Nieuw beleid diep grondwater Stroomgebiedbeheerplannen implementatie in de adviesverlening voor grondwaterwinningen WEST-VLAANDEREN

Transcriptie

1 Nieuw beleid diep grondwater Stroomgebiedbeheerplannen implementatie in de adviesverlening voor grondwaterwinningen WEST-VLAANDEREN 21 september 2017 Eveline Cloet Overzicht Grondwaterbeleid en Stroomgebiedbeheerplannen Grondwatersystemen en -lichamen Toestandsbeoordeling GWL en afbakening actiegebieden Hoe implementeren in adviezen? Andere beleidsinstrumenten Opzoeken van actieen waakgebieden 2

2 Grondwaterbeleid in Vlaanderen Sterk aangestuurd vanuit Europese regelgeving Kaderrichtlijn Water (KRLW) en Grondwaterrichtlijn: goede chemische én kwantitatieve toestand KRLW is omgezet in Vlaamse wetgeving in het decreet Integraal Waterbeleid Nitraatrichtlijn Andere: Pesticidenrichtlijn Drinkwaterrichtlijn 3 Doelstellingen KRLW KRLW: goede toestand tegen 2015 Streven naar Goede chemische toestand En goede kwantitatieve toestand Vertaald in eerste generatie SGBP Bevat maatregelen om goede toestand overal te bereiken <> goede toestand nog niet overal bereikt eind 2015 Trage responstijden voor genomen acties (zowel kwalitatief als kwantitatief) Uitstel voor behalen van goede toestand per cyclus van 6 jaar, kan max tot uiterlijk

3 SGBP e generatie sgbp Bestaat uit 11 bekkenspecifieke delen en 6 grondwatersyteemspecifieke delen Sokkelsysteem (SS) Centraal Vlaams Systeem (CVS) Vastgesteld door VR op 18/12/2015 Consulteerbaar op 5 Sokkelsysteem (SS) 25/09/2017 6

4 Grondwatersystemen Westen Oosten Kust- en Poldersysteem Maassysteem Centraal Vlaams Systeem Centraal Kempisch Systeem Sokkelsysteem Brulandkrijtsysteem 7 Afbakening GWS: SS en CVS 8

5 Methode voor de toestandsbeoordeling Goede toestand? aftoetsen aan milieukwaliteitsnormen Vlarem Methodes werden uitgewerkt (zo weinig mogelijk expert judgement, zo veel mogelijke reproduceerbaar) Methode voor de beoordeling van de kwantitatieve en chemische toestand van de grondwaterlichamen (VMM, 2014) (zie 9 Toetsingskader kwantitatieve toestand In de Vlaamse en Europese definitie van goede kwantitatieve toestand van grondwaterlichamen komen vier thema s aan bod beschikbaarheid van grondwater voor toekomstige generaties grondwaterkwaliteit oppervlaktewater natuur (GWATES=grondwaterafhankelijke terrestrische ecosystemen ) 10

6 Milieukwantiteitscriteria (art.4 bijlage Vlarem II) 1 Wijzigingen in het grondwatersysteem hebben geen significante negatieve effecten hebben op de actuele of beoogde natuurtypen van de grondwaterafhankelijke terrestrische ecosystemen, in het bijzonder in beschermde gebieden en in waterrijke gebieden. 2 De winningen veroorzaken geen zoutwaterintrusie. 3 De gespannen lagen behouden hun spanningskarakter zodat ze niet geoxideerd wordt; 4 Er komen geen regionale verlaagde grondwaterpeilen ( depressietrechter ) voor die grondwaterkwaliteitsveranderingen veroorzaken. 5 Er komen geen aanhoudende peildalingen voor (rekening houdend met klimatologische variaties). 6 De baseflow blijft voldoende groot zodat waterlopen in stand gehouden worden. 7 Een verlaging van de baseflow leidt niet tot het niet behalen van de milieukwaliteitsnormen voor het ontvangende oppervlaktewater. 8 Een verandering van de stroming vanuit of naar aangrenzende grondwaterlichamen leidt niet tot het niet-behalen van de goede kwantitatieve toestand én de milieukwaliteitsnormen voor een of meer grondwaterlichamen Beslissingsschema s toestand grondwaterkwantiteit Waterbalanstest: -aanwezigheid aanhoudende dalende stijghoogtetrends? -impact op aangrenzende waterlichamen? 12

7 Beslissingsschema s toestand grondwaterkwantiteit Intrusietesten: - Test mogelijke verzilting - Test beluchting (vergelijking stijghoogte met top van de laag) 13 Toestandsbeoordeling Toestandsbeoordeling per gwl Goede of ontoereikende toestand Afbakening actieen waakgebieden Voor de provincie West-Vlaanderen: Sokkelsysteem -> actiegebieden Centraal Vlaams systeem waakgebied 14

8 Toestandsbeoordeling SS Vergunde debieten Stijghoogtekaart Trends in de stijghoogtes 15 Grondwaterlichamen in het SS: Landeniaan (HCOV 1000) 16

