Jaarlijks financieel verslag Groep Brussel Lambert

Transcriptie

1 Jaarlijks financieel verslag 2008 Groep Brussel Lambert

2 GBL streeft ernaar om op middellange termijn waarde te scheppen voor haar aandeelhouders. Hiertoe legt GBL zich toe op het in stand houden en het doen groeien van een participatieportefeuille die voornamelijk gericht is op een klein aantal ondernemingen waarin ze de rol van professioneel aandeelhouder kan spelen. Deze portefeuille zou mettertijd moeten evolueren op basis van het leven van die ondernemingen en de marktopportuniteiten. GBL belegt in ondernemingen die waarde kunnen scheppen voor de aandeelhouder en doet de investeringen van de hand waarvan geoordeeld wordt dat ze hun maturiteit hebben bereikt. GBL voert een dividendbeleid dat het midden wil houden tussen een aantrekkelijk rendement voor de aandeelhouder en een waardering van het aandeel.

3 Groep Brussel Lambert Jaarlijks financieel verslag 2008 Inhoud Verantwoordelijke personen 2 Boodschap aan de aandeelhouders 3 Geselecteerde financiële informatie 4 Beursgegevens 4 Portefeuille en aangepast netto-actief 6 Geconsolideerde gegevens IFRS 9 Overzicht van de activiteiten 13 Risicofactoren 13 GDF SUEZ 14 Total 18 Lafarge 22 Pernod Ricard 26 Imerys 30 Suez Environnement 34 Diverse deelnemingen 38 Rekeningen per 31 december Geconsolideerde financiële staten 40 Verkorte jaarrekening 68 Uitkeringsbeleid 70 Historische gegevens 71 Corporate Governance 76 Informatie betreffende de vennootschap 96 Besluiten voorgesteld aan de aandeelhouders 99 Bijlage Mandaten van de Bestuurders tussen 2004 en Woordenlijst 114 Voor meer inlichtingen Voorlaatste omslag Voor meer inlichtingen over GBL, gelieve u te richten tot: Carine Dumasy Tel.: Fax: cdumasy@gbl.be Website: Ce rapport financier annuel est aussi disponible en français This annual financial report is also available in English

4 Verantwoordelijke personen 1. Verantwoordelijken voor het document Baron Frère, Voorzitter, Gedelegeerd Bestuurder en CEO La Peupleraie Allée des Peupliers 17 B-6280 Gerpinnes Gérald Frère, Gedelegeerd Bestuurder La Bierlaire Rue de la Bierlaire 1 B-6280 Gerpinnes Thierry de Rudder, Gedelegeerd Bestuurder Ahornlaan 31 B-1640 Sint-Genesius-Rode 2. Verklaring van de voor de financiële staten en voor het jaarverslag verantwoordelijke personen Baron Frère, Gérald Frère en Thierry de Rudder, het Uitvoerend Management, en Patrick De Vos, Financieel Directeur, bevestigen, in naam en voor rekening van GBL, dat naar hun weten: de in dit jaarlijks financieel verslag vervatte financiële staten per 31 december 2008 zijn opgesteld overeenkomstig de toepasselijke boekhoudstandaarden (IFRS of Belgisch boekhoudrecht) en een getrouw beeld geven van het vermogen zoals gedefinieerd door de IAS/IFRS, van de financiële toestand en van de resultaten van GBL en de in de consolidatie opgenomen ondernemingen (1) ; het in het jaarlijks financieel verslag opgenomen jaarverslag van de Raad van Bestuur een getrouw overzicht geeft van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van GBL en de in de consolidatie opgenomen ondernemingen (1), alsmede een beschrijving van de voornaamste risico's en onzekerheden waarmee zij geconfronteerd worden. 3. Commissaris Deloitte Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA Vertegenwoordigd door Eric Nys Louizalaan 240 B-1050 Brussel (1) De in de consolidatie opgenomen ondernemingen omvatten de dochterondernemingen van GBL in de zin van artikel 6 van het Wetboek Vennootschappen. Zie de lijst van de dochterondernemingen op blz. 48 GBL Verantwoordelijke personen / 2

5 Boodschap aan de aandeelhouders Dames en heren, Het jaar 2008 zal in de annalen worden vermeld als het jaar waarin de zwaarste financiële en economische crisis sinds de krach van 1929 is uitgebroken. Spijts een eerste alarmsignaal in verband met het probleem van de subprimes in de Verenigde Staten, ging de voornaamste bekommernis van de Europese monetaire autoriteiten in het eerste halfjaar uit naar de stijging van de inflatie, veroorzaakt door de forse prijsstijging van de grondstoffen, en vooral van de olieprodukten. De financiële beroering en de verzwakking van het banksysteem namen in de loop van het boekjaar nochtans nog toe om midden september, na het faillissement van Lehman Brothers, in een echte wereldcrisis te ontaarden. De economische groei van de geïndustrialiseerde landen is in 2008 positief gebleven, hoewel hij lager was dan in Achter die vooruitgang gaat nochtans de terugloop van de activiteit in de loop van het jaar en een echte instorting ervan in het vierde kwartaal schuil. Europa heeft de volle uitwerking van die wereldwijde beroering trouwens nog niet ondergaan. Na jaren van forse groei, bevorderd door een gemakkelijke toegang tot goedkoop krediet, moet de wereld thans het hoofd bieden aan een plotse economische inkrimping die vooral verband houdt met de rantsoenering van het beschikbaar krediet. Onder dergelijke omstandigheden wordt de kwestie van de liquiditeit en de financiering meer dan ooit een prioriteit voor de vennootschappen. GBL plukt de vruchten van haar historisch ontwikkelingsmodel, dat de financiering van alle investeringen met eigen vermogen, zonder een beroep te doen op schulden, voorstaat. De groep heeft meer dan EUR 800 miljoen beschikbare liquide middelen en beschikt daarenboven over bevestigde kredietlijnen bij de banken. GDF SUEZ en Total konden profiteren van hun respectievelijke uitstekende notering om toegang te krijgen tot de obligatiemarkt, vers geld op te halen en hun liquide middelen te consolideren met het oog op de investeringsplannen die steeds ambitieus blijven. Lafarge, dat zich een jaar geleden dieper in de schulden had gestoken om Orascom aan te kopen, heeft net een dergelijk programma aangekondigd dat operationele maatregelen bevat om het eigen vermogen te versterken met het doel haar schuldenlast te herstructureren en te verminderen. GBL steunt dit initiatief en zal voor haar deel inschrijven op de kapitaalverhoging van EUR 1,5 miljard, die binnenkort zal worden ingezet. Pernod Ricard, dat een financieringsstructuur heeft opgezet voor de recente integratie van Absolut, kan bogen op een goede liquiditeit. Ook Imerys en Suez Environnement leggen de nadruk op het genereren van cash binnen de onderneming. De cash earnings van de groep zijn er in de loop van het boekjaar op vooruit gegaan en dit is zowel toe te schrijven aan de uitbreiding van onze portefeuille als aan de hogere dividenden van onze deelnemingen. Ze bedragen EUR 721 miljoen, 35% meer dan in het vorige boekjaar. Dankzij deze mooie prestatie kunnen wij aan de Algemene Vergadering voorstellen om opnieuw een brutodividend per aandeel dat 10% hoger is dan vorig jaar, hetzij van EUR 2,30 per aandeel, uit te keren. Bij de bepaling van het aangepast netto-actief van GBL werd ten volle rekening gehouden met de daling van de beurskoers van de deelnemingen, waardoor het 35% lager uitkomt dan eind vorig jaar. Die evolutie moet echter worden getoetst aan de beursindexen CAC 40 en BEL 20 die over dezelfde periode respectievelijk 43% en 54% moesten prijsgeven. In toepassing van de IFRS diende GBL daarenboven een aanpassing van de boekwaarde van sommige activa, namelijk Iberdrola, Lafarge en Pernod Ricard, ten laste te nemen. Het boekhoudkundig effect daarvan, dat echter geen invloed heeft op de liquide middelen of het aangepast netto-actief, loopt op tot EUR 1,5 miljard belooft een moeilijk jaar te worden en momenteel, bij aanvang van het boekjaar, hebben we nog weinig zicht op de evolutie van de economische activiteit. Bijgevolg is veel voorzichtigheid geboden. Baron Frère 3 maart 2009 GBL Boodschap aan de aandeelhouders / 3

