Georganiseerd Overleg: D College burgemeester en wethouders Burgemeester Wethouder Hendriks Wethouder Plaizier Wethouder de Klein Secretaris Akkoord

Transcriptie

1 GEMEENTE JJļ^^ BEUNINGEN Routingformulier raadsvoorstel Onderwerp Auteur : André Goudriaan B&W-vergadering : 27 november 2012 Portefeuillehouder : G.J.M. Hendriks : Verrekening bestuurlijke boete bij recidive (Wwb) Besluit om 1. De bestuurlijke boete bij recidive in principe gedurende drie maanden te verrekenen met de uitkering zonder de beslagvrije voet in acht te nemen; 2. Bij dreigende probleemsituaties in het geval van recidive de beslagvrije voet in acht te nemen; 3. De Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 en de bijbehorende toelichting vast te stellen (bijlage 1); 4. De Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 met terugwerkende kracht in werking te laten treden op 1 januari Advies Datum Akkoord Niet akkoord Bijlage 0 Inwoners ' íó hi ĥ iz Afdelingshoofd:, O Openbare Ruimte jļó\^kkoord O Gezien ParaaŕTyJ) ū Ruimtelijke Ontwikkeling ^ Directie: \ 0 Financiën f) Akkoord O Gezien Paraaf: J A 7 ū Personeel en Organisatie Ondernemingsraad: ļ/ļ/ļ O Sociale Zaken Paraaf: ' D Brandweer Georganiseerd Overleg: D Paraaf: College burgemeester en wethouders Burgemeester Wethouder Hendriks Wethouder Plaizier Wethouder de Klein Secretaris Akkoord ä ķ Bespreken ľ Vraag Collegebesluit: Parafen Commissie Het college biedt dit raadsvoorstel aan, aan het raadspresidium en stelt agendering voor in de commissie: Samenleving Datum: 7 januari 2013 Raadspresidium agendeert voor de commissie: D PAZ O Ruimte ū Samenleving Datum: Raad d.d.: Commissieadvies: O anders: O unaniem O aanvullend voorstel van het college gewenst over: Gemeenteraad Raadsbesluit: Conform Z niet akkoord Datum: 'IJL ' 0 1 ~~~L ö ť~\ O Amendement Paraaf raadsgriffier Paraaf ļ raadsgriffier r Paraaf vooļ'dtter

2 GEMEENTE BEUNINGEN Raadsvoorstel Onderwerp Verrekening bestuurlijke boete bij Raadsvergadering 22 januari 2013 recidive (Wwb) Nummer(agenda) Commissie 1 Samenleving Registratienummer BW Datum 7 januari 2013 Registratiecode i l l III 1II III III IIIMI III Commissie 2 Auteur André Goudriaan Datum Status Openbaar B&W-vergadering 27 november 2012 Publicatiedatum 28 november 2012 Portefeuillehouder G.J.M. Hendriks Samenvatting Op 1 januari 2013 wordt de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving van kracht. Deze Wet herintroduceert de bestuurlijke boete. De Raad dient vast te stellen hoe de bestuurlijke boete bij recidive wordt verrekend. Daarom is het voorstel de verordening Verrekening bestuurlijke boete bij recidive vast te stellen. Besluit om 1. De bestuurlijke boete bij recidive in principe gedurende drie maanden te verrekenen met de uitkering zonder de beslagvrije voet in acht te nemen; 2. Bij dreigende probleemsituaties in het geval van recidive de beslagvrije voet in acht te nemen; 3. De Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 en de bijbehorende toelichting vast te stellen (bijlage 1); 4. De Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 met terugwerkende kracht in werking te laten treden op 1 januari Inleiding Op 1 januari 2013 wordt de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving van kracht. Deze Wet heeft twee speerpunten: 1. Fraude mag niet lonen; 2. Sancties moeten een afschrikwekkende functie hebben. Als gevolg van deze Wet wordt de bestuurlijke boete in de Wet werk en bijstand (Wwb) opnieuw geïntroduceerd. Uw Raad moet in een verordening regelen hoe de bestuurlijke boete in het geval van recidive verrekend moet worden. Daarom wordt voorgesteld de Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 vast te stellen (bijlage 2). In bijlage 1 is meer informatie te vinden over de achtergrond van de Wet en de