EEN MINIATUUR LEENKAMER (Repertorium op de lenen van Holy)

Transcriptie

1 EEN MINIATUUR LEENKAMER (Repertorium op de lenen van Holy) door C. Hoek Eerder gepubliceerd in Ons Voorgeslacht, jrg. 14 (1959), 27 (1972) en 44 (1989), een uitgave van de Zuidhollandse Vereniging voor Genealogie Inleiding Ten noorden van Vlaardingen stond tot in de negentiende eeuw het huis te Holy, bestaande uit een omgrachte toren, waarbij een boerderij. Het huis was met een complex landerijen, in totaal groot 3 morgen 4 hond, sedert 1404 leenroerig aan de heren van Wassenaar. Tevens behoorde er nog 3 morgen land bij, welke reeds vóór 1375 leenroerig aan de heren van Mathenesse waren. Oorspronkelijk schijnt het allodiaal bezit geweest te zijn en het is niet onmogelijk, dat het reeds in de dertiende eeuw de zetel was van de heren van Hoylede. Dezen voerden namelijk hetzelfde wapen als de latere bezitters, te weten: 7 merletten zoomsgewijs, met in de rechter bovenhoek een vrijkwartier. Dit kleine kasteel bezat een eigen leenkamer; in 1446 verklaart Warmbout Jacobsz. van Holy aan de heer van Wassenaar 3 leenmannen te hebben. Deze 3 achterlenen heeft Holy bezeten tot aan het einde van het leenstelsel. Het archief van Holy berust op het gemeentearchief van Vlaardingen en bevat 2 leenregisters (inv.nr. 30), welke in 1559 beginnen; de laatste acte is van Enkele oudere leenmannen worden vermeld in een afschrift van een stuk van 19 november 1550, dat voorkomt in het register inv.nr. 30a: f 22v. In het hieronder afgedrukte repertorium is steeds de oudste omschrijving van de lenen aangehouden; de in jongere akten voorkomende enz. zijn ( ) met het jaartal van de acte vermeld. Literatuur: Jhr. Mr. W.A. Beelaerts van Blokland: De toren van Holy in Vlaardingerambacht, in de Navorscher 1915, blz en C. Hoek en J. H. Brakke: Repertorium op de lenen van Matenesse , in het Jaarboek van de Zuidhollandse vereniging voor Genealogie 1956, blz R. C. Bakhuizen van den Brink: Bijdrage over den oorsprong en den aard der Achterleenen in het Graafschap Holland, in Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen, afd. Letterkunde, 1857, tweede deel, blz Inleiding op de aanvulling gepubliceerd 1972 (blz. 300). Het in Ons Voorgeslacht 1959, blz gepubliceerde repertorium op de lenen van Holy werd samengesteld aan de hand van gegevens in het huisarchief, dat berust in het gemeentearchief te Vlaardingen. De drie lenen, groot respectievelijk 1½ morgen, 4 morgen min ½ hond en 4 morgen, worden reeds in 1446 vermeld. In twee registers van de leenkamer Holland komen gegevens betreffende de leenmannen voor. In het register Valor Feudorum, lopende over de jaren , verklaart Claes Henricxz. in Portugael dat hij 9 morgen ½ hond land in Vlaerdingen in leen houdt van Jacob Wermboutsz. te Sciedam, deze is op dit moment eigenaar van Holy (inv.nr. 283, fol. 167v). 1

