Liederen in de mensenwijdingsdienst na het offer en de communie

Transcriptie

1 HET EVANGELIE IN DE DIENSTEN Triniteitstijd van 18 mei t/m 23 juni 18 en 22 mei Johannes 3, mei Johannes 4, juni Johannes juni Romeinen 8, juni Lukas 8, Johannestijd van 24 juni t/m 23 juli 24 en 26 juni Markus 1, juli Johannes 3, juli Johannes 5, juli Mattheüs 11, 1-15 Triniteitstijd van 24 juli t/m 28 september 24 juli Markus 8, juli Mattheüs 7, augustus Lukas 15, augustus Lukas 9, augustus Lukas 18, augustus Markus 7, september Lukas 10, september Lukas 17, september Mattheüs 6, september Lukas 7, Liederen in de mensenwijdingsdienst na het offer en de communie Triniteit: O: Groot en vol wonderen C: De God van de vrede Johannestijd: O: Zie ons aan in Uw offer verenigd C: God is liefde Triniteit: O: Heilig, heilig zij Gij C: Dood noch leven Liederen in de zondagsdienst voor kinderen 26 juni Johannes Er daalt een koele morgendauw 4 september Triniteit Nu draagt het zaad in de akker vrucht

2 Afwezigheid van de geestelijke Bart Hessen is afwezig van 3 t/m 23 augustus (kinderkamp Berka). In deze periode kunt u in dringende gevallen een van de bestuursleden bellen (zie colofon), die kunnen u met een vervangend geestelijke in contact brengen. Verder is hij afwezig 18 t/m 23 september (synoderetraite). In die tijd kunt u op zijn mobiele nummer ( ) een boodschap achterlaten en wordt u zo snel mogelijk teruggebeld. Voorbereiding Jeugdwijding 2017 De overgang naar de puberteit is een belangrijk, maar vaak ook onzeker moment in het volwassen worden. Het sacrament van de jeugdwijding, gehouden in de Paastijd voor kinderen die dan de leeftijd van 14 jaar bereikt hebben, wil een steun zijn op de weg naar zelfstandigheid. Het ontvangen van de jeugdwijding wordt voorbereid door bijeenkomsten (1 middag per maand) die doorgaans in september beginnen. Ouders die hun kind voor de jeugdwijdingsvoorbereiding willen aanmelden, of die meer informatie over de jeugdwijding wensen, kunnen contact opnemen met Bart Hessen ( , B.Hessen@christengemeenschap.nl). Onregelmatigheden in het dienstenrooster in de zomerperiode In de schoolvakantieperiode wordt er geen zondagsdienst voor kinderen gehouden. De laatste zondagsdienst vóór de vakantie is op 26 juni, de eerste na de vakantie is op 4 september. De mensenwijdingsdiensten van zondag 8 augustus en op de donderdagen 4, 11 en 18 augustus komen te vervallen (i.v.m. het Berka kinderkamp). De mensenwijdingsdienst van donderdag 22 september komt te vervallen i.v.m. een synoderetraite. Inhoudelijke thema s op donderdagavond Door het jaar heen worden er, doorgaans één maal per maand buiten de zomermaanden-, in de gemeente op de donderdagavond bijeenkomsten gehouden rond een specifiek religieus thema. In de komende periode zijn de data: 7 juli ( De Gezalfde gezalfd, een avond met Evert de Groot)

