excursiegids sponsored by OPDRACHTGEVERS MET DE WERKEN BIJ VERSCHILLENDE Voor meer informatie, kijk op ZEKERHEID VAN EEN VAST

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "excursiegids sponsored by OPDRACHTGEVERS MET DE WERKEN BIJ VERSCHILLENDE Voor meer informatie, kijk op ZEKERHEID VAN EEN VAST"

Transcriptie

1 excursiegids WERKEN BIJ VERSCHILLENDE OPDRACHTGEVERS MET DE ZEKERHEID VAN EEN VAST CONTRACT? Bij YACHT kun je aan de slag als Projectmanager Projectleider Constructeur Risk-engineer Werkvoorbereider Opzichter Beleidsmedewerker Preventist / inspecteur Bouwplantoetser Voor meer informatie, kijk op of mail naar Niels.colet@yacht.nl YACHT INTERIM-PROFESSIONALS. VAN BETEKENIS. 7-9 juni 2007 samengesteld door studenten van de opleiding Bouwkunde

2 index gebouwen 01 Eiffeltoren 02: Palais de Chaillot 03: Grand Palais 04: Petit Palais 05: Notre Dame 06: le Louvre het oude gebouw 07: le Louvre de nieuwe entree 08: Arc De Thriomphe Du Carrousel 09: La Grande Arche 10: Cité Universitaire Nederland 11: Cité Universitaire Brazilië 12: Cité Universitaire Zwisterland 13: Le Corbusier Villa la Roche 14: Le Corbusier Villa Savoye 15: CNIT 16: Notre Dame de Pentecote 17: Opéra Bastille 18: Opéra Garnier 19: Dôme des Invalides 20: het Pantheon 21: Sacre Coeur 22: Parc André Citroën 23: Galeries Lafayette 24: Musée D Orsay 25: Forum Des Halles 26: Centre Pompidou 27: Parc de la Villette pack en folies 28: Parc de la Villette Museum en Geode 29: Parc de la Villette Cité de la Musique 30: Bibliotheque National de France 31: Institut du Monde Arabe 32: Musée du Quai Branly 33: Samaritaine Beaubourg 34: Palais de Tokyo 35: Paleis van Versailles inhoudsopgave Programma Excursie 2 Parijs toen 5 Parijs nu 15 Gebouwbeschouwingen 47 Krante-artikelen 180 Bronvermelding 182 Deelnemers Excursie 183 Metrokaart Parijs + gegevens hotel 185 groepsfoto excursie 2007 de excursiegroep uit 2003 onder de Eiffeltoren 2 Algemeen Algemeen 3

3 programma excursie (onder voorbehoud) de geschiedenis van Parijs Donderdag 7 juni uur opstappen in Vlissingen uur opstappen in Goes 04:50 uur opstappen in Bergen op Zoom. In de bus regelen we de kamerindeling. 10:00 uur Villa Savoye 11:00 uur start rondrit langs de rand van Parijs met o.a. Parc André Citroën, Cité Universitaire La Defense en Parc de la Villette lunch in de bus (zelf meenemen) 14:00 uur aankomst hotel en verdelen kamers 14:30 uur uitreiken metrokaarten en vertrek naar het centrum. Vrijdag 7 juni 2007: uur Gezamenlijk ontbijt 08:45 uur Check Out uit het hotel 09:00 uur bezoek gebouwen in de binnenstad van Parijs uur vrij in te vullen door de studenten 21:30 uur vertrek bus van onder de Eiffeltoren aankomst 9 juni 2007 van af 03:00 uur Hotel Etap Hotel Paris La Villette 19ème57-63, Avenue Jean Jaurès PARIS; FRANCE Tel : (+33) ; Fax : (+33) Verder nog eten en drinken kun je op eigen gelegenheid. Je dient zelf eten en drinken voor in de bus mee te nemen; we stoppen wel geregeld onderweg, zodat je ook wat kunt kopen. beddengoed is beschikbaar in het hotel, neem dit niet mee. handdoeken (+ washandjes) wel zelf meenemen je krijgt van ons een excursiegids met hierin voornamelijk informatie over de architectuur van Parijs. neem je collegekaart mee: hiermee kan je bij musea e.d. veel korting krijgen. aan het einde van de reis verzamelen de docenten van de opleiding alle foto s voor een gezamelijke DVD. Neem eventueel je USB-kabeltje mee! telefoonnummer docenten vanuit Parijs: Hoe het begon 4500 jaar voor Christus is op het eiland Ile de la Cité, wat in de Seine ligt, een Gallische nederzetting ontstaan. Deze nederzetting wordt vooral bewoond door vissers. Veel later, 800 voor Christus, trekken de Galliërs weg van het eiland om klimatologische problemen. 500 jaar later heeft de Keltische Parisii stam een nederzetting gesticht op het eiland. Het gebied om het eiland is moerassig door overstromingen van de Seine. De grond was hierom erg vruchtbaar. De Kelten leefden van de landbouw en handel. De nederzetting bestond uit niet meer dan hutten op het eiland in de Seine. In het jaar 53 voor Christus viel het Romeinse rijk onder leiding van Ceasar de nederzetting aan en bezette het. De Seine werd door de Romeinen overbrugt. Bij die oever bouwden ze een Mercuriustempel. Dit was de eerste tempel in dit gebied. Ook verstedelijkten ze het eiland aan de linker oever. De Romeinse bezetting van Parijs duurde driehonderd jaar en pakte uiteindelijk gunstig uit voor de stad. De Romeinse architecten, of Quiriten, Badhuis boulevard St. Michel en St.-Germain waren vastberaden het dorpje uit te bouwen tot een beschaafde stad. Ze bouwden markten, tempels, badhuizen, bruggen, villa`s, een circus (een heel bekend arena waar veel circussen werden gehouden van de Ärènes de lutèce, deze werd in de tweede eeuw gebouwd), een aquaduct en een netwerk van rechte wegen die de districten afbakenden; een ontwerp dat de Romeinen ook voor hun militaire kampementen gebruikten. Aan het eind van de Romeinse overheersing had Parijs ongeveer 8000 inwoners. De badhuizen die de Romeinen bouwden staan er nog steeds aan de boulevard St. Michel en St.-Germain. Er zijn nog veel meer restanten terug te vinden van de Romeinen onder het huidige Notre Dame. Het gebied had nu ongeveer 8000 inwoners. In het jaar 285 rukken de barbaren op en vernietigen de hele stad door brandstichting. Jaren later (in 360) wordt Julien uitgeroepen tot keizer. De stad Lutetia wordt nu Parijs, de naam komt van het Keltische woord boot. Parijs ging in de aanval. Het eerste wat Parijs in wilde nemen in het jaar 451, zijn de Hunnen. Dit lukte hun niet. De Hunnen worden in de strijd geleid, deze strijdt noemt men de Attila Hun. De Parijzenaren wilden vluchten, maar een geestelijke verteld hen dat ze moeten blijven om Parijs te verdedigen. Zo weten ze uiteindelijk de aanvallers te verslaan. Clovis, de leider van de Fransen, verslaat de Romeinen in het jaar 485. Ook neemt hij Parijs in en benoemd het tot de hoofdstad van het Merovingingsen-Rijk. Op de plek waar hij wordt begraven wordt een Basiliek gebouwd. Later wordt hier het Pantheon gebouwd. Tot op de dag van vandaag worden hier de belangrijke Fransen begraven. Parijs bleef groeien, de stad kende nu inwoners. De handel in luxe artikelen gaf Parijs de bijnaam de stad van de luxe, en stond ook bekend als het centrum van kennis en macht. De kerk speelde hierin 4 sponsored Algemeen by Parijs toen 5

4 4500 BC AD een belangrijke rol in het intellectuele en spirituele leven en was de motor achter onderwijs en technologische vooruitgang, zoals het droogleggen van land en het graven van kanalen. Heel Parijs was in 535 volgebouwd met kerken. Het meest beroemde gebouw (geweid aan st. Etienne) was een bescheiden kerk op het eiland Ile de la Cité. Rond het jaar 1000 wordt dit de Notre Dame. Een ander bekend klooster wat toen gebouwd is, is het st. Germain des Pres, dit klooster is meerdere malen vernietigd en weer herbouwd. In het jaar 751 waren de koningen uit Parijs vertrokken en raakte Parijs in verval. De handel trok weg uit de stad. Parijs was niet langer een stad vol prachtige ruïnes. Het was wel prachtig genoeg om gierigaards aan te trekken. Vooral de Teutonen, die als aasgieren de omgeving van Parijs afkamden. De Normandiërs, afstammelingen van de Vikingen, kwamen op de stad af omdat Parijs, volgens verhalen, vol met goud en zilver zou zijn. Tijdens de eerste helft van de negende eeuw kreeg Parijs te kampen met steeds nieuwe indringers die tijdens de tocht over de Seine eerst Bourgondië vernietigde en daarna de hoofdstad plunderden en meerdere keren in brand zetten. Notre Dame Die keren dat de stad de indringers buiten de poort wist te houden, was dit alleen in ruil voor veel kostbaarheden. In 886, het jaar van de laatste Normandische expeditie, was Parijs moegestreden, elke kerk leeggeroofd en de bevolking gedecimeerd. In 911 maakte koning Karel de Simpele een einde aan de Normandische dreiging door barbaren het gebied ten westen van Gallië te geven, dat later Normandië zou worden. Toen de vrede terugkeerde werden de laatste Karolingen, de indringers die stad hadden laten leegplunderen en platbranden, de stad uitgegooid en viel de macht in handen van het leger. Odo (ook wel Eudes genoemd), hertog van Parijs, die de stad was blijven beschermen, riep zichzelf uit tot koning en luidde het begin in van het Capetiaanse rijk. Eindelijk de Capetianen, aan wie de Parijzenaars zoveel te danken hadden! In het jaar 987 ontstond er voor Parijs een nieuw commercieel tijdperk. De moerassen werden drooggelegd en de stad kon zich goed uit gaan breiden. De oude kerk van St-Etienne werd in 1163 afgebroken om plaats te maken voor de Notre Dame. In 1163 besloot bischop Maurice de Sully de kathedraal Notre-Dame te bouwen op de plek van de oude kerk St-Etienne. Voor die tijd was de kathedraal een ongewoon en zeer uitdagend staaltje architectuur. Het was wonderbaarlijk gebouw met kruisgewelven en grote ramen waardoor het licht naar 6 Parijs toen sponsored de geschiedenis van Parijs binnen kan vallen. De bouw van de Notre-Dame was een enorme klus waarbij twee eeuwen lang in totaal arbeiders, architecten en kunstenaars uit Parijs werkten aan een echt meesterstuk dat pas aan het begin van de veertiende eeuw klaar was. Toen in 1180 Filips II aan de macht kwam, liet hij de stad renoveren en straten aanleggen. Hij bouwde fonteinen die werden gevoerd met water uit de rivier de Belleville en zorgde voor omleidingen voor het afvalwater, dat richting een open riool in de buitenwijken van de stad spoelde. Hij ontwikkelde ook een vuilophaalsysteem, waarvoor hij kustbewoners Parijs rond 1180 inschakelde die afval op openbare afvalbergen deponeerden. Dit afval zou zich door de eeuwen heen ophopen en uiteindelijk de heuvel vormen waarop het Parc Buttes-Chaumont ligt. Ook is in dit jaar het Louvre gebouwd. Het Louvre was oorspronkelijk een vesting en het nam maar liefst 43 jaar in beslag om dit te bouwen. Nog eens 10 jaar later besloot de koning dat de welgestelde moesten meebetalen aan de omheining van de stad. Zo werd Parijs verdedigd tegen de aanvallen van buitenaf. In 1215 werd de Parijse universiteit opgericht, dit is goed voor de status van de stad. In het jaar 1246 liet de koning de st. Chappelle bouwen, dit werd door de koning gebruikt als slaapkamer, nu is het een gerechtshof. Het gebouw wordt gezien als een van de grootste architectonische meesterwerken van de westerse wereld en was uitgevoerd in Gotiek. De bouw duurde ongeveer 2 jaar. Een Fransman wordt koning in het jaar 1340, ten nadele van een Engelse troonopvolger. Dit was mede Parijs rond 1580 de oorzaak van de 100-jarige oorlog. Er brak een periode van honger en epidemieën aan. 8 jaar later wordt Parijs getroffen door de pest, al snel lagen de straten vol met lijken. Het Franse hof vestigt zich in 1364 in het Louvre, de forten Bastille en Vincennes. Bij het fort de Bastille wordt in 1380 de bekende gelijknamige gevangenis gebouwd. Jeanne d Arc bevrijd een aantal Franse steden van de Engelsen in 1420 tijdens de 100-jarige oorlog. Toen ze in 1429 Parijs wilde bevrijden, mislukte dit. 7 jaar later trekken de Engelsen zich terug uit Parijs. In 1453 eindigde de 100-jarige oorlog eindelijk. Parijs was er zeer slecht aan toe, de stad lag voor een groot deel in puin. In 1470 wordt de allereerste drukpers ter wereld in gebruik genomen in Parijs. In 1528 voltooide Frans I de herbouw van de stad, en ging hij het Louvre bewonen nadat deze ook gerestaureerd was. Dit was het tijdperk van de hoge Renaissance en de stadsvernieuwing naar Italiaans voorbeeld. In deze periode was de architectuur nog Gotisch. In deze tijd zijn de eerste lantarenpalen gekomen. In 1548 had Parijs ongeveer inwoners, huizen met minimaal drie verdiepingen, 16 fonteinen, 40 badhuizen, een aquaduct in aanbouw en ongeveer 50 religieuze Parijs toen by 7

