PROVINCIAAL BLAD. Uitvoeringsregeling verwijdering asbestdaken Drenthe

Transcriptie

1 PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van de provincie Drenthe Nr november 2017 Uitvoeringsregeling verwijdering asbestdaken Drenthe Besluit van Gedeputeerde Staten van Drenthe van 31 oktober 2017, kenmerk 3.8/ , team Milieu, Bodem en Energie, tot bekendmaking van hun besluit tot vaststelling van de Uitvoeringsregeling verwijdering asbestdaken Drenthe Gedeputeerde Staten van Drenthe; gelet op de Algemene subsidieverordening Drenthe 2017, de Algemene wet bestuursrecht en de Algemene Groepsvrijstellingsverordening; BESLUITEN: de Uitvoeringsregeling verwijdering asbestdaken Drenthe vast te stellen. Gedeputeerde Staten voornoemd, J.J. van Aartsen, voorzitter drs. W.G.H.M. Rutten, wnd. secretaris Uitgegeven 13 november 2017 Artikel 1 Begripsbepalingen In deze uitvoeringsregeling wordt verstaan onder: a. AGVV: Verordening (EU) Nr. 651/2014 van de Commissie van 17 juni 2014, waarbij bepaalde categorieën steun op grond van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag met de interne markt verenigbaar worden verklaard. Algemene Groepsvrijstellingsverordening (PbEU L187/1); b. asbest: vezelachtige silicaten zoals actinoliet (CAS-nummer ), amosiet (CAS-nummer ), anthofylliet (CAS-nummer ), chrysotiel (CAS-nummer ), crocidoliet (CAS-nummer ) en tremoliet (CAS-nummer ); c. asbestdak: dak, dakgoot of gevel (gedeeltelijk) bestaande uit asbestplaten, asbestdakleien of ander asbesthoudend materiaal dat aan de buitenlucht is blootgesteld. Onder asbestdak wordt ook verstaan boeidelen (opstaande zijden van een dakgoot), gakgoten en gevelpanelen; d. asbestsaneringsproject: de sanering van een asbestdak met de daarbij behorende of daaruit voortvloeiende activiteiten zoals plaatsing van een nieuw dak, inclusief eventuele isolatie, of de sloop van het desbetreffende gebouw; e. Asv: Algemene subsidieverordening Drenthe 2017; f. Awb: Algemene wet bestuursrecht; g. consumptieve lening: een lening tot een maximaal bedrag van ,-- waar geen hypotheekrecht op is gevestigd, een vast rentepercentage heeft, een looptijd heeft van maximaal vijftien jaar en geen afsluitkosten; h. De-minimisverordening: Verordening (EU) Nr. 1407/2013 van de Commissie van 18 december 2013 betreffende de toepassing van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie op de-minimissteun (PbEU 2013, L352/1); i. eigenaar: degene die volgens de Nederlandse wet eigendom heeft over een bepaald gebouw; j. gebouw: een woning, bijgebouw of bedrijfsruimte; k. gecertificeerd bedrijf: bedrijf dat beschikt over de juiste accreditaties van de Raad van accreditatie rond de certificering ten behoeve van asbest inventarisatie, sanering en vrijgave (na afronding sanering); l. hypothecaire lening: een lening van meer dan ,-- waarbij een registergoed als onderpand dient, met een vast rentepercentage, met een looptijd van maximaal dertig jaar, en afsluitkosten berekend door de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten; m. isolatiemateriaal: materiaal dat de warmte-uitstraling en dus het warmteverlies uit een woning, bijgebouw of bedrijfsruimte via het dak tegengaat; n. krediettoets: een toets om te beoordelen of een eigenaar kredietwaardig is; o. LAVS: Landelijk Asbestvolgsysteem; 1