gevolgen hiervan voor de gemeente Beuningen. Beoogd effect Door het vaststellen van de Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 formuleert uw Raad een verordening waarin recht gedaan wordt aan de Wet en tegelijkertijd voorkomen wordt dat de uitvoering van de Wet tot maatschappelijk onverantwoorde consequenties leidt. De Verordening honoreert het uitgangspunt dat fraude niet mag lonen, terwijl tegelijkertijd voldaan wordt aan de zorgplicht van de gemeente. De Verordening voorziet in een genuanceerde benadering waarin het college binnen de wettelijke ruimte: 1. Maatwerk zoveel mogelijk bevordert; 2. Re-integratie en uitstroom stimuleert. Voorkomen dient te worden dat de uitvoering van de Wet mensen in een situatie brengt waarin ze geen perspectief hebben. Hoewel de Wet weinig beleidsvrijheid mogelijk maakt, is de nog aanwezige beleidsvrijheid in de Verordening maximaal benut. Louter financieel bezien, is het voor de gemeente namelijk gunstiger dat een burger vanuit de uitkering werk vindt en langer doet over het afbetalen van de boete dan dat diezelfde burger sneller aflost op de boete, maar daarbij wel in de uitkering blijft.

3 Argumenten 1.1 Het drie maanden buitenwerking stellen van de beslagvrije voet bij recidive heeft een preventieve werking De wetgever staat het toe om gedurende drie maanden de beslagvrije voet niet in acht te nemen wanneer sprake is van recidive bij het schenden van de inlichtingenplicht. Het gedurende drie maanden opschorten van de beslagvrije voet betekent dat de boete afhankelijk van de hoogte volledig of gedeeltelijk verrekend kan worden met de uitkering. De Wet heeft dit mogelijk gemaakt om daarmee de afschrikwekkende functie van de sanctie te versterken en mensen aan te sporen om niet te frauderen. 1.2 Het bij recidive niet verrekenen van de uitkering met de boete ontneemt de boete het karakter van een sanctie Als het college de uitkering niet met de bestuurlijke boete verrekent, ervaart een fraudeur dat niet als straf. Diegene blijft namelijk zijn uitkering houden en merkt dan ook weinig van de sanctie. Dit strookt niet met de bedoeling van de Wet. 2.1 Op die manier kan het college problematische situaties voorkomen Wanneer het buitenwerking stellen van de beslagvrije voet in individuele gevallen tot ongewenste effecten leidt, bijvoorbeeld een huisuitzetting, kan het college afwijken en uitzonderingen maken. De Verordening (zie bijlage 2) biedt in de artikelen 3, 4 en 6 uitzonderingsmogelijkheden. Het gaat dan bijvoorbeeld om inwonende kinderen, zieken of belanghebbenden die anderszins onaanvaardbaar getroffen worden door het niet toepassen van de beslagvrije voet. Dit betreft echter een uitzonderingssituatie, niet de algemene norm. Het is aan het college om te beoordelen in welk geval iets tot onaanvaardbare consequenties leidt. Indien het college besluit dat sprake is van onaanvaardbare consequenties wordt de beslagvrije voet gehandhaafd conform de volgende percentages: (P/o in de eerste maand; W/o in de tweede maand; 907o in de derde maand. Dit betekent dat iemand gedurende de eerste maand geen uitkering krijgt en de tweede en derde maand 907o van de normale bijstandsuitkering Deze benadering sluit het beste aan bij de uitvoeringspraktijk in de gemeente Beuningen De benadering om de beslagvrije voet in principe gedurende drie maanden buitenwerking te stellen sluit aan bij de gemeentelijke uitvoeringspraktijk, waarin fraude gestraft wordt zonder daarbij echter de bijzondere situatie van iemand uit het oog te verliezen. Bovengenoemde benadering voorkomt dan ook huisuitzettingen en andere maatschappelijke ongewenste effecten. De percentages die genoemd zijn onder argument 2.1 vallen ook samen met de huidige situatie in Beuningen. In sommige gevallen legt het college een maatregel op die ertoe leidt dat iemand gedurende 1 maand niet over een uitkering kan beschikken. Vervolgens wordt de beslagvrije voet tot 907o van de van toepassing zijnde bijstandsnorm gehanteerd De gemeente voldoet zo aan de zorgplicht Door de mogelijkheid om uitzonderingen te maken, blijft de gemeente voldoen aan de zorgplicht. Enerzijds krijgen fraudeurs te maken met sancties, terwijl deze sancties eventuele problematische situaties tot een minimum proberen te beperken. 