A new Lidar survey for Flanders a promising tool for discovering our cultural heritage

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "A new Lidar survey for Flanders a promising tool for discovering our cultural heritage"

Frieda Segers
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 A new Lidar survey for Flanders a promising tool for discovering our cultural heritage Jo Van Valckenborgh Toon Petermans Nancy Van Camp AGIV Afdeling Geodiensten

2 Agenda Inleiding DHMV-II project Wat is airborne LiDAR? Plan van aanpak DHMV-II Stand Van Zaken DHMV-II producten Specificaties op testproject Geraardsbergen Visualisatie op testproject Geraardsbergen Voorbeeldtoepassingen Potentieel van de Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen (BVK) Testdata Remote sensing data

testproject Geraardsbergen Visualisatie op testproject Geraardsbergen

3 DHMV-II Inleiding

4 DHMV-II Inleiding : Digitaal Hoogte Model Vlaanderen (DHMV-I) 2012 : Testproject Geraardsbergen : DHMV-II Sessie 28 Vlaanderen in 3D AGIV-Trefdag - 28 november 2013

Geraardsbergen 2013-2015: DHMV-II Sessie 28

5 DHMV-II Wat is airborne LiDAR Remote sensing techniek waarbij m.b.v. lasertechniek het aardoppervlak wordt gescand en waarbij voor elk gereflecteerd punt een afstand- en positiebepaling wordt berekend zodanig dat elk punt in de ruimte kan worden gegeorefereerd. Verschillende platforms: Airborne - mobile - statisch

gereflecteerd punt een afstand- en positiebepaling wordt berekend zodanig dat

6 DHMV-II Wat is airborne LiDAR Voordelen t.o.v. ander remote sensing technieken: Snel en gebiedsdekkend ( puntendichtheid) Zeer nauwkeurig (hoogtebepaling < 5 cm) Multipele reflecties => onder bladerdek ook hoogtewaarden Zeer hoge en homogene puntdichtheden mogelijk Geen omvalling van objecten, wel schaduw Combinatiemogelijkheden (bv. luchtopnames, thermografie ) In mindere weersomstandigheden en zonder daglicht ook mogelijk Zeer veel toepassingen

cm) Multipele reflecties => onder bladerdek ook hoogtewaarden Zeer hoge en homogene puntdichtheden mogelijk Geen

7 DHMV-II Plan van aanpak LiDAR-puntenwolk puntendichtheid gemiddeld 16 punten per m² opnamejaren gebiedsbedekking productie-eenheid geometrische nauwkeurigheid Luchtopnamen Vlaams Gewest + 5km buffer incl. Brussels Hoofdstedelijk Gewest NGI kaartblad 10cm XY 5cm Z resolutie beeldinformatie geometrische nauwkeurigheid 10cm RGB 10cm XY Sessie 28 Vlaanderen in 3D AGIV-Trefdag - 28 november 2013

8 DHMV-II Vergeleken met DHMV-I LiDAR-puntenwolk puntendichtheid gemiddeld 1 punt per 4m² opnamejaren gebiedsbedekking Vlaams Gewest productie-eenheid geometrische nauwkeurigheid Stroombekkens 10cm XY 7cm Z Sessie 28 Vlaanderen in 3D AGIV-Trefdag - 28 november 2013

Vlaams Gewest productie-eenheid geometrische nauwkeurigheid

9 DHMV-II Plan van aanpak Sessie 28 Vlaanderen in 3D AGIV-Trefdag - 28 november 2013

10 DHMV-II Stand van zaken Sessie 28 Vlaanderen in 3D AGIV-Trefdag - 28 november 2013

11 DHMV-II Plan van aanpak Vluchtspecificaties Wintervliegseizoen: 15 nov 15 april (minimaal bladerdek) Rekening houdend met de weersomstandigheden - niet tijdens of net na periodes met neerslag, sneeuw, hagel - niet tijdens periodes met mist of lage bewolking - niet wanneer de windsnelheid > 4 Beaufort Rekening houdend met de lichtomstandigheden (daglicht noodzakelijk) Rekening houdend met de GPS-satellietconstellatie Rekening houdend met het getijde (kust, Westerschelde): - punten aan de waterlijn liggen systematisch lager dan 1m TAW Sessie 28 Vlaanderen in 3D AGIV-Trefdag - 28 november 2013

Beaufort Rekening houdend met de lichtomstandigheden (daglicht noodzakelijk) Rekening houdend met de GPS-satellietconstellatie Rekening houdend met