3 8 september ( Individuele en collectieve schuld ) (zie verder onder Bijeenkomsten ) De aanvangstijd is uur, en de avonden worden rond 21 uur afgesloten. Heeft u wensen of suggesties voor thema s die op deze avonden behandeld kunnen worden, dan hoort Bart Hessen die graag van u. Mensenwijdingsdienst op de vroege dinsdagochtend (7.15 uur). De dag beginnen met de mensenwijdingsdienst. Bij het vogelgezang in de lente, op een frisse zomerochtend, op een mistige morgen in de herfst, in het donker van de winter... Door het jaar heen (behalve tijdens de zomervakantie van juli en augustus) is er één maal per maand een dienst op de dinsdagochtend om 7.15 uur. Deze diensten zullen steeds vallen op de 2 e dinsdag van de maand. Voor de komende periode zijn de data dus: 14 juni en 13 september. BERICHT VAN HET BESTUUR De algemene ledenvergadering van 17 maart 2016 was een inspirerende bijeenkomst. In het financiële verslag over het jaar 2015 werden de inkomsten en de uitgaven besproken. De periodieke bijdragen gaven een lichte daling aan t.o.v Daar tegenover stonden de bijdragen uit collectes, sacramenten en overige inkomsten van cursussen, boekenverkoop en opbrengsten uit toneeluitvoeringen met een hoog resultaat. Hierdoor werden de inkomsten over het afgelopen jaar toch nog hoger dan in Bij de uitgaven voor de huishouding werd geconstateerd dat er minder dan de begroting toeliet is uitgegeven. De kosten aan het gebouw laat een duidelijke stijging zien in relatie tot de begroting. Er zijn extra investeringen gedaan met betrekking tot onze cv-installatie. Ook hebben we gesproken over hoe wij in Groningen de Christengemeenschap kunnen versterken. Jenny van Bachum kwam met het idee om de kerk een naam te geven.

4 Daartoe is een groep geformeerd die aan de slag gaat. Zij zal de gemeente t.z.t. verslag doen van haar bevindingen om dan gezamenlijk tot de juiste naam voor onze kerk te komen. De Oldenburgers zijn op bezoek geweest op tweede Pinksterdag. Ze kwamen met een grote groep die tot warme ontmoetingen leidden. Het was een feest van herkenning. Deze dag gevierd werd met allerlei lekkers door velen klaar gemaakt. Het concert van het Trio Van IJzerlooij was een zeer mooie afsluiting. De klussenochtenden vinden plaats op vrijdag 24 juni, 22 juli en 26 augustus 2016 om uur. Wij beginnen met koffie drinken met wat lekkers erbij. Voor wie wil volgen dan de klussen. Wij sluiten af rond uur. Deze ochtenden zijn bedoeld om gezamenlijk koffie te drinken en daarna voor de klussen in de tuin, de bibliotheek en schoonmaakwerk wat anders blijft liggen. Iedereen is dus welkom. De landelijke raad kwam op zaterdag 21 november bij elkaar in Zutphen. Gesproken werd o.a. over het project Versterking van De Christengemeenschap. In veel gemeenten zijn hier gesprekken over. Door onderlinge ervaringen uit te wisselen, kwamen mensen op nieuwe ideeën die ze weer mee naar huis konden nemen. Er lag een voorstel ter tafel voor het bouwen van een nieuwe website voor De Christengemeenschap in Nederland en Vlaanderen. Vanuit de raad werden enkele aanvullingen en adviezen aangedragen. De werkgroep die zich bezig houdt met de ontwikkeling van de website kan zijn werkzaamheden voortzetten. De begrotingen van de Gezamenlijke kas en het tijdschrift In Beweging werden aanvaard en van de begroting van de Toelagen Kas werd kennis genomen. Aan het einde van de vergadering werd afscheid genomen van Peter Rosenbrand als penningmeester van het landelijk bestuur. Hij heeft deze functie bijna dertien jaar vervuld. Zijn opvolger is Jaap van Dijk.

