Verantwoordelijke uitgever: Cavaliers for Life vzw Arnold JACQUES Koestraat Oudenaarde België.

Transcriptie

1 Verantwoordelijke uitgever: Cavaliers for Life vzw Arnold JACQUES Koestraat Oudenaarde België Nieuwsbrief Juni 2012

2 Inhoud 1. Inleiding 2. Aanloop naar het project 3. Kosten van het project 4. Officiële structuur (vzw) 5. Advies commissie 6. Inteelt en genetische diversiteit 7. Computerprogramma 8. Fokwaarden en fokadvies 9. Hoe kan ik deelnemen aan het project? 10. Wie zijn wij? Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 2

3 1. INLEIDING Wij zijn nu ongeveer 2 jaar actief bezig met het fokwaardenproject binnen de Cavalier populatie. In de loop van deze 2 jaar zijn er bepaalde zaken gewijzigd en dit vooral op advies van specialisten zoals genetici, dierenartsen en fokkerij specialisten. Het project is een privé initiatief in het belang van de Cavaliers overal ter wereld. Het is een project van fokkers voor fokkers, met als enige doelstelling het ras zo gezond mogelijk over te dragen aan onze kinderen en kleinkinderen. Wij begrijpen dat er bij sommige fokkers nog tal van vragen onbeantwoord blijven, vooral omdat deze materie voor de meesten compleet nieuw is. Het is voor ons onmogelijk om telkens om telkens opnieuw op alle individuele vragen een antwoord te geven. Daarom hebben het idee opgevat om een extra nieuwsbrief op te maken waarin we alle vragen die regelmatig gesteld worden beantwoorden. Wij hopen dat hiermee de meeste vragen beantwoord zijn en het doel van het project klaar en duidelijk is. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 3

4 2. AANLOOP NAAR HET PROJECT In de aanloop naar het project hebben we verschillende personen en instanties gecontacteerd. Op die manier kregen we een beeld van wat de problemen waren en hoe wij een oplossing voor deze problemen konden vinden. Zo hebben wij volgende personen en instanties gecontacteerd. De lijst is in willekeurige volgorde en onvolledig. Dr. E. Noorman, dierenkliniek den Heuvel, Best Dr. Valérie Bavegems, cardioloog Universiteit Gent, specialisatie MVD Cavalier. Dr. Steven Janssens, Universiteit Leuven, specialisatie kwantitatieve genetica, stamboom analyses en fokwaarden. Prof. Dr. Nadine Buys, Universiteit van Leuven, specialisatie kwantitatieve genetica. Dr. Vet. Frank Coopman, veterinair geneticus en betrokken bij DNA onderzoek HD bij honden. Dr. P.J.J. Mandigers, Dierenarts Specialist Interne Geneeskunde (Neurologie), DVM, PhD, Dip ECVN, Dip RNVA (internal Medicine), Europees Veterinair Specialist Neurologie EBVS, Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren te Utrecht Dhr. H. Hilverda, Bioloog en keurder van onder andere ons ras. Dr. Hildeward Hoenderken, Dierenkliniek Pietersberg Oosterbeek tevens voorzitter EGCN. Frank van Tatenhove, geneticus en fokker. Dhr. Jan Merks, geneticus en voormalig directeur IPG (boxer fokwaarden project Nederland) Dr. Justine Meulemans, dierenarts. Prof. Dr. Richard Ducatelle, professor Universiteit van Gent. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 4

