Voorbeeld NEN Preview. Gezaagd hout. Sterkteklassen, classificatiemethode en bepalingsmethoden. Inhoud. Nederlandse. biz.

Transcriptie

1 Nederlandse NEN 5498 Gezaagd hout. Sterkteklassen, classificatiemethode en bepalingsmethoden Sawn timber. Strength classes, classification method and 2e druk, mei 1997 determination methods ICS Inhoud biz. Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Voorwoord 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied 3 2 Normatieve verwijzingen 3 3 Termen en definities 3 4 Symbolen 4 5 Sterkteklassen 4 6 Steekproefneming 4 7 Bereiding van de proefstukken Conditionering Afmetingen 6 8 Bepaling van de karakteristieke waarden van de mechanische eigenschappen Procedure Proef Verwerken van de resultaten Modificatiefactoren 7 9 Bepaling van de fysische eigenschappen Bepaling van het vochtgehalte Bepaling van de karakteristieke waarde van de volumieke massa 7 Bijlage A - Overzicht normatieve en niet-normatieve verwijzingen 9 Bijlage В - Bepaling van de karakteristieke buigsterkte en de elasticiteitsmodulus evenwijdig aan de vezelrichting bij afwijkingen van de norm 11 Ned6rldnClS e e 1997 Nederlands Normalisatie-instituut NOrmallSatie-inStltUllt Kalfjeslaan 2, Postbus 5059, 2600 GB Delft, Telefoon (015) , Fax (015)

2 Biz. 2 Met de invoering van het Bouwbesluit in 1992 is voor hout de rekenmethode met toelaatbare spanningen vervangen door een rekenmethode met karakteristieke waarden. Dit heeft geresulteerd in een systeem met sterkteklassen voor gezaagd hout en voor gelamineerd hout. Om te kunnen worden ingedeeld in een sterkteklasse moet gezaagd hout ten minste een aantal eigenschappen bezitten. De bepalingsmethoden om te toetsen of aan deze eisen is voldaan en het sterktekiassesysteem voor gezaagd hout zijn in de onderhavige norm vastgelegd. Bij de opstelling van deze norm is zo veel mogelijk rekening gehouden met de Europese normen voor gezaagd hout (NEN-EN 384 en NEN-EN 408); deze Europese normen zijn echter nog niet geschikt voor toepassing in het kader van het Bouwbesluit. De belangrijkste wijzigingen in de tweede druk t.o.v. de eerste druk zijn de volgende: a) op grond van de ervaringen van de laatste jaren zijn enkele normteksten aangescherpt of verbeterd; b) om de aansluiting van NEN 6760 op het Bouwbesluit te optimaliseren, zijn zowel inhoudelijke aanpassingen opgenomen als aanpassingen die het aanwijzen van specifieke onderdelen van deze norm moeten vereenvoudigen; Voorwoord c) om sneller inzicht te bieden in de noodzaak om bij gebruik van deze norm ook (delen van) andere normen te hanteren, is in combinatie met een herformulering van de onderdelen "Titels van de vermelde normen" en "Normen waamaarter informatie is verwezen" een bijlage A toegevoegd waarin meer in detail de relatie is gelegd tussen gebruik van (delen van) de norm en de daarbij benodigde andere normen. Deze bijlage A is in het bijzonder van belang bij toepassing van de norm via het Bouwbesluit en zal in samenhang met de Regelingen Bouwbesluit regelmatig worden geactualiseerd, zodat ondubbelzinnig vastligt naar welke (delen van) normen het Bouwbesluit verwijst. Actualiseren zal plaatsvinden door publicatie van wijzigingsbladen met daarin een complete nieuwe versie van de bijlage. De Regelingen Bouwbesluit treden in beginsel in werking op 1 april van een kalenderjaar. Bijlage A is normatief, bijlage В en de in de normtekst opgenomen opmerkingen zijn niet normatief. NEN 5498 is opgesteld door de normcoissie "Hout".

