Vijvers van de Maaij

Transcriptie

1 Wandelroute 8 Vijvers van de Maaij 8 De akkers, bossen en heidevelden ten zuiden van Bergeijk vormen een aantrekkelijk wandelgebied. Juist op de grens van Nederland en België liggen enkele fraaie natuurgebieden. Zo zijn er vennen, moerassen en natte heide in de Plateaux en het aangrenzende Hageven. Door het gebied stromen verschillende beken zoals de Keersop en de Beekloop. Het kalkrijke water van de laatste beek wordt gebruikt om voormalige visvijvers aan te vullen. Deze vijvers van de Maaij, zoals het natuurgebied heet, zijn het leefgebied van veel verschillende planten- en vogelsoorten. Schuwe vogels als het woudaapje broeden hier. Opvallend zijn ook de verschillende vloeiweiden langs de grens. Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw werd serieus werk gemaakt van de ontginning van woeste grond in deze omgeving. Op verschillende plekken werden vloeiweiden aangelegd. Over deze graslanden liet men van tijd tot tijd voedselrijk water uit kanalen en beken stromen. Erg lang zijn deze vloeiweiden niet in gebruik geweest, maar lang genoeg om de grond dusdanig te verrijken dat hier vandaag de dag nog bloemenweides zijn met planten die je elders in de Kempen niet snel tegenkomt. Tijdens een afwisselende rondwandeling maakt u kennis met de voormalige vloeiweiden van De Watering. Verderop wandelt u tussen de voormalige visvijvers van De Maaij, waar u met enig geluk de scheepshoorn van een roerdomp hoort. Langs de Beekloop loopt u naar de Plateaux. U steekt de Dommel, die hier een nog niet al te grote beek is, twee keer over. Tussen Gallowayrunderen doorkruist u de heide van het Hageven. Langs de in ere herstelde vloeiweiden van de Pelterheggen loopt u tenslotte terug naar het startpunt van de wandeling. 45

2 Praktische informatie Rondwandeling Rondwandeling ten zuiden van Bergeijk in het grensgebied met België. De route voert langs in een natuurreservaat omgetoverde visvijvers en twee oude vloeiweidegebieden. Verder loopt u over een heidegebied met Galloway-runderen, langs de Beekloop en de Dommel. De wandeling gaat bijna helemaal over stille, onverharde paden. Toegankelijkheid Honden zijn aangelijnd toegestaan. Bij de oude vloeiweidegebieden, vooral bij De Watering, in het zomerseizoen steekvliegen; lange mouwen en broekspijpen aanbevolen. Lengte 15 km, in te korten tot 10 km (in de routebeschrijving van punt 28 tot het eindpunt). Start- en eindpunt van de route Parkeerplaats bij de ingang van natuurreservaat Plateaux-Hageven langs de N69. Parkeren Parkeerplaats voor de ingang van natuurreservaat Plateaux-Hageven van Natuurmonumenten. Deze is te bereiken door de N69 richting Hasselt te volgen. Ongeveer 500 meter voor de grens met België is een BP-tankstation rechts van de weg. Vlak hiervoor is links van de weg de inrit naar een werkschuur van Natuurmonumenten. De parkeerplaats bevindt zich 50 meter voorbij de schuur. Bereikbaarheid startpunt met OV Startpunt niet bereikbaar met openbaar vervoer. Eten en drinken Er is geen horeca aanwezig op de wandeling. Openbaar vervoer onderweg Geen. 46

3 Wandelroute 8 l e n g t e 1 0 o f 1 5 k m Topografische ondergrond (c) Topografische Dienst Kadaster Emmen = 1 k m 47

4 Routebeschrijving 1 Vanaf de parkeerplaats langs werk schuur terug lopen naar N69 2 N69 RD oversteken en zandweg inlopen, Woeste Polder 3 Na 1,5 km bij wkp 10 RD ri wkp 32 4 Bij bruggetje RD zandweg langs bosrand volgen 5 Kleine kilometer voorbij bruggetje op driesprong RA, verharde Bredasedijk 6 Op kruising RA, smal verhard fietspad 7 Bij bruggetje over waterloop RD, onver harde weg met fietsstrook 8 Na 200 meter, waar beek bocht naar L maakt, LA smal pad parallel aan beek 9 Eerste pad RA, breed bospad gemarkeerd met paaltje met blauwe kop 10 Op driesprong RD lopen 11 Op kruising net na houten slagboom RA, onverharde weg met parallel fietspad 12 Waar weg bocht naar R maakt RD langs slagboom en bordje van Natuurmonumenten 13 Grassig dijkje tussen vijvers van natuurgebied De Maaij volgen Kijkpunten A Watering De Watering is een vloeiweidegebied dat rond 1850 werd aangelegd. Vloeiweiden zijn graslanden waarover een paar keer per jaar water uit een kanaal of beek wordt geleid. Dit gebeurt met behulp van een ingenieus stelsel van kanaaltjes, sluisjes, greppels en lage walletjes. In de 19e eeuw werd het onder meer in Brabant veel toegepast om de arme zandgronden vruchtbaar te maken. Door de introductie van kunstmest aan het eind van de 19e eeuw verloren de vloeiweiden hun functie. B Visvijvers In de dertien visvijvers van de Maaij zijn vroeger karpers en waterlelies gekweekt. Natuurmonumenten heeft de vijvers omgevormd tot een natuurgebied met moeras, broekbos en uitgestrekte rietlanden. Het water van de Maaij is zeer voedselrijk. Als visvoer werd jarenlang afvalwater van een Bergeijkse fabriek gebruikt, waar van aardappels en granen spiritus werd gemaakt. Er groeien vandaag de dag water- en moerasplanten die in dit deel van de Kempen zeldzaam zijn. 48

