitleg van de
Nadere informatieCadis Consumption Reporter
Geautomatiseerde verbruiksmonitoring: Cadis Consumption Reporter Eenvoudig en zorgeloos! Energie-transparantie bespaart u tijd en geld Nutsvoorzieningen zoals water, elektriciteit en gas zijn een belangrijke
Nadere informatieonderhouden+verbouwen TEKST GONNIE OUSSOREN EN MARIJKE VAN GERVEN FOTO X
onderhouden+verbouwen TEKST GONNIE OUSSOREN EN MARIJKE VAN GERVEN FOTO X 24 Allemaal aan de slimme meter Honderdduizend eerste stappen per maand Alle acht miljoen huishoudens in Nederland moeten vóór 2020
Nadere informatiePrijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle. Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet?
Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet? Introductie Stedin is als netbeheerder verantwoordelijk voor een veilig
Nadere informatieIs flexibiliteit het nieuwe goud?
Is flexibiliteit het nieuwe goud? Presentatie Congres Duurzaam Gebouwd 13 november 2014 Enexis Elektriciteit: 2,7 miljoen aangeslotenen 135,000 km MS / LS 53,000 stations Gas: 2,1 miljoen aangeslotenen
Nadere informatieRecapitulatie voortgang woning Nul73
Daviottenweg 30 5222 BH s-hertogenbosch (Nederland) Telefoon nr. (+31) 73 623 00 33 ww.in2cmove.com info@in2cmove.com KvK nr. 16025664 s-hertogenbosch BTW nr. NL 0036.66.402 ING 107.75.75 ABN AMRO 53.86.56.204
Nadere informatiegebruikershandleiding iungo beheren en bedienen via je smartphone, tablet of computer.
gebruikershandleiding iungo beheren en bedienen via je smartphone, tablet of computer. inleiding Bedankt voor de aanschaf van iungo! Met iungo krijg je inzicht in je energie- en gasverbruik en weet je
Nadere informatieHoog Dalem: Motivaties, verwachtingen en ervaringen van bewoners
Hoog Dalem: Motivaties, verwachtingen en ervaringen van bewoners Dit onderzoek is gedaan in opdracht van STEDIN. Eindhoven, augustus 2016 Luc van Summeren en Ruth Mourik DuneWorks Samenvatting bewonersonderzoek
Nadere informatieHoe en met wie communiceert uw Kaifa slimme meter?
Hoe en met wie communiceert uw Kaifa slimme meter? Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Bij welke meters kan de communicatie-informatie bekeken worden? 3 3. Welke informatie komt op het display? 4 4. Waarom
Nadere informatieWilt u uw elektriciteitsfactuur te verminderen?
Wilt u uw elektriciteitsfactuur te verminderen? De Universiteit van Luik is betrokken geweest bij vele jaren in Europese projecten op het vlak van het milieu en energie. Dit jaar zijn we op zoek naar partners
Nadere informatieHandleiding Aurum energiedisplay
Handleiding Aurum energiedisplay Gefeliciteerd met je Aurum energiedisplay! Vanaf nu kun je op elk moment zien hoeveel elektriciteit én gas je verbruikt ten opzichte van vorig jaar. Door onze unieke, persoonlijke
Nadere informatiestroom. In bezoek 3 gaan we nogmaals in op apparaten die veel verbruiken en tips om stroom te besparen.
INLEIDING DE ENERGIEREKENING Vraag de deelnemer om de laatste jaarafrekening van energie op te zoeken. Vraag of de deelnemer een pc, laptop of tablet heeft, zodat je e.e.a. kunt laten zien en in kunt vullen.
Nadere informatieCO2-monitor 2013 s-hertogenbosch
CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de
Nadere informatieSamenwerken rondom slimme meters. Slimme meter project SBBU Uden. Frank Niessen en Carmen Rings. 7 juli 2016
Samenwerken rondom slimme meters Slimme meter project SBBU Uden Frank Niessen en Carmen Rings 7 juli 2016 Wat komen we vertellen? Agenda 1. Welkom en introductie Enexis 2. Uitrol, doelstelling en werking
Nadere informatieKLIMAATGARANT. Bewonershandleiding. Woningen met EnergiePrestatieVergoeding
KLIMAATGARANT Bewonershandleiding Woningen met EnergiePrestatieVergoeding 2018 Bewonershandleiding Woningen met EnergiePrestatieVergoeding Inhoud Introductie 3 Wat is de EPV? 4 Wat is de Energiebundel?