5 4500 BC AD gebouwen. Als laatste teken van de Renaissance werd de triomfboog van Porte St-Antoine gebouwd, die zou fungeren als model voor de poorten van St-Dennis en St-Martin die onder Lodewijk XIV werden opgetrokken. In 1589 verbeterd Hendrick IV de riolering en de infrastructuur. De beroemde brug Pont Neuf wordt ook in dit jaar voltooit. Dit is de alleroudste brug in Parijs die nog bestaat. In 1609 begint de bouw van place Royale. Dit was het eerste plein dat in Parijs gebouwd is de huizen zijn symmetrisch gebouwd rond een open ruimte. In 1800 zal dit plein omgedoopt worden in Place des Pont Neuf Voyages. de geschiedenis van Parijs Het jaartal 1610 betekende het einde voor de al 57 jaar regerende Franse koning Hendrik IV. Op 14 mei werd de koning vermoord door een fanatieke monnik genaamd François Ravaillac die geen vertrouwen had in deze koning. De koning zou worden opgevolgd door zijn zoon Lodewijk XIII, maar omdat Lodewijk XIII toen slechts 8 jaar oud was trad zijn moeder Maria de Medici op als leider. Op 13 jarige leeftijd werd hij in 1615 meerderjarig verklaard en trouwde hij met Anna van Oostenrijk, de dochter van Filips III van Spanje. In 1617 liet de koning de regeringszaken over aan zijn vriend de hertog van Luynes, hiermee ontnam hij zijn moeder van haar taak. Hertog van Richelieu en bisschop van Luçon, beter bekend als kardinaal Richelieu wilde zich opwerken in de kroonraad. Met het beleg van La Rochelle (1628) brak hij de machtspositie van de protestanten, die al hun privileges verloren, behalve gelijkberechtiging voor de wet en het recht op vrijheid van eredienst. Henri IV Tegenover de Rijksgroten trad de kardinaal even kordaat op. De moeder, de echtgenote en de broer van de koning Gaston van Orléans zwoeren daarom dat zij Richelieu zouden breken. Op 10 November 1630 liet de koning zijn moeder verbannen nadat zij hem heeft laten kiezen tussen haar en zijn knecht. Verder werden verschillende hoge edellieden vermoord omdat ze beschuldigd werden van hoogverraad tegen Richelieu en zijn complot. Verder werden er belastingen ingevoerd, die volgens de kardinaal en de koning de grootheid van Frankrijk in stand moesten houden. Belangrijke gebouwen uit de periode De belangrijkste gebouwen die in de tijd 1610 tot 1789 in Parijs belangstelling wekten zullen we even kort toelichten. Tot deze gebouwen horen: Les Invalidess (1671) Pantéon (1789) Palais Cardinal ( 1632) Bastille Palais du Luxembourg (1615) Saint-Sulpice (1646) Kasteel van Versailles(1624) Place du Vendome (1763) Porte Saint Denis Palais du Luxembourg (1615) groepsfoto van de excursiegroep uit 2003 in Parc André Citroën 8 Parijs toen sponsored Parijs toen Palais du Luxembourg by 9

6 Het Palais du Luxembourg is gelegen in het 6e arrondissement in Parijs. Er werd in 1615 met de bouw begonnen onder leiding van architect Salomon de Brosse. De opdrachtgeefster was Maria de Medici. In 1625 betrad ze het paleis, maar haar verblijf was van korte duur omdat ze werd verbannen naar Keulen. Tijdens de revolutie werd het paleis gebruikt als gevangenis. Later werd het paleis een samenkomst voor verschillende parlementaire vergaderingen. Tussen 1836 en 1841 breidde Alphonse de Gisors het gebouw uit. Kasteel van Versailles (1624) Om zijn macht te tonen liet Lodewijk buiten Parijs een geheel nieuw paleis bouwen, genaamd Versailles. Het Kasteel van Versailles ligt, zoals de naam al zegt, niet in Parijs. Het heeft echter wel te maken met de geschiedenis van Parijs. Versailles ligt 20 km ten westen van Parijs. In 1624 kwam er een jachtslot voor koning Lodewijk XIII. Na 1661 werd het in opdracht van Lodewijk XIV uitgebreid tot paleis, onder architect Luis Le Vau. In 1680 werd het paleis onder architect Jules Hardouin-Mansart enorm uitgebreid en tot zijn huidige vorm verbouwd. Het interieur werd door Charles le Brun ontworpen. Het is één van de grootste kastelen van de wereld en het grootste van Europa. Er word geschat dat er op het einde van de regeerperiode van Lodewijk XIV dagelijks zo n 3000 tot hovelingen in het kasteel bevonden. Het kasteel was ook het regeringscentrum en het militaire hoofdkwartier van Frankrijk. Palais Cardinal (1632) In opdracht van kardinaal de Richelieu werd het palais Cardinal gebouwd onder architect Jacques Lemercier. De bouw startte in In 1642 stierf de kardinaal en liet hij het paleis na aan Lodewijk XII. Deze stierf echter vlug, waardoor hij het op zijn beurt aan zijn weduwe Anna van Oostenrijk, samen met haar zoon Lodewijk XIV. In 1648 verliet zij het paleis noodgedwongen door de opstand van de Fronde. Toen Lodewijk XIV terug in de hoofdstad kwam stelde hij het gebouw ter beschikking aan Henriette van van Frankrijk en daarna aan haar dochter Henriette van Engeland. Toen deze plotseling overleed schonk Lodewijk het aan haar en zijn eigen broer Filips van Orléans. In 1780 viel het gebouw toe aan Louis-Philippe van Orléans, die het liet verbouwen door architect Victor Louis. Porte Saint Denis Om de overwinningen van Lodewijk XIV te vieren werd in 1674 de Porte Saint-Denis gebouwd in Parijs. Dit is een triomfboog ter ere van onder andere de Kasteel van Versailles de geschiedenis van Parijs overwinning bij de Rijn. In de zijkant van de boog zijn enkele beelden uitgesneden. Een huilende vrouw met daaronder de verdwenen plaatsen bij de rijn en andere in plekken in Nederland waar is gevochten. De Arc de Triomf is dus niet de eerste triomf boog die in Parijs is gebouw. Saint-Sulpice (1646) De Saint-Sulpice kerk staat in de gelijknamige wijk in Parijs. De bouw hiervan is begonnen in Pas 32 jaar later was het koor gereed waarna er 50 jaar niets gebeurde met het gebouw. In 1732 ontfermde men zich over de façade. De zuidtoren is nooit afgemaakt. De kerk is gebouwd op de ruïnes van een oude tempel gewijd aan de godin Isis. De kerk werd bij het grote publiek bekend nadat ze was genoemd in de bestseller de Da Vinci Code Les invalides (1671) Dit monument bestaat uit drie gebouwen, namelijk het Hôtel National des Invalides, de Eglise St-Louis en de Dôme des Invalides. Het monument is gelegen in het 7e arrondissement in Parijs. Het werd gebouwd om onderdak te bieden aan de invalide soldaten van de vele oorlogen. Deze waren voorheen aangewezen op een klooster of ze werden bedelaar. Het Hôtel National des Invalides met de Eglise St-Louis werden ontworpen en gebouwd tussen 1671 en 1676 door de architect Libéral Bruant. De Dôme des Invalidess werd gebouwd tussen 1677 en 1735 door de architect Jules Hardouin-Mansart. De Dome bestaat uit een koepelkerk met een vergulde koepel. De Dome dient niet alleen als onderdak maar ook als grafkelder van belangrijke personen. Zelfs Napoleon ligt begraven in deze Dome. Place Vendome Place Vendome is een achthoekig plein vlak bij het centrum van Parijs. Het plein is gemaakt van 1686 tot Napoleon liet hier later een tientallen meters hoge kolom neerzetten genaamd de Colonne de Vendôme. In 1763 werd de Place de la concorde gebouwd. Dit is ook een achthoekig plein met een kolom alleen is dit plein een stuk groter. Het plein is maarliefst 8 hectare groot en er staat een 23 meter 10 Parijs toen sponsored Porte Saint Denis Parijs toen Dôme des Invalides by 11

7 hoge obelisk in het midden van het plein, ook wel de naald van Cleopatra genoemd. Bastille In de 17e eeuw werd dit bouwwerk verandert in een gevangenis. Vele beroemde gevangenen hebben hier gezeten, waaronder de man in het ijzeren masker. Op 14 juli 1789 werd de Bastille bestormd door een grote menigte. Deze bestorming is het symbool van de start van de Franse Revolutie. Dit gebouw werd vooral belangrijk na In 1784 werd begonnen met de Mur des Fermiers généraux, ook wel de muur van de boeren genoemd. Deze 24 kilometer lange stadsmuur diende niet voor de verdediging van de stad, maar om de tolheffing in goede banen te leiden. Hierdoor kon je Parijs niet in met goederen zonder er belasting over te betalen aan de Ferme générale. Pantéon (1789) Het Pantéon is gelegen in het 5e arrondissement in Parijs. Er werd in 1758 met de bouw begonnen en in 1789 was het gebouw klaar. Het werd gebouwd in opdracht van Lodewijk XV die beloofd had, wanneer hij zou herstellen van een ziekte, een kerk zou De naald van Cleopatra bouwen. De architect was Soufflot. De afmetingen van het gebouw zijn 110 meter lang bij 84 meter breed en 83 meter lang. Sinds 1885 is het officieel een tempel voor grote Fransen. Sins 1791 zijn er zo n 50 mensen bijgezet. de geschiedenis van Parijs De Franse Revolutie in Parijs Enkele jaren voor de revolutie liet Lodewijk de 16de een nieuwe Mur de Fermiers Generaux aanleggen. Dit was niet bedoeld om de staat te verdedigen, maar om meer belastingen te kunnen heffen. De Mur de Fermiers Generaux komt overeen met het tracé van de huidig buitenste boulevards. Het begin van de Franse Revolutie is een oorzaak geweest van veel schade aan het architecturaal en kunst patrimonium van Frankrijk. De revolutie is wel het begin geweest van de democratie en de huidige Westerse waarde van onze maatschappij. De revolutie begon op 14juli 1789 met de bestorming van de Bastille. De Bastille was de gevangenis die sinds die Middeleeuwen gebruikt werd om de vijanden van de monarchie in op te sluiten. Tevens was de Bastille voor het gewone volk min of meer het symbool van de onderdrukking geworden. De gevangenen die in de Bastille zaten ( ten tijde van bestorming waren dat er maar 8) werden bevrijd en de Bastille werd afgebroken. De Staten Generaal werd opgeheven en men richtte de Nationale volksvergadering op waarin bepaald werd dat het feodalisme opgeheven Een guillotine uit 1868 werd. Feodalisme was een middeleeuwse oplossing voor de enorme chaos die er na de val van het Romeinse Rijk was ontstaan. Dit zorgde voor orde en hiërarchie. Na de zogenaamde liberale fase brak de terreur aan en werden de TuIlerieën (koninklijke Paleizen) ingenomen en Lodewijk XVI werd na een mislukte ontsnappingspoging ter dood gebracht met een guillotine. Na Lodewijk volgde zijn vrouw en nog andere mensen die volgens de radicalen verdachte personen waren. Het Christelijke geloof werd verboden en alle grenzen werden gesloten waaronder ook de pas gebouwde Madeleine. Er werd meteen met een nieuwe jaartelling begonnen, omdat men wilde geloven dat er geen verleden meer was. De terreur liep na ongeveer een jaar ten einde. In de rust die volgde nam een jonge generaal de macht. Toen het er op leek dat de onrust weer zou toenemen door de instabiele regering. De tijd van Napoleon Bonaparte brak aan. Napoleon vestigde Pantéon 12 Parijs toen sponsored Bastille Parijs toen Bestorming Bastille in 1789 by 13

8 zich als consul in de TuIlerieën en in 1804 kroonde hij zichzelf als keizer in de Notre Dame. De Cathédrale Notre-Dame de Paris (Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Parijs) is een in vroeg-gotisch stijl gebouwde kathedraal op het eiland in de Seine, Ile de la Cité, in het centrum van Parijs. De kathedraal werd in opdracht van Bisschop Maurice de Sully gebouwd in de tijd van Lodewijk VII. In 1163 werd met de bouw ervan begonnen waarbij de eerste steen door paus Alexander III geplaatst werd. De bouw werd in 1345 voltooid. De Notre-Dame is 130 meter lang. De twee niet-afgebouwde torens, die een hoogte hebben van 69 meter, kunnen beklommen worden en bieden een uitzicht over de stad. Door het boek De klokkenluider van de Notre- Damme geschreven door Victor Hugo in 1831 heeft de Notre-Damme zijn wereld bekendheid gekregen. Hij verzoende zich met de kerk en hij voerde administratieve systemen en ook het onderwijsstelsel in. Met Napoleon kwam de rust weer en keerde de bouwwoede weer terug. Napoleon wilde in Parijs de sfeer van het keizerlijke Rome oproepen, daarom bouwde hij de Arc de Triomphe du Carroussel. Deze triomfboog werd gebouwd in Hij liet dit monument bouwen naar aanleiding van zijn overwinningen in 1805 toen hij tot koning van Italië werd gekroond. Hij was aan de macht tot Op de boog staat het vierspan met de Godin van de vrede wat pas later in 1828 gemaakt werd. De boog hoorde vroeger bij het TuIlerieën-paleis maar dit werd door een brand verwoest in In 1806 werd begonnen met de bouw van een tweede triomfboog, de Arc de Triomphe op het plein Place de l EtoIle wat nu Place Charles de Gaulle heet. De Arc de Triomph du Carroussel De Arc de Triomphe ; De bouw werd begonnen in 1806 deze bouw duurde tot De Arc de Triomphe is een eerbetoon aan zijn legers. Bovendien hoorde het geen boog te worden maar een olifant met overgewicht en een waterspuwende slurf. De namen van de plaatsen waar Napoleon zijn overwinningen behaalde zijn binnen in het arc complex in de muren gegraveerd. Ook zijn de namen van 660 generaals en officieren in de muren gegraveerd. Onder de Arc ligt het graf van de onbekende soldaat uit 1921 sindsdien brand hier een eeuwig durende vlam. Ook bouwde hij de Madeleine kerk ter ere van la Grande Armée (Het grote leger). De Madeleine kerk is één van de bekendste kerken van Parijs en ook één die het minst lijkt op een kerk. 14 Parijs toen sponsored De Madeleine De Notre-Dame de geschiedenis van Parijs De kerk is toegewijd aan Maria Magdalena. Men begon met de bouw in de 18e eeuw. De kerk werd afgebroken tijdens de Franse Revolutie. Napoleon wilde er een tempel bouwen ter ere van zijn leger. In 1806 werd de bouw hervat en in 1842 werd de bouw beëindigd. Op dat moment had het gebouw geen bestemming meer. Uiteindelijk werd het opnieuw een kerk. Het gebouw heeft het uiterlijk van een Griekse tempel, omringd door een rij van 52 Corinthische zuilen van 20 meter hoog. Het plein rond deze kerk is het centrum van de rijkere buren. Het is omgeven door dure restaurants en exclusieve winkels. Vercolgens werden de beurs en een heel stel bruggen gebouwd. Het Louvre werd verder uitgebreid en het museum raakte vol met al dan niet gestolen kunstschatten. Ook begon hij met de modernisering van de stad. De Seine werd ingebed tussen hoge kaaimuren. Tevens werden de straten voorzien van voetpaden en gasverlichting. Onder de straten werd een uitgebreid rioolsysteem aangelegd. In 1828 reed de eerste paardentram. Parijs telde meer dan inwoners, meer dan straten werden verlicht met meer dan gasverlichte lantaarns, een 50-tal markten, 5 slachthuizen, een speciale wijnopslagplaats en openbare verkeersrijtuigen. Door industrialisering werd het lot van de arbeider ellendig. De eerste socialistische denkbeelden kwamen tot stand en waren de oorzaak van de februarirevolutie van Napoleon voerde voortdurend oorlog en had het grootste gedeelte van Europa waaronder ook het huidige Nederland in zijn macht. Aan het begin van de 19de eeuw kwam aan zijn greep op de macht in Europa een einde. Na de inval van de Pruisische, Oostenrijkse en Russische troepen in Parijs treedt hij in 1814 af en wordt verbannen naar Elba. In 1815 komt hij terug en laat hij zijn volle sterkte nog eenmaal zien met het Franse volk. Bij Waterloo word het echter verslagen en verbannen naar Sint Helena waar hij in 1821 sterft. De Franse monarchie word weer herstelt en een familielid van Lodewijk de XVI word koning Lodewijk de XVIII. In Parijs breekt opnieuw een revolutie uit in juli 1830, dit keer omdat koning Karel de X meer macht naar zich probeerde te halen. Hij legde de pers aan banden. Parijs is drie dagen het toneel van barricades en rellen, waarbij het leger niet durft in te grijpen. Karel de X vlucht naar Engeland en er volgt een wisseling van de macht, waarbij de held van de revolutie Lafayette een nieuwe koning naar voren schuift genaamd Louis Filipe. Na Louis Filipe kwam Napoleon Bonaparte aan de macht. Hij word de eerste president van de tweede republiek. Na verloop van tijd haalt hij alle macht naar zich toe en in 1851 roept hij zichzelf uit als keizer van het tweede Franse Keizerrijk. Napoleon doet ontzettend veel voor de Parijs toen De Arc de Triomphe De Madeleine kerk by 15

