Groencompensatieplan. Montessoricollege Kwakkenbergweg Nijmegen

Transcriptie

1 Groencompensatieplan Montessoricollege Kwakkenbergweg Nijmegen Wageningen, 21 oktober 2010

2 Montessoricollege Kwakkenbergweg Nijmegen Colofon Opdrachtgever Royal Haskoning Mevrouw Ir. A. Verhallen Postbus GB NIJMEGEN Dossiergegevens Onze referentie: Status rapport: v1.0 Adviseurs D. Slotboom E.D. Kwakkel-Hol Bedrijfsgegevens Contactgegevens T F Centraal postadres Rechtestraat GE Wilbertoord Bedrijfsgegevens KvK Eindhoven Btw-nr. NL B01 Rabobank Project v oktober 2010

3 Samenvatting In opdracht van Montessoricollege Nijmegen heeft Cobra ecoadviseurs bv een groencompensatieplan opgesteld. Het gaat over de locatie aan de Kwakkenbergweg in Nijmegen. Te rooien groenelementen In totaal moeten acht bomen worden gerooid. Daarnaast moet 1560 m 2 bos worden gerooid waarin zich overigens elf bomen bevinden. Als laatste moet 1100 m 2 bosplantsoen worden verwijderd. Dit is inclusief 105 m 2 doorgeschoten haag. Beschermde dier- en plantensoorten Uit ecologisch onderzoek blijkt dat vleermuizen, steenmarters en egels in het gebied actief zijn. Vleermuizen zijn opgenomen in tabel 3 van de Flora- en faunawet en daarmee streng beschermd. Steenmarter is opgenomen in tabel 2 van de Flora- en faunawet en is daarmee ook streng beschermd. Egels zijn opgenomen in tabel 1 en genieten daarmee lichte bescherming. Toetsing voor groencompensatie Voor het bepalen van de mate en wijze van compensatie hebben wij getoetst aan drie beleidsniveaus. op rijksniveau, in de vorm van de Flora- en faunawet; op provinciaal niveau, in de vorm van de provinciale uitwerking van de Ecologische Hoofd Structuur (EHS); op gemeentelijk niveau, in de vorm van gemeentelijk (herplant-)beleid. Flora- en faunawet Het verwijderen van het groen is in principe niet strijdig met de Flora- en faunawet. Uiteraard mogen tijdens het verwijderen geen nestelende vogels worden verstoord en geldt de algemene zorgplicht. Ecologische Hoofd Structuur (EHS) Het gebied heeft de aandacht van de provincie Gelderland, maar heeft nog geen officiële EHS-status. Het verwijderen van het groen heeft naar verwachting geen invloed op natuurwaarden in nabijgelegen EHS-gebieden. Gemeentelijk beleid De gemeente Nijmegen stelt als eis dat voor iedere te rooien boom een nieuwe boom wordt herplant. In principe geldt dit ook voor bos en bosplantsoen. Maar hiervoor geldt dat compensatie ook kan bestaan uit een financiële bijdrage. Compensatie In totaal moeten zes bomen, 1560 m 2 bos en 1100 m 2 bosplantsoen worden gecompenseerd. Financieel gezien is hiermee een bedrag gemoeid van ,-. 3

4 Montessoricollege Kwakkenbergweg Nijmegen Inhoud 1 Inleiding 5 2 Situatie en planvorming Locatie Nieuwe situatie Werkwijze Bronnen 7 3 Inventarisatie 8 4 Resultaten Flora- en faunawet Betekenis Ingrepen Ecologische Hoofd Structuur (EHS) Betekenis Ingrepen Gemeentelijk beleid 14 5 Compensatievoorstel Bomen Bosplantsoen Bos 17 6 Aanbevelingen Bomeneffectanalyse Fietsenstallingen 18 Bijlage 1. Kaart te verwijderen groen 4 Project v oktober 2010

