JAPANSE TRADITIE JAPAN OORSPRONG

Transcriptie

1 SHOU SUGI BAN

2 OORSPRONG JAPAN JAPANSE TRADITIE Shou Sugi Ban ( gebrande cipres ) is een traditionele Japanse techniek waarbij naaldhout aan één zijde wordt gebrand. Van oudsher deed men dit door drie planken tot een schoorsteen samen te binden en onderin een vuurtje te stoken. De oorspronkelijke reden voor het branden was, ironisch genoeg, brandpreventie. Japanse huizen waren veelal van hout, en in de dorpen en steden was men beducht voor brand. Door de geveldelen vooraf te schroeien, ontstond een brandvertragende koollaag. Deze fraaie zwarte laag bood bovendien een goede bescherming tegen ongedierte en schimmels. De huizen hoefden ook niet meer te worden geschilderd. De eeuwenoude techniek van Shou Sugi Ban wordt in Japan nog altijd toegepast. Niet alleen in traditionele gebouwen, maar ook in moderne gebouwen ontworpen door bekende architecten zoals Terunobu Fujimori. Shou Sugi Ban past ook binnen de Japanse levensfilosofie van wabi sabi, en de pure visie op schoonheid. Wabi staat voor eenvoud en rust, en sabi staat voor schoonheid die door de jaren is gevormd. Wabi sabi omarmt dan ook de rustgevende schoonheid van het vergankelijke en onvolmaakte, en de waardering van de ingenieuze integriteit van natuurlijke objecten en processen. De doorleefdheid draagt bij aan het besef van vergankelijkheid en de betrokkenheid bij het ontwerp. Het slijten door de tijd (en de invloed van de seizoenen) versterkt de visuele aantrekkingskracht dankzij de langzame verandering van kleur en textuur. Zwarthout Shou Sugi Ban heeft de schoonheid van dit prachtige zwart gebrande hout naar het Europese continent gebracht.

3 VERNIEUWING ZWARTHOUT Zwarthout Shou Sugi Ban wordt geproduceerd door Pieter Weijnen en ons Zwarthout-team. In 2008 bracht Pieter Weijnen als architect een bezoek aan de Biënnale van Venetië. Daar ontdekte hij het werk van de Japanse architect Terunobu Fujimori, die de traditionele techniek van Shou Sugi Ban veelvuldig toepast in zijn ontwerpen. Pieter werd gegrepen door de schoonheid en de duurzaamheid van het zwarte hout. Hij maakte een reis naar Japan om de toepassing en de productiewijze verder te onderzoeken. In delen van Japan zijn veel huizen nog altijd bekleed met Shou Sugi Ban. In de jaren daarna ontwikkelde Pieter een eigen efficiënt productieproces om de kwaliteit van het zwarte hout te waarborgen. Dit leidde medio 2012 tot de oprichting van ons bedrijf Zwarthout Shou Sugi Ban. Inmiddels hebben we de traditionele Japanse Shou Sugi Ban een heel nieuw leven ingeblazen door ouderwets vakmanschap te combineren met moderne technologie. In onze werkplaats branden we al het hout gecontroleerd in onze zelf ontwikkelde oven. Dit zorgt voor gelijkmatigheid en uniforme technische specificaties. In elk paneel is de oerkracht van het vuur te zien: in de kleur en textuur van het hout. We zijn continu bezig met de ontwikkeling van nieuwe manieren van branden, het gebruik van nieuwe duurzame houtsoorten en nieuwe afwerkingen met biobased hars en olie. Zwarthout Shou Sugi Ban is een prachtig low-tech product. Elke variant heeft zijn eigen specifieke kenmerken en toepassingen, zowel esthetisch als bouwfysisch. Zwarthout wordt o.a. toegepast als duurzame gevelbekleding, in interieurs en voor meubels. Als bouwers-architecten kijken wij kritisch naar de ontwerpen van de nieuwe gebouwen waarvoor wij het zwarte hout leveren. Shou Sugi Ban vereist aandacht van alle deelnemers aan het bouwproces: producent, aannemer, bouwvakker én architect. Van het kiezen van het beste hout tot het uitdenken van het juiste detail. Zo dragen wij bij aan de ontwikkeling van een eeuwenoude techniek. Die aandacht, hart voor hout en duurzaamheid zie je terug in al onze projecten: zij hebben elk een unieke uitstraling. Meer weten? Wij adviseren u graag.

