246 Geoptimaliseerde luchtgordijnen 247 Van begin tot eind

Transcriptie

1 Technisch handboek 243 De onzichtbare deur 244 Waarom tocht het bij een opening? Temperatuurverschil binnen/buiten Drukverschillen binnen/buiten Windbelasting De totale luchtstroom Belangrijk om aan te denken 246 Geoptimaliseerde luchtgordijnen 247 Van begin tot eind 248 Geoptimaliseerde prestatie 248 Beschermt de volledige deuropening niet alleen waar het het minst nodig is 249 Vermogen luchtbarrière = impuls 249 Evenwicht tussen luchtvolume en luchtsnelheid 250 Zeer uniform luchtsnelheidsprofiel Hoe te meten: Waarom een hoge uniformiteit belangrijk is 251 Geoptimaliseerde luchtstroomconfiguratie Diepte van de uitlaat Uitlaatrooster Minimale turbulentie 252 Maximale bescherming op vloerniveau creëren Test - beschermend effect 253 Maatbepaling 253 Snelheid van de luchtbarrière en uniformiteit 254 Testen - prestatie Efficiëntie van luchtgordijn 256 Testen - prestatie Impuls op de vloer 256 Grote luchtvolumes zijn duurder 257 Minimaal geluidsniveau 257 Luchtinlaat bovenop 257 Turbulentie - nee, bedankt 257 Geoptimaliseerde hoeveelheid lucht 258 Feiten over geluid Wat is geluid? Hoe wordt geluid gemeten? Basisconcepten Geluidsvermogenniveau en geluidsdrukniveau 259 Testen - geluid 240

2 260 Afstellen 260 Koude opslag en vriesruimtes 260 Juiste luchtsnelheid 260 Ingangen en deuropeningen 260 Uw installatie aanpassen 260 De regeling doet de rest 261 Regelingen 261 Regelsysteem SIRe Basic Competent Advanced GBS Eenvoudige installatie Overige regelingen 262 Kleppenset 262 Kies de juiste kleppensets voor eenheden met SIRe Voor SIRe Basic en Competent Voor SIRe Advanced 265 Overige kleppensets 266 Energiebesparing met luchtgordijnen 267 Berekening van energiebesparing 267 Neem contact op met Frico voor advies 268 Even klikken 268 Slimme tools Productkeuzehandleiding Specificatietekst Verwarmingsberekeningen 269 Tabellen voor maatbepaling Elektrische basisformules Symbolen voor modeltypen Beschermingsklassen voor elektrische materialen Selectietabel voor kabels en bedrading Selectietabel 241 Technisch handboek

3 242

4 De onzichtbare deur Een open deur werkt uitnodigend en verlaagt de drempel om binnen te komen, maar zorgt helaas ook voor een slechte werkomgeving en energieverlies. Een luchtgordijn creëert een comfortabele omgeving en minimaliseert het energieverlies. De luchtgordijnen van Frico scheiden binnen en buiten, warm en koud, op een effectieve manier. Luchtgordijnen creëren een luchtbarrière tussen warm en koud om te voorkomen, dat koude buitenlucht binnenkomt terwijl de verwarmde lucht binnen wordt gehouden en om panden met airconditioning en koelruimtes te beschermen. Een correct geïnstalleerd luchtgordijn vermindert tocht, zorgt voor een comfortabel binnenklimaat en vermindert energieverliezen bij deuren en deuropeningen. Lucht stroomt via een onbeschermde opening naar buiten. Met een correct ingesteld luchtgordijn ontstaat een scherpe scheiding tussen de verschillende temperatuurzones. 243

5 Waarom tocht het bij een opening? De hoeveelheid lucht die door een open deur naar buiten stroomt is afhankelijk van drukverschillen tussen de binnen- en buitenlucht. Dit drukverschil is afhankelijk van drie factoren: Verschillende temperaturen binnen en buiten Verschillende drukken binnen en buiten Inkomende windsnelheid bij de deuropening Eenvoudig gezegd: als de omstandigheden aan de ene kant van de deur op de een of andere manier verschillen van de omstandigheden aan de andere kant, dan zal er sprake zijn van tocht via de deuropening. Er stroomt lucht weg door een open deur om de verschillen in druk en temperatuur weg te nemen. In een verwarmd pand betekent dit, dat warme lucht naar buiten en koude lucht naar binnen stroomt. Ook wind die richting de deur waait, is van invloed op de luchtstroom. Temperatuurverschil binnen/buiten Warme binnenlucht heeft een lagere dichtheid en is lichter dan koude buitenlucht. Daardoor ontstaat er een drukverschil bij de deuropening. De koude lucht stroomt via het onderste deel van de opening naar binnen en drukt de warme lucht door de bovenkant. De grootte van de luchtstroom is afhankelijk van het temperatuurverschil tussen de buiten- en binnenlucht. De luchtuitwisseling is dus afhankelijk van thermische drukverschillen. Als de binnen- en buitentemperaturen bekend zijn, dan kan de dichtheid van de buitenen binnenlucht worden bepaald en kunnen het drukverschil en de luchtstroom via de opening worden berekend. De luchtstroom (Q T ) kan worden berekend met behulp van de volgende vergelijking: Drukverschillen binnen/buiten Om te zorgen dat een luchtgordijn goed werkt, is het belangrijk dat er in het pand geente grote overdruk of onderdruk heerst. Bijna alle ventilatiesystemen zijn mechanisch afgesteld en gebaseerd op de heersende omstandigheden op het moment van instellen. Als de externe omstandigheden veranderen, bijvoorbeeld door schommelingen in temperatuur, luchtdruk, wind en vochtigheid, wordt het evenwicht verstoord en door positieve of negatieve druk (gewoonlijk negatieve druk) vervangen. Een luchtgordijn is, afhankelijk van de omstandigheden, bestand tegen maximaal 5 Pa. Kleine drukverschillen kunnen echter ook een aanzienlijke invloed op de efficiëntie van het luchtgordijn hebben. Het drukverschil tussen een gebouw en zijn omgeving kan worden weggenomen met een gebalanceerde ventilatie, waardoor het comfort toeneemt en de energiekosten lager worden. Een gebalanceerde ventilatie kan worden verkregen met drukregeling via het ventilatiesysteem, maar de meest efficiënte manier is het voortdurend meten van het drukverschil tussen binnen en buiten en dit gebruiken om de ventilatiestroom te regelen. Neem voor meer informatie contact op met Frico. Luchtstroom afhankelijk van drukverschil (Q P ) kan worden berekend met behulp van de volgende vergelijking: Q P = W H P 2 C d ( P< 5 Pa) ρ Opening W = H = deurbreedte [m] deurhoogte [m] [ [2] ] P = drukverschil W Q T = H C d g ρ ρ m [ [1] ] Opening W = deurbreedte [m] H = deurhoogte [m] C d = stroomcoëfficiënt 0,6-0,9 g = zwaartekrachtcoëfficiënt (9,81 m/s 2 ) ρ = dichtheidsverschil tussen de luchtmassa's ρ m = gemiddelde dichtheid van de luchtmassa's ρ = C d = -18 C +18 C luchtdichtheid stroomcoëfficiënt 0,6-0,9 Luchtstroom veroorzaakt door thermische drukverschillen. 244