5 1 Inleiding In opdracht van Montessoricollege Nijmegen heeft Cobra ecoadviseurs bv een groencompensatieplan opgesteld. Het gaat over de locatie aan de Kwakkenbergweg in Nijmegen. Wij hebben dit rapport opgesteld in augustus Aanleiding en doel Het Montessoricollege in Nijmegen heeft bouwplannen. Vier onderwijslocaties worden samengevoegd tot één locatie aan de Kwakkenbergweg. Dat betekent dat bestaande gebouwen worden gesloopt en nieuwe worden neergezet. Ook wordt een stuk grond bebouwd dat nu nog een andere bestemming heeft. Gemeente Nijmegen past hierop het bestemmingsplan aan. Om die aanpassing door te kunnen voeren, heeft de gemeente diverse onderzoeks- en adviesrapporten nodig. Eén daarvan is een onderzoek naar de benodigde groencompensatie naar aanleiding van de bouwactiviteiten. U hebt Cobra ecoadviseurs bv gevraagd dit rapport te leveren. Hebt u na het lezen van dit rapport nog vragen? Neem dan gerust contact met ons op. Wij zijn tijdens kantooruren bereikbaar op telefoonnummer Uw veelzijdig specialist, Regio Midden Dennis Slotboom European Tree Technician Specialist Natuur en ecologie 5

6 Montessoricollege Kwakkenbergweg Nijmegen 2 Situatie en planvorming 2.1 Locatie Het onderzoeksgebied bevindt zich in de zuidoosthoek van de bebouwde kom van Nijmegen. Op afbeelding 1 is de locatie globaal gemarkeerd. Afbeelding 1. Onderzoekslocatie 2.2 Nieuwe situatie Op afbeelding 2 is de nieuwe situatie weergegeven. Afbeelding 2. Nieuwe situatie 6 Project v oktober 2010

7 2.3 Werkwijze Compensatie op de onderzoekslocatie is vereist vanuit overheidsbeleid. Het gaat om drie niveaus: op rijksniveau, in de vorm van de Flora- en faunawet; op provinciaal niveau, in de vorm van de provinciale uitwerking van de Ecologische Hoofd Structuur (EHS); op gemeentelijk niveau, in de vorm van gemeentelijk (herplant-)beleid. Door middel van bureaustudie en overleg met betrokken partijen hebben wij gezocht naar concrete richtlijnen om compensatie gestalte te geven. 2.4 Bronnen Uit overleg met gemeente Nijmegen en provincie Gelderland is de nodige informatie naar voren gekomen. Daarnaast hebben wij gebruik gemaakt van de volgende bronnen: Flora- en faunawet Wij hebben gebruik gemaakt van twee door De Groene Ruimte bv opgestelde onderzoeksrapporten: Quickscan (kenmerk 09040) en Nader onderzoek (kenmerk 10078). Voor inhoudelijke informatie over de Flora- en faunawet verwijzen wij naar de website van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), Ecologische Hoofd Structuur De website van de provincie Gelderland hebben wij geraadpleegd om informatie over de provinciale uitwerking van de EHS helder te krijgen. Gemeentelijk beleid Het Handboek Bomen Nijmegen (2009) beschrijft de waarde van en de omgang met het groen in Nijmegen. In het handboek is de status van het onderzoeksgebied beschreven en hoe om te gaan met het kappen en vervangen van bomen of (openbaar) groen. Het Handboek Bomen Nijmegen is in te zien of te downloaden via www2.nijmegen.nl/wonen/milieuenafval/groen/beleid/stadsbomen. 7

8 Montessoricollege Kwakkenbergweg Nijmegen 3 Inventarisatie Door het ontwerp te vergelijken met een kaart waarop de bomen staan ingemeten, hebben wij vastgesteld welke bomen gerooid moeten worden. Ook hebben wij bepaald hoeveel oppervlakte aan bosplantsoen en bos gerooid moet worden. Als uitgangspunt hebben wij de toekomstige bouwvlakken plus 5 m werkruimte aangehouden. Als bijlage 1 is een kaart toegevoegd waarop de te verwijderen groenelementen zijn aangeduid. Bomen In totaal moeten acht bomen worden gerooid. Het gaat om twee dennen, een fijnspar, een berk, twee Amerikaanse eiken (zie foto 1), een valse acacia en een beuk. De twee Amerikaanse eiken worden door de gemeente gerooid vanwege een verbreding van de inrit ter plaatse. Deze twee bomen vallen echter buiten dit compensatieplan. Foto 1. Amerikaanse eiken aan de Kwakkenbergweg 8 Project v oktober 2010