3 Blz. 3 1 Onderwerp en toepassingsgebied 3 Termen en definities Deze norm geeft sterkteklassen en de methode om hout in te delen in een sterkteklasse. De methode gaat uit van het bepalen van de karakteristieke waarden van de buigsterkte, de elasticiteitsmodulus en de volumieke massa van een partij gezaagd hout die visueel, mechanisch of op een andere wijze is gesorteerd en waarvan de sorteringsregels zijn vastgelegd of onderling zijn overeengekomen. De norm is bedoeld te worden toegepast op gezaagd naald- en loofhout met rechthoekige doorsnede en een breedte gelijk aan of groter dan 75 en is bestemd voor constructies waaraan sterkte- en stijfheidseisen zijn gesteld. 2 Normatieve verwijzingen Deze norm bevat door directe of indirecte verwijzing bepalingen uit andere normen. De directe normatieve verwijzingen zijn op passende plaatsen in de tekst aangehaald en de desbetreffende normen zijn, met nuer, titel en jaar van publicatie, opgesomd in de normatieve bijlage A. Tevens is aangegeven naar welke hoofdstukken of paragrafen is verwezen. Latere wijzigingen of correcties zijn alleen mede geldig bij toepassing van deze norm als ze in de opsoing zijn vermeld. EN 1. Bijlage A is in het bijzonder van belang bij toepassing van de norm via het Bouwbesluit en wordt in samenhang met de Regelingen Bouwbesluit regelmatig geactualiseerd, zodat ondubbelzinnig vastligt naar welke (delen van) normen het Bouwbesluit verwijst. Actualiseren zal plaatsvinden door publicatie van een complete nieuwe versie van de bijlage. De Regelingen Bouwbesluit treden in beginsel in werking op 1 april van een kalenderjaar. 2. Naast normatieve verwijzingen bevat de onderhavige norm ook informatieve verwijzingen. Ook de desbetreffende normen en andere publicaties zijn in bijlage A opgesomd. 3.1 karakteristieke waarde: Waarde van een grootheid met een vooraf vastgestelde onderschrijdingskans. Als onderschrijdingskans worden de volgende waarden gehanteerd: - karakteristieke buigsterkte evenwijdig aan de vezelrichting: 5 %; - karakteristieke elasticiteitsmodulus evenwijdig aan de vezelrichting: 50 %; - karakteristieke volumieke massa: 5 %. 3.2 breedte: De grootste, langs de omtrek gemeten, afmeting van een doorsnede loodrecht op de lengte-as van het hout. 3.3 dikte: De kleinste, langs de omtrek gemeten, afmeting van een doorsnede loodrecht op de lengte-as van het hout. 3.4 partij: Een verzameling hout waarvan de karakteristieke eigenschappen worden bepaald. De partij is vastgelegd door de parameters houtsoort en sortering. 3.5 deelpartij: Een deel van de partij, bestaande uit stukken hout van één nominale breedte. 3.6 steekproefeenheîd: Een stuk hout uit een partij of een deelpartij, waarvan proefstukken worden gemaakt. 3.7 proefstuk: Een deel van een stuk hout bestemd voor beproeving. 3.8 KAR: Een methode om het aandeel van de kwast betrokken op de houtdoorsnede, de omtrek of op een andere afmeting weer te geven.

4 Biz. 4 4 Symbolen symbool a b b st f* 4);k 'm;/' fmj;k *т;у;к;к1 ^m;0;k *b *i k s Ls Ц m n n J Qi Qi;c Q Qk co naam grootheid de afstand tussen de twee middelste belastingspunten de breedte van de balk de standaardbreedte van de balk waarde van de elasticiteitsmodulus van een proefstuk /van deelpartij j karakteristieke waarde van de elasticiteitsmodulus van de partij buigsterkte evenwijdig aan de vezelrichting van een proefstuk / de 5e-percentiel van de buigsterkte van een deelpartij j de kleinste karakteristieke waarde van de buigsterkte van een deelpartij j karakteristieke waarde van de buigsterkte van de partij de afstand tussen de oplegpunten de afstand tussen de oplegpunten bij het beproeven het aantal deelpartijen het aantal proefstukken het aantal proefstukken van deelpartij; proefstuk i van deelpartij j standaardafwijking van een standaardnormale verdeling volumieke massa van een proefstuk / gemodificeerde volumieke massa van een proefstuk / gemiddelde volumieke massa van een partij de karakteristieke volumieke massa van de partij het vochtgehalte eenheid % (m/m) 5 Sterkteklassen 6 Steekproefneming Gezaagd hout moet zijn ingedeeld in een sterkteklasse volgens tabel 1. Slechts indien de karakteristieke waarden van de buigsterkte en de elasticiteitsmodulus evenwijdig aan de vezelrichting, bepaald volgens hoofdstuk 8, en de karakteristieke waarde van de volumieke massa van een partij hout, bepaald volgens 9.2, gelijk zijn aan of groter zijn dan de waarden van de overeenkomstige eigenschappen uit een van de sterkteklassen uit tabel 1, mag die partij ten hoogste in die sterkteklasse zijn ingedeeld. Neem aselect een steekproef uit de partij en deel de steekproefeenheden in naar nominale breedte. De omvang van de steekproef per deelpartij moet ten minste 40 en ten hoogste 250 steekproefeenheden bevatten. Indien het aantal deelpartijen groter is dan 4, behoren er slechts 4 tot het onderzoek. De deelpartij met de grootste en de kleinste breedte behoren ten minste tot de te onderzoeken deelpartijen. Aangezien de deelpartij met de kleinste steekproef bepalend is voor de waarde van de modificatiefactoren is het wenselijk zoveel mogelijk het aantal steekproefeenheden per deelpartij gelijkte houden.

