Gevelvullingen Luchtdoorlatendheid, waterdichtheid, stijfheid en sterkte.

Transcriptie

1 UDC : Gevelvullingen Luchtdoorlatendheid, waterdichtheid, stijfheid en sterkte Eisen Window frames - Air permeability, water tightness, rigidity and strength Requirements NEDERLANDSE NORM NEN e druk, augustus 1988 Onderwerp In deze norm worden eisen gesteld aan gevelvullingen ten aanzien van luchtdoorlatendheid, waterdichtheid, stijfheid en sterkte. Toepassingsgebied Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. De norm is van toepassing op verticaal geplaatste gevelvullingen in de uitvoering waarin zij uiteindelijk in de woningbouw worden toegepast. De eisen zijn bedoeld voor het beproeven van: a. prototypen voor opdrachten; b. prototypen van gestandaardiseerde produkten; c. monsters voor opdrachten; d. monsters ter controle van de produktie; e. speciale constructies (speurwerk). Aangezien de beproevingen "worden uitgevoerd onder laboratoriumomstandigheden, moet het voldoen aan de bij een genoemde behorende toetsingsdruk worden gezien als een indicatie voor goed praktijkgedrag van de gevelvulling. Deze gevelvullingen zijn gewoonlijk samengesteld uit een raamwerk en een vulling van verschillend materiaal en zijn bedoeld om een gevelopening af te sluiten of om een gevel te formeren. Afhankelijk van vorm, grootte en/of met materiaalsoort wordt ook gesproken van kozijnen, gevelpuien, puikozijnen en dergelijke. De norm geldt, ongeacht de materiaalsoort, voor al dan niet beweegbare delen die zich in de gevel bevinden. De norm heeft geen betrekking op de naden tussen gevelvullingen en de omringende bouwconstructie. De norm is tevens van toepassing op vliesgevels en gevels in de utiliteitsbouw. Opmerkingen 1. De norm is niet zonder meer van toepassing op onder een helling geplaatste gevelvullingen. 2. Voor de beproevingsmethoden ten aanzien van de luchtdoorlatendheid, stijfheid en sterkte, zie NEN Voor de beproevingsmethoden ten behoeve van de waterdichtheid, zie NEN-EN 86, besproeiingsmethode 2. 3 Termen en definities 3.1 waterdichtheid: Eigenschap van een gesloten gevelvulling om weerstand te bieden aan het binnendringen van water. 3.2 waterlekkage: Voortdurend of herhaald binnendringen van water, dat met delen in contact komt, die niet nat mogen worden. 3.3 Voor overige definities, zie NEN Klasse-indeling Ten behoeve van deze norm worden gevelvullingen naar gebied en naar hoogte van de dakrand van het gebouw boven het maaiveld in n ingedeeld, zie tabel 1. NEN 3661

2 NEN Biz. 2 Tabel 1 - Klasse-indeling naar hoogte (h) van de dakrand van het gebouw boven het maaiveld h m B 1 ) 15 B 100 K 1 ) 15 K 100 tot 15 tot 40 tot 100 tot 15 tot 40 tot 100 1) Klasse "K" dient te worden toegepast in de volgende gebieden: De provincie Noord-Holland, het Waddengebied, het IJsselmeergebied en een zone van 2,5 km vanaf het noordzeestrand. Klasse "B" dient te worden toegepast in het overige gebied van Nederland, v Opmerkingen 1. Bij situering van gebouwen op plaatsen, waar extreme windkrachten mogelijk zijn, zoals bij grote open vlakten en bij open water, dient te worden overwogen de gevelvullingen in te delen in een zwaardere, dan de waartoe deze zouden behoren volgens de randvoorwaarden van tabel Daar de windbelasting toeneemt met de hoogte boven het maaiveld hebben ramen in hoge gebouwen weerstand te bieden aan grotere windbelastingen. Een onderscheid wordt gemaakt in: - laagbouw (tot 15 m) 5 bouwlagen; - hoogbouw (van 15 tot 40 m) ca. 13 bouwlagen; - zeer hoge bouw (van 40 tot 100 m) ca. 33 bouwlagen. De aangegeven hoogten hebben betrekking op de hoogte van de dakrand van een bepaald gebouw boven het maaiveld. 5 Eisen 5.1 Luchtdoorlatendheid Gevelvullingen in de woningbouw Bij beproeving op luchtdoorlatendheid, volgens NEN 3660, mag door de kieren van het proefelement bij de toetsingsdrukken volgens tabel 2 niet meer lucht dan 2,5 dm 3 /(m s) worden doorgelaten. De -indeling is ontleend aan tabel 1 en de daarbijbehorende toetsingsdrukken zijn in tabel 2 gegeven. Bij geen enkele beproevingsstap mag de volumestroom per lengte meer bedragen dan de hier genoemde waarden. Naden dienen in principe dicht te zijn. Opmerking De aansluiting tussen de vaste delen onderling en tussen het glas en de sponning worden als "dicht" beschouwd indien niet méér lucht wordt doorgelaten dan 0,14dm 3 /(m s) bij dezelfde drukken als genoemd bij kieren. De gevelvulling dient zodanig te zijn geconstrueerd dat de lucht die doorgelaten wordt zo gelijkmatig mogelijk over de omtrek is verdeeld. Plaatselijk geconcentreerde lekken zijn slechts toegestaan indien de luchtdoorlatendheid niet méér bedraagt dan 0,5 dm 3 /s per 100 mm Vliesgevels en gevelvullingen in de utiliteitsbouw De eisen ten aanzien van de luchtdoorlatendheid, dienen in overleg met de betrokken partijen per geval te worden overeengekomen. 5.2 Waterdichtheid Bij beproeving op waterdichtheid, volgens NEN-EN 86, besproeiingsmethode 2, mag het proefelement bij de toetsingsdrukken voor de waterdichtheid in tabel 2 geen waterlekkage vertonen. Ruiten, ramen en kozijnen mogen aan de binnenzijde niet nat worden, behoudens speciaal daarvoor ontworpen opvanggoten voor water, zo die aanwezig zijn. De constructie van de gevelvulling dient zodanig te zijn dat het zich in de sponning bevindende water niet zodanig spat dat delen nat zouden worden die droog moeten blijven.

