INFOFICHE DE 6 MEEST GEMAAKTE FOUTEN BIJ HET PLAATSEN VAN EEN GROENDAK

Transcriptie

1 Roeselare Sint-Martens-Latem Tel: 0476/ INFOFICHE DE 6 MEEST GEMAAKTE FOUTEN BIJ HET PLAATSEN VAN EEN GROENDAK INLEIDING Al te vaak ontstaan problemen bij de aanleg of het onderhoud van groendaken. Deze fiche heeft als doel architecten en bouwheren te helpen de correcte keuzes te maken bij het toepassen van groendaken. Groendaken zijn er, zoals bij elk aspect van het bouwgebeuren, in verschillende soorten, maten en gewichten. Bij het plaatsen van een groendak zijn er enkele zaken die vermeden moeten worden. Dit om een zo goed mogelijk resultaat te verkrijgen op lange termijn. Het groendak moet er immers ook jaren na aanleg nog steeds goed uitzien en mag niet resulteren in een moeilijk en duur onderhoud van het groendak. De vele voordelen die eigen zijn aan groendaken vervallen wanneer een minderwaardig systeem geplaatst wordt. Om dit te voorkomen worden hierna 6 te vermijden fouten toegelicht. Foto: groendak in optimale omstandigheden (foto door AR-tuur Architectenbureau) Pagina 1 van 7

2 FOUT 1 Gebruik van 1- of 2-laagse groendaksystemen BESPAAR NIET OP DE KWALITEIT VAN JE GROENDAKSYSTEEM Bij het plaatsen van een groendak zijn er verschillende mogelijkheden in constructie en uitvoering. NATUROOF kiest resoluut voor een 3-laagse opbouw met drainagelaag, bufferlaag en substraatlaag. Hierdoor kan er een kwalitatief en duurzaam eindproduct afgeleverd worden bij de klant. Een 1-laagse of 2-laagse variant komt de laatste jaren gelukkig minder voor. Bij een 2-laagse opbouw ontbreekt immers de bufferlaag, waardoor de planten in drogere periodes in een stresstoestand terecht komen. Ook met een correct bemestingspatroon is het zeer moeilijk om deze stressperiode te voorkomen of op te lossen. Foto: sedums in stresstoestand kleuren rood FOUT 2 Onvoldoende drainage VOORZIE EEN DRAINAGELAAG DIE VOLDOENDE GEDIMENSIONEERD IS De drainagelaag zorgt ervoor dat het water onder het groendaksysteem naar de afvoeren van het dak kan vloeien. Bij onvoldoende drainage ontstaan natte groendaksystemen, die bijgevolg verzuren, waardoor mosvorming kan optreden. Systemen waarbij slechts weinig hoge drainagekanalen aanwezig zijn, worden beter vermeden. Foto: mosvorming in schaduwzone op groendaken, o.a. omwille van te weinig drainage Pagina 2 van 7

3 FOUT 3 Te weinig waterbuffering HOUD REKENING MET VOLDOENDE WATERBUFFERING VAN HET GROENDAK WATERBUFFER IN DE BUFFERLAAG Het is steeds de bedoeling de Sedumplanten zo stabiel mogelijke groeicondities te bieden. Een niet te verwaarlozen aspect van een geslaagd groendak bestaat er daarom in om voldoende waterbuffer te voorzien voor de beplantingslaag. Zonder waterbuffer zijn de planten niet in staat langere droge periodes te overbruggen zonder in stressmodus terecht te komen. De stressmodus van een sedumplant is eenvoudig te herkennen aan de rode kleur van de planten. Helaas komt dit nog veel te vaak voor. Een rood gekleurd groendak groeit en bloeit niet, het is in overlevingsfase. Door het wegkwijnen van de beplanting ontstaan kale plekken in het groendak. Deze worden vervolgens snel ingenomen door mossen en ongewenste kruidachtigen. Dit bemoeilijkt het onderhoud en zorgt voor een visueel minder aantrekkelijk groendak. Een rood kleurend en verdord groendak heeft tevens een zeer minieme ecologische meerwaarde. WATERBUFFER IN DE SUBSTRAATLAAG Afhankelijk van het type groendak en de erop beoogde beplantingslaag, dient rekening gehouden te worden met de dikte van het substraatpakket. De extensieve beplanting zoals sedums en lichtere kruiden dienen minimaal 6 cm substraat ter beschikking te hebben. Niet enkel de buffering van water is hierbij van belang, maar ook de buffering van nutriënten. Een dikkere substraatlaag zorgt voor een duurzamer en stabieler groendak. Foto: een voldoende dikke substraatlaag zorgt voor volle sedumplanten Foto: onvoldoende substraatdikte zorgt voor uitdroging in de zomerperiode Pagina 3 van 7

