Schoolgids Helicon VMBO Nijmegen

Transcriptie

1 Schoolgids Helicon VMBO Nijmegen helicon.nl

2

3 Inhoudsopgave Voorwoord 1 Over school Over Helicon Onze bedoeling Communicatie Lestijden Vakanties Jaarplanning Leermiddelen Financieel Verzekeringen Medezeggenschap 17 2 Onderwijs en examen Leerwegen Onderbouw Bovenbouw Stage Lessentabellen Bevordering en examen Resultaten Lesopvang Kwaliteitszorg Onderwijstijd Actief burgerschap en sociale integratie Duurzaamheid Buitenschoolse activiteiten Plusdocument Na het vmbo 36 3 Begeleiding Begeleiding bij het leren Begeleiding bij welbevinden Persoonlijke begeleiding Begeleiding bij beroepskeuze Begeleiding bij opvoeding en gezondheid Begeleiding bij verzuim 44 4 Afspraken, richtlijnen en regels Leerlingenstatuut Omgangsvormen School tegen racisme Protocol tegen pesten Gebruik beeldmateriaal Internetprotocol Hoe te handelen bij Omgaan met klachten 53 Bijlage 1: Namen en functies medewerkers 58 Bijlage 2: Overeenkomst vrijwillige ouderbijdrage 60 schooljaar Wat te doen bij 62 Colofon 63 4 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

4 Voorwoord Beste ouders en verzorgers, Deze gids is bedoeld om met name ouders, maar ook leerlingen en andere belangstellenden te informeren over de werkwijze van Helicon VMBO Nijmegen in het komende schooljaar. In deze schoolgids staat informatie over de opzet van het onderwijs, de leerlingbegeleiding en de resultaten van het onderwijs. Ook leest u hier wat wij van u verwachten en wat u van de school mag verwachten. We proberen in deze gids zo volledig mogelijk te zijn in onze informatie, maar gedurende het schooljaar komen er natuurlijk aanvullingen en wijzigingen op de gids. Om ervoor te zorgen dat u en de leerlingen ook tijdens het schooljaar op de hoogte zijn van het laatste nieuws, geven we regelmatig onze nieuwsbrief GroenLicht uit. 1 Samen met u wil het team van Helicon VMBO Nijmegen de opvoeding en begeleiding van de kinderen gestalte geven. Dat een goed contact met u hierbij nodig is, spreekt voor zich. In de meeste gevallen zal dit contact via de mentor lopen. Maar natuurlijk zijn het management en andere schoolfunctionarissen ook bereid om met u zaken te bespreken. Over school Wij hopen het komende schooljaar op een fijne samenwerking tussen u en alle medewerkers van de school. Namens alle medewerkers, D. Tiggelovend-Geurts Directeur 6

5 1.1 Over Helicon Bij Helicon groei je als leerling, omdat je goed onderwijs, sterke begeleiding en échte aandacht krijgt. We gaan met elkaar om op basis van gelijkwaardigheid, vertrouwen en hoge verwachtingen. Helicon biedt eigentijds groen onderwijs in veelzijdige opleidingen. Duurzaamheid, ondernemerschap en innovatie staan bij Helicon hoog in het vaandel. Onze scholen voor vmbo en mbo staan in Noord-Brabant en Gelderland. Cursussen en opleidingen voor bedrijven bieden we ook op locatie aan. Helicon VMBO Nijmegen In de regio Nijmegen zijn wij de enige school voor vmbo-groen. Op de school zitten jongens en meisjes uit Nijmegen en omgeving. Vmbo staat voor voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs. Dat we een groene vmbo-school zijn, betekent dat we groene onderwerpen als Outdoor, Dier en Voeding in ons onderwijs integreren. Dit wil niet zeggen dat leerlingen alleen maar met deze onderwerpen bezig zijn; ze kunnen na deze school naar alle richtingen binnen het mbo uitstromen. Schoolgrootte Er zitten ruim 475 leerlingen op school. De school heeft ongeveer 60 medewerkers (onderwijzend en onderwijsondersteunend personeel). Identiteit Onze school is onderdeel van Helicon Opleidingen. Helicon heeft een algemeen bijzondere grondslag. Dit betekent dat er ruimte is voor bijzondere en openbare scholen. Op school zitten leerlingen van verschillende afkomst en met verschillende geloofsovertuigingen. Het lessenpakket is daarom zo ingericht dat het een bijdrage levert aan de persoonlijke ontwikkeling en vorming van elke leerling. Ligging De school is gelegen in de wijk Park Jonkerbos in Nijmegen op korte afstand van het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ). Vlakbij de school is een bushalte. De stadsbus stopt aan de Weg door Jonkerbos (halte Groenschool). Op de nabijgelegen Hatertseweg, op ongeveer 500 meter van de school, is ook een bushalte. De streekvervoersbussen hebben een goede aansluiting op de stadsdiensten (Centraal Station, Station Dukenburg en Station Goffert). Gegevens Helicon VMBO Nijmegen Marga Klompélaan 37, 6532 SB Nijmegen T (024) E info.vn@helicon.nl IBAN: NL79 RABO BIC: RABONL2U helicon.nl mijnhelicon.nl Schoolleiding Mw. D. Tiggelovend-Geurts, directeur Mw. M. Donkers, teamleider onderbouw Dhr. C. Kregting, teamleider bovenbouw Allen zijn telefonisch te benaderen via (024) College van Bestuur Kooikersweg 2 Postbus CK s-hertogenbosch T Voorzitter: Dhr. dr. ir. A.F. Groen Lid: Dhr. G.C.P.A. de Bont MBA Raad van Toezicht Stichting Helicon Opleidingen Kooikersweg 2 Postbus CK s-hertogenbosch T Dhr. Ir. B. Koeckhoven, voorzitter Leerlingenadministratie De financiële en deelnemersadministratie van Helicon VMBO Nijmegen werkt vanuit een back office. Voor financiële vragen en deelnemersadministratievragen kun je terecht bij de administratie en/of front office (FO) op de vestiging. De vraag kan ook per naar bonoord@helicon.nl (je naam en klas graag vermelden in het onderwerp). Back Office Noord is ook telefonisch bereikbaar op telefoonnummer (026) Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

6 1.2 Onze bedoeling 1.3 Communicatie Het eerste contact tussen ouders en Website, MijnHelicon en social media school loopt via de mentor. Mocht het Algemene informatie over school kunt u vervolgens wenselijk of noodzakelijk vinden op Voor zijn dan kan ook contact met de zowel leerlingen als ouders hebben we leerjaarcoördinator, zorgcoördinator, een interne website, mijnhelicon.nl. orthopedagoog of management gelegd Leerlingen kunnen daar direct naar worden. Al onze medewerkers zijn applicaties zoals Magister. Op MijnHelicon bereikbaar via het adres van vindt u tevens informatie zoals het school. Mocht een medewerker op het leerlingenstatuut, examenreglement en moment van bellen niet in de gelegen- de klachtenregeling. Op school komen heid zijn aan de telefoon te komen, dan leerlingen meteen op hun persoonlijke Onze uitgangspunten: Onze accenten schoolbeleid geeft de administratie aan wanneer u de medewerker kunt bereiken of de MijnHelicon. Vanaf thuis kunnen ze inloggen op mijnhelicon.nl met hun De leerling staat centraal. administratie geeft uw telefoonnummer inloggegevens. Tevens kunt u ons De leerling is (mede-)verantwoordelijk door aan de betrokken medewerker volgen op Facebook. voor het leerproces. Leren gebeurt binnen- en buitenschools. Actief burgerschap Gemotiveerd leren Groen & duurzaam zodat hij u terug kan bellen. Informatiebrieven Magister Helicon werkt met het administratie- We leren van en met elkaar. Regelmatig krijgen de leerlingen het systeem Magister. Hier vinden de We leren vooral door te doen. mededelingenblad van de school, leerlingen en ouders onder andere De leerwereld is de leefwereld van GroenLicht, mee naar huis. Hierin staan informatie over roosters, cijfers, de leerling. belangrijke data en alle organisatorische huiswerk en aan- en afwezigheid. De leerwereld is uitdagend voor en onderwijskundige zaken die voor Leerlingen en ouders kunnen inloggen de leerling. ouders en leerlingen van belang kunnen via MijnHelicon (applicatie Magister) of De leerwereld is veilig en kleinschalig. zijn. GroenLicht is ook te bekijken op de via de app op hun smartphone. De leerwereld is breed met groen. website De is organisator, stimulator, > onze Vragen over Magister? Neem contact initiator, coach, planner en controller. school. op met de mentor. Technische vragen (zoals gebruikersnaam, wachtwoord etc.)? Neem dan contact op met mw. W. de Winter, w.dewinter@helicon.nl 10 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

7 1.4 Lestijden De lessen starten om 8.30 uur en duren 1.5 Vakanties Wij maken samen met andere scholen in 1.6 Jaarplanning Eerste schoolweek De rapporten worden uitgereikt: Leerjaar 1 en 2 45 minuten. De tijden van de lessen zijn de regio Nijmegen het vakantierooster De eerste dagen van de eerste school- December maart einde schooljaar als volgt: zodat de schoolvakanties van het week na de zomervakantie is er een Leerjaar 3 basis onderwijs en het voortgezet speciaal programma. De eerstejaars PTA1P1 (tussenstand) 45 minutenrooster onderwijs grotendeels gelijk zijn. volgen een introductieprogramma. in november/december a b uur De tweede-, derde- en vierdejaars PTA1P1 in februari a b c uur Pauze 15 min uur uur uur Pauze 25 min uur uur uur Pauze 15 min uur uur uur vakanties en vrije dagen Herfstvakantie 16 t/m 20 oktober 2017 Kerstvakantie Voorjaarsvakantie Pasen 25 december 2017 t/m 5 januari februari t/m 16 februari maart t/m 2 april 2018 Meivakantie 23 april t/m 4 mei 2018 beginnen de week met het ophalen van het lesrooster en een kort start-programma. Rapporten en examendossier Leerlingen van leerjaar 1 en 2 krijgen periodiek een rapportage van hun behaalde resultaten. Het laatste rapport geeft tevens een gemiddeld jaarcijfer. Dit jaarcijfer is bepalend voor zittenblijven of overgang. PTA1P2 einde schooljaar a b c Leerjaar 4 PTA2P1 (tussenstand) in december a b PTA2P1 in april a b c Ouderavonden Tegelijkertijd met het rapport krijgt u een over de mogelijkheden om een gesprek te plannen met de mentor of de vak. Via Magister kunt u uur Hemelvaart 10 en 11 mei 2018 Het schoolexamen wordt afgenomen zich aanmelden. Te laat aanmelden heeft tot gevolg dat de aangevraagde NB Pinksteren 21 mei 2018 volgens het PTA (Programma van Toetsing en Afsluiting) gedurende 2 gesprekken niet meer kunnen worden ingeroosterd. Gedurende het schooljaar kan het lesrooster gewijzigd worden. Daarom Zomervakantie 9 juli t/m 17 augustus 2018 schooljaren, namelijk PTA1 in leerjaar 3 en PTA2 in leerjaar 4. Het PTA per Tijdens het schooljaar vinden er verzoeken we u om geen afspraken schooljaar is weer opgebouwd in meerdere algemene ouderavonden te maken voor activiteiten zoals Buiten de hierboven genoemde vakanties perioden (= P) en deelperioden. plaats die verschillende doelen en/of muziek lessen, sportclubs en dergelijke, zal slechts bij hoge uitzondering, indien Na iedere periode c.q. deelperiode onderwerpen hebben. Indien een vóór uur. de wet op leerplicht hiertoe ruimte biedt, worden de behaalde resultaten ouderavond wordt georganiseerd, toestemming tot lesverzuim worden gerapporteerd. Een rapportage kan ontvangen ouders via de leerlingen gegeven. inhouden: de voortgangsrapportage (a), hierover tijdig bericht. Via Magister kunt de examenhouding (b) en het examen- u kenbaar maken of u deze ouderavond dossier (c). Het examendossier bestaat wilt bezoeken. uit PTA-cijfers. 12 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