4 TYPE NAOSHIMA (LARIKS / DOUGLAS) Naoshima is het traditionele Japanse Shou Sugi Ban, en het oerproduct van Zwarthout. Het larikshout wordt dosse gezaagd (evenwijdig aan de jaarringen). Elke plank wordt diep gebrand in onze eigen werkplaats. Naoshima heeft een onregelmatige structuur en een karakteristieke tekening, die prachtig glanst in de zon. De brosse koollaag vraagt om een specifieke detaillering van het gebouw om de invloed van weer en wind te verminderen. Wij adviseren dit type niet hoger dan 10 meter boven maaiveld toe te passen en niet op open terrein, waar het hout wordt blootgesteld aan veel wind. De koollaag geeft enigszins af, maar dit is makkelijk afwasbaar met water en natuurlijke zeep. Naoshima spoelt niet uit bij regen. De zwarte koollaag veroudert in de loop der jaren en krijgt een fraai patina (verwering).

5 TYPE TONOSHO (DOUGLAS / LARIKS ) Tonosho is hetzelfde prachtige oerproduct als Naoshima. Het gebruikte larikshout wordt steeds evenwijdig aan de jaarringen gezaagd. We laten Tonosho net als alle andere houtsoorten gecontroleerd verkolen in onze eigen oven. Daarna werken we het geblakerde hout af met een speciale natuurlijke olie, lak of hars. De koollaag wordt hierdoor harder, en het hout geeft niet meer af. Ook hier is de korrelige structuur van het zwart verkoolde hout mooi zichtbaar en voelbaar. Tonosho is zeer geschikt om te gebruiken als bijzonder element binnenshuis. Buiten is Tonosho ideaal als duurzame, natuurlijke afwerking van muren en daken in zware weersomstandigheden.

6 TYPE AYAGAWA (EIK) Ayagawa is de eiken variant van het traditionele Japanse Shou Sugi Ban. Het robuuste eikenhout heeft een mooie karakteristieke tekening. Door het branden in de vlammen van onze oven krijgt Ayagawa een fraaie, doffe zwarte kleur. De koollaag van Ayagawa is sterker dan bijvoorbeeld van douglashout. Ayagawa geeft enigszins af: dit is makkelijk afwasbaar met water en natuurlijke zeep. De koollaag veroudert in de loop der jaren en krijgt dan een bijzonder patina (verwering). Voor toepassing binnenshuis is Ayagawa uitermate geschikt: we fixeren dan de koollaag zodat het hout echt sterk wordt. Het eikenhout van Ayagawa kan ook buiten gebruikt worden, maar kan gaan werken bij zware weersinvloeden.

7 TYPE SANUKI (EIK) Sanuki is geblakerd, gelamineerd Europees eikenhout. Het bijzondere van Sanuki is dat het inwendig met staal is versterkt, en uitwendig is versterkt met hars op een natuurlijke basis. Dit zorgt voor extra stevigheid zonder dat het unieke karakter van het robuuste hout verloren gaat. Dit Europese eiken houten paneel is doorlopend gelast (gevingerlast) om roestvorming te voorkomen. Sanuki is verkrijgbaar in diverse diktes (20, 30 of 40 mm dik) en alle maten (tot 80 cm breed en 350 cm lang). Dankzij de opvallende tekening is Sanuki het perfecte product om binnenwanden op een esthetische en duurzame manier te bekleden. Sanuki is ook zeer geschikt om originele meubels en objecten van te maken.