5 BIJEENKOMSTEN Gerrit Sterker vertelt Zondag 19 juni, uur Niet alleen is Gerrit Sterker ons oudste gemeentelid, hij heeft ook de Christengemeenschap al op jonge leeftijd leren kennen. Hij heeft dus vele decennia ervaring met de Christengemeenschap in Nederland. Op deze zondag zal Gerrit iets uit de schatkamer van zijn ervaring met ons delen. Mensenwijdingsdienst op de Johannesdag; Johannes de Doper in het Evangelie Vrijdag 24 juni, uur Op de Johannesdag is er een extra mensenwijdingsdienst. Na de dienst is er gelegenheid om samen te onderzoeken wat de evangelisten ons over het wezen van Johannes de Doper kunnen vertellen. Johannes-familieochtend en aansluitend Johannesfeest voor de noordelijke gemeenten te Havelte Zondag 26 juni Op deze bijzondere ochtend is er om uur de mensenwijdingsdienst. Tegelijkertijd is er voor de kinderen een verhaal. Om uur is er de zondagsdienst voor kinderen. Na een korte pauze met iets te drinken kunnen we gezamenlijk gaan naar het Johannesfeest voor jong en oud, dat dit jaar door de gemeente Meppel wordt georganiseerd en gehouden wordt op de boerderij van de familie De Vletter in Havelte. Zie onder voor meer details. Johannesfeest voor de noordelijke gemeenten te Havelte Beste Vrienden, Zondag 26 juni vieren we het feest van Sint Jan. Om zijn jullie welkom in Havelte, Veendijk 22A, bij de boerderij van Wim en Anja de Vletter. Anja is onze gastvrouw. Je hoeft niet lid te zijn van de christengemeenschap om te komen. Opa's, oma's, kleinkinderen, buren en vrienden, iedereen is welkom. We nemen allemaal iets te eten en te drinken mee voor de lunch. Wat we uiteraard met elkaar kunnen delen. De meestervertelster Akke Brouwer vertelt een verhaal. We stoken een vuur. Er is muziek en we gaan zingen. Johannes Luijken

6 zal iets inhoudelijks verzorgen. Hartelijke groet namens het bestuur van de Christengemeenschap Meppel, Roelant. De Gezalfde gezalfd Donderdag 7 juli, uur In het Oude Testament wordt de zalving gegeven aan mensen met een bijzondere opdracht: koningen en priesters. De naam waarmee de Messias wordt aangeduid, Christus, betekent letterlijk de Gezalfde, in de zin dat hij door God zelf gezalfd is. Nu wordt door drie van de evangelisten beschreven dat Jezus Christus ook door een mens gezalfd wordt, en wel steeds door een vrouw. De drie beschrijvingen laten aanzienlijke verschillen zien. Op deze avond gaan we met Evert de Groot op onderzoek uit in de geheimen van deze zalving. Individuele en collectieve schuld Donderdag 8 september, uur Goed beschouwd is het welhaast onmogelijk dat je door het leven gaat en niet op een of andere wijze, bewust of onbewust, een schuld op je laadt. Daar krijg je soms wel, soms niet de gelegenheid voor om daar iets aan goed te maken. Dat geldt voor anderen ten opzichte van jou ook. Maar hoe zit dat met de daden van gemeenschappen, door of in naam van volkeren of bevolkingsgroepen? De werking daarvan kan gevoeld worden ook lang nadat de betrokkenen zelf overleden zijn. Denk bijvoorbeeld aan een koloniaal verleden, conflicten die soms eeuwen terug liggen. Een avond over de rol van bewustzijn, erkenning, vergelding en vergeving. Leesgroep Sociaal sacramentalisme Op donderdagochtend eens in de twee weken lezen we met elkaar het boek Bouwstenen voor een sociaal sacramentalisme van Dieter Brüll. Een boek met stof tot nadenken (en meer). Een goede aanleiding tot levendige gesprekken. Nieuwkomers van harte welkom. De data in de komende periode zijn: 16 en 30 juni, 14 en 28 juli, 25 augustus en 8 september.