2 In het register Verklaringe van het inkomen van de lenen vinden wii twee leenmannen n.l. Simon Ysbrantsz. verklaart in 1517 van meester Jacob van Hoelen in leen te houden 4 morgen land in Vlaerdingerambacht, gemeen met 20 morgen, waarin hij zelf 10 morgen bezit, de graaf 13½ hond, het gilde te Vlaerdingen 10 hond en de heilige geest aldaar 4 hond (inv.nr. 286, fol. 81v). Oellaert Claesz. verklaart op van de kinderen van Holy in leen te houden twee percelen: 1½ morgen land in Vlaerdingerwout, belend ten noorden: Joris Florisz., ten zuiden: Jan Willemsz., ten oosten: Joris Claesz. en ten westen: Jan Baeck. 4 morgen land in Vlaerdingen opten Brouck, belend ten noorden: Engel Corstensz., ten zuiden: Floer Cornelisz., ten westen: Jonge Neel Corstensz. en ten oosten: Gerit Heindricxz. en de weg (inv.nr. 286, folio 150v). VLAARDINGERAMBACHT 1. 1½ morgen land op Vlaerdingerwout, helend ten noorden (1521: Joris Florisz.), ten westen (1521: Jan Baeck), ten zuiden (1521: Jan Willemsz.), ten oosten (1521: Joris Claesz). 1½ morgen land op Vlaerdingerwout, genaamd de Greynse (1808: in de Holier Hoekse polder), belend ten zuiden: Crijn Drcx Verhoorn, (1659: Claes Meeusz. Maen, 1700: Neeltje Maertens, weduwe van Claes Meesen Maen, 1735: Reyer Overgauw, 1791: de erfgenamen van Ary Kleyweg, 1808: Leendert Kleywegt); ten noorden: Aryen Cornelisz. Cryger, (1592: Gerrit Jansz. Brouck, 1659: Jan Willemsz. Schim, 1700: Neeltje Maertens, weduwe van Claes Meesen Maen, 1735: Reyer Overgauw, 1791: de heer Testart, 1808: Leendert Kleywegt); ten oosten: Lenert Maertsz. met een kamp genaamd Erkenlant, (1659: Ludovica Prince, weduwe van Gerrit Jansz. Blanckert, 1700: de kinderen en erfgenamen van de heer Erkenboudt, 1791: de erfgenamen van Arij Kleyweg, 1808: Jan Klapwijk); ten westen: de woning van Rusgen Cornelisdr., (1592: Crijn Dircxz. Verhoorn en Kors Cornelisz., 1659: Claes Meeusz., 1700: Neeltje Maertens, weduwe van Claes Meesen Maen, 1735: Reyer Overgauw, 1791: de erfgenamen van Arij Kleyweg, 1808: Leendert Kleywegt) : Clays Heijnricksz., vermeld in 1473, wonende te Portegael (L.H. 283, fol. 167v en r.r. 304 bijlage, fol. 20 bis v; hij sticht in de kerk aldaar samen met zijn vrouw Suetgen een memorie verzekerd op 5½ lijn land, dat tevens belast is met 2 pond was voor de kerk en twee achtendeel voor de armen. Na de dood van hun 3 kinderen Olert, Sueet en Arien zal het land aan de heilige geest komen. Dit wordt op door hun dochter Sueete, gehuwd met - of weduwe van Doen, bevestigd: De Blaffaard van de memorielanden van Poortugaal door J.L. van der Gouw, memorie 70, in Hollandse Studiën 3, 1972) : Oellaert Claesz., vermeld op (L.H. 286, fol. 150v) : Aert Claesz. (huisarchief Holy, inv.nr. 12, fol. 22) : De kinderen van Symon Corsz., vermeld in 1539 (Delfland, inv.nr. 1718: 3, fol. 71) : Leendert Jansz., vermeld in 1549 (Delfland, inv. 1718: 5, fol. 96v) : Rusgen Cornelisdochter, weduwe van Leendert Jansz., vermeld in 1561 (Staten van Holland vóór 1572, inv.nr. 1461, fol. 56) : Rusgen Cornelisdr., weduwe van Leendert Jansz., te Vlaerdingerwout, geassisteerd door haar zoon Jan Leendertsz., draagt dit leen over aan haar zwager Cors Cornelisz : De leenbrief wordt vernieuwd, daar deze in 1575 met het huis van de leenheer ten gevolge van oorlogshandelingen verbrand is. 2

