Advies van het gebruikersplatform Studiekeuze Informatie (SKI)

Transcriptie

1 Advies van het gebruikersplatform Studiekeuze Informatie (SKI) Inleiding Voor u ligt het advies van het gebruikersplatform studiekeuze informatie. Dit gebruikersplatform bestaat uit een aantal belanghebbende landelijke organisaties, te weten: de LSVb, het ISO, JOB, LAKS en de NVS/NVL. Het advies betreft de toekomstige opdracht voor het verzamelen en aanbieden van studiekeuzeinformatie. Momenteel is deze opdracht vergeven aan CHOICE. Op dit moment is er sprake van een opdracht/ project bestaande uit drie percelen. Ten eerste de nationale studentenenquêtes, ten tweede de database en het derde perceel de papieren keuzegids. Bij de voortzetting van dit project zijn er volgens het gebruikersplatform niet meer drie, maar vier onderdelen van belang, te weten: 1. de nationale studentenenquêtes 2. de database 3. de keuzegids 4. een website voor bachelor- en masteropleidingen In dit advies zal het gebruikersplatform verder ingaan op de hierboven genoemde onderdelen. Per onderdeel zal een korte uiteenzetting van de bevindingen van het platform volgen, waarna aangegeven zal worden wat het concrete advies van het platform met betrekking tot het specifieke punt aan de staatssecretaris is. Hierbij moet gezegd worden dat het gebruikersplatform de huidige bestuurlijke ontwikkelingen meegenomen heeft in haar advies. Het betreft hier de ontwikkeling waarbij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap onderzoekt in hoeverre het mogelijk is een publieke website met studiekeuzeinformatie naar Engels model online te krijgen met medewerking van de instellingen en de NVAO. Binnen dit project is er sprake van een plan voor de korte en de lange termijn. Hier zal ook naar verwezen worden in de adviezen van het gebruikersplatform.

2 Bevindingen van het Gebruikersplatform Studiekeuzeinformatie 1. De Nationale Studentenenquête Voor het gebruikersplatform staat als een paal boven water dat een objectief en representatief onderzoek onder studenten van groot belang is voor het schetsen van een betrouwbaar beeld van de studie en/of de instelling en de ervaringen van de studenten bij deze studie of instelling. Daarbij is het vanzelfsprekend dat dit onderzoek aan alle eisen voor een wetenschappelijk verantwoord onderzoek voldoet. Zo moet er een éénduidige vraagstelling zijn, het onderzoek moet alle studierichtingen omvatten, er moet een voldoende aantal deelnemers zijn, de steekproef moet representatief zijn en de vraagstelling objectief. Op dit terrein heeft het Kwaliteitscollege overigens ook richtlijnen en criteria omschreven. Advies van het gebruikersplatform In de vervolgopdracht moet de nationale studentenenquête uitgevoerd blijven worden. Het gebruikersplatform adviseert de staatssecretaris dan ook dit perceel van de opdracht te behouden aan CHOICE voor de komende drie jaar. Hierbij wil het gebruikersplatform wel de nadrukkelijke wens formuleren dat zij, in overleg met het kwaliteitscollege, tijdig inzicht krijgt in en betrokken wordt bij de jaarlijkse verbetering en vaststelling van de vragenlijst. 2. De Database Het gebruikersplatform meent dat een database onmisbaar is als basis voor een studiekeuzeproduct. Alle gegevens die verzameld dienen te worden voor het aanbieden van degelijke voorlichting over studies en instellingen worden als vanzelfsprekend geordend in een database. Hierbij moet gedacht worden aan gegevens als de kengetallen over opleidingen, instellingen, studentenenquêtes, oordelen van de NVAO, oordelen door deskundigen en andersoortige kengetallen verstrekt door de instellingen, zelf. In de huidige opdracht is het zo dat de CHOICE-database aangeboden wordt aan marktpartijen zodat zij deze kunnen gebruiken bij het maken van hun eigen studiekeuzeproduct. Van deze mogelijkheid wordt echter nauwelijks gebruik gemaakt door marktpartijen. Kranten en weekbladen geven aan dat er teveel werk en te weinig nieuwswaarde in zit, en voor makers van websites is de commerciële aantrekkelijkheid onvoldoende. Het gebruikersplatform meent, mede naar aanleiding van het KPMG-rapport, dat hier sprake is van marktfalen. De noodzaak om een database speciaal aan te bieden aan marktpartijen is dan ook niet aangetoond. Naar mening van het gebruikersplatform blijft de database bestaan en zal deze ten grondslag liggen aan de publieke website genoemd onder punt 4. Op aanvraag kan de database ook beschikbaar worden gesteld aan andere (markt)partijen.