8 TYPE SHODOSHIMA (DOUGLAS) Douglashout is een naaldhoutsoort die bekend staat om de van nature hoge duurzaamheid en stevigheid. Bij Shodoshima wordt het douglashout dosse gezaagd (evenwijdig aan de jaarringen). We branden alle planken stuk voor stuk in onze eigen, speciaal daarvoor ontwikkelde oven. Daarna wordt het hout geborsteld, en met de hand geolied. De robuuste en levendige nerfstructuur blijft goed zichtbaar en glanst prachtig in de zon. Shodoshima is goed bestand tegen alle weersinvloeden en geeft niet af. De behandeling met olie moet elke 3 à 5 jaar herhaald worden. Shodoshima is geschikt voor gebruik binnen en buiten.

9 TYPE TAKAMATSU (DOUGLAS) Takamatsu is een variant van de Shodoshima, en verschilt alleen qua structuur vanwege de andere zaagwijze. Voor Takamatsu gebruiken wij namelijk kwartiers gezaagd hout van de douglasspar: de planken worden dan haaks op de jaarringen gezaagd. Je krijgt dan geen vlamtekening maar een bijzondere streeptekening. Deze manier van zagen geeft Takamatsu een fijne, lineaire structuur en een klassiek, rustig beeld. De douglasplanken worden zorgvuldig een voor een door onszelf gebrand. Daarna wordt het hout geborsteld, nogmaals gebrand en tot slot met de hand geolied. Takamatsu is goed bestand tegen alle weersinvloeden en geeft niet af. De behandeling met olie moet elke 3 à 5 jaar herhaald worden. Takamatsu is geschikt voor exterieur én interieur.

10 TYPE SAKAIDE (DOUGLAS) Bij Sakaide worden de planken van de douglasspar dosse gezaagd (met de jaarringen mee). De planken worden vervolgens een voor een gebrand in de vlammen van onze oven. Daarna wordt het gebrande hout zorgvuldig diep geborsteld en geolied. Het contrast tussen de donkere en lichte delen van het naaldhout geven Sakaide een fraaie, rustieke uitstraling. Dit zorgt voor een mooi contrast in combinatie met de structuur van onze andere gebrande houtsoorten. Sakaide is, afhankelijk van de eindafwerking, geschikt voor interieur én exterieur.

11 TYPE MARUGAME (ACCOYA ) De oorsprong van Marugame is accoya, een duurzame houtsoort die is gemodificeerd door acetylering. Dit maakt onze Marugame ideaal als een duurzame, ecologische afwerking buitenshuis. Voor accoya worden snel groeiende houtsoorten gebruikt zoals radiata pine (een dennensoort). Door middel van een gifvrij proces wordt het hout gemodificeerd tot een nieuw, duurzaam, dimensiestabiel product dat ook nog eens uitermate milieuvriendelijk is. Accoya hout is ideaal voor onderhoudsarme toepassingen. De duurzaamheid van accoya is Klasse 1 (EN 350), de hoogst haalbare duurzaamheidsklasse. Accoya heeft uitgebreide kwaliteitscertificaten (KOMO, RAL, BBA, WDMA, etc.) en is gegarandeerd tot minstens 50 jaar bovengronds en 25 jaar in direct grondcontact. Onze bestendige Marugame is verkrijgbaar met pure koollaag of gefixeerd ter bescherming tegen wind en regen en zonodig beschikbaar met een hogere vuurresistentie B2.

12 TYPE Utazu (Tricoya ) De basis van Utazu is tricoya, een duurzame houtsoort die is gemodificeerd door acetylering. Dit maakt Utazu ideaal voor binnen- én buitengebruik. Voor deze tricoya bewerking worden snel groeiende houtsoorten als radiata pine (een brede dennensoort) gebruikt. Door middel van een gifvrij proces wordt het dennenhout gemodificeerd tot een nieuw, duurzaam, dimensiestabiel product dat ook nog eens uitermate milieuvriendelijk is. Utazu is uitermate geschikt voor interieur- en meubeltoepassingen, waar in andere gevallen MDF gebruikt zou worden. Utazu krimpt nauwelijks en is vochtbestendig. De duurzaamheid van tricoya is klasse 1 (EN 350), de hoogst mogelijke duurzaamheid. Onze bijzondere Utazu is verkrijgbaar met een pure koollaag, of behandeld met een biobased hars ter bescherming van het hout tegen de invloeden van weer en wind. Utazu verkeert nog in het beta stadium en wordt experimenteel toegepast.