3 : Cornelis Meesz. te Vlaerdingerwout, na overdracht door Kors Cornelisz : Meeuws Cornelisz. bij dode van zijn vader Cornelis Meeusz : Claes Meeusz. Maen, na overdracht door Alewijn Cornelisz. Maen : Neeltje Maertens, voogd: Pieter Symons Romijn, bij dode van haar man Claes Meesen Maen : Trijntje Meesen Maen, weduwe van Symon Pitersz. Romijn te Vlaerdingerwout, als enig nagelaten zuster van Claes Meesen Maen en draagt het leen over aan haar zoon Pieter Symonsz. Romijn te Vlaerdingerwout : Pieter Symonsz. Romijn te Vlaerdingerwoud met ledige hand : Pieter Symonsz. Romijn te Vlaerdingerwout met ledige hand : Simon Pietersz. Romijn bij dode van zijn vader Pieter Simonsz. Romijn : Klaasje Simonsdr. Romijn, gehuwd met Jan van Breemen te Vlaerdingerambacht, bij dode van haar vader Simon Pietersz. Romijn : Jan van Breemen te Vlaerdingen, geassisteerd door Dirk van de Sterre en Bastiaan van Duffelen, diakenen aldaar, draagt voor Jan de Ridder, schout-, Jan Klapwijk en Abraham van den Ende, schepenen te Vlaardingerambacht, dit leen over aan Leendert Kleywegt, bouwman te Vlaardingerambacht morgen land te Vlaerdingerambacht in de woning van Costijn Pietersz. (1517: gemeen in 20 morgen land, waarin Symon IJsbrantsz. nog 10 morgen heeft; de graaf 13½ hond dat verpacht was in 1358 aan Costijn Pietersz., van 1491 tot 1520 aan Symon IJsbrantsz., van 1521 tot 1550 aan Cornelis Symonsz. en van 1551 tot 1559 aan diens weduwe; het gilde te Vlaerdingen 10 hond en de heilige geest aldaar 4 hond) (zie O.V. 1984, blz. 171). 4 morgen min ½ hond land opten Broeck binnen Vlaerdingerambacht, in de woning waarop Cornelis Zijmontsz. gewoond heeft, (1587: in de woning van wijlen Jasper Vranckesz., 1602: Joost Jaspersz., 1605: Vranck Jaspersz.) strekkende van de Geersloot oostwaarts, (1700: of Jan Pietersz.), in de Lichtvoetsvaart, (1687: Vlaerdingervaart), (1687: gelegen in 2 kampen aan beide zijden van de Broecweg, nl. de laenkamp, waarop het huis staat, groot 1½ morgen, belend ten zuiden en noorden: Gerrit Jansz. van Reyt, (1804: Aaltje de Bloois); ten oosten: de Vlaardingervaart; ten westen: de Broeksweg, de andere kamp genaamd de Koykamp, groot 2½ morgen, belend ten zuiden en noorden: de erfgenamen van Jacob Gerritsz. de Willigen, (1804: Arij van den Berg); ten oosten: de Broeckweg), belend ten noorden: de woning van Jacob Pietersz., (1602: Cornelis Riddersz., 1659: Jacob Gerritsz. de Wilge, 1670: de weduwe van Jacob Gerritsz. de Wilge); ten zuiden: Belitgen, de weduwe van Jan Gerritsz., (1587: Symon Jansz., 1602: Pieter Jansz., 1659: Jan Pietersz.) N.B. Een omschrijving van 1446 of 1550 zegt, dat het land gelegen is in Costijn Pietersz. woning : Heijn Claesz., vermeld in 1460 (Delfland, inv.nr. 1718: 1, fol. 35) : Clays Heynricksz. te Portugaal, vermeld in 1473 (L.H. 283, fol. 167v en r.r. 306, bijlage, fol. 20 bis v) : Simon IJsbrantsz., vermeld in 1517 (L.H. 286, fol. 81v) : Cornelis Symonsz., vermeld in 1539 (Delfland, inv.nr. 1718: 3, fol. 68v) : Maritgen Cornelis Zymonts Ouwe Blancgesdr., gehuwd met Dirck Heyndricxsz., bij dode van haar vader Cornelis Zymonsz. Blanckgen en draagt dit leen over aan Jasper Vranckensz. 3