12 DHMV-II Plan van aanpak LiDAR-verwerking Gebruik van LAS formaat (XYZ, intensiteit, GPS, RGB, classificatie, + metadata) toekenning RGB-kleurwaardes uit luchtopnamen classificatie in: - maaiveldpunten (LAS klasse 2) - niet-maaiveldpunten (LAS klasse 1) - water (LAS klasse 9) Belgische Lambert72 (EPSG 31370) / TAW referentiesysteem absolute altimetrische nauwkeurigheid: absolute planimetische nauwkeurigheid: 5cm RMSE 10cm RMSE Sessie 28 Vlaanderen in 3D AGIV-Trefdag - 28 november 2013

klasse 1) - water (LAS klasse 9) Belgische Lambert72 (EPSG 31370) / TAW referentiesysteem absolute altimetrische

13 DHMV-II producten LiDAR Puntenwolk (LAZ) DSM (1 en 5 m geotiff) DTM (1 en 5 m geotiff) Orhtofotomozaïek (0,10 m geotiff) Kleurenluchtfoto s (0,08 m geotiff) Sessie 28 Vlaanderen in 3D AGIV-Trefdag - 28 november 2013

14 Testproject specs Projectgebied 6 x 5 km Buffer Overstromingsgebieden GRB beschikbaar

15 Testproject specs Coverage Vereist: 50% overlap (1% tolerantie) Dataset: 66% overlap => elke locatie ca. 3 x bedekt met vluchtstrook

m/s Strip = ca 450 m Strookafstand = ca 180 me Laser: 266000 pts/sec Puntdichtheid observaties:

16 Testproject specs Vereist: 8 pts/m² per vliegstrook (first/last returns) Dataset: 9.6 pts/m² per vliegstrook Vliegparameters: Puntendichtheid Vliegstrook Pts/m² Hoogte = 390 m Snelheid 62 m/s Strip = ca 450 m Strookafstand = ca 180 me Laser: pts/sec Puntdichtheid observaties: Meteorologische omstandigheden en rolbewegingen Wind mee / tegen Geen reflecties op water vegetatie / maaiveld MTA zone 2 ( m)

17 Testproject specs Puntendichtheid Projectgebied Vereist: minstens 16 pts/m² first/last returns Dataset: ca 27 pts/m² (last returns) Pts/m² Multipele returns => factor 1,1 tot 1,5

18 Testproject specs Nauwkeurigheid Topografische controleopmetingen uitgevoerd door het AGIV: Referentievelden Noklijnen zadeldaken Objecten Maaiveld onder vegetatie Grachten

19 Visualisatie Puntenwolk bovenaanzicht Classificatie + Intensiteit OFM RGB Hoogte + Intensiteit Hoogte Point LiDAR Source RGB + Intensiteit Intensiteit Return Number + Intensiteit

20 Testproject Visualisatie Puntenwolk obliek 3D

21 Testproject Visualisatie Puntenwolk profielzicht

22 Testproject Visualisatie Puntenwolk globaal

23 Testproject Visualisatie LiDAR Classificatie Maaiveld LAS klasse 2 Niet-Maaiveld LAS klasse 1 Water => LAS klasse 9 Additioneel Hoge vegetatie LAS klasse 5 Gebouwen => LAS klasse 6

24 Testproject Visualisatie Afgeleide producten DTM DTM DSM Slope 1m

25 Testproject Visualisatie Afgeleide producten Aspect (oriëntatie) Zonnestraling (Wh/m² op 1 november)

26 Testproject Visualisatie 3D Vlaanderen

27 Agenda Inleiding DHMV-II project Wat is airborne LiDAR? Plan van aanpak DHMV-II Stand Van Zaken DHMV-II producten Specificaties op testproject Geraardsbergen Visualisatie op testproject Geraardsbergen Voorbeeldtoepassingen Potentieel van de Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen (BVK) Testdata Remote sensing data

28 DHMV-II Voorbeeldtoepassingen Meerwaarde voor diverse partners op diverse niveaus (Operationeel) waterbeheer Bodem- en landbeheer Nutsleidingen Energiebeheer 2,5D tot 3D GRB Cultureel erfgoed Enkele voorbeeldtoepassingen

29 DHMV-II Waterbeheer Bovengemeentelijke en gemeentelijke waterzuiveringsprogramma s, uitbouw en beheer van rioolstelsel (RIOGIS, ) Gebruik van gedetailleerd DHMV-II is kostenbesparend alternatief voor terreinopmetingen in Vlaanderen. Haalbaarheidsfase van projecten (keuze en vergelijk van mogelijke tracés) wordt sterk verbeterd. Tekortkomingen van een GRB als onderlegger wordt sterk verbeterd door toevoegen van hoogte-info aan maaiveld. Beschikbaar stellen van gebiedsdekkende hoogtedata DHMV-II t.b.v. hydraulische studies Optimalisatie inrichting Optimalisatie regenwaterafvoer en dimensionering grachten, rioleringen, bergingszones

30 DHMV-II Bodem- en landbeheer DHMV-II, een basis voor update en verfijning van potentiële bodemerosiekaart voor Vlaanderen. voor de watertoets. naast hellingenkaart, 1 van de 7 watertoetskaarten voor erosiebeleid randvoorwaarden het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid van de EU (GLB) voor het houden van de toeslagrechten m.b.t. goede landbouw en milieuconditie

31 DHMV-II Nutsleidingen DHMV-II zorgt voor een optimalisatie aanleg, ontwerp beheer van nutsleidingen landelijk en stedelijk gebieden Vlaanderen.