6 Windbelasting Als de wind in de richting van een opening waait, stroomt er lucht door de opening. Er wordt aangenomen dat de luchtstroom gelijkmatig over de volledige deuropening verdeeld wordt. De luchtstroom is dan evenredig aan de horizontale windsnelheid tegen de deuropening. (Na de drukopbouw wordt de luchtstroom beperkt tot wat via lekken in het gebouw ontsnapt.) Een windsnelheid van 3 m/s komt overeen met een lastdruk van 5 Pa. De luchtstroom (Q V ) kan worden berekend met behulp van de volgende vergelijking: Opening Q v = W H C v v W = H = v = C v = Q tot = Q T + Q V + Q P deurbreedte [m] [ [3]] deurhoogte [m] windsnelheid windrichtingscoëfficiënt = 0,5-0,6 bij een loodrechte windbelasting op de deuropening 0,25-0,36 bij een diagonale windbelasting op de deuropening De totale luchtstroom De totale luchtstroom via open deuren is de som van de stroom veroorzaakt door temperatuur- en drukverschillen en windbelastingen. [ [4] ] Belangrijk om aan te denken Als er een onderdruk in het gebouw aanwezig is, wordt de efficiëntie van het luchtgordijn aanzienlijk beperkt. Daarom moet de ventilatie in balans zijn. Een luchtgordijn kan een tekort aan lucht door een ongebalanceerde ventilatie (negatieve druk) niet wegnemen. Als een opening wordt blootgesteld aan wind, heeft dat gevolgen voor de efficiëntie van het luchtgordijn. Een luchtgordijn is bestand tegen een windsnelheid tot 3 m/s, afhankelijk van de condities. In een bestaande opening die aan grotere windbelastingen wordt blootgesteld, kunt u met meer verwarming aanvullen om het comfort te verbeteren. Bij hoge windbelastingen kan het luchtgordijn worden aangevuld met een draaideur of een luchtzak, in het beste geval met de openingen tegengesteld ten opzichte van elkaar. Het ontwerp van het gebouw is van invloed op de werking van het luchtgordijn. In grote gebouwen waarop de wind veel invloed heeft, in panden met trappen waardoor het schoorsteeneffect optreedt en in panden met tocht zijn krachtigere gordijnen nodig. Normaal gesproken wordt het luchtgordijn geplaatst aan de binnenkant van de opening van het te beschermen pand. Als het luchtgordijn wordt gebruikt om koude opslag of een vriesruimte te beschermen, moet de eenheid aan de warme kant worden gemonteerd. De luchtgordijnen moeten zo dicht mogelijk bij de opening worden geplaatst en de volledige breedte van de opening afdekken. De richting en snelheid van de luchtstroom moeten aan de condities in de opening worden aangepast. Winddruk en negatieve druk zijn van invloed op de werking van luchtgordijnen en proberen de luchtstroom naar binnen te buigen. De luchtstroom moet daarom naar buiten worden gericht om de belasting te weerstaan. De totale luchtstroom is de som van de stromen veroorzaakt door temperatuur- en drukverschillen en windbelastingen. 245

7 Geoptimaliseerde luchtgordijnen Wanneer er alleen sprake is van temperatuurverschil is het scheiden van klimaatzones relatief eenvoudig. Bij een opening die blootgesteld is aan wind, drukverschillen en een ongebalanceerde ventilatie ligt dat moeilijker. De luchtgordijnen van Frico verkleinen de problemen door een luchtbarrière te creëren met het perfecte evenwicht tussen luchtvolume en luchtsnelheid en een zeer uniforme luchtstraal. Frico ontwikkelt al 40 jaar luchtgordijnen voor het veeleisende Scandinavische klimaat. Onze ervaring en kennis hebben geleid tot de Thermozone-technologie, de theoretische basis waarop wij de ontwikkeling van onze luchtgordijnen baseren. De Thermozone-technologie zorgt voor een optimaal gordijneffect met een perfect evenwicht tussen luchtvolume en luchtsnelheid en een zeer uniforme luchtstraal. Dit evenwicht maakt het luchtgordijn niet alleen effectiever, maar heeft ook andere voordelen. Als het geluidsniveau en de turbulentie minder zijn, wordt het binnenklimaat comfortabeler en gaan de energiekosten omlaag. Luchtgordijnen met de Thermozone-technologie leveren optimale prestaties en zorgen voor minimale geluidsniveaus. Op de volgende pagina's leest u meer over de Thermozone-technologie. R 246

8 A Technisch handboek B C Van begin tot eind Als wij met de ontwikkeling van een nieuw product beginnen, zijn prestatie en geluidsniveau de belangrijkste factoren. De ontwerpers testen het product stap voor stap om de juiste combinatie van optimale prestatie en het laagste geluidsniveau te vinden. De turbulentie in de eenheid moet worden geminimaliseerd om hoge drukvallen en een hoog energieverbruik te voorkomen en om voor een zo laag mogelijk geluidsniveau te zorgen. Om de turbulentie te minimaliseren, volgen de ontwerpers de weg die de lucht van het inlaatrooster naar de uitlaat gaat. De vorm van de A ventilatorbehuizing is erg belangrijk voor de prestatie van de ventilator en de capaciteit van de ventilator om de druk te verhogen. De lucht moet op een natuurlijke manier naar en van de ventilatoren worden geleid en de eenheid uiteindelijk via het belangrijke uitlaatrooster verlaten. De breedte en het ontwerp van de uitlaat zijn zeer belangrijk. De worp is het effectiefst wanneer de luchtstroom die het luchtgordijn verlaat in de hele breedte van de uitlaat laminair en B homogeen is. Vanaf de allereerste ontwikkelfase wordt er rekening mee gehouden, dat het product eenvoudig te monteren, te installeren en te onderhouden moet zijn. De ontwerpers zijn vanaf het begin tot aan de productie en lancering bij het product betrokken, zodat het ontwerp in productietermen werkt en aan de wensen van de klant voldoet. C 247

9 Geoptimaliseerde prestatie Onafhankelijke testen tonen aan, dat een correct geïnstalleerd luchtgordijn de energieverliezen bij een open deur tot wel 80% kan beperken. Een correct geïnstalleerd luchtgordijn dekt de breedte en hoogte van de opening af en wordt aangepast aan de belastingen waaraan het wordt blootgesteld. Beschermt de volledige deuropening Een correct geïnstalleerd luchtgordijn creëert een luchtbarrière die de volledige opening afdekt en wordt aangepast aan de belastingen waaraan het wordt blootgesteld. Bij de maatbepaling moet u naast het luchtvolume van het luchtgordijn ook de eisen ten aanzien van luchtsnelheid en uniformiteit van de luchtstraal op vloerniveau bepalen, aangezien de belasting daar het grootst is. Op die manier weet u zeker dat u een luchtbarrière hebt, die tot helemaal onderaan reikt en voor de best mogelijke bescherming zorgt. De opening wordt beïnvloed door de verschillen in temperatuur, druk en windbelasting. Het effect is het grootst op vloerniveau. Door de eisen ten aanzien van de luchtsnelheid en uniformiteit van de luchtstraal op vloerniveau te bepalen, hebt u een luchtgordijn dat de volledige deuropening afdekt....niet alleen waar het het minst nodig is Veel mensen beoordelen luchtgordijnen op basis van het luchtvolume dat ze produceren zonder rekening met het bereik van de luchtbarrière te houden. Het luchtvolume wordt het dichtst bij de eenheid gemeten, op de plek waar de belastingen het kleinst zijn. Als u een luchtgordijn uitsluitend op basis van luchtvolume kiest, is het mogelijk dat u een luchtgordijn krijgt dat alleen voor een goede bescherming in de buurt van de uitlaat zorgt. Als u een luchtgordijn uitsluitend op basis van luchtvolume kiest, is het mogelijk dat u een luchtgordijn krijgt dat alleen voor een goede bescherming in de buurt van de uitlaat zorgt, waar de impact op de deuropening kleiner is. 248