4 : Joost Vranckensz. bij dode van zijn vader Jasper Vranckensz : Neeltgen Joosten, enig kind, oom: Vranck Jaspersz., bij dode van haar vader Joost Vranckensz : Louris Ariaensz., schoemaker, na overdracht door Neeltgen Joosten, oom: Vranck Jaspersz., en draagt het over aan de genoemde Vranck Jaspersz : Sijtgen Gerrits Boutesteyn, gehuwd met Adriaen Aertsz. Waerdenburgh, bij dode van haar oudoom Vranck Jaspersz : Jan Jansz. van Riedt, na overdracht door Adriaen Aertsen Waerdenburgh : Jan Jansz. van Rydt, voogd: Gerrit Jansz. van Rijdt, bij dode van zijn vader Jan Jansz. van Rijdt, mede ten behoeve van de andere vier weeskinderen. ( : testament van Jan Jansz. van Rijdt, bouwman te Vlaerdingerambacht, voor notaris Willem Assendelft te Delft. Hij noemt hierin zijn zoons Jan en Pieter, zijn broers Willem- en Gerrit Jansz. van Rijdt en zijn zwager Adam Jaspersz. van Velden. Getuigen: Pieter Hendricx Overgaegh, bouwman, en diens zoon Pieter.) : Jan Jansz. van Reydt, gehuwd met Jaepie Abrams, te Pijnaker, draagt het leen over aan zijn oom Gerrit Jansz. van Rijt : Symon Jansz. van Reyt na overdracht door Willem Arensz. van der Snel te Vlaerdingh, namens Gerrit Jansz. van Reyt, bouwman te Vlaerdingerbroeck. ( : Gerrit Jans van Reyt machtigt voor notaris Adriaen Leeuwenhoeck te Delft, zijn zwager Willem Arensz. van der Snel het leen over te dragen voor 850 gulden aan zijn broer Symon te Souteveen. Getuigen: Pieter Bastiaansz. Proost en Stephanus Vay, notarisklerk.) : Grietie Symons van Rijt, gehuwd met Leendert Cornelisz. Hodenpijl, bij dode van haar vader Symon Jansz. van Rijt : Grietie Symons van Rijt verheft het leen met ledige hand : Leendert Cornelisz. Hodenpijl, weduwnaar van Grietje Symonsdr. van Rijt, te Maasland, bij dode van zijn vrouw. ( : Consent van de Staten van Hollandt en Westvrieslandt voor Grietie Zymons van Rijt, wonende in de Zuytbuert van Maaslant, om bij testament over haar leengoederen te mogen be schikken). ( : testament van Leendert Cornelise Hodenpijll en Grietie Zymons van Rijt, wonende in de Suytbuert van Maaslandt, voor notaris Cornelis van der Sleyden te Delft. Zij benoemen de langstlevende van hen beiden tot erfgenamen van hun leengoederen, die echter bij een nieuw huwelijk aan hun kinderen 2000 gulden plus de helft van de inboedel moet uitkeren. Tot administrateur van de boedel wordt benoemd Pieter Pietersz. Proost en als voogden Leendert Janse van den Bosch, Arij Geretse van den Bergh en Pieter Pieterse Poot. Getuigen: Johannis de Jonge en Cornelis de Vries.) : Jannetje Leendertsdr. Hodenpijl, gehuwd met Pieter Willemsz. de Blooys, bij dode van haar vader Leendert Cornelisz. Hodenpijl. ( : testament van Leendert Cornelisz. Hodenpijl, wonende in de Zuidbuurt van Maesland, voor notaris Cornelis van der Sleyden te Delft. Hij benoemt zijn beide kinderen Jannetje en Meindert tot zijn erfgenamen, waarbij Jannetje als oudste het leen krijgt. Tevens secludeert hij de weeskamer en benoemt tot administrateur Pieter Pietersz. Proost. Getuigen: Mr Simon van der Sleyden en Joris Geesteranis.) : Willem de Bloys, vader: Pieter de