Werksessie Peer-review Blauwe Knoop

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Werksessie Peer-review Blauwe Knoop"

Ida Bosmans
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Werksessie Peer-review Blauwe Knoop Datum werksessie: 05 september 2012 Verslag: Peter Hermens Deelnemers: Tamara Ekamper, Tom Pikkemaat, Astrid Harsveld, Karel Hesselink, Peter Hermens, Henk

1 Werksessie Peer-review Blauwe Knoop Datum werksessie: 05 september 2012 Verslag: Peter Hermens Deelnemers: Tamara Ekamper, Tom Pikkemaat, Astrid Harsveld, Karel Hesselink, Peter Hermens, Henk Koekoek, Bernie ter Steege. Later sloten aan: Bart Buijs, Evert Dijk, Henk Lansink. 1. Inleiding Op de plek waar het nieuwe traject van de Doorbraak haar bovenstroomse oorsprong vindt, ligt een wirwar van beken: de Blauwe knoop. Deze wirwar doet (toegegeven, met enige fantasie) bijna denken aan een spaghetti-junction zoals je die vindt op plekken bij grote Amerikaanse steden waar diverse interstate highways elkaar kruisen. In deze werksessie wilden we van deze soms wat chaotische spaghetti een overheerlijke pasta bereiden. Met een positief kritische blik keken we naar de plannen en het huidige schetsontwerp voor de Blauwe Knoop. Telkens stond het overkoepelende verhaal van de Doorbraak centraal en in lijn daarmee de betekenis van de Blauwe Knoop en het direct aangrenzende landschap. Allereerst zijn met steekwoorden de globale ambities voor de hele Doorbraak geduid. Het vormt niet een uitputtende lijst, maar de belangrijkste punten zoals geïdentificeerd tijdens de werksessie. Deze zijn benoemd onder 2. Om tot een goed schetsontwerp te komen hebben we een lange lijst met ingrediënten voor de Blauwe Knoop verzameld. Dit deden we op basis van al de reeds aanwezige kennis, beleidsstukken, analyses en uiteraard het schetsontwerp. We vulden de lijst aan op basis van onze bevindingen van het veldbezoek deze dag. De lijst van ingrediënten vormde de basis voor het ontwerp. Een gerecht wordt niet lekker als je zomaar alle ingrediënten in de pan gooit, een goede selectie en dito bereiding zijn nodig. Door intensieve bespreking en samen tekenen zijn de nodige keuzes gemaakt en is met het atelier bijgedragen aan een heldere aanzet voor verder ontwerp. De lijst met ingrediënten is verwerkt in de toelichting op de ontwerpschets onder Ambities voor de Doorbraak - stedelijk en landelijk water scheiden; - 1 beheersgebied met grote grazers; - stevige bijdrage aan de waterveiligheid van heel Twente; - onderdeel van de ecologische hoofdstructuur, waarbij het traject van de Doorbraak een zeer belangrijke ecologische verbindingszone vormt; - een profiel van 75 m; - overal het zelfde type kunstwerken; - alle beheersgangen toegankelijk voor wandelaars, om te kunnen struinen; - in 2014 het hele project gerealiseerd. In Bijlage 1 is een aantal scans van schetsen geplaatst. Deze vormen een weerslag van de gedachtengang en belangrijkste thema s zoals deze tijdens de werksessie aan bod kwamen.