3.1 De Wet verplicht de Raad bij verordening de bevoegdheid tot verrekenen te regelen De Wet werk en bijstand verplicht de Raad bij verordening te regelen hoe de bevoegdheid tot het verrekenen van de bestuurlijke boete wordt vormgegeven. Met de Verordening verrekening bestuurlijke boete 2013 is aan deze plicht voldaan. 4.1 De Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving treedt op 1 januari 2013 in werking Als gevolg van de Wet verandert de Wwb. Een van de veranderingen is dat uw Raad bij verordening 2

4 dient te bepalen of en hoe de bestuurlijke boete verrekend wordt in het geval van recidive. Aangezien dit per 1 januari 2013 van kracht wordt, is het noodzakelijk de Verordening met terugwerkende kracht ook op 1 januari 2013 in werking te laten treden. Kanttekeningen 1.1 Het drie maanden buiten werking stellen van de beslagvrije voet bij recidive verergert problemen Het gedurende drie maanden buiten werking stellen van de beslagvrije voet betekent dat iemand deze maanden geen of minder inkomsten heeft. De wetgever maakt deze strenge maatregel mogelijk met het oog op de preventie werking die ervan uitgaat. Zonder iets af te doen aan het karakter van de boete als sanctie, laat de Verordening het college de ruimte om in die gevallen waarin sprake is van bijzondere omstandigheden af te wijken van de regel om de beslagvrije voet bij recidive gedurende drie maanden niet toe te passen. Onwenselijke situaties zoals huisuitzetting kunnen op deze wijze voorkomen worden. 1.2 Het buiten werking stellen van de beslagvrije voet geldt alleen als iemand verwijtbaar handelt Het buiten werking stellen van de beslagvrije voet is alleen mogelijk indien het college vastgesteld heeft dat iemand verwijtbaar heeft gehandeld. Als het schenden van de inlichtingenplicht niet verwijtbaar is, is het college ook niet bevoegd een boete op te leggen. Financiën Als gevolg van de aanscherping handhaving en sanctiebeleid wordt op het Wwb-inkomensdeel voor 2013 een besparing van C 40 miljoen ingeboekt. Vanaf 2014 wordt als gevolg van deze Wet structureel C 52 miljoen als besparing ingeboekt. De gedachte hierachter is dat deze bezuiniging gerealiseerd kan worden door het verplicht terugvorderen van ten onrechte ontvangen bijstand, het opleggen van boetes en het strenger handhaven van de plichten die de Wwb oplegt. Voor Beuningen betekent dit dat voor het Wwb-inkomensdeel in 2013 naar schatting C ,- minder beschikbaar is en vanaf 2014 jaarlijks naar schatting C ,-- minder. Ter bestrijding van de hogere uitvoeringskosten, wordt vanaf 2013 jaarlijks C 3,8 miljoen aan gemeenten ter beschikking gesteld als gevolg van deze nieuwe Wet. Voor Beuningen betekent dit een bedrag van C 3298,-- per jaar. De totale effecten van deze nieuwe wetgeving zijn nu moeilijk te voorspellen. Het ministerie werkt namelijk aan een herziening van de financieringsstructuur. Zodoende kan nu nog niet aangegeven worden hoe al deze maatregelen uiteindelijk voor Beuningen uitpakken. Tijdspad De Verordening treedt in werking op 1 januari Als gevolg van de Wet heeft de gemeente minder beleidsvrijheid. Een aantal zaken zijn namelijk nu in de wet geregeld, zodat de verordeningen hierop aangepast dienen te worden. Ook het beleid inzake terugvordering en verhaal moet in lijn gebracht worden