8 Onderstaand schema is onder voorbehoud. De actuele data worden in onze 1.7 Leermiddelen Boeken en lesmaterialen in het 1.8 Financieel Kindgebonden budget Vrijwillige ouderbijdrage Er zijn op school bijzondere voorzienin- nieuwsbrief GroenLicht aangekondigd. voortgezet onderwijs zijn gratis. Het kindgebonden budget is een bijdra- gen en activiteiten waarvan de kosten De boeken worden betaald door school ge in de kosten voor uw kinderen tot 18 niet gedekt worden door de overheid. Ouderavonden en contactavonden Infoavond voor ouders September van leerjaar 1 en 2 Begin oktober Infoavond over PTA en examenreglement voor leerjaar 3 en 4 en geleverd door boekenleverancier Van Dijk Educatie. Ouders sluiten een overeenkomst met de boekenleverancier en zijn daardoor zelf verantwoordelijk voor het onderhoud en het inleveren van de boeken aan het einde van het jaar. Ouders krijgen het kindgebonden budget naast de kinderbijslag. De hoogte van het kindgebonden budget hangt af van: hoeveel kinderen u heeft; Om gebruik te kunnen maken van deze voorzieningen of deel te nemen aan genoemde activiteiten vragen wij de ouders een vrijwillige ouderbijdrage. Het gaat daarbij om activiteiten die van belang zijn voor de verdieping van het Eind november December/ januari Januari April Juni Infoavond over vervolgonderwijs voor leerjaar 3 en 4 Mentorgesprek n.a.v. uitgereikte rapporten voor alle leerjaren Algemene avond door ouderraad georganiseerd Ouderavond n.a.v. uitgereikte rapporten Infoavond ouders nieuwe leerlingen schooljaar. Volgens wet- en regelgeving blijven ouders zelf verantwoordelijk voor de aanschaf van: agenda, gymkleding (geen zwarte zolen), laarzen (of oude schoenen), werkkleding, atlas, woordenboeken, rekenmachine, mappen en schrijfmaterialen. Zelf aan te schaffen Diverse mappen, snelhechters, ringband - vullingen, showtassen en schriften, een de leeftijd van uw kinderen; de hoogte van uw (gezamenlijke) inkomen en uw eventuele vermogen. Ouders kunnen via belastingdienst.nl meer informatie krijgen. Stichting Leergeld Ouders met een minimum inkomen en met schoolgaande kinderen in het voortgezet onderwijs kunnen een vergoeding van de schoolkosten aanvragen bij Stichting Leergeld. Stichting Leergeld onderwijs en die als doel hebben de maatschappelijke en persoonlijke ontwikkelingen van de leerling te bevorderen. Het is dan ook van belang dat aan deze activiteiten buiten de directe lessen alle leerlingen meedoen. Over de besteding van de gelden wordt instemming gegeven door de vestigingsraad waarin ouders vertegenwoordigd zijn. Facturen voor de schoolbijdragen ontvangen ouders digitaal via het adres eenvoudige passer, liniaal 20 cm plastic, is verspreid over 200 gemeenten. dat in onze leerlingenadministratie geodriehoek, potlood HB, gum, schaar, bekend is. Zo ontvangt u ook een link plakstift, rekenmachine, koershoek- Als dit voor u geldt, dan kunt u zelf bij naar uw persoonlijke omgeving. meter, kleurpotloden, USB-stick, Stichting Leergeld een vergoeding voor allesknipper, headset voor laptopgebruik de schoolkosten aanvragen. Tijdens een In de bijlage vindt u de overeenkomst en woordenboeken. gesprek wordt geïnventariseerd of er, vrijwillige ouderbijdrage schooljaar naast een vergoeding voor de ouder bijdrage, ook een vergoeding voor een sport- en/of cultuuractiviteit kan worden aangevraagd. Meer informatie kunt u vinden op de website van de Stichting: 14 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

9 1.9 Verzekeringen Aansprakelijkheidsverzekering weg van huis naar school en omgekeerd, niet verzekerd door de school. Helicon Opleidingen heeft voor alle leerlingen, medewerkers en vrijwilligers die voor de school werkzaamheden Schade aan schooleigendommen door leerlingen veroorzaakt verrichten een aansprakelijkheids- Omdat breuk van glas, laptops of verzekering afgesloten. Deze verzekering beschadiging van andere schooleigen- dekt de aansprakelijkheid voor schade dommen wel eens voorkomt, is door ons aan zaken en/of personen die een gevolg zijn van onbeoogd handelen of nalaten tijdens door de school opgedragen werk- de volgende regeling getroffen: beschadigt of breekt een leerling iets, dan krijgt u als ouder van ons een brief. Vervolgens 1.10 Medezeggenschap Zowel Heliconbreed als op de vestigingen Vestigingsouderraad (VOuR) De vestigingsouderraad bestaat uit een zaamheden. Schade is niet verzekerd als sturen we dan aan u de rekening, die u bij is de medezeggenschap geregeld voor gekozen vertegenwoordiging van er sprake is van opzet. uw WA-verzekering kunt indienen, zodat personeel, ouders en leerlingen. ouders. De VOuR voert overleg over de Er is een aanvullende aansprakelijk- wij het voor de schade van u ontvangen. Indien u geen aansprakelijkheids- Helicon VMBO Nijmegen organisatorische en onderwijskundige zaken van de eigen school. De VOuR heidsverzekering afgesloten voor de verzekering hebt afgesloten, dient u zelf Onderdeelcommissie (OC) bespreekt minimaal eenmaal per jaar aansprakelijkheid voor materiële schade de schade te vergoeden. Deze commissie bestaat uit personeels- met de directeur en de onderdeel- aan bedrijven waar een leerling zijn stageperiode vervult. Schade aan kleding Ongevallenverzekering leden die op een vestiging namens de Ondernemingsraad met de directeur commissie (OC) zaken die betrekking hebben op de eigen vestiging. van leerlingen en diefstal van eigen- Helicon Opleidingen heeft ook een overleggen over personele zaken dommen van leerlingen worden niet collectieve ongevallenverzekering voor betreffende de vestiging. Verder heeft ContactOuderGroep (COG) vergoed door de verzekering van Helicon leerlingen afgesloten. Deze verzekering de OC minimaal eenmaal per jaar De ContactOuderGroep bestaat uit Opleidingen. is van toepassing bij blijvend lichamelijk gezamenlijk overleg met de vestigings- ouders van leerlingen uit verschillende Aansprakelijkheid letsel en/of overlijden tijdens: schooltijd; ouderraad (VOuR) en de directeur. leerjaren. De COG is een klankbord voor onderwerpen die spelen op school-, Het is belangrijk om zelf een gezinsaan- het gaan naar en komen van school; Leerlingenraad ouder- en managementniveau. De COG sprakelijkheidsverzekering af te sluiten. door de school georganiseerde activi- De leerlingenraad bestaat uit leerlingen streeft ernaar om ouders van leerlingen Schade die leerlingen elkaar toebrengen teiten, zoals excursies, schoolreisjes, uit verschillende klassen. De taak van uit elk leerjaar vertegenwoordigd te (bijv. aan kleding), aan en en/of schoolkampen; de leerlingenraad is om ideeën in te hebben. De groep komt ongeveer 6 keer de school, vallen niet onder de aan- stages: voor stagiairs geldt dat zij brengen en uit te voeren. Natuurlijk kan per schooljaar voor overleg bij elkaar. sprakelijkheidsverzekering van school en tijdens stagetijden verzekerd zijn. iedere leerling een voorstel doen bij Bij deze bijeenkomsten is in de regel moeten zelf betaald worden. De school kan niet aansprakelijk worden gesteld Reisverzekering iemand uit de leerlingenraad. De leerlingenraad komt regelmatig bijeen een lid van het management aanwezig. voor schade aan eigendommen van Leerlingen zijn vanuit school verzekerd om de ideeën te bespreken en uit te De gekozen vertegenwoordiging van leerlingen, zoals een kwijtgeraakte jas, voor buitenlandreizen die met school voeren. De leerlingenraad heeft o.a. al ouders van leerlingen maakt deel uit schade aan de fiets of schade aan worden gemaakt. voor een pannaveldje en een tafelten- van de COG. Allerlei onderwerpen die op kleding tijdens lessen en andere school- nistafel gezorgd. Verder denkt de school spelen komen aan de orde, activiteiten. Tevens is de aansprakelijk- leerlingenraad mee over dingen zoals bijvoorbeeld: pestpreventie, Magister heid van leerlingen tegen derden, op het lesrooster en een gezonde kantine. en de rookvrije school. 16 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

10 Heliconbreed Ondernemingsraad (OR) De Ondernemingsraad bestaat uit een gekozen vertegenwoordiging van het personeel. De OR heeft overleg met het College van Bestuur over personele, organisatorische en onderwijskundige zaken binnen Helicon Opleidingen. Ouderraad (OUR) De ouderraad bestaat uit een gekozen vertegenwoordiging van ouders van leerlingen uit zowel het vmbo als het mbo. De OUR heeft overleg met het College van Bestuur over organisatorische en onderwijskundige zaken binnen Helicon Opleidingen. Vanuit bijna elke vmbo-vestiging zit een ouder in de OUR. Iedere vestiging heeft een vestigingsouderraad. De Ouderraad heeft verschillende bevoegdheden. Zo heeft de raad instemmingsrecht over de hoogte en de besteding van de vrijwillige ouderbijdrage, de wijze waarop informatie wordt gegeven over de inhoud, planning en uitvoering van de examens en het onderwijs, de vaststelling van het schoolplan, het examenreglement en het leerlingenstatuut. De OUR heeft adviesrecht onder meer over het beleid inzake schoolkosten, buitenlandse activiteiten, schoolgids en vaststelling onderwijsplanning. 2 Contactgegevens Ondernemingsraad Heliconbreed Kooikersweg 2, Postbus 2411, 5202 CK s-hertogenbosch T Voorzitter: Mw. I. Timmer Contactpersoon VMBO Nijmegen: Dhr. L. van Es Heliconbrede Ouderraad (OUR) Voorzitter: vacant Vestigingsouderraad Onderwijs Helicon VMBO Nijmegen (VOuR) Vestigingsouderraad (VOuR) en examen Secretariaat adres p/a Marga Klompélaan 37, 6532 SB Nijmegen T (024) Contactpersoon: vacant ContactOuderGroep (COG) Secretariaat adres p/a Marga Klompélaan SB Nijmegen T (024) E Contactoudergroep.gn@helicon.nl 18

11 2.1 Leerwegen Onze school biedt de volgende krijgen een diploma Basisberoepsgerichte leerweg-leerwerktraject. 2.2 Onderbouw Leerlingen in de onderbouw worden Tijdens de leerlingenbespreking doen de en, leerjaarcoördinator en leerwegen aan: op basis van de aangeleverde infor- teamleider aan de hand van deze criteria Kaderberoepsgerichte leerweg matie in groepen geplaatst die zoveel een uitspraak over het niveau en het Basisberoepsgerichte leerweg In de kaderberoepsgerichte leerweg mogelijk aansluiten bij hun niveau. profiel. Het niveau van de leerling wordt In de basisberoepsgerichte leerweg krijgt de leerling zowel theoretische als Voor eerstejaars leerlingen is hierbij het zorgvuldig door de school bepaald en de krijgt de leerling zowel theoretische als praktische vakken, maar de nadruk ligt basisschooladvies bindend. We zorgen uitspraak hierover is bindend. praktische vakken, maar de nadruk ligt op de theorievakken. De kaderberoeps- er natuurlijk wel voor dat we leerlingen op de praktijkvakken. De basisberoeps- gerichte leerweg sluit aan op niveau 3 blijven uitdagen. Door middel van maat- gerichte leerweg sluit aan op niveau 2 (en 4) van het mbo. werk halen we eruit wat erin zit, zodat van het mbo. de leerling in leerjaar 3 op de juiste Gemengde leerweg leerweg terecht komt. Leerwerktraject (LWT) Het LeerWerktraject is een volwaardige De theorievakken van de gemengde leerweg hebben hetzelfde niveau als Praktische sectororiëntatie leerroute binnen de basisberoepsgerichte die van de theoretische leerweg (mavo). In de onderbouw volgen de leerlingen leerweg dat met een diploma wordt Daarnaast volgt de leerling in de praktische sectororiëntatie. De leerlingen afgesloten. Het Leerwerktraject bereidt gemengde leerweg ook het beroeps- volgen dan alle praktijkvakken, zodat leerlingen voor op het behalen van een gerichte programma Profiel Groen. ze na twee jaar een goede keuze kunnen startkwalificatie voor aanverwante De gemengde leerweg sluit aan op maken tussen de keuzevakken van het mbo-opleidingen niveau 2. niveau 4 van het mbo. beroepsgericht programma in de bovenbouw. De leerlingen worden bij het Deze leerroute is bedoeld voor de meer Vmbo T+ programma maken van deze keuze geholpen door praktisch ingestelde leerlingen, die Het vmbo T+ programma is een uit- de mentor, praktijken, decaan/ waarschijnlijk niet in staat zullen zijn om breiding van de gemengde leerweg met LOB-begeleider en ouders. het diploma van de basisberoepsgerichte leerweg te behalen. Vermindering van de een extra theorievak. Het theoriegedeelte is dan gelijk aan de theoretische leerweg. Leerwegbepaling theorielast en een specialistische De plus laat zien dat de leerlingen ook Aan het einde van de tweede periode pedagogische/didactische benadering het beroepsgerichte programma Profiel van leerjaar 2 wordt de leerweg voor de motiveert en stimuleert deze leerlingen Groen hebben gevolgd. Deze leerweg leerling bepaald. Dit gebeurt op basis om de leerroute toch af te ronden. In de sluit aan op niveau 4 van het mbo. van de volgende criteria: benadering staat ervaringsgericht werken Het diploma theoretische leerweg 1. de uitslag van het Cito Volgsysteem en leren, gerelateerd aan de individuele wordt aangevraagd via de staats- voortgezet onderwijs. Deze testen mogelijkheden van de leerling, centraal. examencommissie. Je hoeft geen nieuw worden in leerjaar 1 en leerjaar 2 examen te doen. afgenomen; Leerlingen die minimaal het vak 2. de gegevens van de vaken Nederlands en het beroepsgerichte (cijfers en beoordelingen werkhouding); programma met goed gevolg afsluiten 3. de adviezen die uitgebracht worden en de rekentoets gemaakt hebben, door de en PSO (praktische sectororiëntatie). 20 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