6 Geselecteerde financiële informatie I. Beursgegevens 1. Het GBL-aandeel op de Beurs in EUR Beurskoers Op het eind van het jaar 56,86 87,87 91,05 82,85 59,90 Hoogste 87,50 95,55 93,95 83,55 59,95 Laagste 49,90 78,00 73,75 59,80 44,50 Jaargemiddelde 71,20 87,98 86,00 73,46 52,49 Dividend Brutodividend 2,30 2,09 1,90 1,72 1,60 Nettodividend 1,73 1,57 1,43 1,29 1,20 Nettodividend met VVPR-strip 1,96 1,78 1,62 1,46 1,36 Beursratio s (in %) Dividend / gemiddelde koers 3,2 2,4 2,2 2,3 3,0 Brutojaaropbrengst (32,7) (1,4) 12,0 41,0 37,4 Aantal aandelen per 31 december Uitgegeven Eigen Beurskapitalisatie (in miljoen EUR) 9.174, , , , ,2 Verschil (in %) - 35,3 + 5,8 + 16,9 + 38,3 + 34,1 2. Beursinformatie GBL wordt genoteerd op Euronext Brussels en is opgenomen in zowel de BEL 20- en de Euronext 100-index, representatief voor de ééngemaakte beursmarkt die de beurzen van Parijs, Amsterdam, Brussel en Lissabon groepeert. Verhandelde bedragen (in miljard EUR) Aantal verhandelde effecten (in duizenden) Gemiddeld aantal verhandelde effecten per dag Op de beurs verhandeld kapitaal (in %) Free float velocity (in %) Gewicht in de BEL 20 (in %) Plaats in de BEL 20 Gewicht in de Euronext 100 (in %) Plaats in de Euronext ,8 7,0 5,3 3,2 1, ,8 56,2 43,3 31,2 25,4 112,9 116,8 90,0 65,6 53,6 8,5 6,0 4,8 5,4 4, ,7 0,6 0,6 0,7 0, GBL Geselecteerde financiële informatie / 4

7 Beurskoers over 10 jaar (1/1/1999 = 100) 300 Beurskoers van GBL en niveau van de BEL 20 en van de CAC 40 over 10 jaar (1/1/1999 = 100) Niveau van de BEL 20 Niveau van de CAC 40 Beurskoers van GBL Beurskapitalisatie over 10 jaar (in miljoen EUR) Aangepast netto-actief over 10 jaar (in miljoen EUR) Thesaurie over 3 jaar (in miljoen EUR) Cash earnings over 5 jaar (in miljoen EUR) (2.000) (4.000) (6.000) (8.000) (10.000) Thesaurie 31/12/2005 Verkopen Kapitaalverhogingen (7.699) Verwervingen Cash earnings en andere Thesaurie 31/12/ GBL Geselecteerde financiële informatie / 5

8 3. Informatie voor de aandeelhouder Financiële kalender Uiterste datum voor de neerlegging van de titels voor de Vergadering 7 april 2009 Gewone Algemene Vergadering april 2009 Datum waarop coupon nr. 11 wordt afgeknipt (Ex-Date) 16 april 2009 Datum van afsluiting van de dividendgerechtigde posities van coupon nr. 11 (Record Date) 20 april 2009 Datum van betaalbaarstelling van coupon nr. 11 (Payment Date) 21 april 2009 Bekendmaking van de resultaten per 31 maart mei 2009 Bekendmaking van de halfjaarresultaten 2009 Eind juli 2009 Bekendmaking van de resultaten per 30 september november 2009 Bekendmaking van de jaarresultaten 2009 Eind februari/begin maart 2010 Gewone Algemene Vergadering april 2010 Opmerking: De hierboven vermelde data voor de publicatie van de resultaten zijn afhankelijk van de kalender van de vergaderingen van de Raad van Bestuur en kunnen dus gewijzigd worden. Dividend Er zal aan de Gewone Algemene Vergadering van aandeelhouders van 14 april 2009 worden voorgesteld om de winstverdeling voor het boekjaar 2008 goed te keuren, hetzij een brutobedrag van EUR 2,30 per GBL-aandeel, wat neerkomt op een stijging met 10% in vergelijking met het bedrag van EUR 2,09 dat werd uitgekeerd voor het voorgaande boekjaar. Het nettodividend bedraagt: EUR 1,7250 per aandeel EUR 1,9550 per aandeel met VVPR-strip Gelet op het aantal effecten dat recht geeft op het dividend ( ), bedraagt de totale winstuitkering van het boekjaar EUR 371 miljoen tegen EUR 337 miljoen in Dit nettodividend zal betaalbaar zijn vanaf 21 april 2009, hetzij door overschrijving voor de aandeelhouders op naam, hetzij door het crediteren van de bankrekening van de eigenaar van gedematerialisserde aandelen, hetzij tegen afgifte van coupon nr. 11, geknipt van de aandelen (en desgevallend van de VVPR-strips) aan de loketten van de Belgische banken. De financiële dienst wordt verzekerd door de bank ING België (System Paying Agent) en Fortis Bank (Paying Agent). II. Portefeuille en aangepast netto-actief 1. Organigram per 31 december 2008 % in kapitaal / (% van de stemrechten) 3,5% / (0,0%) GDF SUEZ 5,3% / (5,3%) Total 4,0% / (3,6%) Lafarge 21,1% / (28,5%) Pernod Ricard 8,2% / (7,4%) Imerys 30,5% / (37,0%) Suez Environnement 7,1% / (7,1%) GBL Geselecteerde financiële informatie / 6