7 Perikopenbespreking op de donderdagochtend Naast de epistels en invoegsels in de mensenwijdingsdienst vormen de perikopen (de lezingen uit het Nieuwe Testament in de mensenwijdingsdienst) een leidraad voor het beleven van het Christelijk jaar. Op deze donderdagochtenden kunnen we om u (na de mensenwijdingsdienst en een koffiepauze) met elkaar een blik werpen op de perikope van de daaropvolgende zondag. We hebben dan de gelegenheid om eens dieper in te gaan op stukken uit het Nieuwe Testament en de samenhang waarin die in de mensenwijdingsdienst gelezen worden. Iedereen is van harte welkom. Zo mogelijk graag een Nieuw Testament meebrengen. De data voor de komende periode zijn: 9 en 23 juni, 7 en 21 juli, 1 en 15 september. Studiegroep in Emmen Al zo n 25 jaar komt (buiten de zomermaanden) één maal in de vier weken in Emmen een studiegroep bijeen om zich een avond bezig te houden met delen van het Nieuwe Testament. Dit jaar houden we ons bezig met het Johannesevangelie. De avonden (doorgaans op woensdag) beginnen om uur met een opmaat door de geestelijke, gevolgd door gezamenlijk werken aan de tekst, en duren tot ongeveer uur. De data voor de komende periode zijn de woensdagen: 8 juni en 6 juli. De data voor na de zomervakantie zijn op dit moment nog niet vastgesteld. Belangstellenden kunnen verdere informatie verkrijgen bij Femmie Timmerman ( / ) of Bart Hessen ( ). Inleiding en gesprek na de mensenwijdingsdienst Na iedere mensenwijdingsdienst op zondag wordt, tenzij anders vermeld, aansluitend aan het koffie/thee drinken (zo rond 12 uur), een korte inhoudelijke bijdrage aangeboden met aansluitend gesprek. De thema s van deze inhoudelijke bijdragen worden niet vooraf in het gemeentebericht vermeld. Dit laat ruimte voor actualiteit, maar ook voor spontane bijdragen van leden of belangstellenden.

8 De mensenwijdingsdiensten in Groningen De mensenwijdingsdienst wordt in Groningen gehouden op de zondagen (10.30 u), uitgezonderd de tweede zondag van de maand, en op alle donderdagen (10.00 u). Daarnaast wordt ook eens per maand (behalve in juli en augustus) een dienst gehouden op de vroege dinsdagochtend (7.15 u), op de tweede dinsdag van de maand. Zondagsdienst voor kinderen en godsdienstlessen / verhaal: de Familieochtend De zondagsdienst voor kinderen wordt gemiddeld één maal per vier weken gehouden (buiten de schoolvakanties). Zie onder voor de data in deze periode. In het kader van een familieochtend wordt om uur (tijdens de mensenwijdingsdienst), een verhaal verteld en kunnen de kinderen tekenen of napraten n.a.v. het verhaal. De zondagsdienst voor kinderen wordt dan gehouden om uur (i.e. na de mensenwijdingsdienst). Als u uw kind wilt aanmelden voor de kinderdienst en verhaal/godsdienstles kunt u contact opnemen met de geestelijke. Mocht er belangstelling zijn voor kinderopvang voor kinderen jonger dan 7 jaar, laat dat dan even weten aan Bart Hessen (b.hessen@christengemeenchap.nl of ), dan zullen we mogelijkheden daarvoor onderzoeken. De data voor de komende periode zijn: 26 juni en 4 september. MEDEDELINGEN Boekentafel De Christengemeenschap Groningen heeft een boekentafel. De boeken staan gepresenteerd op de planken in de gemeentezaal. Daar staan drie soorten boeken: 1. Boeken vanuit en over de Christengemeenschap. Deze boeken zijn, mits nog leverbaar, te bestellen; 2. Boeken uit het bezit van de Christengemeenschap. Deze boeken zijn te koop. 100% van de opbrengst gaat naar Christengemeenschap; 3. Boeken van webwinkel abc-antroposofie. Deze boeken zijn ook te koop en te bestellen. 20% van de opbrengst gaat naar de Christengemeenschap. De categorieën van de boeken zijn duidelijk herkenbaar.

