Eenheidsprijzen Duurzame Energiesystemen SenterNovem Utrecht

Transcriptie

1 Eenheidsprijzen Duurzame Energiesystemen SenterNovem Utrecht Deerns raadgevende ingenieurs bv Rijswijk, 27 maart 2008 HOMEPAGE PROJECTNUMMER STATUS DOCUMENTCODE definitief H:\PRJ\180\08\02330\03\RAPPORT\ Senter Novem Duurzame energietechnieken AUTEUR PROJECTLEIDER/GROEPSLEIDER de heer ing. M.P. Jorritsma de heer ing. B.G.M. Karstenberg PARAAF PARAAF Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de opdrachtgever. Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voor de rechten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de DNR 2005, dan wel naar de betreffende ter zake tussen partijen gesloten overeenkomst.

2 I N H O U D Hoofdstuk Blad 1. Samenvatting 1 2. Inleiding 3 3. Systeemomschrijvingen en uitgangspunten Zonneboiler systeem Warmtepomp systeem PV systeem 8 4. Eenheidsprijzen duurzame energietechnieken Eenheidsprijzen zonneboilersysteem Eenheidsprijzen warmtepompsysteem Eenheidsprijzen PV systeem Conclusies en aanbevelingen 14 Bijlage informatie leveranciers 1 Bijlage prijsinformatie detail 1

3 SAMENVATTING De prijs van technieken voor duurzame energie toepassingen is slecht bekend. Kopers hebben weinig idee van wat redelijke prijzen zijn en voor het maken van voorspellingen wordt elke keer weer gezocht naar prijsinformatie. In dit rapport worden eenheidsprijzen voor een aantal duurzame energietechnieken samengesteld. Van deze systemen worden de prijsbepalende uitgangspunten vastgesteld. Zonneboiler systeem Warmtepomp systeem PV systeem De prijzen zijn opgesteld voor twee situaties, een consumentenprijs en een projectprijs: De projectprijzen zijn lager, vooral door inkoopvoordeel en montagegemak in nieuwbouwsituatie. Zonneboiler systeem een systeem waarin op het dak geplaatste plaatcollectoren zonne-energie opvangen. Deze energie wordt gebruikt om water in een boilervat te verwarmen. Zonneboiler systeem (ca. 100 liter boilervat) Consumentenprijs (incl. BTW) Projectprijs (excl. BTW) Zonnecollector, boiler en pomp, gemiddeld Montage collector en boiler, incl. leidingwerk Totaal

4 Warmtepomp systeem een systeem waarmee aardwarmte wordt opgewerkt naar een niveau waarop het voor de verwarming van een grondgebonden nieuwbouwwoning gebruikt kan worden. Warmtepomp systeem (ongeveer 7 kw thermisch) Consumentenprijs nieuwbouw (incl BTW) Projectprijs (excl. BTW) Warmtepomp Leidingwerk, appendages en montage Inbedrijfstelling Gesloten verticale bron Totaal PV systeem een systeem waarin zonne-energie wordt omgevormd naar bruikbare 230 V netspanning. PV systeem (ongeveer 1 kw piek) Consumentenprijs (incl. BTW) Projectprijs (excl. BTW) PV systeem Montage PV systeem Bijkomende elektrotechnische installaties Totaal