9 stad en bracht Frankrijk weer terug op de kaart van Europa als serieuze natie. In het tweede keizerrijk veranderde Parijs van uitzicht. De overbevolkte stad van 1 miljoen inwoners had nog altijd een middeleeuwse wegen infrastructuur. Napoleon III wilde de hygiëne verbeteren en de haarden van sociale onrust uitroeien. Daarvoor moesten zijn troepen zich snel door de stad kunnen verplaatsen. In 1853 stelde Napoleon III in Parijs een administrateur aan die in de provincie reeds zijn kwaliteiten had bewezen. Deze man was baron Haussmann. Zijn naam zou voor altijd verbonden blijven met de uitbreiding van Parijs in de negentiende eeuw. Parijs werd door Haussmann een moderne stad en hiervoor was een stedenbouwkundig plan nodig dat lang stand zou houden. In amper vijftien jaar voltooide Baron Haussmann zijn taak en herschiep de oude stad tot een modern en prestigieuze metropool. Tientallen bouwputten werden geslagen, straten werden opengelegd en complete buurten en huizenblokken werden afgebroken. Hiervoor kwamen brede boulevards zoals de Boulevars St-Germain, St Michel, Sébastopol en de Aveneu de L Opéra, in de plaats met statige appartementenhuizen aan beide kanten. In het jaar 1857 is er een Boulevard aangelegd die genoemd is naar de stadsarchitect Baron Haussmann. Althans het grootste deel was in het jaar 1857 aangelegd. Het andere deel was pas 75 jaar later aangelegd. De boulevard kostte bijna 100 miljoen Francs. De lengte van de boulevard is 2,53 kilometer en de gemiddelde breedte is 30 meter. Met passanten per dag en met talrijke winkels, kantoren en hotels is de Boulevard Haussmann het grootste commerciële centrum van Europa. Ze staat bekend als de straat met de Grands Magasins : grote warenhuizen als Le Printemps (architect Paul Sédille, 1881) en Galeries Lafayette (architect Ferdinand Chanut,1908) zijn er gevestigd. Er bevinden zich echter ook grote appartementencomplexen; de stijl waarin ze gebouwd zijn, wordt architecture haussmannienne genoemd. Er werden nieuwe theaters (zoals de Opéra Garnier) en kerken gebouwd en er werden openbare parken aangelegd. Opéra Garnier is een operagebouw in 16 Parijs toen sponsored stadsarchitect Baron Haussman Boulevard Haussmann de geschiedenis van Parijs Parijs. Het is gebouwd tussen 1861 en Opéra Garnier is ontworpen door de architect Charles Garnier in opdracht van Napoleon III. De Opera is in 1861 ontworpen en zou geopend worden in Door de Frans-Duitse oorlog werd de opening uitgesteld tot 5 Januari Het Interieur is rijkelijk voorzien van bladgoud, fresco s en marmer. Het plafond is in 1964 beschilderd door Marc Chagall. De Steil is Neo-Barok eclectisch en potsierlijk extra vagant te noemen. Het is het grootste operagebouw ter wereld met een oppervlakte van ruim m 2. Het gebouw is 125 meter breed, 173 meter lang en 73,6 meter hoog. De opera zaal biedt plaats aan 2131 toeschouwers. De kroonluchter die in de centrale zaal hangt weegt 6 ton en werd door Garnier zelf ontworpen. Het gebouw is ondermeer bekend omdat het verhaal dan The Phantom of the Opera zich daar Operagebouw Garnier afspeelt. Riolen en leidingen voor water en gas werden gemoderniseerd. Nu kon het verkeer zich ontwikkelen en steeg het aantal inwoners van 1 miljoen naar en het aantal voertuigen naar Parijs toen De uitbreidingen van Parijs in de loop van tijd by 17

10 nu La Belle Epoque De tijd van Belle Epoque is aangebroken. In deze tijd staat Parijs symbool voor elegantie. Een vrije vertaling voor Belle Epoque is de mooie eeuw. Na de 1e Wereldoorlog is deze naam ontstaan omdat men toen terugkeek naar de tijd voor de oorlog en men besefte toen hoe goed het allemaal was. In 1889 vond in Parijs de wereldtentoonstelling plaats (de wereldtentoonstelling werd door 3,2 miljoen mensen bezocht), de Eiffeltoren werd gebouwd, de Sacré-Coeur werd gebouwd en het was de tijd van het cabaret. De Eiffeltoren die zich bevindt op de Champ de Mars werd gebouwd voor de wereldtentoonstelling en de bedoeling was dat deze maar 20 jaar zou blijven staan. Omdat de toren goed dienst kon doen als radio toren, werd besloten om de geheel uit vakwerk opgetrokken toren te laten staan. In 1898 werd er namelijk na de ontdekking van de draadloze telefonie een radioverbinding gelegd tussen de torentop van de uit stukjes stalen delen opgebouwde Eiffeltoren en het Panthéon. In het jaar 2000 werd te toren verlicht met talloze lichtjes en schijnwerpers. Elk jaar op 14 julliet, de Gustave Eiffel nationale feestdag, wordt rond de Eiffeltoren een groots vuurwerk afgestoken ter ere van de verjaardag van de Franse Revolutie. De bouw van de Eiffeltoren viel namelijk samen met de honderdste geboortedag van de Franse Revolutie. Het is een grandioos object uit de tijd van de industriële revolutie. Gustave Eiffel (Dijon, ) wist uit zijn ervaring als viaductbouwer een toren neer te zetten die tot 1930 behoorde tot hoogste gebouw van de wereld. De Sacré-Coeur is een basiliek, een kerk, opgebouwd uit travertijn. Het is ontworpen door de architecten P. Abadie en Magne die de Romaans en Byzantijnse bouwstijl hebben gebruikt. De opdrachtgevers van de Sacré-Coeur waren de twee zakenlui, Alexandre Lengentil en Rohault de Fleury. Zij hadden een belofte gemaakt bij het uitbreken van de Frans- Duitse oorlog. Ze zouden overgaan tot bouwen van de Sacré-Coeur als de bezetting van Frankrijk werd voorkomen. Parijs werd belegerd en er kwam een oorlog maar tot een feitelijke bezetting kwam het niet waardoor werd begonnen met de bouw. In het jaar 1900 werd de Parijse metro gebouwd. De toegangspoorten van de metro zijn typerend voor de Belle Epoque, ze zijn ontworpen door Guimard. Guimard was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van Art Nouveau. Tegenwoordig is het de geschiedenis van Parijs tramnetwerk gegroeid tot het belangrijkste middel van openbaar vervoer in de stad. Er zijn 16 lijnen met een lengte van km. Het einde van La Belle Epoque was het uitbreken van de eerste Wereldoorlog. De binnenstad van Parijs had op dit moment ongeveer 2,8 miljoen inwoners, maar de voorsteden bleven groeien. Na de eerste Wereldoorlog kwam de architectuur in Parijs, maar ook in de rest van Frankrijk, even tot stilstand. Iedereen was ontgoocheld over wat er in de eerste Wereldoorlog gebeurd was en iedereen was zijn individuele ramp aan het verwerken. In de eerste Wereldoorlog was een deel van Frankrijk bezet geweest en was het in een gruwelijke oorlog beland met Duitsland. Vele mensen hadden iemand verloren en het land was als het ware met een zwarte sluier bedekt. Ook ontstonden er spanningen tussen de verschillende maatschappelijke klassen. In de tijd tussen Wereldoorlog 1 en Wereldoorlog 2 werd dus weinig tot niets nieuws gebouwd hoogstens werd er wat gerestaureerd. Wat betreft architectuur had in de tweede De metro-toegang, ontworpen door Guimard Wereldoorlog een catastrofe kunnen gebeuren. Waardoor het Parijs van nu niet zou hebben bestaan. Parijs was bezet door de Duiters. Hitler had zijn generaal Von Choltitz de opdracht gegeven een deel van de stad te verwoesten. Door weigering van de generaal, wat hem waarschijnlijk de kop heeft gekost, is deze ramp niet tot uiting gekomen. Een ander gevaar was dat de Duitsers van plan waren de Eiffeltoren te slopen. Dit alles omdat zij dachten dat Gustavv Eiffel een jood was. Gelukkig voor Parijs is het bij een plan gebleven. Omstreeks 1950 had de binnenstad van Parijs 2,8 miljoen inwoners en de voorsteden 2,4 miljoen inwoners. Art Deco Art Deco ( ) is een stijl in de architectuur. De stijl is genoemd naar de tentoonstelling van de toegepaste kunst Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes in Parijs in Het is een verzamelnaam die betrekking heeft op diverse stromingen, maar Art Deco is voornamelijk een reactie op Art Nouveau en Jugendstil. Perret Voor en tussen de twee oorlogen was Perret één van de belangrijkste architecten die de architectuur benaderde als constructeur. Dit betekende dat gebouwen werden opgebouwd uit klassieke elemen- 18 Parijs toen sponsored omvang van de stad in 1895 en heden Parijs toen omvang van de stad in 1940 en heden by 19