5 3. KOSTEN van het project Een dergelijk ambitieus project opzetten kost handen vol geld. In het verleden is gebleken dat dit vaak de grootste struikelblok is. Bij andere diersoorten met een meer uitgesproken economische functie is dat minder een probleem. Wat zijn nu de voornaamste kosten van het project. In de eerste plaats is er de ontwikkeling van de software. De software is privé ontwikkeld en staat gratis ter beschikking van het Cavalier project. Ook de hosting en licenties van de software staan gratis ter beschikking van het project. In totaal kunnen we dergelijke investering ramen op minimaal een Tijdens de opbouw van het project bestaan de kosten voornamelijk uit verplaatsing, postzegels, drukwerk, communicatie kosten zoals telefoon en fax. Vanaf de start tot op vandaag hebben we vele duizenden kilometers gereden in België, Nederland, Frankrijk, Duitsland en Engeland. Deze kosten worden volledig door de vrijwilligers persoonlijk gedragen en dus niet doorgerekend aan het project. In totaal worden deze kosten ruim boven de geraamd worden. Deze operationele kosten blijven verder oplopen. Ook in de toekomst worden deze door de vrijwilligers zelf gedragen. Er worden dus geen verplaatsing vergoedingen of andere kosten aan de vrijwilligers betaald. Wie als vrijwilliger meewerkt aan het project doet dit volledig gratis uit liefde voor het ras. Tenslotte zijn er de kosten voor de wetenschap. Van zodra alle stambomen en gezondheid resultaten in de computer zijn ingebracht, zal een Universiteit gedurende enkele maanden een fulltime wetenschapper ter beschikking stellen van het project. Deze zal studies maken van de populatie, modellen opstellen ivm problemen, invloed van het milieu berekenen, erfelijkheid percentages berekenen en uiteindelijk fokwaarden voor de gehele populatie berekenen. Aangezien fokwaarden in de tijd wijzigen, moeten deze op geregeld tijdstip herberekend worden. Voor ons project zal dit om de 6 maand gebeuren. Het totaal budget dat nodig is voor de Universiteit voor een periode van 3 jaar bedraagt % BTW. De vrijwillige medewerkers aan het project kunnen dit bedrag zelf niet betalen. Dit bedrag zal gedragen moeten worden door in de eerste plaats de fokkers zelf. Daarnaast willen we beroep doen op rasverenigingen, bedrijven en particulieren die het ras willen steunen. Fokkers die een bedrag van minimum 350 overmaken aan het project komen gedurende een periode van 3 jaar op de internet site van het project met een foto en een link naar hun website. Bedrijven, fokkers en particulieren kunnen zelf bepalen welk bedrag ze wensen over te maken. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 5

6 Wie een bijdrage aan het project wil leveren kan het bedrag overmaken op rekening : BE (BIC : AXABBE22) van Cavaliers for Life vzw", Oudenaarde, België. De belangrijkste bijdrage op vandaag werd geleverd door de De Raad van Beheer op Kynologisch Gebied in Nederland. De Raad participeert financieel in ons project. Wij danken de Raad van Beheer,en in het bijzonder de ondervoorzitter J. Wauben, voor de steun en medewerking aan het verbeteren van ons ras. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 6

7 4. Officiële structuur Zoals we eerder geschreven hebben is er een bepaald budget nodig voor het berekenen van de fokwaarden door de Universiteit. Om dit bedrag op een officiële manier te kunnen innen en om voldoende transparantie met betrekking tot de financiën te kunnen bieden hebben we gekozen voor het oprichten van een vzw. Een vereniging zonder winstoogmerk (vzw) bestaat uit ten minste drie personen en streeft naar de verwezenlijking van een doelstelling zonder winstoogmerk. In tegenstelling tot een handelsvennootschap, heeft de vzw geen minimum kapitaal vereisen, kan zij geen winstoogmerk nastreven, maar kan wel lidgeld innen en betalende activiteiten organiseren wanneer deze binnen het kader blijven van de nagestreefde doelstelling. Een vzw kan geen winsten uitkeren aan zijn leden. Het vzw statuut houdt, in tegenstelling tot een feitelijke vereniging, en net zoals een vennootschap een aantal verplichtingen in, zowel op juridisch, boekhoudkundig als fiscaal vlak: De statuten en statutenwijzigingen moeten worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad, evenals de benoemingen en ontslagen van de raad van bestuur, eventueel dagelijks bestuur en commissarissen. Een vzw moet een boekhouding voeren en de rekeningen jaarlijks neerleggen bij de griffie van de rechtbank van koophandel waar de maatschappelijke zetel van de vereniging is gevestigd. De boekhouding moet worden gevoerd volgens een genormaliseerd rekeningstelsel. De statuten van alle Belgische vzw s zijn terug te vinden op : Het ondernemingsnummer van de vzw Cavaliers for Life is Onder dit nummer kan u de statuten lezen. BTW Aangezien wij de namen van de sponsors met eventueel een link naar hun website op de site van de vzw publiceren zijn wij BTW plichtig. Dat betekent dat we voor elke bijdrage die we ontvangen 21% BTW aan de overheid moeten afdragen. Maandelijks wordt door de vzw een BTW aangifte conform de wetgeving opgemaakt. ONTBINDING Wie de statuten van de vzw opvraagt zal kunnen lezen dat in geval van ontbinding de activa, na aanzuivering van de passiva, worden overgedragen aan Vzw VdA AdD (ondernemingsnummer ). Dit is de vzw van de K.K.U.S.H. (Koninklijke Kynologische Unie ST. Hubertus). Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 7