9 Grondwaterlichamen in het SS: Sokkel (HCOV 1300) 17 Evolutie winningen in het SS (excl. Kolenkalk) Vergund debiet in m³/j _Qvergund_jr 2000_Qvergund_jr 2006_Qvergund_jr 2012_Qvergund_jr 2015_Qvergund_jr 0 18

10 Stijghoogte eind 2012: Sokkel (HCOV 1300) 19 Peilput in centrum depressietrechter in Sokkel (Staden): 20

11 Peilput aan de rand van depressietrechter (Ruddervoorde): 21 Peilput verder van centrum depressietrechter (Nazareth) 22

12 Peilput in depressietrechter Aalst in Sokkel: 23 Peilput in Geraardsbergen in Sokkel: 24

13 Voorbeeld: trends in Sokkel 25 Voorbeeld: beluchtingstest Sokkel 26

14 Stijghoogte eind 2012: Landeniaan (HCOV 1000) 27 Peilput in centrum depressietrechter Landeniaan (Vleteren): 28

15 Peilput noorden depressietrechter Landeniaan (Diksmuide): 29 Peilput ver van depressietrechter Landeniaan (Gent): 30

16 Voorbeeld: trends in Landeniaan 31 Globale toestandsbeoordeling SS 32

17 Afbakening actiegebieden in SS Actiegebied <> GWL Laat toe gebiedsgericht beleid uit te voeren Sokkel / Krijt Aquifersysteem Landeniaan Aquifersysteem 25/09/ Advies actiegebieden Sokkelsysteem ongunstig advies voor: Laagwaardige toepassingen Boorput in kortsluiting: filter boorput in meerdere gescheiden watervoerende lagen (verbodsbepaling Vlarem!) Boorput moet reglementair worden opgevuld conform de code van de goede praktijken (zie bijlage van titel II van het VLAREM) Regularisaties (illegale winningen, niet-vergunde winningen, vervallen grondwaterwinningen, ) Boorputten met grondwaterpeil onder dak van watervoerende laag Boorput moet reglementair worden opgevuld conform de code van de goede praktijken (zie bijlage van titel II van het VLAREM) bij continue beluchting via de filter 34

18 1000_Actiegebied_ _actiegebied_1 Debiet: 100 % afbouw: als voldoende alternatieven doorheen het jaar beschikbaar zijn minimum 75 % afbouw (tov vergund debiet in 2000) en niet meer dan vergund debiet op 18/12/2015: Streven naar enkel gebruik in nood: maximale inzet alternatieven maar mogelijks niet hele jaar toereikend Structureel gebruik als alternatieven doorheen het jaar ontoereikend zijn _Actiegebied_ _actiegebied_2 Debiet: Maximale afbouw (minimum 75% tov 2000): als voldoende alternatieven doorheen het jaar minimum 50 % afbouw (tov vergund debiet in 2000) en niet meer dan vergund debiet op 18/12/2015: Streven naar enkel gebruik in nood: maximaal inzet alternatieven maar mogelijks niet hele jaar toereikend structureel gebruik als alternatieven doorheen het jaar ontoereikend zijn 36

19 1000_Actiegebied_ _actiegebied_1 1000_Actiegebied_ _actiegebied_2 Termijn: Standaard 6 jaar (~ termijn SGBP) Einde basistermijn, max. 20 jaar voldaan aan 5 criteria: 1. De exploitant moet een wateraanwendingsplan hebben waaruit blijkt dat de aangevraagde debieten gerespecteerd kunnen worden en de afhankelijkheid van diep grondwater tot een minimum gereduceerd wordt. 2. Minstens de voor het actiegebied vereiste debietsafbouw in de werkelijke opgepompte volumes gerealiseerd hebben gedurende de laatste jaren. 3. De bijzondere voorwaarden van de te hernieuwen vergunning werden de voorbije jaren correct nageleefd (o.a. de gevraagde gegevens jaarlijks werden gerapporteerd). 4. Het grondwaterpeil blijft zowel in rust als in werking steeds boven het dak van de laag (aan te tonen via peilmetingen op de aangevraagde winning) en er kan aangenomen worden dat er een verwaarloosbaar risico is dat in de toekomst de peilen zakken tot onder het dak van de laag bij de aangevraagde dag- en jaardebieten. 5. Alle alternatieve waterbronnen worden maximaal benut alvorens het water uit de aangevraagde winning in de watervoerende laag in actiegebied wordt gebruikt. Als twijfel: proef _Actiegebied_ _actiegebied_1 1000_Actiegebied_ _actiegebied_2 Bijzondere voorwaarden: Actiegebied 1 en 2 Actiegebied 3 Actiegebied 4 Peilmetingen rust/werking (frequentie per jaar)** Q<500m³/j Q>=500m³/j of bij kortlopende vergunning Q<500m³/j Q>=500m³/j Q<500m³/j Q>=500m³/j 1/1* 12/12 1/1* 12/12 Geen* 1/1* Jaarlijkse analyse nee Ja nee Ja nee Vanaf Q>3650 m³/j Debietstregistratie (frequentie per jaar) Sect. Bepaling (1) Sect. Bepaling (1) Sect. bepaling Sect. bepaling Wateraanwendingsplan ja Ja nee nee nee nee IMJV/rapportage van de ja ja ja ja nee ja metingen Max. afpompingspeil ja ja ja ja Nee* ja *Bij risico op verlies van spanningskarater: maandelijkse peilmetingen in rust en werking **werking enkel indien boorput gebruikt werd 38