2 p. gevelpanelen: asbest golfplaten of asbest leien die verticaal aan de muur zijn bevestigd en (meestal) in directe verbinding staan met het asbestdak; q. SNN: Samenwerkingsverband Noord-Nederland, uitvoeringsorganisatie namens de provincie Drenthe; r. staatssteun: steun als bedoeld in artikel 107, eerste lid, Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; s. SVn: stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten gevestigd te Hoevelaken en kantoorhoudende te Amersfoort. Artikel 2 Doel De subsidie heeft tot doel om bij te dragen aan de verwijdering van asbestdaken in Drenthe. Artikel 3 Subsidiabele activiteiten Gedeputeerde Staten verlenen subsidie in de vorm van een laagrentende lening ter dekking van de kosten voor de volgende activiteiten: a. inventarisatie van een asbestdak door een gecertificeerd bedrijf; b. onderzoek in kader van Natuurtoets (Wet Natuurbescherming); c. de sanering van een asbestdak en daarbij behorende eindcontrole door een gecertificeerd bedrijf; d. de sloop van een gebouw met een asbestdak. Echter alleen als onderdeel van het asbestsaneringsproject; e. het aanbrengen van een nieuw dak, eventueel inclusief isolatie. Echter alleen als onderdeel van het asbestsaneringsproject; f. de voorbereiding en het saneren van bodemverontreiniging als gevolg van erosie van het asbestdak. Artikel 4 Doelgroep Subsidie kan worden verstrekt aan een ieder die eigenaar is van een gebouw met een asbestdak dat is gelegen binnen de provincie Drenthe, alsmede vereniging van eigenaren (VVE) binnen de provincie Drenthe. Artikel 5 Aanvraag 1. De aanvraag voor subsidie wordt ingediend bij het SNN met behulp van een door Gedeputeerde Staten vastgesteld aanvraagformulier, met daarbij de volgende documenten: a. een asbestinventarisatierapport, opgemaakt door een gecertificeerd bedrijf; b. een offerte (indien van toepassing) met betrekking tot de verwijdering van het asbestsaneringsproject, de plaatsing van een nieuw dak, ofwel sloop van het gebouw. 2. Aanvragen kunnen worden ingediend van 15 november 2017 tot 1 januari Artikel 6 Subsidieplafond Gedeputeerde Staten stellen een kredietsubsidieplafond vast. Artikel 7 Subsidieverlening in de vorm van een geldlening 1. De subsidie wordt verstrekt onder de opschortende voorwaarde dat tussen de subsidieontvanger en SVn een overeenkomst ter uitvoering van de subsidiebeschikking tot stand komt. 2. In de overeenkomst, bedoeld in het eerste lid, worden onder andere een regime voor betaling van rente, aflossing en afspraken met betrekking tot zekerheden opgenomen. De duur van de overeenkomst is maximaal vijftien jaar voor consumptieve leningen en maximaal dertig jaar voor hypothecaire leningen. Artikel 8 Weigeringsgronden In aanvulling op de weigeringsgronden uit de Awb en de Asv, wordt de subsidie geweigerd indien: a. de aanvrager geen eigenaar is van het desbetreffende gebouw; 2

3 b. de aanvraag na de start van het project wordt ingediend, met uitzondering van de inventarisatie van het asbestdak door een gecertificeerd bedrijf; c. de inventarisatie van het te verwijderen asbestdak niet is uitgevoerd door een daartoe gecertificeerd bedrijf; d. de verwijdering en afvoer niet wordt uitgevoerd door een daartoe gecertificeerd bedrijf, tenzij het een dak kleiner is dan 35 vierkante meter (per kadastraal perceel) waarbij sprake is van geschroefde, asbesthoudende platen met hechtgebonden asbestvezels (dakleien uitgezonderd) voor zover de woning of het bijgebouw niet voor de uitoefening van een beroep of bedrijf wordt gebruikt of is bestemd. Met dien verstande dat de aanvrager de sloopmaterialen afvoert naar een gemeentelijk afvalinzamelingsstation; e. de aanvrager niet beschikt (indien van toepassing) over de noodzakelijke vergunningen en/of heeft de verplichte melding(en) niet gedaan; f. het gebouw met asbestdak niet is gelegen in de provincie Drenthe; g. het te saneren dak geen asbesthoudende delen bevat; h. de uit te voeren activiteiten niet in overeenstemming zijn met het doel van deze regeling; i. de subsidiabele kosten minder dan 2.500,-- bedragen; j. naar oordeel van Gedeputeerde Staten de aanvrager over onvoldoende vrij besteedbaar inkomen beschikt om de financieringslasten van de aangevraagde lening te dragen. De daarmee gemoeide krediettoets is onderdeel van het subsidieverleningsproces en wordt