'-,. \ d f-economische Raad

Transcriptie

1 9975 '-,. \ d f-economische Raad Commissie Vervoersvraagstukken Advies inzake een EG-ontwerp-richtlijn betreffende de wederzijdse erkenning van nationale vaarbewijzen in het beroepsgoederenvervoer over de binnenwateren Uitgebracht aan de minister van Verkeer en Waterstaat d. d. 19 mei 1989

2 1. Adviesaanvraag Bij brief van 6 juni 1988, kenmerk DGV/IG-4/V823633, heeft de minister van Verkeer en Waterstaat de Sociaal-Economische Raad advies gevraagd over een EG-ontwerp-richtlijn inzake de wederzijdse erkenning van nationale vaarbewijzen voor het besturen van schepen in het beroepsgoederenvervoer over de binnenwateren (bijlage). De raad heeft de behandeling van deze adviesaanvraag opgedragen aan de Commissie Vervoersvraagstukken. De commissie heeft zich in de advisering doen bijstaan door een werkgroep ad hoc van de volgende samenstelling: drs. F.L.F. Aarens (voorzitter), drs. P.F. Colon, drs. M. Fernhout, ing. E. A. de Haas 1, J. J. Hengst, G. Kester en M. F. Kloosterman. Als adviseur is aan de werkgroep toegevoegd ing. G. H. Heida. Van de zijde van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat zijn de besprekingen bijgewoond door H. Meintjes, mr. J.F. Osten en mevrouw mr. H. A. M. E. Reumkens. Het secretariaat is gevoerd door drs. F. A. P. Mulder en mevrouw M. L. Rietbroek-Gerits (notuliste). In verband met het gegeven dat enige prioriteiten dienden te worden gesteld bij de advisering over het gemeenschappelijk en het nationaal vervoerbeleid, heeft de Commissie Vervoersvraagstukken deze adviesaanvraag eerst in een relatief laat stadium kunnen behandelen. Wat het EG-beleid betreft heeft als richtsnoer bij die prioriteitenstelling gediend de inbreng van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat met betrekking tot de mogelijke kansen dat bepaalde onderwerpen in de Raad van Vervoerministers van de EG worden behandeld. Het advies is als volgt ingedeeld. In hoofdstuk 2 wordt een samenvatting gegeven van het voorstel van de Europese Commissie. Hoofdstuk 3 bevat de standpuntbepaling van de Commissie Vervoersvraagstukken. Met name zal daarin aandacht 1 Als diens plaatsvervanger heeft mr. M. J. M. Koning de besprekingen bijgewoond.

3 worden besteed aan de verhouding tot een aantal landen die voor de Nederlandse binnenvaart van bijzondere betekenis zijn (paragraaf 3. 2 tot en met paragraaf 3. 4). Ten slotte worden in paragraaf 3. 5 nog enige kanttekeningen geplaatst bij een aantal afzonderlijke artikelen van het voorstel. Op grond van een daartoe verleende machtiging heeft de Commissie Vervoersvraagstukken dit advies rechtstreeks uitgebracht. Het advies is vastgesteld in haar vergadering van 19 mei Inhoud van de ontwerp-richtlij n De ontwerp-richtlij n heeft betrekking op het beroepsgoederenvervoer over de binnenwateren. Het doel ervan is dat de lidstaten wederzijds hun nationale vaarbewijzen erkennen. De Europese Commissie acht deze wederzijdse erkenning van belang teneinde een bijdrage te leveren aan het verminderen van de belemmeringen bij de totstandkoming van een gemeenschappelijk vervoerbeleid. Voor de binnenvaart in de Gemeenschap gelden in hoofdzaak regelingen met betrekking tot de technische voorschriften voor de binnenschepen en de bekwaamheid van schippers. Voor het varen op de Rijn is een 'certificaat van onderzoek voor binnenschepen' en een Rijnschipperspatent vereist. Deze bescheiden worden erkend voor het bevaren van bijna alle andere binnenwateren van de Gemeenschap, met uitzondering van sommige maritieme binnenwateren en sommige riviergedeelten in de Bondsrepubliek. Een groot aantal schepen en schippers vaart veelal op andere waterwegen dan op de Rijn. Deze zijn dan ook niet in het bezit van deze algemeen aanvaarde Rijnvaartdocumenten. Als gevolg hiervan mogen schippers die geen Rijnschipperspatent hebben, de binnenwateren van andere lidstaten waar hun nationale vaarbewijzen niet worden erkend, niet bevaren. Aangezien de voornaamste betrokken lidstaten vaarbewijzen hebben voor verschillende soorten schepen of verschillende