8 5. ADVIES COMMISSIE De vzw Cavaliers for life is enkel opgericht voor de administratieve en financiële afhandeling van het project. De inhoud van het project wordt bepaald door de leden van de advies commissie. Onze advies commissie kan al naargelang het benodigde advies wisselend zijn van samenstelling. Zo hebben wij mensen die ons adviseren op het gebied van administratie (accountant en studie bureau vzw), privacy (advocaat), IT en andere technische problemen (informatici), genetica (genetici van diverse instellingen), diergeneeskunde en onderzoeken (verschillend al naargelang de specialisatie : cardiologie, neurologie, algemene geneeskunde), exterieur (keurders) en fokkerij (fokkers). Met uitzondering van het onderdeel administratie en privacy, werken de meeste adviseurs gratis mee aan het project. Vandaar dat wij vooral communiceren via elektronische weg en indien nodig verplaatsen wij ons zelf naar die mensen toe. Op die manier kunnen we de kosten beperkt houden. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 8

9 6. Inteelt en Genetische diversiteit Als je een probleem wil oplossen, moet je het probleem eerst goed leren kennen. Als je een ras of een populatie wil verbeteren moet je eerst de populatie goed bestuderen. Dat is dan ook de reden waarom wij de Universiteit gevraagd hebben om een studie te maken van de genetische diversiteit en de inteelt binnen de Cavalier King Charles in België en Nederland. Dit opmerkelijk rapport is gepubliceerd eind februari 2012 en is volledig te lezen op onze website : (teksten) De wetenschappers besluiten het rapport met de conclusie : Naast de grootte van de genetische diversiteit van het ras is het voorkomen van één of meerdere genetische aandoeningen bepalend voor de keuze van de fokkerijstrategie. Vanuit wetenschappelijk oogpunt is de beste oplossing het gebruik van fokwaardeschattingen in combinatie met inteelt beperking ( Optimal genetic contributions ). Dit is een duidelijk boodschap, willen we ons ras een mooie toekomst geven, dan zijn fokwaardeschattingen de beste oplossing zijn. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 9

10 7. Computerprogramma De basis van een goed fokwaardenproject is de software. Het computerprogramma moet opgebouwd worden volgens een bepaalde standaard voor datacommunicatie (ISO norm). Stambomen De kern van het programma zijn de honden en hun afstamming. Hier werden we onmiddellijk geconfronteerd met een paar praktische problemen. Wanneer een hond geëxporteerd wordt naar een ander land, dan komt het veel voor dat de hond in dat land een nieuw stamboeknummer krijgt. Wanneer hij dan later opduikt in stambomen van honden in dat land dan is zijn oorspronkelijk nummer niet meer terug te vinden op de stamboom. Voor de computer gaat het dus over 2 verschillende honden wanneer we enkel op het stamboeknummer selecteren. Je zou kunnen denken dat de oplossing ligt in het kijken naar de naam, maar ook hier is er een probleem. In een land kunnen meerdere honden dezelfde naam hebben, in Nederland bijvoorbeeld vinden we honden met dezelfde voornaam en kennelnaam. De personen die de stambomen ingebracht hebben, zowel deels elektronisch als manueel, zijn vertrouwd met Cavaliers en stambomen. Zij hebben zorgvuldig getracht om de gegevens zo correct mogelijk in te brengen en te controleren. Daarnaast hebben wij in de software tal van controles ingebouwd om de consistentie van de stambomen te controleren. Vanwege de privacy worden alle honden ingebracht zonder eigenaars of fokkers. Van alle honden wordt de inteeltcoëfficiënt op tenminste 6 generaties berekend. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 10

11 Gezondheidsuitslagen Voor het inbrengen van gezondheid resultaten werken we eveneens met een standaard die we speciaal voor dit programma hebben uitgewerkt. Eigenaars die gezondheid uitslagen insturen moeten daarbij een formulier ondertekenen met de verklaring dat we de uitslagen voor het project mogen gebruiken. Dit vanwege de privacy. De gezondheid uitslagen worden ingebracht gekoppeld aan de naam van de persoon die de uitslagen ingezonden heeft en aan de hond. Vanwege de privacy wetgeving zijn we verplicht om de eigenaars de kans te bieden zich uit te schrijven. Wanneer een eigenaar schriftelijk te kennen geeft dat hij zich uit het project wenst uit te schijven, dan worden met een druk op de knop ALLE uitslagen ingezonden door deze persoon definitief gewist. Wanneer de eigenaar zich later bedenkt en terug wil inhaken, zullen de kosten voor het opnieuw inbrengen van deze gegevens aan deze persoon doorgerekend worden. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 11