10 Vermogen luchtbarrière = impuls Voor het beoordelen van de prestaties van een luchtgordijn wordt de term impuls gebruikt. Deze term beschrijft welke kracht een luchtbarrière heeft. Impuls = luchtvolume x dichtheid x luchtsnelheid 13 m/s 1900 m 3 /h/m m 8 m/s 3100 m 3 /h/m [kgm/s 2 ] = [m 3 /s] x [kg/m 3 ] x [m/s] De eenheid voor impuls is [kgm/s 2 ], dat is Newton (N), de SI-eenheid voor kracht. De impuls kan op verschillende manieren worden bereikt. Een product met een hoge luchtsnelheid en een kleine luchtstroom kan dezelfde impuls hebben als een product met een lage luchtsnelheid en een grote luchtstroom. Voor een effectieve luchtbarrière over de volledige opening moet de impuls helemaal tot aan de vloer voldoende groot zijn. Daarom is het bij de maatbepaling belangrijk om rekening met de luchtsnelheid te houden. Een product met een hoge luchtsnelheid en een kleine luchtstroom kan dezelfde impuls hebben als een product met een lage luchtsnelheid en een grote luchtstroom. Evenwicht tussen luchtvolume en luchtsnelheid De Thermozone-technologie zorgt voor een evenwicht tussen luchtvolume en luchtsnelheid, dat optimale prestaties oplevert. Het ontwerp van de uitlaat is een belangrijke factor voor dit evenwicht. Om dit uit te leggen, gebruiken wij vaak het voorbeeld van een slang, aangezien luchtstroom fysisch gelijk is aan waterstroom. Met een slang zonder mondstuk (een groot watervolume en lage druk) komt u niet ver, omdat de snelheid van het water dat uit de slang komt te laag is. Als u de slang op een hogedrukspuit aansluit (een laag watervolume en hoge druk) verlaat het water de hogedrukspuit op hoge snelheid. Het water komt echter nog altijd niet verder dan een paar meter, omdat de hogedrukspuit voor veel turbulentie in de waterstroom zorgt. Als u de slang vervolgens op een mondstuk aansluit, kunnen het volume en de druk van het water zo worden ingesteld, dat het bereik van de waterstraal optimaal wordt en het water veel verder komt. Op dezelfde manier worden de prestaties beperkt in luchtgordijnen met een lage luchtsnelheid en een grote luchtstroom of een hoge luchtsnelheid en een kleine luchtstroom. Ze bereiken de vloer niet. Grote luchtvolumes vereisen ook meer verwarming en onnodig grote hoeveelheden energie. De Thermozone-technologie creëert een evenwicht tussen luchtvolume en luchtsnelheid, dat energie bespaart door de minimale hoeveelheid lucht te gebruiken en levert een optimale efficiëntie over de volledige deuropening. > < Groot volume, lage druk Klein volume, hoge druk Ideale verhouding tussen druk en volume 249

11 Zeer uniform luchtsnelheidsprofiel Het snelheidsprofiel is in het hele profiel uniform. De uniformiteit van de luchtstraal is van belang voor het realiseren van optimale prestaties. Een zeer uniforme luchtstraal garandeert een goede dekking van de totale breedte van de opening. Hoe te meten: De uniformiteit van de luchtstraal wordt gemeten door de luchtsnelheid op verschillende plaatsen over de breedte van het luchtgordijn te vergelijken en wordt uitgedrukt als percentage. Een uniformiteit van 100% geeft aan dat de luchtstraal dezelfde snelheid heeft over de hele breedte van het luchtgordijn. Waarom een hoge uniformiteit belangrijk is De kracht van de luchtstraal wordt bepaald door de laagste snelheid op vloerniveau. Een luchtstraal met weinig uniformiteit heeft extra lucht nodig om te garanderen dat de minimale snelheid over de hele opening wordt bereikt. Meer lucht in luchtstraalgebieden met een hoge snelheid leidt tot turbulentie, wat het comfort negatief beïnvloedt. Een zeer uniforme luchtstraal raakt de vloer in de gehele opening met dezelfde snelheid wat de turbulentie verkleint en ervoor zorgt dat de kracht van de luchtstraal gehandhaafd blijft. 250

12 Geoptimaliseerde luchtstroomconfiguratie Het ontwerp van de uitlaat en de binnenkant van de eenheid zijn belangrijke factoren bij het creëren van een luchtbarrière die efficiënt beschermt en een minimaal geluidsniveau heeft. 1 Diepte van de uitlaat Bij een gegeven luchtvolume bepaalt de diepte van de uitlaat de luchtsnelheid. Een te kleine uitlaat zorgt voor turbulentie doordat de luchtsnelheid te hoog is, waardoor het bereik korter wordt. Als de uitlaat te diep is, beperkt dit de luchtsnelheid en wordt het bereik korter. Bij de luchtgordijnen van Frico is het luchtstroombereik geoptimaliseerd via de diepte van de uitlaat. 2 Uitlaatrooster De hoogte, breedte en vinafstand spelen allemaal een rol bij het ontwerp van het uitlaatrooster, zodat de lucht wordt geleid en de turbulentie minimaal wordt. Het resultaat is een & uniforme luchtstroom en een effectieve luchtbarrière. De uitlaatroosters van Frico maken het eenvoudig om de lucht te leiden om drukbelastingen in de opening te weerstaan, zodat energieverliezen tot een minimum worden beperkt. 3 Minimale turbulentie Turbulentie in het luchtgordijn zorgt voor hogere drukvallen en een hoger energieverbruik en een minder uniforme luchtstraal. In de luchtgordijnen van Frico wordt de turbulentie geminimaliseerd en wordt het energieverbruik beperkt. 251

13 Maximale bescherming op vloerniveau creëren Een te lage luchtsnelheid op vloerniveau levert een gordijn op dat niet bestand is tegen belastingen. Een te hoge snelheid zorgt voor turbulentie die de beschermingscapaciteit van de luchtbarrière beperkt en bovendien hoge geluidsniveaus heeft. Een zeer uniforme luchtstraal met de juiste snelheid biedt de beste bescherming. De Thermozonetechnologie levert de meest effectieve luchtbarrière op door te zorgen, dat de luchtstroom de vloer met een optimale luchtsnelheid en uniformiteit bereikt. De Thermozone-technologie levert een oplossing voor dit probleem met een minimale hoeveelheid aan lucht. Luchtsnelheid is te laag Luchtsnelheid is te hoog Juiste luchtsnelheid Test - beschermend effect De nagemaakte omgeving in deze test is een zuivelsectie die direct naast een ruimte met een normale ruimtetemperatuur ligt. Er werden verschillende bedrijfsgevallen bestudeerd in een temperatuurmeting in de verschillende ruimtes en de waarden werden in een diagram gezet, dat laat zien hoe de luchtstromen van invloed zijn op de temperatuur in de gebieden rond de opening. Het helderrood toont de normale ruimtetemperatuur en de meest donkere blauwe kleur toont de temperatuur van de koude opslag. De waarden op de X-as geven de afstand in centimeters van de eenheid weer. De waarden op de Y-as geven de afstand in centimeters van de vloer weer. Opening zonder luchtgordijn In een onbeschermde opening stroomt de koude lucht naar buiten en de ruimte voor de koude opslag wordt veel te warm. Opening met luchtgordijn, verkeerde hoek Als de hoek te klein is, wordt de warme lucht in de ruimte voor de koude opslag geblazen. Opening met luchtgordijn, te hoge snelheid Overmatige snelheid zorgt voor turbulentie en dat veroorzaakt energieverlies en een temperatuurstijging in de koude opslag. Opening met correct afgesteld luchtgordijn Met een correct ingesteld luchtgordijn ontstaat een scherpe scheiding tussen de verschillende temperatuurzones. 252 De test is uitgevoerd met ADA Cool, model ADAC120, en door technici van de Universiteit van Malmö.