5 INLEIDING De prijs van technieken voor duurzame energie toepassingen is slecht bekend. Kopers hebben weinig idee van wat redelijke prijzen zijn en voor het maken van voorspellingen wordt elke keer weer gezocht naar prijsinformatie. De gehanteerde bedragen lopen vaak erg uiteen. Dit blijkt een knelpunt te zijn voor de verdere groei van de markt duurzame energiesystemen. Deerns is benaderd prijsinformatie te verstrekken van duurzame energietechnieken voor de woningbouw, dit betreft; Zonneboiler Warmtepompsysteem PV systeem De basis uitgangspunten van de drie systemen zijn door SenterNovem vastgesteld; Een zonneboiler van 2,5 tot 3 m² met ca. 100 liter opslag (gemiddeld systeem). De prijs voor een project nieuwbouw en voor een consument (bestaande bouw), inclusief installatiewerk. Een warmtepompsysteem van ongeveer 7 kw thermisch voor een tweetal nieuwbouwwoningen inclusief bodemwarmtewisselaar, maar zonder afgiftesysteem. Omdat een warmtepompsysteem in de bestaande bouw lastig te realiseren is zonder aanpassingen aan de thermische schil en/of het afgiftesysteem, dient hier de prijs voor één nieuwbouw twee-onder-één-kap-woning en één nieuwbouw tussenwoning (die deel uitmaakt van een rij van 10) gegeven te worden. Uitgangspunt is dat de woningen voorzien zijn van een minimale isolatiewaarde van de thermische schil (Rc 3,0 m²k/w, HR++ beglazing, houten kozijnen en een WTW-unit. Een PV systeem van 1 kwp geïnstalleerd door een installateur. Hierbij wordt verschil gemaakt tussen een projectprijs (nieuwbouw) en een consumentenprijs (bestaande bouw). Voor de zonneboiler en het warmtepomp systeem is aanvullende een CV ketel benodigd om aan de totale temperatuur warmte vraag te voldoen. Deze installatie is in het rapport buiten beschouwing gelaten.

6 SYSTEEMOMSCHRIJVINGEN EN UITGANGSPUNTEN De volgende systemen zijn onderzocht: Zonneboiler systeem Warmtepomp systeem PV systeem 3.1. Zonneboiler systeem Een zonneboiler systeem bestaat in de basis uit een collector en een boilervat. In de collector wordt de energie uit de zonnestraling opgevangen en omgezet in warmte. Deze warmte wordt door een medium aan het tapwater in het boilervat afgegeven. De collectoren zijn in verschillende varianten leverbaar. De meest bekende collector is de vlakke plaatcollector. Hiernaast zijn tevens vacuümbuizen verkrijgbaar in twee uitvoeringen. Een uitvoering waarin een medium door een collector in de vacuümbuis stroomt, en een versie waarbij de opgevangen warmte via een heat-pipe wordt afgegeven aan een medium. Deze vacuümbuis collectoren hebben een hoger rendement, maar zijn ook duurder in de aanschaf. Binnen deze opdracht zal alleen de plaatcollector in beschouwing worden genomen.

7 Daarnaast zijn er twee verschillende circulatiesystemen. Terugloop systeem Als de collector minder warmte opneemt dan een vooraf ingestelde waarde dan zal de pomp uitschakelen. Het medium dat zich in de collector bevindt zal teruglopen naar het voorraadvat zodat de collector geen medium meer bevat. Voordelen: Er is geen antivries nodig, Nadelen: Er is een zwaardere pomp nodig om het telkens opnieuw te vullen, collector moet hoger dan het boilervat geplaatst worden Continu gevuld systeem Het circuit tussen de collector en boiler blijft continue gevuld. Voordelen: Kleinere (en dus energiezuinige) pomp. Collector kan lager dan het boilervat worden geplaatst, Nadelen: er is een antivriesmiddel nodig in het medium, wat milieubelastend en rendement verlagend is. Voor het zonneboiler systeem is het uitgangspunt een gemiddeld systeem met een collector van ongeveer 2,5 tot 3,0 m². Het merendeel van de leveranciers biedt systemen aan met een enkele of een dubbele collector (oppervlaktes voor een enkele collector liggen rond de 2,5 m², voor de dubbele collector rond de 4,5 m²). Het boilervat (voorraadvat) heeft een inhoud van ca. 100 liter.

