1 Enkele voorafgaande beschouwingen

Transcriptie

1 1 Enkele voorafgaande beschouwingen Over netwerking en samenwerking. Netwerken in Van Dale: op een net lijkend geheel - een aantal aan elkaar gekoppelde computers - sociale netwerken: alle mensen die hij kent en die hem ook kennen; netwerken is dan zijn best doen zoveel mogelijk invloedrijke mensen te leren kennen Opvallend: bij netwerking geen sprake van inhoud! Netwerking lijkt/is dus altijd een stap vóór samenwerking en zit nog in de fase van de communicatie. Communicatie Samenwerking Coördinatie Regie 1

2 WoonZorgNetwerking WoonZorgDecreet een woonzorgnetwerk is een genormeerd netwerkverband dat zelfs samenwerkingsverband genoemd wordt Een woonzorgnetwerk is een buurtgericht functioneel samenwerkingsverband waarin de in de buurt actieve erkende voorzieningen uitgenodigd worden tot participatie en waarin naast een huisarts of huisartsenkring, minstens de volgende voorzieningen effectief participeren: 1 een erkend woonzorgcentrum; 2 een erkend centrum voor kortverblijf; 3 een erkende groep van assistentiewoningen; 4 een erkende dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg of een andere erkende thuiszorgvoorziening die zorg aan huis levert. Een woonzorgnetwerk heeft als opdracht om de ouderenzorg te optimaliseren door middel van samenwerking en afstemming tussen de leden van het woonzorgnetwerk. Verbreding van intersectorale samenwerking naar grensoverschrijdende samenwerking Aanleidingen. - De vermaatschappelijking van de zorg: woonzorgdecreet, perspectief 2020 (sector PMH), art 107 (ggz) + volwaardig burgerschap verhoogt het verwachtingsniveau van de cliënt. - Gespecialiseerder worden van het welzijnsland zorgt voor een breder spectrum van zorg- en hulpverlening, met ook: * Hoe meer soorten ondersteuning, hoe meer kans om er tussen te vallen; * De kans op misverstanden wordt groter, hoe goed bedoeld ook nood aan afstemming en coördinatie Cfr. herman.roose@oranje.be 2

3 Samenwerking netwerking, een brede operationele definitie: -Het betrekken en integreren van inzet, expertise, middelen -Van andere personen, actoren, diensten, organisaties -Met het oog op het realiseren van eigen opdracht -Op niveau van cliënt, team, project, organisatie Kan heel wat vormen aannemen: van afstemming, over informatiedeling tot gedeelde zorg of gedeelde projecten. Samenwerken is een middel geen doel. Het doel is taakgericht en gedeeld. Het belang of de agenda van de partners kan verschillend zijn. Cfr. Een aantal uitgangspunten i.v.m. samenwerking - Niet samenwerken om wegens te kostelijk: op welke vraag is samenwerking een antwoord? - Nooit zonder invloed op je identiteit (hiertoe bereid zijn!). Daarom ook soms lastig. - Verschillen zijn onoverbrugbaar; in samenwerking zelden samen door de deur. - Samen rond een gedeeld doel, toch vaak vanuit een verschillend belang of agenda ook dit verschil op tafel brengen. - Neem de pijn aan de voorkant van het samenwerkingstraject (vertrouwen geen goed begrip): breekpunten, heilige huisjes, taboes eerst bespreekbaar stellen! - Samenwerking levert niet noodzakelijk winst op goed investering en winst overwegen (overlegkost meerekenen). Cfr. herman.roose@oranje.be 3

4 Vier herkenbare contexten waarbinnen samenwerking (of het gebrek eraan) zich afspelen De meer-partijen samenwerking Er is geen hiërarchische verhouding (horizontaal). Wanneer taak of problematiek zo complex is, zodat: -Verschillende perspectieven (cfr. interdisciplinariteit) nodig om te begrijpen of aan te pakken -Acties waarbij verschillende bronnen nodig op vlak van kennis, benadering, middelen -Engagement nodig waarbij de partijen een coördinatiesysteem ontwikkelen en onderhouden om de verschillende inspanningen te organiseren -Cfr. 4