14 Maatbepaling Frico levert al meer dan 40 jaar luchtgordijnen en onze ervaring op het gebied van maatbepaling kan worden geïllustreerd in een diagram. De verhouding tussen de grootte van de deur en hoe krachtig het luchtgordijn moet zijn, is niet lineair. Hoe hoger de deur, hoe groter de vereiste kracht. Wij hebben ervoor gekozen om de afstand tot de vloer als referentie te gebruiken, samen met de luchtsnelheid en de uniformiteit van de luchtstraal, gemeten in overeenstemming met ISO Voor een installatiehoogte van minder dan 2,5 meter is het gewoonlijk voldoende om een luchtgordijn te kiezen met de capaciteit om ca. 2,5 m/s te leveren in een laboratoriumomgeving op een afstand die gelijk is aan de installatiehoogte. Voor overige hoogtes, zie het diagram. Bovendien moet de uniformiteit van de luchtstraal 90% zijn om weinig turbulentie en maximale kracht van de luchtstraal te garanderen. Let op: de luchtsnelheid bij de maatbepaling is niet de snelheid die de lucht op vloerniveau in een installatie moet hebben, maar de capaciteit die de eenheid nodig heeft om te kunnen compenseren voor de windbelastingen en drukverschillen die in een deuropening optreden. In veel gevallen spelen ook andere factoren een rol, zie het hoofdstuk "Belangrijk om aan te denken" eerder in het handboek. Voor een optimale werking van een luchtgordijn moeten de richting en snelheid van de luchtstroom bij de installatie worden afgesteld. Verderop in het handboek kunt u meer lezen over het afstellen. Kracht van luchtbarrière 4m/s* 3m/s* 3 Industrie Luchtsnelheid met afstand tot vloerniveau conform ISO Commercieel Entree 2,5m/s* Mindre entréer Större entréer <2,5 m 2,5 m < 4,2 m < 4,2 m <2,5 m 2,5 < 4,2 Belastingen * = ±0,5 m/s Installatiehoogte [m] Snelheid van de luchtbarrière en uniformiteit Er is een ISO-norm om de snelheid van de luchtbarrière en uniformiteit te meten (ISO Laboratoriummethoden om aerodynamische prestaties te beoordelen). Frico meet alle luchtgordijnen conform de ISO-norm. Het resultaat staat in het luchtsnelheidsprofiel van het relevante product. m 0,1 11,0 m/s 1,0 5,2 m/s 2,0 3,8 m/s 3,0 3,2 m/s 3,5 3,0 m/s ISO-metingen in ons laboratorium in Skinnskatteberg, één van de meest geavanceerde laboratoria op het gebied van verwarming en ventilatie in Europa. Luchtsnelheidsprofiel PA

15 Testen - prestatie Efficiëntie van luchtgordijn Frico heeft een methode ontwikkeld om de prestatie van een luchtgordijn te testen. De test is op ware schaal. Het idee is om het volume van lucht te meten, dat door een deur gaat met een geïnstalleerd luchtgordijn vergeleken met een deur zonder een luchtgordijn. In de test worden alle belastingen omgezet naar een druk die gelijkmatig over de deur wordt verspreid. Buiten Binnen Luchtgordijn P [Pa] Q [m³/h] De testinstallatie bestaat uit twee ruimtes die met binnen en buiten overeenkomen. Tussen de ruimtes staat een krachtige ventilator met apparatuur om de luchtstroom te meten. Het luchtgordijn is boven de opening geïnstalleerd. Als de ventilator draait, wordt er een luchtstroom van de ene naar de andere ruimte gecreëerd. Door de ventilator en door de opening gaat exact hetzelfde volume lucht. Dit zorgt voor een drukverschil (DP) tussen de twee ruimtes. De ventilator begint op lage snelheid te draaien en verhoogt de snelheid daarna langzaam. De informatie over de luchtstroom en het drukverschil wordt in een computer opgeslagen. Deze gegevens worden vervolgens gebruikt om een curve te maken, zie diagram

16 Zonder luchtgordijn P[Pa] Met luchtgordijn van Frico Diagram 1: Luchtstroom door de opening, met en zonder luchtgordijn bij verschillende verschildrukken. Luchtstroom [m 3 /s] De druk en stroom bij de opening worden met en zonder het luchtgordijn gemeten. Het resultaat is twee curven waarmee de luchtstroom bij een bepaald drukverschil vergeleken kan worden. Voorbeeld: Bij 3 Pa is de luchtstroom door de opening zonder het luchtgordijn 4 m³/s en met het luchtgordijn 1,6 m³/s. Het verschil in de luchtstroom laat de prestatie van het luchtgordijn zien. In dit geval is er (4 1,6)/4 100 = 60% minder stroom met het luchtgordijn dan zonder. Frico, impuls = 19,3 kg x m/s 2, luchtsnelheid 13 m/s, luchtstroom 4500 m 3 /u Concurrent 1, impuls = 11,9 kg x m/s 2, luchtsnelheid 18 m/s, luchtstroom 2000 m 3 /u Concurrent 2, impuls = 22,3 kg x m/s 2, luchtsnelheid 9 m/s, luchtstroom 7500 m 3 /u Diagram 2: Luchtgordijnen gemonteerd op een hoogte van 3 meter, gemeten efficiëntie bij verschillende verschildrukken. Verschildruk [Pa] Hierdoor wordt het ook mogelijk om de prestaties van verschillende producten onder dezelfde omstandigheden te vergelijken. Diagram 2 toont het testresultaat van drie luchtgordijnen die met behulp van verschillende basisconcepten zijn ontworpen. Concurrent 1 heeft een hoge luchtsnelheid en een kleine luchtstroom en concurrent 2 heeft een medium luchtsnelheid en een grote luchtstroom. Het luchtgordijn van Frico heeft een geoptimaliseerde luchtsnelheid en luchtstroom waardoor het efficiënter is dan die van concurrent 2, ondanks een (22,3-19,3)/22,3 = ongeveer 13% lagere impuls. 255

17 Testen - prestatie Impuls op de vloer Er kan een praktijktest van verschillende luchtgordijnen op vloerniveau worden uitgevoerd door het bereik en de kracht van de luchtbarrière te vergelijken met behulp van een zeilplank. X Om het bereik en de kracht van verschillende luchtgordijnen direct te vergelijken, kunt u ze op gelijke afstand aan beide kanten van een zeilplank plaatsen en bekijken op welke manier de plank beweegt. Bij hetzelfde luchtvolume zorgen luchtgordijnen van Frico voor een sterkere impuls op grondniveau dan die van concurrenten en dat betekent meer bescherming. De luchtgordijnen van Frico behouden de impuls helemaal tot aan de vloer en dat levert lagere bedrijfskosten op, aangezien dezelfde sterkte van de luchtbarrière met behulp van een lager luchtvolume kan worden bereikt. Y De hoek X geeft de kracht van de luchtbarrière (impuls) aan. Y = komt overeen met de afstand tot de vloer Impuls = luchtvolume x dichtheid x luchtsnelheid Grote luchtvolumes zijn duurder Een lage luchtsnelheid kan worden gecompenseerd door een hoger luchtvolume om de vloer te bereiken. Grote luchtvolumes vereisen meer verwarming en zijn daardoor duurder. Zoals uit de bovenstaande test blijkt, kunnen de luchtgordijnen van Frico met een lager luchtvolume dezelfde sterkte aan de luchtbarrière op vloerniveau leveren. 13 m/s 1900 m 3 /h/m m 8 m/s 3100 m 3 /h/m m Een berekening van de capaciteit van een luchtgordijn van Frico en een luchtgordijn met een lage luchtsnelheid en een grote luchtstroom laat zien dat, in dit voorbeeld, het luchtgordijn van Frico 40% minder verbruikt dan die van de concurrent, maar wel dezelfde impuls bereikt. Een product met een hoge luchtsnelheid en een kleine luchtstroom kan dezelfde impuls hebben als een product met een lage luchtsnelheid en een grote luchtstroom. Condities: Dezelfde impuls Gewenste temperatuurstijging: 15 Ruimtetemperatuur: 20 Breedte opening: 2 m T = 20 C => ρ = 1,2 Concurrent (3100 m 3 /u/m, 8 m/s) P = Q DT ρ c p = / ,2 1 = ongeveer 31 kw Frico (1900 m 3 /u/m, 13 m/s) P = Q DT ρ c p = / ,2 1 = ongeveer 19 kw 256