3 Advies van het gebruikersplatform De opdracht de database bij te houden en te onderhouden moet naar mening van het gebruikersplatform zolang dat nodig is behouden blijven aan CHOICE. Dit advies is gebaseerd op twee argumenten. Ten eerste is het belangrijk dat de opdracht bij CHOICE blijft liggen vanuit het oogpunt van continuïteit. Ten tweede is het belangrijk de huidige bestuurlijke ontwikkelingen 1 in dit advies mee te laten wegen; vandaar dat wij adviseren deze opdracht alleen voort te zetten voor zolang dat nodig is. Tot slot, het gebruikersplatform ziet de database in de toekomst niet meer als een product dat expliciet bedoeld is voor het vervaardigen van studiekeuzeproducten door marktpartijen. Op aanvraag zal de database echter wel beschikbaar moeten blijven voor belangstellende partijen, zodat de database als degelijke basis voor allerhande producten voor de studiekeuze kan dienen. 3. De Keuzegids In de huidige opdracht staat geformuleerd dat de Keuzegids gemaakt moet worden voor studenten en tegen een lage prijs aangeboden moet worden. Een keuzeproduct in deze papieren vorm slaat, zo is de afgelopen jaren gebleken, echter niet aan onder studenten. Velen weten van het bestaan niet af, kopen de gids niet en zoeken informatie bij de schooldecaan (die de gids overigens vaak wel heeft staan) en/ of op internet. Het platform ziet weinig heil in de pogingen de oplage van de gids te verhogen door middel van andere of betere marketing onder middelbare scholieren of andere (aanstaande) studenten in het hoger onderwijs. De gids functioneert vooral als hulpmiddel in de handen van schooldecanen en andere begeleiders, zoals adviseurs in de dienst voorlichting van universiteiten en hogescholen. Via deze intermediairs komt de informatie terecht bij de studiezoekers. Het platform meent dan ook dat deze functie van de Keuzegids geoptimaliseerd dient te worden, waarbij de Keuzegids in papieren vorm voornamelijk de intermediairs als doelgroep krijgt in plaats van de studiekiezer. De Keuzegids is namelijk het enige papieren naslagwerk waarin werkelijk studierichtingen en instellingen onderling vergeleken en beoordeeld worden. Op deze manier kan de Keuzegids een goede aanvulling zijn op een voorlichtingstraject waarbij de aankomend student samen met zijn decaan op zoek gaat naar een geschikte studie. Hierbij kan de student op school bij en met de decaan gebruik maken van de Keuzegids en zelf thuis verder zoeken op het internet met de publieke website die genoemd wordt onder punt vier van dit advies. Het gebruikersplatform wil echter wel benadrukken dat de tekst in een Keuzegids voldoende ruimte moet bieden aan de aankomend student om zelf conclusies te trekken uit de verstrekte informatie. Advies van het gebruikersplatform De opdracht aan CHOICE voor de Keuzegids blijft behouden totdat de publieke studiekeuzewebsite online is (voor 1 januari 2006). De gids zou vanaf dat moment nog wel beschikbaar moeten blijven voor intermediairs. Dan kan de prijsstelling van de gids wel aangepast worden. Het gebruikersplatform acht het overigens niet noodzakelijk dat de keuzegids voor intermediairs een door de overheid gefinancierd product blijft. Het gebruikersplatform adviseert dan ook de subsidie voor de Keuzegids te laten vervallen bij het online gaan van de publieke website. De overheidsgelden zouden op dat moment geïnvesteerd moeten worden in de bekendmaking, promotie en optimalisering van de website, zodat de studiekiezer het voor hem bedoelde studiekeuzeproduct weet te vinden en te gebruiken. 1 Zie voor een uitgebreide uitleg over de bestuurlijke ontwikkelingen opdrachtonderdeel 4.