5 Over regievoering gesproken. Regie is een bijzondere vorm van sturen en is gericht op de afstemming van actoren, hun doelen en handelingen tot een min of meer samenhangend geheel, met het oog op een bepaald resultaat. (Pröpper) Typen regie: Beheersingsgerichte regisseur Uitvoeringsgerichte regisseur Visionaire regisseur Faciliterende regisseur REGISSEUR in ZORG dikwijls TABOE Gemakkelijker in andere domeinen: woonregie, regie kinderopvang.. Over regievoering gesproken. Bij gevoeligheid of bedreiging Strategische keuze voor zachte regie: -Het in beeld brengen van een bepaalde problematiek in de sector -Het opzetten van overleg rond een bepaald thema We noemen het geen regie; de partners moeten je legitimeren. REGIE-ROL moet je verdienen!! door je eigen optreden in de praktijk en door je eigen kansen hiervoor te grijpen of te creëren!! = initiatief en verantwoordelijkheid nemen!!! 5

6 Opportuniteiten en kansen voor OCMW s om een rol te spelen in netwerking. - De verantwoordelijkheid voor een gebied en zijn bewoners - Gebiedsgerichte werking - Informatie, bronnen en overzicht van een gebied: bevolkingscijfers, statistische sectoren. - Publieke sector overheid: verwachte onafhankelijkheid/neutraliteit - Ondersteunende regelgeving: sociaal huis, lokaal sociaal beleidsplan, ouderenbeleidsplan. - Voorzieningen in speerpunt, bvb. een LDC - Competenties van medewerkers Bedreigingen voor en zwaktes van OCMW s die een rol spelen in netwerking. - Het OCMW is dikwijls ook actor en dus belanghebbende partij - Als OCMW geen actor is, te weinig vertrouwd met de praktijk woonzorg -Geen of weinig competente medewerkers Het initiëren van overleg, de uitbouw van een netwerk, stimuleren en faciliteren, het coördineren en waarborgen van het ontwikkelingsproces vraagt de inzet van competent personeel met specifieke tijd en ruimte hier voor!!! 6

7 Mogelijkheden voor of soorten netwerking 1 Netwerken op functies Bvb. sociaal restaurant, gezondheidspreventie 2 Netwerken op doelgroepen Bvb. ouderen, personen met een handicap, kansarmen 3 Netwerken op voorzieningen Bvb. ouderenvoorzieningen doen samen bepaalde activiteit, WZC werken samen rond wachtlijst met licht zorgbehoevenden 4 Netwerken op grondgebied Bvb. Buren voor Buren, een ruim samenwerkingsverband om op de nulde lijn kwetsbare hoogbejaarden in nood vroegtijdig te detecteren en tegemoet te komen aan hun noden. 2 Enkele projecten uit de praktijk 7

8 Nog één grote tip! Proeftuinen voor netwerking starten met SMART-doelstellingen, m.a.w. die voldoende potentieel hebben om te slagen zodat succes (quick wins voor iedereen) gemakkelijk leidt tot vermenigvuldiging van nieuwe intiatieven. Voorbeelden: busuitstap, gebruik snoezelruimte, vorming, informatie-uitwisseling,. 2.1 Woonzorgnetwerking Heule Verkenning van het aanbod De Branding OCMW Thuiszorg 0 de lijn Buren voor Buren 1 ste lijn * Dagcentrum * Tehuis Werkenden * Beschermd Wonen * Lokaal Dienstencentrum De Zevenkamer * Dagverzorgingscentrum De Kolleblomme * 9 serviceflats Elfenberg Regulier en divers aanbod: * huisartsen * thuisverpleging * gezinszorg * poetshulp * maaltijden thuis * PAS 2 de lijn * Tehuis WZC Ter Melle: 99 wooneenheden 8

9 Woonzorgnetwerking Heule - Opportuniteiten en kansen tot meerwaarde via samenwerking Doelstelling van de samenwerking: - Het realiseren van een duurzaam samenwerkingsverband tussen: de Branding vzw voorzieningen voor personen met een handicap de OCMW voorzieningen, zoals het WZC Ter Melle, DVC De Kolleblomme en LDC De Zevenkamer, met garantie van een wederzijds activiteitenaanbod waarbij ieders doelgroep de kansen en de expertise van de partnerorganisatie kan benutten. - Het realiseren van uitwisseling aan de hand van vorming tussen de partnerorganisaties voor professionelen als ook voor de doelgroepen. Woonzorgnetwerking Heule Beoogde resultaten of concrete realisaties -Er worden 3 bezoeken georganiseerd, met name aan de Branding, LDC De Zevenkamer en RVT De Nieuwe Lente, WZC Ter Melle en DVC De Kolleblomme. De bedoeling is om de partnerorganisaties te leren kennen naar werking toe. -Aan de residenten van het WZC en RVT, wordt de kans geboden te snoezelen in de snoezelruimtes van de Branding. Het LDC kan ook gebruik maken van de sportzaal van de Branding. -Samenwerking inzake dienstverlening (pedicure, maaltijden, ) 9