12 Controles Alle gezondheidsresultaten krijgen in de computer een uniek intern nummer. Dit nummer wordt op de kopij van de uitslag geschreven. Op die manier kan via random testen de correctheid van de gegevens gecontroleerd worden. Alle uitslagen worden op gestandaardiseerde manier door één persoon in de computer ingebracht. Daarna zal een tweede persoon al deze ingebrachte uitslagen controleren. Daarna worden nog extra random tests door de Universiteit uitgevoerd. Deze controle methode garandeert de correctheid van de gegevens. Export In het programma is een export module gebouwd. Deze module exporteert alle honden samen met hun gezondheidsuitslagen. Deze export is de basis voor het berekenen van de fokwaarden. Elke hond krijgt in de computer een uniek nummer. De export van de gegevens gebeurt op basis van dit unieke nummer, met andere woorden de namen van de honden worden niet mee geëxporteerd. Deze zijn immers niet relevant voor het berekenen van fokwaarden. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 12

13 Stamboomopbouw De database is zo opgebouwd dat al de stambomen aan elkaar doorgelinkt zijn, hierdoor bekomen we meerdere generaties voor elke hond. Zo zijn voor de Cavaliers geboren in 2010 gemiddeld 140 voorouders gekend. Voor het berekenen van fokwaarden en andere kengetallen is dat zeer belangrijk. Rapporten en statistieken Het computerprogramma omvat tal van rapporten en statistieken over de populatie, die in de loopt der tijd gepubliceerd zullen worden. Deze rapporten geven ons een beter inzicht in de huidige populatie. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 13

14 8. FOKWAARDEN Wat zijn fokwaarden? Fokwaarden en de berekening ervan is geen eenvoudige materie. Laten we een poging doen om dit begrip toch zo eenvoudig mogelijk aan de hand van een paar figuren en tekst uit te leggen. Alles wat we ZIEN of METEN van een hond is de optelsom van de genetische aanleg van een hond + een hele reeks invloeden van buitenaf (milieu invloeden). Voor de fokker is enkel en alleen de genetische aanleg van belang. Voorbeeld: een hond vertoond een angst gedrag. De oorzaak kan in de genen (afstamming) liggen, maar de angst kan evengoed ontstaan zijn door invloeden van buiten af (gebrek aan socialisatie, voeding, vaccinatie, stress, eigenaar,..). Het kan zelfs een combinatie van beide zijn. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 14

15 De stelling luidt dan ook als volgt : De EIGEN METINGEN (onderzoeken zoals bijvoorbeeld MRI scan, doppler test, patella onderzoek, etc..) en PRESTATIES van een hond zijn onvoldoende om de GENETISCHE aanleg van een hond nauwkeurig te kunnen voorspellen. Wanneer je een hond op een bepaalde leeftijd onderzoekt op een of andere aandoening en die is niet zichtbaar aanwezig, dan kan het toch zijn dat de hond de aandoening via de genen door zal geven aan zijn nakomelingen. Omgekeerd kan het ook zijn dat je de aandoening wel vaststelt bij de hond, maar dat deze niet in de genen aanwezig is maar wel verkregen is door externe invloeden. In dit geval zal de hond het probleem niet doorgeven aan zijn nakomelingen. Het fokken met honden enkel op basis van individuele onderzoeken geeft dus een valse vorm van veiligheid. In veel gevallen worden de verkeerde honden gebruikt en worden ook de verkeerde honden uitgesloten. Een voorbeeldje dat we allemaal kennen : Een kampioen reu x een kampioen teef is geen garantie op kampioen puppies. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 15