4 FOUT 4 Toepassen van lichtgewichtsystemen VERMIJD ONNATUURLIJK MATERAALGEBRUIK OF LICHTGEWICHTSYSTEMEN Lichtgewicht groendaksystemen (<75kg/m²) zorgen ervoor dat zowat alle bestaande platte daken begroend kunnen worden. Deze light-versie van een groendak heeft echter enkele nadelen t.o.v. de klassieke systemen. Het grootste nadeel bestaat erin dat lichtgewichtsystemen een intensiever en dus duurder onderhoud nodig hebben om een aanvaardbaar resultaat te behalen. Aangezien de planten ook sneller uitdrogen, komen die sneller in de stressfase terecht. Hierdoor wordt het moeilijker om gedurende langere periodes een visueel aantrekkelijk groendak te verkrijgen. Een vaak terugkerend materiaal bij lichtgewichtsystemen is minerale wol. In dit inert materiaal is geen of slechts weinig bacterieel leven mogelijk, wat de ontwikkeling van de planten en wortels beperkt. Het groendaksysteem in minerale wol bezit een zeker waterbufferingsvermogen bij plaatsing, maar compacteert na verloop van tijd. Hierdoor gaat een deel van de wateropslagcapaciteit verloren. Groendaken opgebouwd met minerale wolplaten worden vaak aangelegd met sedummatten, die meteen voor een begroend resultaat zorgen. Zodra echter de eerste droogteperiode aanbreekt, vertonen de planten al snel de eerste tekenen van stress. Dit is een belangrijk nadeel voor het onderhoud en de algemene duurzaamheid van het groendak. Lichtgewichtsystemen dienen dus pas in uiterste nood toegepast te worden en zijn pas te overwegen indien de andere mogelijkheden uitgeput zijn. Foto: ingedeukte minerale wolplaten Pagina 4 van 7

5 Foto: een lichtgewichtgroendak na plaatsing in voorjaar 2016 (boven) en na een droge periode (eind augustus 2016, foto onderaan) Pagina 5 van 7

6 FOUT 5 Foutieve oriëntatie van het groendak ONDERHOUD VAN HET GROENDAK IS VAN CRUCIAAL BELANG Wanneer het groendak aan de noordzijde van de woning is gelegen of wanneer het groendak omgeven wordt door hogere bebouwing zijn problemen te verwachten. Sedums zijn immers zonminnende planten, waardoor deze in (half)schaduw moeilijker gedijen. Een vuistregel is dat een groendak met sedumbeplanting minstens 4u direct zonlicht nodig heeft om op lange termijn een goed resultaat te verkrijgen. Bij onvoldoende zonlicht verschraalt de beplanting, waardoor ongewenste vegetatie meer kans krijgt op kiemen. Het groendak blijft ook langer nat en koud, waardoor verzuring en mosvorming optreedt. De beste oplossing bestaat uit het verhogen van de substraatdikte en het aanplanten van andere, schaduwminnende beplanting. In veel gevallen is dit echter geen mogelijkheid wegens het verhoogd opbouwgewicht en de hogere kostprijs. Een alternatieve en vaker toegepaste oplossing is het plaatsen van een brede grindrand van 1 à 1.5m tegen de gevel, waardoor de grootste probleemzone verdwijnt. Dit is echter enkel toepasbaar wanneer slechts 1 hoger gelegen bouwlaag het zonlicht wegneemt. Sowieso is het gebruik van sedummatten aangeraden bij schaduwdaken, omdat dit de beste kans biedt op aanslaan van de begroeiing en onkruid en mos minder kans krijgen. In de weinige gevallen dat het dak nooit zonlicht krijgt en geen van bovenstaande oplossingen mogelijk of gewenst zijn, is het soms beter het groendak te vervangen door een grinddak. Het groendak dat nooit zonlicht krijgt, zal immers een duur en intensief onderhoud vergen zonder veel resultaat. Foto: mosvorming in schaduwzone op groendaken, o.a. omwille van te weinig drainage Foto: mosvorming zorgt voor een intensief groendakonderhoud Pagina 6 van 7

7 FOUT 6 Verwaarlozing van het groendakonderhoud ONDERHOUD VAN HET GROENDAK IS VAN CRUCIAAL BELANG Na het vermijden van bovenstaande fouten en rekening houdend met alle zaken die een duurzaam groendak in de hand werken, rest de bouwheer nog één belangrijke keuze: het groendak zelf onderhouden of dit aan een professional overlaten. Belangrijk hierbij is dat de bouwheer in het eerste geval voldoende advies inwint bij een professional, of in het tweede geval, een onderhoudscontract met hen afsluit. Dergelijke onderhoudscontracten bestaan uit bemesting, het verwijderen van ongewenste zaailingen, controle van de afvoeren, bijzaaien waar nodig,... Vanzelfsprekend is voor elk type groendak en elk type beplanting een ander onderhoud van toepassing. Zonder opvolgingsonderhoud spoelen de nutriënten weg uit het substraatpakket, waardoor de beplanting het moeilijk krijgt. Zo onstaan er o.a. onbegroeide plekken die door ongewenste kruidachtigen gekoloniseerd kunnen worden. Foto: een groendak waarbij het onderhoud niet voldoende of niet werd toegepast Foto: een groendak zoals het er hoort uit te zien in het voorjaar: volle planten en bloeiers reeds onderweg dankzij correcte bemesting en onderhoud Auteur: Ing. Simon Casier Zaakvoerder NATUROOF Groendaken en Daktuinen Pagina 7 van 7