32 DHMV-II Nutsleidingen Elektriciteitsleidingen, lichtmasten,...

33 DHMV-II Energiebeheer DMHV-II maakt in 3D plannen mogelijk van oriëntatie van dakhellingen en potentiele locaties zonnepanelen in Vlaanderen windmolenparken, impact visualisaties, het simuleren van windstromen

34 DHMV-II 2,5D tot 3D GRB Potentieel voor een 2,5D tot 3D GRB 2,5-3D GRB verstrekt de mogelijke toepassingen voor AGIV en partners GDI-Vlaanderen: mutatiesignalering wegen, mobiliteit informeren urbane planning crisissituaties geluidscontourkaarten zichtbaarheidsanalysen overstromingsmodelleringen waterbeheer

35 DHMV-II 2,5D tot 3D GRB Gebouwenentiteiten van het GRB met hoogte-informatie 2,5D => blokkenmodel 3D => gebouwenmodel met minstens de dakstructuur LOD1 LOD2 LOD3. Citygml: Levels of Detail

36 Agenda Inleiding Algemeen LiDAR Specificaties Visualisatie Voorbeeldtoepassingen Referentietaak : Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen (BVK) Potentieel Ondersteuning mbt Remote sensing data

37 BVK Referentietaak Structurele samenwerking AGIV VITO getekend op 15/07/2011 door de Vlaamse Regering : Referentietaak Opdracht: Verdere ontwikkeling en exploitatie van de BeeldVerwerkingsKeten (BVK) GDI-Vlaanderen

38 BVK Potentieel Meerwaarde voor diverse partners GDI-Vlaanderen, op diverse niveaus Deelopdrachten BVK digitale luchtopnamen (opslag, beheer + mutatiedetectie) BVK mobilemapping (opslag, beheer + hosting) BVK LIDAR (opslag, beheer + hosting) Uitbreidingen Mobilemapping en lidaropname bevaarbare waterlopen (W&Z, nv De Scheepvaart) Innovatieve toepassingen Operationalisatie en optimalisatie bestaande processen binnen GDI- Vlaanderen - modelleringen op de brondata - aanmaak afgeleide datasets on-demand -

39 BVK Potentieel MM LIDAR BVK GDI- Vlaanderen Luchtop namen DHMV-II Themat. toep. 3D GRB 3D Toep.

40 BVK Potentieel BVK : Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen structurele samenwerking tussen AGIV en VITO Mobile mapping: Online storage + archief + data life-cycle management Hosting Processing services Airborne multispectrale beelden : Online storage + archief + data life-cycle management Hosting Processing services Airborne/Terrestrial LiDAR: Online storage + archief + data life-cycle management Hosting Processing services Samenwerking open voor nieuwe taken, nieuwe services, nieuwe partners.

41 BVK Ondersteuning Data viewen: Opvragen data/metadata via standaard GIS interfaces (GIS pakket : Quantum GIS) Data viewen en occasioneel downloaden van 1 of meerdere datafiles : BVK viewer :

43 BVK Ondersteuning Data in batch downloaden : Java download applicatie (

44 BVK Ondersteuning Ruwe data downloaden (demo) Ruwe RGB luchtbeelden (7 cm resolutie) ten behoeve van 3D fotogrammetrie DownloadPortal/ (tweede helft juni operationeel)

45 Vragen

46 Contactgegevens AGIV Jo Van Valckenborgh Afdeling Geodiensten Stafmedewerker Innovatie AGIV-Contactpunt Gebroeders Van Eyckstraat Gent Tel.: Fax: Tel Toon Petermans Afd. Geodiensten Tel Nancy Van Camp Afd. Geodiensten Tel

Vergelijkbare documenten

DHMV-II Innovatieve toepassingen AGIV-awards 2013. Jo Van Valckenborgh Staf Geodiensten, Innovatie

DHMV-II Innovatieve toepassingen AGIV-awards 2013. Jo Van Valckenborgh Staf Geodiensten, Innovatie Innovatieve toepassingen AGIV-awards 2013 Jo Van Valckenborgh Staf Geodiensten, Innovatie Agenda Meerwaarde ahv voorbeeldtoepassingen GDI-Vlaanderen, GRB-heffingsplichtigen, 2,5 tot 3D GRB Potentieel van