18 Minimaal geluidsniveau Geluid is een belangrijke factor voor het binnenklimaat. Bij Frico vinden wij de geluidsniveaus van onze producten van groot belang. De door ons gebruikte ventilatoren leveren, in combinatie met een geoptimaliseerde luchtstroomconfiguratie, een bijdrage om de geluidsniveaus zo laag mogelijk te houden. Luchtinlaat bovenop Door de luchtinlaat bovenop het luchtgordijn te plaatsen, wordt het geluidsniveau als minimaal ervaren. Dit komt doordat de muren en plafonds een deel van het geluid al absorberen voordat het zich verspreidt. Turbulentie - nee, bedankt Turbulentie in het luchtgordijn veroorzaakt hogere geluidsniveaus. In de luchtgordijnen van Frico wordt de turbulentie geminimaliseerd en wordt het geluidsniveau beperkt. Geoptimaliseerde hoeveelheid lucht Het geluidsniveau dat voortkomt uit de uitlaat is afhankelijk van het luchtvolume. Als het luchtvolume toeneemt, neemt ook het geluidsniveau toe. Door een optimale luchtstroom in combinatie met het uitlaatrooster ontstaat een te beheersen luchtstroom met een kleiner luchtvolume en een lager geluidsniveau. 257

19 Feiten over geluid Geluid is een belangrijke omgevingsfactor, net zo belangrijk als goede verlichting, frisse lucht en ergonomische aspecten. Bij wat we normaal gesproken het geluidsniveau van een product noemen, gaat het eigenlijk om het geluidsdrukniveau. Het geluidsdrukniveau houdt rekening met de afstand tot de geluidsbron, de positie van de geluidsbron en de akoestische eigenschappen van de ruimte. Dat betekent dat een stil product van essentieel belang is, maar dat ook rekening moet worden gehouden met de omgeving als geheel om tot een comfortabel geluidsniveau te komen. Wat is geluid? Geluid wordt veroorzaakt door luchtdrukschommelingen die ontstaan wanneer er een geluidsbron trilt. Bij de geproduceerde geluidsgolven gaat het om condensatie en verdunning van luchtdeeltjes zonder dat de lucht zelf beweegt. Een geluidsgolf kan verschillende snelheden in verschillende media hebben. In lucht heeft geluid een snelheid van 340 m/s. Hoe wordt geluid gemeten? Het geluidsniveau wordt in decibel (db) gemeten. db is een logaritmische eenheid die wordt gebruikt om een snelheid te beschrijven. Als het geluidsniveau met 10 db wordt verhoogd, is het resultaat twee keer zo luid (wiskundig gezien is dit 6 db, maar voor ons gehoor 10 db). Het is ook goed om te weten dat twee even krachtige geluidsbronnen zorgen voor 3 db extra verhoging van het geluidsniveau. Stel dat u twee ingangen hebt met twee luchtgordijnen in iedere ingang, waarbij alle vier de eenheden een geluidsniveau van 50 db hebben. Het totale geluidsniveau wordt dan 56 db. De eerste opening geeft een totaal geluidsniveau van 53 db, plus 3 db extra van de andere opening. Basisconcepten Geluidsdruk Druk ontstaat wanneer drukgolven bewegen, bijvoorbeeld in de lucht. De geluidsdruk wordt in Pascal (Pa) gemeten. Voor het uitdrukken van geluidsdruk wordt een logaritmische schaal gebruikt, die is gebaseerd op de verschillen tussen het werkelijke geluidsdrukniveau en de geluidsdruk bij de gehoordrempel. De schaal werkt op basis van de eenheid decibel (db), waarbij de gehoordrempel gelijkstaat aan 0 db en de pijngrens aan 120 db. De geluidsdruk vermindert met de afstand van de bron en wordt ook beïnvloed door de akoestiek van de ruimte. Geluidsvermogen Geluidsvermogen is de energie per eenheid tijd (Watt) die het object uitzendt. Geluidsvermogen wordt berekend met de geluidsdruk en ook met een logaritmische schaal. Geluidsvermogen is niet afhankelijk van de geluidsbron of de akoestiek van de ruimte, wat het maken van vergelijkingen tussen verschillende objecten vereenvoudigt. Frequentie Bij de frequentie gaat het om de periodieke trilling van een geluidsbron. De frequentie wordt gemeten als het aantal trillingen per seconde, waarbij één trilling per seconde gelijk staat aan 1 Hertz (Hz). Referentiepunten db 0 Het zachtste geluid dat een persoon kan horen 10 Normale ademhaling 30 Aanbevolen max. niveau voor slaapkamers 40 Stille kantoorruimte, bibliotheek 50 Groot kantoor 60 Normaal gesprek 80 Rinkelende telefoon 85 Lawaaierig restaurant 110 Schreeuwen in oor 120 Pijngrens 258

20 Geluidsvermogenniveau en geluidsdrukniveau Indien een geluidsbron een bepaald geluidsvermogenniveau uitzendt, zal onderstaande het geluidsdrukniveau beïnvloeden: 1. Richtingsfactor, Q Geeft aan hoe het geluid rondom de geluidsbron wordt verspreid. Zie het onderstaande figuur. 2. Afstand van geluidsbron De afstand van de geluidsbron in meters. 3. Het equivalent absorptiegebied van de ruimte Het vermogen van een oppervlak om geluid te absorberen, kan worden uitgedrukt als een absorptiefactor, α, die een waarde heeft tussen 0 en 1. De waarde 1 staat voor een volledig absorberend oppervlak en de waarde 0 voor een volledig weerkaatsend oppervlak. Het equivalent absorptiegebied van een ruimte wordt uitgedrukt in m 2. Dit kan worden berekend door het oppervlak van de ruimte te vermenigvuldigen met de absorptiefactor van het oppervlak. Testen - geluid Onze testfaciliteit voor lucht en geluid behoort tot de modernste van Europa. Wij voeren regelmatig testen en metingen uit tijdens de ontwikkeling van nieuwe producten, maar ook om bestaande producten te verbeteren. De metingen worden uitgevoerd conform de AMCA- en ISO-normen. Deze afbeelding toont onze akoestische kamer waar wij de geluidsniveaus van onze producten meten. De akoestische kamer bestaat uit een geluidskamer op krachtige veren met een achtergrondgeluid dat lager is dan door het menselijk oor kan worden waargenomen. De geluidsniveaus voor onze producten worden voor elk product vermeld. Onze geluidsmetingen worden uitgevoerd conform de internationale normen ISO en ISO3741. De afstand tot het product is 5 m, de richtingsfactor is 2 en het equivalente absorptiegebied is 200 m². Aan de hand van deze bekende factoren kan de geluidsdruk worden berekend als het geluidsvermogenniveau bekend is. Q=8 Q=4 Q=2 Q=1 De distributie van geluid rondom de geluidsbron. Q = 1 Midden van kamer Q = 2 Op muur of plafond Q = 4 Tussen muur en plafond Q = 8 In hoek 259