9 Bos In totaal moet 1560 m 2 bos worden verwijderd. Het gaat om relatief open bos of kale bosbodem (zie foto 2), waarin zich slechts elf bomen bevinden. Foto 2. Te verwijderen (open) bos Bosplantsoen In totaal moet 1100 m 2 bosplantsoen worden verwijderd (zie foto 3). Dit is inclusief 105 m 2 doorgeschoten haag (zie foto 4). Foto 3. Bosplantsoen 9

10 Foto 4. Doorgeschoten haag Montessoricollege Kwakkenbergweg Nijmegen 10 Project v oktober 2010

11 4 Resultaten In dit hoofdstuk beschrijven wij de drie verschillende beleidsniveaus en de manier waarop deze invloed hebben op de wijze van compensatie. 4.1 Flora- en faunawet Betekenis De Flora- en faunawet is op 1 april 2002 in werking getreden. Deze wet regelt de bescherming van dier- en plantensoorten. Doelstelling wet De doelstelling van de wet is de bescherming en het behoud van in het wild levende dieren plantensoorten. Het uitgangspunt van de wet is 'Nee, tenzij'. Dit betekent dat activiteiten met een schadelijk effect op beschermde soorten in principe verboden zijn. Zorgplicht In de Flora- en faunawet is een zorgplicht opgenomen. Deze zorgplicht houdt in dat menselijk handelen geen nadelige gevolgen voor flora en fauna mag hebben. Verbodsbepalingen De Flora- en faunawet kent een aantal verbodsbepalingen om ervoor te zorgen dat in het wild levende soorten zoveel mogelijk met rust worden gelaten. Ook de plaatsen waar dieren verblijven zijn beschermd Ingrepen De voorgenomen rooiwerkzaamheden kunnen van invloed zijn op beschermde planten en dieren of de vaste rust- en verblijfplaatsen hiervan. Daarom is het noodzakelijk op de hoogte te zijn van de aanwezigheid van beschermde planten en dieren binnen het onderzoeksgebied. Daarvoor is reeds onderzoek uitgevoerd. Hieruit blijkt dat vleermuizen, steenmarters en egels in het gebied actief zijn. Vleermuizen zijn opgenomen in tabel 3 van de Flora- en faunawet en daarmee streng beschermd. Steenmarter is opgenomen in tabel 2 van de Flora- en faunawet en is daarmee ook streng beschermd. Egels zijn opgenomen in tabel 1 en genieten daarmee lichte bescherming. Wij hebben getoetst of het rooien van bomen, bos en bosplantsoen van invloed is op aanwezige beschermde soorten. 11

12 Montessoricollege Kwakkenbergweg Nijmegen Vleermuizen In het gebied zijn vijf verschillende vleermuissoorten actief. Met het rooien van de bomen, het bos en het bosplantsoen worden echter geen elementen verwijderd die voor vleermuizen belangrijk zijn. Geen van de bomen herbergt immers verblijfplaatsen van vleermuizen. Ook maken de te rooien groenelementen geen deel uit van essentieel foerageergebied of van een vliegroute. Voor overige voorwaarden voor wat betreft vleermuizen verwijzen wij naar de door bureau De Groene Ruimte bv opgestelde rapportage Nader Onderzoek planlocatie Kwakkenbergweg. Steenmarters Steenmarters hebben een territorium van 80 tot 700 hectare, waarin zich tientallen schuil- of verblijfplaatsen bevinden. In een van de gebouwen bevindt zich een dergelijke schuilplaats. Groenelementen als bosplantsoen en hagen zijn van belang voor steenmarters als onderdeel van hun foerageergebied. Per nacht leggen steenmarters echter een afstand af van gemiddeld 4 km tot soms meer dan 15 km. Wij verwachten dat gebruik wordt gemaakt van het gebied ten noorden en ten noordoosten van de verblijfplaats. De waarde van de te rooien beplantingen voor de steenmarter kan daarom als zeer gering worden gezien. Egels Op verschillende momenten zijn egels in het onderzoeksgebied aangetroffen. De egels maken gebruik van de struikbeplantingen in het gebied. In de omgeving zijn echter talrijke, hoogwaardigere alternatieven aanwezig. Bovendien zal ook in de nieuwe inrichting ruimte zijn voor egels. Het verwijderen van de beplantingen heeft daarom nauwelijks invloed op de egels. 12 Project v oktober 2010