9 Boeken kunnen gekocht worden bij Nelia Aarnoutse of Jacqueline de Groot. Wij verzorgen de boekentafel vanaf nu samen. De boeken kunnen contant worden afgerekend of het geld kan worden overgemaakt op NL06 TRIO t.a.v. JH de Groot o.v.v. titel van het boek. Als Nelia of Jacqueline er niet zijn dan kan, na notitie in het schrift van de boekentafel, het boek meegenomen worden. Betaling kan dan via de bank op bovenstaand rekeningnummer. Liever geen geld aan derden meegeven. Alle boeken van kunnen besteld worden. Kijk ook eens op de rubriek tweedehands boeken. Wil je een boek inkijken zonder koopverplichting, mail de titel dan naar (Jacqueline) dan wordt het boek een volgende keer meegebracht. Eens per 4-6 weken worden er nieuwe boeken gehaald. Beheren i.p.v. bezitten. Rondom het verschijnen van Economie de wereld als één economie van Rudolf Steiner, organiseerde uitgeverij Nearchus en de Arnaud Johannes stichting een reeks bijeenkomsten door het hele land waarin de actuele betekenis van de associatieve economie aan de hand van actuele thema s aan bod kwam. Op 23 april deed de campagne Groningen aan met Wouter Kamphuis en John Hogervorst. Het thema van die middag was: Niet bezitten maar beheren, daar valt veel te leren. Er waren 14 mensen bij deze bijeenkomst aanwezig. John legde de basis door uit te leggen wat de sociale driegeleding is. In de samenleving kun je een aantal gebieden onderscheiden: het gebied waar gemaakt wordt wat mensen op fysiek gebied nodig hebben, het economische leven; het gebied waar de mens zich kan ontwikkelen (kunst, cultuur, onderwijs, zorg), het geestesleven; het gebied waar de mensen een verhouding zoeken tot elkaar, het rechtsleven. Deze gebieden zijn niet door Steiner bedacht, die zijn er gewoon. Steiners verdienste zit hem in het koppelen van de drie algemeen geldende basisbehoeftes van de mens, vrijheid, gelijkheid en broederschap, aan deze drie gebieden: vrijheid in het geestesleven, gelijkheid in het rechtsleven en broederschap in het economische leven.

10 Als we kijken naar het rechtsleven, dan horen daar alleen algemeen menselijke onderwerpen thuis. Bijvoorbeeld wat vinden wij van onderwijs en zorg. Vinden we dat elk kind recht op onderwijs heeft? Dat mensen die niet voor zichzelf kunnen zorgen, zorg verdienen? In het rechtsleven bepaal je als samenleving wat je hiervan vindt. Hoe het onderwijs en de zorg geregeld wordt is niet aan het rechtsleven, dat hoort thuis in het gebied waar kennis en ervaring is, het geestesleven. Kijkende naar de huidige samenleving, dan zou er veel moeten verdwijnen uit het rechtsleven. Maar er is ook iets wat daar thuishoort, maar wat er nu niet te vinden is: BEZIT. Dat is uit het rechtsleven getild en in het economisch leven terecht gekomen. Dit eigendomsvraagstuk belemmert het proces om tot een juiste prijs te komen, de graadmeter voor een gezonde economie, volgens Steiner. De juiste prijs wordt bepaald doordat elk mens die een bijdrage heeft geleverd zoveel ontvangt dat hij een menswaardig bestaan kan leven tot en met de productie van het volgende product. Hier nam Wouter het over. Tegenwoordig is nog maar 2% (!!!) van het aantal transacties in de wereld gekoppeld aan een product, met andere woorden: als een euro 100 maal wordt uitgegeven is dat slechts 2 maal voor de aanschaf van iets dat in de echte economie gemaakt is en 98 maal is er sprake van een financieel-speculatieve transactie. Denk aan handel in aandelen (bedrijfseigendom), handel in valuta en aan handel in grond of onroerend goed. Maar grond en productiemiddelen zouden niet verhandelbaar moeten zijn En dat dat nu wel het geval is leidt tot zeer ongezonde verschijnselen, zoals de crisis van Maar hoe doe je dat, je economie gezond maken? Door grond te gaan beheren i.p.v. te bezitten. Dat beheren moet gebeuren door mensen die dat kunnen. Hoe bepaal je of iemand een goede boer is? Daar heb je een vrij geestesleven voor nodig. Mensen met ervaring en klanten kunnen hun vertrouwen uitspreken. Adviescommissies met kennis en ervaring kunnen worden opgesteld. Hoe kom je in deze tijd aan grond? Dat was een concrete vraag van één van de deelnemers. Zij is betrokken bij de Biotoop in Haren. Daar is een zelfoogsttuin die nu beheerd wordt door een boer. Het probleem is dat als de universiteit de grond gaat verkopen, de boerderij ophoudt te bestaan. Hoe komt deze boer dan aan nieuwe grond? Wouter doet zijn verhaal. Voor hem en zijn vrouw Katinka is het een enorme zoektocht geweest. Het liefste waren zij beheerders geworden maar de realiteit dwong hen in 2008, de grond in eerste instantie te kopen. Dit deden zij