10 Woonzorgnetwerking Heule Beoogde resultaten of concrete realisaties -Actieve deelname aan recreatieve activiteiten van het LDC en DVC door de gebruikers van de Branding, mits voldoende begeleidingsmogelijkheden (wandelingen, fietstochten, volksspelen, daguitstap ). Ook enkele grote gezamenlijke activiteiten georganiseerd met de verschillende partnerorganisaties (bvb de volkssportroute - elke partner om beurten organisatie). Er wordt ook een daguitstap georganiseerd. -Professionele uitwisseling van kennis en ervaringen aan de hand van vorming m.b.t. crisisinterventie en agressie, conflicthantering, palliatieve zorg en wondzorg, dementie, basale stimulatie. 2.2 Woonzorgnetwerking Marke + KRAB Verkenning van het aanbod Groep de Ruysschaert OCMW Home Hoge Thuiszorg 0 lijn Buren voor Buren 1 lijn Dagverzorgingscentrum de Pendel VZW Integra thuisverpleging Kortverblijf (WZC De Ruysschaert 4 V.E.) Allen in Marke * Lokaal Dienstencentrum t Cirkant (Marke) * Senioren Akties Kortrijk-Zuid = Mobiel LDC (KRAB) * Kortverblijf (OWC De Weister - 3 V.E.) Regulier en divers aanbod: * huisartsen * thuisverpleging * gezinszorg * poetshulp * maaltijden thuis Enz 2 lijn WZC De Ruysschaert (Marke): 90 wooneenheden WZC De Weister (Aalbeke = deel KRAB): 43 wooneenheden WZC Home t Hoge (KRAB): 65 we 10

11 De nulde lijn Woonzorgnetwerking Marke - Opportuniteiten en kansen tot meerwaarde via samenwerking Gezamenlijk wachtlijstbeheer van de WZC (uitbreiding met Home t Hoge) in dit gebied: aanpak van de O-A geïndiceerden (dubbels ook eruit halen) naar preventie op nulde lijn (Buren voor Buren) en thuiszorg. De eerste lijn of de thuiszorg Onderlinge afstemming en versterking van het aanbod in deze gebieden. Aanpak van nieuwe noden via een samenwerkingsproject in het RIZIV - Protocol 3 -akkoord : nachtassistentie (met ev. Telesenior). mogelijkheid tot samenwerken nachtassistentie voor interventies in het WZC de Weister Woonzorgnetwerking Marke Beoogde resultaten of concrete realisaties De tweede lijn of de residentiële zorg Gezamenlijk wachtlijstbeheer van de WZC (uitbreiding met Home t Hoge) in dit gebied: onderlinge verwijzing van B-C geïndiceerden en personen met dementie. Mogelijkheid tot samenwerking voor interventies in het WZC de Weister via project nachtassistentie. 11

12 2.3 Woonzorgnetwerking in de Kortrijkse binnenstad Binnenstad: inwoners; 4 à 5 deelgebieden. Initiatie strategisch overleg woon- en zorgcentra: -7 private WZC (5 in binnenstad), 5 OCMW WZC (2 in binnenstad) -3 OCMW LDC + 1 antenne Delocalisatie van 1 OCMW WZC. Overleg deint uit over gebiedsgerichte werking en het openstellen van de WZC voor dienstverlening en activiteiten. Resultaat: oefening netwerken rond de functies van LDC -Eerst monitoring: wie doet wat gerelateerd aan LDC- opdrachten? -Vervolgens: op zoek gaan naar meerwaardes indien netwerking Wonen en zorg op een kruispunt Integraal werken rond wonen, zorg en welzijn voor jong en oud met een zorgvraag met een provinciaal duwtje in de rug Ieper Provincie West-Vlaanderen valoriseerde reeds 8 samenwerkingsprojecten w.o. dat van het OCMW Kortrijk. Financiering over een periode van 5 jaar ½ VTE procesbegeleider Vaststellingen van noden/ leemtes omtrent wonen uit de woonzorgsector, de sector personen met een handicap, de sector psychiatrie, de werking van de caw s en vanuit de eigen ocmw werking. Er is een groot functioneel verband tussen wonen en zorg. 12