9 2. Beursevolutie van de deelnemingen in januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december Total GDF SUEZ Lafarge Pernod Ricard Imerys Suez Environnement 3. Aangepast netto-actief per 31 december 2008 De evolutie van het aangepast netto-actief is net als de evolutie van het resultaat van GBL een belangrijk criterium voor de beoordeling van de prestaties van de groep. Het aangepast netto-actief van GBL wordt elk kwartaal, samen met de bekendmaking van de resultaten, gedetailleerd gepubliceerd. De waarde per aandeel wordt elke vrijdag op de website van GBL bekendgemaakt ( Voor de wekelijkse berekening van het aangepast netto-actief wordt uitgegaan van dezelfde criteria als bij de kwartaalvaststelling ervan. In de waarde die wekelijks wordt bekendgemaakt kunnen sommige gebeurtenissen van minder belang die zich sinds de laatste boekhoudkundige afsluiting hebben voorgedaan, eventueel buiten beschouwing worden gelaten. Het gecombineerd effect van deze elementen zal evenwel niet meer bedragen dan 2% van het aangepast netto-actief. Waarderingsregels Het aangepast netto-actief van het GBL-aandeel is een overeengekomen referentie die overeenstemt met de waardering, volgens de hierna vermelde principes, van de deelnemingen die de portefeuille van de groep uitmaken, waaraan de nettocash wordt toegevoegd: Genoteerde vennootschappen beurskoers; Niet-genoteerde vennootschappen en deelnemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast Niet-genoteerde vennootschappen en deelnemingen waarop geen vermogensmutatie wordt toegepast deel in het eigen vermogen; investeringswaarde tegen reële waarde; bij gebreke daaraan boekwaarde De andere bestanddelen van het aangepast netto-actief die de nettocash uitmaken, worden gewaardeerd tegen marktwaarde. De eigen aandelen worden gewaardeerd tegen beurskoers of tegen de uitoefenprijs van de financiële instrumenten die ze dekken (aandelenopties en converteerbare obligaties), als deze laatste in the money zijn. GBL Geselecteerde financiële informatie / 7

10 Uitsplitsing van het aangepast netto-actief per 31 december 2008 Onderstaande tabel geeft een gedetailleerd en vergelijkend overzicht van de samenstellende delen van het aangepast netto-actief van GBL per eind 2008 en eind GDF SUEZ Suez Environnement Suez Total Lafarge Pernod Ricard Imerys Iberdrola Andere deelnemingen Portefeuille Nettocash / trading / eigen aandelen Aangepast netto-actief 31 december december 2007 Beurs- Beurs- Portefeuille koers Portefeuille koers % in kapitaal in EUR in miljoen EUR % % in kapitaal in EUR in miljoen EUR % 5,3 7,1-4,0 21,1 8,2 30,5 0,6 35,33 12,05-38,91 43,35 52,97 32,50 6, ,3 3,3-28,5 14,0 7,5 4,9 1,4 1,5 93,4 6,6 100, ,3 3,9 17,9 6,2 26,8 1, ,57 56,83 124,50 79,05 56,24 10, ,8 27,0 19,5 5,4 4,8 3,7 1,6 90,8 9,2 100,0 Het aangepast netto-actief van GBL bedroeg op 31 december 2008 EUR miljoen (EUR 79,39 per aandeel), tegen EUR miljoen (EUR 122,37 per aandeel) een jaar voordien. Die wijziging wordt verklaard door het effect van de financiële crisis op de beurskoersen van de portefeuille vennootschappen. De vermindering van de netto liquide middelen is te wijten aan de investeringen die in de loop van het boekjaar werden gedaan. Het deel van de portefeuille in het aangepast netto-actief van GBL blijft stabiel en bedraagt 93%. De waarden in portefeuille hadden immers zwaar te lijden onder het slechte beursklimaat van 2008 en zagen hun beurskoersen gemiddeld met 35% slinken, waarbij ze niettemin beter presteerden dan de nationale Europese indexen, de BEL 20 en de CAC 40, die over dezelfde periode respectievelijk 54% en 43% aan waarde moesten inboeten. De portefeuille, het aangepast netto-actief en het GBL-aandeel hebben het hele boekjaar lang een parallelle evolutie doorgemaakt. Het aandeel sloot 2008 immers af op EUR 56,86, tegen EUR 87,87 op 31 december Uit de fusie tussen Gaz de France (GDF) en Suez, die in juli 2008 uiteindelijk werd voltrokken, ontstond GDF SUEZ, de derde kapitalisatie van de CAC 40. GBL bezit 5,3% van de nieuwe entiteit en is, na de Franse Staat, de eerste privéaandeelhouder. De fusie was eveneens de gelegenheid om de spin off van Suez Environnement, die zelf een vennootschap van de CAC 40 is geworden, te voltrekken. GBL, die oorspronkelijk 6,3% van het kapitaal ervan bezat, heeft door aankopen op de beurs haar deelneming tot 7,1% opgetrokken. GDF SUEZ en Suez Environnement vertegenwoordigen samen 35,6% van het aangepast netto-actief van GBL (EUR miljoen), tegen 28,8% voor het voormalige Suez, hetgeen wijst op de behoorlijke beursprestatie van de twee nieuwe groepen in De deelneming van GBL in Total bedraagt 4,0%, iets hoger (+ 0,1%) dan eind 2007, en zulks wegens de inkopen van eigen aandelen die de petroleum - groep in 2008 doorvoerde. Het gewicht van Total in het aangepast netto-actief van GBL bedraagt EUR miljoen (EUR miljoen op 31 december 2007), hetgeen te wijten is aan de negatieve evolutie van de beurskoers in 2008 (- 31,5%). De stemrechten waarover GBL beschikt blijven ongewijzigd (3,6%). Lafarge heeft begin 2008, met de aankoop van Orascom, een operatie met het oog op een belangrijke externe groei verricht. GBL heeft EUR 1,1 miljard besteed om haar belang in de cementgroep op te trekken tot 21,1% eind Niettegenstaande die investering is het deel van Lafarge in het aangepast netto-actief van GBL met 13,9% gezakt door de daling van de beurskoers van Lafarge ten gevolge van de economische en financiële crisis. Op 31 december 2008 bezat GBL 28,5% van de stemrechten van Lafarge. GBL heeft om en bij de EUR 300 miljoen geïnvesteerd om haar belang in Pernod Ricard op te trekken tot 8,2%, tegen 6,2% een jaar eerder. De waarde van deze deelneming vertegenwoordigt 7,5% van het aangepast netto-actief per 31 december 2008 en is teruggelopen van EUR miljoen tot EUR 955 miljoen. Ook Imerys had onder de crisis te lijden en moest toezien hoe de beurskoers van EUR 56,24 tot EUR 32,50 terugviel. Onder deze omstandigheden heeft GBL zowat EUR 100 miljoen geïnvesteerd in de verwerving van 3,7% van het kapitaal om haar deelneming tot 30,5% op te trekken. Imerys vertegenwoordigt 4,9% van het aangepast netto-actief van GBL en dat is iets hoger dan eind vorig jaar. De deelneming van 1,4% in Iberdrola per eind 2007 werd in het eerste kwartaal 2008 tegen EUR 436 miljoen gedeeltelijk van de hand gedaan. De resterende deelneming, hetzij 0,6% van het kapitaal van de Spaanse energiemaatschappij, werd gewaardeerd op EUR 185 miljoen en vertegen - woordigt 1,4% van het aangepast netto-actief per 31 december GBL Geselecteerde financiële informatie / 8