13 4.2 Ecologische Hoofd Structuur (EHS) Betekenis Het onderzoeksgebied is door Provinciale Staten aangewezen als onderdeel van de EHS met als functie Verweven (zie afbeelding 3 en 4). De provinciale verordening is echter nog niet vastgesteld en daarom nog niet van kracht. Ten zuiden van het onderzoeksgebied bevindt zich wel vastgestelde EHS (donkergroen op afbeelding 2 en 3). Deze bevindt zich ten zuiden van de Luciaweg. Afbeelding 3. Overzicht EHS omgeving Afbeelding 4. Detailweergave EHS Kwakkenbergweg Ingrepen Door het verwijderen van de vastgestelde hoeveelheden groen in het onderzoeksgebied is het onwaarschijnlijk dat sprake is van enige invloed op de natuurwaarden in gebieden die in de EHS zijn opgenomen. Dit omdat de ingrepen relatief marginaal zijn. 13

14 Montessoricollege Kwakkenbergweg Nijmegen 4.3 Gemeentelijk beleid Het onderzoeksgebied maakt deel uit van de hoofdgroenstructuur van gemeente Nijmegen. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen bomenstructuren en groenvlakkenstructuren. De bomen langs de Kwakkenbergweg maken deel uit van de secundaire hoofdbomenstructuur van Nijmegen (zie afbeelding 5). Het groen tussen de bomenstructuren maakt deel uit van de stedelijke groenvlakkenstructuur (zie afbeelding 6). Afbeelding 5. Bomenstructuur Beleid ten aanzien van de bomenstructuur Voor bomen in de hoofdbomenstructuur, zoals bijvoorbeeld aan de Kwakkenbergweg, geldt dat per gerooide boom minimaal één nieuwe boom moet worden teruggeplant. Beleid ten aanzien van de groenvlakkenstructuur Bos en bosplantsoen worden gezien als groenvlakken. Voor groenvlakken in de hoofdgroenvlakkenstructuur geldt dat in principe voor iedere gerooide vierkante meter een nieuwe vierkante meter wordt herplant. Is dit niet mogelijk, dan moet de gemeente een tarief worden vergoed van 3,75 per m 2 bos en 2,90 per m 2 bosplantsoen. 14 Project v oktober 2010

15 Afbeelding 6. Groenvlakkenstructuur 15

16 Montessoricollege Kwakkenbergweg Nijmegen 5 Compensatievoorstel Bomen, bos en bosplantsoen moeten worden gecompenseerd. Vanuit de Flora- en faunawet en het natuurbeleid (EHS) gelden voor dit project geen voorwaarden waaraan compensatie moet voldoen. Dit geldt wel voor het groenbeleid van gemeente Nijmegen. Maar op dit moment is het inrichtingsplan nog niet gereed waardoor niet duidelijk is in welke mate binnen het plan kan worden gecompenseerd. Wij geven daarom de totalen van fysieke compensatie en compensatie in geld. Wij adviseren te streven naar zoveel mogelijk fysieke compensatie. Afhankelijk van het definitieve herinrichtingsplan is het resultaat een mix van fysieke en financiële compensatie. In onderstaande paragrafen beschrijven wij hoeveel groen moet worden gecompenseerd en welke kosten dit ongeveer met zich meebrengt. Ook geven wij aanbevelingen voor de soortkeuze. Dit om samenhang met de omgeving en de eigen natuurwaarde zoveel mogelijk te vergroten. 5.1 Bomen Hoeveelheid In totaal moeten zes bomen worden gecompenseerd. De twee bomen aan de Kwakkenbergweg worden door gemeente Nijmegen zelf gecompenseerd. Geraamde kosten De geraamde kosten voor het planten van een boom zijn als volgt: levering boom in de maat cm stamomvang 625,- plantkosten 400,- nazorg gedurende drie jaar 350,- Totale geraamde kosten per boom (inclusief drie jaar nazorg) 2.075,- Aanbevelingen Maak gebruik van inheemse boomsoorten. Kies bijvoorbeeld voor linde, zomereik of iep. Inheemse boomsoorten zijn interessant voor allerlei dieren. Kies voor aanplant in kleine groepen of juist in lijnvormige structuren. Denk hierbij aan het aanvullen van gaten in bomenrijen. 5.2 Bosplantsoen Hoeveelheid In totaal moet 1100 m 2 bosplantsoen worden gecompenseerd. Een deel van het verwijderde bosplantsoen wordt na afronding van de bouwwerkzaamheden vermoedelijk weer als bosplantsoen ingericht. Het gaat dan om het gedeelte dat moet wijken om werkruimte te creëren. Voor het gerooide bosplantsoen binnen de bouwvlakken moet elders een locatie worden gezocht of financieel worden gecompenseerd. 16 Project v oktober 2010