12 2.3 Bovenbouw Na de onderbouw wordt elke leerling in een leerweg geplaatst. Een leerweg is de leerroute die een leerling binnen het vmbo volgt en die leidt tot een diploma met doorstroom naar een mbo-niveau. Vakken De verplichte vakken voor alle leerwegen zijn: Nederlands Engels Biologie Wiskunde Maatschappijleer Kunstvakken Lichamelijke Opvoeding (LO) Profiel Groen Keuzevakken beroepsgericht Daarnaast maken alle leerlingen de rekentoets en loopt elke leerling stage. Leerlingen van de gemengde leerweg maken ook een profielwerkstuk en volgen nog (een) extra theorievak(ken). Beroepsgericht programma In leerjaar 3 en 4 volgen leerlingen het Profiel Groen. Naast een vast programma (profielvak) kunnen leerlingen een deel van het programma zelf samenstellen (keuzevakken) en is er veel aandacht voor loopbaanoriëntatie (LOB). Voor keuzevakken kun je denken aan: Ik wil iets met... dier Het houden van dieren Gezonde dieren Groene zorg Ik wil iets met... groen Werk in tuin en landschap Groei en oogst Tuinontwerp- en aanleg Ik wil iets met... bloem Bloemwerk Groene vormgeving en styling 3d-vormgeving en realisatie Ik wil iets met... voeding Mens en gezondheid Keuken Voeding, hoe maak je het? Ik wil iets met... outdoor Mens en activiteit Actief in de natuur Evenementen Ik wil iets met techniek Procestechniek Het groene machinepark 2.4 Stage Beroepsgerichte stage In leerjaar 3 en 4 lopen de leerlingen beroepsgerichte stage bij meerdere bedrijven. De stage is een handelingsdeel en moet met een voldoende afgerond worden. Een en ander staat aangegeven in het boekje Examenreglement en Programma van Toetsing en Afsluiting dat elke leerling van leerjaar 3 en 4 voor 1 oktober krijgt. De beroepsstage heeft een oriënterend karakter. De leerling zoekt in principe zelf een bedrijf. In de lessen wordt er een programma Voorbereiding Op Stage (VOS) gevolgd. Als het vinden van een bedrijf niet lukt, kan de stagecoördinator ondersteunen. Voor alle leerlingen van het derde leerjaar geldt dat de beroepsstage tien dagen duurt, namelijk tien weken lang één dag per week. Dit noemen we een lintstage. Tijdens de activiteitenweek (juni) lopen ze meerdere dagen achter elkaar stage: een blokstage. Het LeerWerktraject heeft vanaf de start van het schooljaar een lintstage van een dag per week en vanaf november/ december twee dagen per week. In leerjaar 4 heeft de basisberoepsgerichte leerweg een lintstage van één dag per week. Het LeerWerktraject heeft twee dagen per week stage. De leerlingen van de Kaderberoepsgerichte Leerweg, de Gemengde Leerweg en het vmbo T+ programma hebben een lintstage van één dag per week gedurende een half jaar. Tijdens de andere helft van het 22 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

13 schooljaar wordt de stage ingewisseld voor theorievakken. De begeleiding op de stage gebeurt door een aantal en en wordt gecoördineerd door de stagecoördinator. Alle leerlingen in leerjaar 3 en 4 worden bezocht op de stageplek. Elke leerling krijgt een stageboekje uitgereikt. In dit boekje zit informatie over bijvoorbeeld aandachtspunten voor het bedrijf, de doelstelling van de stage, opdrachten, beoordelingsformulieren en dagjournaals. Voor alle leerlingen is een stageverzekering afgesloten. Aan de bedrijven die stageplaatsen aanbieden worden wettelijke richtlijnen gegeven voor het gebruik van machines en materialen. De stagetijd is normaliter van 8.30 tot uur. In enkele gevallen zal een bedrijf van deze tijd afwijken, bijvoorbeeld vanwege afwijkende openingstijden (winkels). Dit wordt ter plaatse met de betreffende leerling besproken. Alle leerlingen en ouders kunnen voor specifieke vragen en hulp terecht op het stagespreekuur. Aan het begin van het schooljaar zal op MijnHelicon aangegeven worden op welke dag en welk tijdstip het stagespreekuur is gepland. Maatschappelijke stage Alle leerlingen van leerjaar 3 lopen een maatschappelijke stage. Een maatschappelijke stage is een leerervaring in de maatschappij en een invulling voor het behalen van de burgerschapsdoelen. Tijdens deze stage zetten leerlingen zich in om een steentje bij te dragen aan de samenleving door middel van vrijwilligerswerk. Het verschil met een beroepsstage is, dat een beroepsstage in het teken staat van een toekomstig beroep. De maatschappelijke stage is per definitie vrijwilligerswerk. Een bijeffect van de maatschappelijke stage kan zijn dat leerlingen beter zicht krijgen op een arbeidssector of een beroep. De derdejaars leerlingen kunnen kiezen voor een blokstage of lintstage. Tijdens de blokstage gaan de leerlingen in de week voor de herfstvakantie vier dagen vrijwilligerswerk doen. Op vrijdag wordt de stage gepresenteerd aan de leerlingen uit leerjaar 2. Het is ook mogelijk om vrijwilligerswerk te doen als lintstage, dat wil zeggen in het weekend of s avonds. Het is dan van belang dat hetzelfde aantal uren wordt gewerkt als in de blokstage van vier dagen. Er kan ook gekozen worden voor een andere vorm: het project Respect2All. Dit project bestaat uit een bewustwordings training in Polen waarna leerlingen opgeleid worden tot peertrainer; ofwel trainer van leeftijdgenoten. In de projectweek Respect geven zij in tweetallen les aan het eerste en tweede leerjaar over respect, pesten en discriminatie. 24 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

14 2.5 Lessentabellen Een lesuur duurt 45 minuten. Leerjaar 1 GL/T K B Leerjaar 2 GL/T K B Leerjaar 3 GL/T K B LWT Leerjaar 4 GL/T K B LWT Nederlands 3,5 3,5 3,5 Nederlands 3,5 3,5 3,5 Nederlands 3,5 3,5 3,5 3,5 Nederlands 4,0 4,0 3,5 4,0 Engels 3,5 3,5 3,5 Engels 3,0 3,0 3,0 Engels 3,5 3,5 3,5 Engels 4,0 4,0 3,5 Wiskunde 4,0 4,0 4,0 Duits 1,5 1,5 Duits 1,0 Wiskunde 4,0 4,0 3,5 Rekenen 1,5 1,5 2,0 Wiskunde 3,5 3,5 3,5 Wiskunde 3,5 3,5 3,5 Rekenen 1,0 1,0 1,0 2,0 Biologie 3,0 3,0 3,0 Rekenen 1,0 2,0 2,0 Rekenen 1,0 1,0 1,0 1,0 Biologie 4,0 4,0 4,0 Mens & Maatschappij 3,0 3,0 3,0 Mens & Natuur 4,5 4,5 4,5 Biologie 4,0 4,0 4,0 Natuur- scheikunde 4,0 Burgerschapsvorming 1,0 1,0 1,0 Mens & Maatschappij 4,0 4,0 4,0 Natuur- scheikunde 4,0 Economie / LO2 3,5 Beeldende vorming 4,0 4,0 4,0 Burgerschapsvorming 1,0 1,0 1,0 Economie 2,5 Maatschappijleer 2,0 2,0 2,0 Lichamelijke opvoeding 3,0 3,0 3,0 Praktische sector oriëntatie 5,0 5,0 5,0 Algemene techniek 1,0 1,0 1,0 Informatiekunde 1,5 1,5 1,5 Mentoruur 1,0 1,0 1,0 Steunuur 1,0 1,0 1,0 Totaal ,5 Beeldende vorming 2,0 2,0 2,0 Grafimedia 1,0 1,0 1,0 Lichamelijke opvoeding 2,0 2,0 2,0 Praktische sector oriëntatie 5,0 5,0 5,0 Algemene techniek 1,0 1,0 1,0 Informatiekunde 1,0 1,0 1,0 Mentoruur 1,0 1,0 1,0 Steunuur 1,0 1,0 1,0 Totaal ,5 Maatschappijleer 1,0 1,0 1,0 1,0 Lichamelijke opvoeding 3,5 3,5 3,5 3,5 Kunstvakken 1,0 1,0 1,0 Profiel Groen 6,0* 5,0 5,0 5,0 Beroepsgericht Keuze 6,0** 6,0 6,0 6,0 Mentoruur 1,0 1,0 1,0 1,0 LOB 1,0 1,0 1,0 1,0 Totaal 42, Lichamelijke opvoeding 2,0 2,0 2,0 Profiel Groen* 5,0* 5,0 5,0 5,0 Beroepsgericht Keuze** 6,0** 6,0 6,0 6,0 Mentoruur 1,0 1,0 1,0 1,0 LOB 1,0 1,0 1,0 1,0 Totaal 41, ,5 19 ** BB- en KB-leerlingen kiezen twee keuzevakken. Per periode krijgen * BB- en KB-leerlingen volgen twee ze les in een van die keuzevakken. profielmodules. Per periode krijgen GL-leerlingen kiezen één keuzevak. ze les in een van de profielmodules. GL-leerlingen volgen één profielmodule

15 2.6 Bevordering en examen Overgangsnormen Leerlingen gaan in leerjaar 1 en 2 over als zij: 1. Voldoen aan de exameneisen. De leerling voldoet met ten hoogste 2x 5,0 of 1x 4,0 voor de examenvakken (Nederlands, Engels, wiskunde, biologie, economie, nask) en ten minste 1x 7,0 bij de examenvakken ter compensatie 2. Voor de examenvakken gemiddeld minimaal 5,5 behaald hebben; 3. Maximaal drie onvoldoendes behaald hebben over alle vakken 4. Voor PSO minimaal een 5,5 behaald hebben. Examen in leerjaar 3 en 4 Het eindexamen van het vmbo bestaat uit het schoolexamen en het centraal examen. In het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) staat welke onderwerpen er worden getoetst in het schoolexamen. Het schoolexamen wordt in leerjaar 3 en leerjaar 4 afgenomen. De school maakt en beoordeelt de schoolexamens zelf, het centraal examen is landelijk georganiseerd. Het schoolexamen en het centraal examen wegen even zwaar mee voor de berekening van het eindcijfer. De leerling mag het centraal examen gaan maken als het schoolexamen volledig is afgerond. Leerlingen gaan in leerjaar 3 over als ze voldoen aan de slaag-zakregeling. Voldoet een leerling niet aan één van bovenstaande bepalingen dan wordt de leerling besproken in de rapportvergadering van het betreffende leerjaar: Wat heeft een leerling nodig om de opleiding succesvol te kunnen afronden? Met nadruk wil de schoolleiding alle leerlingen van de leerjaren waarin schoolexamens en/of centrale examens worden afgenomen wijzen op het document Examenreglement vmbo. In dit reglement staan de regels en sancties rond de examens. Elke leerling die schoolexamens maakt of die aan het centraal eindexamen deelneemt, dient op de hoogte te zijn van dit reglement. Dit is te vinden op de website van de school, MijnHelicon én ligt ter inzage bij teamleiders en schoolleiding. Er is ook een Beroepscommissie die bij conflicten een bindende uitspraak doet. 28 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