8 Warmtepomp systeem Een warmtepomp onttrekt warmte uit een beschikbare bron en geeft deze af aan een afgiftesysteem. In principe is elke beschikbare warmtebron bruikbaar, maar binnen deze opdracht wordt alleen bodemwarmte in beschouwing genomen. Alternatieve warmtebronnen zijn bijvoorbeeld de retourlucht van een ventilatiesysteem, oppervlaktewater, buitenlucht e.d. Het rendement van een warmtepomp is sterk afhankelijk van het temperatuurverschil tussen de bron en het afgiftesysteem. Bij een klein temperatuurverschil presteert de warmtepomp optimaal. Hierdoor zijn warmtepompen met name geschikt voor lage temperatuurverwarming (LTV). Deze systemen zijn alleen toe te passen in woningen met een hoge isolatiewaarde. Mede aangezien dergelijke systemen een groot oppervlakte nodig hebben om de warmtevraag te kunnen dekken (denk aan vloerverwarmingssystemen) is deze techniek niet/moeilijk toepasbaar in bestaande woningen. Net als bij ketels is er een onderscheid te maken tussen warmtepompen die alleen voor verwarming dienen (CV ketels) en warmtepompen die tevens voor warm tapwater bereiding toepasbaar zijn (combiketels). Ook voor de energievoorziening van de warmtepomp zijn alternatieven. Er zijn gasgestookte warmtepompen (gas-absorbtie-warmtepomp) en elektrisch aangedreven warmtepompen.

9 Binnen deze opdracht zal alleen de elektrisch aangedreven warmtepomp worden beschouwd. Bodemcollectoren worden op verschillende manieren uitgevoerd; Gesloten bron Eén boorgat wordt voorzien van een retour- en aanvoerleiding (gesloten lus). Door deze leiding circuleert een medium dat warmte opneemt uit de bodem. De opgenomen warmte wordt door de warmtepomp uit het medium gehaald. Geschikt voor individuele en kleinschalige collectieve bronsystemen. Er kan nog onderscheid worden gemaakt tussen een horizontale bron (lussen in de bodem over een groot oppervlakte) en een verticale bron (boorgat met hierin de lus). Open bron Bij een open bron wordt direct grondwater uit de bodem onttrokken. Dit grondwater geeft zijn warmte via een warmtewisselaar af aan de warmtepomp. Het afgekoelde grondwater wordt via een ander boorgat teruggebracht in de bodem. Geschikt voor collectieve bronsystemen. Binnen deze opdracht zullen alleen gesloten bronsystemen worden beschouwd.

10 PV systeem Een PV systeem (Photovoltaic system) bestaat uit een aantal zonnepanelen (fotovoltaïsche cellen). Deze panelen zetten zonlicht om in een gelijkspanning. Om deze energie direct in een woning te kunnen gebruiken zal deze door middel van een converter naar 230V wisselspanning worden geconverteerd. Indien de opgewekte stroom niet (geheel) wordt afgenomen in het eigen gebruik wordt de niet gebruikte stroom teruggeleverd aan de energieleverancier.