11 nu ten als balken en zuilen, maar hij combineerde deze klassieke bouwelementen met het nieuw ontwikkelde gewapend beton. Perret was één van de eerste ontwerpers die in gebouwen gewapend beton gebruikt. Hij is dus de grondlegger van het gebruik van gewapend beton. In Parijs zijn meerdere gebouwen van Perret te bewonderen. Om Perret te eren is er zelfs een award naar hem vernoemd die vergeven wordt aan de architect die bij het ontwerpen van de vorm van een gebouw de nadruk legt op de basisstructuur. De vormgeving is strak en eenvoudig, Villa Savoye is een voorbeeld van deze architectuurvorm. Lange, dunne vormen, gebogen oppervlakten en heldere kleuren waren typerend voor deze bouw en kunststijl. Villa Savoye is ontworpen door de bekende Architect Le Corbusier. Hij probeerde tussen de eerste en tweede Wereldoorlog de stilstand in de architectuur te doorbreken door een nieuwe bouwstijl te gebruiken. Zijn manier van bouwen werd als eerst gebruikt in woningen. Het allereerste werk van Le Corbusier was genaamd Pavillon de l Esprit Nouveau, vrij vertaal pavilioen van de nieuwe geest. Dit doelt op de stilstand binnen de architectuur in Frankrijk die hij wilde doorbreken. De regels van zijn architectuur omschreef hij in het manifest: Vijf kernpunten van een nieuwe Architectuur. De Vijfde Franse Republiek Net als in de 19e eeuw, wordt er weer gebouwd in Parijs. Grote projecten als het kantoorcentrum La Défense, het Centre Pompidou, het museum Quai d Orsay en het Louvre werd uitgebreid. Deze uitbreiding van het Louvre zou een rel teweeg brengen in Frankrijk. Vele mensen vonden de glazen piramide totaal niet passen bij het oude Louvre en vonden dat de Architect hier totaal niet over had nagedacht. Na goed bestuderen bleek dat de architect I.M Pei toch wel een link had gemaakt tussen het oude Louvre en de glazen piramide. De verhoudingen van het oude gebouw zaten namelijk in de piramide verwerkt. Toch vinden vele Fransen het nog steeds een schande dat dit gebouw er staat, maar er worden veel mooie sfeer foto s gemaakt en de piramide staat er al een aantal jaar en wordt door vele mensen bezocht. Tevens wordt de tijd na de oorlog gekenmerkt door de grote hoeveelheden Algarijnen en Marrokanen Villa Savoye Theater Marigny die naar Parijs komen. De voorsteden groeien tot 8 miljoen inwoners. In 2005 leidde ernstige onrusten in de voorsteden tot hevige rellen. De jaren 50 en 60 waren door de sterke groei de jaren waarin miljoenen mensen forensten met de bus en de auto naar de rand van de oude stad. Charles de Gaulle was president, later zou hij een vliegveld in de stad naar zich vernoemd krijgen. Delouvrier had een visie die de structuur van Parijs ten goede kwam. de geschiedenis van Parijs Zijn visie was niet om in het oude hart van Parijs het culturele en administratieve te laten zijn, maar om een bredere autoweg te maken. De Périferique en de Seine-autoweg. Om het zakencentrum buiten de binnenstad te plaatsen is gekozen voor La Défense. Tevens werd in Parijs de Montparnasse gebouwd. Vele Fransen vinden het een van de meest lelijke architectonische bouwwerken van Parijs. De Montparnasse is gevestigd tussen, in relatieve zin, laagbouw. Na de bouw in 1974 werd een verbod gesteld op bouwen van torens in de binnenstad hoger dan 37 meter, maar volgens vele inwoners van Parijs was het kwaad toen al geschied. La Défense La Défense is een kantorenwijk in Parijs waar slechts omvang van de stad in 1959 en heden mensen wonen en wel mensen werken. Het is 800 hectare groot en heeft 2,5 miljoen m 2 oppervlak. De moderne wijk ontleent haar naam aan een gedenkteken voor de verdediging van Parijs in de Frans-Duitse oorlog van De planning van dit grote urbanisatieproject gaat terug tot in de late jaren 50. De binnenstad van Parijs is een groeiende tertiaire sector waardoor de voormalige woonruimte, die plaats moest maken voor La Défense, onteigend werd en er plaatsgemaakt werd voor grote onderneming van zowel de private sector als de overheid. Hiervoor moest veel gebeuren zo moest het wegennet opnieuw getekend worden en moesten er nieuwe woningen gecreëerd worden. De kantorenwijk is opgebouwd in twee zone s namelijk zone A en zone B. Zone A ligt direct na Pont de Neuilly in het verlengde van de as de concorde, Arc de Triomphe. Deze zone is 130 hectare groot. Voorop in het plan stond dat het een aantrekkelijk leefbaar zakelijk centrum moest worden. In de kantorenwijk La Défense werd als eerste het Palais de la Défense gebouwd, dit gebouw huisvest het centrum voor industrie en heeft de grootste overwelfde ruimte per steunpunt. Zone B met een oppervlakte van 650 hectare is vooral bestemd voor bewoning, hier zijn dan ook veel woonflats gebouwd. Parken, cultuurcentra s en hogescholen zijn eveneens in deze zone gesitueerd. Het project was dus architectonisch waardevol en modern, maar doordat het gebied zo klein was en de toegeschreven functie s zo groot werd al snel de hoogte ingebouwd en werden de eerst opgestelde hoogtebeperkingen overschreden. Mede hierdoor vonden weinig van de oorspronkelijke bewoners hun weg terug naar La Défense. Emil Aillaud ( ), architect voor deze zone, 20 Parijs toen sponsored Parijs toen Ligging La Defense t.o.v. de Seine by 21

12 nu zocht voor de door hem ontworpen woonwijken naar betere stedenbouwkundige en architectonische oplossingen, dit paste daarmee goed in het idealisme van de wijk La Défense. Aillaud kreeg de opdracht om voor de wijk een bebouwingsdichtheid van 250 woningen per hectare te ontwerpen. Hij kwam vervolgens met het ontwerp van hoge, slanke woontorens die La Defense door het geringe oppervlak vrij veel terrein overlaten dat vervolgens beplant kon worden met bomen, tussen speelheuvels voor kinderen. Presidenten Kenmerkend voor presidenten is dat elke president iets wil achterlaten wat aan hem herrinert. Zo had Gaulles opvolger, Georges Pompidou, ook een wens. Het Centre Georges Pompidou, is een centrum voor moderne kunst in Parijs dat toonaangevend is in de wereld. Het werd in februari 1977 geopend. De wens van de president kwam in vervulling hij wilde dat er in Parijs een groot publiekscentrum werd gebouwd waar alle vormen van kunst een uiting konden krijgen. Dit gebouw is ontworpen door Richard Rogers en de bekende Renzo Piaono. De kleuren geven de functie aan en de bedoeling is geweest om het gebouw binnenste buiten te keren. Mitterand Francois Mitterand was de president die voor Parijs veel betekend heeft. Hij bedacht het plan voor de Grand traveaux. Deze Grand Traveaux bestond uit het restaureren van oude gebouwen en het bouwen van nieuwe moderne gebouwen. De Grand Traveaux werd in de volgende chronologische volgorde uitgevoerd: * Le Parc de la Villette (1987) * La Cité des Sciences et de l industrie (1982) * L Institut du Monde Arabe (1987) de geschiedenis van Parijs * Le Nouveau Ministère des Finances à Bercy ( 1987) * La Grande Arche de la Défense (1989) * L Opéra Bastille ( 1994) * Le Grand Louvre et sa Pyramide (1994) * La Cité de la Musique (1995) * La Nouvelle Bibliothèque Nationale (1995) Actueel Tegenwoordig is Parijs de culturele hoofdstad van Europa met 2 miljoen inwoners in het centrum en 11 miljoen inwoners in de voorsteden. Parijs is een stad met een heldere indeling, dit komt mede door de brede boulevards en de ronds points. Kenmerkend voor Parijs is dat de as die Hausmann van het Louvre tot voorbij de Arc de Triomph heeft getrokken, nog steeds de as van de stad is. Deze is later doorgetrokken tot La Défense. Wat nog meer kenmerkend is voor Parijs, zijn de groeikernen. De zogenaamde Villes Nouvelles. Er zijn er vijf; Cergy-Pontoise en St-Quentin-en-Yvelines ten westen van de stad. Marne-La- Vallée, Melun-Sénart en Evry liggen ten oosten van de stad. Elke stad heeft zijn eigen karakter en is goed bereikbaar met de metro van Parijs. Tegenwoordig heeft Parijs nog steeds te kampen met grote verkeersproblemen, de metro werkt dan weliswaar goed, maar er hoeft nog maar iets te gebeuren of het autoverkeer loopt vast. Met het vliegtuig naar Parijs is ook geen probleem, er is Aéroport Charles de Gaulle, het grootste van Europa en nog een grote luchthaven Aéroport d Orley. Andere luchthavens van Parijs zijn Bourget en Beauvais. Tevens is Parijs goed bereikbaar per trein, te denken valt aan de Thalys. Architectonisch gezien is Aéroport Charles de Gaulle een fantastisch object. Een aantal jaar geleden is echter de nieuwe terminal van dit vliegveld ingestort met helaas fatale gevolgen. Met een deel van de nieuwe terminal stortte namelijk ook een loopbrug naar beneden. De discussie die hierna oplaaide ging over het risico van moderne gebouwen. De veiligheid van een gebouw mag niet te lijden hebben onder het ontwerp. Veel mensen vroegen zich na het instorten van deze terminal af of dat ook door architecten werd gehandhaafd. 22 Parijs toen sponsored Parijs toen Vliegveld Charles de Gaulle by 23

13 wijken in Parijs Ile de la Cité en île de st.-louis De eilanden in de Seine zijn de Île de la Cité en de Île st.-louis De Ile de la Cité staat bekend om de hoog oprijzende gotisch Notre Dame en de Sainte Chappelle en het Justitieel paleis. Feitelijk bevind het wezen van Parijs zich op het Ile de la Cité, omdat dit de basis is van de koninklijke, juridische en kerkelijke macht. Op de kop van het eiland, dat op de vorm van een schip lijkt staat, een 2e vrijheidsbeeld. Dit beeld staat in een groot park. Het wordt genoemd Square du Vert Galant.Beide eilanden in Parijs hebben een heel verschillende gescheidenis. Dit verklaart ook hun uiteenlopende karakter. Het île st.-louis staat volgebouwd met herenhuizen. Vroeger woonden hier de rijke mensen van Parijs. De huizen stammen uit de 17e eeuw en geven deze wijk een rustgevend karakter. Quartier Latin In het oudere Latin ligt het College de France. Hierdoor heeft deze wijk een universitair karakter. Dit gedeelte van de stad wordt gekenmerkt door de vele studenten en boekwinkeltjes voor de studenten. Het staat vol met kleine, goedkope winkeltjes en stalletjes voor een kleine hap. Quartier Latin is een hele oude wijk, maar met nieuwe ideeën. De wijk heeft een lange traditie met de jongerencultuur. Vroeger draaide het in de wijk om de filosofie en de kunst, maar tegenwoordig staat de mode en literaire erfenis in de wijk centraal. Quartier Latin heeft vele mooie grote parken en in deze wijk kan je dus lekker rustig rondslenteren en in de grote parken vertoeven. St. Germain en Montparrasse Vroeger was dit het centrum van de intellectuelen en de artistieke gemeenschap. Dit is nu veranderd, maar nog steeds is de oude sfeer van de wijk te proeven in de vele barretjes en cafés. Deze erfenis leeft dus door tussen de hoge kantoortoren en het uitgebreide uitgaansleven. Net als in Quartier Latin zijn er in deze wijk van Parijs veel mooie parken aangelegd tussen de nieuwe bebouwing. Meer dan eens wordt op de pleinen en in de parken door creatievellingen uit de wijk voor cultfilms gefilmd. Na de tweede Wereldoorlog trokken de artiesten naar de wijk omdat de huur daar zo laag was. Deze creatieve bevolking geeft deze wijk nog steeds zijn karakteristieke sfeer. Châtelet en Les Halles Les Halles was oorspronkelijk een markt. Tegenwoordig heeft de wijk nog steeds een soortgelijke functie omdat er een gigantisch ondergronds winkelcentrum ligt. De smalle achterafstraatjes doen denken aan het authentieke Parijs: overbevolkt, gevaarlijk, maar bijzonder levendig. In het ondergrondse winkelcentrum is veel moderne en populaire kleding te vinden. Dit is ook de reden dat er veel jongeren rondlopen. Buiten dit winkelcentrum zijn er ook nog veel authentieke winkeltjes en delicatessenzaken te vinden waardoor de karakteristieke trekken van deze handels/markt-wijk zichtbaar worden. In deze wijk gaat oud en nieuw goed samen. Naast de oudere authentieke winkels is hier de stad in detail ook het moderne en bekende Centre Pompidou te vinden. De Marais en Bastille Marais betekent moeras en daar komt de naam ook vandaan. Het gebied was eerst een moeras, maar dit veranderde in de 14e eeuw. De buurt werd steeds belangrijker omdat het dicht bij het Louvre lag. De Marias word nu gezien als een van de meest fascinerende wijken van Parijs. De architectuur van deze wijk werd na de revolutie verwaarloosd en dat kwam voornamelijk doordat het een volkswijk werd. In de jaren 60 veranderde dit door de vele restauraties die werden uitgevoerd. Nu zijn vele musea gevestigd aan de hoofdstraten van deze buurt. In de smallere straten zijn nu nog veel galerieën en boetiekjes te vinden. In deze buurt zijn veel verschillende gemeenschappen te vinden zoals: Joden, Algerijnen en Aziaten. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn hier voornamelijk de boetiekjes, galerieën, en de gerenoveerde musea. Het Place des Vosges, musée Picasso en musée Carnavalet zijn de belangrijkste bezienswaardigheden. Het Place des Vosges is het oudste plein van Parijs en werd vroeger gebruikt voor toernooien en toneel. De Bastille is voornamelijk bekend van bestorming van de gevangenis in Deze bestorming betekende het begin van de Franse Revolutie. De Colonne de Juillet herinnert nog aan deze gebeurtenis. Tegenwoordig is het ook bekend van de vele winkels, restaurants en clubs. De Bastille is ook de plaats voor moderne mensen. Chaps-Élysées Volgens veel kenners is de Chaps-Élysées de plek waar Parijs zich van zijn beste kant laat zien. Wanneer je voor het eerst naar Parijs komt mag je de Chaps-Élysées eigenlijk niet missen. Aan deze beroemde straat ligt de al even beroemde Arc de Triomphe. Het geschitter van de lichten rondom de Place de la Concorde geeft je het Franse gevoel van grootsheid. Ooit was dit de boulevard voor de aristocraten, maar nu is het een van de meest bekende winkelstraten ter wereld. Hier liggen de grote bioscopen van Parijs, de fastfood restaurants, de warenhuizen met de duurdere kledingmerken, automerken en vliegtuigmaatschappijen. Wanneer je op deze bekende boulevard een zijstraatje inloopt kom je in het hart van de Haute Couture van Parijs. Dit is al zo sinds eeuwen. Evenwijdig aan de Chaps-Élysées lopen een aantal straatjes waar de beste ateliers van bekende kunstenaars uit Parijs te vinden zijn. Het staat hier ook vol met elegante winkels en delicatessezaakjes. In het gebied rondom de Chaps-Élysées ligt ook het presidentieel paleis. Het paleis is door de minnares sponsored 24 Parijs nu Parijs nu by 25