11 De andere deelnemingen, hetzij ongeveer EUR 200 miljoen, betreffen enerzijds het belang in Arkema (3,9% van het kapitaal) en anderzijds de private equity -portefeuille die GBL bezit (Ergon Capital Partners, Sagard en PAI Europe). De liquide middelen per 31 december 2008 bedroegen meer dan EUR 800 miljoen. De beschikbare cash werd voorzachtigheidshalve in Belgische Staatsobligaties belegd of selectief bij een klein aantal banken gedeponeerd. 4. Aangepast netto-actief over 5 jaar in miljoen EUR Aangepast netto-actief op het eind van het jaar , , , , ,2 Portefeuille , , , , ,0 Nettocash / trading / eigen aandelen 846, , ,1 55,7 725,2 waarvan eigen aandelen 317,1 460,0 445,3 427,9 337,3 Verschil van jaar tot jaar (in %) - 35,1 + 17,8 + 50,9 + 25,0 + 18,1 in EUR Aangepast netto-actief per aandeel 79,39 122,37 113,91 80,33 64,27 Beurskoers 56,86 87,87 91,05 82,85 59,90 III. Geconsolideerde gegevens IFRS 1. Kerncijfers in miljoen EUR Geconsolideerd resultaat Cash earnings 720,7 534,4 440,5 323,7 327,9 Mark to market en andere non cash (117,8) (9,3) 22,2 (4,9) (16,8) Geassocieerde ondernemingen 324,9 90,3 179,7 342,8 386,3 Eliminaties, meerwaarden en waardeverminderingen (1.615,3) 163, ,9 (138,6) (103,4) Geconsolideerd resultaat over de periode (687,5) 778, ,3 523,0 594,0 Totale uitkering 371,1 337,2 279,6 237,9 221,3 Geconsolideerde balans Activa Niet-courante activa , , , , ,1 Courante activa 1.141, , ,2 123,6 411,4 Passiva Eigen vermogen , , , , ,6 Niet-courante passiva 425,3 422,3 434,6 437,6 22,5 Courante passiva 193,3 91,6 116,6 59,9 20,4 Aantal aandelen op het eind van het jaar (1) Gewoon Verwaterd Pay-out (in %) Dividend / cash earnings 51,5 63,1 63,5 73,5 67,5 Dividend / geconsolideerd resultaat N/A 43,3 9,2 43,7 35,6 Geconsolideerd resultaat per aandeel (4,41) 5,23 20,76 3,94 4,50 Geconsolideerde cash earnings per aandeel 4,62 3,59 3,17 2,44 2,48 (1) De berekening van het aantal aandelen (gewoon en verwaterd) wordt gedetailleerd op blz. 62 GBL Geselecteerde financiële informatie / 9

12 2. Economische analyse van het geconsolideerd resultaat De in deze analyse opgenomen tabel beoogt een beter zicht te geven op de diverse bestanddelen van het geconsolideerd resultaat van GBL, opgemaakt volgens de IFRS. De rubrieken van de verschillende kolommen worden in de woordenlijst beschreven Eliminaties, Mark to Geasso- meerwaarden market cieerde en waarde- Cash en andere onderne- verminde- Gecon- Geconin miljoen EUR earnings non cash mingen ringen solideerd solideerd Nettoresultaat van de geassocieerde ondernemingen ,9-324,9 90,3 Nettodividenden van deelnemingen 658,7 - - (178,9) 479,8 446,0 Opbrengsten en kosten van interesten 48,0 (3,7) ,3 25,5 Andere financiële opbrengsten en kosten 36,3 (117,1) - - (80,8) 12,5 Andere bedrijfsopbrengsten en -kosten (22,3) 2,0 - - (20,3) (23,9) Resultaten op overdrachten en waardeverminderingen van niet-courante activa (1.436,4) (1.436,4) 214,7 Belastingen - 1, ,0 13,8 Geconsolideerd resultaat over de periode ,7 (117,8) 324,9 (1.615,3) (687,5) ,4 (9,3) 90,3 163,5 778,9 GBL noteert op 31 december 2008 een nettowinst van EUR 749 miljoen, zonder overdrachten en waardeverminderingen van niet-courante activa, tegen EUR 564 miljoen in 2007, hetzij 33% meer. A. Cash earnings Verschil in miljoen EUR Nettodividenden van deelnemingen 658,7 497,2 161,5 Total 187,9 183,7 4,2 Suez 167,0 146,4 20,6 GDF SUEZ 93,7-93,7 Lafarge 145,8 91,3 54,5 Imerys 33,1 30,1 3,0 Pernod Ricard 21,7 17,0 4,7 Iberdrola 7,5 7,1 0,4 ECP - 21,1 (21,1) Andere 2,0 0,5 1,5 Opbrengsten en kosten van interesten 48,0 29,1 18,9 Andere financiële opbrengsten en kosten 36,3 9,4 26,9 Andere bedrijfsopbrengsten en -kosten (22,3) (22,6) 0,3 Belastingen 0,0 21,3 (21,3) Totaal 720,7 534,4 186,3 De in 2008 geboekte nettodividenden van de deelnemingen bedragen EUR 659 miljoen, hetzij EUR 162 miljoen meer dan in Deze stijging kan worden toegeschreven aan: het hogere dividend per aandeel van Suez (+ 13%), Lafarge (+ 33%), Total (+ 11%) en Imerys (+ 6%), dat, met ongewijzigde portefeuille, voor EUR 79 miljoen bijdraagt tot de verhoging van de geïnde dividenden; de eerste boeking van een voorschot op het dividend van GDF SUEZ ten bedrage van EUR 94 miljoen; het optrekken van de bestaande deelnemingen, voornamelijk in Lafarge, Pernod Ricard en Imerys, waarvan de bijkomende bijdrage tot de cash earnings EUR 34 miljoen bedraagt, gedeeltelijk gecompenseerd door het feit dat er geen dividenden werden geïnd op de verkochte aandelen van Iberdrola (EUR - 8 miljoen); het feit dat geen dividenden werden geïnd van Ergon Capital Partners (ECP). GBL Geselecteerde financiële informatie / 10