5 Midden in het gebied staat een kijkhut waar u vogels kunt kijken. Schuwe soorten als de roerdomp en het woudaapje, de kleinste Nederlandse reiger, voelen zich hier thuis. C Beekloop De Beekloop ontspringt in de grensstreek met België en stroomt bij Westerhoven in de Keersop. Het verval van deze 18 km lange beek is ongeveer een meter per strekkende kilometer. Dat is veel en dat is te zien aan de hoge stroomsnelheid. De Beekloop wordt gevoed met kalkrijk water dat afkomstig is uit het Kempisch Kanaal in België. De beekbodem bestaat uit grof zand en grind, waar vissen als de beekforel, serpeling, bermpje en beekprik graag op paaien. Momenteel vormen vier stuwen in de beek, waaronder die bij Liskesbrug en de Burg. Aartslaan, echter nog een te groot obstakel voor de vissen om helemaal stroomopwaarts te kunnen zwemmen. D Plateaux-Hageven Plateaux-Hageven is een grensoverschrijdend natuurgebied tussen de droge zandgronden en het beekdal van de Dommel. Het noordelijk deel bestaat uit naaldbossen en landbouwgrond. In het zuidelijk deel liggen veel moerassen en vennen. Op de vochtige heide groeien klokjesgentiaan en vleesetende zonnedauw. In dit gebied treft u Galloway-runderen aan die ervoor zorgen dat jonge boompjes en pijpestrootjes de kwetsbare heide niet gaan overwoekeren. Het gebied heeft last van verdroging, deels het gevolg van het rechttrekken en verdiepen van de Dommel vijftig jaar geleden. Er zijn plannen om de rivier weer enkele bochten terug te geven als gevolg waarvan er meer water in het gebied kan worden vastgehouden. 14 U passeert een vogelkijkhut 15 Op driesprong net voorbij houten slagboom RD 16 Liskesbrug over de Beekloop overlopen 17 Bij wkp 12 LA ri wkp 83, zandweg langs Beekloop 18 Op driesprong RD 19 Aan het eind bij wkp 83 RA ri wkp Bruggetje over en fietspad parallel aan weg ca. 600 meter volgen 21 Bij verkeersdrempel voorbij tweede huis links van weg LA weg oversteken 22 Langs elektriciteitshuisje pad langs bosrand oplopen 23 Eerste bospad RA 24 Zijpaden negeren en aan het eind RA 25 Aan het eind weg oversteken en LA fietspad langs weg volgen 26 De drukke N69 RD oversteken 27 Langs bordje Plateaux/Hageven door een klaphekje RD breed bospad oplopen 28 Op kruising bij wkp 11 RD door klaphekje, zandweg U kunt de route inkorten door hier RA te slaan ri wkp10; aan het eind van deze zandweg RA en na 200 meter bereikt u de parkeerplaats waar u gestart bent. 29 Na 350 meter op kruising RD en kort daarna op driesprong LA, markering met blauwe en gele pijlen 30 Breed zandspoor volgen, na kleine kilometer klaphek door 31 Zandspoor volgen, nu tussen akkers Grens bij Lommelschoor 49

6 32 Aan het eind LA 33 Na 250 meter veerooster oversteken 34 Op driesprong RA 35 Over veerooster Plateaux-Hageven verlaten en RD lopen 36 Via Stenenbrug de Dommel oversteken, zandpad wordt asfaltweggetje 37 Na 250 meter op kruising RA, onverhard pad 38 Aan het eind RA 39 Pad met haakse bocht naar L en R volgen 40 Aan het eind RA, asfaltweggetje 41 Via betonnen brug de Dommel opnieuw oversteken 42 Door klaphek opnieuw Plateaux- Hageven binnenlopen 43 Breed zandpad door open terrein volgen 44 Op splitsing voor grenspaal 185 LA 45 Na 800 meter voor bosrand LA langs afrastering lopen 46 Klaphek door en op driesprong RA 47 Bruggetje over en onverhard pad RD volgen 48 Kleine kilometer doorlopen tot parkeerplaats startpunt. E Dommel bij Lommelsschoor De Dommel ontspringt vlakbij Peer in België op het Kempisch Plateau, zo n 20 kilometer stroomopwaarts vanwaar ze Nederland binnenstroomt. Hier, ter hoogte van de brug bij Lommelsschoor, is ze nog maar een beek van zo n zes meter breed. In Nederland stromen andere beken zoals de Keersop, de Tongelreep, de Kleine Dommel, de Beerze en de Essche Stroom in de Dommel en groeit het beekje uit tot een echte rivier. Bij het Bossche Broek, net ten zuiden van s-hertogenbosch, is de breedte wel 35 meter en wordt meer dan tien keer zoveel water afgevoerd als hier bij Lommelsschoor. F Vloeiweiden De Pelterheggen zijn net als de Watering oude vloeiweiden. In 1983 herstelde Natuurmonumenten de waardevolle cultuurhistorische watertoevoer. Het water stroomt van het Maas-Scheldekanaal naar de Plateaux. In september kleuren de vloeiweiden paars als de herfsttijloos bloeit. In het voorjaar bloeien er wilde orchideeën. Ook komen er planten voor als zwarte rapunzel en gulden sleutelbloem. Dommel bij Lommelschoor 50