16 2.7 Resultaten Resultaten schooljaar Leerjaar 1 bevorderd bevorderd andere schoolsoort niet bevorderd niet bevorderd school verlaten vmbo 98% 3% 2% 0% lwoo 95% 0% 5% 3% Leerjaar 2 vmbo 95% 5% 1% 1% lwoo 97% 2% 3% 0% Leerjaar 3 vmbo 100% 0% 0% 0% lwoo 94% 2% 4% 0% Resultaten eindexamen geslaagd niet geslaagd teruggetrokken niet geslaagd school verlaten vmbo 98% 2% 1% 0% Uitstroom na eindexamen Mbo Groen (BOL) 35% Mbo Groen (BBL) 2% Overig mbo (BOL) Overig mbo (BBL) Techniek 7% Techniek 2% Zorg en Welzijn 41% Zorg en Welzijn 2% Economie 7% Economie 0% Overig 2% Overig 4% In het schooljaar heeft 88% van de GL-leerlingen onze school óók met een diploma theoretische leerweg verlaten. 2.8 Lesopvang Bij afwezigheid van een nemen de overige en de lessen volgens een waarnemingsrooster over. Uitzondering hierop is afwezigheid van de tijdens het laatste lesuur. In dat geval zal de les in de meeste gevallen uitvallen. Lessen die in het eerste en tweede leerjaar uitvallen, hebben hierbij prioriteit boven de lessen in het derde en vierde leerjaar. 2.9 Kwaliteitszorg Toezicht op onderwijs door de Inspectie van het Onderwijs De inspectie bewaakt de kwaliteit van het onderwijs in Nederland. De inspectie werkt risicogericht. Eerst gaat de inspectie na of er aanwijzingen zijn dat iets niet goed gaat op een school. Zo kijkt de inspectie naar de resultaten van de leerlingen en hun voortgang in ontwikkeling. De inspectie noemt dat de opbrengsten van een school. De inspectie zet de opbrengsten van een school af tegen de resultaten van vergelijkbare scholen. Ook kijkt de inspectie of er klachten zijn van ouders en kijkt naar berichten in de media. Informatie van de school over personeel, de leerlingen en financiën wordt bestudeerd. Op systematische wijze analyseert de inspectie zo ieder jaar de risico s van elke school. Deze risicoanalyse leidt niet tot een oordeel over de kwaliteit van het onderwijs, maar tot een inschatting van de risico s. Wanneer de inspectie risico s constateert, stelt ze een onderzoek in. Als de resultaten van leerlingen en hun voortgang in ontwikkeling op een school achterblijven bij andere, vergelijkbare scholen, wil de inspectie weten hoe dat komt. Zij vraagt dan informatie op of voert een onderzoek uit op de school. Via - zoek en vergelijk scholen - Helicon Opleidingen kunt u de opbrengsten van de school bekijken. Scholen op de kaart Wilt u iets weten over resultaten, waardering, onderwijsbeleid en bedrijfsvoering? Via krijgt u een beeld van ons onderwijs. De resultaten van de school worden vergeleken met landelijke gemiddelden. Tevredenheidsonderzoek Elk jaar wordt er onder de leerlingen van onze school een tevredenheidsonderzoek afgenomen. De leerlingen mogen hun mening geven over de lessen, de school, het onderwijs, de begeleiding, de toetsen, de stage, de buitenschoolse activiteiten enzovoorts. De resultaten van dit onderzoek worden besproken met leerlingen, ouders en en. Waar mogelijk worden verbeteracties uitgevoerd. 30 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

17 2.10 Onderwijstijd Het onderwijs: moet onder pedagogisch-didactische verantwoordelijkheid van bekwaam onderwijspersoneel worden uitgevoerd; moet deel uitmaken van het door de school geplande en voor de leerlingen verplichte onderwijsprogramma; moet door een inspirerend en uitdagend karakter bijdragen aan een zinvolle invulling van de totale studielast van leerlingen. Een vmbo-opleiding bestaat uit ten minste 3700 uur onderwijstijd. De school organiseert elk jaar lesgebonden en niet-lesgebonden activiteiten die tot onderwijstijd gerekend worden. Deze activiteiten passen binnen het onderwijsprogramma van de school en zijn verplicht voor de leerlingen. Denk hierbij aan alle vormen van stage in het tweede, derde en vierde jaar, projectweken, proefwerkuren, examens, inhaaltoetsen, ondersteuningsactiviteiten, activiteiten aan het begin of het einde van het schooljaar, activiteiten buiten de reguliere contacttijd zoals sportdagen, museumbezoeken, theaterbezoeken, meerdaagse excursies, schoolreizen, schoolkampen, zelfstandig werken/keuzewerktijd, mentoruur, loopbaanbegeleiding en leerlingbegeleiding. De oudergeleding van de Ondernemingsraad (OR) van Helicon Opleidingen moet instemming geven over de invulling van de onderwijstijd Actief burgerschap en sociale integratie Leerlingen groeien op in een samenleving met verschillende culturen en levensbeschouwingen.. Als school willen we daarom actief burgerschap en sociale integratie bevorderen. Dit doen we door ervoor te zorgen dat leerlingen kennismaken met, en kennis hebben van, verschillende achtergronden en culturen. Zo bevorderen we de openheid naar de multiculturele samenleving. Bovendien brengen we leerlingen op deze manier de basiswaarden bij van de democratische rechtsstaat. De school stemt dit onderwijsaanbod mede af op risico s, ongewenste opvattingen, houdingen en gedragingen van leerlingen rond burgerschap en integratie. Bovenstaande draagt bij aan ons streven een leer- en werkomgeving te bieden waarin burgerschap en integratie zicht baar zijn en in de praktijk worden gebracht. Klimaat, tolerantie en veiligheid zijn daarbij belangrijke speerpunten. Activiteiten Wij zetten ons met betrekking tot burgerschap en integratie onder andere in met de volgende activiteiten: Projectweek leerjaar 1: tijdens de projectweek vindt vanuit Levensbeschouwelijke Vorming het project De Ontmoeting plaats. Leerlingen maken dan kennis met andere culturen binnen onze samenleving. Het project Respect2All: tijdens dit project trainen leerlingen andere leerlingen in diverse workshops. Een kernteam van en dat geschoold is in Respect2All leidt de leerlingen daartoe op. De maatschappelijke stage: in leerjaar 3 lopen de leerlingen een maatschappelijke stage. De beroepsgerichte stage van leerlingen. De lessen maatschappijleer en Levensbeschouwelijke Vorming (levo). Het scholenproject [ÉÉN]: een project waarbij leerlingen artikel 1 van de grondwet onderschrijven en waarin de school zich sterk maakt tegen discriminatie en pesten. Project Seksuele Diversiteit: leerlingen van leerjaar 2 bezoeken een theatervoorstelling, nemen interviews af en krijgen lessen van het COC over Seksuele Diversiteit. Het Hatertshofje: leerlingen van 3 basisscholen hebben onder leiding van een van onze en een moestuin bij ons op school. Er doet o.a. een Islamitische basisschool aan dit project mee. We werken in dit project samen met N.E.C. Nijmegen. De Wereldkantine: iedere donderdag bieden de Wereldkoks hapjes aan uit de hele wereld in onze kantine. Onze leerlingen maken kennis met verschillende culturen en smaken. De Wereldkoks doen werkervaring op in onze kantine. In al deze activiteiten wordt aandacht besteed aan burgerschapscompetenties. 32 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

18 2.12 Duurzaamheid Helicon VMBO Nijmegen werkt aan De betere keuzes liggen op de opvallende plaatsen. Excursies Elk schooljaar organiseert de school een Middag-anders Twee keer per schooljaar hebben de een gezonde en duurzame leer- en De kantine stimuleert het drinken van aantal excursies. Aan excursies binnen klassen de mogelijkheid een middag, werkomgeving voor leerlingen en water. De leerlingen kun gratis water Nijmegen zijn in de regel geen extra eventueel avond, samen met de mentor medewerkers. tappen uit een watercooler, uit de kosten verbonden. Voor de excursies een eigen programma op te stellen. De Eco-schools automaat kiezen voor water met een smaakje en aan de balie zijn flesjes buiten Nijmegen kan aan de ouders een bijdrage worden gevraagd in verband eerste keer is dat rond Sinterklaas. In de laatste schoolweek is er ook ruimte voor Eco-Schools is hét internationale keur merk voor duurzame scholen. Wereldwijd zijn er al meer dan water te verkrijgen. Ieder jaar wordt het aanbod van de kantine in kaart gebracht met de met de vervoerskosten. Schoolfeesten Er worden meerdere keren per jaar een een middag-anders. Vakantiezorg plant en dier Groene Vlaggen uitgereikt op ruim kantinescan en wordt de uitkomst aan schoolfeest georganiseerd. Deze feesten Tijdens de zomervakantie werken deelnemende scholen in de directie gerapporteerd. vinden altijd op school plaats en zijn leerlingen uit het tweede en derde 58 landen. Bijzonder bij een Eco-school is dat het een samenwerking tussen en en leerlingen is. Op het moment zijn op Helicon VMBO Nijmegen 2.13 Buitenschoolse activiteiten Er zijn elk schooljaar een groot aantal geheel alcoholvrij en rookvrij. Wintersportreis Met Pasen bestaat er voor de leerlingen leerjaar (soms op verzoek ook uit het eerste leerjaar) een aantal dagen in de schooltuin. Zij verzorgen dan tevens de dieren. Vanzelfsprekend worden de 6 en en 19 leerlingen bij betrok- buitenschoolse activiteiten, waaronder van leerjaar 3 de mogelijkheid om mee dieren ook op de andere dagen verzorgd, ken. De komende 2 jaar gaat de school sportdagen. Dit zijn activiteiten die te gaan op een korte wintersportreis. maar dat gebeurt dan door personeel van proberen de fel begeerde groene vlag te naast de gegeven lessen belangrijk zijn. Onder begeleiding van deskundig de school. Leerlingen geven zich daar behalen. Deze vlag geeft aan dat je als Ze worden hieronder kort beschreven. personeel en een externe organisatie vrijwillig voor op. school duurzaamheid hoog in het vaandel hebt staan. Een goede fiets is voor alle buitenschoolse activiteiten vaak een vereiste. kunnen leerlingen hieraan deelnemen. Het wintersportreis is een vrijwillige Projectweek Respect Gezonde schoolkantine De kantine van Helicon VMBO Nijmegen is Projectweken In oktober en juni zijn er projectweken. activiteit buiten de schooltijden. Laatste lesdag examenklassen In december volgen de leerlingen van leerjaar 1 en 2 lessen in het kader van Respect2All. Deze lessen worden gegeven een Gezonde Schoolkantine. De Gezonde Tijdens deze weken staan de algemene Vlak voordat het eindexamen begint, door de bovenbouwleerlingen die in Schoolkantine is een kantine met een onderwijsdoelen centraal. Alle klassen krijgen de vierdejaars de mogelijkheid Polen een bewustwordingstraining gezond aanbod en een gezonde hebben dan een aangepast lesrooster. om in overleg met hun mentoren een gevolgd hebben. De leerlingen hebben uitstraling die beiden voldoen aan de Leerlingen en hun ouders worden programma samen te stellen voor hun die dagen een aangepast lesrooster. richtlijnen van het Voedingscentrum. Leerlingen krijgen er de mogelijkheid om daar over per brief en/of per mail geïnformeerd. laatste lesdag. Veldstudiedagen tegelijkertijd gezond en lekker te kiezen. De en biologie organiseren jaarlijks als onderdeel van de projectweek voor Om een Gezonde kantine te zijn voldoen leerjaar 1 en 2 een veldstudiedag. we aan de volgende voorwaarden: Een goede fiets is voor beide veldstudie- De kantine biedt tenminste in elke dagen een vereiste. productgroep één gezondere keuze aan en ook biedt de kantine groente of fruit aan. 34 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