13 Nettodividenden van deelnemingen (in miljoen EUR) ,3 54,5 4,7 4,2 3,0 0,4 1,5 658, ,2 (21,1) Nettodividenden 2007 ECP Suez/GDF SUEZ Lafarge Pernod Ricard Total Imerys Iberdrola Andere Nettodividenden 2008 De opbrengsten en kosten van interesten zijn met EUR 19 miljoen gestegen en bedragen EUR 48 miljoen. Die stijging wordt verklaard door de hoge stand van de rentevoeten begin 2008 en de gemiddeld hogere liquide middelen. De andere financiële opbrengsten en kosten zijn met EUR 27 miljoen gestegen, voornamelijk ten gevolge van de geboekte premies op put- en call-opties en de daling van de kosten op financiële verrichtingen. De andere bedrijfskosten zijn stabiel gebleven en bedragen EUR 22 miljoen. B. Mark to market en andere non cash in miljoen EUR Opbrengsten en kosten van interesten (3,7) (3,6) Andere financiële opbrengsten en kosten (117,1) 3,1 Andere bedrijfsopbrengsten en -kosten 2,0 (1,3) Belastingen 1,0 (7,5) Totaal (117,8) (9,3) De mark to market en andere non cash bestanddelen weerspiegelen hoofdzakelijk de schommelingen van de reële waarde van de financiële instrumenten en de eliminatie, in toepassing van de IFRS, van de in cash earnings geboekte kosten. De mark to market en andere non cash bestanddelen per 31 december 2008, ten bedrage van EUR miljoen, zijn afkomstig van de tradingportefeuille, interestswap en de schommelingen op put- en call-opties. Een deel van deze bestanddelen wordt gecompenseerd door inkomsten in cash earnings. C. Geassocieerde ondernemingen Lafarge wordt vanaf 1 januari 2008 in de rekeningen van GBL opgenomen door toepassing van de vermogensmutatiemethode. Vanaf voormelde datum is de bijdrage van Lafarge bijgevolg gelijk aan het deel van GBL in het nettoresultaat van Lafarge. In 2007 droeg Lafarge, toen nog beschouwd als een voor verkoop beschikbare deelneming (AFS), bij ten belope van het in cash earnings geïnde nettodividend. Deel in het nettoresultaat Verschil in miljoen EUR Lafarge 319,8 N/A 319,8 Imerys 46,1 75,8 (29,7) ECP (41,0) 14,5 (55,5) Totaal 324,9 90,3 234,6 Lafarge Lafarge noteerde in 2008 een bedrijfsresultaat van EUR miljoen, 9% meer dan in 2007 (14% met ongewijzigde wisselkoersen). Die groei is het gevolg van tegengestelde tendensen: de vitaliteit van de opkomende markten tijdens de eerste negen maanden en de verbetering van de prijzen het hele jaar lang. Beide factoren konden de vertraging in de Verenigde Staten, Spanje en het Verenigd Koninkrijk en de algemene vertraging qua volumes die in het vierde kwartaal werd geconstateerd meer dan compenseren. De verwerving van Orascom Cement begin 2008 verschafte de groep toegang tot de veelbelovende markten van het Midden-Oosten en Afrika en droeg aldus bij tot de groei van de groep. Niettegenstaande de economische vertraging, slaagde de cementactiviteit erin haar operationele marge op te trekken met 120 basispunten tot 25,3%. Het nettoresultaat van Lafarge, uitzonderlijke bestanddelen buiten beschouwing gelaten, bedraagt EUR miljoen (+ 3% ten opzichte van 2007). GBL Geselecteerde financiële informatie / 11

14 Rekening gehouden met de overdracht van de joint venture Lafarge Titan in Egypte, de aanpassing van de voorziening Gips en de waardeverminderingen van de goodwill, totaliseert het nettoresultaat 2008 EUR miljoen. De bijdrage van Lafarge tot het resultaat van GBL over 2008, op basis van een consolidatiepercentage van 20%, bedraagt EUR 320 miljoen, tegen de in de cash earnings geïnde EUR 91 miljoen van Imerys De omzet van Imerys over 2008 bedraagt EUR miljoen, hetzij 1,4% meer dan over dezelfde periode van Imerys was in 2008 actief in een omgeving die gekenmerkt werd door een stelselmatige verslechtering van de Amerikaanse en Europese economische conjunctuur. Niettegenstaande dit problematisch klimaat, bedroeg het courante bedrijfsresultaat EUR 403 miljoen, wat neerkomt op een daling van 15,7% en 13,9% (met ongewijzigde consolidatiekring en wisselkoersen). Het nettoresultaat van Imerys bedraagt EUR 161 miljoen tegen EUR 284 miljoen in 2007 en vervat EUR miljoen andere opbrengsten en kosten na belasting (EUR - 33 miljoen in 2007). Dit laatste bedrag omvat een cash kost van EUR - 36 miljoen die voornamelijk verband houdt met de kostenbesparingsprogramma s die werden volgehouden en waardeverminderingen op industriële activa (non cash) ten belope van EUR - 70 miljoen, veroorzaakt door de herstructureringen van 2008 en de waardevermindering die werd vastgesteld op een goodwill met betrekking tot Performante Mineralen in de Verenigde Staten. De bijdrage van Imerys tot het resultaat 2008 van GBL bedraagt EUR 46 miljoen, tegen EUR 76 miljoen in Ergon Capital Partners (ECP) De bijdrage van ECP tot het resultaat van GBL bedraagt EUR - 41 miljoen. Het omvat hoofdzakelijk terugnemingen van latente meerwaarden, die voornamelijk in in resultaat werden genomen, en niet verwezenlijkte minderwaarden die op andere deelnemingen werden geboekt. D. Eliminaties, meerwaarden en waardeverminderingen GBL heeft in 2008, met inachtneming van de IFRS, EUR miljoen waardeverminderingen geboekt op de deelnemingen in Lafarge, Pernod Ricard en Iberdrola, en wel naar aanleiding van de daling van de beurskoers van genoemde vennootschappen eind Het zij onderstreept dat die waardeverminderingen geen cash bestanddelen zijn en geen invloed hebben op het aangepast netto-actief van GBL. Voorts heeft GBL EUR 58 miljoen nettomeerwaarden op verkopen verwezenlijkt, die voor het merendeel afkomstig zijn van de overdracht van een deel van de deelneming in Iberdrola en van de verkopen die door de private equity -fondsen (Sagard en PAI Europe) werden verwezenlijkt. in miljoen EUR Waardeverminderingen (1.494,0) - Lafarge (1.091,6) - Pernod Ricard (315,2) - Iberdrola (87,2) - Verkopen van niet-courante activa 57,6 214,7 Iberdrola 47,4 136,8 Fondsen 10,2 51,5 Andere - 26,4 Eliminaties (178,9) (51,2) Totaal (1.615,3) 163,5 De nettodividenden van de deelnemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast werden geëlimineerd. Het betreft in 2008 een bedrag van EUR 179 miljoen, afkomstig van Lafarge (EUR 146 miljoen) en van Imerys (EUR 33 miljoen). GBL Geselecteerde financiële informatie / 12