4 vaargebieden, gaat de Europese Commissie ervan uit dat de vaststelling van een aanvaardbaar kader voor communautaire vaarbewijzen tijd zal vergen. In verband hiermede en in navolging van de gevolgde aanpak ten aanzien van de technische voorschriften is gekozen voor een benadering in twee etappen. Deze richtlijn -de eerste etappe- regelt de wederzijdse erkenning van de bestaande nationale vaarbewijzen; de tweede etappe betreft de invoering van een communautair vaarbewijs. Hiertoe zal nog een afzonderlijk voorstel door de Europese Commissie worden ingediend. Aangetekend wordt dat België nog geen nationaal vaarbewijs heeft ingevoerd dat voor wederzijdse erkenning in aanmerking komt. Het voorstel biedt de mogelijkheid een toekomstig Belgisch vaarbewijs door middel van een eenvoudige wijziging in bijlage I bij het voorstel op te nemen. 3. Standpuntbepaling 3. l Algemeen De Commissie Vervoersvraagstukken stemt in met het doel en de strekking van deze ontwerp-richtlij n. De richtlijn zal slechts van toepassing zijn op een beperkt aantal EG-lidstaten, namelijk de drie Benelux-landen, de Bondsrepubliek Duitsland en Frankrij k. Het voorstel beoogt aan schippers die over een nationaal vaarbewijs beschikken, de mogelijkheid te bieden ook toegang te verkrijgen tot de binnenwateren van de andere lidstaten. Terecht wordt erop gewezen dat dit tot nu toe niet in alle gevallen mogelijk zal zijn vanwege het feit dat bepaalde lidstaten voor het bevaren van bepaalde maritieme wateren en sommige riviergedeelten aanvullende eisen stellen. De commissie heeft er begrip voor dat deze stap niet in een keer kan worden gemaakt. Wel gaat zij ervan uit dat spoedig hierna -gedacht wordt aan een termijn van maximaal drie jaarde Europese Commissie een nader voorstel dat ten doel heeft een communautair vaarbewijs in te voeren, bij de Raad der EG zal indienen. Wel tekent de Commissie Vervoersvraagstukken hierbij

5 aan dat het wegnemen van belemmeringen als deze en de daarop volgende stap naar een communautair vaarbewijs slechts een van de factoren is die van belang zijn voor de totstandkoming van de interne markt. Hoewel -zoals aangegeven- het voorstel dus positief wordt beoordeeld, plaatst de commissie ten aanzien van de verhouding tot een aantal landen die voor de Nederlandse binnenvaart van bijzondere betekenis zijn, namelijk België, de Bondsrepubliek en Frankrijk, de volgende kanttekeningen Het Belgische manco In de toelichting wijst de Europese Commissie erop dat in België tot nu toe een vaarbewijs ontbreekt. Tegen deze achtergrond bezien realiseert de commissie zich dat Belgische schippers geen gebruik kunnen maken van een wederzijdse erkenning en de benodigde vaarbewijzen elders moeten verkrijgen om hun beroep op de vaarbewijsplichtige waterwegen te kunnen uitoefenen. Om te voorkomen dat hieruit concurrentieproblemen voor de Belgische ondernemers voortvloeien, zou de Belgische overheid spoedig maatregelen moeten nemen. Uit informatie is inmiddels gebleken dat thans in België een wettelijke regeling wordt voorbereid inzake de invoering van een ' stuurbrevet', dat vergelijkbaar is met het Nederlandse groot vaarbewijs. De commissie heeft begrepen dat in verband met de Belgische voornemens de verplichting inzake het groot vaarbewijs voor de beroepsvaart hier te lande is uitgesteld van l januari 1989 tot l januari De commissie gaat ervan uit dat op korte termijn de Belgische regeling inzake het stuurbrevet wettelijk zal worden afgerond, zodat dat probleem de wederzijdse erkenning van vaarbewijzen dan niet langer in de weg behoeft te staan De situatie in de Bondsrepubliek Duitsland Een oplossing op EG-niveau van de problematiek ten aanzien van