11 EENHEIDSPRIJZEN DUURZAME ENERGIETECHNIEKEN Voor de prijsinformatie van de drie duurzame energietechnieken is contact opgenomen met een aantal leveranciers. Er wordt uitgegaan van de bruto prijslijsten met kortingen. Door de projectgrootte en afnamehoeveelheid ontstaat er een verschil in kortingen tussen de consumentenprijs en de projectprijs. Netto prijs = Bruto prijs * (1 kortingspercentage) De prijsinformatie van het installatiewerk is afkomstig uit de calculatiesoftware die binnen Deerns raadgevende ingenieurs bv gebruikt wordt. De hierin opgenomen prijzen zijn gekoppeld aan actuele leveranciersdatabases. Voor de consumentenprijs wordt gerekend inclusief BTW Voor de projectprijs wordt gerekend exclusief BTW. Eventuele subsidies zijn buiten beschouwing gelaten. De benaderde leveranciers zijn opgenomen in hoofdstuk 6 (Bijlage Conclusies en aanbevelingen). De exacte prijsinformatie is opgenomen in hoofdstuk 7 (Bijlage prijsinformatie detail) 4.1. Eenheidsprijzen zonneboilersysteem Voor deze eenheidsprijzen is contact gezocht met een aantal leveranciers. De leveranciers leveren een paneel met een oppervlakte van ongeveer 2,5 m² (varieert tussen 2,37 en 2,75 m²) en een boilervat van ongeveer 100 liter. Zonneboiler consumentenprijs bestaande woning De prijs voor een zonnecollector systeem voor een consument, in te bouwen in een bestaande grondgebonden woning. Bestaande uit collector, leidingwerk, appendages en boilervat (voorraadvat). Zonneboiler projectprijs nieuwbouw woning - De prijs voor een zonnecollector systeem voor een projectontwikkelaar. Het systeem in te bouwen in een grote serie grondgebonden nieuwbouwwoningen. Bestaande uit collector, leidingwerk, appendages en boilervat (voorraadvat). Voor de prijsvorming wordt er van uitgegaan dat de panelen op een schuin dak worden geplaatst, en dat de boiler zich dicht bij de panelen bevind (onder het dak, minder dan 3 meter afstand).

12 Consumentenprijs Omschrijving Consumentenprijs Consumentenprijs (excl. BTW) (incl. BTW) Zonnecollector, boiler en pomp, gemiddeld Montage collector en boiler, incl. leidingwerk Totaal Projectprijs Omschrijving Projectprijs Projectprijs (excl. BTW) (incl. BTW) Zonnecollector, boiler en pomp, gemiddeld Montage collector en boiler, incl. leidingwerk Totaal

13 Eenheidsprijzen warmtepompsysteem Voor deze eenheidsprijzen is contact gezocht een aantal leveranciers. Het vermogen van de combiwarmtepomp is gesteld op ongeveer 7 kw thermisch. Er wordt vanuit gegaan dat de warmtepomp op de begane grond wordt geplaatst, relatief dicht bij de aansluiting van een verticale gesloten bron (minder dan 3 meter). Warmtepomp consumentenprijs enkele nieuwbouwwoning - De prijs van een warmtepomp systeem voor één enkele grondgebonden nieuwbouwwoning met een eigen gesloten bron. Bestaande uit bronsysteem, leidingwerk, appendages en warmtepomp. Het afgiftesysteem wordt buiten beschouwing gelaten. Warmtepomp projectprijs per nieuwbouwwoning (grote serie) - De prijs van een warmtepomp systeem voor één enkele grondgebonden nieuwbouwwoning met een eigen gesloten bron. Uitgangspunt is dat het systeem wel voor een groot aantal woningen tegelijkertijd besteld en geïnstalleerd wordt om rekening te houden met schaalvoordeel. Voor de prijsvorming wordt er van uitgegaan dat de warmtepomp nabij de aansluiting van de bron op de begane grond of in de kelder wordt geplaatst. Consumentenprijs enkele nieuwbouwwoning Omschrijving Consumentenprijs (excl BTW) Consumentenprijs (incl. BTW) Warmtepomp Leidingwerk, appendages en montage Inbedrijfstelling Gesloten verticale bron Totaal

14 Projectprijs Omschrijving Projectprijs (excl BTW) Projectprijs (incl. BTW) Warmtepomp Leidingwerk, appendages en montage Inbedrijfstelling Gesloten verticale bron Totaal