14 wijken in Parijs van Napoleon ingericht met ontzettend dure en decadente meubels. Vanaf de Place de la Concorde is er een adembenemend uitzicht over de Chaps-Élysées met als eindpunt de Arc de Triomphe. Wanneer je naar de andere kant kijkt, kijk je uit op het Louvre met zijn hightech glazen piramide. De Chaps-Élysées was vroeger een onbewoond en slecht onderhouden stuk van Parijs. Dit is in 1830 veranderd toen architecten dit deel van de stad opnieuw gingen aanleggen. De opknapbeurt zorgde voor een positief effect op de omgeving. Recentelijk is het hele gebied rondom de Chaps-Élysées opgeknapt doordat de parkeerplaatsen zijn verwijderd en de toch al erg brede trottoirs nog verder zijn uitgedijt. De reputatie die de Chaps-Élysées nog steeds heeft overgehouden uit de periode dat de boulevard voor de welgestelden van de stad was, is helaas langzaam aan het verdwijnen door de komst van de ontsierende fastfood restaurants en de gigantische bioscoopcomplexen. Les Grands Boulevards Het gebied wat Les Grands Boulevards heet, is in de 19e eeuw aangelegd. Dit gedeelte van Parijs bestaat uit brede straten en rijkelijk gedecoreerde gebouwen. Hier zijn ook de Opéra, theaters en tentoonstellingszalen te vinden. Natuurlijk mogen hier ook de grote warenhuizen, delicatessenzaken, boetieks, modehuizen en cafés niet ontbreken. Dit gedeelte van Parijs was oorspronkelijk de rosse buurt. Nadat deze door een preutse koning gesloten werd, werd het gebied overspoelt door de massa. Het werd het uitgaanscentrum van Parijs, waarbij de rijken aan de ene kant van het gebied vertoefden en de armen aan de andere kant rondhingen. Het opéragebouw, genaamd Opéra Garnier is een van de grootste ter wereld. De straten rondom dit gebouw zijn zelfs zo aangelegd dat ze het gebouw nog grootser laten overkomen. Kunstenaars van diverse disciplines voelen zich tot deze buurt aangetrokken. Dit geeft het stadsdeel een aparte sfeer, met een echt gevoel. In dit deel van de stad komen ook nogal wat overdekte winkelgalerijen voor. Zij bieden plaats aan de kleine sfeervolle winkeltjes en boetieks. In dit deel van Parijs zijn ook de meest luxueuze en duurste winkels te vinden. Invalides en Eiffeltoren Alles in deze wijk is samen te vatten met één woord: groot. Neem aan voorbeeld aan de Eiffeltoren en de Ecole Militaire. In deze wijk bevinden zich veel buitenlandse ambassades en grote herenhuizen. Deze wijk is één van de welvarendste de stad in detail wijken van Parijs. Een veelgebruikte afkorting voor deze wijk is BCBG. Deze afkorting staat voor Bon (goed), Chic, Bon Genre (goede soort). Deze wijk is een wijk voor diamantenringen, Porsche en rashonden. De grote herenhuizen in de wijk zijn gebouwd door de rijke bevolking uit de wijk Marais. Deze rijke inwoners vertrokken in de 18de eeuw uit deze wijk om in Invalides en Eiffeltoren te wonen. Deze herenhuizen bevinden zich aan brede boulevards. Één van de mooiste boulevards is het drukke Champs de Mars. Het bekendste bouwwerk van Parijs, de Eiffeltoren, bevindt zich in deze wijk. Eigenlijk zegt de nam het al. Vanaf de Eiffeltoren heb je een schitterend uitzicht over de rest van Parijs. Een ander belangrijk bouwwerk in deze wijk is de militaire academie, de École Militaire, op deze school genoot Napoleon zijn opleiding. Nabij dit complex bevindt zich ook de graftombe van Napoleon Bonaparte. Een ander kenmerk van deze wijk is het vele groen. Dit groen bevindt zich vooral in de parken. Het 16de arrondissement Het 16de arrondissement straalt een luxe uit. Deze wijk staat bekend om zijn weelde en welgestelde inwoners van dit stadsdeel. Het 16de arrondissement wordt wel als saai stuk Parijs gezien, maar voor iemand die van kunst houdt biedt deze wijk een zeer groot aanbod aan de verschillende musea. Ook voor de architectuur liefhebber zijn er heel wat gebouwen te zien in Art-Nouveau en Art-Deco stijl. Voor de rijke bevolking is deze wijk een prima gebied. Zowel oud als jong wil hier wonnen. Naast de prachtige woningen zijn wordt het straatbeeld bepaald door banken, multinationals en dure hotels. Montmartre Montmartre is een wijk waar vooral veel kunstenaars gevestigd zijn. Tegen het einde van de 19de eeuw was Montmartre een ontmoetingsplaats voor veel kunstenaars, schrijvers en dichters. Deze kunstenaars troffen elkaar vooral in bordelen en cabarets. In de wijk Monmartre grossiert het ook van deze uitgaansgelegenheden. Voor de rijkere inwoners van Parijs was Montmartre een achterstandswijk. Daardoor zijn de meeste kunstenaars vertrokken en is er niet echt meer een nachtleven in deze wijk. Echter zijn er in Montmartre niet alleen uitgaansgelegenheden er bevinden zich ook musea. Als je door de wijk loopt waan je jezelf zo af en toe op het platteland. Dit komt mede door het groen van klimop op de huizen. Kenmerkend voor deze wijk is een heuvel. Deze heuvel (de Butte) wordt jaarlijks door velen toeristen beklommen. Boven op de heuvel bevindt zich het Place du Tertre, het hoogste punt van Parijs. Vanaf deze heuvel heb je een fascinerend uitzicht over de stad Parijs. Bovenop de heuvel zijn veel snel kunsttekenaars actief, door wie je, je kunt laten natekenen. Op de helling van deze heuvel bevindt zich een wijngaard. Een belangrijk bouwwerk in deze wijk is de kerk de Sacré-Coeur. Een ander bekend gebouw uit het nachtleven van Parijs bevindt zich ook in deze wijk. Namelijk de Moulin Rouge. sponsored 26 Parijs nu Parijs nu by 27

15 wijken in Parijs Rond de Périphérique Dit gebeid tekent de stadgrenzen van Parijs af. Het wordt vaak de rondweg van Parijs genoemd. De Phériphérique omvat heel Parijs en bestaat uit twee prachtige landschapparken, voormalige dorpen die rondom Parijs lagen en het ambitieuze stedelijk project La Défense. Doordat de Phériphérique vroeger uit deze kleine dorpjes bestond zie je nu zelf binnen dit gebied heel wat afwisseling en kent ieder stukje zijn eigen karakteristieken. Je kan zeggen dat Parijs één stad is met een heleboel kleine steden. De twee stadsparken Bois de Boulogne en Bois de Vincennes zijn het bezoeken waard, de rust en stilte die je daar ervaart is immens. Bois de Boulogne strekt zich uit over 863 hectare. Er bevinden zich twee vijvers die op verschillende hoogtes liggen. Het park kent twee gezichten, overdag een prachtige natuur maar `s avonds kun je beter niet in het park bevinden. Het wordt dan namelijk de ontmoetingsplaats voor de onderwereld. Dit was al in de tijd van Napoleon en het is nog steeds niets veranderd. La Défense is de kantorenwijk in Parijs. De wijk ligt in het verlengde van de historische as, die loopt vanaf het Louvre via de Arc de Triomphe naar het westen. In deze as staat een imposant bouwwerk La Grande Arche, met 90 m hoog, geeft deze buurt een kenmerkende uitstraling. Al vallen de vele wolkenkrabbers die zich rond dit gebouw bevinden toch net iets meer op. Er wonen niet veel mensen in deze wijk maar er werken wel dagelijks mensen op 2,5 miljoen vierkante meter kantooroppervlakte. De wijken die aan deze Phériphérique grenzen hebben een eigen identiteit en dit maakt de rondweg een zeker de moeite waard om zo alle kanten van Parijs te zien te krijgen. de stad in detail Chaumet te vinden. Door de aanwezigheid van deze dure winkels is deze wijk vooral intrek bij de rijkere mensen. De grootste bezienswaardigheden in deze buurt zijn: Het Louvre, Palais Royal, Jardin du Palais Royal en de Jardin des TuIleries. Naast deze bezienswaardigheden zijn er nog vele anderen waaronder veel standbeelden en gebouwen. Randsteden van Parijs Parijs, samen met zijn rondsteden, vormt een enorme metropool. In Parijs wonen mensen in De bevolkingsdichtheid is 20163,6 inw/km 2. In de randsteden van Parijs wonen veel mensen die in Parijs zelf werken, forenzen dus. Dit met gevolg dat Parijs een overdruk wegenstelsel heeft, rond en in de stad. Parijs en Europa Parijs is een deel op zichzelf als we het alleen al op economiegebied bekijken. Parijs is een maatgevende stad voor de hele wereld. Parijs is de hoofdstad van Frankrijk en speelt in Frankrijk zelf een belangrijke rol. De Eiffeltoren in Parijs is het object wat wereldwijd geassocieerd wordt met Frankrijk. Het staat zelfs op de nominatielijst voor de New 7 Wonders of the World. Ook wij als Europa zijn blij met de stad Parijs. Dit om zijn vele monumentale gebouwen en interessante geschiedenis. De TuIleriëen De TuIleriëen zijn vooral bekent om het Louvre. Het Louvre dat eerst onderdak bood aan de Franse koningen en nu plaats biedt aan een van de beste collecties van de wereld. Het karakter van de wijk wordt vooral gegeven door de pleinen, tuinen en binnenhoven. Daarbij geeft de geschiedenis van dit deel nog een extra toevoeging aan deze buurt, zo is op het Place de la Victoires nog een standbeeld te vinden van Lodewijk XIV. Het plein was ontworpen om het beeld zo goed mogelijk uit te laten komen. Tegenwoordig worden de gebouwen in deze buurt gebruikt als restaurant of hotels. Ook de modehuizen hebben zich in dit deel van de stad gevestigd. Zo zijn er modehuizen van Cartier, Boucheron en Jasper Florie s fotoverslag van Parijs 2003 sponsored 28 Parijs nu Parijs nu by 29

16 openbaar vervoer in Parijs Algemeen De metro is een relatief oude vorm van openbaar spoorwegvervoer, welke vooral in grote hoofd steden word gebruikt. Het voordeel van de metro is dat deze een eigen spoor heeft waardoor er geen gelijkvloerse kruisingen zijn. Dat betekent dus dat de lijn vaak is aangelegd in een tunnel of op een viaduct. De metro heeft een vrij hoge rij-frequentie en een grote reizigerscapaciteit. Qua gewicht en stationafstand past de metro ongeveer in het midden van het rijtje tussen de trein en de tram. Geschiedenis van de metro De eerste metro ter wereld werd op 10 januari 1863 geopend in London. Deze bestond uit houten coupés en werd getrokken door een stoomlocomotief. Er werd al snel overgestapt op elektriciteit, omdat de stoomlocomotief voor veel roet en rookoverlast zorgde waardoor de omgeving vervuild raakte. De eerste metro buiten London ging rijden in de hoofdstad van Hongarije, namelijk Boedapest. Daarna kwam de metro rond 1900 ook in Parijs te rijden. De metro in London werd toepasselijk Underground genoemd en in New York de Subway. In Duitstalige landen spreekt men van de Untergrundbahn. De Nederlandse metro kwam pas veel later en werd de Stadsspoorweg genoemd. Het woord metro komt van het Frans woord Chemin de Fer Métropolitain, welke in de volksmond wordt afgekort tot Metro. Metropool betekent hoofdstad. Op 19 juli 1900 werd in Parijs lijn 1 geopend tussen Porte Maillot en Porte de Vincennes. Deze lijn was gebouwd door de Compagnie du Chemin de Fer Métropolitain de Paris (CMP). In 1910 werd de Société du Chemin de Fer Electrique Nord-Sud de Paris (Nord-Sud) opgericht die de lijnen A en B bouwde (de huidige lijnen 12 en 13). In 1930 werd Nord-Sud overgenomen door de CMP. In 1948 werd deze onderneming overgenomen door de overheid en kreeg de naam RATP (Régie Autonome des Transports Parisiens). In 1956 is de metro op rupsbanden geïntroduceerd. Op 5 van de 16 lijnen rijden in 2004 metrostellen op luchtbanden. Originele houten coupés 1863 In 1998 opende Parijs metrolijn 14, volautomatisch, zonder bestuurder. Deze treinen kunnen rijden met de uitzonderlijk hoge frequentie van elke 85 seconden, zijn 90 m lang en hebben elk een capaciteit van bijna 800 passagiers. Lijn 14 vervoert iedere dag snel en comfortabel passagiers. Bijna 200 miljoen reizigers hebben al zonder problemen gereden met lijn 14. Momenteel zijn ze bezig om lijn 14 te verlengen. Er wordt een stuk aangelegd tussen station Bibliothèque Nationale richting Olympiades omdat dit een dichtbevolkt gebied is met maar weinig openbaar vervoer. De opening van dit deel van het traject stond geplanned voor april 2007, maar deze is uitgesteld nadat 1 van de tunnels die toevallig onder een basisschool liep instortte. Er waren op dit moment gelukkig geen kinderen op school. de stad in detail Metro in Parijs De metro is het snelste en gemakkelijkste openbare vervoersmiddel in Parijs. De Parijse metro vervoert dagelijks tussen de 4 en de 6 miljoen mensen. In 2000 werd het honderdjarige Parijse bestaan van de metro gevierd. De Parijse metro wordt onderhouden door de RATP (Régie Autonome des Transports Parisiens) Autonoom Beheer van het Parijse Vervoer, dat 16 lijnen heeft en een netwerk vormt met een lengte van 213 kilometer waaronder 297 stations. Alle lijnen hebben een kleur en een nummer en staan op plattegronden aangegeven die op papier te krijgen zijn, maar die ook op borden staan die in elk metrostation in Parijs hangen. De lijnen van de RER (het regionaal expresnet) kunnen ook met een metrokaartje worden gebruikt. De metro is een ideaal vervoersmiddel om snel door Parijs te reizen. De verschillende lijnen rijden allemaal over eigen sporen; er is dus geen enkel perron dat door meer dan één lijn gebruikt wordt. Bij het overstappen moet men altijd door de gangen van het metrostation naar een ander perron lopen. Er zijn losse kaartjes, carnets met tien kaartjes, toeristische dagpassen (Mobilis) en meerdaagse passen (Paris Visite) te koop. Voor je de metro ingaat stop je het kaartje in de automaat. Bij een geldig toegangsbewijs gaat het poortje open, bij de RER is dit ook nodig bij de uitgangen. Met een kaartje kun je zolang onder de grond reizen en zovaak overstappen als je wilt (binnen een zone), maar zodra je het systeem verlaat en daarna weer wilt instappen, moet je weer een nieuw kaartje gebruiken. Overstappunten zijn die metrostations die aangeduid worden met een open rondje o (correspondances) op de plattegrond. Daar kan men overstappen op een andere lijn. De metro rijdt van een uur of vijf s morgens tot één uur s nachts. De metro stations zijn duidelijk herkenbaar aan hun logo, een grote M in een cirkel, niet te verwarren met de welbekende Mac Donalds. Alle stations staan op de plattegronden aangegeven. De metrostations zelf worden aangegeven door het bord Metropolitain in groene letters, een rode lantaarn met in het wit het woord Métro of een grote gele M in een cirkel en zijn overal gemakkelijk te vinden. De uitgang wordt aangegeven met blauwe borden met het woord sortie, overstappers volgen de oranje borden met het woord correspondance. De bekendste Parijse metrostations zijn die waar men uitstapt voor de belangrijkste bezienswaardigheden van Parijs zoals: sponsored 30 Parijs nu Parijs nu by 31