4 De LSVb heeft hier een afwijkende mening ten aanzien van de rest van het Platform. Hoewel de gids slechts door intermediairs wordt gebruikt, vindt de LSVb het belangrijk dat de gids zoals die er nu ligt blijft bestaan, omdat de gids wel functioneel is voor intermediairs. De LSVb adviseert de staatssecretaris dan ook de Studiekeuzegids te laten bestaan opdat mensen die geen toegang hebben tot internet of hier niet mee willen of kunnen werken wel toegang hebben tot objectieve studiekeuzeinformatie. 4. Website voor bachelor- en masteropleidingen. Het feit dat het gebruikersplatform een vierde onderdeel aan de opdracht toevoegt is uit te leggen aan de hand van drie ontwikkelingen. Ten eerste bestaat er al langere tijd onder het gebruikersplatform de behoefte aan een publieke website waarop objectieve informatie is te vinden over studeren, studies, hogescholen en universiteiten in Nederland. Ten tweede is er momenteel, mede door deze wens van het gebruikersplatform, een bestuurlijke ontwikkeling gaande waarbij de overheid onderzoekt in hoeverre het maken van een dergelijke website mogelijk is. Tot slot is het beschikbaar stellen van de CHOICE-database aan marktpartijen nooit aangeslagen en heeft het niet kunnen resulteren in goede studiekeuzeproducten online. Met al deze ontwikkelingen lijkt de weg vrij naar een door de overheid gefinancierde en ondersteunde website, waarbij de objectieve informatie mede beschikbaar wordt gesteld door de overheid en de samenwerkende partijen, zoals de instellingen, de NVAO en de studenten. Volgens het platform heeft de overheid, te midden van het marketinggeweld door commerciële sites en sites van instellingen, een eigen taak: het aanbieden van objectieve en goed gefundeerde informatie over studies en het in beeld brengen van de verschillen die daarbij optreden tussen studierichtingen en afstudeerrichtingen. Ook verschillen in kwaliteit, uitgedrukt in objectieve en verifieerbare kengetallen, zouden op de site gepubliceerd moeten worden. Wellicht kunnen de ervaringen, opgedaan in Engeland, een rol spelen bij het opzetten van een dergelijke site. Sites zoals en zijn hierbij bron van inspiratie. Het is daarbij wenselijk dat er een samenwerking ontstaat tussen alle belanghebbende partijen uit het hoger onderwijsveld: VSNU, HBO-raad, NVAO, de landelijke studentenorganisaties, NVS-NVL. Op deze manier kan de aankomend student inzicht krijgen in de toelatingseisen, studiedruk, studieduur, het curriculum, toekomstperspectieven en kwaliteitsverschillen. De informatie dient objectief en goed leesbaar te zijn. Een waardeoordeel moet achterwege blijven. Daarnaast moet de bezoeker van de site zelf criteria kunnen selecteren uit een lijst en aan de hand daarvan ontdekken wat de verschillen zijn in geschiktheid voor het individu tussen studies, studierichtingen en instellingen; een soort van individuele ranking. In de lijst van criteria kunnen de kengetallen (zie notities van het Kwaliteitscollege Studiekeuzeinformatie) en elementen uit de enquête worden opgenomen. Naast alle opleiding- en instellingsspecifieke informatie is het zeer wenselijk algemene informatie over studeren ook op een dergelijke website aan te bieden (zie ), zodat aankomend studenten antwoord kunnen vinden op vragen als; Hoe krijg ik studiefinanciering? En hoeveel?, Hoe schrijf ik mij in voor een opleiding?, Wat gebeurt er bij numerus fixus?, Hoe kan ik een kamer huren?. Dit is bij voorkeur geen plek waar doorgelinkt wordt, maar juist een plek waar alle informatie te vinden is en zaken uitgelegd worden. Het maken van de site dient te geschieden door een onafhankelijke redactie. Ook dient nagegaan te worden of er via een aan het publieke domein gelieerde organisatie als SURF of Kennisnet mogelijkheden zijn om tot een dergelijke site te komen.

5 Advies van het gebruikersplatform Nog in 2005 moet er, naar mening van het gebruikersplatform, een studiekeuzewebsite in de lucht zijn. Met betrekking tot het korte termijn plan betekent dit dat het gebruikersplatform adviseert de CHOICE-database online te zetten in een bruikbare, zoekvriendelijke layout. Mocht dat niet realistisch zijn door eventuele problematiek bij het sluiten van het convenant tussen VSNU, HBO-raad, Ministerie, Studenten (LSVb en ISO) en NVAO voor het plan op de langere termijn, dan adviseert het gebruikersplatform de keuzegids 2005/2006 online te zetten voor 31 december Uiteindelijk is er natuurlijk wel het streven de hierboven beschreven site online te krijgen, tijdens het lange termijnplan van het ministerie. Daarnaast adviseert het gebruikersplatform het platform in de huidige samenstelling voort te zetten in het te komen traject voor eventuele medewerking en advisering.