uitgevoerd door SVn in overeenstemming met de procedures- en uitvoeringsregels, zoals genoemd in artikel 12. Artikel 9 Toetsingscriteria Om voor subsidie in aanmerking te komen, moet worden voldaan aan de volgende vereisten: a. de aanvrager voldoet aan de meldings- en informatieverplichtingen op grond van het Asbestverwijderingsbesluit 2005 en Bouwbesluit 2012; b. de aanvrager beschikt over een positieve krediettoets door SVn. Artikel 10 Subsidiabele kosten Voor zover noodzakelijk en adequaat in relatie tot het doel van de subsidie, komen de volgende kosten voor subsidie in aanmerking: a. kosten voor materialen, werkzaamheden en verplichtingen voor zover noodzakelijk voor, of behorende bij het saneren van het asbestdak; b. kosten voor materialen en werkzaamheden voor zover noodzakelijk voor het aanbrengen van een vervangend dak; c. kosten voor materialen en werkzaamheden voor zover noodzakelijk voor het aanbrengen van isolatiemateriaal ten behoeve van het vervangend dak; d. kosten van een bouwkundig advies met betrekking tot de sanering of het nieuw te plaatsen dak; e. kosten voor materialen en werkzaamheden voor zover noodzakelijk voor het slopen van het gebouw, het afvoeren van materiaal en het egaliseren van het terrein; f. legeskosten voor de noodzakelijke vergunningen; g. kosten ten behoeve van de financieringsaanvraag; h. kosten van de voorbereiding en het saneren van bodemverontreiniging als gevolg van erosie van het asbestdak; i. kosten voor het schoonmaken of het verwijderen van riet gelegen onder een asbestdak. Artikel 11 Niet subsidiabele kosten De volgende kosten komen niet voor subsidie in aanmerking: a. kosten voor het geschikt maken van het gebouw of het terrein voor een nieuwe functie; b. kosten voor een energieprestatiecertificaat; c. eigen uren die de aanvrager maakt ten behoeve van het asbestsaneringsproject. Artikel 12 Subsidiehoogte, looptijd en voorwaarden 1. Wanneer subsidie wordt verleend met toepassing van de De-minimisverordening, bedraagt de hoogte van de lening maximaal 100% van de subsidiabele kosten met een minimumbedrag van 2.500,-- tot een maximumbedrag van , Wanneer subsidie wordt verleend met toepassing van artikel 36 van de AGVV, wordt de maximale subsidiehoogte van de AGVV in acht genomen. 3

4 3. De lening heeft een maximale looptijd van vijftien jaar bij een consumptieve lening en een maximale looptijd van dertig jaar bij een hypothecaire lening. 4. Subsidies tot ,-- worden verstrekt in de vorm van een consumptieve lening. 5. Subsidies van meer dan ,-- worden verstrekt in de vorm van een hypothecaire lening. 6. De lening wordt verstrekt door en conform de productspecificaties en voorwaarden van SVn. 7. De rente wordt vastgesteld conform de productspecificaties en voorwaarden van SVn, verhoogd met een opslag van 0,1% in verband met af te dekken risico's. 8. SVn verstrekt en beheert de (toegekende) lening. Op de lening zijn van toepassing: 'Algemene bepalingen voor geldleningen', 'Productspecificaties Stimuleringslening', 'Procedures Stimuleringslening', 'Uitvoeringsregels Stimuleringslening, 'Productspecificaties Bouwkrediet' en 'Toelichting op een SVn Financieringsplan', zoals die op het moment van toekennen van de subsidie zijn opgenomen in de dan geldende SVn Informatiemap, die deel uitmaakt van de op 15 december 2009 gesloten Samenwerkingsovereenkomst tussen de provincie Drenthe en SVn. Artikel 13 Verdeelsystematiek 1. Subsidieaanvragen worden afgehandeld op basis van volgorde van datum van binnenkomst. 