5 afschuivingsmodulus Eenheden Tabel 1: Representatieve waarden van de materiaaleigenschappen van gezaagd hout I Grootheid Symbool Sterkteklasse I Grootheid I buigsterkte I volumieke massa I elasticiteitsmodulus I treksterkte I treksterkte druksterkte druksterkte schuifsterkte I elasticiteitsmodulus I elasticiteitsmodulus naaldhout loofhout Symbool 'm;0;rep Qrep M);ser;rep ^t;0;rep *t;90;rep 'c;0;rep ^c;90;rep 'v;0;rep fj;u;rep P90;ser;rep ^ser;rep K ,8 1, K ,8 1, K ,2 1, K ,2 1, K ,4 2, K ,7 2, K ,7 3, K ,3 2, K ,7 3, K ,7 3, K ,5 31 9,0 4, K ,6 35 9, K , , K , , K , I I I I I I EN I 1. De waarden voor g rep mogen niet worden gehanteerd bij de bepaling van de op een constructie aangrijpende krachten zoals de permanente belasting door eigengewicht. 2. Hout uit kwaliteitsklasse В volgens NEN 5466* of NEN 5467* valt in sterkteklasse K24. Hout uit kwaliteitsklasse С volgens NEN 5466* of NEN 5467* valt in sterkteklasse K Azobé valt in sterkteklasse K70. Rode meranti valt in sterkteklasse K21. * Voor de juiste uitgave van deze norm, zie bijlage A.