11 met behulp van hun klanten die ze al hadden toen ze nog op een andere boerderij werkten. Deze klanten hadden zoveel vertrouwen in hen dat ze het beginkapitaal van Euro, een vereiste van de bank, bij elkaar brachten in de vorm van achtergestelde leningen. Zeven jaar later hebben Wouter en Kathinka de stichting Mensen voor de aarde opgericht, en daarmee een succesvolle actie gevoerd. Toen ze onlangs een belangrijk stuk land, dat ze pachtten, dreigden kwijt te raken, hebben ze de klanten en andere mensen aangeschreven. Er was nodig, is geschonken, als renteloze lening verstrekt. Zo kon dat stuk land worden aangekocht door de stichting. Het mag nu nooit weer verkocht worden en moet altijd ter beschikking van goede b.d.landbouw blijven. De stichting brengt het als stille vennoot in de hiervoor nieuw opgerichte commanditaire vennootschap t Leeuweriksveld. Het streven is om de grond en gebouwen die nu nog in privé-eigendom zijn, ook aan de stichting over te dragen. Wouter geeft aan dat de boer van de Biotoop op deze manier ook geld voor een stuk grond kan werven. Hij heeft nu ook klanten. Intussen hebben Wouter en Katinka ook een staatsvrije school opgericht. Het is geen gemakkelijke weg en het is elke keer weer zoeken naar geld. Het zou heel mooi zijn als het grote geld, afkomstig uit het bedrijfsleven, zich met dit soort initiatieven gaat verbinden, aldus Wouter. Dan kan het grondbezit langzaam over gaan in beheer en komt er geld vrij voor de school. In de praktijk is het makkelijker geld op te halen voor grond dan voor een school, zeker in de arme streek bij Emmen. We hebben samen gepraat over hoe kun je de samenleving kunt veranderen in deze richting. Wat we kunnen doen. Initiatieven als die van Wouter en Katinka kunnen anderen inspireren de stap te nemen. Als er meer mensen komen die deze weg met succes bewandelen, dan krijgt het meer bekendheid en hopelijk een aanzuigende werking op de samenleving: zo willen wij dit. Opvoeding en onderwijs is een andere weg die parallel bewandeld kan worden. Steiner had zijn hoop erop gevestigd. Hoe zou je dat in deze tijd moeten doen, nu er zo weinig vrijheid in het onderwijs over is. En kan het nog wel, je kinderen zo opvoeden dat ze beter om kunnen gaan met het vrije, het gelijke en het sociale? Een zeer terechte vraag werd gesteld; maar waar zijn al die oud Vrijeschoolleerlingen? Die houden zich hier niet mee bezig. Was het onderwijs in het verleden ook niet vrij genoeg of hebben de Vrijescholen weinig gebruik gemaakt van die vrijheid. Een feit is dat de driegeleding op Vrijescholen nauwelijks heeft geleefd, niet in de structuur en niet in