2. Voor zover door verstrekking van subsidie voor aanvragen, die op dezelfde dag zijn ontvangen, het subsidieplafond wordt overschreden, wordt de onderlinge rangschikking van die aanvragen vastgesteld door middel van loting. Artikel 14 Verplichtingen van de subsidieontvanger 1. Aan de subsidieontvanger worden de volgende verplichtingen opgelegd: a. de aanvrager sluit een leningsovereenkomst met SVn; b. de subsidie wordt op basis van maandannuïteiten afgelost in maandelijkse termijnen, steeds te voldoen aan het einde van de maand. De termijnen worden valutair op de laatste dag van de maand met de restschuld verrekend; c. de stappen rond verwijdering van het asbesthoudend materiaal worden gemeld in het Landelijk Asbestvolgsysteem (LAVS); d. de aanvrager geeft goedkeuring aan Gedeputeerde Staten tot inzage in de gegevens van het LAVS. 2. Het genoemde onder c en d geldt niet voor de onder artikel 8, lid d bedoelde situaties van daken kleiner dan 35 vierkante meter (per kadastraal perceel). Artikel 15 Prestatieverantwoording In afwijking van de artikelen 3.4, 3.5 en 3.6 van de Asv worden alle subsidies vastgesteld op basis van de werkelijk gemaakte kosten overeenkomstig artikel 3.8 van de Asv. Artikel 16 Staatssteun 1. Indien er sprake is van staatssteun wordt subsidie slechts verstrekt conform de algemene en procedurele bepalingen in Hoofdstuk I en II en artikel 36 (steun voor milieubescherming) uit Hoofdstuk III van de AGVV, of met toepassing van de De-minimisverordening; 2. Alvorens subsidie wordt verleend op grond van de De-minimisverordening, vult de aanvrager een de-minimisverklaring in, zodat bepaald kan worden of de subsidie met toepassing van deminimissteun kan worden verstrekt. Artikel 17 Bevoorschotting en betaling SVn verstrekt de lening op basis van, en ter hoogte van de door de subsidieontvanger ingediende declaraties bij het SNN, conform het gestelde in de subsidiebeschikking. Artikel 18 Realisatietermijn 1. Na de datum van de afgegeven beschikking dient de sanering van het asbestdak binnen zes maanden te zijn gestart, mits de weersomstandigheden en werkcapaciteit van de asbestsaneerder dit toelaat. 2. In alle gevallen dient de sanering binnen een jaar na de beschikking te zijn afgerond. 4

5 Artikel 19 Hardheidsclausule Gedeputeerde Staten kunnen - voor zover van toepassing artikelen uit deze Uitvoeringsregeling buiten toepassing laten of daarvan afwijken, wanneer toepassing van deze artikelen leidt tot een onbillijkheid van overwegende aard in het belang van de aanvrager. Artikel 20 Inwerkingtreding en horizonbepaling Deze uitvoeringsregeling treedt in werking met ingang van 15 november 2017 en vervalt op 1 januari Toelichting op de regeling Algemeen Dertig jaar na het verbod op het gebruik van asbest is er per 1 januari 2024 een verbod op asbestdaken. In 2015 is een ontwerpbesluit tot wijziging van het Asbestverwijderingsbesluit (met het verbod op het voorhanden hebben van een asbestdak) ingediend. Het besluit wordt naar verwachting in 2018 vastgesteld nadat het wetsvoorstel van kracht is geworden. Dit betekent dat alle asbestdaken vóór 1 januari 2024 gesaneerd moeten zijn. Iedere eigenaar in bezit van een dergelijk dak is zelf verantwoordelijk voor de uitvoering. Het stimuleren van het verwijderen van asbestdaken in de komende jaren is van belang om te bereiken dat alle asbestdaken in 2024 verwijderd zijn. Om deze ambitie te halen moet nu al een versnelling van de verwijdering van asbestdaken plaatsvinden. Deze regeling kan daarin bijdragen. De regeling moet er voor zorgen dat eigenaren niet wachten met de verwijdering van een asbestdak tot kort voor het ingaan van het verbod. De regeling heeft een volume van 27,5 miljoen. Met het budget kunnen niet alle eigenaren worden geholpen. Geld wordt verstrekt in de vorm van een laagrentende lening. Eigenaren van asbestdaken worden gestimuleerd om aan de slag te gaan met vervanging. Ook is het de bedoeling om mensen die nog een paar jaar willen wachten, te stimuleren om eerder te beginnen met dak vervanging. Hiermee wordt naar verwachting een betere spreiding van asbestverwijdering bereikt