15 Overzicht van de activiteiten GBL streeft ernaar om op middellange termijn waarde te scheppen voor haar aandeelhouders. Hiertoe legt GBL zich toe op het in stand houden en het doen groeien van een participatieportefeuille die voornamelijk gericht is op een klein aantal ondernemingen waarin ze haar rol van professioneel aandeelhouder kan spelen. Thans zijn deze vennootschappen GDF SUEZ, Total, Lafarge, Pernod Ricard, Imerys en Suez Environnement, naast diverse deelnemingen voornamelijk in private equity. Deze portefeuille zou mettertijd moeten evolueren op basis van het leven van die ondernemingen en de marktopportuniteiten. GBL belegt in ondernemingen die waarde kunnen scheppen voor de aandeelhouder en doet de investeringen van de hand waarvan geoordeeld wordt dat ze hun maturiteit hebben bereikt. GBL voert een dividendbeleid dat het midden wil houden tussen een aantrekkelijk rendement voor de aandeelhouder en een waardering van het aandeel. Risicofactoren Elk van de grote deelnemingen in hand van GBL staat bloot aan specifieke risico s die in detail worden geanalyseerd in hun respectievelijke jaarverslagen of registratiedocumenten overeenkomstig de geldende wetgeving. Het eventueel concreet worden van deze risico s voor één of meerdere deelnemingen kan een wijziging van de globale waarde van de portefeuille van GBL teweeg brengen. GBL tracht deze risico s te beperken door haar portefeuille te diversifiëren en de investeringen te analyseren alsook haar deelnemingen op te volgen. De nauwkeurige referentie van de hoofdstukken met betrekking tot het beheer van de risico s van de voor verkoop beschikbare deelnemingen van GBL worden aangegeven in onderstaande tabel: Deelnemingen Bladzijden Referentie (link) GDF SUEZ - GDF Suez Total Lafarge Pernod Ricard /fr/pernod_ra_2007_2008_fra/index.htm Imerys NDEN-7DBJF2/$File/RA2007vf.pdf Suez Environnement (prospectus AMF) rapport-d-activite-et-de-developpement-durable/publications-financieres/ Iberdrola Er is geen enkele publieke informatie beschikbaar over de risicofactoren voor de private equity -fondsen in het bezit van GBL. Deze investeringen vertegenwoordigen minder dan 2% van het aangepast netto-actief. Deelnemingen per 31 december 2008 GDF SUEZ 14 Total 18 Lafarge 22 Pernod Ricard 26 Imerys 30 Suez Environnement 34 Diverse deelnemingen 38 Op de volgende bladzijden vindt u voor elke operationele deelneming de volgende gegevens: een beschrijving van de activiteiten, de markante gebeurtenissen van het jaar en de financiële resultaten; een tabel met kerncijfers waarin de beurs- en geconsolideerde operationele gegevens van elke onderneming zijn opgenomen; de bijdrage tot het resultaat en tot het aangepast netto-actief van GBL. De woordenlijst met de definities van de trefwoorden vindt u op blz. 114 en 115 van het jaarlijks financieel verslag. GBL Overzicht van de activiteiten / 13

16 GDF SUEZ is ontstaan uit de fusie tussen Suez en Gaz de France en is één van de grootste energiebedrijven ter wereld. De onderneming is actief in de volledige energieketen in elektriciteit en aardgas, van stroomopwaarts tot stroomafwarts Financiële informatie over GDF SUEZ Arnaud Erbin Tel.: Groen nr. Frankrijk: Groen nr. België:

17 Activiteiten Op 22 juli 2008 hebben Suez en Gaz de France hun fusie voltrokken, waardoor ze wereldwijd een marktleider in de energie met een stevige verankering in Frankrijk en België zijn geworden. Die grootste industriële verrichting stelt de nieuwe groep in staat om actief te zijn in de volledige energieketen, in elektriciteit en aardgas, van stroomopwaarts tot stroom - afwaarts. De groep kan bogen op een gediversifieerde toeleveringsportefeuille en een flexibel productiepark met een hoge graad van convergentie tussen gas en elektriciteit. Ze behoort tot de internationale top op het niveau van het vloeibaar aardgas, de onafhan ke lijke elektriciteitsproductie en de energiediensten. De organisatie van de nieuwe groep is geïntegreerd rond zes operationele sectoren, waarvan vijf in de Energie en één in het Milieu: Bedrijfstak Energie France (BEF), Bedrijfstak Energie Europe & International, Bedrijfstak Global Gaz & GNL (B3G), Bedrijfstak Infrastructure, Bedrijfstak Energie Services (BES) en Suez Environnement (SE). In het segment Energie is GDF SUEZ hoofd - zakelijk actief in de Exploratie-Productie, de bevoorrading van aardgas, de productie van elektriciteit en warmte, en wel door middel van een uitgebalanceerd energieaanbod dat alle vormen van elektriciteitsproductie, de levering van gas, elektriciteit en diensten aan particulieren, professionals, ondernemingen en lokale collectiviteiten, en diensten aan de woonomgeving combineert. De strategie van GDF SUEZ is gericht op de versterking van de posities in Europa vanuit zijn thuisbasis (Frankrijk, Benelux), op de selectieve ontwikkeling op internationaal vlak en op de gaswinning (E&P, LNG). Markante gebeurtenissen van 2008 De fusie tussen Suez en Gaz de France, waaraan sinds 2007 werd gewerkt, werd door de Algemene Vergaderingen van beide groepen goedgekeurd en op 22 juli 2008 voltrokken onder volgende voorwaarden: uitkering van 65% van Suez Environnement aan de aandeelhouders van Suez en omruiling van 22 Suez-aandelen tegen 21 GDF SUEZaandelen. De fusie heeft terugwerkende kracht vanaf 1 januari De integratie van de twee ondernemingen werd zowel op commercieel en operationeel gebied als op het stuk van het management geconcretiseerd. De nieuwe groep, die voor de periode kan steunen op een investerings - programma (netto) van EUR 30 miljard, heeft in 2008 een nettobedrag van EUR 11,8 miljard geïnvesteerd om haar posities te versterken en te consolideren, onder andere in de elektriciteitsproductie (Verenigde Staten, Brazilië, Singapore, Midden-Oosten, Duitsland, Italië, enz.) en de gasexploratie (verwerving van de activa van Nam in Nederland, Exploratie en Productielicenties in Libië, Azerbeidzjan, Katar, enz.). GDF SUEZ heeft in 2008 ook akkoorden voor de uitwisseling van activa gesloten met ENI (mei 2008) en E.ON (december 2008). Dankzij die operaties kan GDF SUEZ haar industriële vestiging op twee coremarkten (Italië en Duitsland) uitbalanceren en versterken, terwijl tevens tegemoet wordt gekomen aan de eisen van de Europese Commissie en aan de verbintenissen met de Belgische Regering in het kader van de Pax Electra II. Daarenboven heeft de groep zijn ambitie herbevestigd om bij te dragen tot de wereld - wijde heropleving van de kernenergie. Hij zal, als geassocieerde partner, meewerken aan het project van de tweede EPR in Frankrijk en heeft onlangs partnerships ondertekend met Iberdrola en Scottish & Southern Energy (SSE) in het kader van de in veiling brengen van terreinen door de Nuclear Decommissioning Authority (NDA) in het Verenigd Koninkrijk, om er nieuwe kern centrales op te bouwen. Voor 2009 handhaaft GDF SUEZ haar strategie gesteund op de ontwikkeling van haar activiteiten op lange termijn. Gelet op de verwachte economische vooruitzichten en de voorziene petroleum- en elektriciteitsscenario s, heeft de groep een reeks maatregelen genomen met het oog op de soliditeit van de balans, die onder meer strekken tot: de versnelde uitvoering van het plan om tegen 2011 de prestaties op te drijven tot EUR 1,8 miljard (EUR 650 miljoen verwachte bijdragen eind 2009 in de plaats van de in november aangekondigde EUR 500 miljoen); de versterking van de liquiditeit en de verlenging van het schuldverloop, dankzij de uitgifte op verschillende markten, vanaf november 2008, van bijna EUR 10 miljard obligaties. GBL GDF SUEZ / 15