16 Fokkers weten dat eigenlijk al lang. Daarom zijn er veel fokkers die stambomen bestuderen alvorens een nestje te fokken. Zij zoeken naar de beste combinaties op basis van gezondheid, uiterlijk en karakter. Zij trachten zo goed mogelijk in te schatten hoe het gesteld is met de ouders en voorouders. Dit is echter niet zo eenvoudig. In veel gevallen beschikt de fokker over onvoldoende informatie of kan hij de invloed van de beschikbare informatie op de nakomelingen niet inschatten. Ook hij moet zich baseren op metingen van de dieren zelf en hij heeft geen informatie over de genetische aanleg van de voorouders. De oplossing moet gevonden worden in de kwantitatieve genetica, meer bepaald in fokwaardeschattingen. Wat zijn fokwaarden en fokwaardeschattingen? Een fokwaarde is een schatting van de genetische aanleg van een hond voor een bepaald kenmerk (ziekte, eigenschap, karaktertrek,..). Met behulp van wiskundige modellen en de meest moderne technieken wordt door de computer de erfelijke aanleg van een dier voor een bepaald kenmerk ingeschat. Met andere woorden anders dan wijzelf kan de computer wel inschatten of een bepaald probleem bij een hond al dan niet genetisch overgedragen zal worden of niet. En dit is uiteindelijk wat de fokker interesseert. Om fokwaarden voor een bepaald kenmerk bij de hond te kunnen berekenen moet het kenmerk voldoende erfelijk zijn. Met erfelijkheidsgraad bedoelen we het percentage dat afkomstig is van de genetische aanleg. Een probleem met een lage erfelijkheidsgraad van 10% betekend dus dat de externe invloeden (vaccinatie, voeding, stress, etc.) verantwoordelijk zijn voor 90% van de problemen. Voor dergelijke problemen kunnen moeilijk of geen fokwaarden berekend worden. Men geeft aan dat een erfelijkheidgraad vanaf 20% voldoende is voor selectie op basis van fokwaarden. Engelse wetenschappers hebben vorig jaar berekend dat de erfelijkheidsgraad van MVD Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 16

17 (hartproblemen bij de Cavalier) boven de 33% ligt en dat de erfelijkheidsgraad van CM/SM (Syringomyelie) 37 bedraagt. We kunnen dus besluiten dat rekening houdend met deze percentages, selectie op beide problemen perfect mogelijk is met behulp van fokwaarden. Hoe berekenen we nu fokwaarden? De eerste stap bestaat erin om zoveel mogelijk stambomen en gezondheidsuitslagen van honden te verzamelen en in een speciaal ontworpen computerprogramma in te brengen. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 17

18 Daarna worden deze gegevens geëxporteerd naar een Universiteit voor verder onderzoek. De universiteit zal deze data analyseren en op basis van het diermodel fokwaarden van de hele populatie berekenen, dus ook van de honden waarvan geen uitslagen bekend zijn. Wie meer hierover wil opzoeken op internet kan dit terugvinden door te zoeken op BLUP, dit staat voor Best lineair unbiased prediction. Dit is de wiskundige methode die gebruikt wordt bij het berekenen van fokwaarden. Fokwaarden worden berekend op basis van het diermodel, wat eenvoudig weg wil zeggen dat voor het bepalen van een fokwaarden van een hond er gekeken wordt naar de uitslagen van zowel de ouders, broers, zussen, grootouders, overgrootouders alsook naar die van de kinderen, de kinderen van broers en zussen etc.. Daarnaast zal de computer op basis van ingewikkelde modellen zo goed mogelijk de invloed van buitenaf (milieu) inschatten en enkel rekening houden met de genetische aanleg. V M V M V M V M V M V M V M V Hond Halfbroer Nakomelingen DIERMODEL Van zodra de fokwaarden brekend zijn kunnen zij gebruikt worden in de fokkerij. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 18

19 Het volledige schema ziet er als volgt uit: Correspondenten RUWE DATA CAVALIER BREEDING SOFTWARE CENTRALE DATABASE FOKWAARDEN Universiteit Fokwaarden via Internet Aanleveren gegevens Fokkers Dit was de theorie, hoe zit dit nu in de praktijk? Wat kunnen fokwaarden voor ons fokkers betekenen en hoe k wij daar mee omgaan? Laten we eerst een verhaaltje vertellen hoe we met fokwaarden kunnen omgaan. Een fokwaarde voor een bepaald kenmerk is een getal per hond. Stel we hebben in een ras een erfelijke aandoening, we laten fokwaarden berekenen en elke hond krijgt een getal. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 19

20 De fokwaarden worden zo berekend dat 100 steeds het gemiddelde is van de populatie voor elk kenmerk. Dat wil dus zeggen dat een hond met een fokwaarde gelijk aan 100 voor een bepaald kenmerk dit kenmerk zal doorgeven aan zijn nakomelingen zoals het gemiddelde in de populatie. Honden met een fokwaarde hoger dan het gemiddelde (100) zullen dit kenmerk BETER doorgeven aan hun nakomelingen. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 20