6 de wederzijdse erkenning wordt onder meer in de weg gestaan door de Bondsrepubliek waar op sommige rivieren (met name de Elbe, de Weser en de Donau) het Rijnschipperspatent niet wordt erkend. De door het Rijnvaartpatent en andere vaarbewijzen verzekerde kennis en andere bekwaamheden voldoen kennelijk niet aan de Duitse vereisten van specifieke kennis c. q. bijzondere (nautische) bekwaamheden die de vaart op deze rivieren met zich zou brengen. De Commissie Vervoersvraagstukken meent dat er -gelet op de ontwikkelingen op nautisch gebied van de afgelopen decenniathans redelijkerwijs weinig of geen aanleiding meer is om te veronderstellen dat voor de vaart op de Elbe, Weser en Donau verdergaande kennis c.q. andere bekwaamheden nodig zijn dan die verzekerd worden door het Rijnschipperspatent of het groot vaarbewijs. Zij meent dat in het overleg in EG-kader een oplossing voor dat probleem mogelijk moet zijn. Mocht evenwel blijken dat na overleg aanvullende eisen voor de vaart op de Elbe, Weser en Donau noodzakelijk zijn, dan moet het mogelijk zijn deze eisen op te nemen in een aanvullend examen, dat bijvoorbeeld in Nederland bij het KOF 2 zou kunnen worden afgelegd. De taalbarrière bij het afnemen van dat examen zou hierdoor in elk geval kunnen worden doorbroken. Op zich zou dat reeds een vooruitgang in het streven naar een algemene EGregeling inzake de wederzijdse erkenning van vaarbewijzen inhouden De situatie in Frankrijk Bij de EG-regeling tot wederzijdse erkenning spelen ook bepaalde trajecten op enkele Franse rivieren een rol. In de eerste plaats moet daarbij worden gedacht aan het traject op de Seine tussen Rouen en Le Havre (de zogenoemde Seine maritime). In de tweede plaats gaat het om een aantal riviergedeelten die 2 Stichting Koninklijk Onderwij s fonds voor de Scheepvaart.

7 wel voorkomen in bijlage I van de EG-richtlijn nr. 82/714 3, maar waarvan eveneens kan worden betwijfeld of hiervoor -vergeleken met het Rijnschipperspatent of het groot vaarbewijs- bijzondere bekwaamheden nodig en wenselijk zijn. Daarbij gaat het om de Garonne/Gironde en de Rhöne. Gelet op het maritieme karakter van de vaart op deze wateren -met name het deel op de Seine tussen Rouen en Le Havre en ook het deel van de Rhöne beneden Arles-, verdient het aanbeveling om deze wateren alsnog toe te voegen aan de lijst van maritieme wateren van bijlage II bij het voorstel Opmerkingen over een aantal afzonderlijke artikelen l Artikel 3 lid 4 De Commissie Vervoersvraagstukken vindt de bepaling dat de houder van een vaarbewijs ten minste de leeftijd moet hebben bereikt van 21 jaar in het kader van deze richtlijn niet logisch en ook niet zinvol. Zij heeft evenwel begrepen dat dit punt deel uitmaakt van een politiek compromis. De leeftijdsgrens zou naar haar oordeel wel dienen te worden geregeld in de door de Europese Commissie aangekondigde richtlijn inzake het communautair vaarbewijs. Wel dient in dit verband aandacht te worden gevraagd voor de Nederlandse situatie. In bepaalde gevallen is het hier mogelijk het vaarbewijs met inbegrip van de vier jaar vaarervaring reeds op 18-jarige leeftijd te behalen Artikel 3 lid 5 In overeenstemming met de Franse wetgeving dient de lengtegrens 3 EG-richtlijn nr. 82/714 tot vaststelling van technische voorschriften voor het verkrijgen van een communautair certificaat. 4 Met name bij leerlingen die op 14-jarige leeftijd starten met een lagere beroepsopleiding voor de Rijn- en binnenvaart waarbij twee jaar vaartijd is begrepen en die de opleiding ook met een diploma hebben afgerond.

8 van 60 meter te worden gewijzigd in 55 meter Artikel 4 Gezien de tweeslachtigheid die besloten ligt in de term ' beroepsgoederenvervoer' gaat de commissie ervan uit dat zowel het eigen vervoer als het beroepsvervoer over de binnenwateren wordt bedoeld. Dat houdt in dat niet alleen artikel 4 maar ook de titel van de richtlijn 5 zal moeten worden aangepast. ' s-gravenhage, 19 mei J. B. Polak, voorzitter. F. A. P. Mulder, secretaris. Eerivouds hal ve Y.OU de? term ' beroeps' in de titel kunnen v e r v a.1 l e n.