met de nieuwe wetgeving. Dit nieuwe beleid zal in 2013 ter besluitvorming aan het college en - indien nodig - aan uw Raad worden voorgelegd. Communicatie De aanscherping handhaving en sanctiebeleid heeft voor de burgers met een uitkering flinke gevolgen, althans indien ze nalaten het college te informeren. Alle burgers die een uitkering van de gemeente ontvangen, worden geïnformeerd over de wijzigingen en de gevolgen die dat voor hen heeft. Dit gebeurt onder meer door een nieuwsbrief. Het ministerie van SZW start ook een campagne om mensen bewust te maken van de wijzigingen per 1 januari Na het vaststellen van de Verordening en toelichting wordt dit bekendgemaakt via de website van de gemeente Beuningen. De Verordening zal inclusief de toelichting gepubliceerd worden op Evaluatie Geen 3

5 Bijlage 1. Aanscherping handhaving en sanctiebeleid en de gevolgen voor gemeente Beuningen 2. Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 Burgemeester en wethouders, A.H.W.M. Koeken RA secretaris drs. CF. van Eert burgemeester 2ŴL-3. e, De griffier, de voorzitter

6 Bijlage 1 - Aanscherping handhaving en sanctiebeleid en de gevolgen voor gemeente Beuningen De Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving heeft twee speerpunten: 1. Fraude mag niet lonen; 2. Sancties moeten een afschrikwekkende functie hebben. Om de bovengenoemde twee speerpunten te realiseren, regelt de Wet vier veranderingen in de gangbare uitvoeringspraktijk van de Wet werk en bijstand (Wwb). Deze veranderingen zijn: 1. Het verplicht terugvorderen van onterecht ontvangen bijstand; 2. Zwaardere sancties (bestuurlijke boete); 3. Aanscherping recidive; 4. Verruiming van de verrekeningsbevoegdheden. Dit heeft voor de gemeente Beuningen onder meer de volgende gevolgen: Verplicht terugvorderen van onterecht ontvangen bijstand Indien iemand een uitkering krijgt, is diegene verplicht direct en uit eigen beweging het college te informeren over feiten en omstandigheden die van belang zijn voor de uitkering. Dit wordt de inlichtingenplicht genoemd. Op het moment dat iemand het college niet informeert, terwijl dat wel verplicht is, is er sprake van het schenden van de inlichtingenplicht. Dit is een overtreding van de verplichtingen die de Wwb oplegt. Als gevolg van de Wet is het college verplicht de onterecht ontvangen bijstand helemaal terug te vorderen. Waar gemeenten tot 1 januari 2013 eigen beleid kunnen voeren, wordt het op 1 januari 2013 verplicht het hele bedrag dat iemand ten onrechte heeft ontvangen, terug te vorderen. Het is dus niet meer mogelijk om een kosten-batenanalyse toe te passen. Zwaardere sanctie - bestuurlijke boete De Wet verplicht het college een boete op te leggen wanneer sprake is van het schenden van de inlichtingenplicht. Tot 1 januari 2013 is het zo dat het college een maatregel oplegt bij het schenden van de inlichtingenplicht. Het opleggen van een maatregel betekent dat de uitkering gedurende een bepaalde periode verlaagd wordt, afhankelijk van de ernst en aard van de gedraging. Vanaf 1 januari 2013 mag het college geen maatregel meer opleggen bij het schenden van de inlichtingenplicht. Het college is in het geval van schending inlichtingenplicht verplicht om een bestuurlijke boete op te leggen. De boete is in principe gelijk aan de hoogte van de onterecht ontvangen bijstand. Aanscherping recidive Is er sprake van het bij herhaling schenden van de inlichtingenplicht (recidive) dan wordt deze boete in beginsel verhoogd tot 150 Zo van de te veel ontvangen bijstand. 