18 Financieel verslag Dankzij de toegenomen activiteit van alle sectoren en van alle geografische zones, kan GDF SUEZ over 2008 andermaal betere prestaties voorleggen. De voor 2008 vastgestelde streefdoelen werden behaald, niettegenstaande de verslechtering van de economische voorwaarden en de negatieve weerslag van bepaalde regulerende factoren op de resultaten van de groep (tarieftekort in Frankrijk en door de Belgische Staat opgelegde heffing van EUR 250 miljoen). De pro forma-omzet van de groep is er in 2008 met 16,6% op vooruit gegaan tot EUR 83,1 miljard, tegen EUR 71,2 miljard in De onderliggende organieke groei, beschouwd zonder rekening te houden met het effect van de consolidatiekring en de wisselkoersen, bedraagt 17,5%. 92% van de inkomsten zijn in Europa en Noord-Amerika gerealiseerd, waarvan 86% op het Europees continent. Het pro forma brutobedrijfsresultaat (EBITDA) van de groep totaliseert EUR 13,9 miljard, 10,7% meer dan in 2007 (+ 12,5% zonder wisselkoers- en consolidatiekringeffecten). De organieke groei van de EBITDA werd in alle sectoren gunstig beïnvloed door de energie - prijzen over 2008: Bedrijfstak Energie France draagt tot dit resultaat bij ten belope van EUR 0,2 miljard tegen EUR 0,4 miljard in 2007; het nietdoorrekenen in de gereglementeerde tarieven van alle leveringskosten van het aardgas in Frankrijk heeft de prestatie van deze sector met EUR 0,7 miljard teruggedrongen. Bedrijfstak Energie Europe & International draagt bij ten belope van EUR 4,4 miljard. De organieke groei (+ 6,8%) is toe te schrijven aan de gunstige markt voor waarden, zowel in de bedrijfstak International, in het bijzonder de NLG-activiteiten in Noord-Amerika en Elektriciteit in Brazilië, als in de bedrijfstak Europe, die ondermeer kon profiteren van het volle effect van de ingebruikneming van elektriciteitsproductie-eenheden in Italië. Bedrijfstak Global Gaz & GNL legt een brutobedrijfsresultaat voor dat met 60,5% gestegen is tot EUR 3,7 miljard. Het resultaat kon voluit profiteren van het gunstig energieklimaat: de Exploratie- Productie- en GNL-activiteiten deden hun voordeel bij een bijzonder hoge gemiddelde jaarkoers per petroleumvat en van gunstige arbitrages op internationaal vlak. De EBITDA van de sector werd ook beïnvloed door hogere productievolumes (vooral de ingebruikneming van nieuwe activa in Nederland en Noorwegen) en de verkoop van gas aan grote afnemers. Bedrijfstak Infrastructure is er lichtjes op vooruit gegaan (+ 1,0%) tot EUR 2,9 miljard. Die verbetering is te danken aan de tarief - verhoging van de activiteiten Distributie en Opslag, de verbetering van de verhandelde capaciteiten in Transport en Opslag en meer bevorderlijke weersomstandigheden. Bedrijfstak Energie Services boekt een EBITDA van EUR 0,9 miljard, hetzij iets minder dan in 2007 (+ 3,4% met vergelijk - bare consolidatiekring en wisselkoersen). Deze branche profiteert onder meer van de betere prestatie van het merendeel van zijn entiteiten. Bedrijfstak Environnement draagt tot dit resultaat bij ten belope van EUR 2,1 miljard. Alle segmenten kunnen groei voorleggen, aangetrokken door positieve prijseffecten, hogere volumes en de commerciële dynamiek. De Europese Afvalsector, die er over het hele jaar wel op vooruit ging, had in het vierde kwartaal evenwel te lijden onder de economische vertraging en de daling van de recyclageactiviteiten. Het pro forma courante bedrijfsresultaat over 2008 bedraagt EUR 8,6 miljard, hetgeen, zowel bruto (+ 9,4%) als organiek (+ 12,6%) een opmerkelijke stijging betekent. De groei van deze parameter is voornamelijk het gevolg van voornoemde operationele gegevens, die gemilderd werd door de hogere netto - toevoegingen aan afschrijvingen en voorzieningen in verband met de ingebruik - name van nieuwe installaties. Het pro forma nettoresultaat, deel van de groep, per eind 2008 bedraagt EUR 6,5 miljard, 13,0% meer dan over 2007 (EUR 5,7 miljard); dit resultaat omvat onder meer de meerwaarden op de overdrachten die door de Europese Commissie werden geëist in het kader van de fusie. De pro forma bruto-operationele auto - financierings marge, vóór financiële kosten en belastingen, bedraagt per eind 2008 EUR 13,3 miljard, een brutostijging met 6,7% ten opzichte van De over 2008 gerealiseerde netto-investeringen bedragen EUR 11,8 miljard. Het deel van de onderhouds - uitgaven daarin bedraagt EUR 2,7 miljard en dat van de ontwikkelings- en financiële investeringen respectievelijk EUR 7,8 miljard en EUR 4,9 miljard. De overdrachten over dezelfde periode bedragen om en bij de EUR 3,6 miljard en omvatten voornamelijk de opbrengst van de overdrachten die werden gerealiseerd in het kader van de begeleidende maatregelen van de fusie. Na de uitkering van EUR 5,1 miljard dividenden en de besteding van EUR 1,7 miljard aan het programma tot inkoop van eigen aandelen, bedraagt de netto financiële schuldenlast van de groep per eind december 2008 EUR 28,9 miljard hetgeen 46% van het eigen vermogen vertegenwoordigt. Aan de Algemene Vergadering van de aandeel - houders van 4 mei 2009 zal worden voorgesteld om een gewoon dividend per aandeel van EUR 1,40 uit te keren, waarop op 27 november 2008 reeds een voorschot van EUR 0,80 per aandeel werd uitbetaald. Tevens wordt voorgesteld om op 4 juni 2009 een uitzonderlijk dividend (in geld of in aandelen) van EUR 0,80 per aandeel uit te keren. GBL GDF SUEZ / 16