21 Honden met een fokwaarde lager dan het gemiddelde (100) zullen dit bepaald kenmerk MINDER goed (slechter) doorgeven aan hun nakomelingen. Wanneer het kenmerk waarvan we fokwaarden berekend hebben een ongewenst kenmerk is (bijvoorbeeld een ziekte), dan zullen we streven naar honden met een lage fokwaarde, want die geven immers het probleem (de ziekte) minder goed door aan hun nakomelingen. Is ons kenmerk waarop we selecteren een gewenst kenmerk (vb. een zacht en lief karakter), dan zijn honden met een hogere fokwaarde meer gewenst. Hoe moeten we nu selecteren in de fokkerij op basis van fokwaarden? De regel luidt dat pupjes bij de geboorte een fokwaarde krijgen die gelijk is aan die van de vader plus die van de moeder gedeeld door 2, met andere woorden de fokwaarde van een pupje is het gemiddelde van beide ouders. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 21

22 Laten we dit alles eens bekijken aan de hand van een rekenvoorbeeld REUEN Naam van de hond Fokwaarde voor MVD Fokwaarde voor CM/SM Bono Ricky Tom Bas TEEF Naam van de hond Fokwaarde voor MVD Fokwaarde voor CM/SM Fleur COMBINATIE REU + TEEF Combinatie Fokwaarde pupjes MVD Fokwaarde pupjes CM/SM Bono + Fleur Ricky + Fleur Tom + Fleur Bas + Fleur Het is aan te raden om voor elke volgende generatie steeds beter te doen dan het rasgemiddelde. Op die manier wordt de volgende generatie beter dan de vorige, het gemiddelde komt te verschuiven en de volgende generatie kan opnieuw beter doen dan de vorige. Op die manier kan men een bepaald kenmerk uit een ras op termijn verwijderen of tenminste sterk reduceren. In ons rekenvoorbeeld is het dus aan te raden om Bono of Bas als partner voor Fleur te kiezen. Dit wil niet zeggen dat Ricky en Tom uitgesloten zijn voor de fokkerij. In combinatie met een andere teef met andere fokwaarden kan het gerust zijn dat een van beide of beide reuen wel in aanmerking komt. Fokwaarden en tijd Aangezien fokwaarden gebaseerd zijn op uitslagen van de gehele populatie en deze uitslagen in de tijd veranderen (nieuwe uitslagen, nieuwe honden, vernieuwde uitslagen, etc..) zullen ook fokwaarden in de tijd veranderen. Ook het gemiddelde zal gewijzigd worden al naargelang een populatie beter of slechter wordt voor een bepaald kenmerk. Voor ons ras is het aangewezen om 2 maal per jaar nieuwe fokwaarden te berekenen. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 22

23 Fokwaarde Tijd Hoe betrouwbaar zijn fokwaarden? De betrouwbaarheid van fokwaarden is een getal dat eveneens door de computer berekend wordt. De betrouwbaarheid is afhankelijk van de hoeveelheid informatie en het niveau waarop deze verkregen wordt (vorige generaties, huidige generatie, volgende generatie,..) Zoals we reeds gezegd hebben moeten we niet voor elke hond in een populatie gezondheid uitslagen hebben, maar een minimum aantal is vereist om voldoende hoge betrouwbaarheid cijfers te hebben. Gevaar van individuele fokwaarden. Een van de grootste gevaren in de fokkerij is de zogenaamde kampioen status, dat wil zeggen dat wanneer een bepaalde reu veel titels haalt op tentoonstellingen hij ook veel ingezet zal worden voor de fokkerij. Gevaar bestaat dat hierdoor de genenpool van de populatie gaat dalen en ook wanneer die reu een bepaald erfelijk probleem in zich draagt wat niet tot uiting komt, hij dat dan toch in grote getallen in de populatie zal verspreiden. Een fout gen kan zelfs een generatie overslaan, wat zou betekenen dat de kinderen van die reu geen uiterlijke kenmerken van het probleem hebben, maar dat ze dit wel aan hun kinderen zullen overdragen. Aangezien de populaire reu veel is ingezet zal dit onzichtbaar probleem op die manier snel verspreid worden. Dit gevaar bestaat ook met fokwaarden. Een bepaalde reu met goede fokwaarden voor een of meerdere kenmerken zal door veel (te veel) fokkers gebruikt worden met het zelfde gevaar als bij de kampioen status. Je kan er natuurlijk van uitgaan dat gezien deze reu goede fokwaarden heeft voor bepaalde kenmerken hij dan ook waardevol is voor het ras, dat klopt, maar er is meer dan die paar kenmerken waarop we selecteren. Er zijn misschien kenmerken (problemen) die we nog helemaal niet kennen, en die kunnen op die manier te wijd verspreid worden. Genetici zeggen dat wanneer je te sterk focust om een probleem uit een ras weg te fokken, je gewoonlijk een paar nieuwe problemen in de plaats krijgt. Daarom is het zo belangrijk om de genenpool zo groot mogelijk te houden. De genenpool kunnen we eenvoudig weg omschrijven als de verscheidenheid aan genen binnen een populatie, en die verscheidenheid moet liefst zo groot mogelijk zijn om het ras te vrijwaren voor de toekomst. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 23