Bloys, voogd: Arij de Bloys, bij dode van zijn moeder Jannetje Leenderts Hodenpijl. ( : testament van Pieter de Bloys, bouwman, en Jannetje Leenderts Hodenpijl voor notaris Jacob van der Werff te Delft. Zij benoemen als voogden Leendert Cornelisz. Hodenpijl, vader van de testatrice en Arij de Blois, broeder van de testateur, en secluderen de weeskamer. Getuigen: Johannes Weyerstraat en Corstiaan Francken.) : Leendert de Bloys te Maasland bij dode van zijn broeder Willem de Bloys. 4

5 : Pieter de Blooys, oud 12 jaar, bij dode van zijn vader Leendert de Blooys. ( : testament van Leendert de Blooys en Neeltje de Winter te Maasland voor notaris Bartholomeus Kooy te Maassluis. Zij benoemen tot voogden Arij de Blooys op de Zouteveen, Arij Hoogendam te Maasland, Jan de Winter en Aart de Winter, beiden te Bleyswijk, en secluderen de weeskamer. Getuigen: Jacob van Dalem en Philippus de Heer.) : Pieter de Blois verklaart voor Jan de Ridder, schout, Jan Klapwijk en Abraham van den Ende, schepenen te Vlaardingen, f 300,- schuldig te zijn aan Arij de Blois, bouwman onder de Zouteveenen en verzekert deze op dit leengoed morgen land in Vlaerdinger Ambacht genaamd de Stekelcamp (1521: op de Brouck, belend ten noorden: Engel Corstensz., ten oosten: de weg en Gerrit Heindricksz., ten zuiden: Floer Cornelisz., ten westen: Neel Corstensz.) : Claes Heijnricksz. te Portugael, vermeld in 1473 (L.H. 283, fol. 167v en r.r. 306, bijlage, fol. 20 bis v) : Aert Claesz. (huisarchief Holy, inv.nr. 12, fol. 22) : Leendert Cornelisz. Vrijgesel (Delfland, inv.nr. 1718: 3, fol. 57v) : Willem Goudt (O.V. 1959, blz. 73). Gesplitst in 3A en 3B. 3A. 2 morgen land in Vlaerdinger Ambacht, (1593: op den Broeck, 1602: in de Brouckpolder), belend ten zuiden: (1578: van ouds Zijmon Florijsz. met bruikwaar en nu zijn nazaat Gillis Willemsz. met bruikwaar; 1593: Jan Pietersz. opden Broeck; 1687: de erfgenamen van Madje Claes van der Smijt; 1791: Maarten Dijkshoorn), ten noorden: (1578: van ouds Gerrit Pietersz. en nu zijn weduwe en erfgenamen met bruikwaar; 1593: Jacob Maertsz.; 1602: Jacop Maertensz. van der Burgh; 1605: het leen 3B), ten westen: (1578: van ouds Jonge Cors Costijnsz. en nu Gillis Willemsz. met eigen en met bruikwaar; 1593: Jan Pietersz. opden Broeck en Jacob Maertsz.; 1602: Jan Pietersz.; 1687: de erfgenamen van Madje Claes van der Smijt; 1712: de erfgenamen van Madje Claes van der Smijt en de erfgenamen van Ysaacq van Thegen; 1791: Maarten Dijkshoorn), ten oosten: (1578: de Broeckweg). Dit leen is sedert 1612 verenigd met het leen 3B : Jonkvrouwe Marie Gerritsdochter bij dode van haar man Willem Goudt, raad en ontvanger van de bede in Hollandt en Vrieslandt (O.V. 1962, blz. 66) : Jan Franchois van Bodegem na overdracht op ten overstaan van leenmannen van Holland door Marie Gerritsdochter van Greveroede, gehuwd met Guillaume le Grant (O.V. 1962, blz. 67 en Delfland, inv.nr. 1718: 5, fol. 76) : Jacob Gout (O.V. 1959, blz. 75) : Marie, bij dode van haar man Willem Goudt : Jan François van Degeren : Philippus Goudt, oom en voogd: Aernout Goudt te Doornick, bij dode van zijn vader Jacob Gout : Joost Jaspersz. na overdracht door Aernt Goudt namens zijn neef Philippus Goudt, te schole gaande te Luik : Neeltgen Joosten, oom: Vranck Jaspersz., bij dode van haar vader Joost Jaspersz. te Vlaerdinger Brouck. 5