17 Saint-Denis met Noisy-le-Sec. Zoals eerder genoemd werd deze lijn in 1992 in gebruik genomen. De T2 ligt in het zuidwesten van Parijs en verbind de wijk La Défense met Issy-les-Moulineaux. Deze lijn is in gebruik genomen in 1997 en loopt over een oud spoorwegtracé. In 2009 moeten er twee verleningen van deze lijn klaar en in gebruik zijn. Deze lijn word ook wel Trans Val-de-Seine genoemd. De T3 ligt geheel binnen de stad en loop over de ring van boulevards net binnen de Périphéopenbaar vervoer in Parijs Anvers (voor de Sacré-Coeur) Hôtel de Ville (voor Hôtel de Ville) Champ de Mars (metrostation) Tour Eiffel (metrostation) (RER) (Eiffeltoren) Invalides (voor Hôtel des Invalides) Pigalle / Blanche (voor Moulin Rouge) Charles de Gaulle - ÉtoIle (voor de Arc de Triomphe) Palais Royal - Musée du Louvre (voor het Palais Royal en het Louvre) Saint-Michel-Notre-Dame (RER) Havre-Caumartin (voor de grote warenhuizen rond Boulevard Haussmann) De afstand tussen twee stations is met gemiddeld 580 meter, dat is veel kleiner dan bij de meeste andere grote metrosteden. Zie achterin dit boekje de overzichtskaart van de metrolijnen De tram De tram is een voertuig dat geleid wordt met een rails, dus net als de trein en de metro. De tram onderscheidt zichzelf echter van deze twee doordat hij meestal op de openbare weg tussen het andere verkeer rijdt. Ze hebben dan ook richtingaanwijzers en remlichten enz. De meeste trams rijden in de steden. Over het algemeen zijn de interlokale trams vervangen door busdiensten. De tram wordt tegenwoordig meestal aangedreven door elektromotoren die hun stroom halen van een leiding boven de rails. In Parijs functioneert de tram sinds het jaar Toen echter in het jaar 1900 de eerste metrolijn in gebruik werd genomen, is het lot van de toenmalige trams bezegeld. Het metronet groeide snel uit en verdrong hiermee de tram. Ook vormde de tram een obstakel voor het groeiende autoverkeer. Op 15 maart 1937 werd de laatste tramlijn opgeheven. Sinds 1992 word een nieuwe tramlijn gebruikt. Hiermee wil men het gebruik van de auto terugdringen. De tram is een hele interessante manier om van de ene kant van Parijs naar de andere kant te komen. Het is anders dan de bus en in de Metro zie je niet waar je onderweg langs komt. Op het moment zijn vier tramlijnen in Parijs in gebruik. De T1 loopt aan de noordzijde van Parijs en verbindt tram op lijn T1 de stad in detail rique. De lijn loopt van Porte d Ivry naar boulevard Victor. De lijn word afgestemd op passagiers per dag. Hiermee is het een van de drukste tramlijnen van Europa. De lijn is pas uitgebreid. De aanleg hiervan begon in de zomer van 2003 en hij is geopend op 16 december Deze lijn wordt ook wel Tramway des Maréchaux genoemd. De futuristische haltes langs deze lijn worden verlicht met lampen in de bovenkant van de overkapping die gedimd kunnen worden en door spotjes aan de voet van de bomen die een gevoel van veiligheid moeten geven. De T3 heeft 17 stations en is 7.9km lang. De totale reisduur is 24 minuten. De T4 is een project van de Franse spoorwegen en loopt over een oude spoorliljn tussen Bondy en Aulnay-sous-Bois. Deze lijn is geopend op 18 november De T8 moet Châtillion gaan verbinden met Viroflay. De werkzaamheden starten naar verwachting in 2007 en de opening hiervan is gepland in RER Het metro netwerk wordt aangevuld door de RER (Réseau Express Régional) Dit zijn de regionale treinen die Parijs met zijn voorsteden verbinden. Deze treinen gaan elke 12 minuten en vormen dus een makkelijke en efficiënte verbinding waarbij je nooit lang hoeft te wachten. Het RER-netwerk is ontstaan door een aantal bestaande treinroutes aan elkaar te koppelen door ondergrondse tunnels onder de stad. De RER komt bij alle kopstations uit de grond en gaat vanaf daar verder als normale stadstreinen. De RER treinen zijn te herkennen aan het feit dat ze altijd links rijden. Verder werken de metro en de RER vrijwel op de zelfde manier alhoewel de RER wagons iets groter zijn. De SNCF wagons zijn dubbeldekkers. Terwijl die van de RATP enkeldekkers zijn. De RER kent 5 lijnen, lijn A, B, C, D en E. Lijn A en B zijn van RATP en SNCF. Lijnen C, D en E zijn alleen van SNCF. Vervoersbewijs Parijs Zorg altijd voor een geldig vervoersbewijs Er wordt vaak, en vooral in de avonduren vaak gecontroleerd en de boetes zijn prijzig. Hier volgen de vervoersbewijzen die gebruikt kunnenworden in Parijs Carnets De metro en de bus gebruiken dezelfde kaartjes, deze kosten 1,40 per enkeltje maar wanneer men een boekje koopt met 10 kaartjes kost dit maar 10 euro. Deze boekjes (Carnets) zijn niet alleen sponsored 32 Parijs nu Parijs nu by 33

18 openbaar vervoer in Parijs te koop bij alle bus en metro stations maar ook bij enkele Tabacs. De kaartjes zijn geldig op: Het gehele metronet De RER ( RATP en SNCF) Het optile-netwerk ( al het busvervoer in de voor steden) Dit zijn de beste en goedkoopste kaartjes indien u niet al te veel wilt reizen. Paris Visite Pass Een andere optie is de Paris Visite Pass. Deze kaart is alleen voor toeristen en is afhankelijk van wat je wilt. De kaart is enkele dagen geldig op metro bus en treinen binnen 3, 5 of 8 zones. De kosten variëren nogal maar je krijgt met deze kaart wel korting bij diverse attracties, waaronder Disneyland Resort Parijs, Le Cité des Sciences en Bal du Moulin Rouge. Voordat u de pas gebruikt moet u er eerst uw naam en het kaartnummer op schrijven en vergeet ook vooral niet de geldigheidsdatum. De kaart is redelijk prijzig en alleen aan te raden indien u veel gaat reizen. Kinderen onder de 4 kunnen gratis reizen. de stad in detail 5, zones: euro 6, zones: 8,75 euro 1-5 zones: 12,00 euro 1-6 zones: 15,25 euro 1-7 zones: 16,80 euro 1-8 zones: 18,30 euro Handig als u maar 1 dag blijft en alleen in 1 buurt van Parijs blijft. Carte orange Met de carte orange heeft u een week of een maand lang recht op onbeperkt reizen binnen de gekozen zones op al het openbaar vervoer van maandag tot maandag. Hier heeft u wel een pasfoto voor nodig en u dient een handtekening te zetten op het kaartje. Deze kaart wordt het meest gebruikt door Parijzenaren zelf. De prijs varieert tussen 15,00 en 49,00 euro. Handige en makkelijke manier om te reizen indien u een langere tijd in Parijs verblijft. Mobilis Pass Als u Parijs maar kort bezoekt kunt u ook een Mobilis kaart kopen. Dit is een dagkaart waarmee u voor maar 5,30 euro op de metro,bus, RER en de SNCF treinen naar de voorsteden kunt rijden, tot aan Disneyland toe. De kaart is op alle metro stations verkrijgbaar. Mobilis 1 dag pas: 1-2 zones: euro Zone kaart sponsored 34 Parijs nu Parijs nu by 35

19 gevolgen van de revolutie Tijdens de Franse Revolutie hebben er een aantal belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden met betrekking tot de politiek. Deze gebeurtenissen oefenen vandaag de dag nog steeds invloed uit op de samenlevingen in veel verschillende landen. Zo is Frankrijk tijdens de Franse Revolutie van een monarchie veranderd naar een constitutionele monarchie. Dat wil zeggen dat het koningshuis werd afgeschaft en dat de macht van de adel en geestelijkheid teruggedrongen werd. Later werd Frankrijk een republiek. Omdat Frankrijk een republiek werd moest er ook een grondwet komen. Dit hoort namelijk bij een republiek. In het zelfde jaar dat Frankrijk een republiek werd (1789) kwam de Verklaring van de rechten van de mens en burger tot stand. Dit is een lange tekst waarvan de inhoud over de rechten van de mens gaat en waarbij de vrijheid van de mensen in Frankrijk centraal staat. De drie bovenstaande zaken die hebben plaatsgevonden tijdens de Franse Revolutie hebben nog steeds invloed op de samenleving van veel landen over de hele wereld waar Nederland ook toe behoort. Frankrijk is bijvoorbeeld tijdens de eerste jaren van de Revolutie een republiek geworden. Vandaag de dag heb je nog steeds te maken met de republieken en het republikeins genootschap in Nederland. Bij het vormen van een republiek kwam er natuurlijk een grondwet. Ook hebben wij in Nederland vandaag de dag nog met een grondwet te maken. Ook is er natuurlijk de verklaring van de rechten van de mens nog, die tijdens de revolutie werd gevormd (in Frankrijk) voor de mensen en burgers die toen in Frankrijk leefden. Deze oefent in Nederland vandaag de dag nog steeds invloed uit op de politiek. De gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden in Frankrijk zijn enorm belangrijk voor de geschiedenis van de mens. Het begin van de Franse republiek Aan het eind van de achttiende eeuw werd Frankrijk geregeerd door koning Lodewijk XVI. Hij was geboren in het kasteel van Versailles waar hij vrijwel zijn hele leven heeft gewoond. Hij leefde van 1754 tot Koning Lodewijk XVI regeerde Frankrijk in de periode tussen 1774 en Lodewijk XVI was een ambitieuze koning die probeerde Frankrijk van de financiële schulden te verhelpen, die waren veroorzaakt door zijn vader en grootvader Lodewijk Kasteel van Versaille XIV en Lodewijk XV. Lodewijk XVI had het beste met het land voor maar na de zomer van 1789 kwamen er grote politieke veranderingen in Frankrijk. Rond het jaar 1790 hadden al veel edelen Frankrijk verlaten en Lodewijk en zijn vrouw (Marie Antoinette) waren dat zelf ook van plan. In 1791 werd Frankrijk een constitutionele monarchie. Lodewijk XVI en zijn vrouw woonden nog steeds in Frankrijk maar in juni van dat jaar deden ze een poging tot ontsnappen. Bij de ontsnappingspoging waren ze ontmaskerd en teruggebracht naar Parijs. Vanaf dit moment was de band tussen Lodewijk en het Franse volk totaal verbroken. In het jaar 1792 het koningschap afgeschaft door de Nationale Conventie van Frankrijk. Vanaf dit jaar wordt Frankrijk een republiek. In 1793 zijn koning Lodewijk XVI en Marie Antoinette terechtgesteld en hun straf was onthoofding. Frankrijk was nog geen decennium een republiek, want in het De grondwet in Frankrijk Vóór de revolutie had Frankrijk een grondwet maar deze stond in het teken van de koning en niet van het volk. Het volk greep op den duur de macht en de koning werd van de troon gede stad in detail jaar 1799 greep Napoleon de macht als dictator. Tot het jaar 1830 waren er in Frankrijk verschillende machtsvormen. Vanaf dat jaar werd de Franse republiek weer ingevoerd en behouden en werd het erfelijke staatshoofd vervangen door een gekozen heerser. Vandaag de dag geldt voor Frankrijk hetzelfde principe als toen der tijd in Frankrijk. De republiek in Nederland De republiek in Nederland zoals we die ooit gekend hebben, is begonnen vanaf het jaar In het jaar 1581 is de Spaanse koning afgezworen door de Staten-Generaal. In principe was Nederland geen echte republiek omdat de koningsfamilie vrijwel alle macht had. De reden waarom Nederland een republiek was, was omdat Nederland een sterk democratisch stelsel had in tegenstelling tot omliggende landen. Er zijn verschillende pogingen gedaan tot het afzweren van de koninklijke familie in Nederland. Deze pogingen waren echter tevergeefs. Uiteindelijk heeft de koninklijke familie altijd een rol gespeeld in de Nederlandse republiek. In 1795 werd Nederland een republiek zonder koning als hoofd van het land. Een decennium later heeft Napoleon er echter voor gezorgd dat Nederland weer een koninkrijk werd, met zijn jongere broer als koning. Willem VI roept zichzelf uit tot koning in het jaar Vanaf dit jaar is Nederland een monarchie. De macht van de koningsfamilie is in de loop der jaren wel aanzienlijk teruggedrongen en de acceptatie van de monarchie is er over een groot deel van het volk. Er zijn echter een aantal bewegingen die de monarchie streng tegen willen gaan. Deze groep bevat de zes republikeinse bewegingen. Deze bewegingen zijn het [Republikeins Genootschap], het Nieuw Republikeins Genootschap, het Nieuw Republikeins Gezelschap, de Republikeinse Moderne Partij, het Republikeins Platform en tot slot de Republikeinse Onthoofding van Lodewijk XVI Republikeins genootschap tijdens de oprichtingsvergadering in 1996 Socialisten. Ze zijn opgericht in 1996 en hebben alle zes als doel voor ogen de republiek in Nederland zo dichtbij mogelijk te halen. De ene partij heeft net iets andere doelen voor ogen als de andere partij. Leden van de ene partij zijn lid van andere partijen. Samen proberen deze partijen van Nederland een republiek te maken waarbij het koninklijk huis geen rol speelt in de politiek maar waar de hoogste macht van Nederland bestaat uit één gekozen president. sponsored 36 Parijs nu Parijs nu by 37