19 2.14 Plusdocument De leerling ontvangt naast het diploma 2.15 Na het vmbo Na het behalen van een vmbo-diploma en de cijferlijst een plusdocument, dat gedurende de schoolloopbaan is opgebouwd. Het plusdocument is een persoonlijk document waarin afgeronde (talent)programma s, stages en school gerelateerde activiteiten zijn vermeld. Onderliggende werkstukken, verslagen en certificaten worden door de leerling zelf beheerd. Denk hierbij aan bijvoorbeeld stages en de leerlingenraad. op onze school, gaan leerlingen verder in het vervolgonderwijs. Ze kunnen dan bijvoorbeeld naar een mbo-opleiding van Helicon, naar een andere mboopleiding, bijvoorbeeld op een ROC of naar de havo. Door die vervolgmogelijkheden heeft een leerling met een diploma van onze school volop keuze in studie richtingen. Kijk voor een totaaloverzicht van de opleidingen van Helicon op helicon.nl -> mbo. Diplomaregister Het kan gebeuren dat een leerling zijn rapport, cijferlijst of diploma kwijt- Begeleiding 3 raakt. Dan kunt u in het diplomaregister (DUO.nl) zelf een uittreksel van de behaalde diploma s downloaden. Dit uittreksel is een pdf-document dat is voorzien van een certificaat. Om in te loggen heeft u een DigiD met sms-controle nodig. Voor meer informatie kunt u bellen naar (050) of mailen naar diplomaregister@duo.nl. 36 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

20 3.1 Begeleiding bij het leren Mentor ontwikkel ik een goede studiehouding en hoe leer ik samenwerken. Voor het derde en vierde leerjaar is er ook begeleiding van de leerlingen. Daarnaast organiseert en leidt de leerjaarcoördinator de leerlingbesprekingen volgen. Ook deze leerlingen sluiten de school af met een vmbodiploma. Elke klas heeft een mentor. Hij is aandacht voor het examen, inhaal- en heeft hij nauw contact met de team- Wie in aanmerking wil komen voor verantwoordelijk voor de algemene zorg gelegenheid voor gemiste toetsen en de leider. Tevens is elke leerjaarcoördinator leerwegondersteunend onderwijs, voor de klas die aan hem is toevertrouwd. diverse opdrachten/-werkstukken die een dag van de week verantwoordelijk heeft een aanwijzing voor leerweg- De mentor is de contactpersoon tussen leerlingen moeten maken. voor de opvang van leerlingen. Met ondersteund onderwijs nodig van het de klas, de vaken, de leerjaarcoördinator en de ouders. Een belang- Steunlessen name voor die situaties waarin de communicatie tussen en leerling samenwerkingsverband VO VSO Nijmegen e.o. Dit samenwerkingsverband bepaalt rijke taak van elke mentor is om de klas Voor de leerlingen van het eerste en op dat moment niet mogelijk is. de toelaatbaarheid op basis van landelijk te helpen om als groep op school goed te functioneren. Zorg voor elke individuele tweede leerjaar zijn er steunlessen/ workshops. Tijdens deze lessen komt Remedial teaching (RT) vastgestelde criteria: intelligentie, leerachterstand en sociaal-emotionele leerling is daarin een vast uitgangspunt. een aantal onderwerpen aan de orde, Remedial Teaching is bestemd voor factoren. De aanwijzing voor leerweg- bijvoorbeeld remediale hulp bij taal, leerlingen met een grote leerachter- ondersteunend onderwijs wordt aan- Taken van een mentor in dit verband zijn: hulp bij wiskunde, hulp in lichamelijke stand. Als de leerlingen vast dreigen te gevraagd door Helicon VMBO Nijmegen. contacten leggen en waar nodig onderhouden met ouders; toezien op het welbevinden van de leerlingen; bij problemen contacten leggen met opvoeding, faalangstreductietraining, sociale vaardigheidstraining, aandachttraining en huiswerkbegeleiding. Leerlingen worden op basis van afgenomen testen door verschillende en lopen op het gebied van de talen of wiskunde kunnen zij door de mentor aangemeld worden voor RT. De mentor krijgt informatie van de vaken, ouders en leerling. De remedial teacher 3.2 Begeleiding bij welbevinden op school Sociale veiligheid ouders, interne hulpverleners of in een groep voor deze ondersteunende gaat in gesprek met de leerling en stelt Helicon Opleidingen heeft centraal vaken; lessen geplaatst. Indien noodzakelijk een handelingsplan op dat na acht veiligheidsbeleid ontwikkeld. Elke bevorderen van een goede werksfeer wordt door de mentor hierover contact weken geëvalueerd wordt. De RT wordt school heeft een Schoolveiligheidsplan in de klas; opgenomen met ouders. dan voortgezet of afgerond. Ouders waarin zowel de sociale veiligheid als organiseren van speciale activiteiten in overleg met collega s. Bijles worden middels een brief geïnformeerd over de RT. de fysieke veiligheid staat beschreven. In dit schoolveiligheidsplan staan de Aan het begin van het schooljaar krijgen de leerlingen te horen wie hun Als een leerling in leerjaar 3 en 4 een onvoldoende voor een examenvak scoort (met minimaal een voldoende Leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) visie, doelen, middelen en afspraken die de school hanteert inzake veiligheid beschreven. Alle beleidsdocumenten mentor is. examenhouding), kan de leerling door Leerlingen die in de onderbouw of in een over sociale veiligheid, gedragscodes, Mentoruur de voortgangsvergadering worden voorgedragen voor bijles. Dit bestaat uit van de leerwegen extra ondersteuning (al of niet tijdelijk) nodig hebben, klachtenregeling enzovoort staan op MijnHelicon. Alle leerlingen hebben elke week in hun driemaal een halfuur bijles van een kunnen in aanmerking komen voor lesrooster een mentoruur. Daarin wordt vak. leerwegondersteunend onderwijs Echter, met een veiligheidsplan heb je planmatig gewerkt aan zaken als hoe leer ik het beste, hoe maak ik de goede Leerjaarcoördinator (LWOO). Deze leerlingen krijgen al dan niet binnen een aparte setting extra nog geen veiligheidsbeleid en zeker geen garantie voor een veilige school. keuzes voor mijn verdere schoolloop- Elk leerjaar heeft een eigen leerjaar- hulp en/of een aangepast programma Alle geledingen binnen de school baan, hoe ga ik om met mezelf, met coördinator. Deze coördinator biedt waardoor zij de lessen meer in eigen spannen zich in om een klimaat te anderen en met veranderingen, hoe ondersteuning aan de mentoren bij de tempo en naar eigen vermogen kunnen creëren waarin leerlingen en personeel 38 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

21 zich veilig, prettig en gewaardeerd voelen. Sociale veiligheid gaat over de manier waarop je met elkaar omgaat en geldt voor iedereen die bij het onderwijs op de school betrokken is: leerlingen, medewerkers, management en ouders. Helicon VMBO Nijmegen vindt het van zeer groot belang dat alle leerlingen zich veilig voelen op school, zowel tijdens de lessen als in de pauzes. Het welbevinden van de leerlingen wordt door mentoren, vaken, maar ook door ondersteunend personeel bewaakt. Er wordt niet alleen curatief ingespeeld op problemen vanuit een oplossingsgerichte visie, maar ook preventief. Natuurlijk is hier ook een belangrijke rol weggelegd voor de leerling, zowel in het bewaren van de goede sfeer op de school als ook in het melden en bespreken van incidenten. Met projecten zoals de [ÉÉN]-school en Respect2All besteden wij aandacht aan onderwerpen zoals pesten en discriminatie. Onze school tolereert geen enkele vorm van pesten (waaronder cyberpesten) en treedt hiertegen op. Hierbij wordt de mentor, de leerjaar coördinator en eventueel het management betrokken. 3.3 Persoonlijke ondersteuning Passend Onderwijs & (extra) ondersteuning Helicon VMBO Nijmegen brengt samen met de leerling, ouders en andere betrokkenen, de ondersteuningsbehoefte van de leerling zo goed mogelijk in kaart. In goed overleg wordt bekeken welke ondersteuning wenselijk en haalbaar is. Deze ondersteuning kan zowel binnen als buiten de klas plaatsvinden. De aanpak en evaluatie van de ondersteuning worden vastgelegd in het leerlingvolgsysteem Magister. Als extra ondersteuning wenselijk is, wordt dit vastgelegd in een Ontwikkelings- Perspectief (OPP). In overleg met de dienst Advies en Ondersteuning van het Samen-werkingsverband (Stichting Samenwerkingsverband V(S)O 2507 Nijmegen e.o.) kan een ondersteuningspakket worden aangevraagd bij de Commissie van Toelating & Ondersteuning (CTO). Zorgcoördinator De zorgcoördinator coördineert de leerlingenzorg en is verantwoordelijk voor het totale zorgbeleid van de school. Hij houdt zich tevens bezig met de intake van nieuwe leerlingen, ondersteunt leerjaarcoördinatoren, mentoren, en en ouders van leerlingen die meer specifieke zorg nodig hebben. Hij onderhoudt ook contacten met andere scholen en met het samenwerkingsverband. Orthopedagoog De orthopedagoog is er voor leerlingen die op school vanwege leer- en/of gedragsproblemen dreigen vast te lopen. De orthopedagoog voert gesprekken met alle betrokkenen, biedt begeleiding en behandeling, geeft advies, coacht enteams, stemt af met externe partners en voert handelingsgerichte diagnostiek uit. Verder levert de orthopedagoog een bijdrage aan de deskundigheidsbevordering van de en en is hij betrokken bij beleidsontwikkeling rondom ondersteuning. Zorg intern team (ZIT) In het ZIT participeren zorgcoördinator (voorzitter), schoolmaatschappelijk werker en orthopedagoog. Na overleg met de leerjaarcoördinator kan een mentor de leerling middels een aanmeldingsformulier bij de zorgcoördinator aanmelden. De zorgcoördinator brengt de leerling in bij het ZIT en er wordt bepaald hoe deze leerling optimaal ondersteund kan worden bij de specifieke problematiek. Er wordt bekeken of basisondersteuning vanuit de tweede lijn of extra ondersteuning vanuit de derde lijn wenselijk is. Meer informatie hierover is te vinden in het schoolondersteuningsprofiel (SOP) op MijnHelicon en > onze school > schoolondersteuningsprofiel. Vanuit het ZIT kan een leerling eventueel verwezen worden naar het ZAT of externe hulpverlening. 40 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