12 het lesprogramma. Moeten er mensen op de barricaden om voor vrij onderwijs te vechten? We kwamen er niet uit. Hoeft ook niet. Het was een inspirerende middag, waar zaadjes geplant zijn. De slotopmerking van John stemt mij hoopvol. Veel meer mensen dan tien jaar geleden zijn geïnteresseerd en worden gepakt worden door de sociale driegeleding. Zouden we nu dichtbij het eens zijn waar Steiner het indertijd over had. In een brief in 1919 schreef hij:..een ding is echter zeker: zonder sociale driegeleding gaat het niet. Dat zullen de mensen eens inzien. Laten we het hopen. Jacqueline de Groot Olympisch kamp op Berka Elk jaar gaan alle kinderen van de vijfde klassen van de noordelijke Vrijescholen (Leeuwarden, Assen, Emmen, Meppel en Groningen) op Olympisch kamp. Dan worden de Olympische Spelen nagespeeld zoals ze in het oude Griekenland werden gespeeld (wel met kleren aan!). Dit jaar streek het kamp neer op het prachtige kampterrein van de Christengemeenschap Berka. Kinderen van verschillende scholen werden ingedeeld in een stad (Athene, Marathon, Thebe, Sparta en Delphi). Op donderdag 19 mei werd, na het opzetten van de tenten, hard getraind op de verschillende disciplines (sprint, verspringen, speerwerpen, discus werpen, worstelen, estafette en strijdwagenrace) en werden de strijdwagens versierd. Vrijdag opende Zeus (in vol ornaat) de finale en waren ouders, familie en belangstellenden welkom. Het was een prachtig kamp. Fantastisch dat het kamp op Berka georganiseerd kon worden. Namens de organisatie wil ik de Christengemeenschap hiervoor heel hartelijk bedanken. Peter van Wijk

13 Levend denken. Meditatiescholing met Mieke Mosmuller de komende herfst in Groningen. Data woensdagavond 19 oktober, 30 november 2016 en 29 maart Waarom zou ik mediteren? is de titel van een boekje dat Mieke Mosmuller schreef. Een belangrijke vraag uiteraard om bij stil te staan en het antwoord zelf te zoeken. Ik vertel hier heel beknopt iets in mijn eigen woorden en vanuit mijn ervaring als leerling op deze weg. Er zijn veel verschillende vormen van meditatie. Hier spreken we over antroposofische meditatie, zoals die door Rudolf Steiner is gegeven. Mieke Mosmuller is de door hem aangewezen weg gegaan en zet zijn werk voort, in een taal die behulpzaam is voor mensen van deze tijd. Deze meditatie werkt met en door versterking en verheldering van het denken als de meest menselijke eigenschap die wij hebben. Dit is een weg die leidt naar vrijheid in denken en oordelen. In het eerste stadium concentreer je je op een denkinhoud. Dat klinkt gemakkelijker dan het is. Dat het moeilijker is blijkt heel zinvol te zijn: je leert gaandeweg jezelf kennen in de manier waarop je afgeleid wordt van wat je werkelijk wilt.

14 Je leert je eigen schaduwkant kennen, die je je lagere zelf of ego kunt noemen en waarin je ook de tegenmachten Ahriman en Lucifer kunt onderscheiden. Het leren kennen van de eigen schaduw is van wezenlijk belang voor het sociale leven in iedere gemeenschap. Zolang de schaduw onbewust blijft zal hij zondermeer geprojecteerd worden op de ander. Dit is in feite de oorzaak van alle onmin en conflict. Wat je al snel kunt merken als je de eerste oefening voortzet ondanks de tegenkracht, is dat je denken helderder en krachtiger wordt, waardoor je gesterkt wordt in het dagelijks leven. Door het oefenen wordt ook de wil gesterkt en vice versa. Door de moeite heen begint langzamerhand iets van je wezen, je ware zelf op te lichten en van de weg die voor je ligt. Belangrijk is dat door deze oefening in het denken het vermogen groeit tot zelfstandige kennis en inzicht. Dit is de basis van menselijke vrijheid, die in deze tijd van digitalisering en programmering en van een materialistische wetenschap ernstig wordt bedreigd. Je gaat deze weg niet alleen voor jezelf. Tenslotte kun je tijdens de meditatie iets gaan ervaren van het leven dat in het woord aanwezig is, als een ontmoeting met de geest van het woord. Dit is een voor mij nog nieuwe ervaring die me inspireert en enthousiasmeert, o.a. om me in te zetten voor het werk van Mieke Mosmuller en om meer mensen ermee te laten kennismaken. Veel heb ik gehad aan haar boeken die op de boekentafel aanwezig zijn. Tijdens de avonden is er gelegenheid om vragen te stellen. Machteld maakt een mooie poster hiervoor die we in de herfst op het prikbord zullen hangen. Nelia Aarnoutse ( )