19 Gegevens opgemaakt op grond van de IFRS Beursgegevens GDF SUEZ Suez Suez (pro forma) Aantal uitgegeven aandelen Deelneming van de groep in kapitaal (in %) Deelneming van de groep in stemrechten (in %) Beurskoers Beurskapitalisatie (in miljoen EUR) Nettoresultaat per aandeel (deel van de groep) Nettodividend per aandeel (uitzonderlijke dividend inbegrepen) Operationele gegevens GDF SUEZ Suez Suez (pro forma) in miljoen EUR Omzet Brutobedrijfsresultaat (EBITDA) Courant bedrijfsresultaat Resultaat uit de bedrijfsactiviteiten (RAO) Nettoresultaat (deel van de groep) Autofinancieringscapaciteit (1) Industriële investeringen Eigen vermogen (deel van de groep) Nettoschuldenlast Schuldratio (in %) Personeel (in eenheden) ,3 5,3 35, ,99 2, ,3 13,9 46, ,09 1, ,0 11,9 39, ,86 1, (1) Vóór financiële kosten en belastingen Deel in het aangepast netto-actief van GBL 32,3% Bijdrage van GDF SUEZ tot het aangepast netto-actief en tot het resultaat van GBL De beurswaardering van de deelneming van 5,3% van GBL in GDF SUEZ bedroeg eind 2008 EUR miljoen tegen EUR miljoen een jaar eerder. De wijziging van EUR miljoen wordt verklaard door, enerzijds, de spin off van Suez Environnement in juli 2008, die werd gerealiseerd in het kader van de fusie tussen Suez en GDF en, anderzijds, het verschil tussen de koers van het Suez-aandeel eind 2007 (EUR 46,57), toen het nog voor 100% Suez Environnement bevatte, en de koers van GDF SUEZ eind december (EUR 35,33). Het deel van GDF SUEZ in het aangepast netto-actief van GBL bedraagt 32,3%. De bijdrage van Suez en GDF SUEZ tot het nettoresultaat van GBL over 2008 omvat, enerzijds, de door Suez in mei 2008 uitgekeerde dividenden, hetzij EUR 167 miljoen (EUR 146 miljoen in 2007), en anderzijds, het voorschot op het dividend van EUR 94 miljoen dat GDF SUEZ in november 2008, overeenkomstig het nieuwe uitkeringsbeleid, uitkeerde. Aantal vertegenwoordigers van GBL in de statutaire organen in 2008: 3 GBL GDF SUEZ / 17

20 Total, ontstaan uit de opeenvolgende toenaderingen tussen de groepen Total, PetroFina en Elf Aquitaine, is een petroleumen gasgroep van wereldformaat en eveneens een belangrijke speler in de Chemiesector Financiële informatie over Total Jérôme Schmitt Tel.: Fax:

21 Activiteiten Total is één van de grootste internationale aardolie- en aardgasgroepen. Haar activiteiten worden in meer dan 130 landen uitgeoefend en beslaan de volledige keten van de petroleum - industrie, van Stroomopwaarts exploratie, ontwikkeling en productie van aardolie en gas tot Stroomafwaarts raffinage en verdeling van petroleumproducten en internationale handel in ruwe olie en petroleumproducten. Total is ook een geduchte speler op de Chemiemarkt en is begaan met de ontwikkeling van hernieuwbare energie. Stroomopwaarts garanderen de bewezen koolwaterstofreserves van de groep, vastgesteld volgens de SEC-normen, de vennootschap nog meer dan 12 jaar productie tegen het huidige productietempo. De groep kan profiteren van een portefeuille van gediversifieerde activa en een bevoorrechte positie in de voornaamste groei - segmenten, zijnde diepzeebronnen, vloeibaar aardgas en zware oliën, en van technische kosten die tot de laagste van de majors behoren. Stroomafwaarts positioneert de groep zich als een marktleider in Europa en Afrika. Hij beschikt over een raffinagecapaciteit van 2,6 miljoen vaten per dag en staat in voor de verkoop van geraffineerde producten ten belope van 3,7 miljoen vaten per dag. De groep heeft deelnemingen in 25 raffina - derijen en exploiteert een netwerk van ongeveer tankstations, in hoofdzaak onder de merknamen Total, Elf en Elan, en voornamelijk in Europa en Afrika. Voor wat de Chemische bedrijfssector betreft, behoort Total op de meeste markten tot de Europese of wereldleiders. Deze sector omvat zowel petrochemische activiteiten en grote polymeren, die typisch zijn voor de grote geïntegreerde petroleummaatschappijen, als productie-eenheden voor chemische specialiteiten gericht op de technologie voor verwerking van rubber en bekledingsproducten. Markante gebeurtenissen van 2008 Het marktklimaat van de petroleumindustrie vertoonde in 2008 sterke contrasten. In het eerste halfjaar steeg de prijs van de brent snel en aanhoudend om in juli bijna 150 dollar per vat (USD/v) te bereiken. Het tweede halfjaar werd gekenmerkt door een bruuske vertraging van de wereldeconomie, waardoor de prijs van de brent in december tot het laagste peil van het jaar daalde, namelijk USD 35/v. Gemiddeld over het jaar bedroeg hij USD 97/v. Stroomafwaarts zijn de Europese raffinage - marges ten opzichte van 2007 gestegen, dankzij een steeds sterke vraag naar diesel. De Petrochemie, verder stroomafwaarts in de petroleumketen, had tijdens het eerste halfjaar te lijden onder de snelle stijging van de prijs van ruwe olie. In het tweede halfjaar hebben de marges zich hersteld, maar de vraag was sterk gedaald wegens de vertraging van de wereldeconomie. Ook de dollar was in 2008 zeer volatiel: gemiddeld over het jaar is hij 7% gedaald ten opzichte van de euro, maar in het vierde kwartaal 2008 was hij weer 14% gestegen. Onder dergelijke omstandigheden bereiken de aangepaste nettoresultaten van Total over het jaar 2008 een historisch recordniveau, en zulks ondanks de mindere prestatie van de groep in het vierde kwartaal. In dergelijke context kon de rendabiliteit van het gemiddeld aangewende kapitaal 28% bereiken in 2008, waardoor de groep bij de top van de industrie behoort. Stroomopwaarts In 2008 bedroeg de koolwaterstofproductie van Total 2,34 miljoen voe/d tegen 2,39 miljoen voe/d in 2007, hetzij 2,1% minder. Verbeterd voor het effect prijs/consolidatiekring is de koolwaterstofproductie van Total in 2008 netto met 1% toegenomen. Daartoe droegen ondermeer het opstarten of het opdrijven van de vermogens van de nieuwe grote ingevoerde projecten, zoals Dolphin, Rosa, Jura en Dalia, bij, en dit ondanks de technische ongevallen die zich op verschillende velden hebben voorgedaan. Het peil van de bewezen reserves van kool water - stoffen, vastgesteld volgens de SEC-normen (brent tegen USD 36,6/v) bedraagt 10,46 miljard voe eind De vernieuwingsvoet van de bewezen reserves van de groep in 2008 bedraagt 101% (112% zonder verwervingen en verkopen en 99% prijsschommelingen buiten beschouwing gelaten). Voorts kan het peil van de bewezen en waarschijnlijke reserves van de maatschappij eind 2008 op 20 miljard voe worden geschat, wat tegen het huidige productie - ritme goed is voor bijna 20 jaar levensduur. Stroomafwaarts Over het hele jaar 2008 genomen zijn de geraffineerde volumes (met 2%) lichtjes gedaald tot 2,4 miljoen vaten per dag. De aanwendings - capaciteit van geraffineerde ruwe olie bedraagt 88% (87% in 2007). In 2008 werden zes raffinaderijen voor onderhoud stilgelegd, tegen tien in In dezelfde periode ging de verkoop van geraffineerde producten er met 3% op vooruit tot 3,7 miljoen vaten per dag. GBL Total / 19