22 Zorgadviesteam (ZAT) Verwijsindex maken van hun interesses en (leer) Loopbaandossier Wanneer het Zorg Intern Team (ZIT) advies Onze organisatie is aangesloten bij de mogelijkheden. Als ouders een gesprek Elke leerling maakt zijn eigen loopbaan- in wil winnen van externe partners wordt Verwijsindex Regio Nijmegen. De over het vervolgonderwijs met de ontwikkeling inzichtelijk, voor zichzelf de leerling aangemeld voor bespreking Verwijsindex is een digitaal systeem decaan wensen, dan kunnen zij en voor anderen, door middel van een in het zorgadviesteam (ZAT). Het ZAT waarin professionals van verschillende telefonisch of schriftelijk een afspraak loopbaandossier. Het loopbaandossier is draagt brede zorg voor het welbevinden organisaties en instellingen (bijvoorbeeld maken. De decaan begeleidt de leerlingen een onderdeel van het Profiel Groen. van de leerlingen in hun omgeving. Op zorgcoördinatoren in het onderwijs, in de keuzes die zij tijdens hun school- In een loopbaandossier is opgenomen basis van de hulpvraag wordt bepaald begeleiders en hulpverleners) een signaal loopbaan maken. Het gaat hier met welke activiteiten zijn uitgevoerd die welke mensen uit de omgeving van het kunnen afgeven wanneer zij zich zorgen name om de keuzes die gemaakt moeten hebben bijgedragen tot het ontwikkelen kind en welke externe deskundigen maken over een kind of jongere. Voor worden voor plaatsing in een leerweg, van de loonbaancompetenties. In het aansluiten bij de ZAT- bespreking. meer informatie over de verwijsindex de keuze van de examenvakken en de loopbaandossier worden de doelen, de Bijvoorbeeld; ouders, de mentor, de kunt u op de website kijken: vervolgopleiding (het middelbaar resultaten en de conclusies beschreven schoolarts (GGD), sociaal verpleegkundige beroepsonderwijs). van de acties van de leerling. De leerling (GGD), leerplicht- ambtenaar (gemeente nijmegen/uw-rechten. kijkt terug op zijn activiteiten door Nijmegen), Kinder- en jeugdpsychia trische instantie, wijkteam, jeugdbescherming Gelderland etc. Het ZAT komt op afroep bij elkaar. Uiteraard wordt er vanwege het recht op de privacy discreet met de informatie omgegaan. Schoolmaatschappelijk werk Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld Scholen hebben de plicht een meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld te hanteren. De meldcode gaat over alle vormen van kindermishandeling. Scholen zijn niet verplicht om te melden, maar wel om de meldcode actief te hanteren. De decaan geeft tijdens een informatieavond voorlichting over vervolgopleidingen van Helicon MBO opleidingen. De decaan is op donderdag bereikbaar. Coach In leerjaar 3 en 4 begeleiden zowel de mentor als de coach de leerling bij de opbouw van het LOB-dossier. Dit dossier middel van de vraag: waar ben ik het meest op mijn plek en waarom daar? 3.5 Begeleiding bij opvoeding en gezondheid Schoolarts en sociaal verpleegkundige De zorgcoördinator heeft frequent Een aantal dagen per week is er op Binnen onze zorgstructuur wordt de helpt de leerling bij het maken van een contact met de schoolarts en sociaal school een schoolmaatschappelijk meldcode ingepast. Signalen van verantwoorde keuze voor een vervolg- verpleegkundige. Zij zijn regelmatig op werker aanwezig. De precieze tijden zijn kindermishandeling en huiselijk geweld opleiding. school aanwezig voor de begeleiding op de administratie bekend en worden ook op het publicatiebord in de hal vermeld. Als een leerling andere dan worden in kaart gebracht en besproken met collega s. Daarna wordt de casus ingebracht in het Zorg AdviesTeam (ZAT). Loopbaanoriëntatie en ontwikkeling van de gezondheid van de leerlingen tijdens de schoolperiode. aan de school gerelateerde problemen Het ZAT bepaalt de vervolgstappen. De leerling is in staat zijn eigen Dit gebeurt door een Preventief heeft die het leren op school negatief beïnvloeden, dan kan hij een afspraak maken met de schoolmaatschappelijk werker. De leerling gaat samen met de 3.4 Begeleiding bij studieen beroepskeuze Decaan loopbaanontwikkeling vorm te geven. Hij doet dat met een oriëntatie op een toekomstige opleiding en (loop)baan door middel van reflectie op het eigen Gezondheidsonderzoek (PGO), een gericht onderzoek of een controleonderzoek. Het PGO wordt bij alle leerlingen uit het eerste leerjaar uitgevoerd. schoolmaatschappelijkwerker op zoek De decaan coördineert het keuzeproces handelen en reflectie op ervaringen. Het bestaat uit een vragenlijst omtrent naar een oplossing waarbij vertrouwe- voor een vervolgopleiding en is het Onze en, mentoren en coaches de gezondheid van de leerling en een lijkheid vanzelfsprekend is. Ook ouders aanspreekpunt in de samenwerking helpen de leerlingen daarbij met onderzoek naar de ontwikkeling van de kunnen contact opnemen met de tussen leerling, ouders en en. opdrachten zowel binnen en buiten groei, de lichamelijke en geestelijke schoolmaatschappelijk werker. Gestreefd wordt de leerlingen bewust te de school. gesteldheid, het gezichtsvermogen en 42 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

23 de houding van de leerling. Voor deze onderzoeken wordt uitgegaan van toestemming van ouders. Als ouders hier niet mee akkoord gaan, kunnen zij bezwaar aantekenen. Voor leerlingen uit de overige leerjaren kan er een gericht onderzoek plaatsvinden op verzoek van de leerling, ouders of de school. Ook bij verzuim wegens ziekte kunnen zowel de schoolarts als de sociaal verpleegkundige een adviserende of ondersteunende rol hebben. Uit de onderzoeken kunnen zaken naar voren komen waarvan het belangrijk is dat ze doorgesproken worden met de mentor of teamleider. Dit gebeurt alleen na 3.6 Begeleiding bij verzuim Leerplichtambtenaar Wanneer leerlingen spijbelen of het vermoeden bestaat van ongeoorloofd verzuim, meldt de zorgcoördinator van de school dit bij het digitaal verzuimloket van DUO. De school is dit volgens de leerplichtwet verplicht. De leerplichtambtenaar zoekt dan contact met de leerling en ouders om dit verzuim te bespreken. Insteek van alle partijen is hier de zorg om en voor de leerling, omdat spijbelgedrag vaak een signaal is voor onderliggende problemen. Om diezelfde reden maakt de leerplicht - ambtenaar deel uit van het Zorgteam van de school. Ouders kunnen voor Afspraken, richtlijnen en regels 4 overleg met, en toestemming van de advies of informatie ook zelf contact leerling. Zo nodig wordt contact opnemen met de leerplichtambtenaar. opgenomen met de ouders of verzorgers. Te laat komen is ook ongeoorloofd De momenten waarop de schoolarts en verzuim! Bij regelmatig te laat komen, de sociaalverpleegkundige op school kan de teamleider of de zorgcoördinator aanwezig zijn, zijn bij de administratie de leerling hierover op school aanspre- bekend en worden ook op het ken. Wanneer ongeoorloofd verzuim blijft publicatie-bord vermeld. doorgaan, maakt de leerplicht ambtenaar hiervan proces-verbaal op. Helicon VMBO Mw. M. Pieper, schoolarts Nijmegen werkt volgens het Regionaal Mw. C. Spierings, sociaal verpleegkundige Verzuimprotocol Voortgezet (speciaal) p/a GG&GD Nijmegen, Postbus 1120, Onderwijs Regio Nijmegen BC Nijmegen, T (024)

24 4.1 Leerlingenstatuut In het leerlingenstatuut van Helicon Opleidingen zijn diverse zaken opgenomen die over rechten en plichten van Ruimtes en materiaal Ik Respect De ander en ik de conciërge. Ik maak alleen tijdens de pauzes gebruik van het toilet. Tijdens de lessen kan dit alleen als de draag ik zaalsportschoenen, een sportbroek en een sportshirt. Ik draag veilige kleding tijdens de praktijklessen. leerlingen gaan, zoals: grondrechten van leerlingen; toelating; Dieren en planten daar toestemming voor geeft. Ik blijf onder schooltijd op het (school) terrein. Als ik op school blijf na de les, Ik gebruik internet uitsluitend voor serieuze informatievragen of opdrachten die de geeft. huiswerk, toetsing, bevordering; Ik dan blijf ik in de kantine. Ik print bestanden alleen met sancties, schorsing, verwijdering; Ik heb mijn schoolspullen op orde. Ik gebruik mobiele telefoons en toestemming van de. dagelijkse gang van zaken. Ik zorg goed voor mezelf. Ik ben op tijd in het lokaal. geluidsdragers alleen in de hal, buiten en in de aula. Het geluid mag geen Incidentenregeling De procedure schorsing/verwijdering is overlast geven. In de les maak ik er Om het veiligheidsbeleid op de school te opgenomen in het leerlingenstatuut. De ander en ik alleen na toestemming van de ondersteunen en te kunnen evalueren Het leerlingenstatuut ligt ter inzage op Ik draag zorg voor de ander. gebruik van. worden incidenten in het dossier van de administratie van de school en is te Ik ga voorzichtig om met andermans Ik zet mijn fiets of bromfiets/scooter de leerling vastgelegd. Door registratie downloaden van MijnHelicon en de spullen. op slot en plaats deze in de daarvoor krijgen wij beter zicht op de eigen website. Ik accepteer en respecteer de ander bestemde stalling. veiligheidssituatie. De resultaten kunnen 4.2 Omgangsvormen Er wordt gewerkt aan de hand van gedragsverwachtingen. Het uitgangspunt hiervoor is het model waar de zoals hij/zij is. Ik ben (mede)verantwoordelijk voor een goede werksfeer in de klas. Dieren en planten Ik berg mijn jas, pet, regenkleding en dergelijke op in mijn kluisje, in mijn tas of bij de garderobe. Waardevolle spullen berg ik in mijn kluisje op. (We adviseren om regen- besproken worden met inspectie, gemeente, politie en OR. 4.3 School tegen racisme Onze school hecht er veel waarde aan gedragsverwachtingen aan gekoppeld Ik heb respect voor alles wat leeft. kleding, tassen en dergelijke aan de om expliciet een standpunt in te nemen zijn. De mentoren besteden in hun Ik voer de dieren als ik toestemming buitenkant te merken.) over racisme. Op onze school is plaats mentoruur aandacht aan deze gedrags- heb van een of medewerker. Het management van de school heeft voor iedereen ongeacht ras, geloof of verwachtingen en vervolgens concrete altijd het recht om mijn kluisje zonder geaardheid. Wij verwachten van afspraken maken met hun klas. Ruimtes/materiaal mijn toestemming, te openen. leerlingen dat zij dit standpunt onder- Ik ga voorzichtig om met (andermans) Na elke pauze heeft er, onder toezicht schrijven en zich ernaar gedragen. Het De gedragsverwachtingen zijn algemeen spullen. van de conciërge of een andere aanzetten of uitdragen van vormen van geformuleerd zodat ze in zowel klassen- Ik ruim mijn afval op en spreek toezichthouder, een groep corveebeurt. uitsluiting, haat of discriminatie tegen en lessituaties als in algemene ruimtes anderen aan op hun eigen verant- We zijn een rookvrije school. een bepaalde (bevolkings)groep wordt toepasbaar zijn. De ander staat zowel woordelijkheid. Ik heb respect voor eigendommen en niet geaccepteerd of getolereerd. Ook voor de leerling, als voor de medewerkers van school. Daarnaast gelden de volgende afspraken: de omgeving van omwonenden. Tijdens de lessen: kleding in combinatie met andere symbolen die onverdraagzaamheid ten opzichte van anderen uitdragen, wordt Ik luister en handel naar de mening en Ik mag tijdens de les, als de dit niet op onze school geaccepteerd. aanwijzingen van de of toestaat, water drinken uit een medewerker. doorzichtig flesje. Ik breng gevonden voorwerpen naar Tijdens de lessen lichamelijke opvoeding 46 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