0 Verruiming van de verrekeningsbevoegdheden Naast deze verhoging van de boete in het geval van recidive, krijgt het college ook de bevoegdheid om bij recidive de boete gedurende drie maanden volledig te verrekenen met de bijstand. Het college mag deze verrekening in het geval van de Wwb gedurende drie maanden en in het geval van de IOAW en IOAZ gedurende vijfjaar toepassen. Een voorbeeld ter verduidelijking: een alleenstaande krijgt maandelijks een uitkering van C 935,- en heeft een boete van C 5000,- opgelegd gekregen. Het college kan dan besluiten gedurende drie maanden de uitkering van C 935 per maand te verrekenen met de boete. Indien het college besluit dit gedurende drie maanden volledig te doen, beschikt iemand tijdens deze maanden niet over een uitkering. Na de maximaal wettelijk toegestane termijn van drie maanden geldt weer de beslagvrije voet, zodat de uitkering niet meer helemaal met de boete verrekend kan worden. Wanneer geen sprake is van recidive dient de beslagvrije voet gerespecteerd te worden. In beginsel is de beslagvrije voet 90 Zo van de van toepassing zijnde bijstandsnorm. In een normale situatie kan 107o gebruikt worden voor beslaglegging of verrekening

7 Verrekening bestuurlijke boete bij recidive Bij de verrekening van de bestuurlijke boete heeft de Raad heeft diverse mogelijkheden. De Raad kan namelijk besluiten de bestuurlijke boete in het geval van recidive gedurende drie maanden: A. Niet te verrekenen met de te ontvangen algemene bijstand; B. Volledig te verrekenen met de te ontvangen algemene bijstand zonder rekening te houden met de beslagvrije voet; C. In principe volledig te verrekenen met de te ontvangen algemene bijstand, tenzij dit tot bijzondere, schrijnende omstandigheden leidt, zoals huisuitzetting. Optie C past, zoals uit de in het voorstel genoemde argumenten blijkt, bij de Wet en bij de uitvoeringspraktijk in Beuningen.

8 Bijlage 2 - Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 De raad van de gemeente Beuningen, gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van d.d. 27 november 2012, gelet op artikel 8, eerste lid, onderdeel i, van de Wet werk en bijstand; overwegende dat het noodzakelijk is de uitoefening van de bevoegdheid tot verrekening als bedoeld in artikel 60b van de Wet werk en bijstand bij verordening te regelen, BESLUIT: vast te stellen de hierna volgende Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 gemeente Beuningen Artikel 1. Definitiebepaling In deze Verordening wordt onder een recidiveboete, een bestuurlijke boete verstaan als bedoeld in artikel 18a, vijfde lid, van de Wet werk en bijstand. Artikel 2. De uitoefening van de bevoegdheid tot verrekening Het college verrekent het openstaande boetebedrag met de algemene bijstand gedurende de eerste drie maanden na dagtekening van het besluit tot oplegging van een recidiveboete zonder dat het bepaalde in artikel 4:93, vierde lid, van de Algemene wet bestuursrecht in acht wordt genomen. Artikel 3. Verzoek tot doorbetaling huur/hypotheekrente 1. In afwijking van het bepaalde in artikel 2 kan/kunnen belanghebbende (n) verzoeken om de huur dan wel hypotheekrente na aftrek van huurtoeslag respectievelijk hypotheekrenteaftrek, gedurende de in artikel 2 genoemde periode direct vanuit de bijstand te voldoen. Indien dit verzoek wordt toegekend wordt de verrekening daarop aangepast. 2. Een verzoek als bedoeld in het eerste lid wordt in ieder geval afgewezen indien belanghebbende(n) redelijkerwijs over voldoende gelden kan/kunnen beschikken om de genoemde drie maanden in het levensonderhoud te voorzien dan wel redelijkerwijs deze gelden op korte termijn kan/kunnen verwerven. Artikel 4. Verrekenen met inachtneming van artikel 4:93, vierde lid van de Algemene wet bestuursrecht 1. In afwijking van het bepaalde in artikel 2 verrekent het college het openstaande boetebedrag met inachtneming van artikel 4:93, vierde lid, van de Algemene wet bestuursrecht voor zover: a. toepassing van artikel 2 en 3 onaanvaardbare consequenties heeft voor de belanghebbende (n); dan wel b. de gezondheidstoestand van (een van de) belanghebbende(n) naar het oordeel van het college ernstig wordt bedreigd doordat mogelijkheden ontbreken om de noodzakelijke medicatie of behandeling te financieren. 