20 1000_Actiegebied_3 (standstill) 1300_Actiegebied_3 (standstill) Debiet: Standstill tov 18/12/2015 met maximaal gebruik van alternatieven en de principes van duurzaam grondwatergebruik voor hoogwaardige toepassingen Termijn Idem 1000_Actiegebied_1 en 2 en 1300_Actiegebied_1 en _Actiegebied_3 (standstill) 1300_Actiegebied_3 (standstill) Bijzondere voorwaarden: Peilmetingen rust/werking (frequentie per jaar)** Actiegebied 1 en 2 Actiegebied 3 Actiegebied 4 Q<500m³/j Q>=500m³/j of bij kortlopende vergunning Q<500m³/j Q>=500m³/j Q<500m³/j Q>=500m³/j 1/1* 12/12 1/1* 12/12 Geen* 1/1* Jaarlijkse analyse nee Ja nee Ja nee Vanaf Q>3650 m³/j Debietstregistratie (frequentie per jaar) Sect. Bepaling (1) Sect. Bepaling (1) Sect. bepaling Sect. bepaling Wateraanwendingsplan ja Ja nee nee nee nee IMJV/rapportage van de ja ja ja ja nee ja metingen Max. afpompingspeil ja ja ja ja Nee* ja *Bij risico op verlies van spanningskarater: maandelijkse peilmetingen in rust en werking **werking enkel indien boorput gebruikt werd 40

21 Toestandsbeoordeling CVS Vergunde debieten Stijghoogtekaart Trends in de stijghoogtes 41 Grondwaterlichamen in het CVS/BLKS: Ledo-Paniseliaan Brusseliaan Aquifersysteem (HCOV 0600) 42

22 Grondwaterlichamen in het CVS/BLKS: Ieperiaan Aquifer (HCOV 0800) 43 Stijghoogte eind 2012: Ledo-Paniseliaan Brusseliaan Aquifersysteem (HCOV 0600) 44

23 Stijghoogte eind 2012: Ieperiaan Aquifer (HCOV 0800) 45 Evolutie vergunde debieten: totaal 0800 actie0800 waak0800west 46

24 Toestandsbeoordeling CVS 47 Afbakening actieen waakgebieden in CVS Actie/waakgebied binnen GWL afgebakend ActieG: beperkingen in debiet en verstrengde opvolging waakg: verstrengde opvolging Laat toe gebiedsgericht beleid te voeren 48

25 Actiegebied en waakgebied HCOV Actiegebied en waakgebied HCOV

26 Advies voor grondwaterwinning in CVS Implicatie voor rubriek 53.8-grondwaterwinningen? Uitgangspunten in adviezen: Streven naar behoud en herstel van de goede toestand Het juiste water voor de juiste toepassing Opvolgen toestand winning en waar nodig mogelijkheid om bij te sturen in volgende planperiode Referentie: 18/12/2015 (datum vaststelling SGBP) 51 Specifiek adviseringsbeleid waakgebieden:

27 Specifiek adviseringsbeleid waakgebieden 0800 Ieperiaan aquifer Debiet: normale werkwijze voor een gespannen winning. Voorbehouden voor hoogwaardige toepassingen. max. gebruik alternatieven bijzondere voorwaarden: Waakgebieden in CVS (0800) Q < 500 m³/j Q >= 500 m³/j en < Q >= 5000 m³/j 5000 m³/j Peilmetingen (frequentie 0* 1/1* 12/12 per jaar)** Jaarlijkse analyse Nee Nee Ja Max. afpompingspeil Nee ja ja IMVJ-rapportage peilen en analyses Nee Ja ja *Bij risico op verlies van spanningskarater: maandelijkse peilmetingen in rust en werking **werking enkel indien boorput gebruikt werd Termijn: 20 jaar of einde basisvergunning 53 Beroep VMM AOW voorziet administratief beroep in te stellen voor elk dossier waarvan de beslissing in strijd is met de doelstellingen van de stroomgebiedbeheersplannen (cfr. deze presentatie). 54

28 Andere beleidsinstrumenten Focus op handhaving: actieve oproep vanuit VMM naar handhavers om pro-actief naleving te controleren in actieen waakgebieden Heffingenbeleid: herziening van gebiedsfactoren vanaf heffingsjaar 2018 Onderzoeksprojecten naar alternatieve waterbronnen: Oa TOPSOIL 25/09/ Opzoeken van actieen waakgebieden via verkenner van Databank Ondergrond Vlaanderen (DOV) 1: Adres invoeren 25/09/