20 gevolgen van de revolutie de stad in detail stoten. Hij deed een vergeefse ontsnappingspoging uit Frankrijk. Hij werd gauw ontmaskerd en teruggebracht naar Parijs. Een aantal maanden na de ontsnappingspoging van koning Lodewijk XVI werd er een nieuwe grondwet goedgekeurd. Degene die de macht kregen over de wetgeving waren de Assemblée Nationale Législative. Deze vormden de nieuwe machtsvorm in Frankrijk. De Assemblée Nationale Législative bleef aan de macht tot In dit jaar direct na de onthoofding van Lodewijk XVI begon de massale opstand tegen de revolutie en de republiek. Er kwam vanaf dit moment een nieuwe grondwet. De macht kwam in de handen van het Comité de Salut Public en hierna volgde de periode van het schrikbewind. Dit is een periode van terreur in Frankrijk. Er werden vele acties ondernomen om er voor te zorgen dat het terreur ophield in Frankrijk. In het jaar 1795 kwam er een nieuwe grondwet. De economische positie van Frankrijk liep sterk op vanaf deze periode. Hierop volgde dat er in de grondwet kwam te staan dat er in Frankrijk een tweekamerstelsel kwam. Dit bestond uit de Raad van vijfhonderd en tweehonderdvijftig senatoren. Er werden verschillende acties genomen tegen de rebellenacties zoals de inzet van het leger. Dit was de eerste keer dat een grondwet goede gevolgen vertoonde. Tussen de achttiende en twintigste eeuw zijn er meerdere grondwetten in Frankrijk geweest. De laatste dateerde van Deze werd door middel van een referendum aangenomen. De grondwet in Nederland In Nederland kwam de eerste grondwet tot stand in het jaar 1789 door de Nationale Vergadering. In 1813 liet [Willem VI] een nieuwe wet ontwerpen. In deze wet ging er veel aandacht uit naar het vorstenhuis. De vorst kreeg veel macht en de Staten-Generaal weinig. Een aantal vrijheden werden in deze wet vastgelegd. Het was niet helemaal geregeld zoals het nu geregeld is. De vorst kon namelijk om de grondwet heen en hoefde wetsvoorstellen niet voor te leggen aan de Staten-Generaal ter goedkeuring. Tussen 1789 en 1983 zijn er in Nederland ontwettend veel wetsherzieningen en veranderingen geweest. In 1983 is er afgesproken dat er een algehele herziening plaats zal vinden. De opzet van de grondwet verandert en er komen nieuwe grondrechten bij. Na 1983 zijn er nog een aantal kleine herzieningen van de grondwet. Willem I (VI) der Nederlanden Verklaring van de rechten van de mens en burger tijdens en na de Franse Revolutie in Frankrijk De Franse Revolutie van 1789 heeft er toe geleid dat er een verklaring van de rechten van de mens en burger is gekomen. Deze verklaring omvatte alle rechten die een individu of groep mensen heeft. Drie en een halve maand werdt er keihard gewerkt aan de nieuwe rechten sponsored 38 Parijs nu Parijs nu voor de burger in het jaar Op 27 augustus 1789 zijn de rechten opgesteld. Ze waren gebaseerd op Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap. Men werd vrijgelaten als het ging om gedachten over godsdiensten. Personen met veel geld hadden niet automatisch meer macht dan armere mensen. Broederschap ging over eerlijk handelen met elkaar en niet elkaar bedriegen. Zowel voor de burgers, als voor de koning golden deze wetten en rechten. De universele verklaring van de rechten van de mens bestaat uit een fundamentele tekst. Dit geschrift omvat alle rechten die waren opgesteld na de Franse Revolutie van De Franse benaming voor verklaring van de rechten van de mens en burger is la Declaración de los Derechos del Hombre y del Ciudadano. Deze tekst is te vinden in een museum in Parijs, namelijk het Musée de l Homme. De verklaring heden ten dage Er is in de geschiedenis een moment geweest waar landen inzagen dat er een internationale versie van de mensenrechtenverklaring moest komen: de universele verklaring van de rechten van de mens. Dit was een aantal jaar na de 2e Wereldoorlog. De vorming van de Verenigde Naties was om ervoor te zorgen dat er wereldvrede zou komen, waar veel landen dan hetzelfde over zouden moeten denken. In 1948 werd de universele verklaring van de rechten van de mens ingevoerd. Dit was en is nog steeds een verklaring die geld voor de Verenigde Naties. Deze verklaring is een aantal keer aangepast en aangevuld maar de basis is hetzelfde gebleven als de verklaring van de rechten van de mens en burger, uit de Franse Revolutie. Na de 2e Wereldoorlog zijn er een aantal oorlogen geweest waardoor het er naar uitziet dat het niet makkelijk is om ons aan de universele verklaring te houden. Bij elk van de oorlogen worden er militaire machten gestuurd om ernstige schendingen van de rechten van de mens tegen te gaan, te stoppen of te straffen. Vandaag de dag wordt de universele verklaring van de rechten van de mens nog steeds gebruikt door advocaten en rechtbanken. Internationale rechters debatteren regelmatig om te kijken of de nog steeds overeenkomt met internationale regelgeving. Conclusie Tijdens de Franse Revolutie zijn er veel politieke veranderingen geweest die vandaag de dag nog steeds veel terug te vinden zijn in verschillende landen. De drie benoemde gebieden waar verandering heeft plaatsgevonden waren de republiek, de grondwet en de verklaring van de rechten van de mens en burger. Voor elk van deze onderwerpen heeft het een Musée de l Homme behoorlijke tijd geduurd tot dat het was uitgegroeid tot wat het nu is. Neem bijvoorbeeld de grondwet waar zo ontzettend veel veranderingen aan zijn geweest vanaf het gevormd werd tot wat het op dit moment is. Deze veranderingen zijn van enorm groot belang geweest voor de Verenigde Naties en andere landen op de wereld. De veranderingen tijdens de Franse Revolutie hebben ervoor gezorgd dat er een wereldwijd systeem is waarin politieke zaken uit veel landen volgens een universeel systeem geregeld is met elk land zijn kleine verschillen van andere landen. by 39

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september 1601 - Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII, bijgenaamd de Rechtvaardige (le Juste), koning van Frankrijk van 1610 tot aan zijn dood,

Nadere informatie

Parijs Vrijdag de 10 juni

Parijs Vrijdag de 10 juni Parijs 1992 Vrijdag de 10 juni Kwart over zeven vertrokken uit hoofddorp. Kwart over een hadden wij een hotel: Hotel du Centre Rue Cler 24 bis VII Parijs Na het uitpakken gingen we de auto parkeren en

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

INHOUD REIZEN NAAR PARIJS PARIJS 1STE ARRONDISSEMENT LOUVRE PALAIS-ROYAL PLACE VENDÔME 2DE ARRONDISSEMENT

INHOUD REIZEN NAAR PARIJS PARIJS 1STE ARRONDISSEMENT LOUVRE PALAIS-ROYAL PLACE VENDÔME 2DE ARRONDISSEMENT INHOUD REIZEN NAAR PARIJS Met de wagen 15 Met de trein 16 Met de bus 17 Met het vliegtuig 17 PARIJS Parijs voor altijd? 17 Geschiedenis 18 Eerste kennismaking 21 Internetsites 21 Reislectuur 22 Parijs

Nadere informatie

Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660

Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660 Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660 Gaston Jean Baptiste van Frankrijk, hertog van Orléans, prins van Frankrijk. Hij werd geboren als het vijfde kind en derde zoon van

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting door Y. 1162 woorden 6 september 2012 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 2.1 In Frankrijk regeerde absolute vorsten. Rond

Nadere informatie

EXCURSIE PARIJS HAVO 4 10 t/m 14 oktober 2016

EXCURSIE PARIJS HAVO 4 10 t/m 14 oktober 2016 EXCURSIE PARIJS HAVO 4 10 t/m 14 oktober 2016 Programma - Inleiding - Programma in Parijs - Praktische zaken in Parijs - Gedragsprotocol - Gegevensformulier - Inleveren gedragsprotocol - Eventuele vragen

Nadere informatie

Lodewijk XV van Frankrijk: Versailles, 15 februari 1710 aldaar overleden op 10 mei 1774

Lodewijk XV van Frankrijk: Versailles, 15 februari 1710 aldaar overleden op 10 mei 1774 Lodewijk XV van Frankrijk: Versailles, 15 februari 1710 aldaar overleden op 10 mei 1774 Lodewijk XV regeerde als koning van Frankrijk en van Navarra van 1 september 1715 tot zijn dood. Hij besteeg de troon

Nadere informatie

Parijs. Meneer Spanjaart: Meneer Billet: Mevrouw Andriese:

Parijs. Meneer Spanjaart: Meneer Billet: Mevrouw Andriese: 1 Parijs Meneer Spanjaart: +31622552115 Meneer Billet: +32486286926 Mevrouw Andriese: +31623789488 Route 1 Sacre Coeur à Moulin Rouge 2 Start: Afhankelijk van de plaats waar de bus stopt begint onze wandeling.

Nadere informatie

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon behoort tot de meest bekende personen uit de geschiedenis. Hij wist zich van eenvoudige komaf op te werken tot keizer van Frankrijk en heerser over

Nadere informatie

B1 Hoofddorp pagina 1

B1 Hoofddorp pagina 1 B1 Hoofddorp pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Ontwikkeling 4. Bezienswaardigheden 1. Inleiding Hoofddorp is een stad in de provincie Noord-Holland en de hoofdplaats van de gemeente Haarlemmermeer.

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk

Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk De samenleving moest op dezelfde manier worden onderzocht

Nadere informatie

Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824

Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824 Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824 Kasteel van Versailles Koning van Frankrijk Co-vorst van Andorra Periode : 1814-1824 Voorganger: Napoleon

Nadere informatie

Arras. De Champs-Élysées

Arras. De Champs-Élysées Utrecht, de Domstad Neeltje Jans Arras Kasseien in Noord-Frankrijk De Champs-Élysées Alpe d Huez Gâteau à la broche Utrecht, de Domstad De Tour de France start in 2015 in Utrecht. Utrecht wordt ook wel

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1669 woorden 17 januari 2005 5,6 10 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 3: de Franse Revolutie. Paragraaf 1: het oude Koninkrijk.

Nadere informatie

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Voor het Congres van Wenen a. Rond 1750: het Ancien Regime komt ten einde => Enkele kenmerken van het Ancien

Nadere informatie

Bezienswaardigheden Parijs. Parijs. Complete beschrijving

Bezienswaardigheden Parijs. Parijs. Complete beschrijving Parijs Complete beschrijving Eiffeltoren De Eiffeltoren, het Parijse icoon bij uitstek, is waarschijnlijk het meest beroemde bouwwerk van heel Europa. Ooit was dit de hoogste constructie ter wereld; indertijd

Nadere informatie

Wereldsteden ontdekken met Ben en Binkie

Wereldsteden ontdekken met Ben en Binkie Wereldsteden ontdekken met Ben en Binkie AMSTERDAM Praag Parijs Sydney Ben Kom met ons mee! Binkie Juwelen van steden de mooiste steden van de wereld 3 e verdieping Schiet op, Binkie! Parijs Bewaar het

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

In het oude Rome De stad Rome

In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome is héél oud. De stad bestaat al meer dan tweeduizend jaar. Rome was de hoofdstad van het grote Romeinse rijk. De mensen die naar Rome kwamen,

Nadere informatie

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.

Nadere informatie

Skatend door Parijs. Skatend door Parijs. Voor vertrek even wat aandachtspunten:

Skatend door Parijs. Skatend door Parijs. Voor vertrek even wat aandachtspunten: Voor vertrek even wat aandachtspunten: Er zijn twee gevaarlijke punten in de route. Na de vijver kort na La Defense en bij de Eiffeltoren. Hier adviseren wij je skates uit te trekken. Knie- en handbeschermers

Nadere informatie

Naam: De Romeinen. Vraag 1. De Romeinen hebben veel gebouwd. Noem vijf verschillende toepassingen. pagina 1 van 6

Naam: De Romeinen. Vraag 1. De Romeinen hebben veel gebouwd. Noem vijf verschillende toepassingen. pagina 1 van 6 Naam: De Romeinen De Romeinse bouwkunst. De Romeinen behoren tot de beste bouwers uit de geschiedenis. Ze bouwden tempels, riolen, waterleidingen, wegen, kanalen, huizen, aquaducten, havens, bruggen en

Nadere informatie

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Eén van de bekendste koningen uit de Middeleeuwen is Karel de Grote. Hij leeft zo'n 1300 jaar geleden, waar hij koning is van het Frankische rijk. Dat rijk

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum Samenvatting door Anisha 1170 woorden 23 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

7,2. 1 Wetenschappelijke revolutie. 2 Gevolgen van de wetenschappelijke revolutie. 3 Kenmerken van de verlichting

7,2. 1 Wetenschappelijke revolutie. 2 Gevolgen van de wetenschappelijke revolutie. 3 Kenmerken van de verlichting Samenvatting door een scholier 1776 woorden 11 december 2007 7,2 240 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Geschiedenis samenvatting Hoofdstuk 2; Wetenschappelijke revolutie, verlichting

Nadere informatie

Dagboek Sebastiaan Matte

Dagboek Sebastiaan Matte Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen

Nadere informatie

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.! De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit

Nadere informatie

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats?

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Voorbeeld 1: Engeland De bezittingen van de Engelse koning Hendrik II in Frankrijk rond 1180 zijn

Nadere informatie

De Geschiedenis Op 28 Oktober in 1237 werd een nederzetting gesticht met de naam Berlijn in het toen genaamde Pruisen. Op dezelfde datum werd ook in de buurt Cölin opgericht. In 1307 werden deze nederzettingen

Nadere informatie

5.6. Spreekbeurt door een scholier 1641 woorden 9 juni keer beoordeeld. Nederlands. Presentatie Parijs door Devil's Owner. 1.

5.6. Spreekbeurt door een scholier 1641 woorden 9 juni keer beoordeeld. Nederlands. Presentatie Parijs door Devil's Owner. 1. Spreekbeurt door een scholier 1641 woorden 9 juni 2004 5.6 183 keer beoordeeld Vak Nederlands Presentatie Parijs door Devil's Owner 1.Algemeen 1.1 Inleiding Dag beste vrienden en mevrouw Sel. Wij zullen

Nadere informatie

Romeinen. Romeinen. Germanen

Romeinen. Romeinen. Germanen Romeinen Romeinen Grieken en Romeinen lijken op elkaar qua levensstijl. Het Romeinse rijk is ontstaan in Rome (753 v. Chr.). De Romeinen kwamen 50 v. Chr. naar Nederland. De Romeinen hebben het Latijns

Nadere informatie

Kastelen in Nederland

Kastelen in Nederland Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,

Nadere informatie

De Romeinen. Wie waren de Romeinen?