2 Ontwerpschets

3 3. Toelichting op ontwerpschets - Maten en flieren in een Beekdal De Blauwe Knoop is gelegen in een laag beekdal. In de directe omgeving vindt je een aantal zandkoppen waarop kleine eenmansessen (hoeven) zijn gesitueerd. Dit is een sterk landschappelijk gegeven (het contrast van het open beekdal met de bebouwde en beplantte eskopjes direct aangrenzend) dat dient te worden uitgebuit. Verstorende beplanting verwijderen. - Beken met een eigen gezicht Benadrukken welke beek van wat voor een orde is. Dit is de enige plek waar een van de hoofddoelen (stedelijk en landelijk water scheiden) direct leesbaar is door de kruising van watergangen. Benadrukken stedelijke identiteit Bornsche beek, Lateraalkanaal (en Weeze beek). Benadrukken landelijke identiteit van Loolee en Doorbraak. Geen extra poespas, de verdeling is helder. Vormtaal van de rest van de Doorbraak doorzetten vormentaal van Bornsche beek doorzetten. - Bestemmingsplan De bestemmingsplangrens is heilig. Daar is geen ruimte meer voor andere begrenzingen. - Locatie onderleider Ook dit is een gegeven. De onderleider ligt er al, de Bornsche beek gaat er in de toekomst doorheen. - Bornsche beek natuurlijk Aanbeveling: half-natuurlijk ( natuurvriendelijk stedelijk ). Duidelijk moet zijn dat dit een stedelijke loop is. Duidelijk anders dan de doorbraak. Standaard krw-profiel zoals de Bornsche beek elders wordt aangepast. - Dam loolee - lateraalkanaal Bornsche beek en Doorbraak hebben ieder een eigen functie en daarbij horende uitstraling (stedelijk - landelijk). Een derde watergang ligt in het noordelijk deel nog waar loolee en lateraalkanaal in elkaar overgaan. Deze waterloop komt geïsoleerd te liggen, door deze aan beide zijden af te sluiten. Hiermee krijgt dit water een andere uitstraling en ligt het er bij als ware het een relict uit het verleden. Omdat in situaties van zeer hevige pieken of bij geval van onderhoud in de doorbraak de verbinding doorbraak - lateraalkanaal wel tot stand moet kunnen worden gebracht, is deze waterloop verbonden met duikers: enerzijds met loolee, anderzijds met het lateraalkanaal. Geen oeverbeplanting en bestaande terreinhoogtes ten zuiden wat doortrekken om geïsoleerde ligging te benadrukken. onderhoudspad aan de noordoever. - Waterberging De blauwe knoop is primair een waterbergingsgebied. Dit hoofddoel dient optimaal en beheerbaar te worden ingevuld. Op de ruimte die de zandkop in beslag neemt en stukken rondo de bomenrij na, wordt het gebied zoveel mogelijk geschikt gemaakt voor piekberging. - Omgekeerde Delta De Blauwe knoop is niet een omgekeerde delta. Het is niet per se een begin of eind van de waterloop, maar een tussenstuk op de route. Het belangrijkste thema is de kruising van twee beken. De aanbeveling is om voor iedere waterloop een duidelijke hoofdstoom vorm te geven. - Waterrijke plek (uniek voor Twente) De Blauwe knoop is niet een geheel natte plek. Het is een kruising van twee watergangen, met een vochtig beekdal aangrenzend. De aanbeveling is om het gebied in te richten als een vochtig grasland. Besproken is om het dal van de doorbraak ter plekke van de blauwe knoop tot ongeveer 20 cm boven stuwpijl af te graven. Hierbij kunnen marges voor vergravingen worden gerekend van ongeveer +10 en -10. Dit dient in detail verder uitgewerkt te worden. - Opvetplek weidevogels Voor de Doorbraak zijn 4 doelsoorten geïdentificeerd. De weidevogel hoort daar niet bij. Een overkoepelende ambitie voor de hele doorbraak is een zo natuurlijk mogelijk beheer (dmv begrazing) in 1 beheersgebied. Dit gaat ook gelden voor de blauwe knoop. Het gebied wordt zodoende niet ingericht en beheerd voor weidevogels. Omdat op dit moment wel veel weidevogels voor komen ter plekke van de blauwe knoop, luidt de aanbeveling om wel zo lang mogelijk de plek geschikt te houden voor deze vogels. Concreet is het voorstel om direct na aanleg, het nieuw ingerichte gebied in te zaaien en te begrazen. Hiermee kan elzen- en wilgenopslag een aantal jaar worden voorkomen. - Rivierduintje / eskop De kleine hoogte zoals die in de noordhoek van de doorbraak is gelegen behouden. Het kan dienen als vluchtplek voor grazend vee. Deze plek benutten door de doorbraak er vlak langsheen te leiden en het reliëf extra te accentueren. - Houtwal De houtwal wordt bezien als bomenrij. De monumentale eiken worden zoveel mogelijk behouden. De ondergroei kan worden verwijderd, waardoor de bomen als solitairen blijven staan. De doorbraak breekt door op de plek waar de houtwal is onderbroken.

4 - Symbolische begin van de doorbraak zoals eerder gezegd is de blauwe knoop niet per se het begin, maar een tussenstuk. Uiteraard is de doorbraak wel bijzonder en markant. Ruimte voor kunst: ja. Maar niet per se op deze plek. Het punt van de blauwe knoop is een redelijk afgelegen gebied, waar de kruising van beken en het verhaal dat daarbij het grootste kunstwerk is. - 4m brede onderhoudspaden Bij de hele doorbraak is het profiel opgebouwd met aan 2 zijden een onderhoudspad (van 4m breed). Het beekprofiel is daartussen gelegen. Aanbevolen wordt om deze helderheid van profiel zo veel mogelijk door te zetten. Dat zorgt voor heldere en overzichtelijke oplossingen. - Oversteekplaats kanoërs De Bornsche beek wordt actief bevaren door kano-vaarders. In het ontwerp is een heldere oplossing voor de kruising essentieel. Een praktisch punt als oversteekplek mag nimmer ten koste gaan van deze helderheid. Bordjes, symboliek, en dergelijke dienen voorkomen te worden. Als oplossing (gestippeld in de kaart) wordt gedacht aan het behouden van de oude loop van de Bornsche beek tbv. kanoërs. Zij kunnen kade op en af, de doorbraak oversteken en nogmaals kade op en af. In de materialisatie van de oevers ter plekke van de oversteek kan de richting duidelijk worden aangegeven. Hiermee wordt de kanoër op een positieve manier de goede kant op gestuurd en voorkom je ongewenst gebruik van de doorbraak tbv de kanovaart. - Parkeerplaats De parkeerplaats niet verder inplanten. De enige opgaande beplanting (wanneer de beplanting langs loolee en ten dele langs bornsche beek is verwijderd) in het gebied behoort bij erven en randbeplanting op de kampjes. Het beekdal zoveel mogelijk open. In principe geen beplanting, een omkraging met haag zou eventueel kunnen.

5 Bijlage 1: schetsen en gedachten van de werksessie

10 4

17 \

24 f f

Vergelijkbare documenten

Voorlopig Ontwerp Deurningerbeek. Maurice Wenker Landschapsontwerper Dienst landelijk Gebied

Voorlopig Ontwerp Deurningerbeek Maurice Wenker Landschapsontwerper Dienst landelijk Gebied onderdelen presentatie Proces wat ging vooraf? waar staan we nu? wat gaat komt er hierna? Voorlopig Ontwerp hydrologisch