2. Bij toepassing van het in lid 1 gestelde, bedraagt de beslagvrije voet: a. de eerste maand 0 0 Zo van de toepasselijke bijstandsnorm; b. de tweede maand 90 0 Zo van de toepasselijke bijstandsnorm; c. de derde maand o van de toepasselijke bijstandsnorm. Artikel 5. Beleid 1. Burgemeester en wethouders bepalen in die situaties waarin deze Verordening niet voorziet. 2. Burgemeester en wethouders kunnen ten behoeve van de uitvoering van deze Verordening beleidsregels vaststellen. Artikel 6. Hardheidsclausule 7

9 Burgemeester en wethouders kunnen in bijzondere gevallen ten gunste van de cliënt/uitkeringsgerechtigde afwijken van de bepalingen in deze Verordening, indien toepassing van de Verordening tot onbillijkheden van overwegende aard leidt. Artikel 7. Inwerkingtreding Deze Verordening treedt in werking op 1 januari Artikel 8. Citeertitel Deze Verordening wordt aangehaald als: Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive van De raacļļvoornoemd. De griffier, ter

10 Burgemeester en wethouders kunnen in bijzondere gevallen ten gunste van de cliënt/uitkeringsgerechtigde afwijken van de bepalingen in deze Verordening, indien toepassing van de Verordening tot onbillijkheden van overwegende aard leidt. Artikel 7. Inwerkingtreding Deze Verordening treedt in werking op 1 januari Artikel 8. Citeertitel Deze Verordening wordt aangehaald als: Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive Aldus besloten in de openbare raadsvergadering van De raad voornoemd. De griffier, De voorzitter,

11 Algemene Toelichting Per 1 januari 2013 treedt de Wet aanscherping handhaving- en sanctiebeleid SZW-wetgeving in werking. Met de Wet krijgt het college de plicht om een boete op te leggen indien sprake is van schending van de inlichtingenplicht. De eerdere bevoegdheid om een maatregel in deze situatie op te leggen verdwijnt. De hoogte van de boete is daarbij in beginsel gelijk aan het bedrag dat belanghebbende te veel aan bijstand heeft ontvangen. Is sprake van het bij herhaling schenden van de inlichtingenplicht (recidive) dan wordt deze boete in beginsel verhoogd tot o van het te veel ontvangen bedrag. Naast deze verhoging krijgt het college daarbij ook de bevoegdheid om in de eerste drie maanden na oplegging van de boete de bijstand volledig te verrekenen met de openstaande boetevordering. In eerste instantie had de wetgever voorzien in een plicht tot volledige verrekening van de boetevordering. Bij amendement is deze verplichting echter omgezet in een bevoegdheid, zodat de gemeente de mogelijkheid heeft om daar waar volledige verrekening onwenselijke effecten heeft (denk b.v. aan hogere maatschappelijke kosten vanwege huisuitzetting) de verrekening aan te passen, dan wel bij de verrekening de beslagvrije voet volledig te respecteren. De Wet werk en bijstand verplicht de gemeenteraad in dit kader bij verordening nadere regels te stellen met betrekking tot het gebruik van deze bevoegdheid. Opgemerkt zij nog dat de Verordening enkel de verrekening regelt van bijstandsafhankelijken die te maken krijgen met een door het college zelf opgelegde recidiveboete. Is de recidiveboete opgelegd op het moment dat belanghebbende elders bijstand ontvangt, dan kan het boete opleggende college het bijstandsverstrekkende college verzoeken om conform de regels van het boete opleggende college tot verrekening over te gaan. Mocht belanghebbende tussentijds het bijstandsverstrekkende college verzoeken de beslagvrije voet alsnog te respecteren, dan is dit college bij de verrekening daaraan gehouden.