21 Afstellen De maatbepaling moet volgens onze aanbevelingen eerder in het handboek worden uitgevoerd. Vervolgens moeten in elk afzonderlijk geval de richting en snelheid van de luchtstroom worden afgesteld om voor een optimale werking van het luchtgordijn te zorgen. Als de luchtsnelheid te hoog is, treedt er turbulentie op die het beschermende effect en het conform binnen beperkt. Als de snelheid te laag is, bereikt de barrière de vloer niet en kan de opening dan niet beschermen. Koude opslag en vriesruimtes Het afstellen kan met een anemometer of een eenvoudig afstelgereedschap worden uitgevoerd. Het afstelgereedschap (of de anemometer) wordt ongeveer 0,5 m naar binnen aan de koude zijde geplaatst. Bij de start moet de eenheid de uitlaat recht naar beneden laten wijzen en moet de ventilatorsnelheid op hoog worden ingesteld. Daarna moet eerst de hoek worden afgesteld (5-15 naar buiten) en vervolgens de ventilatorsnelheid, totdat deze in geen enkele richting blaast (of mag enigszins naar buiten blazen). Ingangen en deuropeningen Bij ingangen en deuropeningen zijn de externe invloeden groter, maar er kan een anemometer of eenvoudig afstelgereedschap worden gebruikt voor een indicatie of de installatie correct is. Het afstelgereedschap (of de anemometer) wordt iets verder naar binnen geplaatst dan bij een koude opslag of vriesruimte. Daarna moet eerst de hoek worden afgesteld (5-15 naar buiten) en vervolgens de ventilatorsnelheid, totdat de interne luchtstroom minimaal is. Tip! Er staan filmpjes over het afstellen op In het pand wordt in de buurt van de deur een klein afstelgereedschap geplaatst, bestaande uit een eenvoudige standaard en een loshangend stuk vloeipapier. Voorbeeld van de anemometer. Juiste luchtsnelheid Bij de maatbepaling moet de luchtsnelheid juist zijn voor de installatieomgeving en de hoogte (zie het diagram onder Maatbepaling eerder in het handboek). In een installatie buiten de laboratoriumomgeving wordt de luchtsnelheid op vloerniveau beïnvloed door windbelastingen en drukverschillen. Onze aanbevelingen voor de maatbepaling (voor luchtsnelheid op vloerniveau) gelden bij een normale wind en drukverschillen in een echte omgeving. Het is van groot belang dat het luchtgordijn correct wordt afgesteld voor de specifieke opening en dat de luchtsnelheid vervolgens wordt aangepast aan hoe de omstandigheden in de loop van de tijd veranderen. Uw installatie aanpassen De belastingen verschillen per installatie en door het afstellen zorgt u ervoor, dat het luchtgordijn in uw specifieke installatie perfect werkt. De regeling doet de rest Het afstellen wordt gewoonlijk eenmalig uitgevoerd en wanneer de externe invloeden veranderen, worden de regelingen gebruikt om dit te compenseren. 260

22 Regelingen Hoe efficiënt een luchtgordijn is en hoeveel energie er bespaard kan worden, hangt in belangrijke mate af van het regelsysteem. Veel factoren die van invloed op het luchtgordijn zijn, veranderen in de loop van de tijd. Deze variaties kunnen langdurig (bijvoorbeeld seizoensgebonden) of van tijdelijke aard zijn (bijvoorbeeld wanneer de zon achter de wolken verdwijnt, het pand vol mensen is of een deur wordt geopend). Regelsysteem SIRe De meeste van onze luchtgordijnen zijn voorzien van een ingebouwd, intelligent regelsysteem, SIRe, dat het functioneren van het luchtgordijn, zowel in de zomer als in de winter, automatisch aanstuurt. Met het regelsysteem kan het comfort of de energiebesparing worden geoptimaliseerd - of een combinatie van beide. SIRe is een slim en goed ontworpen regelsysteem met zwakstroom, dat in drie verschillende niveaus met verschillende functies leverbaar is. Basic Basic beschikt over basisfuncties voor handmatige regeling van ventilatoren en automatische verwarming met behulp van thermostaten. Competent Competent is een automatische oplossing voor dagelijks gebruik van luchtgordijnen. De meegeleverde deurcontact maakt het mogelijk om de werking van het luchtgordijn aan te passen wanneer de deur open of gesloten is. Als de deur open is, werkt het luchtgordijn op hoge snelheid. Als de deur gesloten is, draait het luchtgordijn op lage snelheid. Als er echter geen behoefte aan verwarming is, wordt het luchtgordijn uitgeschakeld. Het luchtgordijn kan ook worden geïntegreerd met een verwarmingssysteem en voor verwarmen worden gebruikt. Op deze manier worden de overige verwarmingskosten lager. Vanaf functieniveau Competent en hoger is een kalenderfunctie inbegrepen. Zo zijn bijvoorbeeld energiebesparingen mogelijk door de temperatuur 's nachts en in de weekenden te verlagen. Elke graad lager in de ruimtetemperatuur kan tot een kostenbesparing van minimaal 5% op de totale verwarmingskosten voor het pand binnen de deur leiden. Het is ook mogelijk om te kiezen of het luchtgordijn optimaal moet werken voor deuren die altijd open blijven of voor deuren die vaak geopend en gesloten worden. Het is een veelgemaakte fout om de temperatuur op maximaal te zetten als het koud is. Dit leidt namelijk tot een te hoge temperatuur die weer van invloed is op het comfort en het energieverbruik. Met Competent is het mogelijk om het bereik van de ruimtetemperatuurinstelling te beperken. Advanced Advanced is een volledig automatische oplossing voor de werking van luchtgordijnen, die naast alle mogelijkheden van Competent ook nog een aantal andere slimme functies omvat. Met Advanced kan ook worden gekozen tussen de Eco-stand of de Comfort-stand. De Comfort-stand geeft prioriteit aan het comfort. De Eco-stand beperkt de uitlaattemperatuur en het energieverbruik kan tot wel 35% worden verlaagd. Advanced meet de buitentemperatuur waardoor het luchtgordijn altijd een stap verder is. De ventilatorsnelheid en temperatuur zijn altijd correct en zorgen voor een optimale bescherming. Hoe kouder het buiten is, hoe hoger de ventilatorsnelheid en vice versa in de zomer. De automatische regeling, inclusief de deurcontact, zorgt ervoor dat het luchtgordijn op het juiste moment werkt; u hoeft er niet aan te denken om het luchtgordijn in te schakelen. Veel mensen vergeten dat het luchtgordijn ook handig is als het buiten warm is en schakelen de handmatige gordijnen dan niet in. Lucht koelen is echter nog duurder dan lucht verwarmen. Bij het regelen van een waterverwarmde eenheid kan de retourwatertemperatuur worden beperkt. Met een sensor op de retourleiding kan meer van de energie in de leiding worden benut en het systeem dat de warmte produceert (een warmtepomp of stadsverwarming), wordt bij een lagere retourtemperatuur veel efficiënter. In veel gevallen kunt u ook een lager tarief betalen wanneer u de retourtemperatuur laag kunt houden. GBS De werking van het luchtgordijn kan ook via een algemeen bedieningssysteem worden geregeld. Het luchtgordijn kan signalen voor ventilatoren en verwarming ontvangen met spanningssignalen tussen 0 en 10 V, maar het is ook mogelijk om alle functies en het ontvangen van alle indicaties via gateway Modbus RTU (RS485) te regelen. De functionaliteit voor GBS zit in Competent (aan/uit/ventilatorsnelheid en alarmfunctie) en in Advanced (complete regeling met indicatie en via gateway). Eenvoudige installatie De verschillende onderdelen worden samen geleverd en zijn eenvoudig te monteren. Het systeem controleert zelf of alles in orde is en naar behoren functioneert. Dankzij de vooraf ingestelde standaardinstellingen kunt u het luchtgordijn direct in werking zetten zodra het systeem is geplaatst. Op de productpagina's in de catalogus kunt u hier meer over lezen. Overige regelingen Frico heeft een groot aanbod bedieningspanelen, snelheidsregelaars, deurschakelaars en thermostaten voor onze overige luchtgordijnen. Enkele van onze luchtgordijnen hebben een ingebouwde regeling. Zie de productpagina's. 261