13 Residentiële voorziening Beschermd / Begeleid wonen Zelfstandig wonen met thuiszorg ROB RVT RVT Woon- en Zorg- Centrum 6 % Diverse formules Woon - zorgvormen (zie hierna) 14 % - Goeie gerieflijke, functionele woningen - Goeie hulp-, zorgen dienstverlening 80 % WONEN Nood aan permanent verblijf wegens Nood aan gerieflijk, functioneel en aangepast wonen, doch in een beschermende omgeving Nood aan gerieflijk, functioneel en aangepast / aanpasbaar wonen ZORG Nood aan intensieve zorgen en hulp Nood aan veiligheid, bewaking, ondersteuning, wegens risicoaandoening En bij hulpbehoevendheid, nood aan bereikbare thuiszorg 25 Opwaardering van de woonkwaliteit: een absolute prioriteit Vele onderzoeken tonen echter aan dat ouderen minder comfortabel wonen en dat hun woningen algemeen van mindere kwaliteit zijn. Bovendien betreft dit een grote groep ouderen die eigenaar zijn van hun woning. Het concept levensbestendige woning : een ideaal De criteria aanpasbaar bouwen en verbouwen vinden stilaan overal ingang, worden ook aangemoedigd door gemeentelijke bouwvoorschriften en verordeningen en vaak ook ondersteund door gemeentelijke premies. Niet de core van OCMW/CPAS maar van private actoren, sociale huisvestingsmaatschappijen en de gemeenten! 13

14 Wel core van OCMW/CPAS: daar waar wonen en zorg samenkomen = beschermd / beschut / begeleid wonen OCMW met externe focusgroep van experten Ouderenzorg woon- en zorgcentra Centra algemeen Welzijnswerk Geestelijke gezondheidszorg Zorg voor personen met een handicap Opdracht: Bepalen van preferentiële doelgroepen voor BBB-wonen Ontwikkelen van hulp- en dienstverleningsmodellen voor BBBwonen met samenwerking en onderlinge inbreng (win-win s voor iedereen) Ontwikkelen van businessplannen voor uitbating van projecten BBBwonen Werkingsniveau s externe focusgroep: Microniveau: een project van BBB-wonen van één organisatie Mesoniveau: meerdere projecten van en hun onderlinge samenhang in één organisatie Macroniveau: alle projecten van alle organisaties in hun onderlinge samenhang strategische planning voor een stad regio. Focusgroep wordt een permanente overleggroep met inhoudelijke werkzaamheden in de definitie van projecten, en met tezelfdertijd een strategische planningsopdracht. 14

15 verdere mogelijkheden of uitkomsten voor de projecten: - Partners engageren zich voor bepaalde vormen van hulp- en dienstverlening of zorg - Partners nemen contractueel deel in de uitbating van bepaalde projecten. Wonen en zorg op een kruispunt is een voorbeeld van evolutie van parallelle zorg en dienstverlening naar geïntegreerde en gedeelde zorg en dienstverlening!! 2.5 Nog enkele protocol-3-projecten 1 Centrum voor Herstel- en Supportzorg 2 Nachtverpleging Thuis 2.6 Tal van andere kleinere of grotere projecten en samenwerkingsverbanden.. 15

16 TOT SLOT Netwerking initiëren, communicatie en overleg tussen actoren beleggen, samenwerking onderzoeken en verbande smeden, coördineren en regisseren zijn activiteiten die allemaal deel uit maken van een proces dat een deskundige begeleiding vraagt! Deskundigheid: kennis, vaardigheden en ook attitude! Procesbegeleiding is noodzakelijk wil je resultaat boeken (effectief en efficiënt werken) en waarborgen dat netwerking op systematische wijze een onderdeel vormt va de werking van de organisatie. Netwerking moet ingeschreven staan in de missie van het OCMW, als het dat wil. De organisatie neemt hiervan de consequenties wil het niet dat netwerking tussen de plooien van het andere werk valt en tot een toevallige bezeigheid verwordt. NETWERKING is aan de orde van de dag!! OCMW s bereiden zich hier beter op voor! Bedankt voor de aandacht! VRAGEN? Filip D Haene Coördinator WoonZorg OCMW Kortrijk filip.dhaene@ocmwkortrijk.be 16

17 17

18 18