De Romeinen. Wie waren de Romeinen? De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800 Onderzoeksvraag: Hoe probeerde men tijdens de Franse Revolutie enkele Verlichtingsidealen in praktijk te brengen? Kenmerkende aspect: De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies

Nadere informatie

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk). Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest

Nadere informatie

Bezienswaardigheden Parijs. Parijs. Paleis van Versailles

Bezienswaardigheden Parijs. Parijs. Paleis van Versailles Parijs Paleis van Versailles Het indrukwekkende Château de Versailles getuigd van de extravagantie ten tijde van de zonnekoning. Het rijkelijk versierde paleis en de al even prachtige formele tuin werd

Nadere informatie

Boekverslag door J woorden 24 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Parijs

Boekverslag door J woorden 24 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Parijs Boekverslag door J. 2186 woorden 24 maart 2006 6 30 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Parijs Parijs (Frans: Paris) is de hoofdstad en met afstand de grootste stad van Frankrijk. Het is de zetel van de

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 2007 woorden 29 januari keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden

Samenvatting door een scholier 2007 woorden 29 januari keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting door een scholier 2007 woorden 29 januari 2005 7 334 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1 Wat is een revolutie? Een grote verandering in de samenleving in een korte

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting door een scholier 1659 woorden 4 maart 2002 5,4 22 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De drie fasen van een revolutie: 1.De bestaande regering wordt verdreven

Nadere informatie

België. Jopie Euwe-Beaufort (links)

België. Jopie Euwe-Beaufort (links) België De afgelopen negen jaar mocht ik wonen in de hoofdstad van Europa. Zag ik voorheen Antwerpen als de mooie gezellige stad van België en Brussel als een grauw en grijs bestuursbolwerk, vanaf de eerste

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

Barcelona. Barcelona. Montjuïc

Barcelona. Barcelona. Montjuïc Montjuïc De Montjuïc is een heuvel gelegen in de buurt van het centrum van. De heuvel, waarop zowel een wereldtentoonstelling als de Olympische Spelen gehouden werden, heeft een heel aantal bezienswaardigheden

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Franse Revolutie

Samenvatting Geschiedenis Franse Revolutie Samenvatting Geschiedenis Franse Revolutie Samenvatting door een scholier 1898 woorden 7 december 2005 6,5 179 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Revolutie: Revolutie = een grote

Nadere informatie

BERLIJN. Vlak daarbij is er het Europa-Center waarvan de bouw in 1963 begon en veel winkels en restaurants bevat.

BERLIJN. Vlak daarbij is er het Europa-Center waarvan de bouw in 1963 begon en veel winkels en restaurants bevat. BERLIJN Toen ik student was ben ik in 1963 voor het eerst in Berlijn geweest. Er was nog geen muur maar om naar Oost-Berlijn te gaan moest je langs de Vopo s die het geweer op de mensen hielden. Geen prettig

Nadere informatie

Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd

Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Gebruiksaanwijzing leerdagboek Exempel Rond de toren Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Aanwijzingen Schrijf- en tekenruimte in leerdagboek

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Reisverslag Heidelberg 2016 Deel 7 (2 augustus 2016) [1]

Reisverslag Heidelberg 2016 Deel 7 (2 augustus 2016) [1] Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Heidelberg 2016 Deel 7 (2 augustus 2016) Reisverslag Heidelberg 2016 Deel 7 (2 augustus 2016) [1] Door wjvanderzanden[2]op

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

Lodewijk XIV van Frankrijk: Saint-Germain-en-Laye, 5 september 1638 Versailles, 1 september 1715

Lodewijk XIV van Frankrijk: Saint-Germain-en-Laye, 5 september 1638 Versailles, 1 september 1715 Lodewijk XIV van Frankrijk: Saint-Germain-en-Laye, 5 september 1638 Versailles, 1 september 1715 Ook bekend als Lodewijk de Grote (Frans: Louis le Grand) of de Zonnekoning (Frans: le Roi-Soleil), was koning

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste

Nadere informatie

Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt

Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info De Chinese Muur 1. Voorwoord. 2. Wat is de Chinese Muur? 3. Waar ligt de Chinese Muur? 4. Waarom bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 5. Hoe bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 6. Hoe lang en hoe groot

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Kastelen De eerste kastelen De eerste kastelen werden tussen 800 en 1000 na Christus gebouwd. In die tijd maakten de Noormannen de kusten van Europa onveilig: ze plunderden dorpen en boerderijen. De mensen

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665

Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665 Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665 Hij was koning van Spanje van 1621 tot 1665, landsheer van de Zuidelijke Nederlanden en koning van Portugal (als Filips III) tot

Nadere informatie

De franse revolutie vmbo12

De franse revolutie vmbo12 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 10 july 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/62187 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.

Nadere informatie

Historia s STEDENGIDS. Revolutiestad. PariJs. Les Invalides 11. Café Procope

Historia s STEDENGIDS. Revolutiestad. PariJs. Les Invalides 11. Café Procope Print het uit en niet het aan elkaar Historia s STEDENGIDS Revolutiestad PariJs te voet door de geschiedenis Tijdens de wandeling (7,1 km) kom je langs de plekken waar de revolutie op z n hevigst was.

Nadere informatie

Opdracht Geschiedenis De Franse Revolutie

Opdracht Geschiedenis De Franse Revolutie Opdracht Geschiedenis De Franse Revolutie Opdracht door een scholier 3168 woorden 21 februari 2003 6 706 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Wij hebben voor het vak geschiedenis het hoofdstuk de

Nadere informatie

S C.F.

S C.F. Ref. 0128 Lionard Luxury Real Estate Via dei Banchi, 6 - ang. Piazza S. Maria Novella 50123 Firenze Italia Tel. +39 055 0548100 Fax. +39 055 0548150 Assisi Exclusief huis te koop in Umbrië BESCHRIJVING

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo II

Eindexamen geschiedenis vwo II Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige

Nadere informatie

De munten van de Franse Revolutie door José De Strycker

De munten van de Franse Revolutie door José De Strycker De munten van de Franse Revolutie door José De Strycker De Franse Revolutie is niet enkel voor Frankrijk, maar ook voor een groot deel van Europa van grote betekenis geweest. Het politieke klimaat leek

Nadere informatie

Architectuurverslag CKV De Eiffeltoren

Architectuurverslag CKV De Eiffeltoren Architectuurverslag CKV De Eiffeltoren Architectuurverslag door een scholier 1376 woorden 28 september 2006 6 162 keer beoordeeld Vak CKV Inhoudsopgave Algemene gegevens De architectuurwijzer - Vorm De

Nadere informatie

De frontlinie van de verbeelding

De frontlinie van de verbeelding De frontlinie van de verbeelding Waar vechten wij als kunstenaars tegen? En waar vechten wij als kunstenaars voor? Het antwoord op deze vraag ligt deels in de geschiedenis van progressieve kunst zelf.

Nadere informatie

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam Leerlingen handout stadswandeling Amsterdam Groep 1: de Surp Hoki Armeens Apostolische kerk Adres: Kromboomsloot 22, Amsterdam Namen leerlingen: In deze handout staat alle informatie die je nodig hebt

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking -

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking - Pagina 1 Groep 8 Colofon China - De geschiedenis en cultuur van Peking - Leerling - informatie Inleiding In deze les gaan wij het hebben over de Chinese stad Peking. We kijken met elkaar naar een stukje

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken

Nadere informatie

ART HISTORY Barok en Classicisme

ART HISTORY Barok en Classicisme ART HISTORY Barok en Classicisme H4-profiel Barok 17e eeuw Classicisme 18de eeuw ART HISTORY Barok en Rococo H4-profiel 17e eeuw Barok De barok is een Europese stijlperiode die aan het begin van de 17e

Nadere informatie

SPEURTOCHT ARCHITECTUUR & DESIGN

SPEURTOCHT ARCHITECTUUR & DESIGN SPEURTOCHT ARCHITECTUUR & DESIGN Deze speurtocht is geschikt voor kinderen van 8 t/m 11 jaar. Dit jaar is door het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen uitgeroepen tot het jaar van Architectuur

Nadere informatie

Berlijn: een bijzondere ervaring

Berlijn: een bijzondere ervaring Berlijn: een bijzondere ervaring Een bezoek aan de stad Berlijn en omgeving is meer dan de moeite waard. De stad heeft vele bezienswaardigheden, is erg gezellig en bovendien kom je op plaatsen waar je

Nadere informatie

Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN

Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN Secretariaat/Documentatiecentrum: Bezoekerscentrum Rufferdinge Molenberg 4 3400 Landen Tel. 011 88 34 68 Fax 011 83 27 62 info@ghklanden.be www.ghklanden.be

Nadere informatie

Middeleeuwen. door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013

Middeleeuwen. door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013 Middeleeuwen door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013 Inhoud blz 1. Voorpagina blz 2. Inhoud blz 7. Sint Willibrord blz 8. De Landheer blz 3. De Middeleeuwen blz 9. Munten blz 4. Carcassonne blz 10.

Nadere informatie

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Hij was hertog van Bourgondië. Hij werd geboren in Dijon en was de oudste zoon van Filips de Stoute, hertog van Bourgondië en

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46

Nadere informatie

Koningsstraat 20. Brussel

Koningsstraat 20. Brussel Koningsstraat 20 Brussel De Koningsstraat nr. 20 is gelegen in de nabijheid van het Koninklijk Paleis en het Parlement in Brussel. Hier zijn de Directie en enkele afdelingen van de bank gevestigd en op

Nadere informatie

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1]

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1] Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1] Door wjvanderzanden[2]op vr, 07/24/2015-13:29 Tags:reizen

Nadere informatie

OP AVONTUUR MET ARCHITECTUUR CULTUREEL ERFGOED IN OLDENZAAL

OP AVONTUUR MET ARCHITECTUUR CULTUREEL ERFGOED IN OLDENZAAL OP AVONTUUR MET ARCHITECTUUR CULTUREEL ERFGOED IN OLDENZAAL Lokatie: school en stadswandeling Doelgroep: groep 5 en 6 Duur: aantal lessen naar eigen inzicht. (2 a 3) doel: leren van feitelijke en begripmatige

Nadere informatie

Geschiedenis hoofdstuk 3

Geschiedenis hoofdstuk 3 Geschiedenis hoofdstuk 3 Romeinse rijk 500 v Christus 500 na Christus Rome de eeuwige stad : deze stad bestaat al eeuwenlang. De tijdlijn Het Romeinse rijk begint 500v Chr. En eindigt 500 na Christus.

Nadere informatie

APARISAPARISAPARISAPARISA

APARISAPARISAPARISAPARISA Excursieweek 10 t/m 13 juli 2018 groep A Beste ouders / verzorgers en leerlingen Dit boekje bevat informatie en het programma van de werkweek Parijs van 10 t/m 13 juli 2018. We overnachten de hele periode

Nadere informatie

Ontdekking. Dorestad teruggevonden

Ontdekking. Dorestad teruggevonden Dorestad teruggevonden Ontdekking Het vroegmiddeleeuwse Dorestad verdween na de negende eeuw van de kaart. Pas rond 1840 werd de stad teruggevonden, bij toeval. Kort daarna deed het RMO opgravingen en

Nadere informatie

CaravanCultuurCourant 7 Een greep uit de bezienswaardigheden die we onderweg verzamelden

CaravanCultuurCourant 7 Een greep uit de bezienswaardigheden die we onderweg verzamelden CaravanCultuurCourant 7 Een greep uit de bezienswaardigheden die we onderweg verzamelden Druk op Ctrl-L, doorbladeren met pijltjestoets en eruit met Esc Vijf stuks Vijf stuks Erik Fraikin & Rian van der

Nadere informatie

TEKST 1. De Eiffeltoren

TEKST 1. De Eiffeltoren TEKST 1 De Eiffeltoren De Eiffeltoren is wereldberoemd. De toren staat in Parijs, de hoofdstad van Frankrijk. Elk jaar komen er meer dan zes miljoen mensen naar de Eiffeltoren kijken! Geschiedenis In 1889

Nadere informatie

L ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen

L ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen Vuurstenen werktuigen steentijd [Stadsmuseum] L ang geleden zag de Achterhoek er heel anders uit dan tegenwoordig. Er waren uitgestrekte heidevelden, moerassen en veel bossen. Kortom, een ruig en onherbergzaam

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 1948 woorden 27 mei 2009 6,9 216 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 2 1

Nadere informatie

Naam: FLORIS DE VIJFDE

Naam: FLORIS DE VIJFDE Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen

Nadere informatie

Programma Parijsreis 2013

Programma Parijsreis 2013 Beste ouders, beste leerlingen Met deze brief willen we jullie op de hoogte brengen van het programma van de boeiende Parijsreis die voor de deur staat Programma Parijsreis 2013 Uren zijn richttijden.

Nadere informatie

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst met het stappenplan. Je gaat vaak op zoek naar verbanden in een tekst. Wat

Nadere informatie

V4 cp3 Romaans Gotiek

V4 cp3 Romaans Gotiek ART HISTORY De middeleeuwen 500-1400 V4 cp3 Romaans 1000-1200 Gotiek 1200-1400 Tijdlijn Vroege middeleeuwen Gotiek RomaRoans Romaans Christendom als bindende factor Doordat het centrale gezag in Europa

Nadere informatie

Paris, la ville lumière Capitale de la douce France

Paris, la ville lumière Capitale de la douce France Paris, la ville lumière Capitale de la douce France https://www.youtube.com/watch? v=dyj6hqdhauo (5:54) Bekijk de beelden en probeer zo veel mogelijk namen van bekende plekken en historische monumenten

Nadere informatie

5.8. Boekverslag door M woorden 14 maart keer beoordeeld. Inleiding

5.8. Boekverslag door M woorden 14 maart keer beoordeeld. Inleiding Boekverslag door M. 2137 woorden 14 maart 2003 5.8 868 keer beoordeeld Vak Frans Inleiding Ik houd mijn Werkstuk over Parijs omdat ik in de meivakantie (19 mei 2001) ernaartoe ga. Dus ik vind het wel leuk

Nadere informatie