Nadere informatieEnergie Monitoring Systeem (EMS) Grip op uw energiekosten en verbruik
Energie Monitoring Systeem (EMS) Grip op uw energiekosten en verbruik Specialisten in energiebeheer Wilt u weten hoeveel en wanneer uw bedrijf energie verbruikt? Wilt u meer duidelijkheid over de opbouw
Nadere informatieFAQ SLIMME METER. van Doorn
FAQ SLIMME METER Versie 3.1 Status Levend document Datum Augustus 2015 Referentie Redactie Lucas Stassen, Marieke de Wild, Jan Hofman Auteur(s) Marieke de Wild, Lucas Stassen Verspreidingslijst Ministerie
Nadere informatieUitleg van uw jaarafrekening
Uitleg van uw jaarafrekening Algemeen: Wij maken uw jaar- of eindrekening op met uw meterstanden. Wij bepalen uw verbruik aan de hand van het verschil tussen de begin- en eindstanden van de verbruiksperiode
Nadere informatieEnergie: meerwaarde op de woningmarkt
Energie: meerwaarde op de woningmarkt Dirk Brounen (RSM Erasmus, dbrounen@rsm.nl) Nils Kok (UC Berkeley & Universiteit Maastricht, n.kok@maastrichtuniversity.nl) Op 26 november liet minister van der Hoeven
Nadere informatieJaarnota Electrabel. Mocht u meer vragen over de jaarnota hebben dan mag u ons uiteraard bellen op 030 7009 727.
Jaarnota Electrabel In dit document ziet u een voorbeeld van een jaarnota van Electrabel. Bij alle termen en onderdelen die om uitleg vragen staat een cijfer genoteerd. Achterin dit document ziet u de
Nadere informatieJaarnota Eneco. Mocht u meer vragen over de jaarnota hebben dan mag u ons uiteraard bellen op 030 7009 727.
Jaarnota Eneco In dit document ziet u een voorbeeld van een jaarnota van Eneco. Bij alle termen en onderdelen die om uitleg vragen staat een cijfer genoteerd. Achterin dit document ziet u de uitleg van
Nadere informatieUitgebreide handleiding voor slimme meters in de Landis + Gyr serie
Uitgebreide handleiding voor slimme meters in de Landis + Gyr serie E360-CD2D GPRS versie 1.0 (01 18) Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Wat is een slimme meter? 3 3. Waar moet een slimme meter aan voldoen?
Nadere informatieUw kenmerk CU.
Autoriteit Consument en Markt T.a.v. mr. B.C.M. van Buchem (directeur Consumenten) Directie consumenten Muzenstraat 41 2511 WB Den Haag Datum Uw kenmerk 160728CU Contactpersoon Claudia Umlauf Doorkiesnummer
Nadere informatieCEMM display informatiebrochure
CEMM display informatiebrochure CEMM display is een product van Cedel B.V. Kijk voor meer informatie over Cedel en onze diensten op www.cedel.nl. Cedel B.V. Portugallaan 5, 9403 DR Assen 0592 545 542,
Nadere informatieJaarnota Delta. Mocht u meer vragen over de jaarnota hebben dan mag u ons uiteraard bellen op
Jaarnota Delta In dit document ziet u een voorbeeld van een jaarnota van Delta. Bij alle termen en onderdelen die om uitleg vragen staat een cijfer genoteerd. Achterin dit document ziet u de uitleg van
Nadere informatieConcept: Opgewekt! Visualisatie van het concept Op de volgende pagina s zijn enkele schetsen te zien die het concept visualiseren.
Omgevingsanalyse Doelgroep: starters en zzp ers Zoals aangegeven in de briefing van Enexis zijn starters een groep waar nog (bijna) geen tools zich specifiek op richten. Dit gat wil ik opvullen met mijn
Nadere informatieTV en video consumptie in het jaar 2020
TV en video consumptie in het jaar 2020 Liesbeth Nekkers Hilversum, 27 november 2015 1 De toekomst voorspellen Onderzoek Tetlock (University of Pennsylvania) Super forecasters: Open-mindness: how well
Nadere informatieJaarnota Nuon. Mocht u meer vragen over de jaarnota hebben dan mag u ons uiteraard bellen op
Jaarnota Nuon In dit document ziet u een voorbeeld van een jaarnota van Nuon. Bij alle termen en onderdelen die om uitleg vragen staat een cijfer genoteerd. Achterin dit document ziet u de uitleg van de
Nadere informatieHANDLEIDING. Elektriciteitsmeter Landis & Gyr ZCF120ABd of ZMF120ABd
HANDLEIDING Slimme meter Elektriciteitsmeter Landis & Gyr ZCF120ABd of ZMF120ABd Inhoudsopgave 1. De elektriciteitsmeter 3 2. Storing 7 3. Contact opnemen 7 4. Meetgegevens van uw oude meter 8 2 - Stedin
Nadere informatieSlimme meter en beter energiemanagement voor gebouweigenaren en facilitair
Slimme meter en beter energiemanagement voor gebouweigenaren en facilitair managers Real-time monitoring van het dagelijkse energieverbruik Traceren verbruikspieken en ongewenst verbruik Inzicht in effect
Nadere informatieLiving Lab van de energietransitie. www.tertium.nl
Living Lab van de energietransitie www.tertium.nl 1. Gespreksleiding 2. Wetenschap & Samenleving 3. Participatie Natasja van den Berg Menno van der Veen @tertiumnl www.tertium.nl Inhoud 1. Korte inleiding
Nadere informatieHoe gebruik ik www.klimaatnet.be?
Hoe gebruik ik www.klimaatnet.be? Je hebt van de energiemeester of op het startmoment een meterkaart en de flairtest gekregen. Fijn, dan kan je aan de slag. Dankzij de flairtest weet je op welke zaken
Nadere informatie