17 Geraamde kosten Gemeente Nijmegen stelt als compensatie-eis een bedrag van 2,90 per m 2. Dit is een gangbaar bedrag voor het plantklaar maken van de grond, inclusief het aanplanten van gevarieerd bosplantsoen in de lengtemaat cm. In totaal bedraagt de compensatie van 1100 m 2 bosplantsoen 3.190,-. Aanbevelingen Maak gebruik van inheemse soorten. Kies bijvoorbeeld voor lijsterbes, veldesdoorn, hazelaar, krent en hulst. Deze sluiten aan bij de begroeiing in de directe omgeving. Inheemse soorten zijn interessant voor allerlei dieren. Kies voor aanplant in groepen of juist in lijnvormige structuren. Denk hierbij aan het afschermen van looproutes en het daardoor creëren van rustige zones. 5.3 Bos Hoeveelheid In totaal moet 1560 m 2 bos worden gecompenseerd. Een deel van het verwijderde bos wordt na afronding van de bouwwerkzaamheden vermoedelijk weer als bos ingericht. Het gaat het gedeelte dat als werkruimte wordt gebruikt. Voor het gerooide bos binnen de bouwvlakken moet elders een locatie worden gezocht of financieel worden gecompenseerd. Geraamde kosten Gemeente Nijmegen stelt als compensatie-eis een bedrag van 3,75 per m 2. Dit is een gangbaar bedrag voor het plantklaar maken van de grond, inclusief het aanplanten van gevarieerd bos in de maat 8-10 cm stamomvang. In totaal is voor 1560 m 2 bos een bedrag gemoeid van 5.850,-. Aanbevelingen Maak gebruik van soorten die ook in de omgeving voorkomen. Kies bijvoorbeeld voor valse acacia, beuk, esdoorn en berk. Deze sluiten aan bij de begroeiing in de directe omgeving. Voorkom dat de grond geroerd wordt. Bestaande bosbodem moet zo min mogelijk verstoord worden. 17

18 Montessoricollege Kwakkenbergweg Nijmegen 6 Aanbevelingen 6.1 Bomeneffectanalyse Werkzaamheden kunnen een negatief effect hebben op bomen. Denk bijvoorbeeld aan graafwerkzaamheden in of nabij de wortels van de bomen aan grondwaterbemalingen. Het is daarom noodzakelijk inzicht te hebben in de omvang en hoedanigheid van werkzaamheden en de effecten hiervan op de omringende bomen, anders loopt men het risico dat bomen afsterven of omvallen tijdens of na de werkzaamheden. Om deze risico s in beeld te brengen, is gericht onderzoek nodig. Dit noemen wij een bomeneffectanalyse (BEA). Wij adviseren u een BEA uit te laten voeren. 6.2 Fietsenstallingen In de huidige planvorming wordt gesproken over het stallen van fietsen onder de bomen. Dit brengt risico s met zich mee. Niet alleen kan bij de aanleg van stallingsmeubilair schade ontstaan aan boomwortels, ook kan de groeiplaats verdicht raken door het betreden van de bodem. Gevolgen kunnen zijn dat bomen in conditie achteruit gaan of zelfs afsterven op plekken waar fietsen worden gestald. In overleg moet worden bepaald waar mogelijkheden zijn voor het plaatsen van fietsenstallingen en of op die plekken risico s zijn te verwachten ten aanzien van de bomen. In sommige gevallen kan een technische oplossing worden uitgewerkt, waarbij de bomen en hun groeiplaatsen beschermd worden. Denk bijvoorbeeld aan het stallen van fietsen op vlonders of anderszins zwevende constructies. Wageningen, 21 oktober Project v oktober 2010

19 Bijlage 1 Kaart te verwijderen groen

20 Legenda Bos Bosplantsoen Te rooien bomen buiten plangebied Te rooien bomen binnen plangebied Bebouwingsgrens Project Groencompensatieplan, Montessoricollege Schaal Passend Datum 20 oktober 2010 Themakaart Rooien