tussen de inwerkingtreding van de regeling en Daarmee draagt de regeling bij in de realisatie van de versnellingsaanpak. Naar schatting ligt er in Drenthe tussen de vijf en zeven miljoen vierkante meter aan asbestdaken. Door hun ouderdom zijn asbestdaken steeds meer onderhevig aan verwering onder invloed van de weersomstandigheden. Hierdoor komen er ook steeds meer asbestvezels in het milieu terecht, waaraan mensen kunnen worden blootgesteld. Het overheidsbeleid is er daarom op gericht om feitelijke blootstelling aan asbestvezels in de leefomgeving te voorkomen. Door het verbod moeten overheden vanaf 1 januari 2024 handhavend optreden richting eigenaren die dan nog een asbestdak hebben. Het zijn met name gemeenten en in mindere mate de provincie die deze gevallen moeten handhaven. Overtreders krijgen vanaf dat moment een dwangsom opgelegd en de verplichting het dak alsnog te (laten) saneren. Naast het gezondheidsaspect, is er sprake van financiële onzekerheden waarmee een eigenaar te maken krijgt, zoals onverkoopbaarheid en onverzekerbaarheid. Maar de impact reikt verder dan alleen de eigenaar van een dergelijk dak. Incidenten kunnen tot kosten leiden voor de eigenaren van terreinen waar asbest is terechtgekomen. Eigenaren zijn verplicht tot verwijdering van het asbest op eigen kosten, zelfs wanneer zij geen schuld hebben aan het ontstaan van deze situatie. Op openbare terreinen nemen gemeenten het opruimen vaak voor hun rekening. Gebrek aan voldoende financiële middelen is bij eigenaren in bepaalde gevallen een probleem. Deze regeling kan vanwege landelijke financieringsregels (rond kredietcheck) voor een deel van de groep niets betekenen. De verwachting is dat hiervoor landelijk producten op maat worden geïntroduceerd voor eigenaren die minder draagkrachtig zijn, bijvoorbeeld via een landelijk fonds. Toelichting van de artikelen Artikel 3 Subsidiabele activiteiten, onder b De kans is aanwezig dat onder asbestdaken beschermde diersoorten aanwezig zijn. Volgens de Wet natuurbescherming mag bij werkzaamheden geen negatieve effecten worden toegebracht aan vogels en beschermde dieren of planten. Als hier vooraf niet naar is gekeken, kan dit leiden tot stillegging van het saneringsproject. In het najaar van 2017 is een landelijke traject gestart over de versnellingsaanpak sanering van asbestdaken en de implicaties van de Wet natuurbescherming om overeenstemming te krijgen over het inzetten van de juiste instrumenten en oplossingsrichtingen. Daarbij wordt gekeken naar oplossingen als locatiespecifieke ontheffing, gebiedsgerichte ontheffing (soortenmanagement), 5

6 vrijstelling bij provinciale verordening en gedragscode teneinde de versnellingsaanpak van de uitvoering van het traject naar een verbod op asbestdaken niet onnodig te vertragen. In sommige situaties en onder bepaalde voorwaarden geldt een uitzondering en kan een ontheffing worden verleend of kan sprake zijn van een vrijstelling. Mogelijk is het dus nodig een ontheffing aan te vragen. Voor het verkrijgen van een ontheffing dient onderzoek te worden gedaan naar de aanwezige beschermde soorten. Het onderzoek en het verkrijgen van een ontheffing kan enige tijd in beslag nemen. Uitgebreide informatie: Artikel 8 Weigeringsgronden, onder b Een aanvraag die wordt ingediend nadat de verwijdering van het asbestdak al is gestart, komt niet voor een lening in aanmerking. Artikel 8, onder c Asbestinventarisaties zijn verplicht bij de renovatie of sloop van gebouwen en objecten van vóór Zowel het Asbestverwijderingsbesluit 2005 (Avb) als de Arbowet schrijft een totale asbestinventarisatie voor, ofwel visuele inspectie met monsterneming (type A), plus uitbreiding met een destructief onderzoek (type B) als er gesloopt gaat worden. Inventarisaties zijn drie jaar geldig, daarna moeten ze worden