25 48 [ÉÉN]-school Onze school verplicht zich tot het bevorderen van een prettige en veilige sfeer waarin iedereen elkaar gelijkwaardig en met respect behandelt. Verschillen in geloof, sekse (geslacht), afkomst, leeftijd, seksuele voorkeur (hetero-, homo- of biseksualiteit) en handicap of chronische ziekte worden gerespecteerd. Tegen ongewenst gedrag zoals pesten, achterstelling, bedreiging of uitsluiting wordt opgetreden. Wanneer iemand niet in zijn of haar waarde wordt gelaten, spreken we elkaar daar op aan. Op onze school wordt op een positieve manier aandacht besteed aan de diversiteit in de samenleving. Daarom heeft onze school het predicaat [ÉÉN]-school ontvangen. In artikel 1 van de Nederlandse Grondwet zijn het recht op gelijke behandeling en het verbod op discriminatie vastgelegd. 4.4 Protocol tegen pesten Wij zijn een school tegen pesten. Wij spreken van pesten als een leerling gekwetst en geïntimideerd wordt door anderen. Pesten is een vorm van geweld en kan daardoor zeer bedreigend over komen. Onze school tolereert geen enkele vorm van pesten (ook geen cyberpesten via internet of andere digitale communicatievormen) en treedt meteen hiertegen op. Daarbij wordt er altijd contact met ouders opgenomen en kunnen er straffen opgelegd worden. Wij volgen daarbij het Stappenplan pesten dat ook op MijnHelicon en de website staat. De anti-pestcoördinator is mw. Z. Khawari. 4.5 Gebruik beeldmateriaal In het kader van het onderwijs kunnen voor Helicon Opleidingen foto s en video-opnames gemaakt worden. Foto s en video-opnames kunnen ook gebruikt worden voor publicatie op onze website, in onze brochures, schoolgidsen, folders e.d. Mocht u hier, als ouder, bezwaar tegen hebben, geeft u dit dan aan door middel van het Formulier van Bezwaar. Dit formulier is op MijnHelicon en de website te vinden. Verder is het maken en verspreiden van opnames verboden in onze school. Zonder toestemming mag niemand opnames maken van leerlingen of en. Overtreding van deze regel kan leiden tot disciplinaire maatregelen, schorsing of zelfs verwijdering van de school. De firma Vandenberg maakt jaarlijks de pas- en groepsfoto s. Deze foto s zijn alleen voor intern gebruik (Magister, klassenlijst, dossier e.d). De gemaakte foto s worden door de firma Vandenberg rechtstreeks aan ouders gestuurd en bij afname gefactureerd. 4.6 Internetprotocol We hebben op school een internetprotocol. Hierin staan de regels over internetgebruik en . Iedereen moet zich aan deze regels houden. Internetprotocol voor leerlingen: Het gebruik van de (internet)computers is alléén toegestaan voor serieuze informatievragen of opdrachten die de geeft. Zonder toestemming van de wordt er geen gebruikgemaakt van social media tijdens de lessen. Het printen van bestanden of documenten mag alleen met toestemming van de. Het downloaden (of uploaden) van bestanden van internet is niet toegestaan; overleg dit eerst met de. Het (proberen te) veranderen van instellingen etc. is op alle computers verboden. Het is niet toegestaan om internetsites te bezoeken die pornografisch, racistisch, discriminerend, beledigend of aanstootgevend materiaal bevatten of waarvoor betaald moet worden. Het is niet toegestaan het systeem te gebruiken voor het bestellen van producten, lid worden van dubieuze organisaties of voor het aanmelden voor toezending van e-zines e.d. Het doorgeven van persoonlijke informatie via het internet of het versturen van foto s is alleen toegestaan met toestemming van de. Bij het gebruik van een zoekmachine mogen alleen normale woorden (zoektermen) worden gebruikt. Woorden die te maken hebben met grof woordgebruik, seks of geweld zijn niet toegestaan. Bij twijfel overlegt de leerling met de. Chatten is op school alleen toegestaan, als de daarvoor een opdracht geeft. Als leerlingen in contact komen met sites en/of berichten waardoor ze zich niet prettig voelen, moeten ze hiervan direct melding maken bij de. In alle situaties waarin dit protocol niet voorziet, beslist de betrokken en/of ICT er. De gedragscode informatie- en communicatieystemen is te vinden op MijnHelicon. 4.7 Hoe te handelen bij In deze paragraaf beschrijven we een aantal afspraken met onze leerlingen. Zo weten zij hoe ze moeten handelen in voorkomende gevallen. Afwezigheid/ziekte: (024) Afwezigheid wegens ziekte of andere onvoorziene omstandigheden moet door ouders voor uur telefonisch aan de administratie worden doorgegeven. Wanneer deze melding niet heeft plaatsgevonden, zal de afwezigheid van de leerling worden gezien als ongeoorloofd verzuim. Bij ongeoorloofd verzuim geldt de stelregel Afwezige tijd wordt Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

26 dubbel ingehaald en gemiste toetsen mogen niet worden ingehaald. Te laat komen Leerlingen zorgen ervoor dat ze tijdig meer mogelijk is. Op de rode kaart noteren de leerling en de Wijzigingen ( )adres en/of telefoonnummer Ziek worden op school voor aanvang van de lessen aanwezig zijn. Als ze te laat op school komen, beiden hun verhaal. Na de les wordt er gepraat over de ontstane situatie Adreswijzigingen met vermelding van de postcode en wijziging van het Als een leerling op school ziek wordt, melden de leerlingen zich bij de en een oplossing/sanctie. De leerling telefoonnummer moeten direct op de meldt hij zich bij de administratie. Als conciërge of, als de conciërge er niet is, neemt de rode kaart mee naar huis, administratie worden doorgegeven. hij niet langer op school kan blijven, bij de administratie. Als een leerling waar de ouders hem voor gezien Bereikbaarheid van ouders (telefonisch dan krijgt hij een briefje toestemming herhaaldelijk te laat komt, kunnen er ondertekenen. Als het een leerlingen en via ) kan voor een leerling tot lesverzuim voor ouders mee. Het maatregelen volgen. uit de onderbouw betreft, zal de belangrijk zijn, bijvoorbeeld als een tijdstip van vertrek staat daarop aangegeven. De leerling mag alleen na telefonisch overleg met ouders/ verzorgers naar huis. Het briefje moet Lesverwijdering Het verwijderen van leerlingen uit lessituaties is een ordemaatregel die de telefonisch contact zoeken met de ouders. De leerling geeft de rode kaart op de eerstvolgende dag terug aan de. leerling ziek wordt op school. Aanvraag herkansing toetsen in leerjaar 3 en 4 bij terugkomst op school door de ouders kan toepassen om het lesgeven Aanvragen van herkansing voor een toets voor het beter melden worden gebruikt. aan de andere leerlingen mogelijk te Bij lesverwijdering zijn er diverse van het schoolexamen (SE) moeten Betermelding na ziekte maken. Hiervoor zijn drie mogelijkheden: consequenties (afspraken en/of strafmaatregelen) mogelijk. worden ingediend via het Aanvraag-formulier herkansingen SE. Leerlingen die hersteld zijn na ziekte en weer naar school gaan moeten telefo- 1. De stuurt de leerling voor vijf minuten op de gang om even na te Schorsing Het aanvraagformulier moet voor de deadline bij de administratie zijn nisch of schriftelijk door ouders beter denken en/of af te koelen. Daarna Schorsing en eventuele verwijdering zijn ingeleverd. Te laat inleveren heeft tot gemeld worden op de administratie. De wordt de leerling weer toegelaten maatregelen die door de directeur gevolg dat een leerling niet aan de reden en de duur van de afwezigheid door de. namens het schoolbestuur kunnen betreffende herkansingen mee kan doen. moeten gemeld worden. Verlof vragen 2. De laat de leerling een gele kaart halen bij de conciërge of de administratie. Dit gebeurt wanneer worden opgelegd. Aanvraag verlofpasje Gemiste toetsen van het schoolexamen (SE) Verlof om lessen te mogen verzuimen effectieve communicatie tussen Voor leerlingen die gebruik moeten De enige twee geldige redenen voor het van minder dan 1 dag dient tijdig en en leerling op het betreffende maken van het openbaar vervoer missen van een Schoolexamen zijn: schriftelijk te worden aangevraagd bij moment tijdelijk niet meer mogelijk kunnen ouders schriftelijk bij de verleend verlof of direct gemelde ziekte. de administratie. Afspraken voor is. De gele kaart geeft beiden de teamleider een verlofpas aanvragen. Als een toets om een geldige reden tandarts, huisarts en dergelijke moeten mogelijkheid hun verhaal (en een In het algemeen komen die leerlingen gemist is en dus ingehaald mag worden, in principe buiten de lestijden worden oplossing) op papier te zetten. Na de hiervoor in aanmerking die vóór dient de leerling meteen bij terugkomst gemaakt. Verlof voor 1 dag of meer moet les praten de en de leerling uur gebruik moeten maken van het op school contact op te nemen met de tijdig en schriftelijk worden aange- samen over de ontstane situatie en openbaar vervoer om tijdig op school betreffende. Er moet dan een vraagd bij de teamleider. een oplossing. aanwezig te zijn. Bij hoge uitzondering afspraak gemaakt worden wanneer de 3. De laat de leerling een rode kan ook een verlofpas gegeven worden toets ingehaald kan worden. De leerling Voor meerdaagse verlofaanvragen kan kaart halen bij de leerjaarcoördinator om voortijdig de school te verlaten is dus zelf verantwoordelijk voor het volgens de leerplichtwet slechts bij hoge van die dag. De rode kaart wordt tijdens het negende lesuur. inhalen van de toets. De geeft uitzondering (gewichtige omstandig- ingezet wanneer verdere communi- aan wanneer de toets moet worden heden) toestemming verleend worden. catie tussen en leerling niet ingehaald. Dit kan tijdens de lessen van 50 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

27 de zelf zijn of op een gezamenlijk inhaalmoment voor gemiste toetsen. Op het inhaalmoment dient de leerling beschikbaar te zijn en mogen er geen andere afspraken gemaakt worden. Gevonden voorwerpen Gevonden voorwerpen moeten bij de conciërge of op de administratie worden afgegeven. Als een leerling iets verloren is, kan hij dat bij de conciërge melden. Het is zeer aan te bevelen om jassen, jacks en sportkleding te merken. We verzoeken leerlingen om geen kostbare spullen of grote geldbedragen mee naar school te nemen en in ieder geval een kluisje te gebruiken om waardevolle spullen in op te bergen. Aan het einde van het schooljaar, als de zomervakantie begint, wordt voor alle overgebleven spullen een goede bestemming gezocht. Voor en na lestijd Voor of na lestijd kunnen leerlingen gebruikmaken van de kantine om eventuele huiswerkopdrachten te maken. Rust en stilte is daar een vereiste. 4.8 Omgaan met klachten Soms gebeurt er iets op school waarmee leerlingen of hun ouders het niet eens zijn. Belangrijk is dat altijd eerst geprobeerd wordt om de klacht op de eigen school op te lossen. Mocht dat echt niet lukken, dan kunnen leerlingen of ouders verder gaan. Bespreek een probleem snel met de persoon om wie het gaat of met de mentor. Wanneer dat niets oplost, neem dan contact op met de leerjaarcoördinator, de teamleider, de directeur of de interne vertrouwenspersoon van de school. Lukt het niet om het probleem op te lossen op de eigen school, dan kan het voorgelegd worden aan de Helicon Klachtencommissie. De Helicon Klachtencommissie stuurt de klacht door naar het College van Bestuur van Helicon Opleidingen en geeft advies. Helicon Opleidingen heeft een centrale klachtenregeling. Interne vertrouwenspersonen klachtenregeling Er zijn binnen de school twee Interne vertrouwenspersonen bij wie leerlingen terecht kunnen met signalen over machtsmisbruik op school (personeel, leerlingen, ouders, vrijwilligers enz.) of op het stagebedrijf. De interne vertrouwenspersoon luistert naar de leerling en samen met de leerling kijkt hij wat er moet gebeuren. Mocht dit uitmonden in een officiële klacht, dan verwijst de interne vertrouwenspersoon de leerling door naar de externe vertrouwenspersoon of naar de Helicon Klachtencommissie. De klachtenregeling is ter inzage op school beschikbaar en te vinden op MijnHelicon en de website. 52 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