3 NEN Biz. 3 Tabel 2 - Toetsingsdrukken (p) bij de bepaling van de luchtdoorlatendheid, waterdichtheid, stijfheid en sterkte P Pa luchtdoorlatendheid waterdichtheid stijfheid 1 ) sterkte 1 ) B 15 B100 K 15 K ) 2 ) ) Indien de plaats van het gebouw en de hoogte van de dakrand boven het maaiveld bekend zijn, mag voor het bepalen van de waarde van de toetsingsdruk voor stijfheid en sterkte boven 15 m rechtevenredig worden geïnterpoleerd tussen bovenstaande waarden. Uit oogpunt van luchtdoorlatendheid is het niet zinvol uit te gaan van 6 n. Daarom zijn de toetsingsdrukken voor de luchtdoorlatendheid voor de B 100, K 15 en K40 gelijk. In geval er sprake is van een gebalanceerde ventilatie in woningen (of verwarmingssystemen met warmte-terugwinning) kan de eis t.a.v. de luchtdoorlatendheid, die gesteld wordt aan gevelvulling uit K 100, als een zinvolle eis worden beschouwd aan alle gevelvullingen, onafhankelijk van de situatie waarin deze worden toegepast. 5.3 Stijfheid en sterkte Gevelvullingen in de woningbouw Stijfheid Bij beproeving op stijfheid volgens NEN 3660, mag de doorbuiging van een stijl of regel ten gevolge van de toetsingsdrukken voor de stijfheid in tabel 2 niet meer bedragen dan 0,005 maal de lengte van die regel of stijl. Onder de lengte wordt in dit verband verstaan de afstand tussen de ondersteuningspunten van de ononderbroken stijl of regel. Indien de constructie van de gevelvulling daartoe aanleiding geeft, dient de beproeving ook te worden uitgevoerd bij negatieve druk. Bij toepassing van enkelglas geldt bovendien de eis, dat de doorbuiging bij de genoemde drukken over dat gedeelte, waarover de stijl of regel het glas ondersteunt, niet meer is dan 10 mm. Bij toepassing van meerbladig geprefabriceerd glas geldt bovendien de eis, dat de doorbuiging bij de genoemde drukken over dat gedeelte waarover de stijl of regel het glas ondersteunt niet meer is dan 0,0028 maal de lengte van bedoeld gedeelte met een maximum van 8 mm, tenzij de leverancier van het glas andere eisen stelt ten behoeve van de verwerking Sterkte Ten aanzien van de sterkte dient een gevelvulling te worden beschouwd als een bouwkundig element. Als zodanig zijn, ten behoeve van de berekeningen, de normen NEN 3850, NEN 3851, NEN 3852 en NEN 3854 van toepassing. Opmerking Het verdient aanbeveling, om estetische redenen, geen grotere doorbuiging dan 2 mm toe te staan van de regels in het vlak van de gevel, in beglaasde toestand. Na beproeving op sterkte, volgens NEN 3660 bij toetsingsdrukken volgens tabel 2, mag er geen blijvende vervorming optreden. Indien de constructie van de gevelvulling daartoe aanleiding geeft, dient de beproeving ook te worden uitgevoerd bij negatieve druk Vliesgevels en gevelvulligen in de utiliteitsbouw Stijfheid De eisen ten aanzien van de stijfheid dienen in overleg met de betrokken partijen per geval te worden overeengekomen. Beproeving op stijfheid kan geschieden volgens NEN Sterkte Ten aanzien van de sterkte dient een vliesgevel en de gevelvulling, die in de utiliteitsbouw wordt toegepast, te worden beschouwd als een bouwkundigelement. Als zodanig zijn, ten behoeve van de berekeningen, de normen NEN 3850, NEN 3851, NEN 3852 en NEN 3854 van toepassing. De eisen ten aanzien van de sterkte dienen per geval in overleg met de betrokken partijen te worden overeengekomen. Beproeving op stijfheid kan geschieden volgens NEN 3660.