geactualiseerd. Artikel 8, onder d Verwijdering en afvoer moet worden uitgevoerd door een daartoe gecertificeerd bedrijf. Volgens het Asbestverwijderingsbesluit 2005 mogen particulieren bij het verwijderen van geschroefde, asbesthoudende platen met hechtgebonden asbestvezels (dakleien uitgezonderd) voor zover de woning of het (bij)gebouw niet voor de uitoefening van een beroep of bedrijf wordt gebruikt of is bestemd zelf uitvoeren. De oppervlakte van de te verwijderen asbesthoudende platen bedraagt maximaal 35 m2 per kadastraal perceel. In het kader van deze regeling dient een eigenaar die dit niet door een gecertificeerd bedrijf laat doen, in ieder geval een asbestinventarisatieonderzoek te laten uitvoeren. Artikel 10 Subsidiabele kosten Vanuit Rijksbeleid mogen boeidelen (opstaande zijden van een dakgoot), dakgoten en gevelpanelen voorlopig blijven zitten. In deze regeling kunnen genoemde zaken in de sanering worden meegenomen en vallen onder subsidiabele kosten. Artikel 10, onder b De via een laagrentende lening beschikbaar te stellen subsidie biedt mogelijkheden om meer dan alleen een asbestdak te vervangen. In de meeste gevallen moet er ook weer een nieuw dak komen, of kiest een eigenaar ervoor om het gebouw, zoals een vervallen schuur, te slopen. Wij bieden de mogelijkheid om tot een maximumbedrag deze onderdelen mee te financieren in de lening. De verwijdering van een asbestdak kan in sommige gevallen leiden tot andere kosten dan directe vervangingskosten, bijvoorbeeld als gevolg van aanpassing van het bouwwerk om de nieuwe dakbedekking te kunnen aanbrengen. Dit zijn echter kosten die redelijkerwijs voor het risico van de eigenaar horen te komen, omdat geen enkel dak het eeuwige leven heeft. Desondanks is in de regeling hierin voorzien, omdat de vervanging van een asbestdak erom vraagt dat er direct weer een vervangend dak wordt aangebracht (tenzij sloop van het gebouw aan de orde is). Artikel 10, onder h Gebleken is dat asbestdaken zonder dakgoot vaak tot zodanige asbestverontreiniging van de toplaag van de bodem hebben geleid, dat er sprake is van een gezondheidsrisico voor mensen. Alle verontreiniging met asbest in de bodem als gevolg van het asbest dient te worden verwijderd. Op grond van de Wet bodembescherming is verwijdering van de ernstige bodemverontreiniging verplicht. De Wet Milieubeheer zal gaan voorzien in een regeling om ook niet-ernstige beperkte asbestverontreiniging te doen (laten) verwijderen. Als bij de inventarisatie blijkt dat het dak erg verweerd is of beschadigd is, is het gewenst om ook de toplaag van de bodem te onderzoeken. Derhalve zijn kosten hiervoor in de uitvoeringsregeling op te voeren als subsidiabele kosten. 6

7 Artikel 10, onder i Er zijn situaties waarbij riet onder asbestdaken is verwerkt. Bij sanering moeten aanwezige asbestvezels in het riet worden verwijderd, met extra kosten. In voorkomende gevallen zijn deze kosten subsidiabel. Artikel 12 Subsidiehoogte, looptijd en voorwaarden, lid 7 De rente wordt vastgesteld conform de productspecificaties en voorwaarden van SVn. Dit rentepercentage is te vinden op hun website: Het rentepercentage wordt verhoogd met 0,1% voor het afdekken van risico's. Artikel 16 Staatssteun Wanneer er sprake is van een subsidieverlening aan een onderneming, kan er sprake zijn van staatssteun. De gehele regeling is kennisgegeven aan de Europese Commissie onder artikel 36 van de AGVV, steun voor milieubescherming. Het verwijderen van asbestdaken valt onder dergelijke bescherming, nu dit verder gaat dan de huidige Europese Unienormen rondom de bescherming van het milieu. De meeste subsidies aan ondernemingen zullen onder dit artikel kunnen vallen vanwege de relatief lage steunintensiteit. Mocht dit toch niet kunnen, dan wordt de De-minimisverordening gebruikt voor verlening van de steun. 7