6 Biz. 6 7 Bereiding van de proefstukken 7.1 Conditionering Indien het een houtsoort betreft met een karakteristieke volumieke massa, bepaald volgens 9.2.3, kleiner dan 600, moeten de steekproefeenheden van hoofdstuk 6 worden geconditioneerd bij (20±2) C en (65 ± 5) % relatieve luchtvochtigheid tot het evenwichtsvochtgehalte is bereikt voordat tot de bereiding van proefstukken volgens wordt overgegaan. Het evenwichtsvochtgehalte is bereikt zodra de massaverandering binnen 24 h na de laatste meting niet meer bedraagt dan 1 % van de laatst gemeten massa. Indien de karakteristieke volumieke massa gelijk is aan of groter is dan 600, kan conditionering achterwege blijven. Het houtvochtgehalte van de proefstukken moet in dit geval worden bepaald direct na de beproeving volgens 8.2, volgens van NEN 5461* volgens de methode van wegen en drogen. 7.2 Afmetingen In de informatieve bijlage В is een methode gegeven om de karakteristieke waarde van de elasticiteitsmodulus evenwijdig aan de vezelrichting te bepalen aan de hand van proef resultaten verkregen met proefstukken die niet voldoen aan het hiervoor gestelde over conditionering Proefstuk voor de bepaling van de volumieke massa Zaag uit elke steekproefeenheid een kwastvrij proefstuk volgens 5.1 van ISO 3131* met een breedte en dikte van (20 ± 1) en een lengte gemeten in de vezelrichting van (25 ± 5) Proefstuk voor de bepaling van het vochtgehalte Zaag uit elke steekproefeenheid een proefstuk met een dikte van (10 ± 1) op ten minste 600 vanaf een uiteinde Proefstuk voor de bepaling van de buigsterkte en de elasticiteitsmodulus Nadat de proefstukken zijn gemaakt, moet het resterende deel van de steekproefeenheid worden gebruikt voor de bepaling van de elasticiteitsmodulus en de buigsterkte. De standaardlengte van dat proefstuk bedraagt 19 maal de breedte. In de informatieve bijlage В is een methode gegeven om de karakteristieke waarde van de buigsterkte evenwijdig aan de vezelrichting te bepalen aan de hand van resultaten behaald met proefstukken die niet voldoen aan het hiervoor gestelde over de afmetingen. De kleinste waarde van de verhouding l/h moet gelijk zijn aan of groter zijn dan 12. Voor de elasticiteitsmodulus is geen aanpassing nodig. 8 Bepaling van de karakteristieke waarden van de mechanische eigenschappen 8.1 Procedure 8.2 Proef Bepaal de waarde van de mechanische eigenschappen volgens 8.2.2, met toestellen en hulpmiddelen en met de vereiste meet- en belastingsnauwkeurigheid volgens 8.2 van ISO 8375* en onder beproevingsomstandigheden volgens Beproevingsomstandigheden De temperatuur en de relatieve vochtigheid van de lucht in de beproevingsruimte moeten onderscheidenlijk (20 ± 2) C en (65 ± 5) % relatieve vochtigheid zijn. Deze omstandigheden behoeven niet in achtte zijn genomen wanneer proefstukken worden beproefd die niet behoeven te zijn geconditioneerd. De omstandigheden in de beproevingsruimte zijn dezelfde als in de conditioneringsruimte Werkwijze Bepaal per deelpartij van elk proefstuk de buigsterkte volgens hoofdstuk 11 van ISO 8375* en noteer daarbij tevens de gegevens nodig voor de bepaling van de elasticiteitsmodulus zoals hierna aangegeven. Binnen de middelste twee belastingspunten moet het deel van het proefstuk met de hoogste KAR-waarde gesitueerd worden. Hoewel alle proefstukken moeten worden belast kan het zijn gewenst niet alle proefstukken van de deelpartij tot bezwijken te belasten. Bepaal daartoe eerst de buigsterkte van ten minste 5 % van het aantal proefstukken met de grootste KAR-waarde van de deelpartij. Het proefstuk moet voor de positie van de kwast aselect worden geplaatst. Bepaal per deelpartij van elk proefstuk de elasticiteitsmodulus, evenwijdig aan de vezelrichting volgens hoofdstuk 8 van ISO 8375* bij een belastingsniveau van 40 % van de karakteristieke waarde van de buigsterkte volgens Indien deze 40%-waarde niet een werkelijke meetwaarde is, bepaal deze dan door rechtlijnige interpolatie tussen de twee dichtstbijgelegen waarden. 8.3 Verwerken van de resultaten Verwerking van de resultaten voor de bepaling van de karakteristieke waarde van de buigsterkte evenwijdig aan de vezel richting voor de deelpartij Bepaal de waarde van de buigsterkte met een onderschrijdingskansvan5 % per deelpartij dooreen niet-parametrische methode. Indien deze 5 % niet een werkelijke gemeten beproevingswaarde is, moet deze waarde door rechtlijnige interpolatie tussen de twee dichtstbijgelegen waarden worden verkregen Verwerking van de resultaten voor de bepaling van de karakteristieke waarde van de elasticiteitsmodulus evenwijdig aan de vezelrichting voor de deelpartij Bepaal de waarde van de elasticiteitsmodulus met een onderschrijdingskans van 50 % per deelpartij onder aanname dat de resultaten door een standaardnormale verdeling worden gerepresenteerd. De bepalingsmethode bestaat achtereenvolgens uit het trekken van een steekproef en indelen in deelpartijen volgens hoofdstuk 6, het bereiden van de proefstukken volgens hoofdstuk 7, het uitvoeren van de proeven volgens 8.2 en het verwerken van de resultaten volgens 8.3. * Voor de juiste uitgave van deze norm, zie bijlage A.

7 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnuer WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) F (015) ex. nl Gezaagd hout - Sterkteklassen, classificatiemethode en bepalingsmethoden Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnuer NEN Uw ordernuer BTW nuer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnuer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: Normalisatie: de wereld op één lijn. preview