4 NEN Biz. 4 Bijlage Toelichting bij de keuze van de toetsingsdrukken voor de bepaling van de luchtdoorlatendheid Bij het opstellen van deze norm is ervan uitgegaan dat de verse lucht, die nodig is om het klimaat in een ruimte leefbaar te houden, niet door de kieren van gevelvullingen mag worden aangevoerd. Voor de ventilatie dienen andere voorzieningen te worden getroffen. Deze doelgericht ontworpen ventilatie door roosters enz. mag echter niet worden verstoord door grote hoeveelheden lucht die door de kieren van gevelvullingen naar binnen zouden kunnen komen. Als aanvaardbaar wordt beschouwd dat, gebaseerd op de uurwaarden van de gemiddelde windsnelheid volgens de waarnemingen van het KNMI te De Bilt, ten hoogste gedurende de resterende tijd, gemiddeld per uur een hoeveelheid lucht wordt doorgelaten die kleiner en doorgaans zeer veel kleiner is dan de ventilatiehoeveelheid. Voor een hoofdwoonvertrek is de benodigde hoeveelheid verse lucht 28 dm 3 /s wanneer van de aanname wordt uitgegaan dat er zich 4 personen in bevinden en per persoon 7 dm 3 /s wordt vereist, (zie NEN 1087). Als verder wordt aangenomen dat in een hoofdvertrek ca. 8 m kier tussen beweegbare en vaste delen van ramen voorkomt, volgt hieruit dat bij een gemiddelde winddruk die gedurende niet meer dan een aaneengesloten tijdsduur van één uur per jaar wordt overschreden, de hoeveelheid doorgelaten lucht 3,5 dm 3 /(m s) mag bedragen, bij een toetsingsdruk van Pa. Deze toetsingsdruk komt ongeveer overeen met een winddruk op 15 m hoogte in het binnenland. Vanuit de industrie is gesteld de eis van de luchtdoorlatendheid om produktietechnische en kwalitatieve redenen voor de n zwaarder dan te verzwaren, ten opzichte van de waarden genoemd in NEN 3661, 1e druk juli De toetsingsdrukken voor de luchtdoorlatendheid waarbij een hoeveelheid doorgelaten lucht van 5 dm 3 /(m s) toelaatbaar was, waren: Tabel 3 - Toetsingsdruk voor de beproeving van de luchtdoorlatendheid volgens NEN 3661, 1975 B 15 B 100 K 15 K100 toetsingsdruk luchtdoorlatendheid Pa De gewenste verzwaring heeft in deze norm geresulteerd in een eis van de luchtdoorlatendheid van 2,5 dm 3 /(m s). Deze waarde van 2,5 dm 3 /(m s) was niet in overeenstemming met de gewenste hoeveelheid doorgelaten lucht, zoals ten grondslag ligt aan de ventilatiebehoefte, voor de B 15 (nl. 3,5 dm 3 /(m s). Om die reden is besloten deze verzwaarde eis alleen te stellen aan de n B 100, K 15, K40 en K 100. Voorde B40 is een tussenliggende waarde voor de luchtdoorlatendheid van 3 dm 3 /(m s) aangehouden bij dezelfde toetsingsdruk van 200 Pa. In de praktijk blijkt dat het gebruik van 6 n voor de luchtdoorlatendheid, waarvan de toetsingsdrukken dichtbij elkaar liggen, niet zinvol is. Daarom is de keuze gemaakt om de toetsingsprodukten voor de n B 100 en K40 gelijk te stellen aan de toetsingsdruk van K 15. Een en ander heeft geleid tot de volgende -indeling.

5 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) F (015) ex. NEN 3661:1988 nl Gevelvullingen - Luchtdoorlatendheid, waterdichtheid, stijfheid en sterkte - Eisen Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: Normalisatie: de wereld op één lijn. preview