23 Kleppenset Waterverwarmde eenheden moeten altijd met een kleppenset worden aangevuld. Als verwarming niet nodig is, beperkt de klep de waterstroom en gaat er slechts een kleine hoeveelheid door, zodat er altijd warm water in de verwarmingsbatterij aanwezig is. Dit is bedoeld om snel warmte te kunnen leveren wanneer een deur wordt geopend, maar ook als vorstbescherming. Zonder kleppen levert de eenheid maximale warmte-energie zolang de ventilator draait en dat betekent energieverlies. Kies de juiste kleppensets voor eenheden met SIRe Welke kleppenset u moet kiezen, is afhankelijk van het niveau van SIRe-regeling (Basic, Competent of Advanced) en de beschikbare informatie over beschikbare druk en gewenste capaciteit. In Basic en Competent worden de kleppen aan/ uit geregeld en in Advanced wordt een modulerende aandrijving gebruikt, die de klep regelt. Om het juiste klepformaat te kiezen, moet u weten wat de gewenste waterstroom is en welke beschikbare druk de pomp in het leidingsysteem aan de klep kan leveren. Vaak is het moeilijk om de beschikbare druk te kennen en varieert deze als het systeem verandert. Daarom is het vaak handig om een drukonafhankelijke klep te kiezen, die voor variabele druk compenseert. In het hoofdstuk Waterregeling staat een gids voor het kiezen van de kleppenset. U vindt hier snel een aanbeveling voor de kleppenset en het klepformaat. Voor een exactere keuze staan er diagrammen en tabellen op onze website. Voor SIRe Basic en Competent Als de beschikbare druk bekend is: VOS - aan/uit Volledige set met gecombineerde tweewegregelen instelklep met aan/uit-regeling, afsluitklep en bypassklep. Regelt de warmtetoevoer aan/uit. [kpa] Klepformaat Om het klepformaat te kiezen, moeten zowel de waterstroom als de beschikbare druk bekend zijn. Kies het formaat klep zodanig, dat de curve bij de gekozen stroom en druk op klepinstelling 6-8 staat. In het voorbeeld in het diagram staat de klepinstelling, als u een stroom van 500 l/u wilt en de beschikbare druk 7,5 kpa is, op 7. De VOS20 is daarom een geschikte keuze. Als u echter de VOS15NF had gekozen, zou de klepinstelling 10 (volledig open) zijn. Als er bij de installatie dan blijkt, dat de beschikbare druk lager is, is er geen marge. Als u de beschikbare druk niet weet kunt u deze schatten, bijvoorbeeld 10kPa, en selecteert u hierop de klep; maar als de actuele druk hoger is dan 10kPa zal waterstroom hoger zijn dan men wenst en vice versa [l/u] l/h Voorbeeld van een diagram voor klepformaat DN20 voor VOS, die de drukvallen van de waterstroom bij verschillende instellingen laat zien. 262

24 Als de beschikbare druk niet bekend is of kan variëren: VOSP - Drukonafhankelijk aan/uit Volledige set met gecombineerde drukonafhankelijke tweewegregel- en instelklep met aan/uit-regeling, afsluitklep en bypassklep. Regelt de warmtetoevoer aan/uit. De klep is drukonafhankelijk en zorgt ervoor, dat de stroom naar de eenheid correct is, ook als de verschildruk in de rest van het leidingsysteem verandert. Dit draagt bij aan een stabiele en nauwkeurige regeling. Klepformaat Om het klepformaat te kiezen, moet de waterstroom bekend zijn en moet de beschikbare druk altijd in het bereik kpa liggen. Kies het kleinst mogelijke klepformaat dat nog geschikt is om de gewenste stroom mee te behalen. Een klepinstelling tussen 6 en 8 wordt aanbevolen. In het voorbeeld in de tabel is een stroom van 500 l/u gewenst. De VOSP20 is een geschikte keuze. Als u echter de VOSP25 had gekozen, zou de klepinstelling tussen 2 en 3 liggen. Dat zou slechtere eigenschappen en een onnodig grote klep opleveren. De klep zal compenseren voor variaties in het leidingsysteem, zodat de gewenste waterstroom behouden blijft. LF, DN q max NF, DN q max NF, DN q max NF, DN q max q max = l/h Voorbeeld van de tabellen voor VOSP, die de stroom voor verschillende instellingen laten zien. Bij een vereiste constante retourstroom/ wanneer alleen een klep en aandrijving vereist zijn: VOT - driewegventiel en aandrijving aan/uit Het driewegventiel stuurt de waterstroom in combinatie met de aandrijving aan. Wordt gebruikt als de instel-, afsluit- en bypass-kleppen op een andere manier worden gevoed. Regelt de warmtetoevoer aan/uit. Als een tweewegklep in plaats van de meegeleverde driewegventiel nodig is, kan de derde klepopening eenvoudig worden geplugd (niet meegeleverd). Op markten waar een constante retourstroom (driewegventiel) vereist is, is dit een geschikte keuze. Klepformaat Om het klepformaat te kiezen, moeten zowel de waterstroom als de drukval over de klep bekend zijn. Kies het klepformaat zodanig, dat de drukval over de klep voor het vereiste watervolume zorgt. In het voorbeeld in het schema zijn een stroom van 500 l/u en een drukval van 7,5 kpa vereist. De VOT15 moet worden gekozen. Als u de beschikbare druk niet weet kunt u deze schatten, bijvoorbeeld 10kPa, en selecteert u hierop de klep; maar als de actuele druk hoger is dan 10kPa zal waterstroom hoger zijn dan men wenst en vice versa. [kpa] Kvs 1.7 DN15 Kvs 2.5 DN Kvs 4.5 DN [l/u] 0,7 0,1 [bar] 1 0,01 0,1 1,0 [l/s] 0,01 Voorbeeld van een diagram voor VOT, dat de drukval voor verschillende stromen laat zien. 263

25 Voor SIRe Advanced Als de beschikbare druk bekend is: VMO - regelkleppenset Volledige set met gecombineerde tweewegregel- en instelklep met modulerende aandrijving en afsluitklep. Regelt de warmtetoevoer traploos, moduleert en zorgt voor de juiste verwarming. De aandrijving wordt ingesteld op het altijd doorlaten van een kleine stroom met SIRe Advanced. Klepformaat Om het klepformaat te kiezen, moeten zowel de waterstroom als de beschikbare druk bekend zijn. Kies het klepformaat, waarbij de drukval over de klep bij de aanbevolen klepinstelling van 6-8 minimaal zo groot is als de drukval over de verwarmingsbatterij. In het voorbeeld, wanneer u een stroom van 500 l/u (dat is 0,14 l/s) wilt, moet de drukval minimaal 7,4 kpa zijn. De VMO20 is daarom een geschikte keuze. Voor gemoduleerde kleppen is het van groot belang, dat de regelklep het juiste formaat heeft en het gezag over de verwarmingsbatterij heeft om schommeling in de afgegeven verwarmingscapaciteit te voorkomen. Een te grote klep levert een grote verandering in de afgegeven capaciteit op, zelfs bij kleine aanpassingen. Een te kleine drukval over de klep vergeleken met de drukval in de batterij is van invloed op de nauwkeurigheid van de klep en vergroot daardoor ook de kans op schommelingen. Voor een goede werking moet het leidingsysteem gebalanceerd zijn, met kleine variaties in de beschikbare druk; in andere gevallen wordt het gebruik van de drukonafhankelijke VMOP aanbevolen. Een vuistregel is dat als u de pompdruk kent, u kunt werken met de regel dat de drukval over de kleppen 25% van de totale pompdruk moet zijn. 60/40 C +18 C [m 3 /h] [kw] [ C] [l/s] DP [kpa] PA3510WL ,7 37,1 0,14 7, ,0 42,0 0,08 3,0 PA3515WL ,1 38,5 0,22 11, ,7 43,5 0,13 4,5 PA3520WL ,8 39,1 0,28 7, ,5 43,9 0,16 2,9 PA3525WL ,6 38,9 0,39 16, ,3 43,9 0,23 6,5 Voorbeeld van tabellen voor maatbepaling voor de PA3500WL met een watertemperatuur van 60/40 C en een ruimtetemperatuur van 18 C. p p[kpa] [l/h] q [l/u] Voorbeeld van het diagram voor klepformaat DN20 voor VMO, dat de stroom voor verschillende instellingen en drukvallen laat zien. 264