6 : Louris Ariaensz., schoemaker te Vlaerdingen, na overdracht door Neeltgen Joosten, oom: Vranck Jaspersz., en draagt het over aan Vranck Jaspersz voornoemd : Sijtge Cornelisd Boutesteyn, gehuwd met Adriaen Aertsz. Waerdenburgh, bij dode van haar oudoom Vranck Jaspersz : Madie Claesdr. van der Smijt, vader: Claes Gerritsz. van der Smijt, na overdracht door Adriaen Aertsz. Waerdenburg : Fop Claesz. van der Smijt te Ouwerschie,bij dode van zijn zuster Madie Claesdr. van der Smijt, van wie hij de oudste broer is : Arien Ariensz. Suyderent te Maeslant bij dode van Fop Claesz. van der Smijt, gewoond hebbende in de polder Sestienhoven, overleden ( : Fop Claesz. Smijt testeert voor notaris Willem van Ruyven te Delft en benoemt tot erfgenamen, elk voor ¼ part, Annetie Cornelis Kleyn, weduwe van Cornelis Adriaensz. Suyderendt te Vlaerdinghen, Arien Ariaensz. Suyderendt, gehuwd met Maartien Leenders Diepenburgh, Maertien Cornelis Kleyn, gehuwd met Pieter Roodenburgh te Vlaerdinghen, Neeltien Jans Spangiaertsbergh, gehuwd met Huybrecht besemmaker aan de Gasthuyslaen tegenover de brouwerij van de verkeerde werelt. Het leengoed zal komen ten name van Arien Ariensz. Suyderent en in geval van diens overlijden op zijn zoon Pieter. Een legaat van f 500,- voor de diaconie armen te Overschie) : Arien Ariensz. Zuyderendt met ledige hand : Willem Pietersz. Dijcxhoorn te Vlaerdingerbrouk na overdracht door Arien Ariensz. Suyderendt te Maeslandt : Willem Pietersz. Dijkshoorn te Vlaardingerbroeck met ledige hand : Maarten Dijkshoorn, oudste zoon van wijlen Willem Wiliemsz. Dijkshoorn te Vlaardingerbroek, oudste zoon van Willem Dijkshoorn, bij dode van zijn grootvader Willem Dijkshoorn. 3B. 2 morgen land in Vlaerdinger Ambacht, belend ten noorden: (1601: Jacob Maertens), ten zuiden: (1601: Jan Pietersz), ten westen: (1601: Jan Pietersz), ten oosten: (1601: de Brouckweg) : Henrick Engelsz. Goudt bij dode van zijn oom Willem Goudt (O.V. 1959, blz. 74 en 1962, blz. 62) : Louris Pietersz., gehuwd met Marrike Korstiaen Goutsdochter, te Delft na koop (Delfland, inv.nr. 1718: 5, fol. 76 en O.V. 1984, blz ) : Meester Christiaen van der Goes bij dode van zijn grootvader Louris Pietersz., behoudens het vruchtgebruik van zijn grootmoeder Marrike Korstiaen Goutsdochter (Delfland, inv.nr. 1718: 5, fol. 76; Rijksarchief Haarlem: familiearchief van der Goes, vroeger in het archief van het bisdom Haarlem, inv.nr. 154, Nassau Domein archief, Hingman, inv.nr. 6524, fol. 130) : Henrick Goudt : Lourens Pietersz. te Delft : Jan François Naesten : Mr Christiaen van der Goes : Mr Adriaen van der Goes, advocaat bij het Hof van Holland, bij dode van zijn vader Mr Christiaen van der Goes, schout te Delft : Franck Jaspersz., na overdracht door Mr Adriaen van der Goes, advocaat bij het Hof van Holland. De verdere beleningen komen geheel overeen met die van leen 3A. 6