15 Eenheidsprijzen PV systeem Er wordt uitgegaan van een PV systeem van 1 kwp (kw piek) en doordat het vermogen hoger is dan 700 Wp moet het systeem op een extra groep worden aangesloten. Er kunnen afhankelijk van de bestaande situatie grote verschillen in kosten ontstaan als de kabel naar zolder onzichtbaar moet worden weggewerkt (in onderstaande tabellen onder de noemer Bijkomende elektrotechnische installaties ). PV systeem consumentenprijs enkele woning De prijs voor een PV systeem voor een bestaande grondgebonden woning. Het systeem bestaat uit de zonnepanelen, een converter (omvormer) en de bijkomende elektrotechnische installaties. PV systeem projectprijs enkele woning De projectprijs voor een PV systeem voor een grondgebonden nieuwbouw woning die binnen een groot project gerealiseerd wordt. Het systeem bestaat uit de zonnepanelen, een converter (omvormer) en de bijkomende elektrotechnische installaties. Voor de prijsvorming wordt er van uitgegaan dat de panelen op een schuin dak worden geplaatst. Consumentenprijs Omschrijving Consumentenprijs Consumentenprijs (excl. BTW) (incl. BTW) PV systeem Montage PV systeem Bijkomende elektrotechnische installaties Totaal Projectprijs Omschrijving Projectprijs Projectprijs (excl. BTW) (incl. BTW) PV systeem Montage PV systeem Bijkomende elektrotechnische installaties Totaal

16 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Er blijkt duidelijk verschil te zijn tussen de consumentenprijs en de projectprijzen. Het verschil tussen de consumentenprijs en de projectprijs is voor een groot deel te verklaren uit het inkoopvoordeel dat bij grotere projecten beschikbaar komt. Tevens is de montage in een nieuwbouwwoning in aanbouw eenvoudiger. Systeem Consumenteprijs incl. BTW Projectprijs excl. BTW Zonneboilersysteem Warmtepompsysteem PV systeem Bij de zonneboilersystemen is het aan te raden de boiler zo dicht mogelijk bij het boilervat te plaatsen. Grote afstanden zorgen voor een significante prijsstijging omdat er meer geïsoleerd leidingwerk aangelegd dient te worden. Hetzelfde geldt voor de warmtepompsystemen. Plaatsing van de warmtepomp op de begane grond of in de kelder nabij de aansluiting van de bron is kostentechnisch voordelig. Bij het PV systeem kan opgemerkt worden dat voor het beschouwde systeem van ongeveer 1 kw piek een extra groep aangelegd dient te worden. Bij een systeem van maximaal 700 W is dit niet benodigd. Dit zou vooral in bestaande bouw het systeem aantrekkelijker kunnen maken..

17 Bijlage BIJLAGE INFORMATIE LEVERANCIERS Zonneboilers Er is contact opgenomen met de volgende leveranciers: Nefit (Solarline) Daalderop (MonoSolar) Remeha (Quinta) AGPO Ferroli (Aquasol 4) Viessman (Vitosol / Vitocell) ZEN renewables Warmtepompen Er is contact opgenomen met de volgende leveranciers: Nefit (Auris E) Vaillant (VWS) Techneco (Toros) Itho (alleen projecten) PV systemen Er is contact opgenomen met een aantal leveranciers: RE-source Pfixx ZEN renewables Oskomera

18 Bijlage BIJLAGE PRIJSINFORMATIE DETAIL Hieronder is de prijsinformatie zonder afrondingen opgenomen. De prijzen van de onderdelen zijn bepaald door de prijsinformatie van de verschillende leveranciers (bruto prijzen en kortingen) met elkaar te middelen. Zonneboilers consumentenprijs consumentenprijs projectprijs projectprijs excl. BTW incl. BTW excl. BTW incl. BTW Zonneboilersysteem Montage collector en boiler, incl. leid. en mat Warmtepompen consumentenprijs consumentenprijs projectprijs projectprijs excl. BTW incl. BTW excl. BTW incl. BTW Warmtepomp leidingwerk, appendages en montage inbedrijfstellen Gesloten vertikale bron PV Systemen consumentenprijs consumentenprijs projectprijs projectprijs excl. BTW incl. BTW excl. BTW incl. BTW PV systeem installatiekosten extra groep in groepenkast