28 Interne vertrouwenspersonen klachten 6. Het College van Bestuur beslist wat ze 7. De Landelijke Klachtencommissie strafbare feiten. Onveilige situaties regeling Helicon VMBO Nijmegen met het advies doet en laat dat aan onderzoekt de klacht en adviseert kunnen telefonisch, schriftelijk, monde- Mw. M. Booltink alle partijen weten. het College van Bestuur t.a.v. de ling of per worden gemeld op Dhr. H. Driessen 7. Indien de klager, na de gevolgde afhandeling van de klacht. het volgende adres: Externe vertrouwenspersonen (klachtenregeling Helicon Opleidingen) Heliconprocedure het nog niet eens is met de uitspraak van de zaak, kan de klager de klacht voorleggen aan de Klachtenroute voor examenklachten Centraal Meldpunt sociale veiligheid (Helicon Opleidingen) Dhr. drs. P.L.G. Goderis Landelijke Klachtencommissie. In het examenreglement staat deze route Kooikersweg 2 T (026) De Landelijke Klachtencommissie omschreven. Het examenreglement is te 5223 KA s-hertogenbosch M onderzoekt de klacht en adviseert downloaden van MijnHelicon > examen. T p.goderis@upcmail.nl Dhr. drs. A.N.G.J. Koot M tom.kootha@gmail.com het College van Bestuur t.a.v. de afhandeling van de klacht. Klachtenroute voor overige klachten Melden van onveilige situaties op school De essentie van het veiligheidsbeleid voor en door Helicon Opleidingen is: E socialeveiligheid@helicon.nl Helicon Klachtencommissie Kooikersweg KA s-hertogenbosch T (088) (Helicon Opleidingen) Overige klachten gaan bijvoorbeeld over aantrekkelijk onderwijs in een veilig E HeliconKlachtenCommissie@helicon.nl begeleiding van leerlingen, toepassing schoolklimaat. Om een veilige leer- en Mw. A. Kuijs van strafmaatregelen, beoordeling van werkomgeving te creëren wil Helicon Landelijke klachtencommissie en T leerlingen of de schoolorganisatie. Opleidingen zicht krijgen op incidenten klachtmeldingen annemariekuijs@am2change.nl 1. De klacht wordt besproken met de en voorvallen op verschillende vestigin- Landelijke klachtencommissie Klachtenroute Helicon Opleidingen (samenvatting) betrokkene (de interne vertrouwenspersoon kan luisteren en adviseren). 2. Komt men er samen niet uit, dan kan gen. Daarom heeft het College van Bestuur een centraal meldpunt voor onveilige situaties ingesteld. Het Stichting Onderwijsgeschillen is een landelijke organisatie die binnen de onderwijssector landelijke commissies Klachtenroute bij machtsmisbruik men bij de directeur terecht. meldpunt is ingesteld voor de registra- in stand houdt voor de behandeling van 1. Neem contact op met de interne 3. Indien ook dan de klacht niet naar tie van onveilige situaties en is een geschillen, bezwaren, beroepen en vertrouwenspersoon van de vesti- tevredenheid wordt afgehandeld, onderdeel van het geïntegreerd klachten van het primair- tot het ging. kan men zich wenden tot de Helicon veiligheidsbeleid. wetenschappelijk onderwijs. 2. De interne vertrouwenspersoon Klachtencommissie. luistert en adviseert. 4. De Helicon Klachtencommissie neemt Leerlingen, ouders en medewerkers Onderwijsgeschillen 3. Indien nodig verwijst de interne de klacht in behandeling en adviseert kunnen onveilige situaties melden bij t.a.v. Landelijke Klachtencommissie vertrouwenspersoon door naar de het College van Bestuur. de directeur. Hij draagt zorg voor de Onderwijs externe vertrouwenspersoon. 5. Het College van Bestuur beslist wat ze registratie bij het Centraal Meldpunt. Postbus Mochten stap 1 tot en met 3 niet tot met het advies doet en laat dat aan Mocht u hier geen gehoor vinden, dan is 3508 AD Utrecht het gewenste resultaat leiden, dan alle partijen weten. het ook mogelijk rechtstreeks het T (030) kan een klacht ingediend worden bij 6. Indien de klager, na de gevolgde meldpunt te benaderen. Zaken die bij E info@onderwijsgeschillen.nl de Helicon Klachtencommissie. Heliconprocedure het nog niet eens is het Centraal Meldpunt moeten worden onderwijsgeschillen.nl 5. De Helicon Klachtencommissie neemt met de uitspraak van de zaak, kan de gemeld zijn: seksuele intimidatie, de klacht in behandeling en adviseert klager de klacht voorleggen aan de agressie en geweld, pesten, discrimina- het College van Bestuur. Landelijke Klachtencommissie. tie/racisme, ernstig wangedrag en/of 54 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

29 Klachtenmeldingen over machtsmisbruik (landelijk) Er zijn verschillende vormen van machtsmisbruik, bijvoorbeeld seksuele intimidatie, seksueel misbruik, ernstig psychisch of fysiek geweld, discriminatie, onverdraagzaamheid, fundamentalisme, radicalisering, extremisme. Als een leerling op school geconfronteerd wordt met bovenstaande signalen, dan kan hij contact opnemen met een van de vertrouwensinspecteurs. Het telefoonnummer van het Meldpunt vertrouwensinspecteurs is (tijdens kantooruren en tegen lokaal tarief). Vragen over het onderwijs Inspectie van het Onderwijs onderwijsinspectie.nl Rijksoverheid rijksoverheid.nl Bijlage 1: Namen en functies medewerkers Bijlage 2: Overeenkomst vrijwillige ouderbijdrage B 56 57

30 Bijlage 1: Namen en functies medewerkers De en zijn bereikbaar via het algemene adres van de school: Naam Functie Naam Functie Mw. A. van Beers Mw. L. Knegtel Mw. M. Booltink Dhr. C. Kregting teamleider bovenbouw Mw. J. Burgers Mw. I. Kruit en leerjaar- en stagecoördinator Mw. A. Davids Mw. S. Kuster remedial teacher Mw. M. Davidse en stagebegeleider Mw. E. Langenhuizen Mw. J. Dibbits en leerjaarcoördinator Mw. L. van der Leeuw Mw. M. Donkers teamleider onderbouw Dhr. T. Lepoutre Dhr. P. van Duifhuizen Mw. T. van Limmen en examencoördinator Dhr. H. Driessen stagebegeleider Mw. D. Maas Mw. A. van den Eeckhout Mw. J. Michiels Dhr. L. van Es Mw. M. Naus Mw. H. Gerrits huishoudelijke dienst Mw. L. Nielen Dhr. J. de Groot Mw. L. Ottenheim Dhr. B. Hakvoort Mw. T. te Pas en examensecretariaat Mw. M. Heinen Dhr. H. van der Pluijm Mw. H. Hendriksen administratie Dhr. J. Remmers conciërge Dhr. J. van Hoek Mw. J. Roelofs orthopedagoog Mw. B. Hoeks Mw. A. Roelvink Mw. J. Hormes-van den Broek Dhr. P. Rutten Mw. F. Hummelman Mw. A. Thorn Leeson accountmanager Dhr. P. Isenia conciërge Mw. D. Tiggelovend-Geurts directeur Mw. I. Jagers en leerjaarcoördinator Mw. W. Trentelman schoolmaatschappelijk werk Dhr. A. de Jong en leerjaarcoördinator Mw. M. Verbeek stagebegeleider en decaan Mw. S. de Jong en roostermaker Dhr. N. Verkuijlen zorgcoördinator Dhr. F. de Jonge onderwijsassistent buiten Dhr. W. Verwaaij Mw. Z. Khawari Dhr. P. Vissers Mw. I. Klaassen Mw. W. de Winter administratie Dhr. H. Klomp Dhr. H. van IJzendoorn 58 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

31 Bijlage 2: Overeenkomst vrijwillige ouderbijdrage OVEREENKOMST VRIJWILLIGE OUDERBIJDRAGE SCHOOLJAAR Helicon VMBO Nijmegen, leerjaar 1 t/m 4 Stichting Helicon Opleidingen, vertegenwoordigd door mevrouw D. Tiggelovend, directeur van Helicon VMBO Nijmegen en OVEREENKOMST VRIJWILLIGE OUDERBIJDRAGE SCHOOLJAAR Het bestuur van de Stichting Helicon Opleidingen, zijnde het Bevoegd Gezag van Helicon VMBO Nijmegen, vertegenwoordigd door D. Tiggelovend (directeur) verder te noemen: de school en De heer/mevrouw:. (dan wel bij meerderjarigheid van de leerling, de leerling zelf) Leerling opleiding/klas zijnde de wettelijke vertegenwoordiger van geboortedatum Leerling nummer: bij minderjarige leerling wettelijk vertegenwoordigd door: wonende te de heer/mevrouw zijn met elkaar overeengekomen dat de school de onderstaande aangekruiste producten, diensten en activiteiten aanbiedt aan de leerling en dat de leerling/wettelijk vertegenwoordiger het betreffende bedrag hiervoor aan de school zal betalen. Aankruisen wat van toepassing is. 1 VRIJWILLIGE OUDERBIJDRAGE Boeken en readers De schoolboeken gaan via de boekhandel Van Dijk. Bedrag in 2 Projectweken Leerjaar 1: 7,00 nvt nvt nvt Leerjaar 2: 10,00 nvt nvt nvt Leerjaar 3: 10,00 nvt nvt nvt Leerjaar 4:Kamp Rowaldhoeve oktober ,50 nvt nvt nvt 3 Vieringen en schoolfeesten 1 t/m 4 7,00 4 Sportdagen/excursies 1 t/m 3 5,00 nvt 5 Laatste schoolweek 1 t/m 3 12,50 nvt 6 Huur kluisje 15,00 Bij het huren van een kluisje ontvangt u een kluissleutel, bij verlies kunt u een nieuwe kopen bij de administratie à 15,00. Bij het verlaten van onze school dient de originele sleutel ingeleverd te worden. 7 Efteling uitje 4 e klas (april 2018) eigenbijdrage 20,00 8 Jaarboek 4 e klas Totaal pakket 46,50 49,50 49,50 110,00 Staan er meerdere kinderen uit uw gezin tegelijkertijd ingeschreven op Helicon VMBO Nijmegen? Ja/nee (voor het tweede en evt. volgende kind geldt een reductie van 10 euro van het bedrag dat moet worden betaald voor de vrijwillige ouderbijdrage) Naam leerling.. leerjaar.. Klas 1 Klas 2 Klas 3 Klas 4 naam leerling : woonadres : postcode en woonplaats: leerjaar : verder te noemen: de wettelijke vertegenwoordiger In aanmerking nemende dat de wettelijke vertegenwoordiger (bij meerderjarigheid van de leerling: de leerling) de leerling (zich) heeft ingeschreven bij de school, welke inschrijving door de school is aanvaard. - dat de school, naast het verzorgen van het regulier, op diplomering gericht onderwijs zich tevens sterk maakt voor een verdieping van het onderwijs door middel van diverse activiteiten, die ten doel hebben de maatschappelijke- en persoonlijke ontwikkelingen van de leerling te bevorderen; - dat voor de genoemde activiteiten volgens artikel 27 lid 2 Wet op Voortgezet Onderwijs (WVO) een overeenkomst voor een ouderbijdrage gesloten kan worden; - dat deze ouderlijke bijdrage vrijwillig is, zodat deze overeenkomst niet behoeft te worden aangegaan, maar wanneer deze overeenkomst is ondertekend er wel een verplichting tot betaling van de overeengekomen bijdrage door de wettelijke vertegenwoordiger bestaat; - dat de wettelijke vertegenwoordiger het van belang acht dat de leerling naast het regulier onderwijs tevens deelneemt aan de door de school verzorgde activiteiten en bereid is de daaraan verbonden kosten aan de school te betalen; - dat de wettelijke vertegenwoordiger door het aangaan van deze overeenkomst ook afspreekt de daarin opgenomen bijdrage aan de school volledig en tijdig te betalen. Verklaren te zijn overeengekomen: - De wettelijke vertegenwoordiger wenst de leerling gebruik te laten maken van c.q. deel te laten nemen aan de diensten of activiteiten zoals beschreven is in de schoolgids. - De wettelijke vertegenwoordiger betaalt het hiervoor vermelde totaalbedrag binnen 30 dagen nadat de school voor toezending van de nota heeft gezorgd. -Op de achterzijde van deze overeenkomst kunt u per onderdeel aankruisen waar u de vrijwillige bijdrage voor wilt betalen. Het niet intekenen op een dienst of activiteit dan wel niet (tijdige) betaling van de daaraan verbonden kosten betekent dat de leerling van de desbetreffende diensten en activiteiten is uitgesloten. -Er geldt voor de ouderbijdrage (bij meerdere kinderen op school) een reductieregeling. Deze regeling is gebaseerd op het aantal kinderen van de wettelijke vertegenwoordiger dat als leerling op de school is ingeschreven en houdt in een korting van 10,- voor het tweede en volgende kind, op het totaalbedrag van de ouderbijdrage per kind. -Na het aangaan van de betalingsverplichting kan in uitzonderlijke omstandigheden op verzoek van de wettelijke vertegenwoordiger voor een gedeelte of voor het geheel een kwijtscheldingsregeling toegepast worden. Hiervoor moet contact opgenomen worden met de vestigingsdirecteur van de school. -Deze overeenkomst wordt aangegaan voor schooljaar Aldus overeengekomen en opgemaakt te. d.d Handtekening wettelijke vertegenwoordiger/debiteur Gelieve deze overeenkomst vóór 15 augustus 17 op te sturen naar: Helicon VMBO Nijmegen t.a.v. Back Office Noord FA Antwoordnummer VB Velp Handtekening D. Tiggelovend-Geurts Directeur Helicon VMBO Nijmegen 60 Helicon VMBO Nijmegen Schoolgids

32 Wat te doen bij Ziek melden Via (024) (administratie) Afspraak met het management en of andere medewerkers Via (024) (administratie) Colofon Schoolgids Helicon VMBO Nijmegen Beter melden Betermeldbriefje met opgaaf van aantal dagen ziekte bij administratie. Betermeldbriefje is te downloaden via MijnHelicon Verlof aanvragen Dit kan via het formulier Aanvraag verlof (te downloaden via MijnHelicon). Het formulier dient ingeleverd te worden bij de administratie of teamleider. Redactie Accountmanager Helicon VMBO Nijmegen Coördinatie en eindredactie Helicon Opleidingen, Stafdienst Waar in de teksten gebruik gemaakt is van de mannelijke vorm, mag ook de vrouwelijke vorm gelezen worden. Waar ouders vermeld staat is de informatie ook voor verzorgers bestemd