13 PORTFOLIO PORTFOLIO Meyendel Wassenaar architect: VVKH fotografie: Christian van der Kooy Iori Tea-Tower Biennale Venetië architect: Moreau-Kusunoki fotografie: Hans Peter Föllmi, Carla van Thijn

14 PORTFOLIO PORTFOLIO Steigereiland Edmond Halleylaan 46, Amsterdam architect: Pieter Weijnen fotografie: Hans Peter Föllmi Blackbird Provinciale weg 1a, Vortum-Mullem architect: Onix fotografie: Maarten Laupman

15 PORTFOLIO PORTFOLIO Geuloever Haastraat 2, Schin op Geul architect: Pieter Weijnen, Mark Spijkerman fotografie: Hans Peter Föllmi Kanaalproject Stokerijstraat Wijnegem, België architect: Bogdan van den Broeck fotografie: Hans Peter Föllmi

16 PORTFOLIO PORTFOLIO Villa Tiana Tiana, Barcelona architect: Jos-Willen van Oorschot, Venhoeven CS collaborating architect: Raül Sánchez Esteban Bois Brulé Trou de Bra, Derriere les Thiers Lierneux, België architect: Nu architectuur fotografie: Hans Peter Föllmi

17 PORTFOLIO PORTFOLIO Tiny Tim Mobile, Independent, Timber architect: FARO fotografie: Hans Peter Föllmi Carriagehouse Fraelemaborg, Slochteren architect: Onix

18 PORTFOLIO PORTFOLIO Gym Sint Jorisstraat 32 Den Bosch architect: Pennen Skewed Stolp Jisp architect: SeArch fotografie: Ossip van Duivenbode

19 PORTFOLIO PORTFOLIO Interieur Objecten

20 TECHNIEK TECHNIEK EIGENSCHAPPEN KWALITEIT Houtsoort: Lariks, Douglas, Eik, Accoya of Tricoya of in overleg Herkomst hout: Nederland, Nieuw-Zeeland Oppervlaktetextuur: conform monster Vochtpercentage Douglas: 13% to 19% Vochtpercentage eik: 10% to 12% Vochtpercentage Marugame: 4% to 6% Houtdikte: 18-30mm Nominaal Houtbreedte: mm paneelbreedte: mm Profiel: in overleg Oppervlaktebehandeling: afhankelijk van keuze Bevestigingsmethode: RVS Fe410 4x40; 4x50;4x80 (zwarte kop) Prijzen afhankelijk van voorkeur, hoeveelheid en op aanvraag. Brandwerendheid Naoshima type bkb tot klasse B Brandwerendheid Marugame na impregnatie tot klasse B Medio 2013 heeft de Stichting Hout Research uit Wageningen een paneel van het type Naoshima getest in een zogenaamde snel-verweringskamer. In deze ruimte worden weersinvloeden na gebootst. Het paneel heeft de test zeer goed doorstaan; er werden geen verweringsplekken geconstateerd, noch zijn er stukken afgebrokkeld. In 23 dagen werden de volgende verweringscycli doorlopen: 8 uur bestralen (40 oc) 24 uur beregenen 8 uur vriezen (-10 oc) 8 uur beregenen 16 uur rust 8 uur bestralen (40 oc). Hierna werd het hout beoordeeld op blijvende veranderingen aan het oppervlak en het loskomen van de delen van de achterconstructie. Daarnaast is het water dat bij de beregening is gebruikt gezeefd om het te controleren op afgebrokkelde delen. Deze snelverwering is onderdeel van de testcyclus die wordt genoemd in BRL 4103, Houten en houtachtige gevelbekledingssystemen. Natuurlijke producten veranderen door de tijd en zien er na 10 of 20 jaar anders uit. Er zit een verhaal in. Dat geldt ook voor Zwarthout Shou Sugi Ban. Daarom kunnen wij geen garantie leveren op het uiterlijk van de Zwarthout producten. We garanderen wel de aandacht, zorg en liefde die wij in onze producten stoppen.

21 Middelweg TL Leersum Nederland contact@zwarthout.com contact@shou-sugi-ban.com