24 Een ander probleem bij het publiceren van individuele fokwaarden per hond is feit dat puppykoper die onvoldoende kennis heeft van het systeem en enkel pupjes zal willen met een zeer lage fokwaarde. Ook al is een nestje met een fokwaarde van 95 uitstekend, toch zal hij een nestje met een waarde van 90 verkiezen boven het nestje met een waarde van 95. Fokkers zullen de fokwaarden ook misbruiken in hun publiciteit. Reuen met lage waarde zullen schitteren op internet en nestjes met lage waarden zullen met veel show op de website pronken. Die vorm van competitie is zeer niet goed voor de toekomst van een ras. Om deze problemen te vermijden hebben genetici ons een beter plan voorgesteld. Men raadt ons aan om gebruik te maken van fokadvies lijsten in plaats van gebruik te maken van individuele fokwaarden. De computer zal op basis van de individuele fokwaarden voor elke teef een individuele fokadvieslijst opstellen. Op dit fokadvies staan alle reuen in alfabetische volgorde die voldoen aan het principe dat elke volgende generatie beter moet zijn dan de vorige. De fokker kan dan met een gerust geweten een reu kiezen uit de lijst op basis van kleur, uiterlijk, prijs, afstand, etc Het feit dat hij een reu neemt uit de mating lijst bewijst dat hij een verantwoord fokker is voor wie gezondheid en de toekomst van het ras belangrijk is. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 24

25 We hopen dat dit dan ook op termijn op de stamboom van de pupjes zal komen te staan. Deze hond is afkomstig uit een wetenschappelijk verantwoorde combinatie Cultuuromslag Selectie beleid op basis van fokwaardeschattingen zal een nieuwe Maatschappelijke en Juridische aanpak vergen. Het zal wel enige tijd vergen om naast de Kynologie ook de Maatschappij en de Rechterlijke macht te overtuigen van het belang en de rechtmatigheid van het selecteren op fokwaarden (erfelijke aanleg) in plaats van enkel op uitlagen van de ouderdieren zelf. Daarom is het aanbevolen om in de aanloop van deze cultuurverandering honden met grote gebreken uit te sluiten, ook al zijn hun fokwaarden nog zo goed. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 25

26 9. Hoe kan u ik deelnemen aan het project? Het project is toegankelijk voor elke Cavalierliefhebber en/of fokker van over de hele wereld. Er zijn 2 mogelijkheden waarop u het project te steunen. Insturen van gegevens. Om fokwaarden te berekenen en fokadvieslijsten te kunnen opstellen hebben we zoveel mogelijk data nodig. U kan helpen door het insturen van : * Stambomen van Cavaliertjes (zowel van hondjes in leven als van overleden hondjes) * Officiële gezondheidsuitslagen zoals MRI scan (CM/SM), Doppler testen, auscultatie resultaten, knie onderzoeken, oog onderzoeken, DNA testen, etc (ook van overleden honden) Wanneer u de eerste maal resultaten instuurt dan moeten die vergezeld zijn van bijgevoegd formulier waarin u verklaart dat deze gegevens mogen gebruikt worden voor het Cavalier project. U kan de kopijen doorsturen per post of via naar onderstaande adressen : Arnold JACQUES Koestraat OUDENAARDE BELGIE a.l.m.jacques@gmail.com Pauline JORDENS Bentincklaan CK De Steeg NEDERLAND landolin@planet.nl Later wanneer de eerste fokadvieslijsten voorhanden zijn, zal u als deelnemer over de lijsten kunnen beschikken en gebruiken bij het kiezen van de juiste combinaties. Financiële steun U kan het project ook financieel steunen. Meer hierover in het hoofdstuk 5. Van deze nieuwsbrief. Elke EURO is welkom! Fokkers die een bedrag van minimum 350 overmaken aan het project komen gedurende een periode van 3 jaar op de internet site van het project met een foto en een link naar hun website. Bedrijven, fokkers en particulieren kunnen zelf bepalen welk bedrag ze wensen over te maken. Wie een bijdrage aan het project wil leveren kan het bedrag overmaken op rekening : BE (BIC : AXABBE22) van Cavaliers for Life vzw", Oudenaarde, België. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 26