26 Als de beschikbare druk niet bekend is of kan variëren: VMOP - Drukonafhankelijke Volledige set met gecombineerde drukonafhankelijke tweewegregel- en instelklep met modulerende aandrijving en afsluitklep. Regelt de warmtetoevoer traploos, moduleert en zorgt voor de juiste verwarming. De aandrijving wordt ingesteld op het altijd doorlaten van een kleine stroom met SIRe Advanced. De klep is drukonafhankelijk en zorgt ervoor, dat de stroom naar de eenheid correct is, ook als de verschildruk in de rest van het leidingsysteem verandert. Dit draagt bij aan een stabiele en nauwkeurige regeling. Klepformaat Om het klepformaat te kiezen, moet de waterstroom bekend zijn en moet de beschikbare druk altijd in het bereik kpa liggen. Kies het kleinst mogelijke klepformaat dat nog geschikt is om de gewenste stroom mee te behalen. Een klepinstelling tussen 6 en 8 wordt aanbevolen. In het voorbeeld in de tabel is een stroom van 500 l/u gewenst. De VMOP20 is een geschikte keuze. Als u echter de VMOP25 had gekozen, zou de klepinstelling tussen 2 en 3 liggen. Dat zou slechtere eigenschappen en een onnodig grote klep opleveren. De klep zal compenseren voor variaties in het leidingsysteem, zodat de gewenste waterstroom behouden blijft. LF, DN q max NF, DN q max NF, DN q max NF, DN q max q max = l/h Voorbeeld van de tabellen voor VMOP, die de stroom voor verschillende instellingen laten zien. Bij een vereiste constante retourstroom/ wanneer alleen een klep en aandrijving vereist zijn: VMT - Driewegventiel en modulerend magneetventiel De driewegventiel stuurt de waterstroom in combinatie met de aandrijving aan. Wordt gebruikt als de instel- en afsluitkleppen op een andere manier worden gevoed. Regelt de warmtetoevoer traploos, moduleert en zorgt voor de juiste verwarming. De aandrijving wordt ingesteld op het altijd doorlaten van een kleine stroom met SIRe Advanced. Als een tweewegklep in plaats van de meegeleverde driewegventiel nodig is, kan de derde klepopening eenvoudig worden geplugd (niet meegeleverd). Op markten waar een constante retourstroom (driewegventiel) vereist is, is dit een geschikte keuze. Voor gemoduleerde kleppen is het van groot belang, dat de regelklep het juiste formaat heeft en het gezag over de verwarmingsbatterij heeft om schommeling in de afgegeven verwarmingscapaciteit te voorkomen. Een te grote klep levert een grote verandering in de afgegeven capaciteit op, zelfs bij kleine aanpassingen. Een te kleine drukval over de klep vergeleken met de drukval in de batterij is van invloed op de nauwkeurigheid van de klep en vergroot daardoor ook de kans op schommelingen. [kpa] [l/u] [bar] 0,7 Klepformaat Om het klepformaat te kiezen, moeten zowel de waterstroom als de beschikbare druk bekend zijn. Kies het klepformaat, waarbij de drukval over de klep minimaal zo groot is als de drukval over de verwarmingsbatterij. In het voorbeeld, wanneer u een stroom van 500 l/u (dat is 0,14 l/s) wilt, moet de drukval minimaal 7,4 kpa zijn (zie de tabel op de vorige pagina). De VMT15 is daarom een geschikte keuze. 10 Kvs 1.7 DN15 Kvs 2.5 DN20 Kvs 4.5 DN25 1 0,01 0,1 1,0 Voorbeeld van een diagram voor VMT, dat de drukval voor verschillende stromen laat zien. [l/s] 0,1 0,01 Overige kleppensets Voor kleppensets voor onze andere waterverwarmde luchtgordijnen, zie het hoofdstuk over waterregeling en de relevante productpagina's. 265

27 Energiebesparing met luchtgordijnen Het onderstaande diagram laat zien hoe groot de energieverliezen kunnen zijn via een deur die niet door luchtgordijnen wordt beschermd. Condities: Groot pand Gemiddelde jaartemperatuur 6,5 C Gemiddelde jaarlijkse windsnelheid υ 10 4 m/s Openingstijden 1 uur/dag Verliezen [MWh/jaar] Deurhoogte [m] Energieverliezen via onbeschermde deuren. Deurbreedte [m] 266

28 Berekening van energiebesparing Deurhoogte Deurbreedte Aantal dagen per week in bedrijf Tijd open gedurende een dag Gemiddelde tijd open per opening Ontwerp-binnentemepratuur Ontwerp-binnentemepratuur Gemiddelde jaartemperatuur Windsnelheid Ruimtewaarde Wij willen het energieverlies door een open, onbeschermde deur vergelijken met een soortgelijke deur waar luchtgordijnen zijn geïnstalleerd. De berekening moet alleen als een schatting worden gezien. De berekening van energiebesparing is geen exacte wetenschap. Het is moeilijk om te bepalen wat de impact is van tocht, de afdichting van het gebouw, het schoorsteeneffect, de windsnelheid en de windrichting. Wij kunnen echter wel zien dat de energieverliezen hoog zullen zijn als een opening volledig onbeschermd wordt gelaten. 5 m 4 m 5 dagen 1 uur 5 minuten 18 C -18 C 5 C 4 m/s 6400 m 3 Als we de waarden van het diagram op de vorige pagina vergelijken met het onderstaande diagram, zien we dat het luchtgordijn tot wel 65% van de luchtuitwisseling via de deur wegneemt. Energieverlies, onbeschermde deur: 69 MWh/jaar Energieverlies, door gordijn beschermde deur: 24 MWh/jaar Energiebesparing: 45 MWh/jaar Besparing [%] ,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 7,5 8 8,5 9 9,5 10 Geschatte mogelijke besparing (efficiëntie) in deuren van verschillende hoogtes. De vergelijking is van toepassing op door een luchtgordijn beschermde deuren vergeleken met het equivalent zonder bescherming. Deurhoogte [m] Neem contact op met Frico voor advies Als u de eisen voor uw deuren wilt bespreken, kunt u uiteraard contact met ons opnemen. Aan de hand van een aantal gegevens van u kunnen wij een schatting van de mogelijke energiebesparing maken. Bekijk de volgende checklist met handige parameters. Breedte en hoogte van deur Type en grootte pand Dagen per week dat de deur in bedrijf is Uren per dag dat de deur open is Binnen- en buitentemperaturen Invloed van de wind Negatieve druk 267

29 Even klikken Slimme tools Op onze website kunt u informatie over al onze producten vinden. U vindt daar ook slimme tools om het juiste product te vinden, verwarmingsberekeningen te maken en specificatieteksten op te stellen. Productkeuzehandleiding De productkeuzehandleiding heeft een basisniveau en een geavanceerd niveau. Het te gebruiken niveau hangt af van hoeveel informatie er over de installatie beschikbaar is. Het productkeuzeprogramma kan worden gebruikt om een idee te krijgen van welke producten geschikt zijn. Specificatietekst Met behulp van deze tool kunt u accessoires voor een geselecteerd product kiezen, verwarmingsberekeningen maken en alle technische gegevens in een specificatieblad ontvangen. Verwarmingsberekeningen Verwarmingsberekeningen kunnen ook als een aparte tool worden gebruikt. Er kunnen berekeningen worden gemaakt om verschillende watertemperaturen, ventilatorinstellingen enz. eenvoudig te vergelijken. 268