12 Artikelgewijze toelichting Verordening Artikel 1 Behoeft geen nadere toelichting Artikel 2 Artikel 4:93, vierde lid, van Algemene wet bestuursrecht bepaalt dat verrekening niet mogelijk is voor zover beslag op de vordering nietig zou zijn. Concreet houdt dit in dat bij verrekening in beginsel rekening moet worden gehouden met de beslagvrije voet zoals deze zijn regeling vindt in artikel 475c tot en met 475e van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Zoals reeds aangegeven geeft de Wet werk en bijstand het college de bevoegdheid om deze bepaling in de eerste drie maanden na oplegging van de boete buiten toepassing te laten. Het college mag dus de openstaande boetevordering (zowel de recidiveboete als een wellicht nog openstaand bedrag in verband met de eerdere boete) in deze eerste drie maanden volledig met een eventueel bijstandsrecht verrekenen. In eerste instantie was deze verrekening - gelijk nog steeds in de IOAW en IOAZ - als een verplichting opgenomen in de Wet. De Kamer achtte echter - juist bij bijstandsverlening - het risico reëel dat zich situaties zouden kunnen voordoen waarbij de uiteindelijke totale maatschappelijke kosten beduidend hoger lagen dan het met deze invorderingsmethodiek bereikte resultaat. Reden voor de Kamer om de gemeente in dit kader meer handelingsvrijheid te geven, om juist in deze individuele situaties af te kunnen wijken van het principe. Vandaar dat bij de verrekening met de bijstand niet gesproken wordt over een plicht, maar over een bij verordening nader in te kaderen bevoegdheid. In deze Verordening is er voor gekozen om in lijn met deze bedoeling uit te gaan van het principe van volledige verrekening, om vervolgens in artikel 3 en 4 de mogelijkheden te benoemen om van dit principe af te wijken. Dat deze uitzonderingsmogelijkheden in artikel 3 en 4 genoemd zijn, vloeit voort uit het feit dat te verwachten valt dat een groep mensen als gevolg van de recidiveboete in grote maatschappelijke problemen komt, bijvoorbeeld door het niet kunnen doen van boodschappen of het niet kunnen betalen van de zorgpremie. Gezien de verwachting dat dit geen incidenteel geval is, is ervoor gekozen in de Verordening aan te geven welk beleid in dergelijke gevallen gevoerd wordt. Artikel 3 Zoals in de toelichting op artikel 2 aangegeven zijn in artikel 3 en 4 de mogelijkheden om van het in artikel 2 benoemde principe af te wijken nader uitgewerkt. Artikel 3 voorziet daarbij in de mogelijkheid voor belanghebbende om het college te verzoeken om in ieder geval de huur (en bij een eigendomswoning de hypotheekrente onder aftrek van de in dit kader ontvangen belastingteruggave en eventueel ontvangen bijzondere bijstand) via de bijstand te laten doorbetalen. Gedachte hierachter is dat met name moet worden gevreesd dat belanghebbende wanneer hij drie maanden van bijstand verstoken blijft het risico loopt dat hij vanwege de ontstane achterstand in de woonlasten uit huis wordt geplaatst met allerlei eventuele extra kosten voor de maatschappij. Om dit te voorkomen voorziet deze bepaling in de mogelijkheid dat het college het te verrekenen bedrag kan aanpassen, zodat alsnog vanuit de bijstand de woonlasten kunnen worden doorbetaald. Wel is gekozen voor een directe doorbetaling aan de verhuurder/hypotheekverstrekker om te voorkomen dat de bijstand voor andere zaken wordt ingezet, waardoor alsnog het risico van huisuitzetting reëel blijft. In het tweede lid van artikel 3 is daarnaast bepaald dat een verzoek tot doorbetaling zonder meer wordt geweigerd indien belanghebbende in redelijkheid over voldoende gelden kan beschikken om de genoemde drie maanden in zijn levensonderhoud te voorzien dan wel in