27 DEELNAME FORMULIER aan het project Cavaliers for Life (voor zowel particulier hondenbezitters als voor fokkers) Cavaliers for Life vzw pa Arnold JACQUES Koestraat OUDENAARDE Belgie Naam en voorletters... Straat en huisnummer :... Postcode en woonplaats :... Land :... Telefoonnummer :... E mailadres :... Eventueel kennelnaam :... Ondergetekende geeft bij deze de uitdrukkelijke toestemming aan de vzw Cavaliers for Life om de gegevens en uitslagen van gezondheidsonderzoeken en andere onderzoeken van de Cavalier King Charles Spaniels welke ooit in mijn bezit zijn geweest of op dit moment in mijn bezit zijn, te gebruiken voor het bereken van statistische gegevens, genetische en andere kengetallen alsook fokwaarden van individuele honden t.b.v. de totale Cavalierpopulatie. Ik weet dat de gegevens van mijn honden in de database van de VZW Cavaliers for Life terecht zullen komen. Ik weet eveneens dat de individuele gezondheidsuitslagen van mijn honden niet gepubliceerd zullen worden en uitsluitend geanonimiseerd overgedragen zullen worden aan bedrijven en instanties die in samenwerking met vzw Cavaliers for Life diensten verlenen en onderzoek doen. Als ondergetekende heb ik ten alle tijde het recht om mij als deelnemer aan het project uit te schrijven en de VZW te vragen om de gegevens, die door mij zijn ingestuurd, te wissen. Datum :... Gelezen en goedgekeurd (handgeschreven) Handtekening Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 27

28 10. WIE ZIJN WIJ? Pauline JORDENS Sinds meer dan 30 jaar ben ik actief als liefhebber en fokker van Cavaliertjes. Gedurende vele jaren heb ik mij, naast mijn dagelijkse baan, ingezet op vrijwillige basis in de kynologie. Hieronder sinds 1999 aaneensluitend diverse bestuursfuncties, w.o. KC Dieren, bestuurslid CCN en lid Gezondheidscommissie CCN. Vanuit de paardenfokkerij had ik al langer grote interesse voor het Fokwaarden principe, en dankzij Arnold Jacques heb ik mij daar de afgelopen jaren verder in kunnen verdiepen. Momenteel besteed ik al mijn vrije tijd aan mijn Cavaliertjes, het Fokwaarden Project voor de Cavalier en vervul sinds een halfjaar de functie als Kernlid bij de Eerste Gezelschapshonden Club in Nederland, de EGCN i.o. Deze Rasvereniging geeft mij alle mogelijkheden om mij als kernlid ten volle in te zetten voor een mooie toekomst van ons ras. Gezien de grote expertise en deskundigheid van Bestuur en leden binnen deze vereniging is dit een prachtige combinatie met het Cavaliers for Life Project. Ik heb ook met veel plezier meegewerkt aan de realisatie van de 2 Cavalier boeken: "The World of Cavaliers" van BBPress. Daarnaast is honden/dierenfotografie ook een van mij hobby s. Arnold JACQUES Van opleiding ben ik ingenieur en sinds meer dan 20 jaar ben ik actief als directeur van een software bedrijf gespecialiseerd is in de dierlijke fokkerij. Wij ontwikkelen programma s voor rundvee, varkens en andere diersoorten. Fokwaarden worden bij ons sinds jaren in de software verwerkt. Wij werken wij geregeld met Universiteiten en andere wetenschappelijke instellingen op het vlak van fokkerij. Daarnaast ben ik 30jaar actief als liefhebber fokker van Cavaliertjes. Twee jaar geleden heb ik een boek uitgegeven onder de naam De Cavalier King Charles Spaniel, je allerbeste vriend. Ik heb enkele jaren geleden een computerprogramma ontwikkeld voor de moderne hondenfokker onder de naam Pepper for Windows Ik ben voorzitter van de Pejatoyspa vzw, een rasvereniging die zich inzet voor de rassen pekingees, Japan Chin, Cavalier King Charles Spaniel en de King Charles Spaniel. Cavaliers for Life vzw Nieuwsbrief juni 2012 Pagina 28