redelijkheid deze gelden op korte termijn kan verwerven. Gesproken wordt over gelden, niet over middelen. Van het in de Wet werk en bijstand gedefinieerde middelen begrip zijn immers een aantal posten uitgesloten. Denk dan bijvoorbeeld aan bedragen die belanghebbende heeft ontvangen in het kader van een immateriële schadevergoeding of bedragen waarover belanghebbende wel beschikt, maar die bij saldering met de openstaande schulden geen aan te spreken vermogen opleveren. Dit zijn echter wel gelden die belanghebbende in deze situatie kan aanspreken voor zijn levensonderhoud, voor zover hij er in ieder geval in redelijkheid over kan (gaan) beschikken. 10

13 Iemand kan onder andere redelijkerwijs over gelden gaan beschikken, indien het redelijk is dat hij ofwel binnen afzienbare tijd vermogensbestanddelen te gelde weet te maken ofwel op korte termijn werk weet te aanvaarden. Belanghebbende kan natuurlijk altijd al zijn bezittingen verkopen en op die wijze over gelden gaan beschikken, maar het is niet redelijk dat het college in deze van belanghebbende verlangt dat hij bezittingen verkoopt die naar hun aard en waarde algemeen gebruikelijk zijn (denk aan z'n meubels of bed). En natuurlijk kunnen inkomsten worden verworven door werk te aanvaarden, maar indien de afstand van belanghebbende tot de arbeidsmarkt heel groot is, is het niet reëel om te verwachten dat hem dit op zeer korte termijn zal lukken. In dit soort situaties kan dus niet met een beroep op het tweede lid een verzoek tot doorbetaling zonder meer worden afgewezen. Dat gesproken wordt over een verzoek houdt in dat belanghebbende zelf in actie moet komen zo hij de verrekening wil laten aanpassen. Dat houdt tevens in dat zo'n verzoek ook lopende de drie maanden van verrekening kan worden gedaan, mocht bijvoorbeeld plots blijken dat huisuitzetting dreigt of dat verwachte inkomsten uitblijven. Artikel 4 In artikel 4 zijn twee redenen of situaties benoemd waarin het college ondanks de in de Wet opgenomen bevoegdheid toch de beslagvrije voet bij verrekening in acht neemt. Tijdens de parlementaire behandeling zijn expliciet de onaanvaardbare consequenties voor eventuele minderjarige kinderen en de gezondheidssituatie van (een van de) belanghebbende(n) genoemd. Dit artikel geeft vervolgens ook aan tot welke percentages het college de beslagvrije voet in acht neemt, indien de toepassing van het in artikel 2 gestelde tot maatschappelijk onaanvaardbare situaties leidt. Een beslagvrije voet van CF/o betekent dat iemand deze maand niet over een uitkering kan beschikken. Als de beslagvrije voet tot 90 0 Zo in acht wordt genomen, betekent dit dat iemand 90 0 Zo van de normale uitkering krijgt. Als iemand normaal E 1000,- per maand aan uitkering ontvangt, houdt diegene, bij toepassing van de beslagvrije voet tot o C 900,- per maand aan uitkering over. Artikel 5 De beslissingen in het eerste lid zijn onderworpen aan de voorgeschreven bezwaar- en beroepsprocedures, zodat ook in deze gevallen de beslissing gemotiveerd genomen moet worden. In de beleidsregels uitvoering sociale zaken (kortweg de Busz) bedoeld in het tweede lid, kan het college nadere beleidsregels vaststellen ten behoeve van de uitvoering van deze Verordening. Artikel 6 De hardheidsclausule geldt in "bijzondere gevallen". Het gebruik maken van de hardheidsclausule moet beschouwd worden als een uitzondering en niet als een regel. Het college moeten in verband met precedentwerking duidelijk aangeven waarom in een bepaalde situatie van de verordening wordt afgeweken. Het afwijken kan alleen maar ten gunste van de cliënt/uitkeringsgerechtigde en nooit ten nadele. Artikel 7 en 8 Behoeven geen nadere bespreking. li